IANDELU SCHOTERMAN Zn.
"binnenlandT
gers, waardoor tien personen werden gedood van een epidemie aannemen, slaat dc buiten
en een aantal gewond "v.erden. wereld weinig acht op die ellende, die echter
ongetwijfeld grooter wordt. Killeen gaf ver-
T7P0GRAFENSTAKING TE BERLIJN. j schillende voorbeelden om aan te toonen, hoe
De meeste kruntcn kunnen niet treurig het met dc medische hulp in Duitsch-
uitkomen. i gesteld is. Eens had hij een Duitschen
,Wf t)orts bij diens bezoeken in een aantal /o!kswo-
Berl.jn, TO Nov. (\T B Tons~v°lSe van M ye z vondcn tocn
«n wide stolonj dvr typografen konden zoo- docdbi0„dc;ld dcn d De a, 3nd
wel dc Berlijnsche middag- en de meeste «vond- yas rec<Js doch wos (a
bladen met verschijnen. Tot dusver zijn alleen b(,spclIreni dot op Rn |arap „cIeck ,.ucif,,rs
nog maar de Deutsche Zcitung, de Vorwarts on Waren neigens le vjndcn cn voordat men fcc-
het christelijke vakvcreenigingsorgaan Der Dcut- hoor],j^c hulp kon vcrlecncn, was de man
sche gedrukt. Ook in de bankbiljcttendrukkerijen reeds overleden.
en rijksdrukkerijen wordt gestaakt. geboortecijfer is volgens onlangs gepu-
Volgens Der Deutsche heeft het departement bliceerde statistieken aanmerkelijk gedaald en
van arbeid vertegenwoordigers der werkgevers no„ altijd volgt het sterftecijfer onder de jonge
en der vakvereenigingen uitgenoodigd onmiddel- kinderen een stijgende lijn.
lijk de onderhandelingen^ over dc loonen der Killeen besluit zijn verslag met als zijn over-
typografen te hervatten. De communisten trach
ten deze stoking een politiek karakter te geven.
Zij verspreiden het stakingsparool„Gegen den
Papaiergeldschwindel".
Von Sceckt bedreigt dc stakers
met zware straffen.
D.d. gisteren wordt aan de Tel. uit Berlijn
gemeld
De Zaterdagochtend aangevangen typogrofen-
staking, waarvan men hoopte, dat zij Zaterdag-
tuiging uit te spreken, dat, indien niet spoedig
internationale hulp aan het Duitsche volk
wordt verleend, het overgroote deel, dat lijdt
onder de tegenwoordige critieke omstandighe
den, zal ten ondergaan.
FRANKRIJK.
Poincaré's Zondagsredeachterwege
gebleven.
Poincaré heeft althans wij ontvingen geen
middag al weer ofgeloopen zou zijn, duurt nog enkel desbetreffend bericht gisteren afge-
voort Gisteravond en hedenmorgen zijn in
Berlijn slechts de Vorwarts, het Centrumorgaan
Der Deutsche en de Deutsch-Völkische Deut
sche Zeitung verschenen. Erger is evenwel, dat
door deze staking ook de bankbiljettendruk
stilstaat De menschen, die van loonen en sala
rissen bestaan, leven hier letterlijk van de hand
in de tand, daar zij om de twee dagen, soms
zelfs eiken dag uitbetaald krijgen. De waarde-
weken van zijn gewoonte om één of meer rede
voeringen te houden.
ZWITSERLAND.
DE MOORD OP WOROFSKI.
Het proces tegen Conradi.
Lausanne, 10 Nov. (B. T. A.) Het gc-
vaav..w.,tuigenverhoor in het proces tegen Conradi
vVrminderïnp "vanhet geld en°de dogelijksclie voortgezet. Vervolgens ging men over
verhooging von de prijzen, alsmede de militaire confrontatie van de generaals
schaarschte von de betalingsmiddelen, niette- ayter, Dobrorolsky en Dostorvalof, waatbij
gensteonde de drukkerijen dag en nacht dooi- z'cl> dramatische toncclcn afspeelden. Dos-
werken, maken het onmogelijk loonen uit te towalof beschuldigde Crayter err an geld te
keeren over een langoren termijn dan twee do- 1 «bilfn aangenomen. Cro) ter verklaarde, dar
gen. In de meeste bedrijven is Zaterdag uitbc- h'i dc ««waals Dobrorolsky en Dostowalof
taald, maar Maandagavond of uiterlijk Dinsdag ols verraders en renegaten beschouwde,
houden de menschen weer de hand op en zij Lausanne, 10 Nov. (B. T. A.) Het ver-
zullen niets kunnen ontvangen, als de bank- boor der laatste getuigen is vanmiddag afge-
biljettenpcrsen een paar dagen hebben stil ge- loopen. Zij beschreven dc gruwelen van het
staan. De Vorwarts roodt don ook den erbei- bolsjewistische regime.
