AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander"29
binnenland.
DERDE BLAD.
KOLONIËN.
No 230
22e Jaargang
Oost-Indië.
EEN RONDREISJE DOOR 1NDIË.
Het nieuwe passagiersschip Plancius van de
Kon. Paketvaart Maatschappij, dat in het be
gin van Maart van Amsterdam naar Ned.-
Indic vertrok, wordt omstreeks 5 April te Ba
tavia verwacht.
De directie der K. P. M. te Weltevreden heeft
de gelukkjge gedachte gehad als eerste reis
van dit fraaie schip een rondvaart door den
Ned.-Indischen Archipel te organiseeren.
Het reisplan omvat een rondvaart gedurende I
ruim twee weken van Batavia en Soerabaja naar
Belikpapan, Menado, Ternatc, Banda, Ambon,
Gorontalo, Tomorigolf, Straat Boeton, Makassar,
Bali tot terug Soerabaja en Batavia.
Van de verschillende plaatsen uit zal gele
genheid bestaan de voornaamste bezienswaar
digheden in den omtrek onder bekwame leiding
te bezoeken.
Het vertrek van Batavia is bepaald op 5 Mei,
van Soerabaja 6 Mei.
De prijs voor dc rondvaart is gesteld op
600 van Batavia en 500 van Soerabaja. De
totaal af te leggen afstand bedraagt 4360 mij
len.
De belangstelling onder het Indische publiek
is zeer groot, dat reeds thans alle beschikbare
plaatsen (T72) bezet zijn. Onder de deelnemers
zijn vele hooggeplaatste Indische Qutoriteilen,
vertegenwoordigers van handel en industrie,
enz.
Ook voor het volgend jaar stelt de Maat
schappij dergelijke kruistochten in uitzicht.
De rondvaart in Mei a.s. zal worden medege
maakt door een aantal Amerikaansche passage-
agenten en journalisten, daartoe uitgrenoodigd.
HET BESTUUR VAN DEN SUIKERBOND.
Na een stormachtige jaarvergadering waar
bij scherpe critiek werd uitgeoefend op het be
leid van het tegenwoordige bestuur dier vak-
vereeniging, trad dit in zijn geheel af en werd
vervangen door de heeren mr. Ploegman, Bak
ker en Tiessing. De afgetreden voorzitter, dc
heer Burger, wordt vertegenwoordiger van den
Bond in Nederland.
De ontevredenheid over het bestuursbeleid
was vooral ontstaan, doordat een te groot deel
van het bondskapitaal was gestoken in dc beide
edities van de „Indische Courant", het orgaan
der werknemers.
Volgens het „Soerab. Handelsbl." bestaat het
voornemen de terugbetaling aan de weerstands-
kas van den Suikerbond van de 4 V? ton, welke
aan de „Indische Courant" Oost-.en West-Java-
editie werd verstrekt, in zooverre te schenken,
dat de terugbetaling zal geschieden in payemen-
ten tot dat vijftig procent is voldaan, uit de
eventueel jaarlijks te maken nettowinst.
Tevens is voorgesteld, de uitgifte van het
bondsblad te staken cn de publicaties van den
Suikerbond tweemaal, 's maancjs als losse bijlage
te voegen bij de „Indische-Courant", Oost- cp
Wc st~ Ja vo-editic.
De West-Java-cditie is verkocht voor 85.000
aan het V. V. L., waarvan 55.COO bereids is
ontvangen als opbrengst der destijds georgani
seerde premieleening van het V. V. L.
DE ATJEHSCHE GOUVERNEURSFAMILIE
VERGIFTIGD.
Onlangs werd ons geseind, dat de Atjch-
sche gouvemeursfomilie Hens in het hospitaal
was opgenomen wegens arsenicumvergiftiging.
Aneta seinde daarover d.d. 29 Februari aan
de Deli Ct. tut Koeta Radja, dat de toestand van
de familie Hens gunstig verliep. Zoowel dc re
geering en de procureur-generaal qls de off.
van Justitie te Batavia werden telegrafisch op
de 'hoogte gestéld.
De toestand van gouverneur Hens en zijn ge
zinsleden is bevredicrend. De behandelende ge-
neesheeren.zijn drs, Dixhoorn en Paset. Een ge
lukkige omstandigheid was 't dot de zoon en
schoondochter van den gouverneur met. hun
kindje juist vóór het vergiftigingsgeval vertrok
ken waren.
