DAGBLAD
CITROEN
Carage
Molenaar
f 1485.--
IflHEK GROENHUIZEN
LUNCHROOM PR1NCESSE
HOEVELAKENAMERSFOORT
IBONHEMEKTSPRDS fer3 ma;n'cn v;or Am"*
„DE EEMLANDER"
EERSTE BLAD.
Verzuimde Oogenblikken.
BUITENLAND.
NESTLÉ KINDERMEEL.
KUFFEKUS KINDERMEEL MELKSUIKER
VAN DE WEG - LANGESTRAAT 23
Vochtig weer Vochtig weer
Vrsapt eens inlichtingen hij PI AN O HA HO EL L KLEIN,
UTRECHTSCHESTRAAT 44 TEL. 297
N.V. MIDDENSTANDS CDEDIETDAHS
Langegracht No. 4 Telefoon 304
AMERSFOORT.
FMVEBIüG VOGR DEPOSITS
van 3'L—5 °io
,.L'
KOMT GE THUIS
vanaf
Langestraat 43 - Telefoon 85?
Onbreekbare
Horloge g Bazen.
23e Jaargang No. 58
ioort f 2.10, idem lianco
per post f 3.per weck (mei gratis verzekering
legen ongelukken) f 0.17®, aizondcilijkc nummers
CjOS.
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. ARNHEMSCHERP00RTWAL 2A. POSTREKENING N'
47910. TEL. INT. 513.
Zaterac.,, 6 September 1924
PRIJS DER ADÏERTENTIEN met inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0 25, dicnsiaanb-e-
dingen en Lieldadigheids-adve.tentiên voor do hcUt
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeet
voordcclige bepalingen voor het advcrleercn. h'cne
circulaire, bevattende de vooiwaarden wordt op
aanvraag toegezonden.
(Nadruk verboden).
Er is sinds het uitbreken van den wereld
oorlog een vraag opgtr«en, die nog altijd
de wereld benauwt. Aan wien de schuld, dal
deze ramp over de menschhcid gekomen is?
Het antwoord blijft uit.
Wel hoort men van verschillende kanten
beweringen, maar deze staan te klaarblij
kelijk onder invloed van partijdigheid cn
vooroordeel, dan dat ze voor den ernstigen
onderzoeker waarde zouden bezitten. Alleen
het historisch bewijs zal kunnen overtuigen.
Uit de documenten, die allengs openbaar
zijn geworden, blijkt intusschen voldoende
dat hier van „schuld" geen sprake kan zijn,
zoolang men met deze uitdrukking één be
paald persoon of een groep van personen
op het oog heeft. Het is de gansche geest
der zich alom bewapenende menscliheid ge
weest; de gewendheid aan de gedachte el
kaar met moordtuigen te vernietigen om
een politiek geschil te vereffenen; de ont
stentenis van het massale verzet bij alle
volkeren tegen hetgeen toch zienderoogen
naderde, cn de diplomaten cn veldheercn
die ten slotte ais slachtoffer van hun eigen
verwikkelingen den oorlog ontketenden, zijn
niet anders geweest dan de exponenten, de
machtsaanwijzers van een algemeene inter
nationale gesteldheid.
Toch zijn er, naar uit de documenten
blijkt, in den nacht van 29 op 30 Juli 191'!
door de staatshoofden cn verantwoordelijke
mannen oogenblikken doorleefd, waarin zij.
ieder voor zich cn elk op hun beurt de be
slissing over oorlog of vrede in handen had
den. Een dagbladcorrespondent heeft on
langs deze „tragische nacht" welsprekend
geschetst en in zijn beschrijving doen uit
komen, dat de hoogwaardigheidsbeklee-
ders zoowel in Duitschland als in Rusland,
Oostenrijk en Frankrijk op het beslissend
moment den vrede hebben gewild, doch dooi
j tragisch misverstand of verzuim het goede
oogenblik hebben laten verstrijken.
