teirren van openbare bedrijven genoodzaakt om
dingen van de arbeiders door de vingers te
zien, welke nooit gereleveerd mogen worden.
Tegenwoordig is de practijk, dat ieder raads
lid technicus is. Die betweterigheid in verbond
met het niet gestegen zijn van het peil der
openbare colleges spreker wenschte het zeer
zacht te zeggen en de politiek welke elk
bedrijf aantast, maken dat zij, die destijds het
openbaar bedrijf zeker beter achtten dan het
zuiver particuliere zich zijn gaan afvragen, of
het niet mogelijk is een bedrijfsvorm te vinden,
welke aan den eenen kant de voordeelen van
het particulier bedrijf behoudt en aan den an
deren kant de nodeelen vermijdt.
Prof. Treub bepleitte in dit verband dc instel
ling van een gemengd bedrijf, dat alleen be
stemd is voor monopolistische ondernemingen;
strekt men het verder uit, dan wordt het gede
natureerd. Spr. wenschte een combinatie van
particuliere onderneming en overheidsbedrijf,
welke zooveel mogelijk de voordeden van het
porticulier bedrijf behoudt benevens de voor
deden van dc overheidscontrole waar do con
currentie uitvalt cn daarvoor het publiek den
waarborg var» behoorlijke behandeling en niet
te hoogen prijs verkrijgt. De bedoeling is een
vennootschap gedeeltelijk gedreven door par
ticulier kapitaal en gedeeltelijk door geld van
Rijk, Provintie of Gemeente met benoeming
van bijvoorbeeld een directeur of gedelegeerd
commissaris door de overheid, waarbij degene
die benoemt alleen verantwoordelijkheid schuldig
lis voor de benoeming zelf, terwijl er natuurlijk
een goede financieéle contróle bestaat. Als
voorbeeld van een en onder noemde spreker
de Djambi-concessie. Uitvoerig ging hij de
organisatie van het gemengd bedrijf na, als het
groote voordeel aanwijzende, dot de politiek
vrijwel wordt uitgeschakeld. In den brcedc be
handelde spreker daarna eenige bezworen van
dezen bedrijfsvorm. Voor verschillende bedrij
ven kan hij bij inrichting het gemengd bedrijf
belangrijke exploitatiewinsten voorspellen.
Ten slotte wijdde mr. Treub waarschuwende
woorden aan den algemeenen toestond van ons
land, waarbij hij op den ernst van het feit wees,
dat tegenwoordig niet meer wordt gekapitali
seerd, moor ingeteerd. Inflatie zou het gevolg
zijn van de algemeeno ellende, doordat do
openbare lichamen niet willen begrijpen, dat
zij met dc uitgaven zeer stérk naar beneden
moeten. Gelukkig zijn er verschillende moge
lijkheden om de slepende malaise te boven
to komen, omdat in ons volk fut zit, een beter
afzetgebied zal komen en wij bovenal Nederl.-
Indië hebben. Halen echter de openbare licha
men alles wat gekapitaliseerd zou worden als
bloedzuigers wegr dan 2ou dit niet mogelijk
zijn. Spreker drong aan op ontslag van over
bodige ambtenaren. De goede ambtenaren moe
ten wfj houden, maar de funeste ambtenaar-
mentaliteit moet er uit. Overal zonder aan
zien des persoons, dient men in te grijpen.
Durft men dit niet, dan zal het aan den Staat
en dc gemeente slecht gaan.
DE ZUIDERZEEWERKEN.
Dricmaandelijksche mededcelingen.
hi dc driemaondelijksclie mededcelingen be
treffende do werkzaamheden voor de afsluiting
en droogmaking- van de Zuiderzee treft men
bijzonderheden aan over de verrichte grondbo
ringen, peilingen en stroommetingen.
Er werden overeenkomsten gesloten voor de
levering en voor het vervoeren cn opslaan van
Belgische bloksteen en zware stortstoen. Met
dc levering van deze steen, welke voor een
groot deel is bestemd voor de werken tot af
sluiting van het Amsteldiep, is nog niet be
gonnen.
