Essences voor Limonades per fiesch 30 ct.
PIANO'S-VLEUGELS
MIDM GIRODIENST
DE EEMLANDER
BUITENLAND.
H.V. MIDDENSTANDS CREDIETBANK
K0STE100ZE SIMMI»
BINNENLAND.
«■kbwbjl'tstze:
EERSTE BLAD.
CITROENZUUR
A. v. d. WEG Langestraat 23
„L'HIRONDELLE"
LOUIS KLEIN
Willem Groenhuizen
POLSHORLOGES
22e Jaargang No 281
per post f 5.-, per week (met gratis verzekering
tegen ongelukken) f 0.17®. afzonderlijke nummers
i 0 J05.
AMERSFOGRTSCH DAGBLAD
fr
0UREAU
DIRECTEUR-UITGEVER: Ji VALKHOFF. ARNHEMSCHE POORTWAL 2A. POSTREKENING N°.47910. TEL.IMT.SI3.
Zaterdag 31 Mei 1924
PRUS DER ADVERTENÏIEH met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en Licfdadigheids-advcitenti?n voor de helft
der pdkjs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer
voordcclige bepalingen voor het adverteercn. Ecne
circulaire, bevattende de voonraardcn wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
DE REGEERINGSCRISIS.
Do pogingen van Marx mislukt.
Uit Berlijn wordt d.d. 30 Mei aan het Hbld.
gemeld
De pogingen van dr. Marx, om een kabinet
op den grondslag van het z.g. burgerlijk blok
tot stand tc brengen, zijn mislukt.
Nadat dc Duitsch-nationalen bij^ïfc bespre
kingen van Woensdag zooveel toeschietelijk
heid aan den dag hadden gelegd, dat men er
reeds vrij stellig op rekende vandaag met hen
tot overeenstemming te zullen komen, topten
zij hoden weer uit een heel ander vaatje. In
de eerste plaats brachten zij, wat men voort
durend gevreesd heeft, de kwestie van de groo
ve coalitie in Pruisen ter sprake, voorts konden
zij zich nu weer op eens niet vcreenigen met
den persoon van dr. Marx als rijkskanselier en
ze lieten doorschemeren, dat ze zelf van plan
waren beslag op den konselierszetel te leggen.
Natuurlijk was er onder deze omstandigheden
geen sprake van, dat men het eens zou kunnen
worden, nog geheel afgezien van het feit, dat
de Duitsche Volkspartij niet bereid is dr. Stre-
semann aan de Duitsch-nationalen ten offer te
brengen en de democraten toch al heel weinig
voelden voor samenwerking met de conserva
tieven.
Het democratische partijbestuur heeft juist
vandaag over deze kwestie beraadslaagd, waar
bij men eenstemmig van meening bleek te zijn,
dat deelneming aan een regeering, waarin ook
de Duitsch-nationalen zitting hebben, voor de
democraten slechts onder zeer bijzondere ga
ranties ten aanzien van den binnen- en builcn-
landschen politieken koers mogelijk zou zijn.
Het partijbestuur nam echter te dezer zake
geen definitief besluit, maar gaf er de voor
keur aan de beslissing over deze kwestie aan
een gemeenschappelijke vergadering van par
tijbestuur en rijlüsdagfractie over te laten. Ook
zonder te weten hoe deze beslissing zal uitval
len, kan men toch thans reeds zeggen, dat er
van het groote burgerlijke blok voorloopig
niets komt.
Do Duitsch-nationalen zelf hebben in een
Fractievergadering vanavond het tafellaken tus-
schen de middenpartijen cn henzelf radicaal
doorgesneden. Met algemeene stemmen werd
een motie aangenomen, waarin gezegd wordt,
dat de Duitsch-nationalen er op blijven staan,
dat er zoowel in de binnenlandschc als in de
buitenlandsche politiek van het Rijk een koers
verandering moet plaats hebben en dat hetnoo-
dig is, dat hiervoor bij dc regeeringsvorming
zichtbare garanties worden geschapen.
Daar de door dr. Marx gevoerde onderhan
delingen voor deze noodzakelijke koersveran
dering, met name ook wat de koersverandering
in Pruisen betreft, niet voldoende garanties bie
den, venvacht de Duitsch-nationalc fractie van
de voortzetting dezer besprekingen geen heil.
