j C HO CÖÜD E "LÊffEÏS
0. J. SMITS - ARNHEMSCHESTR. 20
I
Mm lil Mi»
Chèque- Giroverkeer
STOFZUIGERS
F* Waltmann C-
I.VAN eiNKEL'S PAftOSTOFFENHANOEL
Haai Himalaija en ^arakorum.
ALGEHEELE UITVERKOOP
Amersfoort - Bussum Huizen
A
DV ERTENTI
A. J. van ZALINGEN Electriscbe Orood- Koek en Banketbakkerij
Fifüia F.A.
Verhuurt Costumes voor
Tooneel -
j. VAH 6INKEL - HOQGEWEB 08 - TELEFOON 205
Bestelhuis: 0. Methorst. Bisschopsweg 52
PH. C. VISSER
RÜk geïllustreerd. Prijs f 9 75
J.H. ITTMANN, Boekhandel.
Langestraat 4. Tel. 398.
WEGENS OPHEFFING DER ZAAK
[jET ADRES VOOR ST, NICOLAAS CflDEAUX
Behangerjj SteSeerderü en Meubelmagaziin
VAN DIJK EN JONKER
E. FRANKENHU9S
BORSIG BERLIN
VAH OER ZOO DE J0N6 VAK OPHOVEN
Handeiscredieten - Incasso
^UTSSPAARBANK
Toen Frankrijk zijn zonen ten strijde riep.
bleven alle sombere voorspellingen ten aan
zien van den volksgeest onvervuld en het
moreel van het leger was zoo goed als het
land slechts kon wenschen. Het Duitsche le
ger ging ten oorlog, gesteund door den volks-
gecst. bezield met een vast vertrouwen in eigen
kracht en bereid tot groote opofferingen en in
morrel opzicht zóó sterk dat het gevoel vart
onoverwinhaarheid daar van de natuurlijke
uit'Aig was.
Toen in de eerste gevechten de gevechtswaar-
der wederzi.idschc legers moest blijken, werd
getoond, dat bij deze een grimmige strijd
lust bestond, welke de troepen tot massale op
offering in staat stelde.
Doch de vermoeienissen en ontberingen
voor sommige troepen reeds in de eerste we
ken van den oorlog, misten hun uitwerking
op den geest niet. In Aug. 1914 is wederzijds
gestreden met een hardnekkigheid en een
"vr o es ten nanvalsdrang welke voor geen offers
terugdeinsde, maar de betoonde moed was
niet zelden die van den onwetende.
Als invloeden welke zich op den geest der
legers doder* golden, noemde-spreker dan den
langduirigen strijd, die zooveel offers eischte,
zonder uitzicht te ge van op een einde der vij
andelijkheden in afzienbare tijd, moedeloos
heid veroorzaakte, zoowel in de strijdende vol
ken als in de legersdat velen der besten,
zoowel aanvoerders als soldaten werden ge
dood of verminkt en toen vervolgens van min
der gehalte waren, de innerlijke kracht der le
gers daalde; dat de reeds geleden zware ver
liezen een somberen druk op den geest der
overblijvenden legde, vooral als tegenover deze
verliezen weinig resultaten stonden; dat er een
tegenstelling tusschen volk en leger ontstond,
zoowel in feestelijk als in materieel opzicht,
doordat de Pers het soldatenleven veel te mooi
voorstelde en de soldaat daarentegen voelde
dat zij die gevaar en ellende niet dulden, niet
eens besef hadden van hetgeen de strijders vol
brachten. In materieel opzicht ontstond een te
genstelling tusschen volk en leger, vooral in
de groote steden geleefd werd alsof de oorlog
dra bevolking niet aanging en terwijl de
ïirbeidersloonen steeds stegen, de soldaat een
bescheiden soldij en zijn gezin een beschei
den toelage had; dat de cncadreering der le
gers met het voortduren van den oorlog steeds
slechter werd en de leeftijd der soldaten steeds
hooger, die der aanvoerders in dc subbalterne
officiersrangen steeds lager werd, een wantoe
stand welke zich vooral in het Duitsche leger
ernstig deed gevoelen, dat bleef vasthouden
aan dcf\ cisch van wetenschappelijke ontwikke
ling \an vredestijd.