Hetgeen mij trof in zijn beschouwing,
was het milde oordeel over dit schijnbaar
schuldig verzuim. Hij acht het napleiten
goedkoop en zegt: „iedere stumper kan ach
teraf een willekeurig aantal diplomatieke
stappen verzinnen, die, als ze genomen wa
ren, den oorlog hadden kunnen voorkomen
en dan de schuld toeschrijven aan den nala
tige. „Als Frankrijk op dat oogenblik dal
veto had uitgesproken, dan was het niet ge
beurd." Zoo kunnen wij evenwel ook een
groot aantal zinnen beginnen, met „Als
Duitschland", en komt men ten slotte tol'
hetgeen mij verleden een anders "Ontwik
keld Duifscher zeider „De eenige schul
dige is Frans Ferdinand, want als die niet
naar Scrajewo was gegaan, waar hij niets
te zoeken had, was er niets gebeurd". Op
zoo'n manier kan men wei aan den gang
blijven en bijvoorbeeld den bouwer van een
huis. dat later verbrandt, een brandstichter
gaan noemen, omdat het huis niet had kun
nen verbranden als hij. het niet had ge
bouwd."
Zooals wij allen tezamen over de oorzaak
van den wereldoorlog plegen te spreken,
denken wij ook vaak aan onze persoonlijke
lotgevallen. Hoe dikwijls mijmeren wij niet:
„Als ik op dat en dat oogenblik anders had
gehandeld..." Maar dieper doorvorschend.
ontdekken wij, dat wij op het beslissend
moment niet anders hebben kunnen han
delen, omdat allerlei factoren ons dwongen
toen zóó en niet anders te doen. Alleen ais
die factoren anders waren geweest
En wij gaan na, hoe deze factoren zijn
ontstaan en stuiten op weder andere oogen
blikken, die in een vorige perrode over ons
leven hebben beslist. In die momenten heb
ben wij verzuimd "den juisten weg te kie
zen.
Maar ook deze momenten waren wederom
uitkomst van gedachten of handelingen uit
eeh nog ouder tijdperk van ons bestaan. Zoo
pellen wij laag na laag van ons leven af.
totdat wij tenslotte staan voor de onna
speurlijke kern van onze prille kinderjaren.
Daar moeten de eigenlijke grondslagen lig
gen van ons later levenslot en wij verplaat
sen onze navorsching jtiaar het domein van
hen, die voor ons verantwoordelijk zijn ge
weest, toen wij zelf nog zonder bewustheid
in 't leven stonden. „Had vader op dat
oogenblik maar niet..." Ja, misschien halen
wij grootvader cn overgrootmoeder er bij.
Vergeten w.ij echter niet, dat er een voor
beschikking naar den kant van 't verleden
is te ontdekken, maar evenzeer een voorbe
schikking naar den kant van de toekomst.
Een geestig man moet naar aanleiding van
het „schuldvraagstuk" hebben gezegd: „Een
commissie tot onderzoek naar de oorzaken
van den vorigen oorlog. Maar zouden
we niet liever een commissie benoemen tot
onderzoek naar de oorzaken van den v o1-
g e n d e n oorlog?"
De oogenblikken die komen, en het oogen
blik van nii zullen verder over ons lot beslis
sen; hen mogen wij niet wederom verzui
men. Het is een angstige gedachte, wat er
van een verzuimd oogenblik kan afhangen.
Want wat op een bepaald oogenblik wordl
verzuimd, valt nimmermeer (e herstellen.
Geen oogenblik keert in zijn vorige gedaan
te terug; elk volgend oogenblik is weer an
ders en wij kunnen ons, zelfs met de lessen
van het verleden voor oogen, niet voorbe
reiden op het beslissend moment, waarvoor
de toekomst ons plaatsen zal.
Er zijn menschen, wier leven uit een aan
eenschakeling van verzuimde oogenblikken
schijnt te bestaan. Het zijn de onhandigen
en weifelmoedigen, wien het vermogen ont
breekt onmiddellijk met tegenwoordigheid
van geest op te treden en kordaat een knoop
door te hakken. Omgekeerd zijn er ook, die
de wroeging óver verzuimde oogenblikken
niet kennen. Zij bezitten de gave, de gele
genheid aan te grijpen en onder alle om
standigheden, ook de onverwachtste, hun
juiste houding te bepalen. Benijdenswaar
dig is dit talent der bijdehand en gewikst
optredenden.