Daarmede is aan de missie van dr. Marx
een einde gekomen.
Nieuwe pogingen van Marx
Volgens een Wolffberioht verlqidt in parle
mentaire kringen, dat dr. Marx in weerwil van
de afwijzende houding der Duitsch-not. .fractie
de opdracht tot het vormen eener nieuwe re
geering nog niet zal Jeruggeven.
DE MILITAIRE CONTROLE
DER GEALLIEERDEN.
De nota van den gezantenraod.
Aan een draadloos bericht uit Londen van
30 Mei ontleenen wij
Het antwoord van den raad van gezanten op
<3e Duitsche nota van 31 Maart over de mili
taire fontrölc is gisteravond aan den Duit-
sehen ambassadeur te Parijs overhandigd. In
het antwoord wordt verklaard, dat de geallieer
den vastbesloten zijn het standpunt ten aan
zien der militaire controle in Duitschland te
handhaven, dot zij meedeelden in hun nota van
5 Maart.
Naar aanleiding van den Duitschen cisch,
'dat de raad van den Volkenbond in dc kwestie
der ontwapening zou worden betrokken, wordt
in het antwoord gezegd, dat, zoolang de com
missie van controle nog functioneert, het aan
haar alleen staat toezicht tc houden op de uit
voering der militaire bepalingen van hot ver
drag in overeenstemming met dit beginsel is
de controle sedert Januari 1920 uitgeoefend.
Voorts staat het alleen aan de geallieerden te
beslissen of en wonneer de bepalingen, waarin
een termijn is gesteld, beschouwd kunnen wor
den als volledig uitgevoerd. Zoodra de geal
lieerden voldoening op dit punt zullen hebben
verkregen, zullen zij dit rapportceren aan den
raad van den Volkenbond, aan wien het dan
staat om, in overeenstemming met art. 213,
de maatregelen te nemen, die noodig worden
geacht. Er wordt aan toegevoegd, dat er geen
sprake kan zijn, zooals de Duitsche regeerirv
schijnt te veronderstellen, van een onmiddellijk
toepassing van dat artikel. In het antwoord
wordt er op gewezen, dat de geallieerde regec-
ringen nimmer dc meening hebben geuit, dot
afgescheiden "van de vijf punten, de ontwape
ning van Duitschland een voldongen feit is
Naar aanleiding van de algemeen inspectie,
beoogd in de geallieerde nota van 5 Maart,
wordt in het antwoord gezegd, dot het vanzelf
spreekt, dat het geenszins de bedoeling der
geallieerden is middelen te vinden, die hen in
staat zouden stellen voor onbepaalden tijd
een volledige controle voort te zetten. Zij zijn
integendeel voornemens deze controle zoo
spoedig mogelijk tc eindigen. De inspectie, die
zij op het oog hebben, zou bestaan uit een
reeks bezoeken, die naar de meening der geal
lieerde regeeringen ongetwijfeld binnen het
korte tijdsverloop van drie of vier'maanden
zouden kunnen worden beëindigd, op voorwaar
de, dat zij geen obstructie ontmoeten en dat
geen ernstige inbreuk op de bepalingen van
het verdrag wordt ontdekt
Nopens de vijf punten, die het doel vorm
den van de nota van 19 September 1922, wordt
in het antwoord opgemerkt, dat dc geallieerde
regceringen reeds tot op zekere hoogte van
haar bereidwilligheid hadden doen blijken om
aan de wenschen der Duitsche regeering tege
moet te komen. Er wordt aan toegevoegd, dat
zij zelf spontaan hun voornemen kenbaar heb
ben gemaakt om het effectief der commissie
van controle aanzienlijk te verminderen, zoo-
dra de algemeene inspecties voltooid zijn en
daarna als de overblijvende operatics met be
trekking tot de vijf punten in bevredigende
mate gevorderd zijn. Zij zijn evenwel niet in
staat, zooals de Duitsche regeering oppert, om
dit orgaan op te heffen, dat ingesteld werd bij
het verdrag en welks samenstelling aangepast
is aan het technische karakter van zijn tank.
