AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EEM LANDER" Zaterdag 21 Juni I9Z4
Be verboryen vallei.
DERDE BLAD.
BINNENLAND. I
Ziekenhuis en samenleving.
FEUILLETON.
No. 298
22e Jaargang
au ii Ml—i—ne' WJ
Het is nog niet zoo lang geleden dat bij
de meerderheid onzer medeburgers het
moeten worden opgenomen in een zieken
huis een schrikbeeld was, waaraan slechts
schoorvoetend werd tegemoet gekomen. Te
begrijpen was dit, daar toenmaals een vrij
groot percentage der opgenomen zieken al
daar overleed. Dank zij een veel verbeterde
verplegingeen eerder inroepen der zieken
huishulp een veel verbeterde en uitgebrei
der onderzoekmethode en last not least den
•v ooruitgang der geneeskundige wetenschap,
is het aantal patiënten dat in een ziekenhuis
overlijdt tegenwoordig betrekkelijk gering;
waardoor dan ook het ziekenhuis in dit ver
band als schrikbeeld heelt afgedaan. Het
dreigt echter (of is het reeds) in een ander
opzicht dit weder te worden. Ik bedoel ten
gevolge de kosten aan ziekenhuisverpleging
en behandeling verbonden. Een groot aan
tal zieken heeft, dank zij vooral de sociale
wetgeving, recht op ziekenhuisverpleging
en behandeling voor* rekening van derden.
De rijke kan vanzelfsprekend hoewel
zeker ook niet altijd con amore de hoogc
daaraan verbonden kosten betalen. Doch de
middengroep, zij die in het gewone leven
juist met hun geldmiddelen toekomen, voor
hen is een noodige ziekenhuisverpleging en
behandeling een finantieele ramp, die zij
eerst na jaren te boven kunnen komen, voor
hen is het begrip ziekenhuis weer een
schrikbeeld, nu in verband met de daaraan
gepaard gaande geldelijke gevolgen. Uit
breiding der sociale wetgeving over groo-
tere groepen, zoowel als particuliere verze
kering kunnen hieraan slechts gedeeltelijk
tegemoet komen. Er zijn reeds teekenen dat
de. uitgaven die de ziekenhuisbehandeling
en verpleging \ergen van de; fondsen der
sociale verzekering hun grens snel naderen.
Deze grens was reeds lang bereikt voor tal
van gemeentebesturen, armbesturen, diaco-
niën enz., immers niet alleen het aantal pa
tiënten, die voor ziekenhuisverpleging in
aanmerking wordt gebracht is aanmerkelijk
grooter geworden dan voorheen, doch ook
de verpleegprijs en de kosten der behande
ling zijn beduidend gestegen.
De samenleving heeft niet alleen belang
bij een behoorlijke verpleging zijner zieke
medeleden doch heeft zeker mede tol plicht
te zorgen dat deze die hulp kunnen krijgen
welke overeenkomt met den huldigen stand
der geneeskundige wetenschap en wel tegen
oen prijs, die de normale draagkracht zijner
leden niet te boven gaat. Het zal dan ook
binnen afzienbaren tijd moeten komen tot
een staatstoezicht op.het ziekenhuiswezen,
zooals trouwens o.a. de Vrijzinnig Democra
tische Bond in haar programma heeft staan.
Door toezicht op een doelmatige versprei
ding over het land van grootere en kleinere
ziekenhuizen, door het stichten van centra
die volledig ingericht zijn waaromheen ge
groepeerd inrichtingen voor minder hooge
eischen stellende ziektegevallen zal de ge
meenschap o.m. in staat zijn den kostprijs
en den prijs va.n verpleging te verlagen.
Daarbij zal moeten komen een geheel sys
teem van honoreering der geneeskundige
ziekenhuisbehandeling.
Tot op heden is van eenig systeem'in de
landelijke verspreiding der ziekenhuizen
geen sprake. Het gevolg is dan'ook dat er
talrijke kleinere ziekenhuizen zijn, voortge
sproten uit reeds oude instellingen, die zich
trachten te moderniseeren en trachten te
voldoen aan de tegenwoordige eischen.
