23"o'Vir AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander"
SPORTNIEUWS
VIERDE BLAD.
BINNENLAND.
HET 050-JARJG BESTAAN VAN AMSTER
DAM
hct'cn over de hislo-
rischc tenfoonslclling.
Men meldt ons ui» Amsterdam
Het zal den 27ste. October van dit Jaar zes
en eer halve eeuw geleder, zijn, dat de naam
Amsterdam voor bet eerst in een officieel
stuk werd genoemd
Hei was G oal Floris V dio in 1725 nnn de
Amste nammcrs tolvrijheid „f. Voor dien be
stond I ermoed" ijk dus oo. Amsterdam Die
voorgeschiedenis is, nnnr men weet, niet be-
rnurijv en daarom rekem men het bestaan
van deze stoJ na do* oogenblik.
Di| GoO-jnrig bes'aan van Amsterdam
wenscht men niet onopgemerkt voorbij fp la
ten gaan. Hei is de bekenJr vereeniging Am-
stelodamum" die zich e, heeft voorgespan
nen, ook al omt'ot het zilveren feest dezer ver-
een.'girg samenvalt me, het bovengenoemde
-eschie undige feit. Het ligt in de bedoeling
van drze vereemging een groote on grootsche
tentoon-te ling in te richten Dii denkbeeld is
wel in Hep smaak geva'len want van alle zijden
zijn -eecs toezeggingen yednnn, zoodat het
materiaal voor <ieze historische expositie over
stelpend is en een keuze u;' dat zeer vele zal
gedoar. dienen te worden
Het is danrbii gebleken dat vermoedelijk
geen stad zoo dikwijls is uigebee'd, als Am
sterdam Het nan'al schilderijen en teeken'n-
gen, dot betrekking heeft op d?z? stad. loopt
in de duizenden en wanneer men zich ook nog
ging bemoeien met de prenten, dan kwam men
zeker toi tier.di ïzendrn exemplaren.
Het ligt in de bedoeling van het comité,
dat zich heeft gevormd, met professor H.
Bru^mans aan het hoofd om op de tentoon
stelling te laten zien, de ontwikkeling van de
stad vsn het begin tot op ^ezen Qe ,en-
toonste'ling wordt groofsch opgezet cn zoo
wel var de zijde van de -egeering. als die van
het gemeentebestuur wordt volle medewerking
verleend Zij za. gehouden worden zoov.'e! in
het Rijksmuseum als in het Stedelijk museum
In het Rijksrr.uscujn zullen als men de tiap
op is gekomen, de gehee't voorzaal, de zoo
genaamde eere-gnlerij, met zijn acht kabinet
ten, de oude Rembrand;zaal, zoowel als dc
nieuwe Rembrandtznal met de daaraan gren
zende kabinetten ter beschikking worden ge
steld voor deze tentoonstelling In deze ter
beschikking gelcegen ruimte zal men een beeld
van de stad geven in de Middeleeuwen en het
tijdperk, dat eindigt omstreeks 1750.
Wa; betreft Mi'»d"leeuwen, die voor Am
sterdam endijyen in 1573 kan men name'ijk
wél volledig zijn, omdat uit dien tijd niet zco
heef veel over is Groote bi arden hebben het
Amstcidamsche stadhuis tweemaal vernield en
daarmee is heel veel van groote waarde ver
logen gegaan Wat ui? dien tijd over is. was
geborgen in de Oude Kerk Er zijn daar onder
enkele charters, privilegies, die o.o doo» Zwe
den aan Amsteidam gegeven werden, reso'it-
ties van enkele autoriteiten Er zullen in deze
afdeeling, die twee kabinet*en van de eere
galerij zullen innemen, ook boeken komen uit
oude boosters, de bekende 15e ceuwsche gTa-
venbeeldfes, het portret van pastoor Buyck, de
laatste R. K. geestelijke van de Oude Kerk,
enz.
