AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EEMlander" z.t.rd.ig «as
BINNENLAND.
TWEEDE BLAD.
KOLONIËN.
23e Jaargang
Mo. 163
Mode.
ONDERGOED.
Bij de moderne toi!ettenf welke recht en
sluik afhangen en van soepele stof worden
gemaakt, is het ondergoed een kwestie van
zóóveel belang, dat ik daai wel een afzonder
lijken brief aan mag wijden.
De tijden van K«tt zware, solide keper of
molton ondergoed zijn thans absoluut voorbij-
Het is dun, zacht en plooibaar, het materiaal,
waar we tegenwoordig onze nachtjaponnen en
het verderc „lijfgoed', zooals de bleeker het
betitelt, van maken
Wie niet genoeg geld heeft voor zijden
hemdjes, die neemt ze in batist of heel fijn
linnen, cn ve'en behelpen zich met een 'goed en
zacht soort katoen
Onlangs was ik in den Schouwburg waar
„De Veroveraar" werd gespeeld. Wat hebben
wij gelachen om de verontwaardiging van de
beide Tantetjes, omdat de vriendin van Fró
„een lose.... een róse.... een rose chemise!"
droeg Het was zoo innig ouderwetsch, want
nu zien ze overal de gekleurde onderkleeren
in de winkels zoowel a's in de linnenkasten van
hoogst respectabele, deftige dames I
Eir zijn er ook velen, die zwarte dessous
dragen Hoewel het een enkele maal onder een
zwarte japon niet anders kan, ben ik toch geen
voorstander van deze dracht Ik vind het niet
frisch en daarom verkeerd. Verder zijn er nog
gelukkig ook verstandige vrouwen, die „ma
ling hebben" aan de dunne mode en die lustig
allerlei wollen ondergoed onder haar moderne
jurken dragen. Zij zien er een beetje pntfepoe-
ferig uit en hebben rare knobbeltjes en onef
fenheden onder haar japon zitten, moor zij
voelen zich t. m. lekker en veel behaaglijker
dan haar ijdele zusters, die, vrieskoude en
nattigheid trotseerend, met een heel slonk fi
guurtje, omper omhuld, en hun kippevel boenen
in ragfijne zijden kousen, huiverend en klap
pertandend haast op de kachel kruipen I
Men zegt, dat ei geen jaar zooveel wollen
truitjes werden verkocht als tegen dezen win
ter en waar men 's morgen ook huisvrouwen
ziet, zij dragen er allen een, met of zonder
mouwen, over haar oude blousje heen ze die
nen een dubbel doel zij verwarmen en stellen
de dames in staat haar oude bul'en of te dra
gen 1
De moderne dessous zijn niet kostbaar. Ten
eerste is het niet meer noodzakelijk een vol
dozijn van elk soort in voorraad te hebben,
zoonis onze grootmoeders dat hadden, wier
goed voorziene linnenkast, haar trots en glorie
was. Hef is, volgens mij, veel verstandiger om
de nieuwe kleedingstukken één voor één bij te
koopen. Is er een pantalon versMen, neem dan
meteen een nieuwe. Rookt u door uw onde'-
toilles heen, schaf u er dan niet meer dan twee
of drie tegelijk aan Want cok in deze dingen
verandert de mode snel. Ec wordt gefluisterd,
dat het binnenkort uit zal zijn met de platte,
vormlooze modellen, dat de mooie, flatteuze
emperimodcl dan weer in eere hersteld
wordt. Dat beteckent, dat dan ook de ccrset-
ten, combinations, ondertailles, etc. een ander
model zullen krijgen. Wat heeft u don aan
een stapel van h^t tegenwoordige goed
Bovendien zijn de dessous niet kostbaar,
omdat ZÜ zoo hypereenvoudig zijn Een rechte
lap, aan den onderkant een schuif met een
elastiek er door, van boven een Valenciennelje
of een geborduurd motief den lap dichtnaaien
een paar linten als schouderbanden en uw on-
dertoille is gereed. Hemden, nachtjaponnen,
onderjurken alle hebben zij hetzel'de mo
del geen mouwen, schoudei lintjes en een
vierkant uitgesneden hals.
