*Mff
Ff
HUMOR UIT HET BUITENLAND.
Sf?
overschot van 5.600.000 gulden plus 6 mil- verheid, nis door Gedeputeerde Staten van
lioen uit het reservefonds. i Noord-Holland en het besiuur der Afd. Noord-
Er is dus heel wat meer noodig geweest om
de begrooting sluitend te maken. Het totaal
der inkomsten en uitgaven van de begrooting
voor 1925 is 3% millioen lager dan dat van de
begTooting voor 1924. Verschillende posten
van verscheidene hoofdstukken zijn belangrijk
lager geraamd: voor het .hoofdstuk Politie is
dat bedrag ongeveer 500.000, voor Publie
ke Werken ruim f 500.000, voor Lager Onder-
Holland van de Verceniging van Nederlendsche
Gemeenten op verzoek van den heer dr. H
Aldershoff goed gevonden, dot elk het hun toe
komende deel in het saldo nog zou besteden ten
behoeve van de malariabestrijding in Noord-
Holland, welke bestrijding verder plaats heeft
onder leiding van het hoofdbestuur van het
Witte Kruis. Na aftrek der liquidatiekosten ad
300.55 kon aan gemeld hoofdbestuur wor-
wijs ƒ800.000, voor Middelbaar Onderwijs on- de" of 10 dra*cn ro" bedrafr van 18,689.07.
geveer ƒ100.000 en voor Hooger Onderwijs
ongeveer f 300.000.
Ook is een belangrijke verlaging verkregen
ongeveer f 400.000 op de kosten van
ziekenverpleging, mede door betere toepassing
van beooróeeling der opname.
Ten slotte bevat de bcgrooting percents
gewijze belangrijke verlaging van de subsidies
voor kunstinstellingen tc zamen ongeveer
f 80.000 terwijl er geen tekort meer zal
zijn op de exploitatie van den Stadsschouw
burg. Ook ten opzichte van andere subsidies
is minder of meer belangrijke verlaging toe
gepast. En ook op een nog grooter aantal an
dere posten is verder bezuinigd.
Van al ós verminderingen in geraamde uit
gaven kan worden gezegd, dot zij hebben
plaats gehad na uitvoerig overleg en verkregen
overeenstemming met de hoofden van dienst.
De uitgaven voor ondersteuning van crisis-
werkloozen konden voor 1925 belangrijk min
der worden geraamd. In het bijzonder in de
laatste maanden is de werkeloosheid sterk ver
minderd. Dit bedrog kan daardoor T millioen
TOO duizend gulden lager geraamd worden.
In het algemeen kan worden gezegd, dat
niet te vreezen valt, dat van de vermindering
van de posten belangrijk nadeel in maatschap
pelijke voorziening het gevolg zal behoeven te
zijn. Wat den heer Wibaut reeds bij deze be
grooting zorgelijk stemt, is, dat verscheidene
greote gemeente weer bedreigd worden met
een voor hen noodlottige herziening van de
forensenbelasting, die naar het zich laat aan
zien, reeds in 1925 het evenwicht tusschen in
komsten en uitgaven weder belangrijk zal ver
storen. „Ik kan nog niet zeggen, wat de wij
ziging van de forensenbelasting, wonneer die
volgens het ingediende wetsontwerp wordt aan
genomen, precies aan Amsterdam zal kosten.
Maar het zal mij niet verwonderen, wanneer
dat bedrag de twee millioen vrij dicht zal na
deren. Dot maakt voor de bestuurders van
groote gemeenten de leiding wel heel erg
moeilijk, om niet te zeggen hopeloos. Een paar
jaar geleden stond vrijwel vast, dat gerekend
mocht worden op een hoogere Rijksuitkeering,
dan die de wet 1897 aan de gemeente deed
toekomen. Over 1921 en 1922 werd die hoo
gere uitkeering, de z.g. nooduitkeering, ook
werkelijk ontvangen. Sedert dien werd ze door
de regeering niet meer toegekend, en kon van
alle vooruitzichten op een redelijke regeling
der financieele verhouding van Rijk en ge
meenten voorloopig afscheid worden genomen
in elk geval tijdens het bewind van deze re
geering."
ONZE POKVEEHANDEL.