ders aan, den erbeid te hervatten. Zij schijnen
(JTK. SJTK A A T 17
TELEFOON 145
Per flesch Per Anker
Gewas 1920 Raymond Macau F 1.F 40.—
Gewas 1917 Si. Emilion F 1.60 F 65.—
GRIEKENLAND.
DE ACTIE DER REPUBLIEK.
Zij verlangen, dat de koning
heengaot.
Athene, 11 Nov. (B. T. A.) Dc leiders
der republikeinen ontkennen formeel, dot zij
plannen zouden hebben gemaakt voor een
straatsgreep, teneinde de republiek uit té roe
pen. Zij hebben een onderhoud gehad met ge
neraal Piastiras, aan wen zij hebben vooi ge
steld een uitstel der volksstemming te aan
vaarden tot na de verkiezingen, mits de ko
ning het land onmiddellijk verlaat en dc troon
vacant wordt verklaard. De regeering toont tot
nog toe weinig bereidheid het voorstel te aan
vaarden.
Naar gemeld wordt, zouden uit naam der
republikeinen stappen bij den koning zijn ge
daan om dezen te verzoeken het land tc- helpen
uit de tegenwoordige impasse te geraken, door
voor eenigen tijd, vinder een of andep voor
wendsel, het Gricksche grondgebied te ie.''la
ten, in het buitenland den uitslag van bet
plebisciet af te nachten en ïvug te keeren
als dit voor hem gunstig uitvalt.
Athene, IT Nov. (B. T. A.) Roussos, de
vroegere Grieksche gezant te Washington, gaF
den koning den raad het land te verlaten tot
na de verkiezingen of de volksstemming. De
koning antwoordde, del h:j zich zou houden
aen hetgeen de regeering hem zou aanraden.
echter naar dezen rood niet te luisteren. Men
verwacht, dat de staking nog wel een dag of
wat zal duren. Aan den anderen kant verwacht
ENGELAND.
DE WAPENSTILSTANDSDAG.
Londen, TT Nov. (N. T. A. Draadloos).
IJ,J i. -j i xw v» n vi c n, 1 LI U N 1. jjraaujooi'.
men echter oo*. dat de overheid zo ingrijpen nstilstand door he, h„,c
- «1,thans voor zoover dc bankk.ljettendrukke- herdacht. Overal werd twee rai-
njen betreft - daar deze worden beschouwd nu(en sli,slanJ in ach(
genomen om elf uur,
als „lebenswichtigc bedrijven. het uur. waarop de wapenstilstand werd getee-
In den laten Zondagavond heeft de regeenng kynd ,n a||y kcrken ]Mtsdijk| oor.
^1%™ v '"."l tegen de numewen u„dfn herdenkingsdiensten
boekdrukkerss.ak.ng op te treden. De mogelijk- houde„ Eon ontMglijkc menigte *nm dcel
held daartoe wordt de regeenng geboden door dcn dc ,n whjtehnI| ,c
de verordening van den njkspresident van 29 Londen cn af blft yan dy b(,_
September over de mstondhoudmg ven de cindjgin? doaryan ,0[ hf, ya|,en yan den ayond
^lebensvichtige bedrijven. trokken voortdurend rouwenden in dichte drom-
Men houdt er rekening mede, det door deze mm hy( den][,Mlen
staking de Rentenmark-bdjetten zeker véor 15, Dc yoe( yan hyt „dcnktccken was ho
November om niet voor de uitgifte gereed zu -1 eld mct b,0,men da8r door dc rou„.cn.
en zijn. De rijkskanselier dr. Stresemann, hee.t dcn bj} hyt v00rbij|r(,kken nedcrïelegd.
heden al dezen maatregel aangekondigd, waar
van de uitvoering is opgedragen aan generaalZWEDEN.