Blijkens de toelichting tot de begrooting van
uitgaven van hot Zuiderzcefonds voor het dienst
jaar 1923 was voor dot jaar een bedrag van
1.500.000 bestemd als eerste gedeelte van
de kosten van de afsluiting van het Amstel
diep tusschen den vosten wal van Noord-Hol
land en het eiland Wieringcn. Omtrent het ont
werp voor dit gedeelte van dc afsluiting der
Zuiderzee wordt o.m. het volgende medege
deeld:
De as van den te maken afsluitdijk loopt on
geveer in eene richting van W.Z.W. naar Ó.N.O.
van de Noorcï-Hollnndsche kust even benoor
den Van Ewijckssluis naar de westpunt van het
eiland Wicringen even bezuiden de voormalige
Querantaine plaats. Aan de westzijde sluit de
afsluitdijk aan tegen den in aanleg zijnden
nieuwen zeedijk langs het aïwaterings- cn
schec-pvaartkanaal, dat buiten den bestaanden
zeedijk wordt aangelegd. Aan de oostzijde sluit
de dijk aan tegen do hooge gronden van het
eiland Wieringen. Het Westelijk deel van den
afsluitdijk loopt over de beoosten de Noord-
Hollandscho kust gelegen plaat genaamd het
Balgzond, waarvan de bovenkant is gelegen op
0.70 M. N. A. P. of hooger; het oostelijk
deel loopt door de diepe geulen van het eigen
lijke Amsteldiep, in welke in 1920 beteugelings-
damrnen werden gemaakt, reikende tot do hoog
te van ongeveer 4.50 M. N. A. P.
Do ondergrond op het Balgzand bestaat over
afwisselende diepten uit klei en veenlagen, wel
ke veelal geen g'root draagvermogen bezitten,
terwijl de ondergrond in het Amsteldiep uit
sluitend bestaat uit vaste zand- en keileem-la-
gcn. Op het Balgzand zal bijgevolg rekening
moeten worden gehouden met vrij belangrijke
inzakkingen van het dijkslichaam in den onder
grond, gelijk die zijn opgetreden en nog optre
den bij den aanleg van den zeedijk langs het
afwaterings- en scheepvaartkanoal langs den
Balgdijk. Daarentegen zijn in het eigenlijke
Amsteldiep ernstige verzakkingen in den onder-
gTond niet te verwachten.
De kruinshoogte van den afsluitdijk is voor
de geheelc lengte vastgesteld op 6.20 M. -4- N.
A. P., en wel in verband met dc na dc volledige
afsluiting der Zuiderzee te verwachten hoog
ste stormvloeden en doft daarbij mogdijken
hoogsten golfoploop. Daarbij is aangenomen,
dat na de afsluiting van het Amsteldiep de be
staande diepe geulen nabij den afsluitdijk in ver
loop van tijd zullen opslibben tot de hoogte
van het aangrenzende Balgzand. Wel zal dus
aanvankelijk in het Amsteldiep de diepte bui
tendijks grooter zijn dan op het Balgzand, doch
daar staat tegenover dat de stormvloedshoogto
dan geringer zal zijn dan na de volledige af
sluiting van de Zuiderzee.
De knrinsbreedte van den afsluitdijk is be
paald op 2 M.de helb'ng van het buitenbeloop
boverv water neemt van 21/< op 1 aan deh teen
naar boven geleidelijk toe tot 7 op 1, cn be
draagt gemiddeld ongeveeir 4 op 1 de helling
van het binnenbeloop bedraagt boven den na
te noemen binnenbeTrh 2 y2 op 1 en daar bene
den, tot den onderbouw van den dijk, 3 op 1.
Hellende van 4.20 M. 4- N. A. P. tot 3.50 M.
'4- N. A. P. is een 30 M. breede blnnenberm
ontworpen, waarvan een breedte van 10 M. aan
de noordzijde bestemd is voor een later nan te
leggen si>oorbaan met dubbel spoor, terwijl op
het zuidwaarts overblijvende deel voorloopig
een klinkerweg ter breedte van 4 M. zal worden
gelegd. Aan dc buitenzijde van den dijk is een
lang waterberm van 2 M. breedte ontworpen, ter
wijl het beloop onder water geacht kan worden
aan de buitenzijde ongeveer 4 op 1 en aan de
binnenzijde ongeveer 7 op 1 te zullen bedragen.
Met de voorbereiding van de uitvoering van
den afsluitdijk tusschen de Noordhollondsche
kust en het eiland Wieringen is bereids een aan
vang gemaakt.
De werken tot aanleg van het oorste vak,
long 2200 M., van hel afwaterings- en scheep
vaartkanoal in verband met de afsluiting van het
Amsteldiep, werden voortgezet.
Het opspuiten van den dijk vorderde tot aan
het eindpunt van het werk, terwijl verder ook
werd opgespoten de tijdelijke ofsliritdam, aan
sluitende tegen den Balgdijk op 54 M. ten
noordwesten van dijkpaal 93; aangezien op ver
schillende punten nog niet genoeg zand aan
wezig is tot vorming van het volledige dijks-
profiel, zal do zandnanvocr nog cenigen tijd
moeten doorgaan en eerst in het volgende jaar
voltooid kunnen worden. Met het afwerken van
het zandprofiel werd intusschen voortgegaan.
