Voorburgwal; een gebouwtje dat ons de gele
genheid geeft de vleugels wat breeder uit te
slaan en het museum tot nieuw leven te wek
ten.
Het woord was vervolgens aan den burge
meester, den heer W. de Vlugt, die met eenige
toepasselijke woorden het museum voor ge
opend verklaarde. De heer J. W. Enschedé gof
vervolgens een toelichting op de tentoonstel
ling, die thans in 'hel gebouwtje wordt gehou
den en welke bedoelt te zijn een overzicht van
de ontwikkeling van het dagblad van af de 17e
eeuw *tot op dezen dog.
Nadat de heer D. Hans het bestuur had ge-
lukgewenscht met haar nieuwe huis, bezichtig
den de aanwezigen de tentoonstelling. Onder de
tentoongestelde bladen zijn zeer merkwaardige
exemplaren uit de zeventiende en achttiende
eeuw. Zoo ligt er o.m. 't oudste exemplaar van de
„Haerlemsche Courant", die thans nog bestaat
onder den naam van Oprechte Haarlemsche
Courant, en wel is 'het oudste dagblad van de
geheele wereld. Tijdens de Fransche overheer-
sching werden de dagbladen uitgegeven in twee
talen en uit het tentoongestelde blijkt, dat reeds
vóór dien tijd volksbladen werden uitgegeven
met zeer marquante titels als„De politike
Kruier" enz. Wat de 19de eeuw betreft zijn er
tentoongesteld de eerste nummers van onze te
genwoordige groote dagbladen. De tentoonstel
ling wordt opgeluisterd door tal van portretten
van bekende mannen uit het „courantiersvak"
Ter gelegenheid van het feest van den Ncd.
Journalistenkring is ook een deel van de ten
toonstellingsruimte nan die vereeniging gewijd.
NEDERJLANDSCHE JOURNALISTENKRING.
De viering van het jubileum.
Men verzoekt ons mede te deelcn. dat de
receptie, die de Nederlandsche Journalisten
kring houdt ter gelegenheid van zijn 40-ja rig
bestaan, zal plaats hebben a.s. Zaterdagmiddag
om 3 uur tot half 5, in hotel Paulez, te 's-Gro-
venhage.
De Haagsche Journalistenvereniging biedt
aan het kringbestuu.en aan de van de Resi
dentie komende deelnemers Zondag een noen
maal aan in Hotel Paulez.
De Directie van de Haagsche coirrant heeft
allen deelnemers een bezoek aan haar gebouwen
en bedrijf aangeboden, gevc-lgd door een lunch
doch het krmgbestuur heeft tot zijn groot
leedwezen, en onder betuiging van oprechte
waardeering, wegens tijdsgebrek voor dit aan
bod moeten bcadnken.
VREEMDE WERKKRACHTEN IN ONS LAND.
Maatregelen t.o.v. de toeloting.
Het Hbld. heeft den directeur van den Rijks
dienst der Werkeloosheidsver zekering en Ar
beidsbemiddeling, den heer A. Folmer, gevraagd
ons eens een uiteenzetting te willen geven van
de maatregelen, welke in ons land zijn genomen
ten opzichte van de toelating van vreemde
werkkrachten, een onderwerp, dat vooral van
belang is in deze tijden van groote werkloosheid.
De heer Folmer vertelde, dat de ar
beiders vat lond.cn, welker inwoners (overeen
komstig het reciprociieitsbeginsel) geen Neder-
landsch visum meer behoeven om hier te ko
men (België, Frankrijk, Luxemburg, Itaüë, in
hel algemeen ook Zwitserland, enz.) dientenge
volge ook geen* verklóring der arbeidsbeurs meer
behoeven. Voor vreemde werkkrachten uit lan
den, welker inwoners wel een Nederlandsch vi
sum behoeven, moet echter, alvorens zij hier
worden toegelaten (vrijwel alle landen over onze
Oostelijke grenzen, eerst zijn overgelegd een
verklaring van de Arbeidsbeurs van het district,
binnen welks ressort zij zullen gaan arbeiden,
dat er geen geschikte Nederlandsche werk
krachten zijn, noch in het district van deze,
noch in de districten van andere Arbeidsbeurzen,
die de open plaats kunnen of willen innemen.