Tcekenen van wederopleving.
Aangezien tengevolge van hier te lande
heerschende veeziekten do fokveehandel in ern
stige mate was gestremd, wordt als bewijs
voor een wederopleving van dezen handel me
degedeeld, dat gisteren op de „Eemland" van
de Kon. Holl. Lloyd zijn ingescheept 28 stuks
fokveo, alle ingeschreven bij het Ncd. Rund
veestamboek, 10 stieren en 18 vaarzen, met
bestemming voor Brazilië.
DE STATENDAM.
Wordt 11 September te water
gelaten.
Naar de Times meldt, zal het stoomschip
Statendam, van de Hollnnd-Ameriko-Lijn, welk
schip op de nieuwe werf van Horlond Wolff
MALARIA-BESTRIJDCMG.
Een overzicht der muggenverdel-
gingscampagnc in Noord-Hol
land.
Verschenen is een kort overzicht van de in
Noord-Holland gevoerde muggemverdelgings-
campagne in de wintermaanden T920/2T,
1921/22 en 1922/23, ingesteld door de Malaria-1
commissie.
In het overzidht wordt er aan herinnerd, hoe
in het voorjaar van 1920 naar aanleiding van
een schrijven van het gemeentebestuur van
Hoorn in een hiervoor door de afd. Noord-
Holland van de Vereeniging ven Nederlandsche
Gemeenten, in samenwerking met den heer dr.
H. Aldershoff, Geneeskundig Inspecteur voor
Noordholland en Utrecht, belegde vergadering
Werd besloten over te gaan tot een bestrijding
van de malaria in Noord-Holland en hiervoor
samenwerking te zoeken tusschen Rijk, Pro
vincie en Gemeenten voor het dragen van de
kósten aan die bestrijding verbonden.
Als vertegenwoordigers van het Rijk werden
aangewezen de heeren dr. H. Aldershoff, Ge
neeskundig Inspecteur voor Noord-Holland en
Utrecht en dr. J. W. Jenny Weyerman, lid van
den Gezondheidsraad. Als voorziter der Com
missie trad op dc heer A. W. Michels, terwijl
het secretariaat en het penningmeesterschap
werden opgedragen aan den heer jhr. J. P. W.
van Doorn.
De opzet was, dat de bestrijding zou geschie
den in 4 a 5 wintercampagnes in samenwer
king tusschen Rijk, Provincie en Gemeenten.
In den loop van 1922 kwam evenwel ter
kennis van de Commissie, dat het Rijk op de
begrooting voor 1923 geen bedrogen voor de
Malariabestrijding in Noord-Holland had uit
getrokken, en deelde de Minister van Arbeid
dan ook op een vraag van de Commissie mede,
dat voor de campagne 1925/24 Rijksstetm niet
in het vooruitricht kon worden gesteld. De be
strijding der malaria, inzonderheid de muggen-
verdelging, aldus de Minister, zal in de toe
komst zooveel mogelijk door de inwoners zelve,
eventueel gesteund door de overheid en door
desbetreffende verordeningen, moeten geschie
den.
Waar een der drie partijen zich dus van het
verlecnen van bijdragen terugtrok, meende de
Commissie niet te mogen doorgaan met de
bestrijding alleen op de kosten van de beide
overblijvende .partijen, daar dit tegen den oor
spronkelijker! opzet zou ingaan. In verband
daarmede werden dan ook vaiv de gemeenten
over 1923 geen bijdragen meer ingevorderd
en van de Provincie over dat jaar niet meer
gevraagd en werd in de vergadering van T0
September 1923 besloten de werkzaamheden
niet voort te zetten en het saldo van de ont
vangen gelden pondspondsgewijze te verdeelen
tusschen Rijk, Provincie en Gemeenten, naar
gelang door deze partijen was bijgedragen.
Blijkens later ingekomen berichten is zoowel
door den Minister van Arbeid, Handel en Nij-
Voorts werd in de vergadering van 10 Sep
tember 1923 beslotdV» den geheelen inventaris
van de Commissie ter beschikking van het Rijk
te stellen, ten dienste van dc Malariabestrijding
in Noord-Holland en om het archief der Com
missie te deponecrcn ter Provinciale Griffie van
Noord-Holland
Op welke wijze de bestrijding heeft plaats
gehad, alsmede wat daarmede bereikt werd,
blijkt uit een door den heer dr. I7. H. Hehe-
werth samengesteld overzicht.