Von Seeckt aan wien dezer dagen het uitvoe- I
rend gezag in honden is gegeven. Von Seeckt EEN OORLOGSVERDRAG MET FINLAND,
heeft vandaag reeds een verordening uitgevaar- Vrees voor Ruslond.
digi die stoking in drukkerijen waar bonkbil- R!glli 9 N O v. (Orient). Volgens berichten
jetten worden vervaardigd, verbiedt en d- orbei- Heisingfors heeft Zweden met Finland een
ders op straffe van oogenblikkelijk ontslag en oorlogsvcrdrog jesloten. waarin het zich ver
met bedreiging van gevangenisstro. cn hooge p]jcht Finland te hulp tc komen, iftdien dot
geldstraffen oproept den arbeid om 7 uur te door RusiQnd zou worden aangevallen,
hervatten. Dezelfde straffen worden bedreigd
tegen sabotoge cn lastig vallen van arbeidswilli
gen. Het staat op het oogenblik nog niet vost
welke houding de arbeiders tegenover deze ver
ordening zullen aannemen, daar eerst tegen
Maandagmiddag 4 uur een vergadering van be
stuurders der organisaties is bijeengeroepen.
HONGARIJE.
DE SAMENZWERING.
Het contact met de Beicrsche
nationalisten.
Boedapest, 10 Nov. (W. B.) De afge-
Deze vergadering zal een besluit nemen over vaardigden Uloin cn Szernere en de architect
het voortduren der staking. De organisaties der Bobuia, die tot dusver bij de politie in hechtenis
boekdrukkers hebben heden aan dc arbeiders waren, zijn vanmiddag wegens' poging tot op-
in de andere bedrijven een oproep gericht,roer den officier van justitie ter beschikking
waarin zij opwekken tot solidariteit en het ver- gesteld.
wijt afwijzen, dat zij in hun eisch tot betaling Boedapest, 10 Nov. (\V. B.j Volgens
in goudlooncn voordeden trachten te bereiden een bericht van het Correspondentieburcuu zal
ten koste van andere arbeidersca.egonecn. Dea.c ^ct verdrag, dat Ulain naar München wilde
oproep heeft reeds 24 uur voordat de verordc- overbrengCn, \andoag worden gepubliceerd. Dc
ning van Von Seeckt is uitgevaardigd, het lichttitel-eFvan luidt: Yoorloopige overeenkomst tus-
gezien. Door de verordening van Von Seecktg^en dc staten Beicien en Hongarije om ccn
is natuurlijk de situotie weer gecompliceerder jütieke en militaire gemeenschap tot stand tc
geworden. brengen. Het verdrag is gedoteerd: Boedapest, 3
DE ONLUSTEN TE HAMBURG November
Gratie voor een icr dood Boedapest, 10 Nov. (3. T. A.) Bethlen;
veroordeelde. I de eerste-ministcr, herft aan den voorzitter van
Berlijn. 10 Nov. (W. B.) Naar <Je Vor- d= Nationale Versaóering meegedeeld dat de
waits mededeelt, heeft d- r. kspresident d-n onschendbaarheid von den afgevaardigde IRam
communistischen arbeider Thorell. die wegens ">et geêerbiedlgo is. omdat h.j op heeterdaod
deelneming aan de onluvten te Hamburg, ter betrapt. De regeering verzocht dra voorzitter
dood en zes tuchthuis we.d v roordeeld, b ge- I niettemm de aangelegenheid bij de Kamer aan-
nadigd door zijn straf te veranderen in tien jeer hangig lo maken.
Vp/pfTC?'
EEN DRAADLOOZE BOODSCHAP VAN
EX-PRESIDENT WILSON.
Britsche kritiek op Amerika's
houding.
Washington, II Nov. (R.) Hedenavond
heeft oud-president Wilson zich voor de eerste
maal, sinds hij het Witte Huis heeft verlaten,
direct gewend tot het Amcrikeanschc volk en
verklaard, dat de houding van Amerika na
den wereldoorlog allerschandelijkst, lafhartig
en on aardig was. Wilson zeiae ook, dat
Frankrijk en Italië van het vredesverdrag van
Versailles een vodje papier hebben gemaakt.
