STADSNIEU WS. H, II Correspondenten worden beleefd verzocht de rekeningen over het 1ste kwartaal 1924 in te zenden vóór 1 April as. Administratie Amersfóortsch Dagblad. Woningbouw Walikersteeg. B. en W. schryven aan den Raad: In Uwe vergadering van 27 Februari 1923 werd op ons voorstel besloten over te gaan tot den bouw van 3 arbeiderswoningen op ter rein aan de Bolderstraat, waarop zich eertijds krotwoningen bevonden. Deze zijn inmiddels voltooid. Thans bieden wij u hierbij het plan aan voor den bouw, eveneens van gemeentewege, van 4 kleine woningen op een terreintje aan de Wali kersteeg, op welk terrein een achttal krotwo ningen hebben gestaan. Door de bebouwing van dit terrein wordt eenigermate in het woningtekort tegemoet ge komen, terwijl tevens het doel, gesteld by den aankoop en afbraak der krotwoningen, n.l. verbetering van den woningtoestand ter plaat se tc verkrygen, wordt bereikt. De stichtings- kosten, incl. grond (waarvan de waarde door 3 deskundigen getaxeerd werd op f 1200. worden geraamd op f 13.200.Het is onze bedoeling, dat dit bedrag bij wijze van leening aan het Gemeentelijk Woningbedrijf verstrekt zal worden, welk Bedryf met den bouw en exploitatie zal worden belast. De inrichting der woningen blijkt genoeg zaam uit het hierby overgelegde plan. Daaruit blijkt tevens, dat bij de indeeling der wonin gen rekening moest worden gehouden met het beschikbare terrein. Bij de woningen is een schuurtje geprojecteerd. De huren zyn aanvankelijk, gelyk uit de exploitatiebegroting blijkt, gesteld op f 4.40 voor de typen A' en op f 4.25 voor de typen B, bij een jaarlijksch tekort ten laste van het Woningbedrijf van f 194.64, in welk tekort een bijdrage uit 's Ryks kas zal worden ge vraagd. De duur van de leening is te bepalen op 75 jaren, voor zooveel betreft het crediet voor den grond en op 50 jaren voor zooveel be treft den bouw. De terugbetaling kan an- nuïteitsgewijze geschieden, gebaseerd op een rente van 6 of die, welke uit dc Gemeente kas moet worden voldaan voor dc, voor dit doel op tc nemen gelden. Een en ander is nader uitgewerkt in het hierbij overgelegd concept-besluit en Vosten en exploitatiebegrooting. Wy stellen u voor tot den bouw der wonin gen te besluiten, het daarvoor door ons voor gestelde crediet te verleenen en in verband daarmede voornoemd concept-besluit vast te stellen. Subsidie Kinderzo r.g. B. en W. schrijven aan den Raad: Naar aanleiding van het voorstel van den heer Hofland in den Raad van 29 Januari 1924, n.l. om van gemeentewege voor de uit Amersfoort in „Kinderzorg" verpleegde kinde ren een jaarlijksche bydrage te geven, b.v. van f 100.per kind, bij welk voorstel de heer Spiekermann zich aansloot, tevens als zijne meaning te kennen gevend, dat eenzelfde sub sidie dan ook aan andere dergelijke kindeken gegeven dient te worden, deelen wij u het vol gende mede: Volgens art. 14 der Armenwet kan niet dan in zeer byzonclore gevallen en by een met rede nen omkleed, aan de goedkeuring van Gedepu teerde Staten onderworpen besluit van den Gemeenteraad, aan andere dan burgerlijke in stellingen van weldadigheid subsidies uit de gemeentefondsen worden verstrekt. De subsi dies, die telkens voor niet langer dan één jaar worden toegestaan, worden niet verleend, dan nadat aangetoond is: dat de verzorging van armen en het toezicht op de ondersteunden op doeltreffende wijze ge schiedt; uit de rekening- en verantwoording van de inkomsten en uitgaven van de instelling over het laatst afgeloopen jaar en de begrooting