Van dezen eisch zijn vrijgesteld vier groepen
van vreemde weikkrachter.vrouwelijk huis
personeel (dienstboden dus ook), verpleegsters,
artisten (ook musici) en mijnwerkers.
Er worden op het oogenblik niet veel van der
gelijke verklaringen afgegeven. De toeloop van
vreemde werkkrachten, die heel groot was tij
dens de geweldige daling van de Duitsche mark,
is sterk verminderd. Ja, er is zelfs, onder den
invloed van de invoering- der Rentemark in
Duitschland, naar het schijnt een zekere nei
ging onder sommige Duitsche arbeiders waar
te nemen, om terug te koeren naar hun eigen
land. Ook speelt de verhooging van het recht
voor het visum vermoedelijk een rol. De Ar
beidsbeurzen geven de gevraagde verklaringen
niet dan wanneer zij overtuigd zijn van de
noodzakelijkheid van de toelating van vreemde
werkkrachten. Indien uit het eigen district geen
Nederlandsche werkkrachten zich aanbieden,
die aan de eischen van het bedrijf, dat toelating
der vreemde werkkrachten vraagt, voldoen, dan
doet men door bemiddeling van den Dienst der
Werklooshe-idsverzekering en Arbeidsbemidde
ling (welke „dagberichten" naar alle districts
beurzen zer.dt), eerst nog pogingen ze elders
te vinden. Is na verloop van acht of tien dagen
nog niemand gevonden, dan wordt de gevraagde
verklaring afgegeven. Het komt natuurlijk voor,
dat ergens in Groningen wel de werkkrachten
te vinden zouden zijn, welke men in Middelburg
bijvoorbeeld vraagt, maar dat die niet geneigd
zijn zich daar te vestigen. In zoo'n geval worden
de vreemde werkkrachten toegelaten.
Met de belangen van de industrie wordt dooi
de arbeidsbeurzen hierbij zeer ernstig rekening
gehouden. Er zijn bijvoorbeeld gevallen, waarin
een Nederlandsch bedrijf een verklaring vraagt
voor de toelating van een vreemde werkkracht,
die bijzondere waarde voor het bedrijf kan heb
ben door meer bekendheid met allerlei nieuwig
heden in het vak. In zoo'n geval wordt, ook al
zouden er Nederlandsche werkkrachten zijn, die
ook voor plaatsing in aanmerking kwamen, toch
een verklaring gegeven ten behoeve van den
bvritenlander, omdat deze, zijn meer uitgebreide
ervaring ter beschikking van het Nederlandsche
bedrijf stellende, daardoor kan meewerken tot
een uitbreiding van zaken, welke weer arbeid zal
scheppen voor andere Nederlandsche werk
krachten. Hetzelfde is van toepassing op de te
werkstelling van leidende krachten e.d. in nieu
we industrieën, die b. v. door of met behulp
van Duitsche ondernemingen in ons land wor
den gevestigd. Zoo wordt in elk bijzonder gevol
met beleid door de Arbeidsbeurzen geoordeeld.
De heer Folmer meende, dot de vraag of
deze regeling in haar geheel een soort van pro
tectie van Nederlandsche werkkrachten vormt
een theoretische is, die in verschillenden zin kon
worden beantwoord. In deze tijden van groote
werkloosheid hier te lande is zij zijns inziens
echter nog onmisbaar. En zij is ook niet hinder
lijk in het' algemeen, wanneer maar, gelijk ook
werkelijk geschiedt, voortdurend ernstig róke-
ning wordt gehouden met de behingen onzer
industrie.
Wij kwamen ook nog even te spreken over
het groot aantal Duitsche dienstboden, dat in
ons land werkt. De heer Folmer achtte het aan
tal, dnt in het Voor!. Verslag der staatsbegro
ting voor 1924 (Hoofdst. I) werd genoemd (tw.
00.000) niet onmogelijk, maar men heeft niet
de minste zekerheid d:enaangaonde. Het schiint
echter, dat ook het getal Duitsche dienstboden
afneemt. Met Kerstmis zijn niet weinig Duitsche
meisjes, al of niet met behoorlijke opzecging
van hour dienst, maar in der Heimat geblieben.