De eenige msnieT, waardoor de Vereenigde
Staten hun waarachtige waardeering kunnen
toonen voor de beteekenis van dcn wapenstil
standsdag, zou daarin bestaan, dat zij er toe
besluiten alle eigenbelang op zij te zetten en
te handelen volgens de hoogste idealen der in
ternationale politiek Wilson sprak gedurende
vijf minuten voor de 'draadlooze bij zich thuis
en zijn boodschap werd dcor alle doelen van
het lond verspreid
HET DRANKVERBOD.
De toepassing op Amcrikeansche
schepen.
Washington, TO Nov. (R.) Coolidge is
voornemens Harding's bevel te handhaven, dat
aan rcgecringsschepen verbiedt sterken drank
mee te voeren of te vcrkocpen op zee, hoewel
deze maatregel een voordeel voor de Britsche
concurreerende lijnen bctcekent.
vestingstraf.
DUURTERELLETJES.
Kottbus, 10 Nov. fW. B.) Dcn wckloo-
Bclongrijke onthullingen.
Boedapest, II Nov. (V. D.) Na de ar
restatie von dcn frider der ontwakende Hon-
zen te Kottbus Ion gisteren geen uitkeering garen, Ben rechts-radicalen afgevaardigde DL
worden uitbetaald, omdot He nodige middelen Frans Uiain, en diens helpers Szmere en Bo-
ontb' alren. Het aanbod van de stad o aan bula, zijn belangrijke feiten aan het licht ge-
iederen werklooze vooiloopig een brood te *omen.
verstrekken, werd geweigerd. De werk'oczcn
verdeflden zich daarop over de geheele stud
en plunderden vooral c? bakkers-, slagers- cn
sigarenwinkeliers. De Schupo werd den toe
stand later baas. Tien plunderaars werden ge
arresteerd. 's Avonds werd het weer rustig.
DE ELLENDE IN DUITSCHLAN'D.
Het verdrag, dot tusschen Ulain, Hitier cn de
Oostcnrijksche „Hakenkreuz "-aanhangers zou
wórden gesloten, bevatte o.m. de bepaling, dot
gelijktijdig zou worden opgetreden te München,
Boedapest en Weenen, waar de regeeringen zou
den worden afgezet. Voorts moesten dan on
middellijk levensmiddelen naar Beieren worden
verzonden. Hitier zou dan troepen-afdeelingcn
Dr. John J. Killeen uit Chicago is ven ziin naar Hongarije zenden, om daar de nationalisten
reis door Duitschland te Londen teruggekeerd, te steunen. Gisteravond is de volledige tekst
Gedurende zijn verblijf van 6 weken in dit land van het verdrag door do politie gepubliceerd,
heeft dr. Killeen den medischen toestand, die. Het document ziet cr buitengewoon vreemd
gelijk men weet, den laatsten tijd in Duitsch- uit Men heelt over het algemeen den indruk
land nog al veel te wenschen overlaat, bestu- gekregen, dat het door een of andere maniak
deerd. In een uitvoerig verslag, dat binnenkort is opgesteld. De Hitler-aanhangers verplichten
xal worden gepubliceerd, deelt dr. Killeen het zich volgens dezen tekst tot het zenden van
«cn en ander omtrent de door hem opgedane troepen cn officieren naar Hongarije cn beide
ervaringen mede. staten geven waarborgen voor de eerbiediging
Hij zet eerst uiteen, dat onder de Duitsche Von eikaars grenzen in de toekomst. Men gelooft
artsen thans ook veel geleden wordt. Zij wor- dat de Putsch financicelen steun zou ontvan-
den belemmerd hun taak naar Dehooren te gCn van den Amerikaonschen milliordoir Hcnry
volbrengen. Zij hebben zelf de groote moeite Ford, wiens schoonzoon, de architect Bobuia,
en zorg om zich staande te houden en kunnen gelijk men weet, eveneens gearresteerd is.
zich daarom niet meer geheel aan hun taak
geven. De steeds toenemende stijging der prij- j BULGARIJE.
zen oefent natuurlijk op den medischen toe- I
stand van het land een allesbehalvegunstigen EEN EX-MINISTER DOODGESCHOTEN,
invloed uit Medische instrumenten, maar Sofia, TT Nov. (B. T. A.) De vroegere
vooral medicijnen en voedingsmiddelen, zijn agrarische minister Doupauriof, die onlangs
bijna niet meer te betalen. tot 6 jaar gevangenisstraf werd veroordeeld cn
Het Duitsche volk is reeds langen tijd uit- die tijdens zijn overbrenging naar Sofia een
geput door onvoldoende voeding. Ziekten bre- poging deed tot ontvluchten, werd door zijn
ken overal uit en daar zij niet direct den vorm bewaker gedood.