De gouverneursfamilie, wier toestand zeer kri
tiek is geweest, is in het belang van een nauw
keurige behandeling naar het militair hospi
taal overgebracht.
Anela seinde den Tsten Maart aan de Deli
Ct„ dat de kinderen van gouverneur Hens, den
vorigen dag het hospitoal hadden verlaten. Gou
verneur Hens en zijn echtgenoote mankten h^t
goed. Er is veel belangstelling betoond, zoowel
te Koeta Radja als van, elders in Indië. Er kwa
men telegrammen van deelneming van den
landvoogd, leden van den Raad van Ned.-Indié
en vele anderen
Aneta seint aan de Deli-Ct. d.d. I Maart uit
Weltevreden, dat dc aan de familie Hens toe
gediende arsenicum in koffie-extract blijkt te
zijn toegezonden uit Batavia, aan het postkan
toor te Tanah Albang, met getypte adreskaart.
Het pakket was zoogenaamd verzonden door cn
beplakt met etiketten van de firma Stam en
Weijns, als monsters.
Het is 9 Februari naar Atjeh verzonden, al
daar 22 Febr. aangekomen cn er is door de
familie Hens óp 25 Febr. gebruik van gemaakt.
Op 26 Febr. deden zich ziekteverschijnselen
voor.
Te Batavia is dadelijk gebleken, dat de adres
kaart enz. niet afkomstig waren van de Fa. Stam
en Wcyns, welke defgelijk pakket niet verzon
den heeft, terwijl de etiketten vermoedelijk af
komstig zijn van een vendutie bij executie door
bedoelde firma indertijd gehouden.
Bovenstaande bijzonderheden waren den 28en
Febr. door Aneta verzameld, maar werden cp
verzoek van de recherche achtergehouden, doen
zijn den Tsten Maart gepubliceerd in verband
met het feit, dat het Soer. Hld.' zc desondanks
bekend maakte.
HET ONDERZOEK INZAKE TANGERANG.
De Loc. van 25 Februari meldt
Onverpoosd wordt het bestuursonderzoek in
de Tange rang-af faire voortgezet. Bij de getui-
genverhoóren .die dagelijks plaats hebben ko
men telkens nieuwe personen op het tooneel,
die dan weer op hun beurt aan een verhoor
worden onderworpen, soms mef zes tot acht
getuigen, van welk resultaat het overigens af-
1 hankelijk wordt gesteld of men de menschen
verder in voorloopige heóhtenis zal houden.
Zoo kon men ons geen opgave verstrekken van
het aantal in verhoor genomen menschen cn
van degenen, die in hechtenis worden gehou
den. daar het onderzoek zoowel in Tangerang
als in Meester-Cornelis wo-dt gehouden.
Zooals men weet, werd onlangs gemeld, dat
het bestuur in het begin dezer week vier be-
langrijke aanhoudingen heeft gedaan. Aneta
kan daarover nog mcdedeelen, dat een hunner
een djimatverkooper blijkt te zijn, die als goe
roe ilmoe nogal wat aanzien bij de bevolking
genoot
De draden vap het verhoor liepen naar Tja-
wang, waar men allereerst stuitte op twee
oude, reeds eerder genoemde Arabieren. Daur
een hunner een bizondere rol had gespeeld bij
de affaire op het particuliere land Tandjong
Oost in T9T6 valt het te begrijpen, dat op hem
al dadelijk het oog viel. Thans is gebleken, dot
de menschen voor zoover Tangerang oungaat
vrij-uit-guan. Zij zijn dun ook geen oogenblik
in hechtenis geweest.
Toch moest in dc buurt van Tja wang een
onbekende grootheid schuilen, die wel degelijk
een aandeel had in het gebeurde bij Tangerang
cn die persoon werd dan ook eindelijk gevon
den, waurbij hij zich als een goeroe ontpopte,
die debevolking mededeelde zijn zegen, een
heilige zegen, te hebben ontvangen van het
heilige graf bij Manggn Doewy
Dc man blevk de verschillend" ingrediënten,
die hij noodig had voor zijn djimalfabricatie,
in den grond verborgen te hebben, waar men
die inderdaad ook gevonden heeft.