Het ging aan de langdurig vastgelegde
fronten als bij stilstaand water, er deed zich
bederf gevoelen. Voor zoover de daling van
den geest niet 'n rechtstreeksch gevolg van
's vijands wapen werking was, toonde zij over
eenkomst met die in de gemobiliseerde legers
in de neutrale lande**, waar mobilisatiemoe
heid intrad. Onder dergelijke omstandigheden
kan het weerstandsvermogen der legers plotse
ling ineen storten. De moreele zwakte kan lang
verborgen blijven, doch een schok, veroorzaakt
door een succes van den vijand of de misluk
king van een onderneming aan eigen zijde
kan plotseling een crisis doen ontstaan, .getuige
de Italiaansche nederlaag bij Caporetto.
Uitvoerig behandelde kapitein Koster de ge
vaarlijke crisis op moreel 'gebied, welke heï
Franschc leger doormaakte in den zomer van
1917 nn den tweeden slag aan de Aisne. het
mislukte offensief van Nivellf, Men had mui
terij in 16 legerkorpsen, welke alle deel uit
maakten van de legers welke het dichtst bij
Parijs stonden, en de. aanvallen hadden meege
maakt Ten deele had deze ondermijning van
de discipline een politieke lint Péla noemde
in zijn nota aan minister Painlevc den slag
noch de daarin geleden verliezen als oorzaken
van den slechten geest in het leger, doch Pain-
levé zelf ziet er wel de hoofdoorzaak der mo-
Teele depressie in. Pétoin kon niet op veel ver
betering van den moreelen toestand zijner
troepen rekenen door maatregelen van politie-
ken aard. dooh aan het front wist hij door
krachtige maatregelen cn beleid den goeden
geest te herstellen. En toen Qemcnceau aan
het bewind gekomen cn met de assaineering
van 't land begonnen was, heerschte in het
voorjaar 1918. toen de groote Duitsche storm
loop werd afgewacht, onder leger zoowel als
burgerbevolking van Frankrijk eer. krachtige
wil tot volhouden, een groot vertrouwen op
den uitslag van den oorlog.
In zijn slotopmerkingen betoogde spreker,
dat er voor gezorgd moet worden, dat het
beeld, waaronder het gevaar zich toont, niet
of zoo weinig mogelijk verrast. Verder dat bij
vredesoefeningen voor de onvermijdelijke wan
orde achter de gevechtslinie moet worden ge
zorgd, aangezien de verwarring, welke normaal
achter het gevechtsfront hcerscht, een neor-
drukkenden invloed oefent op een troep, wel
ke naar het gevecht opmarcheert. Dan dat bij
alle zorg voor het moreel ook gezorgd dient
te worden voor het materieel, en deze mate-
rieele voorziening in de eerste plaats gericht
moet zijn op de bescherming tegen de che
mische strijdmiddelen. Er moet gezorgd wor
den voor verheffing ven het moreel en voor
de bevordering van het lichamelijk welzijn van
den troep. Dit vormt den hechtsten grondslag
van de gevechtswaarde en heeft invloed op alle
soldaten.
Gewelddadige handhaving van de gcvechts-
discipüne is een ondeugdelijk middel, dat trou
wens niet geduld zou worden Zeer nuttig wer
ken echter politiemaatregelen achter de strij
dende troepen, om vluchtelingen te verzame
len. Verder hebben ter vorming en instandhou
ding van het moreel oefeningen in gesloten
orde, onderscheidingen, korpsgcest hun waar
de behouden.
Spr eindigde met de opmerking dat de juiste
waardeering van de psychologische factoren
bij de militaire opleiding van de grootste bc-
teekenis is en dc opleiding van de reserve-offi
cieren aan deze leerstof de noodige aandacht
dient te schenken. Werken van kunstenaars
kunnen voor de militaire opleiding van het
hoogste nut zijn. omdat zij niet den \orm doch
het wezen van den oorlog weergeven.
Na de voordracht van kapitein Koster wordt
een korte pauze gehouden. Daarop volgt debat.
Luit -generaal Muller Mossis betoogt,
dat wat de inleider heeft gesproken, door hem
is gevoeld in de oorlogvoerende landen. De
commandanten zijn er met tactische moatrege-
len niet af; het moreel van den troep hangt
voor een belangrijk deel af van de matericcle
zorg voor den soldaat; die zorg is dus een
eerste taak van den aanvoerder. Het moreel
wordt al verheven door kleine aanvallen, pa-
tiouille-onderncmingen, c.d., zoodat divisie-
commandanten zich daarmede zelf bemoeiden.