Hierin slagen zij slechts ten deele en dan
meestal nog ten koste van onevenredig
hooge uitgaven met als gevolg een hoogen
verpleegprijs. Een ziekenhuis dat tegen
woordig aanspraak wil maken op volledig
heid moeit niet alleen kunnen beschikken
over een staf van specialisten, doch tevens
over c-en goed ingelicht laboratorium, een
kostbaar in stumentarium en een grooten
stof göed onderlegde verpleegsters (het
huishoudelijk gedeelte blijft buiten beschou
wing). Hieruit volgt reeds direct dat zulk
een ziekenhuis een groot aantal patiënten
moet hebben, zullen niet de kosten van dit
alles per patiënt berekend te hoog worden.
Dank zij den naijver van reeds beslaande
verouderde ziekenhuizen wordt hiermede»
niet voldoende rekening gehoudenieder
tracht op zijn manier tot volledigheid te ko
men en drijlt daardoor de kosten per pa
tiënt omhoog, ten nadeele der gemeenschap,
die ten slotte toch alles moet bekostigen.
Oir. slechts een enkel voorbeeld tc noemen.
Het aantal Röntgentoestellen is in vele ge
westen zoo groot dat er geen sprake van
kan zijn dat deze hun kosten kunnen goed
maken het gevolg is het eischen van een
onevenredig hoogen prijs voor de gebruik
making van dit hulpmiddel.
Er valt nog veel te verbeteren in ons zie
kenhuiswezen, doch er zal naar groote zui
nigheid moeten worden gestreefd. Waar de
Staat reeds een groot deel der kosten der
ziekenhuisbchandeling betaalt (patiënten
van Rijksverzekeringsbank en Raden van
Arbeid) wordt het hoog tijd dat zij ingTijpt
en eer.s ernstig toezicht gaat houden op die
ziekenhuizen waarin zij haar patiënten laat
verplegen, waarbij zij dat belang beeft dat
de verpleegprijs zoo laag mogelijk wordt
gehouden.
Waar tegenwoordig het vervoer van pa
tiënten zeer verbeterd is, behoeven volledig
ingerichte ziekeninrichtingen er niet zoo
talrijk te zijn. Deze als centrale inrichtingen
met kleinere eenvoudige ziekenhuizen zon
der kostbaar laboratorium en kostbare in
strumenten daaromheen, zullen den ver
pleegprijs zeker doen dalen.
Bij die leden dor samenleving, die zelf de
kosten niet behoeven te betalen is de nei
ging tot ziekenhuisopneming tegenwoordig
groot. Deze neiging wordt bewust of onbe
wust door den arts dikwerf in dc hand ger
werkt. Wie zich tot een geneeskundige
wendt hoort zich al spoedig toevoegen dat
enkele dagen opneming (die dan wel eens
meerdere dagen worden) voor nauwkeuri
ger onderzoek noodig zijn. Zeker is dit in
vele gevallen gewenscht, niet altijd noodig.
Bespreking zou in deze veel geld besparen
zonder aan hpt resultaat veel te kort te doen.
In een goed loopend ziekenhuis met polikli
niek kunnen \e!e onderzoekingen polikli
nisch geschieden, zonder dat daarvoor de
patiënt wordt opgenomen met de daaraan
verbonden kosten. Ook meer wreerstand bie
den aan den neiging van hen, die zelf niet
betalen, zich in een ziekenhuis te doen op
nemen is hoog noodig.
De tegenwoordige ziekenl. ilsbo-hanJeling
is niet alleen duyrr voor den particulier doch
ook voor de gemeenschap.
De wetenschap eischt nu eenmaal tegen
woordig ren uitgebreid onderzoek, waaraan
vele specialisten deelnemen met als gevolg
na afloop niet één rekening dcch een serie
rekeningen, waardoor het totaal bedrag
schrikbarend hoog kan worden. Dc gemeen
tebesturen hebben zich hiertegen reeds be
veiligd door de exploitatie van eigen inrich
tingen met een staf van vast bezoldigde ge
neeskundigen of door een conlraci met een
ziekeninrichting regen een vast bedrag alle
(ook specialistische) behandeling inbegre
pen. Onze sociaal geneeskundige wetgeving
moet nu eiken specialist zelfstandig hono-
reeren. Het zou zeker beduidende besparing
kunnen geven als zij in deze het voorbeeld
der gemeentebesturen kon volgen.