Het uitbaggeren van het kanaal tot 4.00 M.
N. A. P. kwam gereed.
Het bekleeden van het dijkproficl met klei
werd voortgezet.
De oeververdediging langs het kanaal kwam
langs den zuidelijken oever geheel en langs den
noordelijken oever over rond 200 M1. lengt©
gereed.
Dc bouw van een schutsluis bij de Kooi werd
voortgezet.
Met het oog op verruiming von werkgelegen
heid word in het afgeloopen najaar wcnschelijk
geacht, nabij De Kooi eenige grondwerken tc
doen uitvoeren, deel uitmakende van het algo-
meene plan der nldaac nog uit tc voeren grond
werken voor de in uanbouw zijnde schutsluis.
Er werd een onderhandscho overeenkomst ge
sloten voor de uitvoering voor een gezamenlijk
bedrag van 34,200.
De aanleg van een omringdijk voor een sluis-
put op het Balgzand bij Oostocvcr en van aan
sluitende dijken, werd met krocht aangevat.
Nadat de beschermingsdijk om het terrein,
bestemd voor den bouw van sluizen beoosten
Wieringen, gereed was gekomen bestond gele
genheid om dit terrein droog te leggen en ver
schillende proeven te nemen welke voor den late-
ren bouw der sluizen van groot belang kunnen
worden geacht.
Met het uitbaggeren van de havengeul der
Van Ewijcksluis werd begonnen. Het overleg
met Gedeputeerde Stoten van Noord-Holland
en het bestuur van den Anna Paulownapolde*
over ccne nieuwe regeling van het onderhoud
der havengeul heeft in beginsel geleid tot eene
overeenkomst, krachtens welke het Rijk het
noodigc baggerwerk tot onderhoud dor diepte
in den havengeul zal uitvoeren tot de afmetingen
welke voor den Rijksdienst noodig zullen wor
den geacht, doch zoo mogelijk tot een diepte
van ten minste 2.50 M. en tot geen mindere
diepte dan 2 M. onder N.A.P., en de provincie
cn den Paulownupolder in de kosten van dit
baggerwerk zullen bijdragen op dien voet, dat
de bijdragen jaarlijks zullen worden bepaald op
den grondslag van de in het 10-jorig 'tijdvak
19121921 tot onderhoud dor havengeul ge
baggerde hoeveelheden, in dier voege dat het
bedrug von T/3 van dit gemiddelde, zijnde 272T
kub. M., zal worden vermenigvuldigd p\ot den
jaarlijks van Rijkswege te bepalen eenheidsprijs
van hot in dat jaar uitgevoerd© baggerwerk,
met dien verstondo dat de aldus berekende bij
dragen het maximum van 1200 voor elk niet
zullen overschrijden.
DE SCHORSING VAN MR. W. VAN
HAASTERT.
Nadere bizon derheden.
Bij het bericht omtrent de schorsing van mr.
W. van Haastert, advocaat en procureur te
Eindhoven, door den raad van discipline bij de
Bossche rechtbank, dient, aldus het Eindh. Dag
blad, aangcteckend
lo. dat mr. van Haastert tegen deze uitspraak
in hooger beroep is gegaan bij het Hof in den.
Bosch
2o. dat deze schorsing niet is opgelegd als
gevolg van de bekende aantijging, immers de
conclusie van den raad van toezicht en disci
pline der orde van advocaten in den Bosch luidt
te dien aanzien
„dat de raad niet aanneemt, dat mr. v. H.
mevr. D. zou hebben geadviseerd en aangezet
tot moord op haren man
dat toch zijn beschuldigers groote schelmen
zijn en de raad de mogelijkheid riiot uitgesloten
acht, dat de overeenstemming van hunne ver
klaringen een gevolg is van contact door tus-
schenkomst von dorden tijdens hunne detentie
in het huis van bewaring
dat daarenboven het tcnlaste gelegde feit op
zich zelf onwaarschijnlijk is en van een aan
nemelijk motief niet blijkt, met gevolg dat, on
danks gewichtige vermoedens in zijn nadeel, de
raad niet overtuigd is van de waarheid dezer
zware beschuldiging."
De schorsing slaat echter op het feit, dat mr.
v. H. mevr. D. en K. op zijn kantoor bleef ont
vangen, ofschoon hij toen reeds wist van hun
poging tot vergiftiging, hetgeen de raad een&in-
breuk achtte op zijn ambtseer.
DE EINDHOVENSCHE AUTOMISDAAD.
Het strafproces tc Antwerpen.