Grooter verheffing zag men bij groote aanval
len die succes hadden; als voorbeeld noemde
Spr. het Marne-offensicf der Duitschers, waarbij
de vreemde officieren zelfs werden uitgejouwd,
omdat men hen voor gevangen officieren hield
Spr. is het met den inleider eens, dat dc moed
der soldaten met de perfectioneering der oor
logsmiddelen gelijken tred moet houden.
Kolonel Van Gendcren Stort merkt op.
dat het moreel verband houdt met de geboorte
plaats van den soldaat. In dit verband noemt
Spr, dc expeditie naar Lombok, waarbij de troe
pen stonden tegenover vaak beter bewapende
inlanders, en waarbij het moreel van sprekers
sectie steeg bii het passeeren van eiken nieuwen
gewonde. Op de Westkust van Celebes is Spr.
gebleken, dot elke soldaat, onverschillig van
welk ras, een uitstekend vechter is, cn Spr. is
er van overtuigd dat de Hollander een puike
soldaat zal zijn, al is hij een eerste kankeraar.
Spr. betoogt in dit verband, dat de aanvoerder
van kleine patrouilles vooral hetzelfde eten moet
nuttigen als de soldaten, waardoor het moreel
wordt versterkt.
De voorzitter spreekt een toepasselijk
slotwoord.
Spr. betoogd o.m., dat de taak van den offi
cier zeer zwaar is en dat het zoo jammer is te
noemen, dat de oorlogseenheden de officieren
tegenover geheel vreemde ondergeschikten
plaatsen.
Aon het begin der vergadering heeft de voor
zitter, de gepens. generaal-majoor TenBosch,
verklaard de benoeming tot voorzitter te aan
vaarden. Spr. brengt verder lof aan den afge
beden voorzitter, den generaal Kemper, een
president, zooals de Vereeniging cr niet dik-
wnjls een gehad heeft. Spr stelt zich voor de
Vereeniging in dezelfde banen te leiden als do
afgetreden voorzitter deed. Tot onder-voorzitter
is benoemd de kolonel Foerster; verder zijn de
bestuursfuncties dezelfde gebleven. Spr. dce.t
mede, dat de kas sluit met een batig saido van
1865.67. Den secretaris-penningmeester werd
dank gebracht voor zijn beleid.
UIT HET BAKKERSBEDRIJF.
Een nieuwe arbeidsregeling.
Door h*t hoofdbestuur der Ncderlandsche
Vereeniging van Werkgevers in het Bakkers
bedrijf, is ter uitvoering van een deze week ge
houden buitengewone algemeeno ledenvergade
ring aan de arbeidersorganisaties medegedeeld
dat de vereeniging geen nieuwe landelijke ar
beidsregeling wenscht of te sluiten.
De bestaande regeling loopt namelijk op 29
December e.s. af.
Maatregelen van den Alge-
meencn Bond van Arbeiders.
Het hoofdbestuur van den Algem. NederL
Bond van Arbeiders in het Bakkers-, enz. be
drijf heeft direct, nadat het hoofdbestuur van
de Ned. Vereeniging van Werkgevers in het
Bakkersbedrijf berichtte, geen nieuwe arbeids-
regcering te willen afsluiten,* de Bondsraads
leden en ofdcelingsbcsturen van die beslissing
ingelicht en maatregelen getroffen om nu met
dc plaatselijke patroonsorganisaties in overleg"
te treden cn tc pogen, tot overeenstemming, te
korncn.
Aan de besturen der pl. patroonsorganisaties
wordt daarbij de ontwerp-arbeidsrcgeling toe
gezonden, terwijl dan tegelijk den patroons in
dividucel ter kennisgeving een afschrift van
het ontwerp zal worden toegezonden.
In de nog in December te houden Bonds-
taadsvergadcring zal het resultaat van een en
ander onicr oogen worden gezien de te hou
den vergaderingen in dc afdeclingen zullen
daarna worden vastgesteld.
POSTDIEFSTAL.
Van een pakket aangctcekendc
«tukken.