Er kwam in de eerste dogen von November
een alleraardigst boekje uit bij de Geb«"
Kluitman, in Alkmaar Hoe maak ik mijn on-
derkleeding Het is eon handleiding tot het
zelf vervaardigen van onderkleeding voor da
mes en meisjes, bewerkt door een oud-lceroresj
aan de Haagsche Industrieschool, mej. H. J
van Wessem.
Er staan liefst 126 afbeeldingen in, die de
verschillende aanwijzigen in beeld brengen cn
dus verduidelijken, en dan is cr bovendien nog
een patronenb'ad aan toegevoegd.
Het zal een ideaal bezit zijn voct alle jonge
vrouwen, die handig overweg kunnen met de
naald, en zij, die dat nog niet kunnen, moeten
het dan maar leeren. Dit is echt vrouwenwerk,
nuttig en onimeerend.
Een meisje, dat bijv, niet haar uitzet kant en
klaar wil koopen, kan aan de hand van dit
boekje een keurige collectie dessous bij el
kander werken. De deskundige leidster geeft
natuurlijk menigen practische raad
Eerst wordt het knippen onderwezen, het
rekken van ongelijk vallende sloffen, de ver
schillende naden vcor elk soort ondergoed.
zooais ze op de. machine gestikt moeten wor
den of met de hand gewerkt.
Een apart hoofdstuk aan het „Steeds terug-
kcerend „bijwerk" gewijd't inrimpelen, ver
deden der ruimte, het afwerken van het
splitje, het tegenzetten der schuine biezen, het
aanzetten van borduursel, de hoekvorming, enz,
want het zijn juist deze z.g\ k'cinigheden, die
er het meest op ann komen. Wanneer die dé
tails niet met zorg worden uitgevoerd en
de puntjes in orde gemaakt, don is het cachet
van het gansche kleedingstuk bederven.
Dat zijn de dingen, die anderen smalend
doen zeggen „Je kunt het to<"h wel echt zien,
dat zij haar goed zelf in elkander prutselt I"
Daarna komen de aparte kleedingstukken aan
de beurt eerst het hemd met ronde, V-vor-
mige en vierkante halsuitsnijdingbijzonder
netjes is ook het model voor het „zooghemd"
met lintsluiting aan beide zijden op de borst
in plaats van het breede split in het mdden.
Voor nachtklcedng wordt het nachtjak (voor
oudere dames), het zeer gracieuze kimono-
nachthemd en df vlotte pyjama beschreven
Vervolgens krijgen wij een aantal verschil
lende bewerkingen van één patroon te zien en
keurige combinations-modellen. Het is tegen
woordig zeer in de mode om dezelfde versie-
mg langs de bovenzijde van het liifjc tc zet
ten als langs de wijde piipen van de pantalon
Hemden worden niet veel meer gedragen. Zij
geven weinig warmte en een onnoodige dikte
op heuphoogte cn dneronder.
De moderne vrouw draaft 's zomers een
netje, 's winters een wolletje, dan haar cor
set en daar over heen en combination van
teillg en pantalon. Het hangt van de japon af.
of er nog een onderjurk hij gedragen moet
worden. Een zware vromv draagt direct over
het corset een bustehouder. Ook he» zelf ma
ken hiervan wordf in het bewuste hoekie ge
leerd. dat tot besluit een paar aardige model
len van morgenjokjes cn kapmantels geeft.
Oost-Indië.
EEN OUDE MOORDZAAK OPGEHELDERD.
De veldpolitie van Tangerang heeft een goe
den slag geslagen, meldt het Bat. Nbld.
Zij is erin geslaagd een oude moordzaak
van zeven jaar her tot klaarheid tc brengen.
Donderdag (4 December) zijn de daders gear
resteerd zij hebben een volledige bekentenis
afgelegd.