I
PRINSES JULIANA.
Aar. het winkelen in Apeldoorn.
Prinses Juhana en hour vriendinnetje Prinses
ven Erbach, zijn Vrijdag per fiets van Het Loo
naar Apeldoorn g-egoan om te winkelen. Het pu
bliek was zoo onbescheiden, dat een politieagent
nocdig was om het publiek op een afstend te
houden.
HET VERTREK VAN DEN EX-KROONPRINS.
Het vcrlrek vaS slechts weinigen bekend.
De Burgemeester van Vlieringen heeft den
ex-kroonprins vergezeld tot4 aan dc Duitsche
grens.
In Wicringen heeft dc kroonprins ccn procla
matie aan dc bevolking van het eiland achter
gelaten, waarin hij deze bedankt vcor dc vrien
delijkheid tijdens ziin verblijf ondervonden.
Het manifest von den ex-krocnprins.
Het manifest door den kroonprins gericht
tot de bevolking van Wieringen luidt als volgt:
„Beste Wieringer vrienden
„Het doet mij leed. dat ik slechts schriftelijk
afscheid van u kan nemen. Om geen onnoo-
dige onrust le veroorzaken, moest mijn terug
reis naar Duitschland in olie stilte plaats vin
den.
„Wanhopig, belasterd en dakloos betrad ik
in November T9T8 uw eiland. Hier vond ik
rust en menschelijke deelneming cn kwam ik
tot mijzelvcn.
frDe weken werden maanden, de maanden
jaren. Reeds vijf jaar long leefde ik in uw
midden. Gij boodt mij gastvrijheid in uw wo
ningen aan en liet mij dcelen in uw vreugd en
leed. Wij leerden elkander kennen, begrijpen
en waardeeren.
„Nu het oogenblik gekomen is, dat ik van
Wieringen afscheid neem, zou ik u allen gaarne
nogmaals de hand willen drukken en u voor
alles danken wat gij mij gegeven hebt. On
eindig moeilijke jaren zijn het voor mij ge
weest, ver van het vaderland en gezin, maar
ze zijn mij veraangenaamd en dragelijk ge
maakt door de vriendschap cn menschelijk me
degevoelen von de Wieringer bevolking.
„Zoo neem ik dus afscheid van u en wensch
mijn eiland ven gonscher harte het beste toe
voor de toekomst. Hebt dank en tot ziens.
Een medcdecling von den kroon
prins aan onze redering.
Men meldt ons uit Den Haag
Na cenc aan onze regeering gedane mede-
dcelirg heeft de vcormoligc Duitsche kroon
prins het eiland Wieringen verlaten om naar
Dictschland terug te keeren. Hij is daartoe be
sloten, nadat dc Duitsche regcering ccnige we
ken geleden hem had te kennen gegeven tegen
zijn terugkeer geen bezwaar te maken cn nadat
hij dientcngevclge ven een behoorlijke pas was
voorzien.
De reis geschiedt per auto
Zaterdag, passeerde de ex-kroonprins de grens
slechts vergezeld door zijn adjudant cn een die
naar. Hij begeeft zich naar zijn bezitting, het
kasteel Oels in Silezic.
Hoc do aftocht werd voorbereid.
Uit Wieringen wordt d.d. TO dezre aan de
Tel. gemeld
De Nederlandsche regecring heeft het ver
trek van den ex-kroonprins zorgvuldig en in
bijzonderheden voorbereid Bij het bezoek, dat
wij venovqnd aan Wieringen brachten, is ons
dit gebleken.