Ten slotte kan nog bij wijze van aanvulling
op vorige berichten medegedeeld worden, dst
er een drievoudig onderzoek van bestuurszijde
heeft plaats gehad omtrent de. voag oi er geen
economischen ondergrond ochtci de geheelo
beweging school. Dat onderzoek heeft den eer
sten indruk geheel bevestigd, namelijk, dat
daarvan nimmer sprake mag en kon zijn. Het
gaat hier eenvoudig om dit f ritde menschen
hebben om allerlei eigenaardige r-denen elkaar
het hoofd op hol gebracht met de meest fan
tastische verhalen en die schijnen den neer
geschoten dalang-aanvoerder h^t eerst naar
het hoofd geslagen te zijn. Kaiah moet inder
daad en in vollen ernst gemeend hebben, dat
het een heel gewone en eenvoudige zaak was
om zijn radjoschap te doen erkennen.
„Aneta" verneemt, dat het onderzoek inzake
het beleid bij het gebeurde te Tongerang is in
gesteld op dringend, schriftelijk verzoek van
den heer Van LIelsdingcn en niettegenstaande
het feit, dat de ïcsidcnt van Batavia zich met
hei beleid van den assistent-resident geheel
kon vereenigen
■f
De controleur van Tangerang, de heer J. L.
W R Rhemrev, aan wien verleden moond ver
lof wegens langdurigen dienst naai Europa
werd verleend, zou op 5 Maart a.s het be
stuur over Tangerang overgeven aan den heer
J. A. H. van Leeuwen, controleur ter beschik
king van den resident van Batavia
EEN GEVAARLIJK ONDERWIJZER.
Volgens het Bat. Nwsbl. is bij onderzoek
tiaar het bommen werpen -^gebleken, dat dc oud
directeur van deopleidingsschool te Blitar, d^
onderwijzer Van Munster, betrekkingen onder
hield met een comm.unistisch-godsdienstigc
groep op Midden-Java, en Semaoen indertijd
adviseerde to' spoorstaking. Het departement
van onderwijs heeft zijn verwijdering uit den
landsdienst voorgesteld.
75 JAREN GEVANGENISSTRAF.
Een Inlander von 16 jarigen leeftijd, uit Po-
Iembang afkomstig, was tot 3 jaar gevange
nisstraf veroordeeld In de gevangenis had hij
getracht een Euroneeschen opzichter te ver
moorden cn werd daarop tot 20 jaar vcrooi-
deeld Van Palembnng werd de veroordeelde
naar Medan overgebracht, waar hij nu onge
veer een jaar een moordaanslag pleegde op
den cipier-helper, waarop hij weder tot 20 jaar
gevangenisstraf werd veroordeeld
Hierop naar Padnng overgebracht zijnde,
vermoorddp hij den Europeesrhen opzichter
na een verblijf van 2 jaren in de gevangenis,
voor welke daad hij weder tot 15 jaar straf
veroordeeld werd
Daarna werd de man naar Buitenzorg ge
zonden, waar hij wederom een Euroneeschen
ODzichter doodde, waarvoor hij andermaal tot
15 jaar gevangenisstraf we.'d veroordeeld.
Naar de gevangenis te Tjipinang overgebracht
zijnde, verwondde hij een anderen gestrafte en
kreeg daarvoor 2 jaar straf.
De man zit thans te Golok gevangen, waar
hij ttfée maal per dag even uit zi,n cel gela
ten wordt Hij is thans 40 jaar oud en heeft
op de 75 jaren gevangenisstraf 32 jaren min
dering van straf gekregen
Sum. Post).
KANNIBALISME.
Pastoor Verienten heeft een tocht gemaakt
naar de Mayoc Kawah en vertelt daarvan op
onderhoudende wijze in de Java-Post.
Aangekomen te Ojem Kapa, een inham van
de rivier, viel het mij en mijn reisgezellen zoo
op en de menschen zeiden het zelf: er zijn wei
nig vrpuwen en ouden van dagen. Hoe dat
kwam „Namman" eten I Opgegeten, omdat
zij vooral, ouderen en vrouwen, gemakkelijke
prooi zijn. zich niet weren kunnen, niet zoo
gemakkelijk uil de voeten kunnen I
Wie zij eten.
Niet alleen vreemden zijn slachtoffers van
menscheneterij. Sommige misdaden in don
stam zelf worden met den dood gestralt en de
schuldige wordt opgegeten
Op overspel b.v staat die strat. In het al
gemeen echter doodt en eet men alleen lieden
van vreemden stam. Dit jaar nog wilde een
der Digoel-jügers alleen naar huishij werd
gedood en opgegeten. Sluipmoord geldt hfer
niet als laag dot heet slim Mensrhenvleesch
is hier een lekkernij en een gewild ruilartikel.