voor het loopende of volgende dienstjaar, dat de subsidie volstrekt noodzakelijk is; dat ten behoeve van de instelling op rede lijke wyze is en wordt bijgedragen door hen, van wie overeenkomstig haar aard in den regel bijdragen venvacht kunnen worden en dat het bestuur heeft gedaan en blijft doen, wat in zijn vermogen is, om die bydrageD te doen toenemen dat het bestuur van dé instelling overeen komstig haar aard en bestemming aan zijne verplichtingen naar vermogen voldoet; Uit dit art. blijkt duidclyk, dat het boven bedoelde voorstel geheel in strijd is met den geest der wet, daar hier het bestuur der in stelling geen subsidie aan dc gemeente vraagt, doch de gemeente het bestuur een subsidie zou moeten aanbieden. Is hier nu inderdaad sprake van „een zeer byzonder geval", zooals dat in het genoemde art. wordt bedoeld? Om deze vraag tc kunnen beantwoorden zou er nagegaan moeten wor den, hoe het tekort van „Kinderzorg" is ont staan, Ook zouden de uitgaven en inkomsten per kind zoowel als in totaal nagegaan dienen te worden. Want wordt aangenomen dat er per kind een te kort bestaat, dan wordt dit te kort zooveel te grooter, naarmate „Kinder zorg" meer kinderen onder zijn hoede neemt. Men is n.l. wat het aantal kinderen betreft, niet gebonden aan de plaatsruimte in de in richting, doch men kan de kinderen tot een onbeperkt aantal uitbesteden. M.a.w. de moge lijkheid zou kunnen bestaan, dat „Kinderzorg" meer kinderen heeft aangenomen dan zijn 'inuncieele draagkracht toelaat De heer Hofland wil een subsidie geven al leen voor de 22 Amersfoortsche kinderen. In dien deze kinderen geen .voogdijkinderen" waren, doch door de een of andere oorzaak armlastig waren geworden, dan zou, naar onze meening. niet de gemeente rechtstreeks, doch het Burgerlijk Armbestuur voor deze kinderen moeten bijdragen. Kier echter gei lt net uitsluitend „voogdijkinderen" d.w.z. kinde ren wier- ouders uit de ouderlijke macht zijn ontzet en die (n.l. de kinderen) nu door het Rijk aan de hoede var. Kinderzorg" zijn toe vertrouwd. Gesteld al, dat er ook voor de 22 Amers foortsche kinderen een tekort bestaat, d.w.z. dat de inkomsten uit Amersfoort (hieronder ook gerekend de verdiensten" der verpleegden) plus de subsidie van bet Ryk voor deze kinde ren niet toereikend zijn, dan nog lijkt het ons niet juist, dat de gemeente, waar het R ij k zyn subsidie heeft vermin derd, de lasten van het Ryk overneemt en dus het tekort aanvult. Dc gemeente zou hier dan voor een gedeelte de taak van het Rijk overnemen en dus v r y v i 11 i g datgene doen, waartegen de Vereenigiitg van Neder- landsche Gemeenten in een eenigc weken gele den aan de Regeering gericht adres, met kracht opkomt Op grond van bovenstaande meenen wij u te moeten adviseeren het voorstel van den heer Hofland niet aan te nemen. V r ij z i n n i g Hervormden. Voor de Vrijzinnig Hervormden zal morgen optreden ds-. E. J. van der Brugh uit Tiel. J e u g d k c k. Wij vestigen cle aandacht op de Jeugd- beurt uitgaande van de Ned. Herv, Kerke raads commissie voor Jeugd kerk- en -werk a s. Zondag 30 Maart. Spreker is Dr. .T. A. Vor der linke, rector van het Lyceum tc Baarn. Garnizoen. Blijkens mededeeling van den Minister van Oorlog in de. Tweede Kamer is over brenging naar Amersfoort van het cavalerie- paardendepót thans weer®in overweging A. W. B. Voor Amersfoort hebben deze drie letters niets geheimzinnigs meer nu vorig jaar met zooveel succes de Amersf. Winkeliers Beurs iu Amersfoort werd gehouden. Aangemoe digd door