Aan het slot omschrijft het antwoord den
aard van het probleem en wordt opgemerkt,
dat dc kwestie van de voltooiing der controle
één van de twee oplossingen toelaatin de
eerste plaats aanvaarding door Duitschland
van dc algemeene inspectie, door de geallieer
den gewcnscht en de beperking der controle
tot deze vijf punten, als aan het eind dezer in
spectie de resultaten bevredigend zijnten
tweede een weigering van het geallieerde aan
bod door Duitschland.
In het eerste geval zijn de geallieerde regeé-
ringon, zonder te staan op de vorming van een
waarborgcomité, zooals zij officieel van plan
waren, voornemens om zoo spoedig mogelijk na
de algemeene inspectie over tc gaan tot ren
geleidelijke en zeer aanzienlijke vermindering
van het effectief der controle-commissie. Niet
den wensch koesterend om het bestaan dezer
commissie voor onbepaalden tijd tc verlengen,
zijn dc geallieerden von mcening, dot de com
missie haar werk zou kunnen voltooien binnen
een tijd, die de Duitsche regccring in haar
hand heeft zeer kort te maken door haar loyale
en volledige samenwerking.
In het tweede geval kunnen de geallieerden
slechts de strikte toepassing van het verdrag
eischen De geallieerde regeeringen spreken de
hoop uit, dat de Duitsche regeering zal begrij
pen, dat het in hei algemeen belang is zonder
verwijl tot een definitieve oplossing te komen.
Zij verwachten vol vertrouwen, dat de Duit
sche regeering haar zoo spoedig mogelijk cn
in elk geval vóór 30 Juli zal meededen, dat zij
de voorstellen betreffende de algemeene in
spectie en de daaruit voortvloeiende beperking
der controle tot de vijf punten znl aanvaarden.
DE VOORGENOMEN AANSLAG OP
VON SEECKT.
Uit Berlijn wordt d.d. gisteren aan de N. R.
Ct. bericht:
Uit de behandeling van het proces tegen
Thormanr^en Grandcl, welke vandaag is voort
gezet, blijkt dat men er niet in zal slagen dc
zaak geheel tc ontwarren. Iedere beklaagde cn
iedere getuige beschuldigt een onder en pleit
zie' -If vrij. Wie echter de leiders zijn, die
achter de coulissen dc touwtjes in handen heb
ben, zal ook ditmaal wel niet blijken. De recht
bank is er nog niet in geslaagd te weten te
komen, wie de gelden verstrekten waaro. dc
b^ti c .enen beschikten.
De beklaagden Thormonn cn Grondel, die
reeds maanden gevangen zitten en wie gevan
genisstraf boven het hoofd hangt, doen wat zij
kunnen om zichzelf schoon te wosschen en be
schuldigen daarom iedereen, en vooral Tetlen-
born, die vandaag als getuige is gehoord, een
zenuwachtig man, die een intclligenten indruk
maakt en met grapjes antwoordt als de vragen
van den voorzitter hem te onaangenaam zijn.
Thormonn zou, aldus Tettenborn, hebben be
weerd naar München te zijn gegaan om met
Ludendorff over den aanslag tc spreken. Nadat
Thormonn en Grondel gearresteerd waren, heeft
men Tettenborn tol driemaal toe verzocht de
zaak in der minne tc schikken, teneinde een
proces te vermijden! Ook had men hem ge
vraagd Justizrat Class buiten spel te laten. Class
zou bereid zijn geweest de volkischë vrijheids
partij niet langer te bestrijden, indien zijn naam
niet in de zaak Thormnnn-Grondel zou worden
genoemd. Class hoeft ook een onderhoud met
von Graefe gehad, dot echter geen resultaat
opleverde. Het O. M. vraagt wie als bemidde
laar tusschen Class cn von Graefe is opge
treden. Volgens Tettenborn was dit graaf
Reventlow.
Morgen wordt generaal von Seeckt gehoord.
HET CONFLICT IN DE HAMBURGSCHE
HAVEN.
Hamburg, 50 Mc i. (\V. B.) De Hamburg-
sche bootwerkers en de arbeiders, die lid van
de havcn-bedrijfsverceniging zijn, hebben zich
bij do scheidsrechterlijke uitspraak neergelegd.
Dientengevolge zullen de bootwerkers niet gaan
staken.
DE AANGEHOUDEN RIJKSDAGLEDEN.