Gister ving voor het Assisenhof te Antwer
pen, het proces aan tegen den 26-jarigen Jan
v. d. Bogaard, chauffeur- monteur, en den 23-
jarigen Adriaan Anioon Visschers, beiden wo
nende te Ein oven, die beschuldigd zijn van
een moordpoging op den autogeleider Strij-
bosch, eveneens von Eindhoven, met de bedoe
ling, zijn auto te stelen en deze te Antwerpen
te verkoopen.
De misdaad gebeurde den I3en Juli van 't vo
rige jaar, aldus het verslag in de Tel.
klit de actie van beschuldiging blijkt, dat Van
den Bogaa.d de voornaamste dader is.
De beide beklaagden waren met Strijbosch
overeengekomen, dat hij hen voor vijftig gul
den noar Antwerpen brengen zou. Ei was ook
afgesproken, dat Strijbosch geen andere rei
zigers zou mogen vervoeren. Eerst zaten Van
den Bogaard cn Visschers binnen in het rijtuig.
Nabij de Belgische grens gekomen, kwam de
laatste naast Strijbosch aan het stuur zitten cn
wierp de regenjas van den chauffeur naar bin
nen. In die jas zat een revolver.
Even voorbij het Belgische douanekantoor
stond Van den Bogaard op en beval door het
opgeschoven voorraam, Strijbosch, te stoppen,
terwijl hij de revolver van Strijbosch op diens
hoofd richtte. Het schot ging af en Strijbosch
werd gevaarlijk gewond. Visschers bleef bij het
slachtoffer, dat zwaar bloedde, terwijl Van der»
Bogaard naar het douanekantoor terugkeerde.
Eerst ontkende deze luatstc alle medeplichtig
heid, doch later verhaalde hij, dat hij mot Vis
schers afgesproken had om Strijbosch tc.doo-
den en zijn lijk in een vijver to werpen, Daarna
zou men den auto te Antwerpen gaan verkoo
pen.
Onderweg echter, zoo luidde verder de be>->
kentenis van Van den Bogaard, zou hij spijt ge
kregen hebben cn uit den auto hebben willen
stoppen en daarom vroeg hij Strijbosch te stop
pen. Indien de revolver hierbij is afgegaan, dan
was dat volgens bek!, bij ongeluk ten gevolge
van een schok van den auto.
Volgens dc acte van beschuldiging heeft het
onderzoek uitgewezen, dat Van den Bogaard
de waarheid gesprokén heeft, uitgezonderd wöt
zijn eigen rol bij do moordpoging betreft. In
derdaad moet tusschen de beide beklaagden of-
gesproken geweest zijn Strijbosch op Belgisch
grondgebied te dooden en zijn lijk in 't water
te werpen. Alleen was het eerste plan dat Vis
schers hem zou dooden met een hamer, dien
hij, mte dit doel uit Eindhoven had meegeno
men. Deze hamer, dien de beklaagden op de
plaats der misdaad hadden weggeworpen, werd
teruggevonden en door de moeder van Van den
Bogaard herkend.
Het onderzoek heeft verder uitgewezen, dot
beide beklaagden op hun reis over slechts acht
gulden cn twaalf Belgische francs beschikten
en dus alvast den overeengekomen prijs aan
Strijbosch niet konden betalen.
Visschers beweert, dat hij van dit complot
niets afweet, cn dat hij Van den Bogaard alleen
maar naar Antwerpen heeft vergezeld om klee-
ren en papieren te halen.
Verder is uitgemaakt, dat het afgaan van de
revolver niet aun een ongeval kon toegeschre
ven worden, omdat deze revolver op „veilig"
stond en dus door Van den Bogaard eerst
schietklaar gemaakt had moeten worden.
Beide beklaagden staan zeer ongunstig be
kend. Visschers werd reeds eens veroordeeld
wegens verduistering van een auto. Beiden wor
den beschuldigd van moordpoging met voorbe
dachten rade.
Met de zaak kon pas na den middag worden
begonnen, omdat een der verdedigers niet tij
dig was oangekomen.
De beide beklaagden zagen er vrij onverschil
lig uit. De voorlezing van de acte van beschul
diging schoen niet erg veel indruk cp hen te
maken.
Van den Bogaard werd het eerst ondervraagd.
Hij herhaalt ongeveer zijn verklaringen zoonis
ze in dc acte van beschuldiging staan vermeld.
Hij blijft volhouden dot het slechts zijn bedoe
ling was, Strijbosch te bedreigen en dat het
schot bij ongeluk is afgegaan.
De beklaagden veroordeeld tot
20 jaren dwangarbeid.