Een heel been met dij cn nl heeft de waarde
cener ijzeren bijl. Men kan stukken menschcn-
vleesch koopen met hpnden- en varkenstanden
en vooral met de geliefde porseleinschripjcs
Heeft men iemand gedood, dan wordt eerst
de omtrek goed onderzocht om te zien ot men
den buit kan wegdragen. De beste jagers
staan 't hoogst in aanzien. Hebben zij niet den
hoogsten moed Zijn zij niet de slimsten en
de sterksten Roem en eer wo^en hier groo
tend eels gemeten naar het kwantum menschen-
vleésch, dat men verslond of aan de markt
bracht
Mcnschenkuilen.
Op de wegen graven zij monschenkuilen met
scherpe pieken en punten, op dc boschpndcn
steken zij vlijmscherpe bamboes en pijlen, op
dat ccn onwillekeurige roep of beweging hen
zal waarschuwen voor een naderenden vijand.
Zij slapen in paalwoningen, goed gesloten en
verzekerd; steeds zijn zij gewapend: harnassen
en schilden staan klaar voor het gevecht.
Zij omwinden hun lijf met rottan tegen de
scherpe pijlen en deze, evenals de lansen, ma
ken zij met weerhaken om der» vijand zoo mo
gelijk kwaad te doen.
De heer van Hoastert, moi den heer Jackson
als tolk, liet zich door een man vertellen hoe
zij deden met de slachtoffersdc buik wordt
overdwars opengesneden en men neehit er dc
ingewanden uit ook die worden gegetvn. Wat
wij zeggen van een varken: daar gaat n«ets "an
verloren, zeggen zij vnn een mcnsch Alleen
do minst nobele dealen worden weggeworpen.
Men snijdt armen en bcencn af bij dc ge
wrichten.
De hond wordt boven het vuur geroosterd en
tot stukjes verkapt. Het hoofd wordt met hnur
en al op het vuur gebakken,, daarna slant men
met een bij!, vroeger een 'stecnen bij', den
schedel stuk om de hersens ei uit halen en
ook die te verorberen.
Hóe het smaakte I
Of het goed smaakte Oh
deesch dan menschenvlee «f1!. Zij hebben er
zóó den smaak von beet, dat zij dorpsgenooten,
ja eigen kinderen, die verongelukken, opeten I
Van vertrouwbare vogvljagers hoorden wij, dut
op zekeren dag een naar lui als gidsen met hen
mee zouden gaan. Toen nicn zou vertrekken,
verontschuldigden zij. zich, want er was ccn
ongeluk gebeurd, een der kinderen was uit het
hooge huis gevallen niet diodvliik gevolg
Eerst den vblgenden dag konden zij meegaan,
wat ook geschiedde en zij droegen bij zich, als
een gedeelte van hun proviand, gebraden stuk
ken var» het verongelukte Vind
Ten eerste is het Nauw van Bruh werkelijk
zeer nauw. Als men de conventies nolevst, die
in den loop der vorige eeuw tusschen Neder
land cn België gesloten zijn over de bebnke-
ning van dc Wester Schelde vind men telkens
bepalingen betreffende de vergrooting van de
boeien cn de versterking on uitbreiding der
verlichting juist op dat gedeelte
Ten tweede krijgt men een moeilijke naviga
tie op de punten waar de vonrgeui vnn de klei
ne schepen samenvalt niet die der zeeschepen
Het ongeluk met de Bato had plaats toen dc
sleep, waartoe hot schip behoorde, uit du
Schaar van Waarde weer in het groote voor-
water kwnni. En bij het onderzoek voor don
Raad van Scheepvaart is gebleken, dut er toen
op dat gevaarlijke punt •.rkeerde signalen
door dvn kapitein zijn gegeven, toe.i hij wilde
oversteken
En ten derde toont de Wesier Schelde daar
in de buurt weer haar. wispelturigheid door de
banken te verplaatsen, cn een nieuwen geul te
vormen, die reeds diep genoeg is voor de bin
nenschepen, en door deze -jan ook gebruikt
wordt, waardoor echter een nieuw moeilijk
punt vnn samenvloeiing mot den geul der zee
schepen ontstaat.
Er zijn dus meer factorvn dan alleen het
verplaatsen vnn de banken, v aardoor sommige
zeeschepen omhoog liepen.
In de Belgische bladen is blijkbaar alleen ge-
beter let op dat verplaatsen van 4e banken, de „ver
zanding van den drempel van het Nauw von
Bath", zooals het daar genoemd werd, maar
wat een geheel verkeerde voorstelling van den
stand van zaken geeft.