dat succes hebben dc ondernemers thans een tweede Winkeliers Beurs georga niseerd, die niet minder belooft dan de vo rige. Wij hebben indertijd uitvoerig doel en hete.ckcnis dezer Beurs uiteengezet en zou den slechts in herhalingen moeten vervallen als wc dit nogmaals wilden doen. In dc eerste plaats wil men laten zien wal de Amersfoortsche winkelier kan leveren en in de tweede plaats dat de prijzen hier met die in andere plaatsen kunnen wedijveren. Dc bezoeker, die de zaken nuchter bekijkt, kan dan zelf de conclusie trekken, dat het koöpeii in Amersfoort het voordecligst is. Voor hern zelf is het voordeeliger daar het gaan naar Utrecht en Amersfoort, zelfs voor ben die vrij reizen hebben toch altijd kosten met zich brengt. En voor dc. stad onzer in woning en dus voor het algemeen belang is het voordceliger, omdat het instandhouden van een goeden middenstand profijt moet af werpen vbor de gcheele gemeente. Deze zaken zijn eigenlijk zoo eenvoudig en zoo vanzelfsprekend, dat men zich verwon deren moet dat het nog eens gezegd moet worden en dat de Winkeliers nog een beurs moeten houden om een en ander te demon- streeren. Maar dit schijnt toch inderdaad noodig tc zijn en werkelijk ook nuttig. Ter gelegenheid van de eerste YVinke 1 iershfeür s hebben wij allhans meermalen gehoord, dat verschillende standhouders buitengewoon te vreden waren over hun succes, waaruit wc mogen opmaken, dal het doel dus volkomen bereikt werd. En trouwens het houden dezer tweede beurs bewijst ook wel, dat het de eer ste maal niet is tegengevallen. Wij hopen, dal volgende week het gebouw N'eeofa, weer druk bezoek zal hebben en dal aan het ein de én de standhouders, èn de bezoekers niet volle tevredenheid op d.-.-e tweede beurs zul len terugzien. De GastecteonstcUicQ op dc A. W. B. Eokcu en verwannen met gas. In de oorlogsjaren hebben de gasfabrieken zich door gebrek aan kolen in dc afgifte van gas sterk moeten beperken. Door de buiten gewoon hoogr prijzen der grondstoffen werd bovendien de gasprijs zoo duur, dat het in de meeste gevallen niet meer mogelijk was op gas te koken. Zij, die daarvoor waren ingericht, moesten zich op andere wijze helpen, zoodat het gas verbruik zeer sterk is afgenomen. Tn 1921 is de distributie opgeheven en wer den de prijzen weer langzamerhand verlaagd Tot voor kort waren dc prijzen echter nog van dien aard dat concurrentie met andere brandstoffen veelal zwaar viel. Nu echter sinds Januari 1924 de gasprijs van 14 rent tof 11 cent per M3. is verlaagd, kan gerust ge zegd worden, dat koken op gas goedkoop is. Het is dus voor iedere huisvrouw mogelijk op zuinige wijze het maal te bereiden, water en melk te verwarmen en te koken en te strijken met gas. Daarbij komt nog, dat. het koken op gas veel eenvoudiger en zindelijker is dan met behulp van vaste brandstoffen of op petrole umstellen. De gaslocstellen, mits behoorlijk onderhou den, staan te allen tijde, dag en nacht, zon der eenigc voorbereiding, voor het gebruik gereed. Men heeft geen zorg voor het inslaan van andere brandstoffen en men heeft daarvoor geen bergruimte noodig./ Ook na het gebruik zijn de gastoestcllen rnet zeer weinig moeite schoon te maken. Teneinde het gasverbruik tc bevorderen, waardoor het des tc eerder mogelijk zal zijn opnieuw een gasprysverlaging te doen in gaan, is ter gelegenheid van de A W. B. een gemeentelijke gastentoonstelling georgani seerd. waaraan verschillende plaatselijke in stallateurs medewerken. Ook de gemeente Gasfabriek heeft haar eigen stand. In