B c r 1 ij n, 5 0 Mc i. (W. B.) Dc Rijksdagcom-
missie, die dc voorstellen van de nationaal-socia-
listische vrijheidspartij en de communistische
partij over de invrijheicisstelling van de aange
houden afgevaardigden behandelt, heeft beslo
ten voor verscheidene communisten en den na-
tionaal-socialist Kriebel de straf of de voor-
loopige hechtenis in lo trekken.
DE COMMUNISTISCHE HONGERSTAKING
GEËINDIGD.
München, 5 0 Mei. (W. B.) De wegens
deelneming aan de vergadering van Zondag op
gesloten communisten, aie voedsel waren begon
nen. te weigeren, hebben die houding weer laten
varen.
ONWEER.
Goerlitz, 30 Mei. W.-B.). Door het
onweer is hier in de buurt groote schade aan
gericht. De Niederschlesiseher Kalkwerkc wer
den geheel onder' water gezet, zoodat het werk
in de steengroeven onmogelijk werd.
FRANKRIJK.
DE POLITIEKE CRISIS.
Het ontslag van Millerand geëischt.
B er 1 ijn, 5 0 Mei. (V. D.) Het uitvoerend
comité van het republikeinsch-socialistisch blok
in het departement van de Loire heeft te St
door onze groote voorraden
kunnen wu thans nog tegen
zeer coulante prijzen aanbie
den, doch binnen enkele weken
zullen zoowel confectie als
modeartikelen veel duurder
worden tengevolge de alge
meene prijsstijging. doet dus
uw voordeel en gaat nog heden
naar het dames-mode-huis
16/18 LANGESTRAAT, AMERSFOORT
ORGEL-HARMONIUMS
Ook in huur verkrijg
baar voor korter of
langeren tijd, met
recht van koon B
Utrcchtschestr, 44 - tel. 297
Voor Amersfoort en Omstreken.
Langegracht 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT.
voor rekeninghouders
naar een ietier en naar ^llo plaatnen
in IVcderlnnd.
Vraagt inlichtingen cn vraag!
girobock je.
JUWELIER—HORLOGI ER.
Lanocslroat 43, Telef. 852. Postr. 7582.
Etienne een motie aangenomen, waarin het ont
slag van Millerand geëischt wordt, voordat het
nieuwe ministerie zich zal constitutionnecren.
GEEN AANSLAG OP HERRIOT.
Uit Parijs worden de berichten van een bui-
tenlandsch persbureau over een nanslagpoging
op Herriot tegengesproken.
PAUL CAMBON.
Engclschc deelneming.
De dood van Paul Cambon, die van 1898
1920 Fronsch gezant te Londen is geweest en
die veel heeft gedaan om een Engelsch-Fran-
schc entente cordiale in 't leven te roepen,
heeft in uitgebreide Engclschc kringen deelne
ming gewekt. Hij had vele vrienden in Enge
land, .zegt dc Britsche draadlooze dienst, dfe
eraan toevoegt, dat de Britsche eei ste-minister
aan Henri Cambon, den zoon van Paul Cam
bon, namens dc Britsche regeering een tele
gram heeft gezonden om zijn deelneming tc
betuigen met het overlijden van diens vader.
DE „DÉCRETS-LOIS".
P a i ij s, 5 0 McL (B. T. A.) De minister
raad besloot de door den Conseil d'Etat goed
gekeurde decreten te publiceerën, waarbij de
bezuinigingen op de verschillende diensten,
ten bedrage van 440 milliocn francs, worden
uitgevoerd.
ENGELAND.
BRITSCHE MINISTERS OP REIS,
Een draadloos bericht uit Londen meldt, dat
de Engelsche staatssecretaris (minister) van oor
log Stephan Walsh van het vliegveld te Croydon
gisterochtend om half zeven naar Keulen is ver
trokken. De afstand werd afgelegd in 2 uur 40
minuten. Hij heeft volgens een Wolff-telegram
uit Keulen een wapenschouw gehouden over
6000 man. Des ochtends hadden allerlei fees
telijkheden plaats, waaraan ook generaal God-
ley, een vertegenwoordiger van generaal De-
goutte, een Belgisch generaal en Tirard deel
namen.