In de voortgezette behondeling namen, nadat
de substituut van den procureus des konings 'n
strengen eisch had uitgesproken, de verdedigers
het woord.
Voer Van den Bogaard pleitte mr. Van der
Gracht, dat het schot onvrijwillig is afgegaan.
Voor Visschers veerde mr. Boone het woord.
Daarna werd voor beide beklaagden aan de
jury de vraag gesteld of zij schuldig zijn aan
moordpoging' en of zij gehandeld hebben met
voorbedachten rade. Na 35 minuten beraadsla
gen beantwoordde de jury bevestigend op beide
vragen.
Te zes uur veroordeelde hel Hof Van den
Bcogaard en Visschers ieder tot twintig jaar
dwangarbeid met ontzegging hunner burger
rechten en tot de onkosten van het proces.
Tel.
DE MALVERSATIES BIJ DEN
ZIEKENHUISBOUW TE LEIDEN.
Voor drie ton in beslag genomen.
Naar de Tel. verneemt, is de laatste dagen
door het Rijk beslag gelegd op ruim drie ton
aan waarden, toebehoorende non en afkomstig
van hen, die tengevolge van de ontdekte frau
des bij den bouw van hot Academisch Zieken
huis te Leiden voorloopig in hechtenis zijn ge
steld.
Zoowel contanten als effecten zijn in beslag
genomen bij verschillende banken, alsook bij
enkelen der betrokkenen aan huis. Een aanzien
lijk gedeelte van het wederrechtelijk toegeëigend
geld was in aandeelen dor „Koninklijke Petro
leum" belegd,
BRAND.
Te Amsterdam.
Gisteravond werd brand ontdekt in het per
ceel Rapenburg 2 te Amsterdam, waar geves
tigd is de N. V. N. H. Asbcstfabviek v./h. J.
de Boer en Co. Het vuur woedde in do vierde
verdieping'. De brandweer werkte met 3 stra
len. Op den zolder, die als dvoogkamcr dienst
deed, stond een droogstoof, welke dc vermoe
delijke oorzaak van den brand is geweest De
meesterknecht heeft om 7 uur de fabriok ver
laten en als altijd met water het vuur in de
stoof gedoofd. Vermoedelijk is dit niet goed
gebeurd en heeft het vuur 2ich medegedeeld
aan de vloer. Verzekering dekt de schade.
Financieel Overzicht.
De stemming ter beurze is zoowel in hot
buitenland als hier ter stede in de afgeloo-
pen week bijna voortdurond vast geweest.
Voor een niet gering deel heeft hiertoe
de goede indruk bijgedragen, die het optre
den van het nieuwe Engolsche Arbeiderska
binet in brcedc kringen blijft wekkon. Plet
is wel merkwaardig, hoe ook thans weder
een groot verschil bestaat tusschen de opvat
tingen lor beurze, zoolang men nog slechts
met een mogelijkheid had te doen, en den in
druk na liet luit accompli. De kans alleen
al op een arbeiderskabinet heeft aanleiding
gegeven tot grooten kapitaalsexport uit En
geland van zoodanigen omvang, dat oud-
Ministcr-Presidönt Lloyd George, zij het ook
met de noodige overdrijving, kon schrijven,
dat de hemel zwart zag van dc pond-stcr-
ling-biljetten, welke naar de overzijde van
den Oceaan vluchtten. Thans, nu inderdaad
een arbeiderskabinet aan het bewind is ge
komen. is daarentegen de kapitaalvlucht ge
heel tot staan gebracht. Het Engelsche Pond,
dat tengevolge van (lc bovenbedoelde gebeur
tenissen aanzienlijk achteruit, was gegaan,
heeft zich dan ook in den jongstön tijd aan
merkelijk hersteld.
Intusschen beteekent dit geenszins, dat
men zich in Engolscho beleggingskringen
verzoend heeft met de aan de arbeiderspartij
toegeschreven plannen doch veeleer, dat
dozo laatste zelve tijdig bakzeil heelt ge
haald, nu de beweging dor wisselkoersen
baar heeft geleerd, welke gevaren haar pro
gram in het leven had kunnen roepen. De
vaste stemming der Engelsche beurzen in
den laatsten tijd is dun ook juist toe te
schrijven aan de voldoening over deze front
verandering der Arbeiderspartij en aart de
verwachting, dat deze nu ook in andere op
zichten oen betrekkelijk conservatieve poli
tiek zal volgen.