KLEIN VEETEELT.
(Van onzen klein veeteelt-medewerker).
Deelt gij al in de voordeelcn
van pluimvee eieren en kui
kens
Het is een bekend feit, dat men in Amerika c,p
veler gebied andere landen ver vooruit streelt.
Pc hei inner mij nog goed, dat in mijn kinder
jaren, de ouden elkander soms van wonderlijke
dingen vertelden, liet antwoord was dan dit
komt zeker van Amerika, niet waor
De Amerikanen, die van onzen spot zeker ook
we! gehoord zullen hébben, zijn eenvoudig
voortgegaan, en liet men ons maar praten en
schertsen over het eene wonderlijke ding na het
andere.
Dit is zeker, men doet in Amerika niets half
hartig. Aan „willen en kunnen" ontbreekt het
in Amerika niet.
Neem de pluimveeteelt en industrie. Daar
praat men van 20.000 leghennendaar raapt
men LOCO.000 eieren op één pluimvee-boerde
rij men spreekt van het uitbroeden von 25.000
kuikens per week, alles is even grootsch inge
richt. Duizenden en tienduizenden leven van de
pluimveeteelt alleen, terwijl men nog steeds
hoort „wij konden dit jaar niet aan alle aan
vragen voldoen I"
Nu behoeven wij alles wal in Amerika gebeurt
niet na te apen, maar het kon ons toch tot een
spoorslag dienen om meeT wakker te worden.
Die zich aan andoren spiegelt
Holland is wel geen Amerika in grootte, maar
de geschiedboeken bewijzen, dat het klein Hol
land groote dingen kan doen als het wil I
Laat de oude roem van Holland op 't land en
ter zee, in handel en nijverheid, nog eens den
kop opsteken l
Holland heeft op pluimvee-gebied nog groote
kansen om uit te breiden 1
Zuid-Afrika mag, wat klimaat betreft, beter
dan Holland zijn voor onze gevederde vrien
den, maar het land is zóó groot, do afstanden
zóó enorm, het verkeer in het binnenland nog
zóó primitief, de blanke bevolking nog (naar do
uitgestrektheid) zóó verspreid en klein, dat hier
de mogelijkheden niet bestaan zooals in Hol
land, met geheel Europa als een afzet-gebied.
Nu is het volstrekt niet mijne bedoeling om
II „hals over kop" een besluit te doen nomen,
maar ik spreek tot diegenen, die er reeds (lang)
over gedocht hebben om de pluimvee-industrie
op te nemen als een beroep, of uit liefhebberij.
Begin moor klein als gij een goed fundament
hebt gelegd, dan zal uitbreiding het natuurlijk
gevolg rijn. Loot het doel rijn er een succes
van te maken in het klein of in het groot.
School- en Kerknieuws.
SUPPLETOIR!- ONDERWIJSBEGROO-
TING 1922.
Blijkens het eindverslag der commissie van
rapporteurs inzake het wetsontwerp tot»verhoo
ging en wijziging van hoofdstuk Va (Onderwijs)
der Staatsbegrooting voor £922 konden ver
scheidene leden niet nalaten uiting te geven eon
him verbazing, dat de regeeiing bij het samen
stellen der OnclerwijsbegTOOting voor 1922 blijk
baar beschikte over zeer gebrekkige gegevens
omtrent den omvang van het bij het bijzonder
lager onderwijs werkzame personeel. Alleen
daaruit toch kon men het verklaren, dat achteraf
een verhooging van het daarop betrekking heb
bende artikel met niet minder dan 4,590,000
noodig bleek.
Opgemerkt werd, dat de examencommissies
voor de lagere taal-acten soms op Zondag ver
gaderen daartegen bestond bezwaar. Hier
tegenover werd aangevoerd, dat dit een onder
werp is, dat in de commissie zelve dient ge
regeld te worden.
Nieuwe uitgaven.
Van haar luister beroofd door
Johan de Meester.
Uitg. Nygh <yi v. Ditmar's Uitg.
Mij. Rotterdam.
I-Iet geslacht van Kooren van Duynhorst
is gedegenereerd en een der loten „mooie
Guus", de dokter wordt door de „Trieb" ge
dreven, vrouwen- verliefd op hem te maken.