De ,cere-gale.rij" zal in de lengte in tweeën
verdeeld worden, om met de zes overige kab'-
netten de I7e eeuw te gaan vormen. Tegen
daar op te richten schot zul'cn gehangen wor
den platte gronden en profielen van de stad,
daaronder komen vitrines met allerlei voorver-
pen, geschriften en boeken Verder denkt de
commissie zich deze belangrijke periode te
verdeelen in groepen, die rich vormen om een
bepaald persoon, die in dïi tijdperk op den
voorgrond is getreden Het valt op het oogen-
blik moeilijk om aan te geven, hoe dat alles
precies zal zijn Om met een enkel voorbeeld
aan te geven, wet hier bedeeld wordt, wijzen
we op burgemeester Andnes Bicker. Hij was
een vooraanstaanden man en in zijn tijd leefde
een man als Vondel Zoo zal naast Bickers
portre* ook da* van onzer- grootsten d'rhter
komen Toen werd een begin gemaakt met
onze kolonisatie daarom zal daarvan in die
periode een beeld gegeven worden Ook zal
men daar laten zien den bloei van scheepvaart
en handel in tal van boeken, waardoor tevens
een denkbeeld wordt verk-°gen, van den om
vang dien de boekdrukkunst in Amsterdam te
dien tilde reecs had Op de/elfde wijze za' in
gericht worden her tijdperk, waarop Nirolnns
Witsen als he* ware een stempel heeft ge
drukt. Met dit gedeelte v.'.n de tentoonstelling
zu'len de zes overige kab:eetten zijn gevuld.
In dp oude Nachtwachtza?' zal „De Nacht
wacht voor deze gelegenheid weer op ziin
vrqege-e plaats gehangen worden. Daar zullen
dan ook de overige schutte-sstukken weet bij
elkaar komen, die in de Oude Doelenzaal ge
hangen hebben
Vele kos'bo'i-heden, betrekking hebbende op
deze schutterijen, zullen deze zaal nog moer
aantrekke ijk nu ken.
In de nieuwe Rembrai.dtznol komt op de
plaats, waar nu de „Nachtwacht" hangt het
andere beroemde schilderstuk van Rembran V,
bekenu onder den naam van „Claudius C'vills"
Het is thans zeker daj d;t bekende en kost
bare doek uit Stockholm hierheen komt Ook
komt "it Parijs de ..Fabius Maxrmus" van Rem
brand' Deze 'wee stukken toch. waren oor
spronkelijk bestemd voor hej vroegere Sftid-
huis op den Dam
De beroemde „S'anlmeesters" blijven op hun
plaats en in de beide andere kabinetten znl
eer denkbeeld gegeven worden van de beeld
houwkunst uit o'en tijd en geconcentreerd wor
den een litteraire verzameling benevens een cp
toonee.gebied, wam Amsterdam was 'och d<*
eenige stad in ons land, die een vasten
schouwburg had. H:ermee eindigt dit gedeelte
van de tentoorstel'ing.
Hst ve- volg i'.gt in he. Sted"" ijl" Museum.
