Rijn- en Moezeiwijnen pms 1921 WIJNHANDEL J. A. SCHOTERMAN Zn. DE ADELAAR SCHILLETJE Door tijdige inkoop thans goedkooper dan in Duitschiand. Vraagt prijscourant 99 99 Langestraat 40 Telefoon 224 GRIJZE FLANEL PANTALONS. FANTASIE VESTEN. STRAND VESTEN. - LUSTERJASSEN. AMERSFOQRTSCH DAGBLAD "binnenland. UTR. STRAAT 17 TELEFOON 145 AFD Advertentie Bureau Arnbemsche Poortwal 2a. Tel. 513 Plaatsing van advertenties in alle bladen zonder H prijsverhoogingEï Likeur van bijzonder Fijne samenstelling p. fl. f 3.4o I 1 S. M. MASSA Poincaré geen candidaat voor t presidentschap der republiek. P a r ij s, 12 Juni. (B. T. A.) De Matin is ge machtigd te verklaren, dat Poincaué onder geen beding candidaat zal zijn voor het president schap der republiek. DE FRANSCHEN IN MAROKKO. Rabat, 12 Juni. (B. T. A.) In de laatste dagen deden niet-onderworpen groepen eenige aanvallen op een in aanbouw zijnde posities op den linkeroever der Ouergu. De aanvallers wer den echter telkens afgeslagen en lieten verschei dene dooden achter. ZWITSERLAND. DE CONFERENTIE DER INTERNATIONALE TELEGRAAF AGENTSCHAPPEN. Bern, 12 Juni. (Z. T. A.). De conferentie van internationale telegraafagentschappen werd Woensdag gesloten. Haar besluiten zullen ter kennis worden gebracht der verschillende re geeringen. Cappelletto uit Rome, Meynot uit Parijs en Clements uit Londen brachten dank aan het Zw. Tel. Ag. en zijn directeur, dr. Luedi, voor de goede organisatie. De conferentie vormt een mijlpaal in de ont wikkeling van den berichtendienst. ENGELAND. DE ONDERHANDELINGEN MET DE RUSSEN. Londen, II Juni. (R.) Naar vernomen wordt, zal Litwin'of, die te Londen is, de lei ding van de sovjet-delegatie niet op zich ne men. Rakofski zal haar behouden. HOME RULE VOOR BRITSCH-1ND1Ë. Londen, II Juni. (R). Een aantal voor aanstaande en verantwoordelijke Indische lei ders, die thans te Londen vertoeven, hebben een memorandum opgesteld ter aanbieding aan het ministerie voor Indië, waarin zij voor Indië home rule als dominion vragen en aandringen op het uitzenden dit najaar van een commissie van enquête met verstrekkende bevoegdheden, teneinde te voorkomen, dat de geschiedenis van de afscheiding van de Amerikaansche kolonies en die van Ierland worden herhaald en de con- stitutioneele partij ten val gebracht. Het me morandum maakt er aanspraak op, dat Indië zijn eigen constitutie zal ontworpen, gelijk de andere dominions hebben gedaan. HET VERDRAG MET IRAK. Bagdad, I I Juni. (R.) Nadat het En- gelsch-Mesopotaamsche verdrag gisteravond geratificeerd was, hebben de leden van de na tionale vergadering, die voor de ratificatie ge stemd hadden, een petitie aan den voorzitter geteekend, waarin zij hun vertrouwen uitspre ken, dot de Engelsche regeering het volk vun Irak niet zal verdrukken. Dit is de reden, waar om zij de verklaring van den commissaris-gene raal aanvaard hebben, dat de financieele over eenkomst gewijzigd zal worden. Zij voegen hier aan toe, dat zij het verdrag als ongeldig zou den beschouwen, als Engeland niet Iruk's rech ten in het district Mosoel zou behartigen. DE STAKING BIJ DE LONDENSCHE SPOORWEGEN. Onderhandelingen. Londen, II Juni. (N. T. A. Diaadloos.) Vertegenwoordigers van vier vakvereenigingen, waarvan sommige leden deel nemen aan de niet-officieele staking, hebben heden een on derhoud gehad met den hoofd-ingenieur van de ondergrondsche spoorwegen en hun eischen voorgelegd. Aon de deputatie werd meege deeld, dat de eischen moeten worden overwo gen door alle spoorwegmaatschappijen jn een te houden conferentie en dut het standpunt der deputatie aan die conferentie zou worden meegedeeld. Morgen