De opeenstapeling van onkosten bij zie-
kcn'huisbeh.andeling en verpleging is ren
schrik voor den zieken middenstander. Een
staatstoezicht eventueel een staatsexploita
tie zal hierin verbetering kunnen brengen.
Behalve dat de ziekenhuiskosten worden
bepaald door kosten van oprichting, van
laboratorium, instrumentarium en genees
kundigen staf worden zij ook beïnvloed door
aantal en salarissen van verpleegsters. Dat
deze in het algemeen te hoog zijn ós nog
niet het geval, integendeel vrees ik dat deze
factor in den verpleegprijs eer zal stijgen
dan dalen. Immers onze religieuse-verpleeg-
ster ontvangt nog geen of weinig loon zoo
dat hierdoor de R.K. inrichting in staat is
tegen lageren prijs op te nemen dan inrich
tingen waar alleen vol betaalde wereldlijke
zusters zijn. Intusschen dreigt het gevaar
dat hieraan binnenkort een einde zal komen.
Het aantal religieusen is op verre na niet
meer toereikend voor de tegenwoordige
eischen cn wordt reeds aangevuld door we
reldlijke zusters die ook een salaris moeten
eischen. Men zal nu er wel loe moeten ko
men bij de kostenberekening de diensten der
religieusen even hoog te waardeeren als die
der wereldlijke zusters. Hier zal hetzelfde
op godsdienstig erplegingsgebied geschie
den als reeds geschied is op onderwijsge
bied. Alleen een beperking, een betere
schifting, in het aantal op te nemen patiën
ten met als direct gevolg een minder groot
corps verpleegsters kon hier verbetering
brengen.
Samenvattend hebben wij dusde kosten
van ziekenhuisbehandeling en verpleging
worden zoöwel voor den particulier als voor
officieele lichamen te #.oog. Het totaal der
uitgaven die hierdoor op de maatschappij
drukken, moeten worden verlaagd en wel
door een scherpere beoordeeling van de al
of niet noodzakelijkheid der opneming, als
mede door een gezamenlijke honoreering
der geneeskundige diensten, daarbij de spe
cialistische inbegrepen. Efficiency is noo
dig ook bij de behandeling en verzorging
onzer zieke medeburgers.
Asrisierdamsche Brieven.
HET VERMOORDE G. O. EN' HET BAD.
Het is nu hcelemaal mis. Dc heer Wicrdels,
„de eenvoudige boekdrukkei" zooals hij zich in
een onvoorzichtig oogenblik eens genoemd heeft
en sinds langen tijd hier heet de heer Wicr
dels heeft de debacle van het georganiseerd
overleg met geen tirades, frases en onderhan-
delmgen-tot-in-het-oncindige weten tegen te
houden. Op.het oogenblik dat ik dit schrijf, eer
ste helft van de week, is het zaakje nog altijd
hangende; maar er zal nu gauw een eind aan
moeten komen. In dien zin, dat conform artikel
zooveel van het reglement, het Dagelijksch
Bestuur aan den gemeenteraad kennis geeft,
dat er geen overeenstemming is bereikt over de
loonen, en dat B en W. dientengevolge den
Raad voorstellen, de luonen der gemeenteweik-
licdcn als volgt vast te stellen, enzoovoort.
En dat is dan het resultaat van vijf jaren
georganiseerd overlegd, nieuw systeem!
rk heb in mijn vorigen brief uiteengezet, hoe
het zit: de onderhandeling, die op zóó'n eigen
aardige manier Aerd gevoerd, dat de voorstel
len van dc ecr.c partij door dc lastgevers van
de andere al waren verworpen, voordat er nog
een woord over was-„♦onderhandeld"hoe de
heer Wierdels concessies-zus en concessies-zoo
als lokmiddelen gebruikte... maar dc slimme
vogels den anderen kant opkeken. Zij vlogen
er niet in. En de nog ccnigszins handelbare
(dat wil zeggen alle organisaties behalve onze
dierbaic Federatie, niet wie nog geen sterveling
ooit een verstandig woord heeft kunnen spre
ken) vonden alles goed en wel, ja zelfs, onder
de noodige condities, een zekere verhooging van
den pensioenaftrek... maar géén loonsverlaging.
