AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE eemlander"^"^ 18°"-1924
DERDE BLAD.
FEUILLETON.
Het Millioenen - Testament.
23e Jaargang
No. 94
Parijsche Brieven.
CCCXIII.
Parijs, 6 Oktober 19*24.
De Salon dc l'Automobile.
Amerikaansche publiciteit. Ont
wikkeling van het automobilis
me in Frankrijk. De drie soor
ten van reclame: kranten, affi
ches, lichtbeelden. Een nieuw
Zuid-Amerikaansch agentschap.
Professioneelc excursies en ge
zelschappelijk toerisme buiten
Frankrijk. Goede klanten voor
Europeesche industrieën, ook in
Nederland.
De 19e Salon de l'Automobile, die Donder
dag 1.1. geopend is en een paar weken du
ren moet, is wel de „Topic of the Day". Er is
niets waarvoor niet ieder zich zoo interes
seert in goeden of in kwaden zin niets
waarvan zoovelen zich het air geven iets af
te weten, als het snelvoertuig; en de toeloop
van menschen uit allerlei maatschappelijke
kringen, nu al dag na dag, naar het Grand-
Palais in de Champs Elysécs, bewijst dat
ieder er het zijne van wil hebben en weten.
Die maatlooze belangstelling voor een
zeer groot deel nieuwsgierigheid van niet-
weters is in de laatste dagen opgezweept
door een geweldige reclame, geheel en al in
den hedendaagschcn stijl der Noord-Ameri-
kaansche publiciteit, wat zeggen wil, dat zij
met goeden smaak, eerlijkheid en oprecht
heid juist zooveel rekening houdt als deze
het hoofddoel, „aandacht-vestigen", niet in
den weg staan.
Aandacht trekken, voor wat ook, op wel
ke wijze ook, bij herhaling, zoodat zij voort
durend wordt bezig gehouden, ziedaar dc
ziel en het lichaam der publiciteit, zooals de
meesters in het vak, de Noord-Amerikanen,
een paar maanden geleden dit op het be
ruchte wereld-congres in Engeland zijn ko
men uitleggen en verdedigen. Wij zijn hier
al een aardig eind op den slechten weg der
navolging van dit verfoeielijke Yankee-sys
teem, een eind nog maar gelukkig, en de re
actie ertegen doet zich al voelen en z?eri in
de publiciteit naar Franschen geest, met
smaak en met eerbied voor eerlijkheid en
oprechtheid. Het is alsof beide soorten el
kaar concurrentie aandoen, in de kranten,
met plakkaten en door middel van lichtfi-
guren waarin de weldoende fee Electriciteit
de hand heeft
Of de hedendaagsche Salon de 1'Automo
bile het record in automobilisme slaat, mag
ik niet zeggen, ik ben daartoe niet bevoegd;
op het gebied der reclame slaat hij wel het
record, dat mag ik verzekeren. De kranten
zijn er al dagen lang vol van, zoodat veel
wat anders door iedereen belangwekkend
zou geacht worden, nu óf in een hoekje is
gedrongen, óf stil achterwege is gehouden.
Wat die overmatige, opdringerige drukte
ook de Champs Elvsées zijn er vol van on do
muren in de stad zijn er overal kleurig mee
beplakt verklaart en vergoelijkt, is dc
reusachtige vlucht welke, deze industrie
hier genomen heeft, sedert zij, ook hier, het
eerst iets van belang begon te presteeren.
Een onzer kranten die veel publiciteit
heeft en daarbij zooveel mogelijk den goe
den smaak in acht neemt, „Excelsior", gaf
den dag der opening van den Salon, een
veelzeggend beeld van die vlucht, tegelijk
een van de vcrdecling van het automobilis
me over het grondgebied der Republiek. Zoo
kreog men te vernemen hoe zich "die in
dustrie in de dertig jaren van haar bestaan
had ontwikkeld: in 1894 bedroeg het aantal
in Frankrijk circuloercnde automobiel-voer
tuigen ongeveer 200; in 1901 bedroeg het
17.107; in 1914 107.535; in 1924 676.389. Van
deze laatsten wordt de grootc meerderheid
(391.309) door rijtuigen voor het tourismc
gevormd; 10*2.416 zijn rijtuigjes, cyclecars,
moto's en sidecars. 114.956 grootc en kleine
automobiel-vrachtwagens. Curieus is dat de
meeste automobielen (meer dan 20000) wor
den aangetroffen in Parijs èn in het Noor
der-departement Wat mij echter nog wol
zoo curieus voorkomt, met het oog op de
zucht tot groot-doen die overal in de lucht
zit, is dat, naar de meening der deskundige
beoordeelaars, deze Salon den indruk geeft
dat de constructeurs zich vooral gaan toe
leggen op rijtuigen van middelbare kracht
en afzien van de zware en kostbare rijtui
gen die verleden jaar nog zoo on vogue
waren; tegelijkertijd schijnen dc fabrikan
ten van cyclecars hunne machines om tc
vormen tot lichte rijtuigjes.