zal een nieuwe bijeen komst van beide partijen plaats hebben. Men hoopt,, dat als resultaat dier bijeenkomst iedere offioieele staking van de arbeiders der centra les zal worden vermeden. Intusschen heeft Cramp, de secretaris van de N(ational) U(nion of) R(ailwoymen) na raadpleging met andere leiders van den N. U. R. een verklaring het licht doen zien, waarin de onoflicieele staking krachtig wordt veroordeeld. Hij verklaart, dat hij van geen compromis wil weten met het handjevol mcnschen, dat de stoking leidt en dringt er op aan, dot ieder loyaal lid \on de N. U R. het bestuur zal steunen en al zijn in vloed zal aanwenden om een onmiddellijke hervatting van het werk te verzekeren. Londen, 12 Juni. (R.) De directie der Londensche Underground heeft een officieele kennisgeving gepubliceerd, waarin zij verklaart, dat zij niet voornemens is op eenigerlei wijze in verbinding te treden met afgevaardigden dei- stakers. Zij waarschuwt de stakers, dot het werk uiterlijk 13 Juni moet zijn herval, daar zij an ders ziii.cn worden beschouwd als hun post te hebben vc-rlaten en dat maatregelen tegen hen zuilen worden genomen wegens dit feit zon der voorafgaande opzegging. EEN REGELING IN DE BOUWVAKKEN. In een conferentie te Liverpool tusschen ver tegenwoordigers van patroons en werklieden in de bouwvakken is overeenstemming bereikt in verband met de niet-officieele stakingen te Li verpool en Birkenhead, die dreigden uit te loopen op een uitsluiting in het heele land. De voorwaarden, die niet openbaar werden gemaakt, zullen, naar Reuter meldt, komende week aan de werklieden voorgelegd worden. DE WATERLOO-BRUG TE LONDEN. De Westminster Gazette meldt, blijkens den Britschen drnadloozen dienst, dat de Waterloo- brug te Londen, die sedert een maand wegens verzakking voor het verkeer gesloten was, waar schijnlijk binnen enkele weken weer geopend zal kunnen worden voor alle verkeer. HEVIGE REGENVAL. Het blijft volgens den Britschen droadloozen dienst in het heele land hard regenen en vol gens de weervoorspelling" is er geen onmiddel lijk vooruitzicht, dot dit zal ophouden. De open luchtsport, met name cricket, heeft er ernstig onder te lijden. De regenval te Londen is deze maand reeds 1.60 inches, terwijl het gemiddelde voor de ge heeld maand 2.15 inches is. In sommige plaat sen verder naar het noorden is de hoeveelheid regen reeds 7 inches, hetgeen ongeveer even veel is als er in normale tijden in Mei, Juni en Juli samen valt. HONGARIJE. GEËINDIGDE STAKING. Boedapest, 12 Juni. (B. T. A.) In de iilgemeene staking regel getroffen. der kolenarbeiders is een ALBANIË. DE OPSTANDIGE BEWEGING. De bezetting van Tirana docr de opstandelingen bevestigd. Belgrado, 12 Juni. (B. T. A.) De bezet ting van Tirana door troepen onder Redjeb Cha- lia wordt bevestigd. De regeeringsambtenaren en -troepen trokken zich zonder slag of stoot terug. Er is ccn uitvoerend comité gevormd te Va- lona onder voorzitterschap van den orthodoxen bisschop Fan Noli. Een definitieve regeering zal worden gevormd, nadat de zegevierende leiders van den opstand een vergadering hebben gehouden. Een nieuwe voorloopige regeoring. B e r 1 ij n, 1 lc J u n i. (N. T. A. Draadloos). Volgens een bericht uit Belgrado is in Albanië een nieuwe voorloopige regeering gevormd on der voorzitterschap van Fan Noli. ZUID-SLAVIL. RADITSJ TE MOSKOU. Een V. D.