Om te beginnen heeft mr. J. B. Kan in dc
laatste weken herhaaldelijk op Wieringen met
den ex-kroonprins geconfereerd. Gisteravond
kreeg schipper Bays, van de Wieringer post
boot, aan zijn woning onverwachts bezoek van
burgemeester Kolff. Toen deze zag, dat de
schipper menschen op bezoek had, verzocht hij
hem, ©ven naar buiten te komen, daar hij een
gewichtige mededeeling voor hem had. Op
straat deelde de burgemeester den kapitein dei
postboot mede, dat hij den volgenden ochtend
om half vijf den ex-kroonprins naar den vasten
wal zcu moeten brengen. Dc burgemeester
voegde daaraan toe „Gij moogt hierover met
niemand spreken. Het is een staatsge
ld e i m."
Terzelfdertijd werd door personeel van de
pastorie aan den chauffeur Veldman van de
firma Bruul, die op Wieringen een auto-omni-
busdienst exploiteert, te kennen gegeven, dat
hij den volgenden ochtend het gezelschap van
de pastorie naar de boot zou moeten rijden.
Zaterdc/ochtcnd om half 5 nam de kroonprins
in de pastorie van zijn personeel afscheid. Hij
hield een kleine toespraak cn was zeer ont
roerd. In gezelschap van zijn „persoonlijk ge
leider", majoor MGldncr von Mühlheim, en van
ziin secretaris, den heer Berg, reed hij naar dc
aanlegplaats van de postboot, waar zicK bur
gemeester Kolff en de brigadier van de Wie-
rir.gsche politie. Admiraal, bij het gezelschap
voegden. .Allen begaven zich onmiddellijk in de
kajuit van de postboot. Door het ongewoon
vroege vertrekuur waren er geen andere pas
sagiers. Ook stond ©r niemand aan den wal.
De stemming van het gezelschap was zeer
gedrukt. Vooral de kroonprins cn majoor
Müldrer waren zeer nerveus. Alvorens dc boot
te verloten, drukte de kroonprins den schipper
de hand, zeide hem vaarwel en schonk hem els
souvenir een portefeuille met inhoud en voor
zien van een gekroonde W.
Kort voor half vijf hadden een machinist en
een steker van een stoomgemaal te Ewijcksluis
twee Dürkoppauto's met gedempte lichten in
suizende vaart naar de haven zien rijden. De
roekeloosheid, waarmede de wagens werden ge
reden. trof hen en ook maakten zij tot elkaar
de opmerking, dat het nog geen tijd was voor
de postboot Doch alles werd hun verrassend
duidelijk, toen zij" een kwartier later dezelfde
auto's, thans met verblindend voorlicht, terug
zagen komen, en in den voorsten den kroon
prins zagen zitten, kaarsrecht, en met de armen
over dc borst gekruist.
Het gerucht ven 's kroonprinsen vertrek be
gon al gauw de ronde te doen op Wieringen en
te Ewijcksluis, doch voorloopig bleven de ge
beurtenissen nog met de grootste geheimzin
nigheid omhult.
Tegen negen uur werd aan het telegraafkan
toor tc Ewijcksluis een telegram naar een adres
in Den Haag aangebeden, van den volgenden
inhoud„Piet, Jan en Klaas in twee euto's
vertrokken"
De Msb. vernam nog van den stoker van het
j stoomgemaal te Ewijcksluis de volgende bi-
zonderheden over de aankomst aldaar von de
postboot uit Wieringen:
„De kroonprins droeg een geelleeren motor-
jas cn had het hoofd bedekt met een vliegkap.
Zijn hond sprong rondom hem en de kreon-
I prins streelde het dier herhaaldelijk.
Eenige Wicringers, die met de postboot waren
meegekomen, droegen verschillende koffers aan,
waarmede een der auto's geheel werd volgc-
I laden, terwijl ook de bagage-rekken van beide
1 hoog waren volgepakt.
I Alles ging heel snel in zijn werk en in groote
stilte.
Met een handdruk nomen de kroonprins en
zijn metgezellen afscheid von den schipper van
de postboot en de dragers, waarna de kroon
prins enkele oogenblikken den kop van zijn hond
tusschen zijn honden nam om het dier in de
oogen te blikken. Slechts met moeite bleek hij
van dien trouwen makker in de eenzaamheid te
kunnen scheiden en met zichtbare ontroering
leidde hij het dier ten slotte naar een der Wie-
ringers, die het aan halsband en riem deed.