Ongeveer zeven jaren geleden werd in een
van de naburige desa's een Chinees, die bekend
was om zijn ruw gedrag, vermoord gevonden,
doorboord door eenigc revolverschoten.
Kort tevoren was ten huize van den vermoor
den Chinees in de desso Tjrèwèt, een feest ern
stig gestoord door een vechtpartij, waarbij een
Chinees vrij ernstig met een mes werd verwond
door den zoon van den huisheer, den inmiddels
vermoorden Chinees.
Het dadelijk na den moord ingestelde onder
zoek heeft niet de noodige klaarheid kunnen
brengen, weshalve de politic de zaak verder
heeft moeten laten rusten.
Dezer dagen is evenwel, naar aanleiding van
in de desa's loopende geruchten en verhalen, de
draad van het destijds gestaakte onderzoek op
nieuw opgenomen met het resultaat dat aan het
licht kwam wie de daders van den moord zijn
geweest.
Als de hoofddader moet beschouwd worden de
meergenoemde Chinees, die tijdens de vecht
partij ten huize van den vermoorden Chinees
On^ Sie Löeng verwond werd. Deze he:ft zich
op den zoon willen wreken dcor den vader te
dooden, en daarbij de hulp ingeroepen van twee
kawans, met wie hij de daad volvoerde.
Het edele drietal bevindt zich thans in voor-
loopige hechtenis en heeft, zooals hierboven ge
meld, een volledige bekentenis afgelegd. Een
tiental getuigen wordt thans door de po'itie
aan een nader verhoor onderworpen, waarna de
zaak naar den landraad zal kunnen worden ver
wezen.
STORM TE SOERABAJA.-
Het
Ook in Indië kan het geducht stormen.
Socr. Hbl. meldt
De storm, die Woensdagmiddag 3 December
omstreeks vier uur boven Soerabaja losbarstte
en hier cn daar vergezeld ging van hagelslag
heeft heel wat vernieling veroorzaakt.
Ruim 300 telefoonverbindingen en tallooze
draden der Aniem werden verbroken. Op Ka-
liondo kwam een dezer draden in aanraking met
een dogcarpaard, hetwelk op slag werd gedood.
Op Pegirian werd een oude Inlandsche vrouw
door een omvallend^n boom getroffen en ern
stig verwond naar het stadsverband .overge
bracht.
In verscheidene wijken werden boomen ont
worteld of hcele tokken van boomen ofgerukt.
De talrijke omgevallen boomen vernielden in
hun val ijzeren en houten hekwerken, doken en
muren.
Op Simpang, Kebon Kenongo, in de Suma-
trastraat, op Kedoengsari, Genteng, Plampitan,
Juliana-boulevard, Stationsweg, in het Chinee-
sche kamp e.a. wijken, waaiden boomen om en
knapten takken af.
Op Simpang vernielde een neervallende wa
ring in de electrische leiding voor de tram, waar
door het verkeer geruimen tijd was gestremd.
Op Passer Besar wetan sloeg een kolossale
kanarieboom dwars door het dak van een ka
pitale Chinccsche woning. Wonder boven won
der gingen hierbij geen menschenlevens ver
loren
Op Goebeng hield de storm op vreeselijke
wijze huis. De zware zinken stationskap werd
grootendeels, als ware 't papier weggevoerd
De ravage in het S. S.-doip Pat jar Kling is
groot. Bijna geen enkel is er „heelhuids" van
afgekomen.
Ook hier hadden geen persoonlijke ongeluk
ken plaats, hetgeen in de hoogste male mag
verwonderen.
De bliksem sloeg in het gebouw der Javasche
Bank, zonder noodlottige gevolgen.
In de kampongs werden vele stulpen totaal
vernield.
Onmiddellijk na den storm namen de tech
nische afdeeling van den telefoondienst en
Aniem krachtige maatregelen om alles wat ver
nield was in den kortst mogelijken tijd te her
stellen. Heelc ploegen koelies trokken daartoe
er op uit cn den ganschcn nacht werd onver
poosd aan de herstellingen gearbeid.