-bericht meldt, dat de Kroatische boerenleider Raditsj te Moskou is aangekomen. POLEN. DE VERHOUDING TOT DANZIG. B e r 1 ij n, II Juni. (N. T. A. Draadloos). Tusschen Danzig en Polen is een overeenkomst tot stand gekomen, volgens welke alle nog han gende kwesties tusschen beide landen recht streeks zullen worden geregeld on pas wanneer geen overeenstemming kan worden bereikt aan den Volkenbondsraad zullen worden voorge legd. DE ECONOMISCHE CRISIS IN POOLSCH OPPER-SILEZIË. K a 11 o w i t z, II Juni. (W. B.) De econo mische crisis in Poolsch Opper-Silezië is in hooge mate toegenomen. Overal zijn duizenden arbeiders opgezegd. Men verwacht eerstdaags een bezoek van den minister van handel om zich ter plaatse een beeld V3n den toestond te vormen. RUSLAND. SOVJET-RUSLAND EN DE GOUVERNEUR VAN MANTSJ0ER1JE. Peking, II Juni. (R.) Volgens een be richt uit Chorbin heeft Tsjang-tso-lin, de mili taire gouverneur van Mantsjoerije, bij order la ten weten, dat hij de Russische sovjet-regeering niet kan erkennen, zoodat, zegt de order ver der, de toestand op den Oosterspoorweg en van het personeel onveranderd blijft, totdat hij met sovjet-Rusland tot overeenstemming zal zijn gekomen. JAPAN. DE AMERIKAANSCHE IMMIGRATIE- WETTEN. De ontstemming in Japon. B e r 1 ij n, II Juni. (N. T. A. Draadloos.) Volgens een bericht uit Tokio heeft Rabindro- nath Tagors zich aldaar in een voor Japansche studenten gehouden rede geheel atfn de zijde vun Japan geplaatst, wat betreft het conflict tusschen dit land en Amerika. Volgens de Ja pansche bladen vertrekken tal van afstamme lingen van Amerikanen uit Japon wegens de voortdurende uitbreiding der vijandige stem ming tegen Amerika. CHINA. HET BANDITISME. Hankow, 10 Juni. (R.) Volgens een be richt uit Hengchow bij Kweilin, zouden de C'hi- neesche roovers den ontvoerden Amerikaan- schen zendeling Cunningham vermoord hebben. De andere Amerikaan en de beide Engelschen zouden zich in veiligheid bevinden. VEREENIGDE STATEN. VERLAGING HERDISCONTO NEW-'/ORK N e w-Y o r k, 11 'J un i. (R.) De Federal Re serve Bank verlaagde haar herdiscontokoers van 4 tot 3 '4 ingaande 12 Juni. CREDIETEN VOOR DUITSCHLAND. N e w-Y o r k, 12 Juni. (R.) Amerikoonsche bankiers beëindigden de onderhandelingen voor het \erleenen van een. crediet van 25 millioen dollar >n de Duitschc goudbank. Tweede Kamer. Bij de behandeling op Woensdag van het cntwerp-Koelieorcfonnantie van mr. v. Blomme- stcin verdedigt de heer Scheure r (a-r.) af schaffing der poenale sanctie en vrijheid in meer gematigd tempo. De heer Gerritsen (v.b.) deelt het stand punt der regcering> die poenale sancties wil handhaven, omdat de ontwikkeling der buiten gewesten daarvan afhankelijk is. Hij is tegen het herzien koelieordonnantiën om de vijf jaar, omdat de zekerheid voor de werkgevers daar door verdwijnt. De regeling dezer materie be hoort bovendien uitsluitend tol het terrein der Indische wetgeving. De heer Lo vink (c.h.) steunt het systeem- matig aandringen op afschaffing der poenale sancties. Spr. bepleit geleidelijke systematische af schaffing der poenale sanctie. De heer R n v e s 1 e i n (c.p.) stcunf de con clusie der minderheid, die in vijf jaren de poe nale sanctie wil afschaffen. De heer Feber (r.k.) acht voorloopige handhaving der poenale sanctie noodig, doch wensclit haar te verzachten en langzamerhand af te schaffen. Spr. beveelt bevordering der kolonisatie aan De heer Schaper (s.d.) verdedigt de min- derheidsconclusies, die afschaffing der sanctie in 5 jaar vragen. De heer van Rijckevorssel (r.k.) ver dedigt meerderhëidsconclusies tegen geoefende critiek. De heer M a r c h a n (- (v.d.) steunt in bet kort de circulaire der meerderheid van de com missie. De heer Dresselhuijs (v.b.) meent dat er niet veel verschil meer bestaat tusschen de twee conclusies, die beide de poenale sanctie willen afschaffen. De mecrderheidsconclusie