Daarvoor zal geen •waede entree geheven wor
den Van het Stedelijk Museum is aan de com
missie ter beschikking gesteld de gchcele ge-
lijkstraatsche verdieping, benevens de groote
zoal 'egenover de trap op de eerste verdie
ping Hierin is dus ook beg-t-pen de weinig be
kende Sophin-Augustastichting met haar prach
tige betimmeringen, In dl' Museum za! een
overzicht gegeven worden van de T9e eeuw
en 't tijdperk tot 1814 De groep der Sophia-
Augustostichting zal nog worden aangevuld. Dit
gedeelte van de tentoonstelling belooft ook
zeer belangwekkend te worden, omdat da.v ook
zal in beeld gebracht woroen, de ontzefende
groei van de stad Wanneer men weet, dat
Amste-dam tiu'ens den Franschen tijd telde
ongeve er 18.0CM zielen en dat we nu reeds een
goed eind bover de 700000 zija. dan zeggen
deze beide cijfers «I iets -ic-ar bovendien moei
men bedenken <lnt in T870 do stnd nog binnen
de zoogenaamdf singels Ia», dies dat het be
bouwde grondgebied zich zeer belangrijk heeft
uitgebreid
Mcr knn dit tijdperk niet indeelen, zooals
vorigen, zich groereprende om een persoon,
omda: ook al in deze periude het regeering.s-
sieise een geheel ander is geworden Men zal
daarom een andere indeelh.g volgen en bij
voorbeeld een beeld van Amsterdam geven tij
dens de concessies tijdens de gemeentebedrij
ven Andere g oepen zuller zijn ,de oude en
nieuwe s'ad", de ..lJkant en de havens", „de
bouw van d- spoorwegen". Ven hoopt een zeer
volledig overzicht te geven van de arbeiders-
beweg.ng Niet achterwege zal blijven de kerk
historie, het wetenschappelijk leven, die ge
opend zal zijn van I Juü to' 15 September, zal
geen droge op.afing zijn van het tentoonge
steld^ Een aortal pe^sonei- van nuam en op
uiteenloopend gebied zullen er een beschrijvend
overzicht in geven van verschillende onderdee-
len van hef Amst»"damscvp leven van voor
heen en thans Daardoor „al dan ook dit hoek
er een van olijvenóe waaide zijn en daardoor
tevens een goede herinnering aan het 650-
jorig bestaan van Hollands grootste cn meest
belangrijke stad
VOOR HONDERD JAAR.
De watervloed van 1825,
De heer L. Nooter schrijft aan de N. R. Cu
In onze van dijkbreuken en overst-oomin-
gen doorweven geschiedenis neemt dt Water
vloed van 1825 een voorname plaats in Vvle
zijn hem voorafgegaun. andere hem gevolgd,
maar de vloed van den 4en Februari is en
blij it een unicum, daar nooit het water hoo-
gcr steeg dan op dien dag en nooit een zoo
groot gederile van ons land door de boren
(tijdelijk) ontwoekerd werd aan den mensch.
Hevige; stormen dan die den 2en cn 3cn Fe
bruari onze kusten teis'erden hadden in den
winter van 24 op 25 hun krachten reeds be
proefd op onze zeeweringen. Wel zou het den
4cn springvloed zijn en dat was een kwaad
voorteeken, maar de daarop volgende spring
vloed van den 4en Maart, die in nog ongun
stiger cons'ellatie viel, heeft zich in vercl min
dere mate doen gevoelen.
Maar de voorafgegane stormen hadden hier
en daar onze zeedijken uitermate verzwakt, ze
op sommige plaatsen zelfs gebroken,, zocdit
b.v heel den winter het zeewater de wollen
der stad Kampen bespoelde. Het sterk opge
zette binnenwa'er had mede geen goed ge
daan aan onze waterkeeringen. En zóó waren
de verdedigingswerken verzwakt en niet 'en
volle in staat vijandelijken aandrang te keeren,
die den 4en Februari bijzonder krachtig was
daar naar allen schijn d<* krach,» van wind en
golven werd ondersteund dooi de kracht eener
ui-gestrekte zee- en aardbeving.
Wat hier moge saomgewerkt hebben en in
welke mate loten wij verder daar. Het stormde
den 2en, het stormen hcrhaa'd" zich den 3en,
het hield aon gedurende den 4en. thans ver
gezeld van sneeuw, hagel en onweer. Mam
aan een ramp, als dreigde, dacht niemand. En
die 4de Februaridag werd, voor een goed deel
van ons land, een rechte ongeluksdog.