„Toen in het najaar van 1920 besloten was
om in Noord-ITolland gedurende eenige joren
(het oorspronkelijk plan was vijf) de malaria
muggen zooveel mogelijk te verdelgen, daarbij
gebruik makende van de gewoonte der muggen,
om v.n.l. in veestallen hun winterverblijf op te
slaan, werd voor dat doel de provincie in 25
districten verdeeld.
Een der gemeenten van elk district nam de
dagclijksche leiding op zich. In elk district
werd een z.g.n. ontmuggingsploeg gevormd, be
staande uit 3—7 werklieden, waarvan er een
als ploegbaas-leider optrad.
Voor het begin der campagne werden alle
ploegen ter plaatse geïnstrueerd, gedeeltelijk
door den inspecteur van dg, Volksgezondheid,
dr. H. Aldershoff, gedeeltelijk door den rappor
teur, die tot tijdelijk inspecteur vnn de Volks
gezondheid benoemd was.
De verdelging der muggen vond plaats door
bespuiting met een 3 lysoloplossing.
In het geheel zijn onderzocht 23.322 schu
ren, stallen, enz., geweigerd werd 279 maal,
zoodat gesproken mag worden van groote me
dewerking bij de bevolking. De gronden waarop
geweigerd werd, waren soms van godsdiensti-
gen aard, een andermaal werd opgegeven dat
men bet nut niet inzag, weer onderen vreesden
voor schadelijke gevolgen voor het vee. Soms
ook werd eenvoudig geweigerd zonder opgave
van redenen
Van deze 23.322 onderzochte localiteiten
kunnen 21.981 nader gespecificeerd worden als:
4986 schuren, kelders, olders, enz. waarin
geen dieren gehouden werden, 6551 koestallen,
3807 paardenstallen, 3878 varkensstallen,
1066 geitenstallen, 1713 kippenhokken, konij
nenhokken, eendenhokken, schapenstallen cn
hondenhokken.
Bij het rapport zijn drie kaartjes gevoegd, die
voor de verschillende gemeenten den muggen-
stand aangeven, zooals deze in de stallen ge
vonden werden, resp. voor de eerste ontmug-
ging, voor de tweede en voor de derde ont-
mugging. Door verschillende arceering is aan
gegeven of in minder dan 20 van 20
tot 40 %r van 40 tot 60 of in meer
dan 60 der stallen veel muggen werden
gevonden.
De kosten van de eerste campagne bedroe
gen 67,062.91. Voor de tweede campagne
werd uitgegeven 37,908.13; een besparing
dus van 29,154.78, d. i. ruim 43 van de
oorspronkelijke kosten.
Er is, ondanks deze belangrijk© besparing,
niet minder arbeid verricht, noch quantitief,
noch qualiticf. Dat resultaat is bereikt door
betere controle en door grootere arbeidspres
tatie van de muggenverdelgers.
De uitgaven voor de derde campagne be
droegen 27,11.03%. De vermindering van
10,797.09%, vergeleken bij het vorige jaar,
is v.n.l. toe te schrijven aan den korteren duur
der campagne.
Ten slotte wordt nog vermeld, dat in den
zomer van 1922 een proef is genomen om de
larven van de Anopheles met paraffinum Iiqui-
dum te dooden. Daartoe worden de slooten,
vijvers, enz. met deze vloeistof bespoten.
Op Culexlorvcn heeft de paraffineering na
genoeg geen invloed; op de Anopheleslarven
is de invloed daarentegen zeer duidelijk.
Tenslotte moge nog worden vermeld, dat vol
gens mededeeling dc malaria in den zomer van
1923 in Noord-Holland over het algemeen dui
delijk minder moet zijn geweest don de vorige
jaren.
De totale ontvangsten en uitgaven der com
missie bedroegen 151,071.69'j.
DE LANDBOUW JAARBEURS TE KEULEN.
Een viertal excursies voor
Nederlanders.