Dit is alles wat ik, oningewijde, van de
zen Salon heb te zeggen... neen, niet alles.
Nog dit, dat een ingewijde mij met cijfers
door hem op den Salon verzameld, bewees
hoe sterk het gebruik van eenvoudige, prac-
tische motorwagens van allerlei soort toe
neemt. Ik had dit trouwens zelf al vermoed,
toen ik onlangs in een ietwat hellende straat
een man tegenkwam met een handkar on
der welke bak een kleine motor was aange
bracht die hem ontlaste van dc zware taak
z'n karretje tegen de helling van dc straat
op to trekken.
Het seizoen brengt mee dat de plaatsen
op de advertentie-pagina's dor kranten nu
betwist worden door de groote warenhuizen
die in hoofdzaak mode-magazijnen zijn. Het
is een ware débauchc van reclame, die dezo
laatsten op artistieke wijze aanvullen
door affiches, waarvan vooral de reiziger^
in dc ondergrondsehe spoorwegen te genie
ten krijgen. Want het mag gezegd dat het
een kleurig afwisselend genot is die enorme
plakkaten met mooie, kleurige afbeeldingen
te zien, waarin bijkans zonder uitzondering
de Parijsche goede smaak zich van zijn bes
te kant uitstalt. De affiche-kunst, die nooit
ergens elders zoo mooi en zoo verscheiden
beoefend werd als hier, heeft te Parijs na
den oorlog een vlucht genomen, die zij er
voor slechts zelden bereikte. Zij houdt het
zegevierend vol tegen dc dikwijls grove, op
dringerige Amerikaansche manier, die zich
niet onbetuigd laat en, hoe smaakloos zij
ook is, haar doel. n'importc comment, schijnt
te bereiken.
Des avonds wordt op den Roulevard hot
tournooi voortgezet. Daar wisselen lichtfi-
guron die door hun harmonie in vormen en
kleuren "het oog aangenaam aandoen, af
met anderen die met flitsende cn schokken
de veranderingen het oog kwetsen en hot
schoonheidsgevoel beleedigen. Het is een
vreemd schouwspel voor hem die het nooit
of slechts zelden zag; voor ons is het, iets
gewoons, al hadden wij het wel liever an
ders; wij hebben het al zoo lang gezien, en
de variaties die de tijd er in bracht zijn niet
van belang.
Daar tusschen door is nu pas iets nieuws
te zien gegeven. Een avondkrant. „Paris-
Soir", op den boulevard des Italiens, doet
voor zijne vensters op de tweede verdieping
in groote lichtletters, die woorden vormen,
de laatste berichten overal vandaan heen
schuiven, zoo dat zij door het publiek aan dc
overzijde gemakkelijk en heel duidelijk ge
lezen kunnen worden, waarvan dit publick
dan ook een druk gebruik maakt.
Iets dergelijks zullen wij ook te zien krij
gen in de Avenue de l'Opéra, waar binnen
kort een groot agentschap wordt geopend,
dat, onder den naam van „Les Grands Jour-
naux Ibéro-Américains", de publiciteit van
en voor de voornaamste bladen der 22 sta
ten van Zuid- en Ccntraal-Amerika in Euro
pa tot wedcrzijdscb prbfijt exploiteert. Deze
exploitatie zal op zeer intelligent-moderno
wijze worden gedreven, geheel naar den
trant der in de Oude Wereld nog al onbe
kende en meestal verkeerd beoordeelde vol
ken dier betrekkelijk jonge republieken. Zoo
is een der eerste artikelen van het program
ma van dit agentschap het bevorderen van
professioneelc excursies cn van gezelschap
pelijk toerisme onder de duizenden hier wo
nende cn jaarlijks hier komende Zuid- en
Centraal-Amcrikancn, in cn buiten Frank
rijk.