Een troost voor hen, die niet tot de laat-
stcn bchooren, moge zijn, dat zelfs de ver
antwoordelijke personen, die in den „tragi-
schen nacht" van Juli 1914 het lot van de
menschhcid in handen hadden, zich op liet
beslissend oogenblik hebben vergist. Of
zouden ook de gevatten zich wel vergissen
en zou het eenige verschil wezen, dat de an
deren het verzuimde oogenblik erkennen en
zij niet? Vergissen is menscheiijk, zegt men.
Maar er is geen nnmenschcl,ijker vergissing
dan die op het beslissend moment.
H. G. CANNEGIETER.
Mogen wij Uw instrument tegen vocht vrijwaren.
Onderhoud per jaar.
VOLKENBOND.
DE VOLKENBONDSVERGADERING.
Hcrriot bepleit arbitrage cn
het houden cencr ontwape
ningsconferentie.
Geneve, 5 Sept. (Havas). Te midden van
lang aanhoudende toejuichingen zoowel uit do
zoal als van de tribune neemt Hcrriot het
woord. Hij herhaalt nogmaals, dat Frankrijk
meer dan ooit zijn verlangen naar vrede mani
festeerde, wenschendc voor zichzelf en alle na-
lies in rust <e leven. Het heeft voor de kleinste
natie dezelfde hoogachting als voor de groot
ste. Frankrijk weet maar al te zeer, hoeveel tra
nen cn lijden de oorlog vergt en biedt hun allen
<ijn medewerking. Het blijft trouw nnn lettor
en geest van het pact, onderteekend met do
eerwaardigste nomen op dcnzclfden dag als hot
verdrag von Versailles. Dit pact is er één van
veiligheid, gerechtigheid cn recht cn het is on
mogelijk er clausules van los te maken, zonder
het geheel te verminken. Het is volgens dit
pact, dot Frankrijk zijn toekomst en zijn bui-
tenlandsehe politiek wil regelen.
Herriot brengt hulde aan de later gedane po
gingen, om de vredesidce voortgong te doen
maken en hij wijst vooral op de diensten, die
de Volkenbond daarbij aanbood, die menig de
licaat geschil regelde, zonder dat deze regeling
werkelijk werd bestreden. En men moet oppas
sen het hoopgevende cn reëelc van hetgeen ei
in dit Ievensteeken van den Volkenbond is,
niet te niet te deen.
Herriot voert vervolgens aan, dat het pact
zelf de beide problemen van ontwapening en
veiligheid samen koppelde en in het internatio
naal recht het denkbeeld „misdaad" bond onn
de daad van aanval. Frankrijk v/enscht, dal
men nagaat welke moeilijkheden het verdrag
van wedeTzijdseh-hulpbetoon met zich kan
brengen. De grootste moeilijkheid blijft, uit te
maken, wie aanvaller is. Eertijds was het eeni
ge criterium van aanval schending der gren
zen. Thans bcstuan er voor dé luchtvaart- en
chemischen oorlog geen grenzen meer. Frank
rijk achtte zich gisteren gelukkig, toen het
zag, dat G; oot-Brittnnnië zijn machtigen steun
verleende oen het grondbeginsel van arbitrage,
dat Frankrijk zelf op dc Londensche conferen
tie, zij het op ander politiek terrein, te berde
bracht.
Frankrijk blijft aldus in dc lijn der Fran-
sche voorstellen, zoo schitterend door Bour
geois in Den Haag verdedigd. Dc idee van ar-
bitrqge is ven/at in artikel 12 van het Pact.
Wij hopen dat een der werkzaamheden der
huidige bijeenkomst moge zijn, dat tol aanval
ler woi de verklaard hij, die arbitrage weigert.
Het beginsel van arbitrage moet alle be
sprekingen in dc commissie beheerschen, die
er de diaagwijdte van moeten preciseeren. Het
lijkt mij niet noodzakelijk daartoe een spe
ciale commissie in te stellen. De eerste cn
derde commissie bezitten daarvoor de bevoegd
heden. Frankrijk blijft getrouw aan de leer
„niets afbreken, alles volmaken". Wij zijn on
verdeeld vóórstanders van de maatregelen van
toezicht op dc wapen- en munitie-fabricage.