de verschillende gasstands zullen alle mógelijke kooktoestellen van de eenvoudigste comfóren en fornuizen af tot (Je 2 en 3 pits gascornforen en gasfornuizen voor zeer groot e keukens tc zien zijn. Men zal zich kunnen overtuigen, dat niet speciaal daarvoor -n construeerde toestellen, de warmwatervoorziening van keuken en badkamer op eenvoudige wijze kan geschie den. Een zeer eenvoudige en goedkoope douche- inrichting zal het publiek laten zien, dat ook voor bescheiden beurzen een badinrichting, die aan alle eischen der hygiëne voldoet, te genwoordig verkrijgbaar is. Verder zullen er te zien zijn gasstrijkijzers, gaskachels, branders speciaal voor techni sche en intiustrieëelc doeleinden en gassol- deerboutcp. Ook kleine praktische gasoventjes. te ge bruiken naast of op een com foor, zullen ge toond worden. Voor kamerverwarming komt het gas voor kleinere vertrekken en speciaal voor die ver trekken. die niet doorloopend verwarmd be hoeven te, worden, zooals spreekkamers, wachtkamers, hadkamers, keukens en ook ontvangkamer-, fcqer zeker in aanmerking. Op de gasti-utobnsielling zullen verschillen dc soorten gaskachels van goede constructie geloond worden. Het -berust op een niisveistand. dat een gaskachel een onaangename reuk moet ver spreiden en hoofdpijn moei veroorzaken. Met goede gaskachels wordt inderdaad een ideale verwarming der vertrekken verkre gen. Gaskachels zonder afvoer zijn uit den boo ze en men mag niet vergoten, dat ook een gaskachel minstens eens per jaar moet wor den schoongemaakt. Dc onaangename reuk, welke soms bij het gebruik van een gaskachel ontstaat, vindt dikwijls uitsluitend zijn oorzaak in het stof, dat zich op dc inwendige deelen van de gas kachel heeft afgezet. Bij het branden wordt dit stof verhit en geeft daardoor een hoogst onaangename reuk. Ook gascornforen hebben hun onderhoud noodig. Zij behoeven volstrekt niet onaange naam tc ruiken, maar zij moeten behoorlijk schoon gehouden worde'n, ook inwendig. Op de tentoonstelling zal verder een niette gi'cote bankelhnkkersoven, handig én doel matig in het gebruik, aanwezig zijn. terwijl zc/O mogelijk een nordenwaschmachirie en eer. .slagersketel, beide gestookt met gas, op gesteld zullen worden. De in de stad verspreide reclameplaten, n.l. die waarop een gascomfoor. een gasfor nuis. een geyscr en een gaskachel op aan schouwelijke "en artistieke wijze zijn uitge voerd zijn van de hand van onzen stadgenoot v. Dam >*n zeker het bekijken alleszins waard. Speciaal voor die huizen, die niet voorzien zijn of voorzien kunnen worden van elcc- trisch licht, zullen enkele eenvoudige gloe.i- lichtbrandeis aantoonen, dat ook het gas voor verlichting nog zeer goed bruikbaar is. In het algemeen gesproken wordt er in de meeste plaatsen van Nederland nog te wei nig op gas gekookt en hier en daar bestaan zelfs vooroordeelen tegen gas,.die het gevolg zijn van onkunde en slecht onderhouden toestellen. Ook kohit hét een enkele maal voor, dat een gasverbruik er van meening is, dat de minder goede resultaten, welke hij bereikt, het gevolg zijn van slecht gas. Ook dit is een vooroordeel, dat door de gastentoonstelling kan worden weggenomen, vooral wanneer het lot het publiek doordringt, dat het beter is zijn klachten te uiten tegenover dc. Direc tie van de Gasfabriek, die in ieder geval in staat is allo redelijke bezwaren op te heffen, dan dozc klachten tegenover elkaar te uiten zonder daarvan de Gasfabriek in kennis te stellen. Op de gastentoonstelling zal iedereen er zich van kunnen