Die Ibéro-Amcrikanen zijn modem in den
besten zin van het woord, maar zij weten
zeer goed dat zij voorloopig nog wel het een
en ander tc lecren vinden aan deze zijde
van den Atlantischen Oceaan, waarmee zij
hun voordeel kunnen doen. Zij houden van
reizen, waarhij zij het aangename aan het
nuttige willen verbinden, en... zij zijn goede
klanten voor vele Europeesche industrieën
„Les Grands Journaux Ibéro-Amóricaiiis"
hebben al voor dit doel betrekkingen aange
knoopt in verschillende landen van Europa,
ook in Nederland. Er zal nog wel meer be
langrijks over deze nieuwe instelling tc ver
tellen vallen wanneer straks de fraaie en
flink ingerichte lokalen in de Avenue de
l'Opéra in dienst worden gesteld en de na-
tionalen dien twee-en-twintig staten er een
centrum van verkeer en informatie zullen
vinden. Ik hoop er dus binnen kort op terug
te komea
DOYEN".
Brieven uit Rotterdam.
Vergaderingen in ons stadhuis.
Interpellaties. Zondagssluiting cn
vervroegde winkelsluiting. Wijzi
ging arbeidsvoorwaarden gemeente-
personeel. Onze haven. Hille
gersberg en Rotterdam.
Generaal Snijders is in den laatsten tijd een
veel genoemd man. Dr. Van Ravestcyn heeft
hem in onze jongste raadsvergadering in debat
gebracht, naar aanleiding van het feit, dat de
oud-generaal in ons raadhuis een rede heeft
gehouden voor de vereeniging van verlofsoffi
cieren. Dat komt in ons stadhuis niet te pas.
vond de communist; of men moet ook aan an
dere vereenigingen het recht toestaan gebruik
te maken van deze localiteitcn. Hy had er een
interpellatie van gemaakt, die door den voor
zitter beantwoord werd met de mededeeling dat
andere vereenigingen gebruik van deze ruimte
zullen mogen maken, mits zij een publiek be
lang voorstaan.
De bedoelde vergadering werd gehouden in
de afd. Militaire Zaken, waar zjj naar het oor
deel van burgemeester Wjjtema thuis behoorde.
Hij vond het ook vanzelfsprekend, dat de bur
genvacht, die z.i. bestemd is'de openbare orde
te handhaven en dus behoort tot de attributen
van hen die met de handhaving van die orde
zjjn belast, in het raadhuis bijeenkomt.
Het is ook vanzelfsprekend dat de communist
het daarmee heelemaal niet eens was. De ver
eeniging van verlofsofficieren streeft geen pu
bliek belang na, zei hij, en Militaire Zaken is
noodig voor de uitvoering van de Militiewet,
niet voor de propaganda van het militairisme.
De soc. democraat Lührs viel den communist
bij. Eenigen tijd geleden heeft h\j de kwestie
van de vergaderingen in de openlucht aange
sneden, en is daarvan zelf slachtoffer gewor
den. Want het was zy'n bedoeling een uitspraak
van den voorzitter te krijgen, waardoor de ver
zamelingen van communisten op het Noord-
plein onmogelijk gemaakt zouden worden, en
geheel in tegenstelling daarmee hoorde hij dat
er geen bezwaar tegen deze vergaderingen be
stond; waarvan het gevolg is dat h\j nu eiken
Zaterdagavond op bedoeld plein de soc. dcm.
ideeën moet verdedigen. Dan kom ik voortaan
liever ook in het stadhuis, kondigde hij aan.
Dc heer Schouten, zijn a. r. tegenvoeter, vond
het criterium van den voorzitter minder geluk
kig en drong op een ander, meer bruikbaar
criterium aan. Ook de raadsfracties vergaderen
in het raadhuis, zonder dat zij daarbij steunen
op een besluit van B. en W. zei hjj; waarop
wethouder Hejjkoop in het midden bracht, dat
bij zijn medeleden altijd in zijn kamer ontvangt.
Ik zal in mijn kamer ontvangen wie ik wil, al
dus de wethouder, en ik zou wel eens willen
zien, dat men mij dat verbood.