Vermelding verdient ook de voortvarende
wijze, waarop de chef der exploitatie S. S.-Oos-
terlijnen, de heer Van Oorschot, vergezeld van
den chef en den eerstaanwezend ingenieur van
de afdeeling weg cn werken der S. S., optrad,
om dc schade op Goebeng en Potjorkling op
te nemen en zoo spoedig mogelijk tc doen her
stellen. Persoonlijk begaven ze zich, nadat dc
storm was uitgewoed, derwaarts. Door op Pnt-
jarkling 'iedere woning binnen te gaan en de
bewoners nadrukkelijk nf te vragen of zij do
slaapkamers nog. konden bewonen, gaf de heer
Van Oorschot blijk van zijn groote belangstel
ling in het lot zijner ondergeschikten. Direct
kon aan het herstellingswerk worden begonnen.
De matcrieele schade is, naar ons van ver
schillende zijden werd verzekerd, vrij belang
rijk.
DE NIEUWE BEVINGEN BIJ WONOSOBO
Een Aneta-bcricht van 5 December meldt aan
de Loc.
De resident van Kedoe heeft o.m. aan dc rc-
gcering geseind, dat hij nis resultaat von zijn
onderzoek, waarvan hij juist is teruggekeerd,
heeft bevonden, dot Antjoloredjo geheel is be
dolven het aantal dooden bedraagt in totaal
TI4, onder wie 77 inwoners van het gehucht
Dc .onderen waren afkomstig uit andere desa's.
Een knaap is gered. Ook andere desa's hebben
min of meer geleden er zijn drie zwaar- en zes
lichtgewonden. De beide militaire bivakken zijn
overgebracht naar Wonosobo. Volgens don vul-
canologischen dienst is het ergste geleden. D<
restauratie van dc kotta cn de desa's wordt in
langzamer tempo voortgezet. Voor voeding,
kleeding en huisvesting is voldo^pde gezorgd,
mede dank zij de particuliere giften cn gelden.
In verbond met onjuiste geruchten heeft de re
sident er zich met dr Taverne van overtuigd,
dat de plaats van het militaire bivak in Antjo-
loredjo niet verkeerd gekozen was. Het bivak
lag in een vrij vlakke strook tusschcn de dcsn's
Modjotengah cn Kcbondnlcm, buiten het vorij
epi-centrum van dc bevingen.
Berichten.
MINISTER DE VISSER.
Geen minister meer na
volgende verkiezingen?
In den middag maakte ook mevr. Philips
het bezoek mee.
Met den trein van 3.10 vertrok het gezel
schop in de richting van Rotterdam,
dc Het was een vluchtig cn vlug bezoek ge
wéést, maar toch genoeg om grootschc in
drukken ochtcr tc loten van het énorme ra
derwerk, dot hier dog oon dag in touw isl
Van bestuurszijde deelde men den 2den De
cember omtrent de situatie in de buurt van Wo
nosobo aan de Loc. het volgende mee
Een plaatselijk onderzoek naar den omvang
van den jongsten ramp heeft doen zien, dat die
omvang minder ernstig is dan zich eerst heeft
laten aanzien.
Naar alle waarschijnlijkheid is het westelijk
gebied, dat bij de oaidbcving van 12 November
zwoor geteisterd werd, zoo goed als ongedeerd
gebleven.
Gegevens omtrent het noordelijk gebied zul
len alsnog worden verstrekt.
De wegen, voorzoover die hersteld waren na
den romp van het midden der vorige maand,
zijn met uitzondering van den weg Modjotengah
—Kebondalem intact gebleven. Dc weg Mod
jotengah—Kcbondolem is versperd.
Het Bat. Nbl. schrijft
Naar wij vernemen gingen van mr. Meyroos,
voorzitter van het Bataviaosch Steuncomité
voor de slachtoffers van den ramp te Wono
sobo, plannen uit, niet alleen om de Batavia
burgerij op te wekken zooveel mogelijk in te
zamelen voor het goede dool, doch tevens om,
gelijk reeds in het kort wérd vermeld, de olge-
meene hulpverlecning bij dergelijke natuurram
pen zoo mogelijk geheel tc centraliseeren. Hier
toe zouden in de eerste plaats de twee reeds
bestaande fondsen het Smeroe- en Kloetfonds,
moeten worden samengevoegd, om don dc even
tueel overblijvende gelden van het Wonosobo-
fonds daaraan toe te voegen.