Begrijpelijk is het echter, dat men daar met
groote bezorgdheid de talrijke cngcluksbérich-
ton hoorde, cn zich met aandrang tot de regre-
ring in Brussel wendde. Als iiot waar is, wat de
Antwoipschc „Volksgazet" schreef, nl dat dc
Belgische regiering reeds drie maanden geleden
gewaarschuwd werd, maar niets deed, don is
het beter dat de Belgen e^rst eens voor hun
eigen deur vegen, voor ze spektakel tegenover
Nederland maken. In ieder geval kan bevestigd
worden, wat reeds de vorige week gemeld werd
ir. de Nederlandsche bladen, n.l, dat toon onze
regccring van de Belgische egcering een ver
zoek kreeg om verlof lot baggeren op die
plaats, dnt verlof met zeer bekwamen spoed is
verleend.
Of echter met een boggermorhir.e de oudo
toestand rnuar zoo cen-twec-drir hersteld kan
worden, is een andere vraag. Het oenigc wot
een rivier als dc Wester Schelde in bedweng
houdt zijn de dijken cn daar speelt ze nóg
vaak een bedenkelijk spelletje men Maar dnnr-
tusschenin, op die kilometers breede vlakte, is
ze zelf baas, en laat» ze zich niet dwingen. De
geschiedenis van menig Zeeuwsch oever-
plaatsje, dnt eens een havenplaats was. ge
tuigt van de ongeloovige koppigheid der ri
vier, wanneer ze het zich eenmaal in haar
hoofd gezet heeft ergens een bank neer te
gooien cn van de hopcioozc onmacht van de
menschen om daar iets tegen te doen. Ontzag
lijke hoeveelheden zand en slik kunnen door
zoo'n rivier verzet worden wanneer rij dat nu
eenmaal wil, d.w.z. wanneer ze zelf zich nieu-
-v -y. we banen uitschuurt, waard >or op de eene
Schelde op, binnen dc Bel- phujts dat zond wordt weggevoerd, oni te wor-
TTcn* gedeponeerd op pfSfltseh "met verminderde
DE WISPELTURIGE WESTERSCHELDE.
Llit Zeeland werd aan de ,,N R. Ct." een
artikel onder bovenstaand opschrift gezonden,
waaraan het volgende is ontleend
Het zou den schijn kunnen hebben, vooral
door het geschrijf \on soinmige Belgische bla
den, alsof alle scheepvaart-ongelukken, die den
laatstcn tijd op d^ Wcstcr-Schelde> plaats heb
ben, veroorzaakt worden door de „verzanding"
in het Nauw van Bath. Dat is niet zoo. De
overvaring van het sltcpschip „Bato" op 20
Jan., waarbij de schippersvrouw en vier kinde
ren verdronken, geschiedde bij het kruisen van
het vaarwaterhet zinken van het sleepschip
„Alida" op 20 Febr werd veroorzaakt, doordat
het door den stroom tegen de ankerketting van:
een zandzuiger word gcstujvdende aanvaring
van het motorschip van. schipper Vermeulen op
12 Maart, waarbij dc vrouw en. de knecht ver
dronken, geschiedde bij Calloo, dat is dus een
heel eind verder de u;
gische grens.
Maar een feit is het, dat, oen aantal andere
ongevallen wel op een ongéwenschtcn toestand
in het Nauw van Bath wijzennadat ook in dc
vorige maanden daar herhaaldelijk schepen
omhoog liepen, g'eraakte 22 Febr. oen Grieksch
stoomschip daar zoo gevaarlijk op een bank,
dat het bij -het aftrokken brak den 5den Maart
liep vlak daarbij ook de „Blackwcd" omhoog, en
het schip was er nog niet af, of ook een Fransch
schip geraakte daar eenigen tijd vast. En het
was ook weer-op diezelfde plaats dat T3 Mnart
dc ,,Poolton" en de „Siërra Negra" door een
aanvaring deerlijk gehavend werden. Of die laat
ste aanvaring ook met moeilijkheden in den
vaargeul in verband staat, is nog niet bekend
geworden. Het is echter mogelijk, wont ook de
overvaring van de „Bato". staat daar indirect
mee in verband.