Tenslotte heeft de interpellant een motie in
handen van B. en W. om prac-advies gesteld,
waarin h\j verzoekt maatregelen te treffen om
een einde te maken aan het verblijf van de bur
gerwacht in het stadhuis en aan de ingebruik-
geving van localiteit voor een ander doel dan
den dienst.
Ook de rapaljeman Corenmans interpelleer
de: n.l. over het bezoek van de Amerikaansche
schepen, het bezoek van de Koningin en den
werkloozensteun. Hij was eigenlijk beleedigd,
omdat in het blad van de burgerwacht geschre
ven was dat hij dronken in dc koffiekamer ver
scheen en omdat de burgemeester hem meege
deeld had dat hij, indien hij bij het bezoek van
de Koningin in het stadhuis wilde verschijnen,
in het zwart gekleed moest zijn. Daarom is hij
niet gegaan. De ontvangst van de Amerikanen
had, naar een deskundige hem verzekerde, niet
IS00 gulden, maar minstens 10.000 gulden ge
kost.
De burgemeester hield staande dat de recep
tie f 1800 gekost heeft, waarop de heer Core-
mans zoo vriendelijk waslijn beschuldiging, als
zou de voorzitter den raad verkeert! hebben in
gelicht, terug te nemen.
Verder is er nog gesproken over het onbe
woonbaar verklaren van 114 woningen, maar
ondanks deze groote verscheidenheid van on
derwerpen kwamen we er met een middag af.
Dat is een zachte overgang geweest van de
vacantie naar het werken op volle kracht, dat
in de volgende vergadering zal aanvangen.
Want dan komt het rapport van de commissie
inzake Zondagssluiting en vervroegde winkel
sluiting aan de beurt, dat vóór de behandeling
al zooveel pennen in beweging gebracht heeft.
De belangstelling, zoowel van dc zijde van de
winkeliers als van die der bedienden zal bui
tengewoon groot zjjn. Het zal een felle strjjd
worden; maar de actie tegen de conclusie van
dit rapport is door de winkeliers met zooveel
overtuiging gevoerd, dat zij het rechtsche deel
van den raad en de Vrjjheidsbonders wel voor
hun standpunt zullen hebben gewonnen.
Dan volgt het voorstel van B. cn W. tot wij
ziging van de arbeidsvoorwaarden van het ge-
meentepersoncel, dat een bezuiniging van
f 945.000 in uitzicht stelt, waarbij een 48-urigo
werkweek wordt bereikt, en een betere ver
houding tusschen dc loon en van bekwame vak
lieden en ongeschoolden. Misschien maar al
leen in het uiterste geval zullen de pen
sioenbijdragen op het loon worden verhaald.
Wjj hebben in Rotterdam langen tjjd met de
looncn van de gemeentewerklieden van den
hoogen boom geleefd, bij andere groote steden
vergeleken, en daarom is er niets onbillijks in
wanneer werktijden en looncn wat meer in
overeenstemming worden gebracht met die in
het particulier bedrijf. Het eenige onbillijke is
dat men de ambtenaren vrijuit laat gaan. Als
men b.v. eens vergelijkt hoe geweldig hoog de
salarieering van de leeraren is in verhouding
tot de rijksregeling, dan wekt het bevreemding
dat een stad als de onze, die bezuinigen moet,
dergelijke salarissen handhaaft, terwijl men
aan den anderen kant tot een verlaging van
de havengelden, welke fn het belang van onzo
haven dringend noodig is, 'omdat daarmee het
algemeen belang van Rotterdam in de eerste
plaats is gemoeid, niet komt uit verkeerde
zuinigheidsoverwegïngen. Een matige winst,
zeggen B. en W., mogen wjj op de haventarie-
vcn wel malcen. Maar niemand weet hoe groot
deze matige winst wel is. Wo hebben tegen
woordig niet alleen de concurrentie van Ant
werpen, maar de naburige havens, Vlaardingen
en Dordt, doen ook afbreuk.
Intusschen wordt ons een prachtig graansei-
zoen voorspeld, cn de vruchtenmarkt is voort
durend beterend. Zaterdag doet alweer een
nieuw schip zijn proeftocht, dat direct in de
vaart komt: de Wieringen van de Rott. Lloyd.