Een zijner slachtoffers is Maartje Baars, die
verpleegster is in het ziekenhuis in de kleine
stad, hetwelk dr van Hooren verwisselt voor
een schitterende positie te Amsterdam, waar
hij vrijer zijn lusten kan botvieren. Maai*
Maartje laat hij niet los, zoo'n meisjesliefde
is iets volkorpens en daarom voor hem de
verfijnstc wreedheid van zijn verdorven ge
moed. Zijn opvolger in het ziekenhuis bestu
deert Maartje en beseft baar volkomen af
hankelijkheid van don man harer liefde,
maar in weerwil van haar vurig verlangen
naar den ander, krijgt hij haar lief. Hij ziet
de pracht van haar liefde, haar ziel en lijf
wegschenkende zelfverzaking en toch hij
geeft alle hoop niet op. Aan de eene ziide dus
da man, die niets wil dan het verlange dei-
vrouw, aan de andere zijde de oprecht be
minnende, die zijn natuurlijk hegeeren in
ootmoed voelt en zoo hem nog hoop wenkt,
dan Is het in een nevel van verre toekomst,
die haar bevrijden zou: Maar Maartje blijft
haar liefde getrouw in weerwil dat zij lang
zaam aan gaat voelen, dat de perverse Guus
nimmer voor haar zal zijn wat ze gedacht
heeft. Niets kan haar bewegen haar gevoe
lens te veranderen, ook niet de man, die
haar in volle reinheid bemint. En ten slotte
wordt ze in den dood gedreven, een slacht
offer van van Hooren's .Trieb".
Prachtig heeft de Moester de drie figuren
geweekend, de twee mannen en Maartje, en
.in groote soberheid heeft hij de groote alles
omvattende liefde van het meisje verteld
tegenover den met vrouwenliefde spelend ui
medicus.
Dramatisch* kroniek door Top
Naeff IV.
Uitg. v. Holkema en Warendorf,
Amsterdam.
De dramatische kronieken van Top Nacff
behooren wel tot het beste, wat op dit ge
bied geschreven wordt. Wat weet zij vaak in
fijne omlijning het karakter van verschil
lende stukken aan te geven en hoe raak zijn
dikwijls haar opmerkingen! Mot enkele
woorden typeert zij vaak het geheel, tenvijl
haar bespreking van de acteurs en actrices
immer getuigt van een goed doorvoelen van
het geboden spel. Lezers die bij dc afzonder
lijke verschijning der kronieken genoten van
haar helder oordeel, zullen dan ook met
groot genoegen verschillende besprekingen
herlezen, nu ze gebundeld 2ijn.
De witte mier.
Uitg. Boostcn en Stols, Maastricht.
Onder leiding van J. Greshoff is herleefd
het tijdschrift, dat in 1911 en 1912 bij vele
ware lettervrienden steun vond, maar waar
van de uitgave toen gestaakt moest worden.
Aan het prospectus ontleenon wo het vol
gende:
Ons doel is voorlichting. Wij willen ons
tijdschrift zoo inrichten, dat allen, en voor
namelijk zij, die genoodzaakt zijn ver van
onze intellcctueele centra te wonen, daarin
een aanleiding vinden voor eigen lectuur en
eigen studie. Zij zullen daarin aantreffen
aankondigingen van het beste en het schoon
ste wat hier en elders in het licht komt, zoo
dat het hun licht zal vallen een keuze tc
doen uit dc overrijke voortbrenging van do
zen tijd.
De keuze der medewerkers geeft een waar
borg, dat oan alle goede richtingen recht
geschiedt. Bovendien zullen wij de littera
tuur van meer volken binnen onzen gezichts
kring brengen ,dan dit tot nu toe het geval
was. Wij zijn er van overtuigd., dat wij met
onze lijst van medewerkers datgene berei
ken, wat wij het liefste bereiken willen: ver
trouwen wekken.
Ten slotte zullen wij niet alleen schrijven
over litteratuur en grafische kunsten, maar
ook over alle ethische en srciale problemen,
welke daarmede verhand houden.
De filerende elementon van do
bouwkunst door Jan Wils.