echter laaf in het midden wanneer de poenale sanctie moet verdwijnen. Daaraan zul gpi. vosl- houden als hij zijn stem er vóór uitbrengt. De Minister is aan het woord, maar spreekt heden. De vergadering wordt verdaagd tot heden één uur. Berichten. De Staatscourant van heden 12 Juni be vat de volgende Kon Besluiten in de Commissie van Advies voor de Ar beidsbemiddeling voor Handelsreizigers zijn o a. benoemd tot lid-werkgever H. de Vos. directeur van de firma van Rijn en Co. te Utrecht, vertegenwoordiger van het Verbond van Nederlandsch Fabrikanten Vereenigingen tot lid-werknemer A. de Jong, Voorzitter van de Nationale Vakgroep van Handelsreizigers der Nederlnndsche Vereenigjng van Christelijke Kantoor- en Handelsbedienden te Utrecht is benoemd bij het Gerechtshof te Amsterdam tot president Mr. P. J. Bijleveld, thans vice- president, tot vice-president mr. W. F. Bijle veld thans raadsheer in dat Gerechtshof toegekend de zilveren eeremedaille in de Oranje-Nassau Orde Th. Prins te Capellè aan den IJssel, Ic machinist in dienst van L. Volk er Azn. te Sliedrecht toegekend de bronzen eeremedaille in die orde aan rnej. M. J. van Bijnen, strijkster in de wasch- en strijkinrichting van mej. D. Goe- seels te 's Gravenhage benoemd tot tijdelijk hoofdcommies bij het departement van Financiën J. F. W. van Hoes- sen, eervol ontslagen commies bij het depar tement van Oorlog. ONZE GEZANT TE WASHINGTON. Bevorderd tot eere-doctor. De berichtgever te New York van het Hbld. seint d.d. II Juni, dat de Nederlandsche ge- zont te Washington jhr. ntr. A. C. D. de Graaft a.s. Zaterdag de doctorsbul in de vechten ho noris causa zal ontvangen van het Oud-Ne- derlandsch-Gereformeerde Rutgerscollege te New Brunswick. „DE OUDE HEER LOHMAN". Uit zijn laatsten levenstijd. De „oude heer Lohnvan", zooals hij in de straat waar hij woonde, genoemd werd, deed, voor hij einde vorig jaar aan het sukkelen ging, eiken ochtend, niettegenstaande zijn hoogen leeftijd, nog stipt om half acht zijn wande lingetje. Hij was de klok voor de omwonenden in de Trompstraat. Hij wandelde dan de Laan van Meerdervoort uit en den Ouden Scheve- ningschen weg op lot de Promenade. En don keerde hij weer om. Tot op dien tijd was ook zijn gewoonte ge bleven 's avonds nog wot te werken. Hij bracht vóór de laatste lichting zijn post altijd «elf wag. Voor de buren had hij, als hij ze ont moette, steeds een vriendelijk woord. Met be langstelling informeerde hij dan naar de ge zondheid van de leden der families, die rondom hem woonden. Na de oprichting van de Duinoordkerk in Zorgvliet ging hij meest bij ds. Creutzberg ter kerke. Nadat hij van October af niet metrr de stro At op was geweest, had hij den voorlaatsten Zondag van zijn geneesheer verlof gekregen, met een rijtuig een toertje te doen. Hij was in zijn uiterlijk zeer veel ouder ge worden. Zijn van vroeger zoo bekende rijzige figuur was diep gebogen. Maar zijn wilskracht typeerend was, dnt hij toch alleen, op zijn stokje leunend, naar het rijtuig stapte en bij zijn terugkeer den koetsier het fooit je ging ge ven. Het is de laatste keer geweest, dat hij ,,'n luchtje scheppen" ging. Dinsdagnacht heeft hij de benauwdheid terug gekregen, di'e hem in de afgeloopen maanden zoo geplaagd had. Om omstreeks negenen 's ochtends is hij zacht ont slapen. Tegen tienen vertelden de bakker en de melkboer het verder op straat„weet u 't al de oude heer Lohman is dood". En alle om wonenden waren er vol van, dat het „toch nog zoo onverwacht" gebeurd was. (Hbld.) Dc begrafenis. Men meldt ons uit Den Haag: De begrafenis van het stoffelijk overschot van jhr. mr. A. F. de