Onder deze omstandigheden is het niet te
verwonderen dat een kleine, bloedarme ge
meente aan den rand van onze stad, Hillegers-
berg, graag bij ons wil komen inwonon. Het is
ons uitspanningsoord, en er wonen vele foren
sen, maar om dit plaatsje te adopteeren en het
in een behoorlijken staat te brengen, zal heel
wat geld noodig zjjn. Toch is het jammer dat dc
Rotterclamsche bouwers in het kleine dorpje,
dat zoo'n magnifiek kerkje en prachtige water
partijen heeft, ongestoord een soort roofbouw
kunnen toepassen.
't Zal een kwestie van tijd zijn. Op den duur
zal Rotterdam er toch aan moeten geloovcn;
intusschen installeert Hillegersberg vandaag
Zaterdag zijn nieuwen burgemeester!
Herfstmode.
Een vriendin von mij is twee volle dagen
werkelijk onzichtbaar geweest en daarna
siopd zij voor me in een méér don keurig
nojaorspak een rechte rok, niet bijster kort en
net zóó wijd, dat zij cr niet in behoefde tc
strompelen, en daarover eon jas, die tot hoar
knieën reikte, eenl os model, dat slank of-
kleedde met zichtbare knoopsluiting, kleploozc
zakken, waarin plaats was voor een beursje en
zoo, nauwe mouwen, een platte kroog en revers,
kortom, een héél eenvoudig wandelkostuum,
dat haar uitstekend paste en daardoor den in
druk maakte een „duur pak" te zijn. Leuk toch,
als je zoo handig bent. Daar hnd zij nu twee
dagen aan gewerktgeknipt, geregen, gepast,
ingestikt en afgewerkt cn nu wos het volmaakt.
Zij had er een flossige los wollen slof voor ge
kozen, een ruit natuurlijk, (zie mijn vorigen
modebriefen zij kocht er een wollen vestje
bij in een harmoriieerende kleur. Velen zullen
nu misschien zeggen „Wat idicotik zou het
pak gekocht hebben en het vestje zelf ge
maakt I" Maar zij hnd goede patronen voor
een montelkostuum en kon doordoor veel geld
uitsparen. Die wollen vestjes echter -zijn tegen
woordig zóó goedkoop, dat het zonde van den
tijd is om er op een tc zitten zwoegen. Ik spreek
steeds van vestjedat komt door het model,
maar het was eigenlijk een soort jumper.. Het
vestgedeelte was von wol, V-vormig uitgesne
den, onzichtbaar sluitend, schuin over elkaar,
met een borstzakje, en wat ingenomen op dc
heupen. De mouwen waren van zijde, maar ze
kon deze dingen ook in wol-en-shnntung en
wol-en-flancl krijgen. Wanneer zij den mantel
nu open liet hangen, vormde het een keurig
geheel met den rok Natuurlijk droeg zij, het
pak is groen, er een leuke bruin zijden foulard
op. Geen vrouw loopt thans meer zonder sjaal,
foulard of scarf. Het is d e finishing touch ven
het toilet en cr bestaan alleraardigste variaties
in. De dikke, lange wollen scarves zijn nog op*
geborgen tot ijstijd maar de soepele dunne,
die beschilderd of gebatikt zijn of, zoo u wilt,
bedrukt, zijn nu zeer in trek. Zij maken wer
kelijk de kleeding af en zij zijn luchtig en tocK
warm. Het is de mode op het oogenblih ox*
eenig symbool in de teekening te leggen een
geluksspreuk, en lievelingsbloem van de draag
ster of haar monogTom. In Parijs werden dezo
lappen, apachen-doeken noemt men ze, met
emblemen van de Olympische Spelen verkocht
of in de kleuren von een internationale vlag.
Zoo kreeg men aardige souvenirs, die meege
nomen werden naar de verro landen.
Sommige menschen springen wat onhandig
met die dingen om, en winden ze als een touw
om hun holzen I Men moet echter eerst von
de vierkante lop een driehoek vouwen, en dan
deze tot een smalle reep rollen. Leg die om
uw hols, mank een knoop van voren, speld dia
vast, draai de goheele geschiedenis om cn loot
de losse einden lustig wapperen op uw rug.