Men meldt ons
Het bestuur van de Internationale Jaarbeur
zen te Keulen hecht bijzondere waarde ann het1 te Belfast in aanbouw is, 11 September a.s. tc
oordeel van den Nederlondschcn Landbouwwater worden gvlntcn.
over de Keulsche Landbouwjaorbcurs, welke I Hct is nict dc bedoeling na de tc-watcr-la-
van 50 Augustus tot 7 September a.s. wordt ,inP verder aan het schip tc werken. Dc ree-
gehouden. Het heeft daarom niet minder dan ders hebben tot dusver nog geen beslissing
een viertal excursies voor Nederlanders noni - genomen omtrent de voltooiing van het stoom
dezo Landbouwjonrbeurs georganiseerd, waar
van twee Nijmcgvn als uitgangspunt hebben en
twee te Keulen beginnen,
De eerste excursie duurt vier ddgen en be
gint op 50 Augustus; de twede duurt slechts
twee dagen en begint op 3T Augustus.
Het verschil tusschtn beide exclusies is, dot
de tweedaagsche is georganiseerd voor hen, die
uitsluitend de Landbouw jaarbeurs cn dr» ten
toonstelling zelf willen bezoeken.
Aon de vierdongsche excursie zijn behal
ve het zakelijk gedeelte eenige belangwek-"'
kende uitstapjes verbonden, als een autotocht
naar Königswinter en hef Zevengebergte, enz.,
terwijl op 31 Augustus voor de Nederlanders
een herdenking van den verjonrdag vnn dc
Koningin zal plaats vinden.
De beide andere excursies duien elk vier
dogen, de eerste van 29 Augustus tot 2 Sep
tember en de tweede van 3 tot 7 Septembei
1 schip.
OVERTREDING DER LOTERIJWET.
J Een ingrijpen der politic.
Op last t van de Justitie heeft de politie to
den Hnag daadwerkelijk oen einde gemaakt non
de overtredingen van dc lolerijwet, die sinds
eenigen tijd door de „Nationale Verzekering",
hoofdkantoor Louise de CoTygn^straat 2a ge
pleegd worden.
De directeur van de maatschappij, dc heet
v. D., is meestol afwezig, zoodot de leiding vnn
de zaken berust bij den procuratiehouder, do
heer v. d. M.
Deze heer v. d M is destijds reeds verbali-
seerd wegens overtreding van dc lotcrijwct.
Hij schijnt toch met het plegen van die over
tredingen voortgegaan te zijn, zoodut de Jus
titie zich genoodzaakt zag in te grijpen.
Verschillende administratieve stukken zijn nu
a.s. De eerste excursie is in'dc eerste plaats door dc politic in beslag genomen op het
bestemd voor hen, die belang stellen in den
land- en tuinbouw, terwijl de tweede excursie
wordt georganiseerd vcor belanghebbenden bij
den vee- en paardenhandel.
Ook aan dee beide excursies zijn verschil
lende uitstapjes verbonden, waarvan een ge- jj
orgnniseerd door de Nederlondsche Kamer jj
van Koophandel »cor Duitschland naar het
Bergischc land.
hoofdkantoor en ten huize van een der hoofd
agenten aan de Paviljoensgracht.
De zaak is nog verder in onderzoek.
AMSTERDAMSCHE „HERBERGEN".
HET ZOUT-GEHALTE IN RIJNLANDS
BOEZEMWATER.
Gemeenschappelijk overleg
der betrokken gemeenten.
Naar Haarlem's Dugblad verneemt, is het
voornemen ven den wethouder van openbare
werken te Haarlem, de heer Reinaldo, om te
trachten'de besturen van al de gemeenten in
Rijnland te bewegen tot gemeenschappelijk
leis uit de geschiedenis.
De Hotelhouder haalt een cn ander op
i uit den goeden ouden tijd cn spreekt over Am-
I sterdamsche herbergen. Er zit climax in c)e be-
I naming: in dien ouden tijd waren het „herber-
igen", later zijn het „logementen" geworden en
nu leven wij in den tijd von het „hotel".
Hier volgen uit het artikel van De Hotel
houder enkele grepen, zeer vrij behandeld.