Basta. Daar bleeft het bij. En toen hebben
we in den Raad verleden week nog de tragi-
comedie beleefd, dat Burgemeester cn Wethou
ders van Amsterdam, om van een communisti
sche motie over het vacantie-geld af te komen,
de officieele verklaring aflegden, dat zij met de
werklieden den vacantie-tocslag maar alvast,
onder weder zij dscli goedvinden, op een basis
van twee derden van den vroegeren toeslag had
den geregeld om daarna door een arbeiders-
vergadering gelogenstraft tc- moeten erkennen,
dat dit, zij het alleen tormeel, niet hcelemaal
juist was geweest... De oude burgemeesteren
en regenten, wier trotsche blazoenen de anti
chambres van de Raadszaal versieren, moeten
zich bij dit incident wel vele malen in hun graf
omgedraaid hebben. En de eenvoudige boek
drukker -loeg een figuur, dat elke beschrijving
tart.
Toegegeven: het is een hondenbaantje, dat
van Amsterdamse!! w ethouder van Arbeidszaken.
Toen alles nog goed en steeds beter ging.
was het al lastig hoeveel „demonstraties"
hebben we niet beleefd bij \oon*vcrhoogingcn,
die naar den zin vooral van de Federatie niet
ver genoeg gingen.
De Federatie hcefj hier in Amsterdam maar
al te veel invloed. Dat beteekent: de geest
onder de gemeente-werklieden is slecht, was het
al, vóórdat aan eenige loonsverlaging nog maar
gedacht werd. En tegen zulk een geest heeft
het georganiseerd overleg, dat indertijd geacht
werd verbetering te zuilen, brengen, het nu
finaal afgelegd. Trouwens, de rood-roomsche
combinatie, die ons Dagelijksch Bestuur in deze
dingen is, heeft de zaak altijd erg zoetsappig
aangepakt en tot op het laatste oogenblik de
nuchtere werkelijkheid niet willen zien. maar
aan dc fictie van de „opvoedende kracht" van
het overleg vastgehouden. De sociale kater, die
wij nu hebben, is het gevolg. J)
Het nieuwste op bouwgebicd is het maken
van arbeiderswoningen met badkamer. Het is
weer de gemeente, die deze sociale evolutie
aangedurfd heeft.
Een mooi ding, een eigen badgelegenheid.
Amstcrdamsche middenstnndwonmgen als die
van „samenwerking" zijn er vaak ook van voor
zien. Aten zoekt het dan, omdat het bouwen toch
al zoo duur is, in een badhokje, dat liefst aan
de slaapkamer gebouwd wordt. Valt het toe
vallig wat groot uit, dan kan er een kuip staan
en heeft de gelukkige bewoner liet recht, van
zijn „badkamer'' te spreken. Anders een geyser
met douche. Dc gemeentcgasfabrieken verkoo-
pen een gasgcyscr-tje, dc gemeente-electrici-
teitswerken een clectrische dito, zoo gewenscht
op termijnbetaling, alles prachtig en wel, en
voorzoovcr ik weet wordt in de bedoelde mid
denstandshuizen in liet algemeen een dankbaar
gebruik van deze gelegenheid gemaakt, al vallen
de kosten van installatie en gebruik gelijk
helaas een eigenschap is van vrijwel a lie kos
ten! nog niet bepaald mee.
Maar zoo ging het bij menschen uit beter
gesitueerde kringen, die gemiddeld misschien
een achthonderd gulden of meer verwonen. En
nu wil men hetzelfde gaan overbrengen op
arbcitorswoningen, die nog wel aan dc bekende
kwaarleiden dat zij voor hun huurders eigen
lijk toch al te duur zijn...