overtuigen, dat eenvoudige en goedkoope toostr.lbn. welke door de Gas fabriek ook in huurkoop worden verstrekt, do huisvrouwen van onschatbare waarde kunnen zijn bij het bereiden va)1 den maal tijd en om te voorzien in dc behoefte van wan:, water en er,warming in het algemeen. DE 2o A. W. B. De opbouw. Necota leek gisteren en heden net een bijenkort waar dc "ft^verc bijen druk doende waren hun huis te verzorgen. In dit geval geldt het dc stichting van een groot waren huis, dat reeds Maandagmiddag plechtig door den Voorzitter van dé I\. v. K. geopend zal worden. Van alles is er dan te zien en to krijgen. Maar nul nog is er vrijwel niets te bekennen van al het schoons dat het publiek te zien zal krijgen. Wel tcékenen zich hier en daar reeds enkele stands af liet personeel van de gasfabriek toont groot* activiteit. Hun stand is roods een heel eind gevorderd. Eenïge buizen \an wel een arm dikte trekken de aandacht. Hierdoor zullen de toestellen gevoed worden. Gisterenavond is er nog hard en tot heel laat doorgewerkt. Heden en Maandagmorgen worden de stands afgewerkt en weinig zal de rustige A. W. B.-bezoeker er in den loop van de volgende dagen van kunnen bemerken, hoe hard hier gewérkt is en hoeveel zuchten geslaakt zijn, wanneer een stand niet mee viel en op het laatste oogenblik nog gewij zigd moest worden. Inmiddels mag het bestuur met genoegen op het voorbereidende werk terugzien. Men oordeele zelf uit de lange lijst van stand houders, die wij hieronder laten volgen. Lijst der cxposeerendc firma's: Amersfoortsche Post, Anti-Rev. Weekblad voor Amersfoort en Omstreken. R. Bakhuis en Zonen, Olst, Fijne Vlecsch- waren en Worstsoorten, Olbaconserven, soe pen. sausen, plats du jour, enz. W. van Beek, Langcstrant 112, „Indian" Motoren, Rijwielen en onderdeden. NA". Van den Bergh's, Fabrieken Rotter dam. Blue Band Margarine. Maatschappij van Berkels Patent, Hang 103, Rotterdam, Snijmachines, Snelwegers, Koffiemolens, Vleeschmolens, Mengers, enz. G. BÖèkenoogen, Langestraat 2. Pijpen, Si garen, enz. II. Bokking A Zoon. Langestraat 80, Siga ren. Forum Romanum, Rookartikelen, Kunst- Aardewerk. XV. Duijn. Leusdervveg 32, Biscuits Meur sing, etc., „Saska" Limonades der Firma Henri Vlek, don Haug. G. van Dam, Bloemweg 7, Atelier voor Kunstnijverheid, Reclameontwerpen. Fa. Wed. B. vnn Doesburgh, Amsterdam, Biscuits S Duykei Hy\ii 29. Piano's, Vleugels, Orgels. Fa. R. van Di.ik. Arnhemscheweg 4fi. Stconhouwei ii. Marmeren Schoorsteenman tels, enz. Fa J. M. van Dijk. Utrechtscheweg 128, Meubilucrinrichting. Fa. Van Dijk Jonker, lulianaplein 9, Meubileer Inrichting. J. W. van Eist. Kampstraat 92, Brand stoffen. Fa. Engel- van Veenschoten, Leusdervveg J40. Gesmolten Rundvct „Natura" en rol- hammen der Fa. Gebr. Smildc, Heerenveen. A. J. Fortgens, Langestraat 100a, Foto's. Fa. XV. E. Ganzcnboom. Zwolle. Limonade- sin.pen. Likeuren. Gemeentelijke Gasfabriek. Demonstraties voor gasverbruik met Sencking, Prometheus, Junker en Rub en Prof. Junkers toestellen .1 Grootendorst. Langstraat 82, Sportorti- kcl-n. Schoenen. Fa. Holland Co.. Bekcnsteinschelaan 30, Zeeppoeder, Sodex, Zeepen., enz. Nationale Import en export Mij. Eendrachl straal 157, Rotterdam, Rarmelaric, Toffee, Bird's Custard, enz. Kamer van Koophandel, Arnhemscheweg 23, Alpemoenc gegevens. II. P. Khhlnian, Utrechtschestraat 8. Gero- w.' Alparc i Fa. Koks Brandstoffenhandel, l tvchtsche u'-g li. Soesterweg Spoor. Brandstoffen. «f. v. d. Kommer. Bloemendaalschcstrant 34, Rijwielen, Banden en