Dat staat jong cn vroolijk I
Nu met een grilligcn sprong van de ban
dana om uw hals naar een paar warme muil
tjes voor uw voeten I
Zij bestaan geheel irit lint en zijn vooral
prnctisch om op reis te gebruiken. Voor een
middenmoat-voct heeft u ongeveer 1.80 M.
noodig van 10 c.M. breed lint. Verder een
paar leeren zooltjes, bekleed met schapen
vacht. Maak aan de uiteinden hiervan eenige
gootjes, zoodot u hier de bovenzijde van dd
muil non vost kunt hechten. Verdeel het lint
in tweeën en naai van ieder stuk de uiteinden
non elkaar. Dit punt wordt dun de ochternood
van het schoentje. Maak nu een inslag in het
lint, waardoor het schuin afloopt, zoodat het
von voren 10 c.M. breed blijft, doch van achte
ren maar 6 c.M. breed is. Stik nu een stukjo
boorlint oan de binnenzijde von het bovenste
gedeelte, waardoor u een elastiek rijgt. Hooi dan
oen rijgdraad door het onderste deel, verdeel
de ruimte, gelijk (van voren mogen er iets
meer plooitjes zijn) en stik dit stevig op de zool
tjes vast
U heeft nu een breed lintgcdeelte voor de
tccncn en een smaller, dat recht op blijft stoon
voor den hiel. Versier het voorste stuk met oen
paar kleino roosjes van zilver of gouddrood
cn u heeft de aardigste en goedkoopste muil
tjes, die u zich kunt denken.
Nu nog een paar olgemeene nieuwtjes voor
het komende seizoen. De rechte lijn blijft ge
handhaafd. Dat wil dus zeggen nog een nauwe
kokerrok, die precies om de heupen sluit en
je leuk staat, als je jong en slank bent, moor je
een mal figuur geeft, ols je wat zwaarder wordt.
Alle rokken zijn weer korter, véél korter dnn
verleden jnor en vanzelf stijgt door dot in
krimpen van den rok, de tnillelijn een beetje,
anders werd, de rok niet meer dan een aan
gezet strookje En dan is er een groote veran
dering dc voornaamste gorneering zit van
achteren. Vroeger, als je zien wou wat vóór
of achter was, keek je naar het strikje, de
kont of de gesp, en dut was don de vóórkant,
maar nu is het precies nnders-om Dc mode
koningen zeggen Nou ja, wie achter u loopt
of bij het ooncert achter u zit (en dat zijn men
schen, die u het felst bccritiseercn I) wil ook wel
eens was zien I Nu zijn de jurken van voren
recht en glad en maar een klein beetje rond
uitgesneden, moor aan de achterzijde is dc hols
flink bloot en door hangt een strik,daar zit een
geborduurd stukje of een kostbare speld op dc
stof. Gek ach, de heele mode is immers gek f
Wc zijn ver af geraakt van Adam en Eva nog
een beetje verder, doet er heusch zooveel niet
toe.
Er zijn nog meer dwaze inventies. Zoo loo-
pen de Parijscho meisjes nu met een groot
hart op hoar nieuwste jumper geborduurd en
dames met tailormades drogen een echt hce-
ren-overhemd I Ik zie den dag niet verre meer,
dat wc ons in een gewoon colbertje gaan ste
ken voor de grap f
In plaats van de nagemaakte parels, die een
paar jaar lang zoo geweldig in de mode zijn
geweest, drogen de dames nu kleine zilverkrn-
len net kogeltjes in writ, grijs, zwart, die twee
gaatjes hebben waardoor men ze op de stof
kon vasthechten. Verder is de papegaai, dit
jaar het rnodedier, niet de levende vogel, maal
ais motief om op de japonnen te borduren of ter
gorneering van een hoed.
Elke dag is een leven in 't klein.
door HULBERT FOOTNER
„Ik heb je gezegd, dat ik je in gedachten dik
wijls raad gegeven heb. Maar ik wil je mezelf
niet als een goed voorbeeld voorhouden. Ik
smeek je mijn voorbeeld niet te volgen. Laat
geld nooit je meester worden. De oude Silas
Gyde, de vrek, zegt je, dat geld nergens anders
goed voor is dan om uit te geven. Ik ben erin
geslaagd den zwaren last van rijkdom te schep
pen en heb daarbij mijn ziel verloren. Ik laat jou
de moeilijke taak om je daarvan tc bevrijden
zonder de jouwe te verliezen.
Hij, die het goed met je meent
„Silas Gyde."