Zoo zou dan een „Algemeen fonds voor hulp
verleening bij natuurrampen in Ned.Indië" ont
staan.
Mr. Meyroos had hiertoe reeds de noodige
stoppen gedaan rich met de beheerders van
genoemde permanente fondsen in verbinding
te stellen.
Resident Schenk de Jong, omtrent dit plan
geraadpleegd, deelde in een schrijven aan den
burgemeester mede, dat het Kloetfonds onder
leiding van mr. van Gennep en het Smerocfortds
alhier onder presidium van mr. Greutzberg,
vice-voorzitters van den R. v. I (leden mr. s'Ja-
cob en mr. Trip) over saldi beschikken van resp.
50.000 en 180.000, waarvan 25.000 en
10.000 voor de Wonosobo-slachtoffers was
ter beschikking gesteld.
Waar bovendien voor hetzelfde doel van alle
kanten nog belangrijke bedragen binnenkomen,
acht resident Schenk de Jong collecteeren te
Batavia overbodig. Meer heil ziet de resident in
een fusie van alle bestaande vereenigingen en
fondsen tot en stichting voor hulpverleening bij
rompen van hoogerhnnd, die reeds dadelijk over
een belangrijke som zou beschikken. Waar ech
ter zulk een fusie reeds door het bestuur van
het oudste fonds, het Smeroe-fonds, is ter hand
genomen, acht de heer Schenk de Jong het on-
crewenscht, dat een locale vereeniging als het
Bat. Steuncomité, dot daarenboven daartoe het
gezag mist, de leiding zou nemen tot een der-
gelüke samenstelling.
Het komt den resident dan ook voor, dut de
tweede gemelde doelstelling gevoegelijk ach
terwege had kunnen blijven, welke beter had
kunnen worden vervangen door de mcdedeeling
dat eventueel na dc steunverleening restecrende
gelden zullen worden gestort in een door de be
staande stichtingen na samensmelting te vor
men" algemeen fonds.
Eerste Kamer.
De Eerste Kamer heeft gistermiddag het on
derzoek in de afdeelingcn van de Nederland-
sche en van de Indisch^ begrooting ten ein
de gebracht.
Het voornemen is, dat de Kamer weder bij
eenkomt op Dinsdagavond 20 dezer, teneinde
Woensdagochtend d.a.v. in behandeling te ne
men het wetsontwerp betreffende de plaatse
lijke keuze.
Hot Centrum Kan „uit volkomen ingelichte
bron" mcdedeelen, dat minister De Visser nh
de o.s. verkiezingen in geen enkel geval bereid
is opnieuw een benoeming als minister tc aan
vaarden.
DE KONINKLIJKE FAMILIE IN DEN
SCHOUWBURG.
H. M. de Koningin en Z. K. H. de Prins
woonden gisteravond in den Koninklijken
Schouwburg te Den Haag de voorstelling bij
van Eenzaam van Jan Fabricius, door het Rot-
terdamsch-Hofstad-Tooncel, dir. Cor v. d. Lugt
Melsert en F. H. Tartaud.
De voorstelling, welke gevolgd werd door dc
opvoering van de Bruiloft van Kloris cn Roosje
met den Nieuwjnorswensch werd door de Vor
stelijke personen tot het einde toe bijgewoond.
Tijdens den Nieuwjoarswfcnsch van Brocde-
let werd bij dc herdenking van Van Heutsz het
oude Wilhelmus gezongen. II. M. rees onmid
dellijk van haar zetel op cn bleef het Volkslied
staande aonhooren.
Een langdurig cn hartelijk applaus onder
steunde de goede wenschen voor het Vorsten
huis, waarbij Annie van Ees (Pieternel) en An
ton Roemer (Thomasvacr) als tolk voorgingen.