Uitg. W. L. en J. Brusse's Uitg.
Mij., Rotterdam.
Dit werkje is verschenen in de senc „De
toegepaste kunsten in Nederland". Het doel
er van is de aandacht te vestigen op die
deelen van het bouwwerk, die zich door een
zekere zelfstandigheid kenmerken, en waar
van de schoone vorm in massa, lijn en kleur
zich paart aan een redengevende wijze van
uitdrukking. Om die twee redenen mogen
die bouwdeelen den naam dragen van „sie
rende elementen van de bouwkunst".
Ook dit boekje maakt weer een zeer gun-
stigen indruk, terwijl fraaie reproducties
van verschillende bouwwerken aan het slot
zijn opgenomen.
Het Christus Mysterie en de Weg
naar inzicht en vrede door J. D.
Heiman Jr.
Uitg. J. W. Boissevain en Co.,
Haarlem.
In het woord vooraf herinnert de schrijver
aan den leergang over het Christus-Mysterie,
gehouden in 1917 in de Internationale School
voor wijsbegeerte door dr. II. W. Ph. E. v. d.
Berg van Eijsinga. In dien leergang Raf de
spr. naast inzichten over den mystieken
Christus in den mensch, beschouwingen over
den historische» Christus en, in het alge
meen, over dc onmogelijkheid van een his-
torischen Christus in den zin van incarnatie
van den volmaakten mensch op aarde, met
welke opvatting de schrijver niet kon in
stemmen.
Hij tracht nu in dit vraagstuk licht te ont
steken, terwijl het tweede opstel „Dc weg
tot inzicht en vrede" in zekeren zin een
aanvulling is van het eerste.
Hoe het leven van den enkeling wordt
omgezet tot het Leven van den. „Hemclschen
Mensch", zijn denken gegrepen in het Cos-
mische denken, hoe de mensch moet komen
tot het denken over hot denken in de vol
trekking van de bewustwording in hem van
het leven, dat Liefde is, wordt in het aan
geboden werk uiteengezet.
Naast dc moderne geschriften over opvoe
ding van Fórster, Montessori, Ragaz e.a. be
doelt het work een eigen richting aan te
geven voor dc opvoeding van mensch on
mcpschheid.
Praktisch Idealisten
Associatie.
Eenige jaren geleden werd aan de Leidsche
Universiteit dc P. I. A. opgericht door een dei-
studenten Mr. J. J. v. d. Leeuw.
De Praktisch-Idcalisten-Associntie richt zich
tot alle werkelijke idealisten van weikon stand
of richting ook, maar in het bijzonder tot allo
jongeren, in wie dc idealen der komende orde
leven.
Haar beginselverklaring luidt:
„Inplaats van ons te laten meeslecpen door
de verkeerde sleur en tc laten verlammen door
gewoonte, willen w\j onszelf blijven, waar we
ons ook bevinden, en steeds blijven streven,
naar de volgende idealen te leven:
Wy willen dc menschheid dienen, Inplaats
van eigen eer en voordeel na te jagen. Wy wil
len onze lagere natuur beheerschen, inplaata
van haar onbeteugeld te laten. Wij willen de
innerlijke werkelijkheid der dingen onderschei
den van hun uiterlyken schijn. Met alle gelijk
gezinden willen \v\j in eenheid samenworkon
om, bezield door deze idealen, een betere sa
menleving te vormen, en we zullen ons hiorby
door geon uiterlykc verschillen laten verdoe
len."
Als maandschrift voor Praktische Idealisme
verschijnt „Regeneratie" (Adm. Spilsluizen
Z. Z. 12 Groningen), terwyl van de hand van
Mr. J. J. v. d. Leeuw een tweetal brochures zyn
verschenen omtrent deze beweging.
In „De jongeren aan den opbouw"
richt de schrijver zich tot nllcn, die mee willen
arbeiden aan den opbouw van een betere we
reld en in 't bijzonder tot de jongeren.
En de tweede brochure, getiteld „H e t
Praktisch Idealisme" getuigt van die
wereldbeschouwing en van den weg ter hervor
ming, dien dc praktisch idealisten gaan willen.
Financieel Weekblad.