Aferi noemt zoo iets bij dc gemeente een
„proef". Maar de proef \vordt dan toch geno
men op een bijzonder ruime shcaal: 1400 wonin
gen, deels in de Watergraafsmeer en deels aan
den overkant van het V. De kleinigheid kost
bijna een ton aan kapitaalsuitgave, wanneer de
raming niet te krap is geweest. Dc woningdienst
berekent in elk geval, dat een verhooging van
alle wcekhuren met 15 cent in staat is, de
uitgave te dekken. Het is mogelijk, maar die
verhooging wordt toch een nieuwe handicap bij
het verhuren en dan valt nog af te wachten,
welk percentage van de gemeentelijke huurders
zich de weelde van liet fcr.d inderdaad veroor
loven zal.
Ik vrees, dat deze badkamers, hoe mooi ook
op zich zelf c a object zullen worden van
politiek. Zij zijn in zekeren zin voortgekomen
uit (eveneens in de politiek bekende) de bad
huizen, die de heer De Miranda als wethouder
op allerlei plaatsen in de stad heeft gesticht, en
die ook heel mooi zijn... maar duur. Op deze
en op de gemeentelijke zwembaden wordt ook
al bezuinigd. Een paar nieuwe badinrichtingen
zouden dan volgens liet denkbeeld van den wet
houder door de douches en kuipen in de huizen
uitgespaard worden, zoodat de gemeente te.i
slotte aan het nieuwe plan nog „verdient".
In den Raad was nogal twijfel, toen de
werd behandeld. Maar wat een mensch lioo;
gelooft hij ook graag en we hopen officieel
nu maar, dat de „proef" goed uitvalt. Maar bij
gelegenheid zullen we er nog wel eens meer van
hooren!
O Woensdag heeft dc quaeslic opeens een
interessante wending genomen! Toen bleek, dat
B. en W. zich door het eensgezinde verzet der
organisaties zich volkomen hadden laten irtimi-
deeren, en alle* wilden toegeven wat de meer
derheid van dc organisaties hadden gceischt:
ten hoogste een pensioensaftrek van 5 in
twee termijnen-, en geen enkele loonsverlaging.
Met andere woorden: de Raad krijgt nu een
beslissing te nemen, die geheel ingaat tegen
wat B. en W., hoog van den toren blazend,
hadden aangekondigd en dat zij eerst met liet
dreigement van een ingrijpen door den .ad
er door hadden trachten te krijgen!
Deze loop van zaken neemt het la.s
greintje van prestige van het Dagelijksch
stuur weg: de vakorganisaties van gem.ce.uc-
werklieden, gesecondeerd door hun helpers en
diénaren in het Dagelijksch Bestuur en in den
Raad. regeeren voortaan dc hoofdstad!
STAATSBOGROOTING 1021.
Memorie vnn Antwoord
over Arlrcid.
Ann dc Memorie ven Antwoord wordt het
volgend? ontleend
Noor aanleiding vnn de in het Voorloopig
Verslug uitgesproken wenschcn omtrent dc in
diening vnn wetsvoorstellen, die tot onderwerp
hebben dc medewerking vnn belanghebbenden
bij dc uitvoering der sociale wetgeving, de pu
bliekrechtelijke bedrijfsorganisatie en dc mede
zeggenschap der arbeiders, de regclirg van het
vokverecnigingswezcn cn vnn het instituut der
collectieve arbeidsovereenkomst, merkt do Mi
nister het volgende op
Het is hem bekend, dat er in en buiten de
Volksvertegenwoordiging tol van deskundigen
op sociaal gebied zijn, die omtrent een of meer
dezer punten, ingrijpen van den wetgever ge
wenscht of noodzakelijk achten. Hij ontkent
echter, dat cr ten aanzien van dc wijze, waar
op onn deze vraagstukken een oplossing zou
zijn te geven, een zoodanige mate van overeen
stemming tusschcn dc voorstanders eener wet
telijke regeling zou bestaan, dat het den wet
gever mogelijk zou zijn in de vcrschillcndo
stroomingen in één bedding tc leiden, ten einde
zoodoende een uitnemend geheel te krijgen. De
minister meent dan ook bij do beoordceling vnn
de vraag, in hoever hier nonleiding is voor in
grijpen von den wetgever, zich niet to moeten
richten naar dezen baaiert van tegengesteld©