MINISTER GODART IN EINDHOVEN.
Bezoek aan dc Philips-
fabrieken.
De Frnnsche minister van Arbeid Godait
heeft gister een bezoekgebracht aan dc
Philips-fobrickcn in Eindhoven Hij bevond zich
in hetzelfde gezelschop als de vorige dagen.
Toen de trein uit Amsterdam, die tc 10.26
in Eindhoven arriveerde, non het station stopte,
waren door minister Aalbersc, de hccrcn Zoal-
berg, Dubail, Glaser, baron Pallu de la Bur-
rière, mr. Josephus Jitta reeds aanwezig 'om
den Fronschen minister en zijn elegante echt-
genootc op te wachten, terwijl als vertegen
woordigers van de Philips-fabrieken aanwezig
waren de heeren A F. Philips, directeur, broor
van den oprichter, en dr. N. J. Halbcrtsmo, chef
van de technische afdeeling voor de propaga
nda. Als begeleider van de pers fungeerde de
heer Wouter Hulsteijn, leider van de persaf-
deeling bij de Philips-fabrieken.
Het ging lineo recto naar dc glasfabriek. Wie
iets van den énormen omvang dezer gloeilam-
penindustrie afweet en bedenkt dot met een iet
wat grondig bezoek ettelijke dagen ge
moeid zouden zijn, die begrijpt onmiddellijk dat
deze bezichtiging in een vliegensvlug tempo
plaats had.
Begonnen werd met het begin r de werk
plaatsen, waar dc aanmaak plaats heeft van de
dikhuidige leemen kuipen (w.o. zeer gevarieerde
modellen sommige lijken op badkuipen, an
dere op reusachtige kannen met tuiten, terwijl
er ook zijn, die bizarre militaire schuilplaatsen
konden zijn.) Hier trok vooral het treden van
ae leem, die absoluut homogeen van substantie
moet zijn, de aandacht. De arbeiders treden
de kneedbare elastieke klei met de bloote voe
ten om zoodoende te constateeren, of er ook
harde bestar.ddeelen in achtergebleven zijn.
Daarna kwam men in de mengerij van de#g!as-
bestanddcclen, waar de orbeidersgelalcn alle
„gelooid" zijn met stofmaskers, die aandoen
als groote verlengde neuzen.
Door een groote lift, waar de lorries in- cn
uitgerold worden met dc rekken waarop de af
gewerkte glazen lampen worden geplaatst, werd
het gezelschop vervolgens naar boven getrans
porteerd, naar de geweldige glasblazerij, waar
de ontzaglijke ovens met hun hclsch-verhitte
vuurmonden, en de tallooze glasblazers met
hun lange gezwaaide staven, een indrukwek
kend schouwspel opleverden.
Verwonderlijk en boeiend is dit bedrijfzoo
wel voor den vakman als voor den leek. En
verrassend blijft steeds het minimum van tijd,
waarin uit een nietig klompje strooperig-ge-
smolten oranjekleurig glos, een frooi-gemodel-
leerde lamp geblazen en gevormd wordt.
Nadat men de afdeeling gepasseerd was woor
het pokpapier gesneden cn gevormd wordt,
kwam het gezelschap in de bakkerij, waar een
staf von blanke bakkers den heelcn dag in de
weer is om het deeg te kneden, te wegen, te
rollen, en in de ovens te schuiven. Hier werden
de bezoekers, onder wie zich ook nog de heer
Henri Asselyn o!s vertegenwoordiger van de
Fronsche pers bevond, op eenkrentenbol
getrnctcerd.
Daoma bezocht het gezelschap de schitteren
de gloednieuwe natuurkundige en scheikundige
laboratorio, met hun vele cellen, woor men uit
is op vindingen en voortdurend experimenteert:
laboratoria zooals maar enkele fabrieken ter
wereld ze bezitten.