Dan nam dc kroonprins met zijn metgezel
len in den door den heer Stur gereden wagen
plaats en wuifde met de hand ten afscheid. De
beide chauffeurs hadden op den bagagewagen
plaats genomen.
Met groote snelheid verdwenen de auto's
daarop in de richting van Alkmaar.
De ex-kroonprins heeft bij zijn vertrek naar
Duitschland Zoterdag te Almelo het middag
maal gebruikt bij den heer H. Hagedoorn, bier
brouwer aldaar. De heer Hagedoorn is naar
do Tel. meldt gehuwd met een Duitsche
dame, die met haar 'man het vorige jaar een
bezoek bracht aan Wieringen.
Het B. T. A. seint ons uit Parijs
De „Chicago Tribune" seint uit Berlijn, dat
d» ex-kroonprins, te Hannover aangekomen,
zich onmiddellijk paar maarschalk Hindenburg
heeft begeven, waar hij den nacht zal door*
brengen. Daarna begeeft hij zich naar Oehl.
De overhandiging van de nota der
geolbecrdcn. Het standpunt on
zer regeering.
Naar wij van het departement van buiten-
landsche zaken vernemen, hebben de gezanten
van Frankrijk, België, Engeland, Italië en Japan
aan den minister Zaterdagmorgen om half twaalf
in opdracht hunner regeeringen een nota over
handigd, waarin die regecringcn het vertrouwen
uitspreken dat de Nederlandsche regecring zich
bewust is van de verantwoordelijkheid, welke zij
op zien heeft genomen, toen zij aan den voor-
maligen Duitschen kroonprins een verblijfplaats
heeft aangewezen en tegelijkertijd in verband
met de berichten, volgens welke dc prins op
het punt zou staan Nederland tc verlaten, om
naar Duitschland terug tc keeren, verklaren
overtuigd te zijn dot de Nederlandsche regec
ring niet zal aarzelen nllc buitengewone maat
regelen voor bewaking te nemen, welke in d«
tegenwoordige omstandigheden noodig schijnen.
De Minister van Buitenlandsche Zaken heeft
bij deze gelegenheid uitdrukking gegeven aan
het standpunt der rCgeering. Aon dcn Duitschen
kroonprins werd na zijn komst voor den duur
van zijn verblijf een vaste woonplaats aange
wezen. Maar de regcering mist de bevoegdheid
om zijn vrijheid het land te verlaten, te verkor
ten en zijn vertrek daadwerkelijk te beletten.
De positie van den Duitschen kroonprins wordt
beheerscht door de hier te lande geldende wet
geving, terwijl overigens ten deze geen intcmc-
tionaal-rcchterlijke verplichtingen bestoon.
De nota der geallieerden aan
Duitschland.
Havas seint uit Parijs:
De Gezantenraad heeft dcn Duitschen zaak
gelastigde tc Parijs een brief overhandigd met
verzoek met spoed de volgende nota over te
brengen ean het Duitsche Rijk: Persberichten
meldden, dat het Duitsche Rijk dcn gewezen
kroonprins machtigde weer in Duitschland te
komen. Niettegenstaande een officieele bevesti
ging uit Berlijn weigeren dc geallieerde rcgce-
ringen te gelooven dat de rijksregcering een
beslissing van zoo grooten emst heeft kunnen
doen nemen. Welke motieven ook mogen wor
den aangevoerd om haer te rechtvaardigen, kan
dc Duitsche regeering niet twijfelen aan <jen
jammerlijken indruk welken een dergelijke
terugkeer, officieel goedgekeurd of enkel ge
duld, in alle geallieerde landen zou maken. Bij
gevolg hebben de geallieerden den plicht de
ernstige aandacht van het Duitsche rijk op de
situatie te vestigen en het te verzoeken binnen
zoo kort mogelijken tijd haar te doen weten of
de ontvangen berichten juist zijn.
Duitschlands antwoord.