En daarom is het goc-d er nog eens aan te her
inneren, dat de Wfster-Schelde geen netjes
door kribben in bedwang gehouden rivier is,
maar nog even ongebreideld voortstroomt als
toen zij negen of tien eeuwen geleden, zich zelf
een weg .baande door en over een gebied van
eilandjes en schorren, en zoo de onbelangrijke
Honte tol den hootdofvoerweg van het Schcldc-
water maakte, dat tevoren langs den Oostkant
van Zuid-Beveland om, in hoofdzaak afvloeide
naar de Ooster-Schelde, Zooals de Wester-
Schelde zich toen gevormd heeft, is zij nu nog:
een breede stroom, vijf, zes en meer kilometer
breed van oever tot oever, maar voor verreweg
het grootste deel bestaande uit reusachtige pla
ten en slikken, die bij laag water droog vollen,
en wonrtusschen de diep watergeul, d. i. tevens
de groote scheepvaartweg', zich in groote S-
slingers heen kronkelt, nu eens vlak langs den
Noordelijken oever, dan weer vlak langs den
Zuidelijken. Die banken blijven niet steeds ge
lijk van vórm. Ze vervormen grillig. Voortdu
rende peilingen zijn noodig om de bakens von
het vaarwater tijdig te verleggen. En die wijzi
gingen kunnen soms vnn groote beteekenis zijn.
Maar er meg wel bijgevoegd worden dat dc
peilingcijfërs op de kaarten aan de deskundigen
wijzigingen op dc huidige V ester Schelde
openbaren, die 'waarlijk niet minder beteeke
nis hebben. En met zoo'n wijziging is de eigen
zinnige en ongetemde rivier nu bezig' in het
Nauw van Bath, - een zeer "passende naam I
De stroom zeil is daar buitengewoon breed;
van Bath tot aan het haventje van Grauw 8
K.M. Maar het zuidelijk gedeelte van dien kom
wordt ingenomen door de enorme slikba.nken
van het verdronken land van Saattingë. Als de
Schelde uit België komt, gaat dc groote water
geul bijna recht naar het Noorden tol Buth,
op het Z. O. puntje van Z. Beveland, om daar
met een scherpe bocht van veel meer dan 90
graden oni te buigen naar het.Z. V'ésten, en
een sierlijke bocht tc maken naar den Zuidelij
ken oever bij Weisoorden. Ten Noorden van
dien geul, liggen echter weer slikken: de breede
ploten van Valkenisse. Deze platen grenzen niet
aan dc Zuidkust vaii Z. Beveland. Dnortus-
schen ligt weer een geul: dc Srhaur van Waar
de. Die geul wordt niet gebruikt door de groote
vaart. Maar wel door de binnenschepen, d. w. z.
door de duizenden motorvaartuigen, tjalken,
hoogaartsen, en niet te vergeten: de lange sle
pen, die van en naar Antwerpen den dienst op
de Rijnvaart onderhouden door hot Z.-Beve-
landsche Kanaal.
Nu zijv van die situatie verschillende moei
lijkheden W gevolfj.
met
Stroomstcrkte.
Natuurlijk kan er plaatselijk iets gedaan wpr-
den om den toestand te verbetoren, moot de
groote veranderingen houdt men met een bag
germachine niet tegen. Daarom is echter het ge
val nog niet hopeloos. De watermassa van de
rivier, geholjien door eb en vloed, zoekt haar
weg', en zorgt wel dat cr ergens een diepe geul
blijft. Wie weet of niet over een poosje do nieu
we geul bij Bath ook de geul wordt voor de
groote vaart. Hoofdzaak is voor het oogenblik
groote zorgvuldigheid bij de controle van het
vaarwater en voortdurende aanwijzing van de
veranderingen.
Met de samenwerking tusschen Nederland en
België.' heeft dot alles niets tc maken in zoo
ver er geen reden is om aan een gebrek non
samenwerking onzerzijds tc denken. Er js ook
door de ietwat luidruchtige Belgische bloden
nog geen enkel feit aangevoerd, waaruit zou
blijken, dat het bij het verdrag van 1839 be
paalde, en bij het verdrag van 1842 nader uit
gewerkte gemeenschappelijk toezich op d^ l>e-
bukening zou ziin tekort geschoten. Bij dc be
sprekingen te Parijs over de herziening van het
verdrag van '39 is ook overeenstemming bereikt
inzake een herziening van de Schelde-regeling.
Maar del is, met al de andere overeenkomsten
blijven rusten, toen de wijze waarop de Belgi
sche delegatie de quaestie der Wielingen nuar
voren schoof, al dat werk voorloopig ongedaun
maakte. Dit mag hier wel bijgevoegd worden,
omdat er werkelijk Belgische bladen zijn, die ook
al met vèêl gerucht riepen om een herziening
van die verdragen.