Twee jaren later was het volgende eraan toe
gevoegd
„Ik heb dezen geopend om er een waarschu
wing bij te schrijven.
„Wanneer je mijn geld erft, ben je verplicht
ook mijn zorgen te erven. Van of het oogenblik
dat ik rijk genoeg was om berucht t« zijn, ben
ik het doelwit geweest van den nijd en haat der
menschen. Dc verwachtte dot. In werkelijkheid
heb ik er in zekeren zin van genoten. Hun haat
gaf mi; het gevoel, dot ik iets in de wereld be-
teekende.
„Met de post kreeg ik en krijg ik nog steeds
honderden brieven dreigende, smeekende, belee-
digende brieven. Ik negeer ze. Maar in den
laatsten tijd is een wezenlijk gevaar mij gaan
bedreigen door het verspreiden van anarchisti
sche leerstellingen onder de menschen. En er
zijn er velen, die de verklaarbare ontevreden
heid onder de menschen aanwenden in hun
eigen voordeel. Mijn dreigbrieven hebben thans
een georganiseerden haat achter zich.
„Het toppunt werd een maand geleden be
reikt met den moord op Ames Benton, de eerste
tragedie van dien aard in Amerika; maar, naar
ik vrees, niet laatste. Ik kende den man; ik
deed zaken met hem; den dag vóór zijn dood
heb ik nog met hem gepraat. Wat de zaak nog
erger voor mij maakte was, dat Benton wat je
noemt een populair man was. Als zij met hem
zoo iets deden, wot zou dan mijn lot zijn?
rrDe zaak is, wanneer jij dit leest, misschien
reeds long vergeten; daarom wil ik je zeggen,
dat Benton een vooraanstaand en welgesteld
iemand was —ofschoon niet zoo rijk als ik
president en directeur von vele instellingen. Hij
werd 's nachts in zijn bed door een bom in stuk
ken gerukt. De man, die de bom wierp, heeft er
ook het leven bij ingeschoten. Hoe hij erin ge
slaagd is in Mr. Benton's slaapkamer te komen,
zal altijd een mysterie blijven. In Mr. Benton's
nalatenschap werden dreigbrieven gevonden,
vrijwel gelijk aan die, welke ik ontvangen had.
De medeplichtigen van den moordenaar want
algemeen werd geloofd, dat hij medeplichtigen
had zijn nooit gevonden.
„Die zaak heeft er niet toe bijgedragen mij
's nachts lekkerder te doen slapen. Mijn moed
behoort tot de daglicht-variëteit. Zoolang ik
mijn oogen open kan hebben, voel ik me vrij
veilig; maar bij de gedachte in mijn bed aan
gevallen te worden, zinkt mij de moed in de
schoenen. Nu hem ik mijn voorzorgsmaatrege
len genomen.
„Het Madogascar-hotel, dat ik liet bouwen,
was bijna klaar. Om aan de westzijde licht en
lucht te hebben, had ik reeds het aangrenzen-^
de huis in de Forty the Streef gekocht. Ik
kreeg het goedkoop, omdat het een particulier
krankzinnigengesticht was. De transactie was
door bemiddeling van agenten tot stand geko
men, en algemeen was bekend, dat ik dc eige
naar was.
„Ik liet een opening maken tusschen hef h'o-
tel en dat huis. Door het werk te verdeden
over vele personen, kon ik mijn bedoeling voor
el'en verborgen houden. De menschen, die do
stalen deuren erin zetten, dachten, dat de ach
terdeur toegang moest geven tot een ondiepe
kost in den muur. Toen de deuren erin waren,
heb ik die kost eigenhandig weg gemaakt, zoo
dat ik er door kon. Niemand, die hef wist,
vond het vreemd/ dat iemand als Silas Gyde
een soort kluis in zijn ^portementen hbd.
„Ik heb me geïnstalleerd in een achterkamer
van het oude huis. Hier kan ik rustig slapen.
Als de geesten von de arme krankzinnigen door
de gangen sluipen, mij vallen ze in ieder ge
val niet lastig.
„Moar ze kunnen me natuurlijk toch te pak
ken krijgen en ik schrijf dit, om je op de hoog
te te brengen van alle bijzonderheden. Ik weet
zeker, dat een duivelskundig brein de anar
chistische agitatie gebruikt om een chantage-
plon op reusoch'tigen schaal tof uitvoering te
brengen.