Uit Weesp wordt aan de Tel. gemeld:
J.l Dinsdeg werd ten postkantore alhier, toen
de postzak geleegd werd, welke met den eersten
trein van Amsterdam was aangebracht, het pak
ket aangc-teckende stukken, hetwelk volgens het
bijgesloten advies, zich in den zak moest be
vinden, niet aangetroffen. Het pakket bevatte
zes aangetoekende stukken, waarvan twee met
aangegeven geldswaarde. Laatstgenoemde stuk
ken waren respectievelijk aangegeven voor
3000 cn 600.
De directeur van het postkantoor tc Weesp
gaf niet dadelijk aan de politie kennis van het
vermiste, aangezien eerst in Amsterdam geïn
formeerd werd, of wellicht verzuimd was het
pakket aangeteekendc stukken in den postzak
mee te geven. Van Amsterdam uit werd echter
ten stelligste verzekerd, dat het pakket aan het
hoofdpostkantoor in den zak was gesloten, wel
ke voor Weesp bestemd was. Dinsdagavond
werd aan de politie te Weesp kennis van het
ontbreken van het pakket gegeven, waarna het
onderzoek onmiddellijk een aanvang nam. Zoo
wel ten postkan tore te Weesp als te Amster
dam, zijn door de politic alle ambtenaren cn be
ambten gehoord, die eenigszins inlichtingen be
treffende het vermise pakket zouden kunnen
geven. Het politic-onderzoek heeft nog geen re
sultaten opgeleverd.
Nieuwe uitgaven.
Wij ontvingen nog een aantal boeken, welke
we echter niet konden dooi lezen. Met het oog
op St. Nicolaas willen we er toch ev en nu reeds
de aandacht op vestigen, vooral daar er onder
zijn, welke ons buitengewoon geschikt voorko
nten als St. Nicolaasgeschenk.
Van Nygh en Van Ditmnr's Uitg. Mij. tc Rot
terdam, ontvingen wc
Jenny Hcystcn, door Jo van Am-
mers—Kiiller.
In dezen nieuwen roman teekent de schrijfster
het verdere leven van Jenny Heysten, de hoofd
figuur uit het „Huis der Vreugden.
Van haar luister beroofd, door
Johan de Meester.
Tegen een zoo sober mogelijk vertelden ach
tergrond van perversiteit staat in „Van haar
luister beroofd" niet slechts de idealistische
liefde van Moortje, de tweede „Geertje", maar
ook van den man, die haar mot de zuivere ge
negenheid eener werkelijke toewijding liefheelt.
Dc Incabruid, dnor Ph. Exi-I.
Een historische roman, welke door de jury,
bestaande uit Dirk Coster, Ary Prins on Dr. P
H van Moerkerken, bekroond is.
Stille wegen, door C. M. ven Hillc -
Gaerthé.
Een bijdrage tot het veelbesproken vraagstuk
of een vrouw bevrediging kan vinden in een
eenzaam bestaan van zelf zich door de wereld
slaan, zonder men. Het wordt alles irisch en
prettig verteld en toch trilt er de wemoed n
cler vergeefs verlangende vrouw om haar or.-
z?gde liefde en moederschap
Suriname, door Dr. M. ven
Blankcnstcyn.
Een herdruk, bijna onveranderd, doch ge
ordend, van de artikelen, door den bekende-»
Ster-correspondent der N. R. C. uit en over
Suriname geschreven.
Het slot aan dc Amblève, dour
Herman Middendorp.
Dit is No. van de bekende Crampton-seri?
de oorspronkelijke detective-verhalen, welker
spannend verloop in zoo hoogc mate de aan
dacht weef te boeien.
Van Holkcma en Warcndort, te Amsterdam,
zond ons
De \roolijkc jaren van Dolf Haze
wind, door J. P. ZoomersVer
meer.
Een bock voor jongens, waarin de avonturen
worden verhaald van Dolf en zijn vrienden.
Dc drie zwarte Penny's, door Joseph
Hergesheimer.
Deel VII der zoo gunstig bekende H. en W.
serie, waarvan de Times schreefEen ongf-
wone roman, die men moet lozen rustig, aan
dachtig cn met een gevoel van luxe."
Proza, door Lorris Couperus
De eerste van twee bundels van het beste uit
Couperus' Proza. Dit verzamelde Proza zal zijn
een monument, opgebouwd uit de bijna ontste'-
lende scheppingskracht van den grootsten Nc-
d^rLndschen modernen romancier zelf. Er ziin
bijdragen in deze bundels, welke hoog uitgaan
boven wat wij gewoon zijn humor te noemen
En daar tegenover staan brokken van diepst ge
voelden weemoed, wa erbij het snikken naakt.