Wij verzetten ons niet tegen oen onderzoek
van het artikel in het statuut van het interna
tionaal gerechtshof, dat de staten machtigt de
clausule van de verplichc arbitrage te erken
nen. Het zou een eer zijn voor Frankrijk, dat
de arbitrage te Londen heeft voorgesteld, haar
te zien toepassen op onvergelijkelijk veel groo-
ter problemen. Herriot verklaarde vervolgens,
dat arbitrage noodzakelijk is, maar alleen niet
voldoende. De drie termen van het vraagstuk
zijn: arbitrage, veiligheid cn ontwapening. De
ze drie hooren bijeen en zouden abstracties
zijn, indien zij geen levende realiteiten dekten.
Wij staan voor onze grootste taak jegens de
menschelijke gemeenschaparbitrage mag
geen valstrik zijn voor een land, dot te goe
der trouw is en moet de eerlijkheid voorop
stellen van de kleinste mogendheid, zoogoed
als van de grootste. Een groot land kan zich
desnoods zelf beschermen, een klein niet.
Voor ons Frnnschen, heeft het volk, dat de
arbitrage aanvaard heeft, ondanks het risico
van het oogenblik, dit volk zij klein of groot,
recht op veiligheid. De wet mag geen geweld
missen. Herriot herinnerde aan het woord van
Pascal„Recht zonder geweld is onmachtig,
geweld zonder recht is tyranniek." Hij herin
nerde' er voorts aan, hoe België eertijds tracht
te te dienen tot schakel tusschen groote mogend
heden. Het was een ware haard van interna
tionaal leven. Men weet hoe het dot land ver
gaan is. Laat orts niet de beteekenis misken
nen van de economische cn financieele straf
bepalingen, in het bondsverdrag voorzien. De
boodschap van vrede en broederschap, eertijds
aan de wereld gegeven in het Evangelie, de
tcederste boodschap der mcnschheid geschon
ken, was niet genoeg om de volken in veilig
heid te laten leven. Men moet op redelijke
wijze realisme en idealisme in evenwicht bron
gen. Daartoe is het voldoende getrouw te blij
ven aan art. TO van het bondsverdrag. De drie
termen, arbitrage, veiligheid en ontwapening,
zijn dus onverbrekelijk met elkaar verbonden.
Voor Amersfoort en Omstreken.
CRED1ETEN
INCASSO'S
DEPOSITO'S
LIP'S SAFE-LOKETTEN
REEDS ONTVINGEN WIJ
JAPOKNEN
ROKKEN
I HOEPEN
ZIE DE ETALAGES.
Let op de ZEER BILLIJKE PRIJZEN
•on
VAN DE
natuurlijk n i s klaar
KOJV3 VLUG EVEN GEGETEN IN
Tel. 805
Een internationale gemeenschap is niet moge
lijk zonder waarachtige eensgezindheid. Zon
der deze zullen wij niet tot ontwapening ko
men. Ook wij geloovcn in de noodzakelijkheid
van het voorbereiden van een groote ontwa
peningsconferentie, maar een ernstige voor
bereiding is noodzakelijk. Wij achten het vol
strekt noodzakelijk de voorbereiding cn de
conferentie toe te vertrouwen aan den Volken
bond. Een ontwapeningsconferentie zonder
Volkenbond zou een conferentie tegen den
bond zijn. Het zou zonderling zijn de gevaren
voor een oorlog te verhoogen door twee vre
desorganisaties tegenover elkaar te zetten. Laat
ons krachtig hopen, dat de Ver. Staten hun
medewerking niet zullen weigeren, vooral niet
als zij zullen zien, dat wij het arbitragebegin-
scl tot middenpunt van de bespreking hebben
gemaakt.
Herriot over de toelating van
Duitschland tot den Bond cn
medewerking van Rusland.