„Zoo heb ik bijv. onmiddellijk na den dood
van den armen Benton een brief gekregen, die
mij met een dergelijk lot dreigde, en ik heb le-
den om te gelooven, dat zulks ook het geval
was met vele andere rijke mannen Evenals
de anderen, heb ik dien brief in handen gege
ven van de politie, en met welk resu'taat
Geen ander dan dat ik dadelijk een tweeden
brief kreeg, dat mijn daad bekend was cn det
ik, wanneer ik niet onmiddellijk alle betrekkin
gen met de politie ofbrak, op straat neerge
schoten zou worden.
„Ik negeerde den brief en drie dagen later
kreeg ik op City Hall Square een kogel door
mijn hoed. De couranten schenen te vinden,
dath et niet meer was dan mij toekwam. Maor
de andere rijkaards zagen de beteekenis van het
feit in. Nog deed de politie niets en ik besloot
olie betrekkingen met hoor te verbreken en me
zelf te beschermen.
„Let nu goed op. Een week no den aanslag op
mij kreeg ik op mijn kantoor bezoek van een
beleefden jongen man, die mij een kaartje gaf
von de Eureka Protective Association.
Zijn voorstel kwam in het kort hierop neer,
dat zijn organisatie voor honderd dollars per
maand zou garandeeren mij tc beschermen te
gen alle bedreigingen van anarchisten, en mij
op de hoogte brengen zou van alle aanslagen,
die tegen mijn leven gesmeed mochten worden.
Nu de politie de Rooden niet kon krijgen
zoo zeide hij was zijn vereeniging erin ge
slaagd hoor agenten in alle anarchistenkringen
te krijgen om op de hoogte te blijven van wat
zij wilden.
„Ingenieus niet Ik kon mij heel goed voor
stellen, dat veel van mijn rijke kennissen er
na al het gebeurde der laatste weken zouden
inloopen. Maar fk vond het heele zaakje ver
docht. Ik vermoedde, dat, als ik me er een
maal mede inliet, het bedrog verdubbeld, ver
driedubbeld en vervierdubbeld zou worden en
ik, inplaats van rust, steeds meer angst krijgen
zou. Ik kon evengoed dadelijk dood gsen. Ia
ieder geval, zoo dacht ik, was het niet mo
gelijk, dat iedere rijke man er zich aan zou
onderwerpen, en zij konden toch moeilijk ons
allen dooden. Mijn kans was even groot ais die
van een ander.
,Dus wees ik den jongen man de deur en;
nam mijn eigen maatregelen. Ik sloot mijn kan
toor in de stad cn dreef mijn zaken door be
middeling van alle makelaars. Ik ben naar mijn
schuilploots in hc-t oude huis ..verhuisd^ en
waag me alleen bij daglicht in de drukke stra
ten. Het geheim van mijn slaapplaats is nog een
geheim, dat weet ik zeker. Ik heb geen dreig
brieven meer gekregen cn ik hoop, dat zij me
nis hopeloos van hun lijsten geschrapt hebben.
Maar als ze me te pakken kriigen, weet jij ten
minste alle bijzonderheden."
Negen maanden later had Silos Gyde er het
volgende bijgeschreven
„Boste jongen. De lange avonden zijn
moeilijk door te komen. Mijn oogen worden
moe vnn het lezen en mijn gedachten behooren
niet tot de vroolijkste. Ik heb een klein hondje,
dat ik half dood op straat vond, ols gezelschap
genomen, moor het is een echte slaapkop.
„Ik denk hoe longer- hoe meer aan jou. Ik
wou, dot ik naar je toe durfde gaan cn mw
bekend maken aan je. Moar ik heb het te lang
uitgesteld. Ik weet thans, dat ik nooit gaan
zul. Dit is het eenige middel om me met je
in verbinding te stellen. Na mijn dood zal je
me leeren kennen. Wie weet of ik hier mis-
schien per slot van rekening nog niet een
vriend achterlaat."
Don volgden verscheidene bladzijden met
goede cynische, grappige, vriendschappe
lijke raadgevingen. Een heel andere Silas
Gyde sprak hieruit dan degene, di° de wereld
kende. Maar Jack keek die voorloopig slechts
even door hij wilde meer weten van de feiten,
die betrekking hadden op het eiitde van zijn
wei doffer.
TV.'ordt vervolde! .j