Wat de heffing ineens betreft, waarvoor
men voornamelijk beducht was, schijnt dit
zelfs in hooger mato het geval to zullen zijn,
dan aanvankelijk werd verwacht Hot heette
reeds eerder, dat de Labour Party voorloo
pig niet rnet desbetreffende voorstellen zou
komen. Daaraan \yas echter toegevoegd, dat
het in do bedoeling lag, ccn commissie te
benoemen voor een verder onderzoek van
het vraagstuk, hetwelk dus op deze wijze
toch in de sphecr der actieve politiek zou
zijn gehouden. Thans meldt dc „Times", dat
zij reden heeft om aan to nemen, dat do
nieuwe regeering zal afzien van het instel
len van zulk een commissie.
Dit zou dus beteekenen, dal de plannen
voor een heffing ineens voor het oogenblik
volledig worden opgeborgen. Wel zou de Ar-
beidersrcgecring zich volgens dit bericht
voorbehouden, om de kwestie bij een volgen
de verkiezing opnieuw aanhangig te ma
ken. Maar wie dan leeft, dan zorgt. Voor
het oogenblik is de kans op oen dergelijk
radicaal voorstel in elk geval blijkbaar van
dc baan.
Ook wat de spoorwegstaking betreft, die
juist aan een Labour Kabinet nog heel wat-
moeilijkheden had kunnen bereiden, is de
kans op verdere complicaties gelukkig voor
bij, nu hot gelukt is, een compromis tus
schen de spoorwegmaatschappijen en don
Staat tot stand te brengen, waardoor de sta
king, die zich aanvankelijk zeer ernstig had
laten aanzien, thans reeds tot het verleden
behoort.
Ook elders heeft men aanleiding, om te
vreden te zijn over de jongste politieke en
economische gebeurtenissen. In Duitschland
is men voldaan over dc berichten omtrent
de behandeling van Duitschlands betalings-
vermogon en van dc kapitaalvlucht in de
Commissie van Deskundigen, die door don
Volkenbond waren benoemd. Beide Commis
sies hebben hard gewerkt, zoodat men reeds
binnenkort tastbare resultaton verwacht. Na
tuurlijk zal Duitschland zich daarbij opoffe
ringen hebben te getroosten. Men zal echter
reeds zeer zijn voldaan, indien het gelukt,
thans eindelijk een vaste basis tc vinden
voor de betalingen op rekening van het
herstel, waardoor een einde zou komen aan
de onzekerheid, die reeds zoo langen tijd
op dit punt heeft bestaan.
Bijzonder gunstig is wederom dc stem
ming van de New-Yorkschc beurs geweest,
dank zij berichten omtrent een nieuwe hor-
leving van zaken. Dat deze niet ongegrond
zijn, blijkt wel uit den gewonen kwartaal-
staat der ontvangsten van do U. S. Steel
Corporation. De netto-ontvangsten in het
vierde kwartaal van 1023 hebben 49.959.000
bedragen tegen 27.552.000 in hetzelfde
kwartaal van 1922, 19.612.000 in 1921 en
43.878.000 in 1920. Laatstgenoemd jaar was
er nog een van hoogconjunctuur, althans
voor zoover de inkomsten der Steelt rust be
treft. Wel was reeds in het voorjaar van
1920 in do Vereenigde Staten de zware eco
nomische crisis tot uiting gekomen. Zooals
het echter gewoonlijk gaat, heeft dit zich
eerst veel later weerspiegeld in dc inkom
sten van een maatschappij als de Steeltrust,
die altijd vele onuitgevoerde orders heeft,
welke bij een wijziging von de conjunctuur
niet meer kuneii worden ingetrokken. Eerst
in 1921 zijn dan ook de ontvangsten den in
vloed der crisis gaan aantoonen. In hoe
sterke mate zij toen zijn gedaald, blijkt uit
do bovengenoemde cijfers. Tevens toonén; die
echter aan, hoe belangrijk inmiddels het
herstel is geweest, en hoe zeer de nctto's
momenteel zelfs die van het voor dc Trust
zoo bij uitstek gunstige jaar 1920 nog over
treffen.
Tegenover hel derde kwartaal van 192-3
tooncn de netto's eveneens nog een voor
uitgang aan, en Wel met bijna 3 millïoen.
Dit is van te meer bcteekenis, omdat in den
loop van het kwartaal de ontvangsten suc
cessievelijk zijn gedaald, in tegenstelling met
de vorige drie maanden, toen althans in het
midden van de'periodo de lijn aanmerkelijk
opwaarts was gericht. Deze daling, waar
door dc ontvangsten, die in October
18.600.000 hadden bedragen, in December
op 14.072.000 zijn gekomen, zou aanleiding
kunnen geven tot do vraag, of de kwartaal-
staat, hoe bevredigend hij ook in zijn eind
cijfers moge zijn, niet toch tevens het begin
aantoont van een teruggang in de conjunc
tuur.