onderdeelen. N V. Kantoorboekhandel en Drukkerij v.li. P». Kramer, Langestraat 65 en 121, Kantoor- art beien, Schrijfmachines, Drukkerij. Fa, F. H. Lomans, Utrechtschestraat 17, EioctriciteitsartikeleO. f Massaaè; Gouda, Goudsche Siroopwafe- ,len. Meester, Hellestraat, Decoratie en Reclame Ontwerpen. T. Meuleman. Lcusderweg 10, Stroma Al- pacca, Eleotriciteits artikelen, enz. T. J. Molenaar, Hoevelaken, Automobielen, Banden en Onderdeden. B. G. Molle (De Faam). Langestraat 5, Manufacturen, Bedden etc. A. Mosterd, Soesterweg, Brood- en Banket bakkerij ,,'t Smulhuis". J. L. Muns, Langestraat 20, Photoartikelen. J. E. van Nic, Utrechtschestraat 37, Senc king Gastoestcllen. P. Hierop, Langestraat 90, Junker en Ruh gastoestellcn. Borstelwerk en Wasproducten. Fa. Niemvkork Elzenaar, Langestraat 104, Meubelen en aanverwante artikelen. Ons Belang, Utrechtscheweg, Ontwerpen en bouwen van woningen, Bouwbureau, Le vensverzekering. Boekhandel Patria, Utrechtscheweg 46 Photografie en Boekwerken. P. E. Rintcl, Varkonsmarkt 1315, The Santega Durable Waterproof, Regenjassen H. A. dc Jager, Puntenburgerlaan 40a, Radio-artikelen. L. B. J. Serré, Utrechtscheweg 42, Photo artikelen. W. Sluiter, Julianaplein, Rijwielen en Mo toren, enz. G. Strop, Lange Bergstraat 26, Drijlrienien- smocr .Gummin", Poctscrème Servaine, „Kurtinc" voor het verwijderen van verstop pingen van gootstcenen, closets, enz. G. van Tellingen, Nieuwe weg 1, Zeep poeder en Toiletzecpen der Vv'ascholine- fabriek Amersfoort. N.V. v.h. G. P. Timp, Leiden, Koek en Banket. J. Veer. Soesterweg 33 Sencking Gas,tóe- stellen. H. A. Vierdag, Utrechtschestraat 7, Sigaren en Rookartikelen. Henri Vlek, Herderstraat 24, 's-Gravonhage. Limonade-siropen, Likeuren en Wijnen. G. van Vliet. 1< romein stram 66a, Sigaren en Sigaretten: A. Vonk, Havik, 21, Roggebrood. •T. Vonk, Langestraat 87, A.W.B.-Restaurant W. de Voogt Jr., Amhemschestrant 2. Huishoudelijke Artikelen. Wascholinc Fabriek, Amersfoort, Zeep poeder cn Toiletzecpen. G. Zevenboom, Aldcgondestraat 13, Biscuits der Fa. Wed. B. van Doesburgh, Amsterdam. Catalogus on Program m a «1 e r >V 3 n k e 1 i n r s b c u r s en Gasten toon stelling. Wij ontvingen een goed verzorgde catalo gus. tegelijk programma van de A. W R en Gastentoonstel ling. Na een korte inleiding, waarin het bestuur van de Tweede A. W. B. in 't kort het-dool en de boteekenis van den Beurs uiteenzet, vinden we een stuk over de Gemeentelijke Gastentoonstelling door den directeur der Ge meente-bedrijven, den heer E. E. van Rhijn Allereerst lezen we, wat dc tentoonstelling beoogt, n.l. hooldzakelijk goede gcbr'uikstee- stellen te toonen, welke het gasverbruik kun nen doen toenemen. Als derde vermeldt do catalogus een stuk: Kamer \an Koophandel en Handelsregister (ter meerdere bekendheid dezer beide), waar in verschil lende vragen o.a. vV'at bedoelt de K v. K.? Wie zijn leden der K.? Waartoe' dient hel Handelsregister? enz. op duidelij ke wijze beantwoord worden. Ten laatste vinden wc een lijst der expo- seerende firma's en we zien. dat het or heel veel zijn en tot slot de programma's van het orkest, dat zich onder leiding van den heer j G. Koning de verschillende middagen on avonden op de A. W. B. zal doen hooren Hot geheel is een keurig en pr.. tischc ca- j talogus en programma, waar nog heel wat interessants in te lezen staat. MUZIEK. Concert ten bate van Kinderzorg. Beethoven: Tweede symphonic. Bruch: Frithjofsage Over dit concert zullen in ons blad geen kri tische beschouwingen