Dat onze voorouders geen ridders waren van
den blauwen knoop, weet ieder, die zich maar
even met do geschiedenis van onze steden
heeft beziggehouden.^ Dc vroede mannen en
stedelijke beambten verrichtten niets bijzonders
zonder dat er een zekere som voor wijn en
overleg met het bestuur von het waterschap, hier op de stadsrekening kwam. En schilders
om te koenen tot vermindering von het zout
gehalte van het water. De oonwezigheid van
zout in Rijnland's boezemwater heeft namelijk
een grooten en nndecligcn invloed op de teelt
van bloembollen, groenten en haver. Het vraag
stuk van het zoutgehalte is dus niet alleen
voor dc openbare hygiëne, maar ook voor den
landbouw van groote beteekenis.
De heer Reinalda stelt zich voor, dat uit
deze besprekingen zal kunnen volgen de be-
technisnhc commissie, die
noeming
daarover
doet.
van een
rapport
uitbrengt en voorstellen
als Jan Steen en Ostade wisten ook mee te
praten over den geweldigen dorst van hun tijd-
genooten. Dé gilden namen in hun keuren al
spoedig bepalingen op tegen dronkenschap.
Maar jenever was toen nog onbekend; men
dronk brandewijn (gebrande wijn) of den gewo
nen wijn en nutuurlijk bier. De tappers waren
vereenigd in een tnppersgilde, waarin ook de
wijntappers waren opgenomen, want wijn was
voor de aanzienlijken de gewone drank.
De herbergen weren in die dogen inrichtin
gen van belang en soms van aanzien. Tot de
voornaamste in Amsterdam behoorde er een
op den Dam, waarin de schilder van Somcren
kastelein was en in de Nes was admiraal Swar-
tenhoudt eigenaar van ccn herberg en het Kas
teleinschap van de Doelen was zeer trek.
In die gelegenheden kwamen alleen da •on
zienlijke n om er wijn te drinken; attracties w>or
bezoek kende men cr niet.
Voor dc mindere gelegenheden stond de
zaak anders, die moesten volk trekken. Er wa
ren toen ook verborgen of clandestine drink-
gclcgenheden en toen reeds moest men om
een tapperij te mogen opzetten vergunning
hebben van de „Heeren van den Gerechte".
Onze „vergunningen" zijn dus niet nieuw.
De cocurrentic onder de tappers was zeer
sterk, wunt cr waren er vele, cn doarom maak
ten zij allerlei attracties om klanten te krijgen:
kants- of kegelbaan, honnengeveohten, ccn
plei^iertuin met prieeltjes of er werd gelegen
heid gegeven tot hazardspel. In dc grootere
gelegenheden werd met hetzelfde doel muziek
gemaakt of er was gelegenheid tot dansen;
want dansen was toen net zoo goed als nu
hoost ccn behoefte, in elk geval ccn zeer ge
zochte tijdpasscering. In de dansscholen werd
daarentegen weer gelegenheid gegeven om
den dorst te lcsschcn.
De buren waren niet bi/.onder gesteld op die
donserij; het ging cr wel wat luidruchtig toe cn
„meisgens, dochters en getrouwde vrouwen"
kwamen er nis mannen verkleed „drinkende,
rosende, springende cn dansende en andere
moedwilïichhcyt bedryvende". Het publiek was
het spreekt vanzelf niet bizondcr deftig.
Dc danslust ontanrdo zoo, dut do overheid tus-
schcnbeidcn kwam.
In de deftige herbergen werd niet gedanst en
het rooken was niet geoorloofd; vrouwvolk
„van quaden noeme ende feeme" werd niet toe
gelaten, maar vreemdelingen smokkelden ook
zelfs daar nog wel eens ccnt niet toelaatbare
vrouw binnen; cn in dc mindere tapperijen zal
het dus wel erger zijn geweest.
Maar al ging het in sommige herbergen niet
„oneeriyek" toe, muziek en zang en dans wa
ren zeer gewcnscht. Het lijkt er wel wat op, dat
in onzen tijd van strijkjes en dansavonden de
geschiedenis zich herhoolt. Ook toen in de 17e
eeuw waren er soms voorname meesters, die
zich lieten hooron, alleen zc werden wat slech
ter betaald dan tegenwoordig de strijkjes-mu
sici.