Dan kwam dc proeffabriek aan de beurt,
waar speciool de proeven met Rüntgenlampen,
radio-zendlampen, etc. zoowel als het merk
waardige scherpe Neonlicht dat tegenwoordig
meer en meer voor reclame-doeleinden gebruikt
wordt, de aandacht van de bezoekers trokken.
De nieuwe school van de Philips-Schoolver-
eeniging, die tot het onderwijsdepartement von
dr. Bonebakker behoort, kwam alsnu aan de uitdrukt, is onze Voorwaarts. Toen onze
Toespraken.
'Aan den lunch op huize Dc Lonk heette de
heer A. F. Philips du gasten, in 't bijzonder de
Fronsche gasten welkom cn wees op 'net feit,
dat de Fronsch-Ncderlondschc hondcl in een
jaar verdubbeld werd.
Goede handelsrelaties zijn bevorderlijk voor
de onderlingv verstandhouding der naties, en
daarom was het den heer Glaser als een groote
verdienste aan te rekenen, dat hij een overma-
tigc#verhooging der invoerrechten in Fronkrijk
had weten tc voorkomen. Werkloosheid voor
vele Ncdcrlandschc arbeiders werd doordoor
vermeden.
Dc hcur Godsirt antwoordde» met dc uiting
zijner wourdeering voor dc woorden hem toe
gesproken. Hij prees de juistheid van het ge
zegde von den heer Philips dot in een zoo
groot bedrijf goede resultaten slechts kunnen
worden bereikt, wanneer het gehee/o perso
neel zich als medewerkers gevoelt, cn wan
neer de Industrie uit hare financievle resulta
ten een belangrijk gedeelte voor dc arbeiders
ten goede doet komen.
In de voorbeeldigv sociale instellingen door
hem bezichticrd, voelde hij ook de hand van
mevrouw Philips, die tijdens en na den oorlog
zoo veel had gedaan om het lot d-r Belgi
sche cn Fronsche vluchtelingen te verbeterun.
MR. P. H. A. TYDEMAN. f
Hulde aan z'n nagedachtenis.
In dc terechtzitting voor civiele zaken der
rechtbank tc Tiel heeft gistermorgen dc presi
dent hulde gebracht oon dc nagedachtenis van
wijlen mr. P. H. A. Tydemon, sinds 1877 als
advocaat bij deze rechtbank ingeschreven. Hij
roemde zijn groote kennis, bekwaamheid en
rechtschapenheid en bracht dank voor de ver
dienstelijke wijze, waarop de overledene zijn
taak als lid en voorzitter aan het Bureau van
Consultotie heeft vervuld.
Mr. E. J. J. van Lidth de Jcude, deken van
de orde van advocaten, sloot zich bij deze waor-
deerendc woorden aan namens de balie, vnn
welks rond von toezicht en discipline hij'gedu
rende vele joren lid was.
v INTERNATIONALE HYG1ËNE-TENTOÖN-
STEI.L1NG TE WEENEN
APRIL—MEI 1925.
Vergadering der Ncdcrlandschc
Commissie.
In een vergadering von de Nederlnndsche
Commissie voor de Internationale Hygiëne-ten-
toonstelling te Wcenen April—Mei 1925, dezer
dogen te Amsterdam gehouden, bracht de sub
commissie, die te Wcenen een onderzoek heeft
ingesteld en aldaar met de betreffende autori
teiten besprekingen heeft gevoerd, rapport uit
omtrent de verrichte werkzoomheden. De me
dewerking van Nederland werd tc Wcenen op
hoogen prijs gesteldvoor de Nederlondsche
inzending kon men groote faciliteiten verkrij
gen. De sub-commissie werd 0.0. ontvangen
door den bondspresident van Oostenrijk Hni-
nisch Ook Hr. Ms. gezant Exc. von Weede
van Berencomp heeft alle medewerking be
loofd voor het hem zoo sympathieke plan. Op
de vergadering werd na ampele bespreking be
sloten de Ncdcrlandschc inzending, met het
oog op de geldmiddelen, op bescheiden school
in te richten cn voornamelijk uit te komen met
die onderwerpen, waarover Nederland iets bij
zonders kan vertooncn.