worden gepubliceerd, om dat de baten ¥oor een liefdadig doel worden aangewend. Dit feit en de omstandigheid, dat er twee hoogst belangrijke werken zullen wor den uitgevoerd is evenwel aanleiding een be spreking vooraf te plaatsen, welke mogelijk tot beter begrip dezer muziek zal kunnen by- dragen. Het materiaal, waaruit een componist zyn werk opbouwd noemt men diens muzikale gedachten of them a's. Elk muziekstuk bestaat uit thema's en overgangsvormen; thema's zijn de steunpunten cener muzikale constructie en bepalen dus bet karakter of de hoofdgedachte von een werk. Indien men dus een juist beeld von den architectuur, van den muzikalen architectuur wel te verstaan, eener symphonie wil hebben, moet men vooral min of meer vertrouwd zyn met het karakter van het thematisch materiaal. De tweede symphonie van Beethoven (men merlce op, dat binnen 14 dagen tyds hier twee symphonieën van Beethoven worden gegeven) is in vier onderdeelen verdeeld, welke door een kleine pauze gescheiden zijn. Het eerste deel bestaat uit een inleiding (Adagio molto) en een hoofddeel (Allegro con brio): het tweede deel is een zangrijke en langzame middengroep (larghetto)het derde deel is een muziekstuk van energisch be wogen karakter, wat Beethoven Scherzo noemthet vierde deel is de finale (Alelgro molto). Het geheele werk is écht Beethoven, wat beteekent: hy schudt hier den invloed, welken Mozart en Haydn op hem hebben gehad, van zich af. De inleiding toont ons dit reeds; als een beeld uit de sterrenwereld hoort men een inni ge melodie. Het wordt hierop onheilspellender en duisterder en in een dreigend unisono komt een heftig thema naar voren (hetzelfde thema keert later in de beroemde negende symphonie terug). Vroolyke triolen verdrijven het onwe- der en klaren den horizon op voor bet vrien delijke gespierde Allegro molto. Het eerste thema is gemoedelijk en heeft een humoristi- schen trek het tweede thema, dat door de bla zers ingeleid wordt verheft zich triumphee- rend waarvan ik solfiëer: 3..5.1 3..3.4 i 5 5 5 6 3.3 0 Deze twee thema's rnet hun overgangsvor men geven Beethoven aanleiding in de door werking een stoute fantasie te ontplooien, men zou moeten zeggen het is een mengeling van muzikale gedachten, waaruit ten slotte de beide hoofdthema's zich weer loswikkelen. Het tweede deel is vol van een weemoedige, verlangende hartstocht. Het hoofdthema wordt door de strijkers gespeeld: 5 12 13.. 35.73 2.. 543 3.3 7.1.6 i 6. enzoovoorts. De celli spelen een schalksche melodie doch het tweede thema geeft ons daarna weer de sensatie van rust en vrede. Het derde deel (scherzo) fs in de groote revolutie-tijd der zeventiende eeuwsche muziek in gebruik gekomen. Het luikt hier cn daar op en is dan een klein muziekstuk van een ietwat uitgelaten, overmoedig karakter. Beethoven gebruikt het scherzo ook in dezen zin, al is er meer grim migheid en meer verstoordheid in. doch het trio (middenstuk van een marsch, scherzo, menuet enz.) js in fijnere toon gehouden. Het hoofdthema laat zich gemakkelijk ver staanbaar maken: i 3 4 51 2.5 <i ja 3 2* ill 21! 'l 7 1 te denken in snel tempo; het trio is rustiger en meer devoot getind: x .2, 3.. 