Savomin Lohman zal Zaterdag a.s. op Oud Eik en Duinen plaats heb ben. De rouwstoet vertrekt ten half twaalf 'svoorm. van het sterfhuis in de Trompstraat. De ontslapene heeft den uitdrukkelijken wensch achtergelaten, dat geen bloemen zullen wor den gezonden en aan de groeve niet zal wor den gesproken. S. A. K. BARON VAN NAGELL Te Brummen is, naar de Zutphensche Cit. meldt, gisteren op 67-jarigen leeftijd overle den de heer S. A. K. baron van Nagell, oud- burgemeester van Warnsveld, commandeur in do Duitschc orde Balije van Utrecht. De overledene was van 1890 tot 1923 bur gemeester dier gemeente; daarvoor stond hij gedurende een achttal jaren aan het hoofd der gemeente Hoevelaken. Hij was tevens ruim 19 jaar lid van den gemeenteraad van Warnsveld. Jarenlang was hij voorzitter der afdeel mg Zut- phen-Warnsveld van de Geld. Overijselsche Maatschappij van Landbouw. Voorts was hij president van de commissie van toezicht op de Rijkslandbouwwinterschool, voorzitter van de Prov. commissie voor de verbetering van het rundvee in Gelderland, terwijl hij van het begin tot het einde voorzitter van den raad van toezicht voor den Proeftuin van Zutphen en omstreken is geweest. MR. J. A. G. GOCKINGA. Vicc-president der Groningschc rechtbank. Te Groningen is plotseling overleden mr. J. A G. Gockingu, vice-president van de arrondissc- ments-rechtbnnk aldaar. De overledene werd geboren te Winschoten in 1855 en promoveerde te Groningen in 1881. Hij was achtereenvolgens ambtenaar van het O. M. tc Groningen, rechter te Alkmaar, sinds 1896 idem to Groningen en sinds 1914 vice-president oJdanr. MIJ. TOT NUT VAN 'T ALGEMEEN. Algcmcene vergadering. Men meldt ons uit Arnhem. Gister werd on der voorzitterschap van prof. dr. Ph. Kohn- stomm alhier in de zaal van Maison de Bruin do 138e algemeene vergadering gehouden van de Maatschappij tot Nut van het Algemeen. In zijn openingsrede wees prof. Kohnstamm op de betere vooruitzichten vergeleken bij vo rige jaren. In ons nationaal leven schijnt die ergste economische inzinking voorbij te zijn. Ook van de Maatschappij getuigde spr., dat met hoop en goeden moed de toekomst kan worden ingegaan. Spr. herdacht het heengaan van mr. Ketwich Vei schuur, lid van het Hoofdbestuur, die vooral op het gebied der financiën in de Maatschappij gemist zal worden. In dit verbond wees spr. op de noodzakelijk heid van vorhooging der inkomsten. Bij de bespreking van den toestand der maatschappij maakte spr. gewag van de goede ontwikkelng der districten, ondanks de noodige financieele besprekingen. Uitvoerig besprak spr. de kwestie van onder wijs en volksontwikkeling. „Mocht ik aldus spr. in mijn rede ter vorige algemeene ver gadering u medcdeelen, dat er ernstige plan nen in voorbereiding waren ter nadere bestu- dccring van de denkbeelden neergelegd in de brochure van Gerhard en mij, die reeds ter sprake waren gekomen in onze algemeene ver gadering van 1922, en de hoop uitspreken, dat reeds aan deze algemeene vergadering daar omtrent nadere mededeeling zou kunnen wor den gedaan, thans kon ik met voldoening con- stateeren, dat die verwachting is verwezenlijkt. Het rapport van onze studiecommissie over scholen met losser klasseverband om te gera ken tot meer didaktische en paedagogische vrijheid, tot betere eerbiediging van de per soonlijkheid en aankweeking van meer zelfstan digheid, gemeenschapszin en verantwoordelijk heidsbesef in en door de school, is verschenen. Het heeft de aandacht getrokken van ieder, die niet meent dat het Nederlandsche onderwijs een heilig huisje is, waaraan niet incer mag worden geraakt. Hoezeer ons deze aanvankelijke