en doorccnloopcnde stroomingen, monr zich to
moeten laten leiden door eigen inzicht omtrent
de wcnschelijkheid von zoodanig ingrijpen. Hoe
zijn inzichten hieromtrent zijn, heeft hij inder
tijd in de Eerste Kamer op 30 Maart 1921 uit
eengezet en laatstelijk bij de mondelinge be
handeling van hoofdstuk II der Stantsbegroo-
ting voor 1924 in de Tweede Kamer. Daarbij
gaf hij ols zijn mccning te kennen, dot de taak
van den wetgever op het gebied der bedrijfs
organisatie voorshands betrekkelijk klein is,
dut deze hier toch niet heeft een tnnk van voor
gaan, maar van volgen, van aanpassen van de
wetgeving aan hetgeen is opgekomen uit en
groeit in het leven zelf, cn dnt, wonneer instel
lingen als bedrijfsraden, fobricksraden en me
dezeggenschap, die in wezen vrede-instituten
zijn, zonder meer van boven af opgelegd wor
den en niet uit het bedrijfsleven zijn opgeko
men, volkomen de verkeerde weg wordt inge
slagen. Wel is zijne overtuiging, dot inderdaad
deze instituten bezig zijn zich in het maat
schappelijk leven te ontwikkelen, hoe precies
kon iemand voorspellen, cn dnt, naarmate en
naar de wijze deze ontwikkelingsgang voort
schrijdt, ook de wetgever ten deze ongetwijfeld
ecne taak van ordening cn regeling zal hebben
te vervullen.
Wat betreft de medewerking van werkge
vers en arbeiders hij de vooi bereiding en de
uitvoering der socio1? wetgeving, deze soort
medezeggenschap acht de Minister sinds ge-
ruimen tijd rijp voor Wettelijke regeling en
zijn streven als Minister was en is er steeds
op gericht horo toepassing in wet of olgemee-
nen maatregel van bestuur, waar mogelijk, te
I bevorderen. In dit verbond verwijst de Mi-
j nister o.m. naar zijn plannen betreffende re-
I organisatie der verzekeringswetgeving, woar-
i van de uitwerking naar, zoover betreft de
ziekte- or. ongevallenverzekering, in een wel
dra non den Hoogen Rond van Arbeid om od-
j vies toe te zenden voorontwerp van wet zal
zijn belichaamd. Volgens deze pionnen zal de
j uitvoering verzekering bij voorkeur ge-
I scliieden door uit de maatschappij, speciaal
I de organisaties van verkgevci s cn arbeiders,
opgenomen organen en de taok der overheid
zich beperkend tot het stellen van dringende
regelen, het houden van toezicht, zoo noodig
het geven van noodzakelijke leiding, terwijl
zij aanvullende organen opricht, welke de uit
voering der sociale verzekering zullen bezor
gen, voor zoover daaraan naast de bijzondere,
uit de maatschappij opgekomen organen be
hoefte mocht blijken. Wat de uitvoering der
Arbeidswet T9I9 betreft, vestigt de Minister
er nog de aandacht op, dal deze wet het thans
reeds mogelijk maakt in de bedrijven, waar
een behoorlijke samenwerking tusschen werk
gevers en arbeidersorganisaties bestaat, krach
tens genoemd artikel 28, zevende lid, de door
bolonghebbenden in het bedrijf gewenschte re
gelingen omtrent de arbeidstijden en 'het over
werk binnen de grens vnn een janrmoximirm
van 2500 uren in de plaats te stellen, van de
wettelijke normen. Regelingen ols hier bedoeld,
vinden o.m. tocpussing in het boekdrukkersbe-
drijf, het boekbinderbcdrijf, de illustroticbcdrij-
De ware vrijheid luister naar de wellen; tot
heerschen is, wie zich beheerschen kan.
J. Perk.
door IIULBE-RT FOOT MLR
VOOR NEDERLAND BEWERKT
- DOOR L. ALETRINO -
Er kwam geé:\ antwoord. Zij liep om dc strijk
plank heen, teneinde een onderzoek i'i stel
len. Op hétzelfde oogenblik ^rscjieen n dc
deuropening do donkere gestate van een
vreemdeling, in wiens treurige, jammerlijke fi
guur men slechts de schim van een man bod
kunnen herkennen. Een oogmMik b'.zef 1« j zoo
staan, toen sloeg hij neer voor Kitty's voeten.