4.. [5 4 3 2.3 j 4*. j5*. j 84 sj I. Het geheele scherzo is als een vroolijke ko bold. die rusteloos jaagt en verschrikt her- en derwaarts springt. Het is-de grandiooze Beet hoven, de grimmige, ongelikte beer, vooral daar, waar hy 14 maten lang (tweede deel van het trio) alle instrumenten slechts één toon laat brullen. De finale begint met een hoofdthema in dc eerste violen, dat „Havdnsch" getind is; het teedere tweede thema afwisselend door clari net en hobo gespeeld, terwijl fluit, fagot en hoorns geestigee sforzati laten hooren, vloeit byna onmerkbaar uit het eerste voort. De ge heele finale is een bonte afwisseling van in nige en majestueuze klankenstoeten. Het is een soort geloofsbelijdenis van den typischen Beethoven-ziel: een bekentenis van kracht, van levensvreugde maar ook van deemoed, verlan gende hartstocht en bovenal van Godsvertrou wen. De dramatische koorkantate „Scenen aus der Frithjofsage" van Max Bruch is een werk, waarmede deze componist naam maakte. Den mannenzang, welke op het stilleven van patri otisme en burgerlijke aspiraties in slaap dreig de te sukkelen, werd door dit frisch geschre ven werk een nieuw doel aangewezen. De dichterlijkheid, die de mannenkoorlitteratuur zoo eigen was in het kleine en bijkans geheel afzwakte tot dwaze sentimcntaliteiten, kreeg' door de „Frithjof" een ander, een groo ter ideaal. Alles wordt hier forscher getee- kend en belangwekkender gezegd; de afwis seling met de solostemmen, welke geheel in de muzikale constructie zijn opgenomen, is over al even treffend en juist gekozen. Bovendien was de combinatie: mannenkoor en sopraan solo iets nieuws en we kunnen zeggen dat Br :ch !v>.rn school heeft gemaakt Een ^-rdere toelichting in het Dagblad is, meer. ic, overbodig, omdat in het teksthoekje van de uitvoering op Maandag de noodige historische gegevens, die de hoorder moet we ten geheel zijn opgenomen. Als solisten verleenen hun medewerking Me vrouw Mies van Haselen (Ingeborg) en de heer Joh. Nelissen (Frithjof). Het Sympho- nie-orkest van het 5e reg. inf. en het Amers- foortscli Mannenkoor zijn de beide andere factoren van dezen avond. P. T. R a d i o-Con c e r te n. Morgenmiddag te 12.30 geeft Radiola te Parijs (1780 meter) een draadloos-concert met het Tzigane-Radioïa Orkest. Het pro gramma luidt: 1. Ouo Varlis, Lc haiser d'Eunice, J. Nou- gues. 2. Ccdebre Serenade Espagnole, Albenitz 3. Pierrot et Bouquette, Haring. 4. Baiser de Mai, valse, M. Darns. 5. Saltarello. La Comc. 6. Frisson d'Ailles, de la Murche. 7. Roses Fanée's valse, J. Rico. 8. Aubade, Luiqini. 9. Invocation, G. Beaume. 10. l'Estudiantina qui passe. F. Poper 11. Danse Tzigane, D Abor. 12. Anniversaire, F. Foürdrain. 13. Prima Spada, march e d'Espagnola, R. Boisehot 5.05 Radio-Concert: Fetlwal Regional „Saintongc Arugotimois Aunis", 9.20 Radio-Concert Festival ter eere \an dc ..Re- publique du Nicarague", causerie door Mr. Francisco Medina, zaakgelastigde van Ni carague: 10.20 Dansmuziek. V De N e de r 1 a n d s c h e Radio I n d li- strie te den Haag geeft morgenmiddag van 36 uur een radio-concert op een golf lengte van 1050 Meter. Medewerking verleent het. Resicleiitie-Mandoline-Gezelschav» Perse- veranaa." I-Iet programma luidt air volgt: 1. Hongaarsche dans, Ludwig V. 2. Concert-Ouverture no. 5, I. B. Kok. 3. Improvisatie, fantasie. K. I-I. Moed 4. Largo, G. F. Handel. 5. PcTsevcraimi-marsch, -T. M Ronsel. 6. Vineta-klokken. wals-boston. J. Lindsay Theimcr. 7. Secret du Coeur. wals. M. Maciocchi. 8. Ange Fploró. lied. M. Maciocchi. 0. Boerenbruiloft, Karakterschets, T-I. Smits Jr. 10. Alte Kameraden, marsch, C. Feike. Zender van de N e d e r I a n d s c h e S e i n t o e s t e 11 e n Fabriek to Hilver sum (1050 Meter) zal morgenavond 8 uur w roden aangesloten op het Concert gebouw te

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1924 | | pagina 2