Om in de buurt van Amsterdam te begin
nen, te ongeveer 3 uur in den middag bezweek
de zware steencn beer bij Dungerdam, forti
ficatie en zeewering tevens, en stortte het zee
water zich uit over Waterland. Wij van onzer
tijd kunnen ons voorstellen welke gevolgen
dit had, maai tech slechts ten deele. Immers
de vloed van 1916 werd gestuit door de wa-
ferkeeringen langs de Zaan, deze ging heel
wat verder, bet b.v. Westzoan nog een eind
achter zich
Maar 't was niet aan deze zijde der Zuider
zee, dat het woedende watei zijn grootste on
heilen stichtte, 't was aan den overkant, dat
het zich in al zijn kracht uitleefde War won
der Men rekende algemeen in den lande met
de waterhoogte b-reikt tijdens den November
storm van 7775 Zoo hoog als toen was nog
nooit het water gestegen, dat het ooit hnoger
rijzen zou kon niemand, zich voorstellen Wel
nu, op den noodlot'igcn Februaridag van 1825
werd te Amsterdam een hoogte geregistreerd
van 2 c.M boven die van 1775. maar aan 'e
OvcrijseNche en Frmsche kust een waterstand,
die den hoogst denkbaar geachten met nipt
rrieder don 62 c.M. overtrof
Op zoo'n wo'crhoogte had niemand gere
kend, tegen ^en zoodnmgen stand van zilte
nat was niets bestand. En 't overstioomde dan
ook het oon de zee Grenzende lagere deel d-?i
Veluwc, 3/11 van de provincie Overijsel en
biina de helft van Friesland Leden andere pro
vinciën alle cenigsrins onder dv? inundatie, zoo
di»p als in dezen hoek raakte geen enke'e er
onder. En 't war in hoofdzaak Overijsel, dot
van V woedende clement had tc lijden.
Als de vlo d zich heeft teruggetrokken, de
omvang der doorstane ramp is te omvamen en
dc schade te romen, b'iikr de hrift van 't ge
leden verlies te drukken op deze provincie,
en-van het bedrag der nooduitkeeringen vloeit
dan ook biina d? helft naar dit ramnzoli" rye-
west. Men Ht er 't verlies aan mcnscherlevcns
bij honderden.dat der omgekomen runderen
bif duizenden. De gemeente Kampen zag on
geveer 30 rct. van haar veestapel in 't v/ate»
omkomen, Zwollcrkerspel omstreeks 70 pet..
Kamperveen pi m. 75 pet.
Niet zoo groot zou de ramp zijn geweest
wanneer dc bevolking oo iets van dien aard
Wns verdacht geweekt Maar men dacht (om
zoo te zerrgcr.) gin »een zóó ernstig gevaar.
Zóó vrinig. duf b.v een groo' deel der mnn-
e-lu'-e bevoP'fnguit den omtrek van Oyerijsris
hf-rid-riad op de Vrijdagsche markt bezig was
"pken te doen onderwij! het water de zeedijken
dcorbrak en overstroomde, huizen omverstoot
te, van andere de muren indrukte, de bewoners
naar den zolder joeg, van daor uit naar dc nok
van het dak, en dan met dit dak-als vaartuig
den wijden plas op, den dood voor oogen. En
dat alles in den loop van maar enkele uren.
Toen men de verwoestingen door het water
aangericht kon overzien bleek het dat tusschcn
Slijkenburg (op de Frieschc grerts) en Zwart
sluis niet minder dan 22 doorbraden waren ge
va'len. tusschen Karnen cn Wüsum (afstand
een klein uur) in den IJseldijk 5 dijkbreuken,
tusschen Zwartsluis en 't Hoarsterveer (d: 2'?
uur) 14 doorbraken. Men begrijpt nu licht dat
de inundntie zóó vlug plaats greep en zich
over een zóó vroot terrein kon uitbreiden. H"el
het deel \'on Overijsel aan den zeekant lag lct-
teriïik wijd open voor de zee
Wij denken er niet aan om, zooals na de
ramp geschied is, een uitvoerige beschrijving
te geven van de vernielingen in de verschil
lende gemeenten aangericht Om een denkbee d
te geven van den toestand op dien Februari
dag is 't voldoende onr* gedachten te bepalen
bij een enkd punt uit het geteisterde land en
wij kiezen daarvoor 't eiland Schokland, het
smalle strookje gronds waarom eeuwen lang
door de zee cn de mcnschen is gestreden, en
dat ten slotte door den mensch ols woonstede
is opg??cven.