Ik zal vrijuit spreken over Duitsch'and wij
hehen in dot land het vernielende militarisme
bestreden en de wrecde leer, in den boezem
van het Duitsche parlement verkondigd, dat
nood wet breekt. Wij hebben nimmer de ellende
\an het Duilsche volk gcwenscht. Frankrijk
kent haat het leeft niet van den haat,
het mint de goede trouw. Met een herinnering
aan de uitwisse'ing van hondteekeningen mcl
de Duitsche afvaordiigrig, wees Hcrriot erop,
daf de artt. 1 cn 8 van het bondsverdrag vcoi
de toelating van cr?n staat veronderstellen, dat
zekere voorwaarden vervuld en zekere inter
nationale verplichtingen nagekomen zijn.
Frankrijk laat zich leiden door den wil tot den
vrede cn het verlangen Europa te vereenigen
in dc a'gemeene eerbiediging van de interna
tionale verplichtingen Ik zou hetzelfde willen
zeggen voor Rusland. Geen duurzaam herstel
van den vrede, zoolang Rusland zijn medewer
king zal weigeren. Ongetwijfe'd bereiken ons
uit Rusland woorden van geweld, maar door
het toepassen van de vrijheid cn den terug
keer tot normale toestanden en betrekkingen
met het buitenland moet men de ergste uit
wassen bestrijden. Wij zijn in den boezem van
den Vol>enbond evenzeer gekant tegen den
burgeroorlog als tegen den buitonlandschen
oorlog.
Dat zijn de leidende gedachten bij ons werk.
Wij willen het bondsverdrag leven inblazen.
De vrede, waarnaar wij streven, mag geen ab
stract begrip zijn, maar eischt meer manhaf
tigheid dan de oorlog. Hij mag geen vrome
wensch zijn. Arbitrage, veiligheid en ontwa
pening zijn de drie voornaamste hoeksteenen
van den tempel, dien wij geroepen zijn te bou
wen. De grondslagen dienen stevig te zijn, op
dat hij hoog verrijze in hel licht der zon. Voor
dat gemeenschappelijke werk biedt Frankrijk
u al wat het bezit aan rede, gemoed en erva
ring, duur gekocht in eeuwen van beproeving.
Frankrijk kent den prijs van kwetsbare gren
zen en streeft slechts naar een vrede in arbeid
zaamheid en waardigheid. Het beperkt echter
zijn grenzen en streeft slechts naar een vrede
in arbeidzaamheid en waardigheid. Het beperkt
echter zijn denkbeelden niet tct zichzelf alleen,
want dat zou een ontkenning zijn van zijn over
levering. Onschuldig in het verleden, onschul
dig, ja, dat zweer ik, in het heden cn thans
nog bloedende uit zijn wonden, strekt het de
broederhand tot uw verschillende landen uit.
In weerwil van wat het heeft geleden, wil het
de smarten kennen van alle volken dcc aarde
om zo te helpen en te troosten. Het zou er
zich in verheugen, als het op zijn oorlogspuin-
hoopen cn de di oefenis van zijn eigen vernie
lingen, denk zij dc gemeenschappelijke
krachtsinspanning, dc goddelijke bloem von
den vrede mocht zien ontspruiten.
Hevriot's rede werd geestdriftig toegejuicht.
Rede Macdonold.