Er is heusch geen reden om dadelijk argwa
nend oan boos opzet van Nederland te denken,
wanneer er op de Wcsterschelde iets gebeurt,
dat voor de Belgen niet prettig' is. Het zou mis
schien z'n nut kunnen hebben, wanneer de Bel
gische schrijvers begonnen reet een groote kaort
van dc Wester Schelde voor zich te nemen,
waarop de banken en ploten duidelijk zijn aan
gegeven. Wellicht zouden ze dan ook een in
zicht krijgen in het wispelturig karakter vun
die rivier. En als ze dan ook nog eens ccn
tocht over dien breeden stroom maakten, zul
len ze ook wel inzien, dat het regulegren van
zoo'n watervlakte, waar twee maul por dag dc
éb en vloed dóórheen stuwt,, een werk zou zijn,
waarvoor België zeker niet de kosten zou kun
nen drag'en. nog daargelaten of de resulta
ten de ontzaglijke onkosten zouden loonen
Men meldt uit Brussel ean dat blad, dat de
Belgische regeering groote baggerwerktirigcn
naar het Nauw van Bath heeft gezonden, welke
de Schelde daar op een grootere diepte moe
ten brengen, dan tot dusver ooit bereikt was.
DE BEVAARBAARHEID VAN DE SCHELDE.
Een interpellatie in de Belgische
Kamer.
De redacteur te Brussel der Mxb. seint d.d.
26 Maart
In de Kamoi had heden de interpellatie
plaats van het libcroa! Kamerlid van Ant
werpen, Mr. Pecher, tot de Ministers van
Landbouw en van Marine, over „de maat
regelen, welke de regeering denkt te nemen
om de ongerustheid te verdrijven, welke
den laatsten tijd is ontstaan in verband met
bevaarbaarheid van sommige passeri in de
Schelde, en wat zij zal doen om dergelijke toe
standen in dp toekomst i« voorkom
De interpellnnt heeft het eerst over de be
richten, welke in het buitenland over bedoelde
bevaarbaarheid werden verspreid en die van
een oord waren, oni aan dc fuoni van de Ant-
werpschc haven afbreuk te doen. Hij zegt ver
volgens, dat reeds stapjion werden gedaan om
de verzandingen, die tot deze overdreven ge
ruchten aanleiding gaven, uit den weg te rui
men. Over den aord dezer verzandingen bo-
stuan verschillende opvattingen, waarvan dc
meest gangbare is, dnt zij haar oorsprong zou
den vinden in don strengen winter. Toch moet
dc regccring onmiddellijk een grondig onder
zoek doen instellen om de juiste oorzaken daar
van nu tc gaan. Volgt een uiteenzetting van de
possibiliteit cn de capaciteit dor Scheldehavcn,
die nooit buitengewone baggerworken slechts
eens per jnor heeft gevergd. Dot belet echter
niet, dat ingevolge de aanwezigheid van be
weegbaar zand de toestand in de Schelde soms
zee - grillig is wat cr <ies te meer toe nioct aan
zetten om ccn grondige studie in te stellen.
Dc jóngste scheepvaart-ongelukken zijn in dit
verbond ccn harde les. Reeds sedert meer don
een joai gaf dc algcmecnc toestond to Bath
rden tot ongerustheid, doch cr werd geen enkel
ondo. zoek gedaan. Hot wus eerst op 22 Febru
ari 1.1. toen ccn g oot Grieksch schip strandde
en midden door brok, dat dc overheid haar
aandacht aan de Schelde begon te wijden. Twee
dagen later onderging een Engelsch schip het
zelfde lot. Toen word dc Belgische administra
tie eerst voor goed wakker cn zij zond aan
dc Nedcrlondschc regccring een verzoek oni te
niogcn baggeren. De Nederlandsche vergun
ning orrivec.de tien dagen 12 of 15 Maart
Jnter.
Spreker oefent vervolgens critiek uit op het
gebrek aan samenwerking tusschen dc betrok
ken Belgische diensten. Het is niet, zegt hij, dc
natuur, maar wel onze administratie die dc
schuld draagt.
Staatsminister Segers (katholiek)het is het
troctaat vnn 1831, dat herzien zou moeten wor
den 1
Pecher Onze Scheldedicnst zou gccentrali-
ceerd moeten worden naar hot voorbeeld van
den Nedorlandschcn watcrstanL Onize Noor
derburen hebben zich in de kwestie van het
verlecncn der boggerverguuning zeer welwil
lend betoond cn ik geloof niet dut het uitgeslo
ten is, dat wij hun goedkeuring zouden kun
nen krijgen voor een overeenkomst, die ons
zou toelaten om werken, zooals te Bath, on
middellijk te doen uitvoeren von af het oogen
blik dat de noodzakelijkheid een feit zou zijn
geworden. Wij moeten in dezen geest tot een
schikking komen.