Twee andere Britsche ministers vertrokken
eveneens per vliegmachine naar het buitenland,
n.L lord Thomson, minister van luchtvaart, die,
vergezeld van generaal Sir William Brancker,
directeur van de burgerlijke luchtvaart, een be
zoek brengst aan de aeronautische tentoonstel
ling te Praag cn Hodges, civiele lord van de
admiraliteit, die het Internationaal Vakverceni-
gingscongrcs te Wecnen bezoekt.
DE BRITSCH-INDISCHO NATIONALISTEN.
Durban, 50 Mei. (R.) Boydcll, de lnbour-
leider, heeft bij de uiteenzetting von de politiek
van do nationalistische lnbour-conlitie verklan.d
dot zij geen vijftigtallen of honderden, maar
duizenden Indiërs zal gaan repntrieeren. Die re-
patriecringen zullen echter plaats vinden op
een billijken cn rechtvaardigen grondslag.
Pcshnwor, 30 M e i. (R.) Tengevolge van
de waarschuwing, gericht tot zekere vijandige
Mahsoed-stommen, die verantwoordelijk zijn
voo; de invallen in den Inntstcn tijd, is er thans
bericht ontvangen van de in-vrijhoid-stelling
van acht gevangenen. De weerspannige inboor
lingen zijn met succes gebombardeerd cn cr
zijn schikkingen getroffen voor het oprukken
van troepen, als dit noodig mocht zijn. In de
buurf van Khont is weer gevochten. Door heeft
een groote troep Mongal-rebellen, die Mntun
belegerden, twee mislukte aanvallen gednnn.
Afghoonsche troepen rukken nnnr Mntun op om
dat te bevrijden cn de rebellen tc straffen.
Bombay, 30 M e i. (R.) „Gondhi verloo
chent de swa.njisten" in het kopje, wuoronder
de bloden de verkluring von Ghondhi publicee-
ren, waarin dc nationalistische leider, spreken
de over de werkwijze von het congres von de
organisatie, erop aandringt, dat zij, die niet gc-
loovcn in den boycot van raden, rechtbanken,
regeeringsscholen enz. uit de organen van het
congres zullen treden.
EEN STANDBEELD VOOR LORD ROBERTS.
Londen, 3 0 Mei. (N. T. A. Draadloos).
De hertog van Connaught heeft vanmiddag een
standbeeld onthuld, ter nagedachtenis van lord
Roberts, door de regeering opgericht. De Icrschc
gnrdetroepen, waarvan de vroegercj veldmaar
schalk de eerste kolonel was, vormden de cere-
waoht. Bij de plechtigheid waren ook de afdec-
lingen van andere regimenten tegenwoordig,
waarover lord Roberts het bevel heeft gevoerd.
Verder waren aanwezig gravin Roberts, lord
Plumer, generaal Methuen, de graaf van Cavon
cn Sir Ion Hamilton. Het gedenkteeken is een
copic op kleiner schaal von het ruiterstandbeeld,
dat opgericht werd te Calcutta uit gelden, op
gebracht door het Indische volk.
GEEN MIJNWERKERSSTAKING.
Volgens de Evening- Standard zijn er vóór
aanvaarding van dc voorstellen der patroons
473,000 stemmen uitgebracht en 311,000 te
gen.
IERLAND.
DE IERSCHE GRENSKWESTIE.
Londen, 30 Mei. (R.) Croig, dc premier
van Ulster en Cosgrave, de president van den
Icrschen vrijstaat, hebben de uitnoodiging aan
genomen om Zutcrdag te komen déjeuneeren
en den middag door te brengen bij den eersten
minister op Chequers, om de Iersche grenskwes
tie te bespreken. De bijeenkomst zal niet offi
cieel zijn en het is niet waarschijnlijk, dat er
een officieel communiqué zal worden uitgege
ven.
ROEMENIE.
DE ONTPLOFFING BIJ BOEKAREST.
De omvang van de ramp.
De berichten omtrent den omvang van - de
ramp loopen nog al uiteen. Zoo ontleent het
B. T. A. aan dc Temps een bericht uit Boeka
rest, volgens hetwelk de eerste berichten sterk
overdreven zouden zijn en dc stad niet zou heb
ben geleden. Een- Wolffbcricht uit Boekarest
daarentegen deelt mede, dot dc bevolking heele
stadswijken in een omtrek van drie K.M. in
paniek heeft ontruimd, dot dc brand tot in den
nacht voortduurde en dat dc stad in rook is
gehuld. Het koninklijk poleis moest worden ont
ruimd, het parlement zou geen zittingen hou
den. De schade wordt op twee milliard lei ge
schat.