In verband hiermede kwam men tot de vol
gende groepen
I. Koloniale Hygiëne; 2. Woningbouw3.
Scheepshygiëne4. Inrichting van de Genees
kundige Diensten (met films)5. Werkzaom-
heid van de Witte-Groenc- en Gecl-Groeno
Kruisen6. Veiligheid bij de uitoefening van
een beroep7. Drinkwatervoorziening 8. Keu
ringsdienst 9. Kinderverzorging10 Bestrij
ding von besmettelijke ziekten (vaccins cn
sera)TI. Parkherstellingsoordcn.
Tijdens de tentoonstelling zullen door enkele
gezaghebbende Hollandsche sprekers voor
drachten met filmvertooningen over koloniaal
en sociaal-hygiënische onderwerpen worden ge
houden.
Als niwiw lid van de Commissie werd ge
ïnstalleerd dr. C. H. van Herwerden, directeur
van den Geneeskundigen Dienst tc Rotterdam.
JULIUS BARMAT EN DE NEDERLANDSCHE
SOCIAAL-DEMOCRATEN EN
COMMUNISTEN.
Julius Barmat cn de Voorwaarts.
Naar aanjeiding van het stukje der N. R. Ct.
over Julius Barmat schrijft de directeur-hoofd
redacteur van Voorwaarts in zijn blad o. m.:
Het Rotterdamsch dagblad, dat zijn bestaan
aan hem te donken heeft, zoools de N. R. Ct.
beurt. Dr. Bonebakker ontving de hooge gas
ten cn leidde hen rond.
§)e nieuwe methoden, die hier toepassing
vinden, werden met belangstelling in oogen-
schouw genomen.
Vervolgens werden drie arbeiderswoningen
bezocht behoorend tot drie verschillende typen.
De lunch gebruikte het gezelschap op De
Laak, de prachtige woning van den heer Phi
lips, in wiens tuin het harmonie-gezelschop
uit het fabriekspersoneel stond opgesteld en
o.a. de volksliederen ten gehoore bracht.
Evenals van de fabrieksgebouwen, wapperde
ook van het woonhuis de Nederlandsche cn
de Fronsche vlag.
Aan de lunch werden eenige toespraken ge
houden.
In de middaguren nam men het meisjeson
derwijs op kookschool, industrieschool en fa
brieksschool in oogenschouw, terwijl men ten
slotte eenige verdiepingen van de oude fabriek
doorwandelde, om een levendigen indruk te
krijgen van het vernuft, waarmee deze fa
briek is ingericht, de energie die haar leidt,
en de geweldige bedrijvigheid die hier iedere
minuut benut.
Rotterdamsche arbeidersbeweging reeds een
flink bedrag bijeen had, toen er daarna ook van
andere zijde steun gekomen was en toen ver
volgens nog de buitengewoon groote som, die
de oprichting cn fundeering vnn een dogblöd
vereischt, niet bijeen was, toen was het de
Juüus Barmat van het artikeltje uit de N. R.
Ct., die aanstonds bereid bleek te zijn sympa
thie voor de socialistische beginselen in daden
om te zetten cn een beduidend bedrog in de
jonge en gewaagde onderneming te steken.
En toen wederom een half jaar later bleek,
dat de inkomsten nog onvoldoende waren om
de zeer groote uitgaven von de oprichting en
van eiken dog daarna tc dekken, toen het
bestaan van onze jonge krant, woarop wij. Rot
terdammers, zoo trotsch waren, zelfs in gevaar
bleek.... toen was het alweer Julius Barmat,
die bijsprong en daarmee ten tweeden ma'q het
bestaan onzer stichting verzekerde.
Er zijn, in verband met deze feiten, de laatste
dagen verschillende geruchten door de pers ge
gaan. Voorwaarts zou het eigendom van Barmat
zijn. En het zou zelfs onder zijn invloed de
Duitsche belangen tegen dc Entente hebben
voorgestaan.