Het Uitlotingsarchief te Bennekoni
geeft een niquw financieel weekblad uit, dat in
de eerste plaats uitlotingen zal geven van de
in Nederland algemeen bekende fondsen, bin
nen- en buitcnlandsche, zoodat een abonné, die
niet al tc exotische obligation bezit, zelf in
staat zal zijn de uitlotingen daarvan te con
troleeren. Vervolgens zullen de voornaamsto
coupon- en dividendbetalingen worden vermeld,
financieele en economische mededeelingen een
plaats vinden, nieuwe emissies en koersen van
incourante fondsen worden gepubliceerd.
Bovendien zal iedere week eon populair ge
schreven beursoverzicht opgenomen worden en
opgave worden gedaan van de koersfluctuaties
in de afgeloopen week der voornaamste fondsen
van de Amsterdamsche Beurs.
/Tentoonstelling fi
ber i c h t c n".
Wy ontvingen do Januari aflevering van
„Tentoonstellingsberichten", mededeelingen
van de „Nederlandsche Vereeniging voor Ten-
toonstellingsbelangen te 's-Gravenhage, Bczui-
denhout 97, waarin een uitgebreide opgavo
voorkomt van te houden tentoonstellingen en
jaarbeurzen in binnen- en buitenland in 1924,
terwijl verder verschillende waardevolle inlich
tingen kort en zakelijk worden gegeten om
trent de bevordering van den afzet van Neder
landsche artikelen in 'Argentinië, Californië,
Brazilië en Zuid-Afrika.
Verder deelt het Bestuur van de Nederland
sche Vereeniging voor Tcntoonstellingsbelau-
'gen in het kort mede het resultaat van het on
derzoek door het Bestuur ingesteld omtrent de
mogelijkheid tot het uitrusten van een Neder
landsche drijvende jaarbeurs of -tentoonstel
ling.
Het bleek dat met dit plan zulke geldelijke
offers zouden gepaard gaan dat zeer zeker voor
het oogenblik aan uitvoering biervan niet valt
te denken.
De Dokter in huis.
Het populair tijdschrift voor de volksge
zondheid „I) e dokter in hui s", uitgave
van La Rivière en Voorhoeve te Zwolle is den
vijfden jaargang Ingetreden. Dit tijdschrift be
oogt vriend en raadgever te zijn in gezonde en
zieke dagen, opmerkzaam te maken op de ge
varen. die in de hedendaagsche samenleving
gezondheid en leven bedreigen, maatregelen
can te geven en wegen te wijzen voor het be
houd eener goede gezondheid en het herstel
eener geschokte gezondheid.
(Panch.y
Mf. Smith (die de rol van Nepfuntts op zich heeft genomen
bij «tn waterfeest)-: „Nou heb ik jullie te verzoeken voor htig te
roeien en de boot niet te laten kantelen, want ik kan niet.
stemmen".
(Posalns Show.)
(Pamlng Show.)
CI i n t„Maar lieve help, nu vraagt U vier-vijfde deel van de
schadevergoeding".
Advocaat: „Zeker, ik zorgde voor de handigheid, de welspre
kendheid en de noodzakelijke wettelijke kennis van het geval".
Cliënt „Jawel, maar ik zorgde voor het geval".
AdvocAat „Zeker, maar iedereen kan in een kuil valle i ?n
een ongeluk krijgen".
Bruidegom: „Ik merk nog niet veel van die chêqtie van 500
pond, die je vader ons beloofd heeft".
Bruid: „Neen. Maar vader zeide, dat jouw vader al een chèquo
had gegeven cn dat hij wist, dat jij niet van duplicaten hield". ~-
fPrmch.)
'Autobestuurder (die een bocht neemt op twee wielen):
i,Jc wist niet, oude jongen, dat ik een auto kan besturen, hè?'*
De ander: «Neen...... maarken je hel?"
Trouwe ziel (voor het warenhuis, waar zijn vrouw binnen
is): ..Zoudt u er iets tegen hebben, mij te gelasten, om door te
loupen, agent? Ik ben drijfnat en zij kan nog uren wegblijven"»
(Punch.)
Kom niet te dicht bij de ijsberen. 6chat; Je weet, dat je zao jjauw
verkouden wordt.