medewerking verheugt, met omzichtigheid zullen wij moe ten waken tegen het gevaar slechts een snel uitbrandend stroovuur te hebben ontstoken. Ernstige studie en noeste arbeid van velen zullen noodig zijn om de Nederlandsche jeugd de vruchten te doen smaken van de kiemen in ons rapport neergelegd. Overhaasting moet worden vermeden, zij zou een groot gevaar be- teekenen voor de beweging, waarvan wij recht hebben veel te verwachten mits zij zich hoedt voor den waan, dat in korten tijd een zoo diep geworteld en fijn vertakt organisme als een schoolstelsel in den grond zou kimnen worden veranderd. Vóór alles hebben wij behoefte aan een niet te klein, maar vooral ook niet te groot aantal scholen, waar onder degelijke en kritische lei ding ervaringen worden verzameld. Eerst op zulk een grondslag voortbouwende, zal men aai) toepassing op groote schaal mogen denken. Onze eerste stap zal moeten zijn voor derge lijke proefnemingen den weg te banen. Van de krachtige medewerking van tal van mannen en vrouwen uit het ondcrwijzerscorps mogen ons, gelijk ik reeds zeide, verzekerd houden. Ook ten opzichte van de niet minder onontbeerlijke sympathie der autoriteiten zijn de teekenen gunstig. Mocht ik u verleden jaar de verzeke ring geven dat de verantwoordelijke leider van de staatszorg voor ons onderwijs een open oog heeft voor de gevaren waarmede de vergaande centrale overheidsbemoeiing het onderwijs be dreigt, sedert heeft in de beide Kamers der Staten Generaal de Minister van Onderwijs uit drukkelijk verklaard, dat hij met dc vrijmaking van ons onderwijs zoo ver wenscht te goan als een goede gong van zaken slechts ge doogt. Onze Maatschappij zal niet aarzelen haar historische roeping getrouw tc blijven door in de voorste gelederen te gaan van hen, die voor die grootere vrijheid strijden. Weliswaar heb ben wij in het afgeloopen jaar nog niét ge volg kunnen geven aan het desbetreffend voor nemen, eveneens medegedeeld in dc vorige al gemeene vergadering. De tijdsomstandigheden, die zooveel roering gaven juist op onderwijs gebied, waren daarvoor te ongunstig. Maar wij hebben de gedachte geenszins opgegeven, en hopen eerlang in de gelegenheid te zijn stap pen tot haar verwezenlijking te doen, Eén onvermijdelijke voorwaarde weliswaar zal doorvoor vervuld moeten blijven de paci ficatie van den polilieken schoolstrijd door de financieele gelijkstelling van openbaar en bij zonder onderwijs. Reeds verleden jaar wees ik er op, dat onze Maatschappij vasthoudende aan de politiek, die zij onder leiding van Dr. D. Bos tot de hare had gemaakt, in die pacificatie de hechte basis ziet van elke verbetering van ons volksonderwijs. Maar, mocht ik toen met optimisme gewagen van den beëindigden politieken schoolstrijd, helaas moet ik thans reeds constateeren, dat ernstig bedreigd is, wat wij toen verzekerd achtten. Immers het juist in de Tweede Kamer aangenomen wetsvoorstel bevat niet naar zijn bedoelingen, maar naar zijn mogelijke conse quenties een zoodanige bevoordeeling van het bijzonder onderwijs, dat van een financieele ge lijkstelling van openbaar en bijzonder onderwijs op dit oogenblik nauwelijks meer kan worden gesproken. De zeer radicale wijziging van art. 28 toch, hetwelk de regeling bevat van het aantal leer lingen per onderwijzer, maakt een strikte uitvoe ring van de wet voor de kleine scholen uiterst bezwaarlijk, ja bijkans onmogelijk. Maar terwijl nu terecht ten opzichte van het openbaar onder wijs ontduiking onmogelijk wordt gemaakt door de bevoegdheid van hoogere organen om de samenvoeging van scholen te gelasten, is elke mogelijkheid van controle ten opzichte