Die vraag mag echter wel ontkennend
worden beantwoord, wanneer men in aan
merking neemt, dat in den loop van het
winterkwartaal altijd een aanmerkelijke te
ruggang in de ontvangsten intreedt, welke
ccne gevolg is van dc moeilijkheden, die de
verzending der producten dan door sneeuw
val etc. pleegt te ondervinden. Het hangt
gehcol van de meer of mindere ruwheid
van den winter in de Unie af, hoe sterk deze
teruggang is. In 1921 b.v. zijn de ontvang
sten uit dien hoofde in December slechts
half zoo groot geweest als in October. De
teruggang op zich zeif is dus niets bijzon
ders cn geeft geenerloi redenen, om pessi
mistische conclusies te trekken. Dat dit ook
de opvatting van dc directie der maatschap
pij is, blijkt wel hieruit, dat zij besloten
heeft, het extra dividend op do gewone aan
deelen, hetwelk den vorigen keer was uit
gekeerd, ook thans tc handhaven. Dc jong
ste staat van de onuitgevoerde orders heeft
trouwens een belangrijke vermeerdering
aangetoond, hetgeen geheel ln overeenstem
ming is met dc bovenvermelde zienswijze.
Ook ln andore opzichten komen uit de Ver
eenigde Staten thans gunstige berichten.
Voornamelijk betreft dit wel den toestand
der petroleumnijverheid. Hot is merkwaar
dig, welke wijziging op dit gebied in korten
tijd is ingetreden. Nog slechts enkele weken
geleden leed mon onder een geweldige over
productie van petroleum en bewogen de prij
zen zich op een ongekend laag peil. Thans
daalt de productie aanmerkelijk en gaan de
prijzen met sprongen omhoog. Dit groote
verschil is niettemin vrij gemakkelijk te ver
klaren. Eigenlijk heeft men dien gang van
zaken allang zien aankomen, al is men over
het algemeen tot het laatste oogenblik pes
simistisch gebleven omtrent het tempo,
waarin die noodzakelijke ontwikkeling zich
zou gaan voltrekken.
De kwestie is deze, dat de ontzaglijke stij
ging der petrolcumproductie in do Uni£
waardoor dc prijzen in den loop van 192^
tot zulk een ongekend laag niveau waren
gedaald, niet oen gevolg ia geweest van een
stijging der productie over de gcheele lijn,
maar van het aanboren van een aantal
machtige spuitende bronnen op een beperkt
aantal nieuwe petroleumvclden. Een derge
lijke toestand kan natuurlijk niet blijvend
zijn. Spuitende bronnen maken het als zoo
danig nooit lang. Hot kan enkele maanden
zijn, soms een half jaar. Er zijn zelfs enkele
feiten bekend van spuitende bronnen, die
het oen paar jaar hebben uitgehouden. Dat
zijn echter groote uitzonderingen. Er kon
natuurlijk niet worden verwacht, dat allo
nieuwe „spouters" in de Vereenigde Staten
dergelijke uitzonderingen zouden vormen.
De overproductie moest derhalve wel vail
tijdelijken aard zijn, tenzij inmiddels weer
zooveel nicuwo bronnen waren aangeboord,
dat do eventueelc achteruitgang der voort
brenging hierdoor zou worden gecompen
seerd. Gedurende eenigen tijd was dit in
derdaad liet geval, daar reeds begonnen
nieuwe boringen natuurlijk moesten worden
voltooid, al was ook do marktstemming voor
het product ongunstig geworden. De lage
olieprijzen hebben echter een einde gemaakt
aan verdere prospecteerwerkzaamheden,
waardoor thans de onvermijdelijke terugslag
is ingetreden. Nu het herstel in de olieprij
zen zich in zulk een snel tempo voltrekt,
is het echter zeer de vraag, of dit niet wel
dra weer zal leiden tot het aanzetten van
nieuwe boringen. In dat geval zou het spel
misschien van voren af aan kunnen begin
nen.
Ook in dit opzicht zal Amerika dus voor
loopig wel het land der verrassingen blij
ven. Echter kunnen zulke boringen natuur
lijk niet van den oenen dag op den anderen
aangezet en voltooid worden. Tusschen de
groote stijging der olieprijzen en een even-
lueele nieuwe overproductie zullen dus in
elk geval op zijn minst wel een aantal maan
den moeten verloopen. Gedurende dien tijd
heeft de hausse-speculatie vrij spel, althans
indien niet inmiddels politieke of andere
omstandigheden van geheel anderon aard
hieraan paal en perk komen stellen.