Het W. B seint uit Berlijn: Den Duitschen
zaakgelastigde tc Parijs is opgedragen op dc
nota van den gezantenraad van 9 Nov. waarin
werd gevraagd of de Duitsche regeering den ge
wezen kroonprins inderdaad veroorloofd heeft
naar Duitschland terug tc keeren, als volgt te
antwoorden:
De gewezen kroonprins deed reeds dc vorige
week aan de Duitsche regeering het verzoek
hem den terugkeer naar Duitschland toe te
I staan. De Duitsche regeering kon bij onderzoek
van het verzoek geen grond voor een juridische
I of feitelijke omstandigheid vinden, welke zou
I hebben gerechtvaardigd dat dezen Duitschen
I staatsburger de terugkeer naar zijn familie werd
geweigerd. Ze machtigde daarom de bevoegde
Duitsche buitenlandsche vertegenwoordiging
dcn gewezen kroonprins op diens verzoek een
I pas voor de inreis in Duitschland te verstrek-
I ken.
Het Wolff Bureau seint uit Berlijn
Naar de Vorwarts meldt, heeft de rijksregee-
ring den terugkeer van den kroonprins toege
staan, nadat hij de belofte heeft afgelegd, zich
niet in de politiek te mengen, doch zich olleen
j aan den landbouw te wijden.
Naar de Berlijnsche berichtgever der N. R.
Ct. intusschen verneemt, heeft de kroonprins
ccn appartement op den Kaiscrdomm te Ber-
Iijn-Charlottenburg gehuurd.
Het standpunt van België.
Het B. T. A. seint uit Brussel
De minister von buitenlandsche zaken heeft
inzake de quaestie van het vertrek van den
kroonprins doen weten
I „Men weet dat dc Belgische regeering heeft
besloten zich aon te sluiten bij den vriend-
schappelijken stap van dc geallieerde regee-
ringen bij dc Nederlandsche regeering om de
aandacht van deze loatste te vestigen op de
vorontwoordelijkheid die haar zou treffen in
het geval van een vertrek van den Duitschen
ex-kroonprins. De kwestie van het verblijf van
leden der Duitsche keizerlijke familie heeft in
dertijd het onderwerp uitgemaakt van een ge-
dachtenwisseling tusschen de geallieerden en
de regeering in den Haag Terwijl de regee
ring in den Haag weigerde den ex-keizer uit te
leveren, ten einde door de geallieerden t©
worden berecht, erkende zij echter in een
brief, den 2en Maart T920 aan den voorzitter
van dcn Oppersten Raad der geallieerden ge
richt, de plichten die haar werden opgelegd
door de tegenwoordigheid van den ex-keizer in
het gebied van het Koninkrijk (Nederland),
zoowel wat betreft het belang van het land
zelf als wat aangaat de internationale veilig
heid.
De Nederlandsche regeering voegde daar
nog aan toe
„Indachtig aon zijn plichten te dien opzichte
heeft de regeering van H. M. dc Koningin, van
den beginne af aan, de verplichtingen nage
leefd, die op haar rusten zij zol dat blijven
doen. Zelfs is zij voornemens, om. in de vrije
uitoefening van Haar souvereiniteit, ter plaatse
zelf alle noodzakelijke doeltreffende voorzorgs
maatregelen te nemen, en de vrijheid van den
ex-keizer te onderwerpen aan de vereischte
beperkingen".
Dc mogendheden, acte nemende van deze
belofte van den 2Gsten Maart 1920, hebben
bij monde van Llcyd George verklaard, dat
j indien in de toekomst de gevreesde gevolgen
I van de aanwezigheid van den ex-keizer of van
zijn familie in het hun thans aangewezen ge
bied in Nederland zich zouden voordoen, de
Nederlandsche regeering zich niet zou kunnen
onttrekken aan de verantwoordelijkheid, zoo
wel voor zoo'n gebeurtenis als voor de gevol
gen daarvan, wijl zij van alles van te voren
volledig op de hoogte was gesteld.
De indruk te Parijs-
Uit Parijs wordt aan de Ct. geseind d.d. 10
Nov.
Ten deele wegens de geruchten omtrent den
ex-kroonprins werd hier een zeer drukke diplo
matieke bedrijvigheid aan den dag gelegd.
De gezantenraad, die informeel bijeenkwam,
zal morgen in een officieele samenkomst be
raadslagen over de maatregelen, door de ge
allieerden tc nemen inzake den terugkeer van
den ex-kroonprins naar Duitschland en de wei
gering ven de Duitsche regeering om de vei-
'igheid van de intergcallicerde militaire con
trole te verzekeren.
Er wordt op aangedrongen, dat door dcn ge
zantenraad stappen zullen worden gedaan zoo-