van het bijzonder onderwijs blijven ontbreken. De lijks- schatkist wordt eenvoudig overgelaten aan de willekeur van ieder, die om welke reden dan ook, bijv. om een grooter aantal onderwijzers te krij gen, dan met de bedoeling- der wet strookt, tot scholensplitsing overgaat. Naast de verstoring van den schoolvrede dreigt dus in dezen be- zuinigingstijd het geenszins denkbeeldige ge vaar, dat dit wetsvoorstel, in naam der bezuini ging doorgedreven tot aanmerkelijke hoogere kosten zal voeren. Ons hoofdbestuur heeft het zijn plicht geacht ernstng voor deze gevaren te waarschuwen. In twee adressen heeft het zich tot de regeering gewend, daarbij met nadruk uitsprekende, dat het de regeering op den weg der bezuiniging wil steunen en den weg daar heen nader omschrijvende. Maar het heeft niet mogen baten. Noch dc regeering, noch de Kamer-meerderheid hebben aan deze ernstige bezwaren eenige aanducht geschonken. De kans, dat de Eerste Kamer nauwkeuriger zal toezien, zoo niet op de pacificatie, dan al thans op de belangen der schatkist, is helaas gering. Zoo blijven ons slechts twee kansen over om te ontgaan aan de noodlottige gevolgen die wij van de nieuwe wet duchten. De eerste is deze, dat de onderwijsmannen ter rechter zijde, de overgroote meerderheid althans der schoolbesturen en onderwijzers, weerstand zul len bieden aan de verleiding door middel van de bepalingen dezer wet het bijzonder onderwijs te bevoordeelcn ten koste van het openbaar onder wijs en de rijksschatkist. Hoe men hierover denkt is voor een groot deel een vraag van tempera ment. Ik wensch daarover geen meening uit te spreken, doch merk slechts op dat de voordee- len, die de wet biedt aan hen, die er handig ge bruik van willen maken, wel bijzonder groot zijn. Mocht de verleiding daardoor geschapen te sterk blijken, dan rest ons slechts de hoop, dat Regeering en Kamermeerderheid straks voor de taal der feiten minder ontoegankelijk zullen blij ken dan zij zich thans tegenover die van onze argiunentcn hebben betoond. Onze taak zal het in elk geval zijn om de uitwerking der nieuwe bepalingen in de practijk nauwkeurig gade te slaan en elk misbruik maken van het blind ver trouwen van den wetgever voor het forum van de publieke opinie te brengen. Ik reken erop, dat wij bij dat streven de me dewerking zullen hebben van allen, hetzij voor standers van openbaar onderwijs of bizonder, van neutraal of confessioneel onderwijs, die de algemeene belangen der volksgemeenschap we ten te stellen boven particuliere belangen of de geschillen van een kleinen kring. Uiteraard heeft ons hoofdbestuur in dezen nog geen be slissing kunnen nemen. Maar het zal in zijn eerstvolgende vergadering overwegen wat ons te dezer zake te doen staat. Ten slotte besprak prof. Kohnstamm de be- teekenis der zoogenaamde vrije jeugdvorming en van het ontwikkelingswerk voor volwassenen. Hierna verklaarde hij de vergadering' voor geopend. Jaarverslag. Aan het jaarverslag van het hoofdbestuur, door de vergadering goedgekeurd, ontleenen wij, dat in het afgeloopen jaar vier nieuwe de partementen toetraden, waartegenover negen werden opgeheven. Het aantal districten is ge lijk gebleven. Het aantal leden is gestegen van 25,301 tot 25,444. Het nadcelig saldo, dat in 1920-1921 30,490 bedroeg en in 19-21-1922 teruggebracht werd op 18,509, bedraagt thans nog slechts 3,841.97. De begrooting voor 1923-1924 wijst een te kort aan van f 6881.50, doch verwacht wordt, dat het minder zal bedrogen. Voor het jaarverslag vcry/ijzen wii overigens naar het tweede blad*' y

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1924 | | pagina 2