Eén arm was naar haar uitgestrekt als m smoc
king de andere lag onder hem dubbelgevou
wen.
Kitty gaf een gil van schrik en stond aan den
grond genageld. De man bewoog zich niet. Hij
had geen geluid gegeven toen m^.-nzceg.
Jim Sholto kwam doodsbleek van de ».e.plaats
aangerend. Hij struikelde bijna ovti -t lichaam
dat voor den drempel hg, en stond, ais zen
dochter, gelijk versteend. Hij herstelde zich ech
ter spoedig, dank zij zijn stalen zenuwen. Mij
knielde bij den man neer.
„Help mij even hem om tc draaien, kind," zei
hij rustig.
Het gelaat met zijn ingezonken, baardige wangen
en pijnlijk vertrokken lippen scheen Kitty tame
lijk cud loe. De oogen waren gesloten. Jim
legde zijn hoold luisterend nan de borst van
den men.
„Hij leeft nog" zeide hij koit .Een schou
der ontwricht uitputting. Geef mij het
scherpste mes dat je hebt, dan kan ik zijn
mouw lossnijden. En hooi een kussen om onder
rijn hoofd te leggen. En zet water op."
Kitty vloog weg om can de vt: schillende be
velen te voldoen.
„II: zal zijn schouder weer in'het lid biengen
vóór hij bijkomt," ging Jim zakelijk voort.
„Don voelt hij minder van dc pijn. Hen beroerd
gc-val nu hij er zeker wel een week rnee
dooigeloopen heeft. Kun je ei tegen
Kitty knikte bevestigend.
„Houd hem dan zóó vast."
Ondanks zijn vijftig jaicn bezat Jim Shoilo
nog grooter krocht den zijn beide zoons. Maar
hij moest ul die kracht tot het uiterste inspan
nen om ten uitvoer tc brengen, wat hij nu wilde
ondernemen. Hot gezwollen, koortsige vleesch
was v reesclijk om non ie zien. Kitty sloot de
oogen, klemde de tonden opeen en hield den
romp vast. Een diep, zacht kreunen verried dc
pijnen, die de man onder Jim's behandeling
leed, zelfs in zijn bewusteloosheid. Eindelijk een
droog, knappend geluid als stieten twee biljart
bullen tegen elkaartoen was het gedaan. Jim
stond op, cn droogde zijn voorhoold. Nu het
hoogst noodige verricht was, begonnen de
nieuwsgierige vragen te rijzen.
„Zog je hem aankomen vroeg hij.
Kitty schudde het hootd.
„H'mzeide Jim. „Wel merkwaardig dat hij
juist deze verlaten streek cn ons uitzoekt om
een bezoek te brengen. Kijk, zijn mocassins zijn
heelemaal doorgesleten."
„Wat zou hem overkomen zijn vroeg
Kiltv.
„Dat zal niemand andcis je kunnen, vertellen
dan hijzelf," antwoordde Jim. „Misschien is hij
den weg kwijt geraakt, of is het zoo maar een
inval van hem geweest naar deze streek te
komen. Mikschien heeft hij iets bij kich, dut
ons ccnigc opheldering kan geven."
Jim knielde weer naast den man neer. Zijn
zoekende vingers voelden een klein pakje dot
vast genaaid was aan de binnenzijde van het
hemd. Hij tomde de steken los met de punt van
zijn mes, wikkelde het zeemleer af, en zag, toen
hij het laatste eind had omgeslagen een fijn-
bewerkte, platina halsketting, met een prachti-
gen, glanzenden smaragdhonger. Vader en doch
ter staarden elkander verbaasd aan.
„Dat is een vreemde geschiedenis," vond Jim.
„Berg het goed op
Dc vreemdeling sloeg een seconde de oogen
op, ^n een zwakke zucht ontvlood zijn lipjien.
„We moeten licin in jouw bed leggen," be
sloot Jim. „Jij moet hem nu maar verzorgen,
dot is meer jouw werk. Is ei nog wat gecon
denseerde melk
„Ja, -ik heb nog een bus."