In de was heel wat te doen; daar was
zelfs een Engclschc muziekherberg, 't Peil is
daar in later juren gedaald; de Nes werd min
of meer befaamd cn misschien herinneren zich
sommigen nog het opwekkende lied
ln de Nes daar moeten wij wezen,
In de Nes daar moeten wij zijn
Daar staat op do dour geschreven
Hier verkoopt rnen brandewijn.
KORTE BERICHTEN
Hevige brand.
Gisternacht is het dubbele perceel aan den
Verlengden Oosterweg te Groningen, bewoond
door den gemeentewerkman Havinga en don
caféhouder Pelgrim door onbekende oorzaak
uitgebrnnd. Alles is laag verzekerd.
GLADIOLUS-TENTOONSTELLING.
In den Hoagschen Dierentuin.
Men meldt ons uit den Haag
Zaterdag 23 en Zondag 24 Augustus zal
in één der zalen van hot Kon. Zoöl. Bot. Ge
nootschap een tentoonstelling van afgesneden
Gladiolussen worden gehouden, waarvoor het
rijke materiaal welwillend beschikbaar is ge
steld door de firma Stoutenbeek van Till te
Hillegom.
Het doel dozer tentoonstelling is den be
zoekers een zoo volledig mogelijk overzicht
te geven van de Gladiolussoorten, die thans
worden gekweekt en die voor een groot deel
hier te lande zijn gewonnen uit vroeger inge
voerde planten. Hoewel in Zuidelijk Europa
een enkele Gladiolussoort inheemsch is, n.l.
de gladiolus byzontimus (de hyacinth der
Grieken) en daar thans ook eenige soorten
verwilderd worden aangetroffen, is Zuid-
Afrika eigenlijk hel vaderland dezer knolge
wassen.
Het zijn planten, die behooren tot de fa
milie der Iridaceae, waartoe ook de Iris en
Crocus behooren, doch zij onderscheiden zich
in hoofdzaak van deze door hun aarvormige
bloeiwijze, waarbij de bloemen naar één zijde
zijn gericht, hun bloemvorm en hun knol, <lie
door de slechts ten deele afstervende stengel-
uden omgeven, beschermd wordt tegen in
den grond op voedsel azende dieren.
Er zijn vroege in Juni, Juli bloeiende gla
diolussoorten, waartoe gerekend kunnen wor
den de gladiolus byzantimus, nanus, ramosus,
colvillei en die met het oog daarop reeds
vóór den winter, dus uiterlijk begin November
buiten moeten worden geplant en later (in
Augustus en September) bloeiende soorten,
alschildor, lcmoinei, prumultmus, waarvoor
Maart de beste planttijd is.
In den laatsten tijd is de aandacht van bloe
menliefhebbers meer op deze planten geves
tigd, dank zij de zeer groote verscheidenheid
in kleur en vorm. Als het weer gunstig blijft,
zal de tentoonstelling een 80-tal soorten om
vatten.
Lastige passagier: Zeg. kapitein, ik ben al massa's keeren den
Oceaan overgestoken, by allerlei weer, maar ik kan me niet herin
neren, mc ooit zoo ziek te hebben gevoeld. Hoe zou dat komen?
Kapitein: Slecht geheugen. (Punoh)
Verhuurder: En hier is de brandtrap.
Adspiranthuurder: Maar die zou ik nooit durven op
klimmen.
Verhuurder: Niet ln koelen bloede meneer, maar ik
denk, dat het wel gaan zou met.een flink brandje achter o.
(Humorfit)'
Rij: Annie, zul je nog wel eens aan me denken7
Z\j: 0 ja. Ik zal een knoop in m'n zakdoek leggen om het
me te herinneren.
(London Opinion)
In Hawaii hebben ze hetzelfde
weer, het geheeie Jaar denr.
Goede hemel. In r.nen ze
daar een gesprek
.(Teia^ LangerJ
Sherlock Holmes Jr.: Ze gaat risschen.
Jeugd e Watson: Waarvoor dient dan dat badpak?
Sherlock Holmes Jr.: Dat is het aas.
iLiIeJ
Heb je een plezierige vacantie gehad?
Allcrvcrrukkelijkst, lieve. Wc bleven een
week langer dan de Jansen? vnn hier naast.
iLunluü Maii)