Een verklaring van den minister
von oorlog.
Boekarest, 50 Mei. (W. B.) In een ver
klaring van den minister van oorlog wordt ge
zegd, dat de in het munitiedepót uitgebroken
brand zich in geen enkel opzicht onderscheidt
van de ongelukken, die ook in munitiedepóts van
andere legers voorkomen. De schade is onge
twijfeld groot, maar niet noodlottig.
Dc brand sloeg over naar de naburige mu
nitiedepot^ kaiernes en woningen. Tot dusver
zijn vier personen gedood cn ca. 20 gewond.
Naar de minister verklaart, is het nog niet
gelukt de oorzaak der ontploffing vast te stellen.
Het werk van communisten?
B er 1 ij n, 3 0 M e i. (V. D.) Het aantal dooden
en gewonden bij de ontploffing te Boekarest
is nog altijd niet vastgesteld. Berichten uit Boe
karest melden, dat men vermoedt te doen te
hebben met een bolsjewistischen aanslag, welke
ten doel had de weerkracht van Roemenië te
verzwakken.
Boekarest, 30 Mei. (W.-B.). Vannacht
hebben wederom eenige ontploffingen plaats ge
had in de verwoeste munitiedepots, welke ech
ter spoedig ophielden.
ALBANIË.
UITBREIDING VAN DEN OPSTAND.
Rome, 30 Mei. (B. T. A.) Volgens een tele
gram aan de Tribuna uit Brindisi nemen dc be^
wegingen van de opstandelingen in Albanië een
steeds grooter omvag aan en trekken zij zelfs
troepen samen tegen Tirana. Te Brindisi zou
een Italiaansch oorlogsschip gereed liggen om
zoo noodig naar Albanië te vertrekken. Het blad
kon hiervan bevestiging nog tegenspraak ver
krijgen.
r ZUID-SLAVIE.
-■ DE KABINETSCRISIS.
Belgrado, 50 Mei. (W. B.) Het parle
ment is tot 29 October op reces gegaan. In de
laatste vergadering hebben stormachtige too-
neelcn plaats gehad, waarna de vertegenwoor
digers van de regeeringspartijen dc zaal verlie
ten.
Belgrado, 30 Mei. (W. B.) In een ver
gadering van de radicale club heeft Pasitsj ver
kleurd, dat do parlementaire crisis alleen door
nicuwo verkiezingen kon worden opgelost*
POLEN.
DE WRIJVING MET RUSLAND.'
Warschau, 2 8 Mei. (P. T. A.) In ant
woord op de Poolsche nota van 15 Mei heeft de
sovjctregcering 25 Mei den Poolschen gezant
te Moskou een nota overhandigd, die uitdrukke
lijk dc beschuldiging van inmenging in de bin-
ncnlondsche aangelegenheden van Polen af
wijst. De sovjctregcering beweert, dat hoor eer
ste nota gegrond was op het feit, dnt Polen niet
behoorlijk art. 7 van het verdrag van Riga zou
zijn nagekomen. Dc sovjctregecring wijst de
verklaring van de hond als een inmenging van
Polen in de binnenlandschc aangelegenheden
van den bond van sovjet-republieken. In ant
woord op deze nota heeft de Poolsche regcc
ring 27 Mei een nota overhandigd, waarin zij
uitdrukkelijk verzet oonteckent tegen de onbe
hoorlijke wijze, waarop de sovjet-regeering de
verklaring uitlegt, vervat in dc nota von de
Poolsche rcgcerig van 16 Mei, olsmcdo tegen
dc onjuiste interpretatie van nrt. 7 von het ver
drag van Riga, dal vaststelt, dnt de wederzijds
aan de nationale minderheden toegekende vrij
heden slechts gewaarborgd zullen worden door
de binnenlandschc wetgeving van eiken staal
voor zich. De Poolsche regeering verklaart nog
maals met nadruk, dol alle bepalingen van het
verdrag van Riga door beide eerlijk cn nauwge
zet moet worden nageleefd. Zoo niet, don znl
de Poolsche regccring steeds zonder meer alle
ongegronde grieven en klachten van de hond
wijzen, d. w. z. die klachten, welke niet ge
grond zijn op de preciese strekking von de be
palingen von het verdrag, welke andere doel
einden op het oog hebben cn die niet overeen
stemmen met den geest en dc bedoelingen van
het vredesverdrog van Riga.