„Los ze dun op, en wurm zelaat hem don,
als hij weer kon slikken, wat brood eten, dat
jc daarin geweekt hebt. Leg warme doeken om
zijn schouder. Waarschijnlijk krijgt hij wel
koorts. Geef hen\ gclseminum cn aconiet. Jc
kent de doses."
„Zeker," knikte Kitty.
Het scheen, of zij een nieuw tijdperk van haar
leven was ingegaan. Tegenover de feiten, waar-
\an de realiteit zich onweerstaanbaar aan haar
opdrong, was haar onbestemde vcidrictighcid
weggevaagd ais morgennevel. Kitty voelde vaak
de hartstochtelijke behoefte om iemand als een
moeder te mogen ve:zorgen, waaraan echter
nooit voldaan was, want allen bchondclden haar
als een kind, cn geen hunner was ooit ziek.
Aanvankelijk was de zieke, uitgeputte man
die onbekende vreemdeling van niemund-wist-
waar niet meer dan een voorwerp, waaraan
zij die behoefte, dat verlangen, kon bevredigen.
Slechts langzamerhand begon hij een persoon
lijkheid voor hear tc krijgenhet eerst op 't
oogenblik dot zij de verrassende ontdekking
deed dat hij jong was. Dat maakte zij op uit
de frischhcid van zijn stem. Hij lag in ijlkoort
sen.
Dien geheelen nacht, den volgenden dag cn
den nacht daarop, lag hij zich heen'en weer te
gooien cn te praten in zijn koorts. Toch was liet
duidelijk te zien, dot hij op den weg naar beter
schap was. Kittv dacht niet aan slapen, en was
volkomen gelukkig. Eerst waren de klanken, die
hij nu cn dan uitbracht onsamenhongend en
verward. Later zog hij Kitty met zijn groote,
glanzende ootren strak en lung aanhij sprak
met een onnatuurlijke duidc-lijkheid, cn een zeke
re regelmaat. Zij luisterde zooals men naar oen
verhaal hoort, bc:angstellend en geboeid, maai
niet vermoedend dat het berustte ojj iets dat
werkelijk bestond. Daarvoor scheen het tc veel
een spel zijner verbeelding, zijn long verhaal
over een schoone vallei, die in de bergen ver
borgen lag en die men kon binnenkomen door
een g.ot, cn over een moedige, bekoorlijke
vrouw, die daar heerschtc als meesteresNeh-
nya noemde hij hoar. Die naam zeide Kitty
niets.
„Hij is een dichter," dacht zij, met eerbiedi
gen schroom. In haar eenvoud schreef zij het
olies op in de nachtelijke uren, orn het hem la
ter te kunr.en vertellen.
Den tweeden morgen£ toen zij{ zittend op eert
stoel n it.st het bod, even was ingedommeld,
schrok Kitty plotseling weer klaar wakker, toen
ze hem met een zwakke, zachte stem hoorda
zeggen
„Jc bent er werkelijk f Ik dacht dat het maar
een droom was."
„Je wordt beter J"ricp Kitty blij uit.
„Ben ik nog in het Noorden V' vroeg hij ver
wonderd. Fe had nooit gedacht, door een blank
meisje te zullen vinden."
„Ik ben dan ook het eenigstc," zeido Kitty.
„Hoe ben ik hier gekomen vroeg hij.
„Dat kan ik niet zeggen," antwoordde Kitty,
„Je kwam hier zóó dc deur binnenvallen."
Hij vertelde haar wat hom overkomen was.
,Dc Stanley-wutcrvollcnherhaalde Kitty.
„Maar dnt is niet meer dan tien mijl stroom
opwaarts hier vandaan. Heb je dan zoo lang
noodig gehad om hierheen tc komen
„Waarschijnlijk heb ik steeds in een cirkel
gclocpen," zeide hij. „In den beginne hield ik
steeds het strand. Maar de pijn werd zoo hevig
ik geloof dat ik koorts kreeg, en mijn hoofd
werd zoo licht. Ik herinner me nog flauw, dat
ik door de bosschen voortstrompelde, terwijl al
lerlei verwarde gedachten door mijn hoofd gin*
oren
„Jc moet niet zooveel praten," zeide Kitty
met gezag.
„Bestantwoordde hij glimlachend. „Als jo
maar niet wegloopt."
(Woidt vervolgd.)