/-
Bij J. T. Swartscnburg, te Zeist, verscheen
„De weg tot Schoenheid en Gezondheid", door
„Reinhold Gerling, een opvocdings- cn "levens
boek voor iederen waaruchtigen mcnsch, dat de
geestelijke ontwikkeling cn harmonie brengt met
de lichaamsontwikkeling.
Vervult dc Aarde, door Jar. van Epen, is een
uitgave van C. A. J. van Dishoeck, te Bussum.
p®n boek, grootondeels in dagboekvorm
waarin het onderwerp der ongetrouwde moedr
wordt behandeld.
Eigen fabrikaat.
Ongeëvenaard fijne kwaliteit I
In prijzen van 7} cent, 12 cent, 22 cent. 35 cent en 55 cent per stuk bij
Langestraat 1.
Telefoon 17i
A. DE VRIES
Juwelier
Langestraat 22.
Te], int 117
Postgiro 75A08.
PAARLEM0L8EM COLLIERS
t 3. t 4.5O. t 6.
f 8 50
COSTUMIERE
N. Boteringestraat 11,
Groningen.
Teleioon 936.
en alle andere gelegenheden
Agent G. S. GROOTKOP.
Kampei-binnenpoort 2. Amers
foort»'
BES s KLT l'iiü IiK4\UJOOiT£1t) Bil
voor huisbrand en Industrie
en U btjft vaste afnemer.
E-. gros en detail
Onder minzame aanbeveling:
Zoo juist verschenen
VOORBANDEN BIJ
ZEER VERLAAGDE PRIJZEN
VOOR ALLE ARTIKELEN
Julianaplein 9
Amersfoort
Groote keuze: Karpetten - t'It rage's - Cocos-
leopers Taielkleeden Bedden enz. en*.
Groote voorraad: Hnls- en Slaapkamer-
ameublementen - Bnfletten. enz., enz.
Alles tegen zeer lage prijzen. Zie de Etalage
.•.rb.cn P. L. StSIJS-lIrroa MOO l"
Zand 3.
Hot oudste adres voor Goud. Zilver-
Diamantwerken en Horloges.
K e p r a 11 e-i n r IC h t i n c aan hul*.
ALS ST. NICOLAAS-CADEAU
FABKJlitAT
f80.-
Vraagt demonstratie bij
B. SCHOOLEMAN
SMALLEPAD 12. - TELtFOOM 42
Amersfoortsch Woningbureau
voor Gooi- en Eemland
Stationsstraat 30a
Kantoor r. Taste CcediriB. Assurantie, tfypoibeken 102
Telef, 868 - Dir. Cramer van Schaik
Voor TE HUUR ol TE KOOP zijnde percee.len wordt opgave
gevraagd ter opneming in de lijst van de door de firma uit
te geven en alom GRATIS TE VERSPREIDEN WONINGGIDS.
ir'r-f F iri f'drïü' c 'C5S- 5ZtSsi.
t TRECf1 TSCHEWEG 9
Ivoateloozo bemiddeling voor inleggers voor betaling vin:
lectriciteit. Gas. Water, Woninotinur. Ba.
lasting, Schoolgeld enz hnit mi ill Mi; 3.80
U*> jeuk verdwijnt als bij looverslao bij de aanraking van
hel geneesmiddel D.O een kiemdoodende vloeistof,
die door de huid dringt en de ontsteking-verwekkende
bacterièn doodt. Oat is het heele geheim van zijn
geneeskracht. Een paar druppels zijn al voldoende om
dc hevigst® jeuk onmiddellijk te doen bedaren en dat
is net begin der genezing bij:
Eczema, jeuk, uitslag, beenzweren, korsten op
het hoofd, ringworm, baardworm, dauwworm,
netelroos, gordelroos, psoriasis cn andere huid
aandoeningen.
Hoofdagent 8. Meindersma. Den Haag. van wien uit
gebreide brochure voor huidli|ders op aanvraag gratis
verkrliqbaar. Prijs I 0 75 en f 2 50 per flesch bi. all*
apothekers en drogisten. Noopt heden nog eer. proefffesch.
\?raaql ook de geneeskrachtige D.D.D.-Zeep a I 1.—
D.D D Shaving-stick a f 125 en D.D D.-Huidcream
i f 1.50 per pot.