GRIEKENLAND.
DE ONLUSTEN TE SALONIKJ.
Bor 1 ijn, 3 0 Mei. (V. D.) Nader wordt ge
meld, dat bij de onlusten tc Saloniki, die plaats
hadden tengevolge van de uitsluiting in de ta-
bakfabrickcn, 37 arbeiders gedood werden en 3
soldaten gewond.
VEREENIGDE STATEN.
DE FONDSEN DER IÈRSCHE
REPUBLIKEINEN.
N e W-Y o r k, 3 0 Mei. (R.) Het opperste
stnatsgerechtshof besliste, dot De Volcra* cn
O'Maro recht hadden op een redelijk deel van de
twee cn een half millioen dollar hier gedepo
neerde fondsen der Iersche republikeinen, ten
gebruike van dc verdediging in het proces, door
den Icrschen Vrijstaat om het bezit van het geld
ingesteld. Er is een commissaris benoemd om
uit te maken, wat als redelijk deel kan worden
beschouwd.
EEN NIEUWE PARTIJ.
De Chrr9tcn-«olid(4ristiscWe
Staatspartij.
Men meldt oon de N. R. Ct.
Binnenkort zol de oprichtingsvergadering
plaats hebben van een nieuwe Christelijke par
tij, welke zich op het standpunt plaats van het
Christcn-soLidarisme en zol hcctcnChlristen-
soJidaristische Staatspartij.
Dc voorstanders van hc^ Christen-solidarisme
achten het tijdperk van een star individualisme
voorbij en erkennen te teven midden in een felle
reactie daartegen. Zij achten nu het gevaar
groot, dat men in een onder uiterste, een star
socialisme of communisme vervalt, en oordeelen
dat slechts één uitredding mogelijk is, n.l. een
maatschappelijke ordening, die gebaseerd is op
de Christelijke solidariteitsgedachtc, waarbij
eenerzijds het recht von de persoonlijkheid ten
volle geërbiedjgd wordt, ook het eigendoms
recht, en anderzijds do mcnschelijke soamhoo-
righeid, de solidariteit, weer in nieuwe maat
schappelijke vormen tot uitdrukking kan komen.
Het Christen-solidarisme is niet afkecrig van
staatsinmenging, wanneer het betreft de solida
riteit te bevorderen. Het stoat o.a. voor het
medezeggenschap in bedrijven. Het verafschuwt
concurrentie en wil de prouctie regelen naar
behoefte en niet meer naar winst. Het wil, dot
niet meer het welzijn von Wet eigen ik dc drijf
veer zal zijn van den arbeid, maar het welzijn
der gemeenschap, gedrongen door de liefde tot
don naaste. Den arbeid wcnscht het gereorga
niseerd in bedrijfsraden en bedrijfsparlemcnt.
Het streeft naar internationale ontwapening en
afschoffing ven de gehccle dplomatie. Het wil
wettelijke regeling van de werk 1 oosheidvecze-
kering en uitbreiding von de andere sociale
verzekeringen. Het wil invoering von het recht
de- burgers om wetten voor te stellen (volks
initiatief) en het recht om maatregelen von het
wetgevende lichaam goed of af te keuren (re
ferendum), benevens de 'bevordering van de
autonomie van provincie en gemeente door de
centralisatie. Verder wcnscht het te stieven
naar een algemeen erfrecht, dut de solidariteï*
der staatsburgers onderling verste/kt, daar hot
niet in het kupitaalbezit een fout ziet, maar in
de tegenstelling, dat de eene groep reeds van de
geboorte of wegens het huidige c/frecht kapi
taal bezit en dientengevolge een grooten voor
sprong heeft op de groep van hen, die een kn-
pitaelerfenis bij de geboorte misten.
Alhoewel staande op Christelijk standpunt,
zol het Christen-solIdecsme in de prnctische
politie* noch links, noch iecMs staan en In zijn