Ter Volkenbondsvcrgodering te Genève heeft
de Britsche premier, hoewel de goede
bedoeling ervan op prijs stellende, noch
tans niet verheeld, dot het ontwerp-gorantie-
verdrag, hetwelk het denkbeeld van den wc-
derkeerigen bijstand belichaamt, niet de in
stemming van Groot-Britnnnië kon verwerven
omdat het herstel van 't alliantie-systeem wel
bepaalde staten samenbracht, maar andere
buitensloot. Neen: veel wenschelijker kwam het
Macdonald voor in de toekomst het stelsel
van arbitrage in al zijn uitgebreidheid toe to
passenhij beval met nadruk in zijn gecst-
ditiftig uitgesproken en even enthousiast door
de toehoorders ontvangen rede het scheids
rechterlijk systeem aan, temeer daar tot dus
ver de historie had aangetoond, dat alle ver
dragen met militaire garanties nimmer een
oorlog hadden kunnen voorkomen. Een fout
achtte Macdonald het de veiligheid der naties
louter cn alleen als een militair vraagstuk te
beschouwen, dat geheel berust op de heer
schappij van de kracht. Een dergelijke opvat
ting kan volgens den Britschcn premier „ons
in slaap wiegen en tijdelijk kunnen groote en
kleine naties meenen, dat hun bestaan niet
meer wordt bedreigd, maar als na alle spre
kende historische bewijzen, dat militaire kracht
geen veiligheid waarborgt, wij thans de
dwaasheid onzer voorvaderen herhalen, is de
veiligheid, die ons door krocht wordt verze
kerd, niet meer dan een verraad aan de natie,
die zich ermee in slaap laat wiegen." Hieruit
volgt dus, dat Macdonald het probleem der
veiligheid opgelost wenscht te zien door mid
del van ontwapening. In dit verband heeft
Macdonald gisteren voorgesteld voorbereidin
gen te treffen voor het houden in Europa van
een ontwapeningsconferentie, die zich zou
hebben bezig te houden met het gecompli
ceerde vraagstuk van de bewapening ter land.
Binnen een jaar tijds zou deze conferentie,
waartoe de uitnoodigingen in zee zouden moe
ten worden gezonden door den Volkenbond, in
'n Europeesche stad moeten worden gehouden.
Al de leiders der Europeesche regeeringen be
hoorden daarop tegenwoordig te zijn. Mnnr
voorwaarde voor een toekomstigen vrede, die
uit zoo'n ontwapeningsconferentie voort zou
kunnen vloeien, ochtto Macdonold bovenal do
universaliteit van den Volkenbond. Vandaar,
dot hij niet alleen het wenschc^jke uit
eenzette von Ameriko's toetreding tot den
Volkenbond, moor bovendien dc urgentie be
toogde von Duitschlunds toelating, terwijl zj.
evenmin de plaats voor Rusland onbezet mocht
blijven. Juist het nauwere contact cn de bc-
lere verhouding, die de laatste tijden tusschen
de genllieeidcn cn de drie genoemde belang
rijke stoten waren ontstaan, voerde Macdonald
als motieven aan voor hun opneming. Ten
eerste heeft Amerika, door de officieusc so
menwerking met Europa, zooals die tot uiting
kwam in het samenstellen von het rapport der
deskundigen, feitelijk zijn politiek van afzijdig
heid loten varen cn heeft het zich weer met
de Europeesche zaken bemoeid. Ten tweede
zijn door het sluiten van bet poet van Londen
de rclatiés tusschen Duitschlond en de geal
lieerden veel oongenomer en soepeler gewor
den, terwijl ten derde cn ten besluite do weg
voor Ruslands toetreding tot den Bond ni
voelt de sovjet-unie waarschijnlijk hier op 't
oogenb.ik nog niet al tc veel voor mcor of
minder is gebnond zoowel tengevolge van do
offirieelc erkenning door verschillende staten
ols door het Engclsch-Russische verdrag.
Terecht heeft Macdonold dan ook op
gemerkt, dat de Volkenbond, die naar een
Europeosch verband streefde, dit resultaat nooit
volkomen kan bereiken „zoolang onze vroe
gere vijanden niet opgehouden hebben onze
vijanden te zijn cn zoolong zij niet met ons
te znmen oon het tot stand komen van dnt
verband arbeiden." Hier is weer de verzoe
ningsgezinde pacifist non het woord en zoo
sterk is het verlangen van Macdonold om
Duitschlond niet langer uit den Bond te we
ren, dot hij er op stoat, dot nog tijdens de
huidige Volkenbondsvergodcring de toetreding
vnn Duitschlond wordt geregeld.