Wat aandeelen Koninklijke betreft, is dc
uitwerking van dit herstel in de olieprijzen
des te belangrijker, omdat het juist op het
zelfde oogenblik is gekomen als groote aan-
koopen van Fransche zijde in verband met
een vlucht voor den franc, wegens de groote
daling die gedurende de voorgaande weken
in deze valuta is ingetreden. Thans is die
reactie weliswaar tot staan gekomen. De
franc heeft zich zelfs voorbijgaand tot 12.40
hersteld. Daarna is de ïoteering echter op
nieuw gaan afbrokkelen. Dc gcheele toe
stand blijft derhalve nog ietwat onzeker
en het is te begrijpen, dit onder die omstan
digheden de Fransche kapitaalexport nog
niet geheel tot staan is gebracht.
Vandaar, dat ook afndeclen Koninklijke
nog van zulke orders blijven profiteeren,
waar natuurlijk bijkont, dat tal van Fran
sche houders, ook afgezien van de vlucht
voor den franc, wel ten vorkje wcnschen
mee ie pikken bij de 'ijzing in een bij de
Fransche beleggers zc> gewild papier als
de aandeelen der Ivminklijkc Petroleum
Maatschappij. Ilct is jrist met het oog op
het feit, dat zooveel aaideelen in Frankrijk
worden gehouden, dat te Koninklijke inder
tijd is overgegaan tot uitkeering van inte
rim-dividend, waarmed) aan de wenschen
van Fransche couponknippers tegemoet' is
gekomen. Ook in do aijeloopen week heeft
dezo rijzing aanvankelik verdere vorderin
gen gemaakt, trots het tannomen van dc In
dische petroleumbelastiig door de Tweede
Kamer. Later hebben whstnemingen tot een
reactje aanleiding gegoen. Dc grondstem
ming is echter aan het linde weder gunstig
geworden.
Ook cultuurwaarden hebben weder een
goede week achter den ng. De willige stem
ming hiold aanvankelij: in verband met
nieuwe belangrijke afdc.ningcn uit oogst
1924 door dc V.I.S.P. op de oude bevredi
gende prijzen, later op d mededecling, dat
de V.I.S.P. hare limites verder heeft ver
hoogd. Indien het gclukl ook op dit hoo
ger© niveau de afdoenngen op dezelfde
schaal voort te zetten, dai belooft het eind
resultaat voor oogst 1924 zor gunstig te wor
den, ondanks het feit, da de raming van
de opbrengst wegens de doogto oenigszins
is verlaagd.
Voor rubbcraandeelen \v$ do stemming
gunstig. In verband met dehardnekkigo ge
ruchten omtrent nieuwe oderhandclingeu
met do Ned. Indische, belai^hebbenden be
treffende een vrijwillige beerking van vde
productie in onzen Oost, warover echter da
directies in Nederland het laatste wt ord
zullen moeten hebben.
Tabaksaandeolon blijven strk profiUtten
van het vooruitzicht op belangrijke Ai Mri-
kaansche en ook op toencmnde DuiUche
vraag in de aanstaande voojaarsinschrij-
vingen. Over de geheele linie is de markt
trouwens vast geweest, o.a. ook voor scheep
vaart- en voor industriëele wat-den, alsme
de voor bankaandeelen.
Wat deze laatste betreft, valt gwag te ma
ken van nieuwe feiten, die een unmorkelij-
ken invloed beloven uit te oefend op de be-
teekenis van het bankwezen hir te lande.
In de laatste acht dagen zijn tn tweetal
grooto nieuwe bankinstelling©! hier ter
stede opgericht, de NcdcrlandsCi© „\ccepl
Maatschappij met een kapitaal vii j 5 v.lï-
hoen en de Internationale Bank t Amster
dam met een kapitaal van 10 mihoen. Do
groote botockenis hiervan ligt nictzoo zeer
in hot bedrag van hei aandeelcnka^aal, als
wel in het feit, dat beide instclligen tot
stan'd zijn gekomen onder de auspiiën elk
van twee oti2er grootste Nederlandse© ban
ken cn van een aantal groote buitenludsche
bankinstellingen. In hoofdzaak zulle beide
zich aan het acceplcrediet wijden, hoiyel de
Internationale Bank, blijkens haar naam,
zich oi> den duur een meer algomo© pro
gram ten doel stolt. De banden tufcehen
onze bankwereld en do groote buiter and-
sche instellingen worden door deze stnen-
working nauwer aangehaald en de beteke
nis van Amstcr'^m als internationaal an
trum, vooral van den wisselhandel, tan
door het oprichten van deze nieuwe intcl-
lingen slechts winnen.