Huysmnns Jn, nioor de Belgen moeten eerst
„men culpa" zeggen I
Pecher Kan onze Minister van Buitenlond-
sche Zaken in dit verband geen onderhandelin
gen met Nederland openen Ook voor andere
rivier- en knnnalnangelegcnheden zouden in het
belang der beide landen besprekingen met No
de-land moeten worden gevoerd
Huysmans tot PecherEen vraaghebben
uw liberale vrienden uit de regeering aan hun
anncxidnislischc ideeën verzaakt
Pecher Natuurlijk I
SegersEr bestaan geen nnnexionistische
ideeën bij de regccring, noch bij de regeerings-
moerderheid.
Huysnians Wat gij zegt I
Segers of het moest zijn, dat gij Nothomb
heet
HuysmansEn wat doet gij met minister
Huysmans'?
Segers die had in Hollondsch Limburg kun
nen binnendringen en hij heeft het niet ge
daan. Gij weet dot wel.
Pecher, vervolgens een lans brekend ten
gunste vnn de Belgische loodsen, wijst nog op
andere tekortkomingen in de Belgische admi
nistratie cn vraagt, dnt eindelijk maatregelen
zullen worden getroffen om de Antwerpsche
haven van ecnig verval te vrijwaren.
Baron Ruzcttc, Minister van Landbouw,
begon in zijn antwoord aan den interpellnnt met
de verklaring, dat hij niet de aangewezen minis
ter is om zijn oordeel uit tc spreken over
de herziening van het Tractant van 1839, noch
ovc-r de relaties van België cn Nederland, welke
betrekkingen hij in het belang der twe.e landen
steeds zoo hartelijk mogelijk zou willen zien
(zeer welop verschillende banken).
Hij gnat vervolgens de bepalingen van de
regeling van 1834 nó, die het toezicht van
den stroom ojxlrnagt aan een internationale
commissie, waarin twee Belgische en twee Ne
dcrlondschc ambtenaren zitting hebben. Dc
bevaarbaarheid aan den dorpel van Volkenisse
en in dc passen van Bath is moeilijker gewor
den dan vroeger door de grillige verplaatsing
van enorme hoeveelheden zand. Vroeger werd
langs diplomatieken weg van Nederland de
vergunning verkregen om gedurende vier uren
per dag te baggeren, wat onvoldoende was.
De laatste boggering in Valkenisse geschiedde
in T908. In 1923 gedane peilingen b-achtcn
niets abnormaals oan het licht. Op 26 Februari
van dit jonr berichtte het Nederlandsche
loodswezen ons, dat dc pussen aan het ver
zanden waren en op 28 Februari bevonden de
Belgische technici zich ter plaatse. Ande
rendaags begaf spreker zich naar Buitcnlsnd-
sche Znkcn, om aan Nederland de noodige
vergunningen tc doen vragen, voor het bag
geren. Ik ben er van overtuigd, aldus de mi
nister, dat dc Nederlandsche regeering abso
luut niet is bezield geweest met de slechte
inzichten, welke haar door zekere pers wer
den aangewreven. De gevraagde toestemming
ontvingen wij op 13 Maart en op 15 Moart
begonnen twee machtige zuigers te werken, die
30.000 kubicken meter zand per dag opruim
den. Spr. eindigt met te verklaren, dot deze
kwestie zijn grondige aandacht za! blijven
hebben.
De heer Ncujean, minister van spoorwegen
en van marine, sluit zich ann bij de woorden
van baron Ruzette.
De heer Van Coewelaert, die vervolgens
aan het woord komt, houdt zich meer bezig"
met de directe belangen der haven zelf van
Antwerpen, die hij toegankelijk zou willen
gemaakt zien voor schej>en van 20.000 en
zelfs van 30 000 ton.
De heer Huysmans, socialist, spreekt er
vervolgens zijn verwondering over uit, dot het
juist het Nederlandsche loodswezen is, dot
de Belgische administratie op de verzanding
moest attenr maken. Wat deden, zoo vrcagt
hij, de Belgische ambtenaren aan Spr laai'
zich vervolgens uit ten gunste dor mtcmatio-
naliseering van de rivieren.