Macdonold had een goeden dog cn was
zeer op dreef. Zijn woorden vonden dan
ook een bijkans generale instemming, al ge
tuigde het overigens van wat te weinig tdet,
teen hij de oplossing von het Opper-Silezi-
sche vraagstuk, noto bene ^dank z'j bemidde
ling vnn den Volkenbond tot stand gekomen,
kn:okterisccrdc als een misgreep, waardoor hij
zich natuurlijk dc ontstemming der Polen op
den hals haalde. Hoezeer hem overigens ook
van Fronsche zijde bijval ten deel viel, zijn
uitlating omtrent Opper-Silczië heeft ook
verscheidene Frnnschen mishaagd, wien de kri
tiek op een den Frnnschen welgevallige op
lossing der Opper-Silezischc kwestie, onoon-
genaom aandeed. Sommige Fronsche kringen
slaan alarm in verband met hetgeen Macdo
nold zich liet ontvallen, doch volgens de laat
ste berichten berustte de indruk, dien dc Frnn
schen van Macdonald's uitlating kregen, op
oen misverstand er zou n^. een fout in den
zinsbouw zijn geslopen. Ook overigens zol
Herriot het wel niet in allen deele met Moc-
donuld eens zijn, maar wanneer niet alle tee
kenen bedriegen, bestaan er geen verschillen
van beteekenis tusschen de Fronschcn en En-
gelschcn. Men rekent.erop, dat ook van Fron
sche zijde geen bedenkingen meer zullen wor
den opgeworpen tegen Duitschlnnds toetre
ding tot den Volkenbond. De Fronsche natio
nalistische pers is echter geenszins volkomen
content met hetgeen Macdonold te berde
bracht en moet niets hebben van internatio
nale arbitrage, die de Britsche premier voor
staat, tenzij gegarandeerd wordt, dot tot ge
weld mag worden overgegaan, wanneer het
erop aankomt een arbitrale beslissing toe te
possen. Ook laat men heel duidelijk uitkomen,
dat ontwapening wel een lief ding is, maar,
zoolong Engeland nog een aardige vloot heeft,
moet Frankrijk zijn soldoatjes nog maar op
de been houden. Londen heeft inmiddels be
wezen, dat er tusschen Herriot en Macdonald
vhlt te praten cn dit steunt de verwachting,
dot ook te Genève vorderingen zullen worden
bereikt.
Het oordeel der Frcnsche pers
over de rede ven Macdonald.
De bladen maken, naar Havas uit Parijs be
richt, alle melding van de groote verbazing,
die er in de kringen van de Volkenbondsver-
gndering gewekt is door de redevoering van
Macdonald, met name door de gedeelten daar
van, die betrekking hebben op het geval von
aanval, de Opper-Silezische kwestie, de toe
lating van Duitschland tot den bond, de ver
antwoordelijkheid voor den oorlog.
Uit de commentaren van de meeste bloden
op Macdonald's redevoering spreekt verwon
dering en teleurstelling. De Quotidien noemt
die redevoering verschrikkelijk teleurstellend.
Mocdonald s bedoelingen zijn edelmoedig, zegt
h°t blad, wat hij voorstelt is echter onvoldoen
de
De Ere Nouvelle acht Macdonald's uitlatin
gen verre van datgene, wat men van den groo-
ten Engelschen democraat mocht verwachten.
De bladen willen echter toch nog hopen, dnt
Macdonald zijn laatste woord nog niet ge
zegd heeft en in volle overeenstemming met
Hcrriot een formule voor ontwapening zal vin
den, die, zooals de Ere Nouvelle opmerkt, aan
de bezorgdheid van de landen, die den vrede
willen en niet meer overweldigd willen wor
den beantwoordt. De bladen vertrouwen erop,
dat Herriot het ware gelaat van Frankrijk zal
toonen, dat niet slechts voor eigen veiligheid,
maar ook voor die van anderen bezorgd is. De
Pefit Parisien schrijft
De Engelsche opvatting is, dat militaire ver
plichtingen, bevestigd door geschreven con
tracten, hoe groot ook het aantal van hun on
derteekenaars is, niet voldoende zijn om de
veiligheid der naties te waarborgen. Men kan
daartegen inbrengen, dot het recht alleen nie»
minder onvoldoende is en dat de eenig moge
lijke oplossing een combinatie is van scheids
rechterlijke uitspraak en overeenkomsten. De
Petit Parisien is er overigens zeker van, dat