Ten tijde der ramp woonden eT 647 men-
schen, verdeeld over drie hooggelegen buur
ten. die zich angstvallig vastklampten aon de
haar omringende paolgordingen Bezwijken de
ze, dan loopt de buurt gevaar van met haar
bewoners verzwolgen te worden Welnu, van
d~ze beschprmende palen dreven er niet min-
d"t dan T800 naar het geïnundeerde Over
ijsel en rich'ten er allerwege de grootste ver
woesting aan Een riiksjocht werd later terug
gevonden or> een half uur van Zwolle, aalkor-
ven der Schoklonders hier en daar diep het
land in. Dit over 't drijvende deel van 't eiland,
ho« wns 't gesteld met het blijvende
Dot het eiland zelf, de buurten en de vuur
baak uitgezonden, reeds long vóór den ramp
dag onder water stond, sprak vanzelf, dat ge
beurde steeds met eiken springvloed. Maar nu
overstroomt het zeenat de buurten ook, dringt
er in de woningen, vernielt hier en daar huizen,
drijft in de overige de bewoners naar den zol
der. soms tot op het dak. Geen huis bleef voor
instrooming bewaard, zelfs de hoest gelegene
niet In de hervormde kerk stond het woter
83 c.M heog. in de katholieke 14 M in het
buis van den Schout 70 c M Hartroerend ziin
de verhalen omtrent de lotgevallen der onge-
lukkigen die, uit eigen woning verdreven, on
der storm en hagel moesten trachten een vei
liger woning te bereiken, en 't klinkt haast als
een wonder, dat hier maar 1 man, 4 vrouwen
en 8 kinderen bij de romp het leven verloren.
Hoe heeft op dezen droeven dag en daarna
menscherliefde zich kunnen uiten en wot een
ruim veld werd er geopend voor 't ontolooien
van heldenmoed Voor hoog en laag. De gou
verneur van de provincie Holland sooedt zich
naar Amsterdam en in den vroegen morgen v d.
5en naar Waterland. Het posseeren van de
woeste IJvIbkte Is een levensgevoorlijk werk,
maar hij aarzelt niet Bij Buiksloot valt het
landen bezwaarlijk en moet ren stoer varens
gezel den hoogen Ihndsdienoar naar den wal
drogen door wielend en woelend water, wat
juist op 't kantje af gelukt
Bif Blokzijl verkeeren verschillende landbou
wers uit den omtrek in levensgevaar cn men
tracht hen binnen de vei'ige stnd te brengen,
wat met allen op één na gelukt Twee mo^di^e
mannen gaan ei met een schuit op uit om
ook dezen te redden, maar nu raken ze alle
drie in gevaa> Weer gaan twee anderen erop
uit om dit op een hooimiit drijvende drietnl te
redden. Zij weten hen in hun schuit te krijgen
en naar Blokzijl te brengen, maar onderweg
bezweken 2 van de 3 geredden tengevolge van
verkleuming
Ook blijkt in een enkel geval van de bekerde
waarheid, dot niets den buitenman zóó ter
harte gaat ols zijn vee. In een buurtschap van
Zwollerskerspe! verkeert een landbouwersgezin
in dreigend gevaar en anderen gaon er met
'•en modderbak op uit om hen bijstond te ver
benen. „Met vee! moeite bereikten zij het huis
van hunnen buurman, namen hem met drie
zijner runderen, welke reeds diep in het water
stonden, in den bak, ten einde die naar den
Vechtdijk ovc te brengen, en dnarna de in
huis overgeblevene vrouw en kinderen, bpne-
vens de drie overige runderen, mede af te
holen." Op dien eersten tocht hadden ze vel
tegenspoed, zoodat pas ruim een dag later de
arme vrouw en kinderen aan de beurt kwamen.
Naast den heldenmoed, die erop uitgin^ om
te redden, kwam allerwege menschenliefde in
actie om de vluchtelingen te verzorgen. Te
Amsterdam, te Zwolle, te Steen wijk en waar
uiet al H^t laatstgenoemde plaatsje alleen her
bergde niet minder dan 1600 vluchtelingen en
zooveel vee. dat men zich genoodzaakt zag
deze ti'deÜjke inwonprs te drijven naar 't hoo-
ger gelegen Drente En teen gelden gevraagd
werden tot bijstand vun de van alles beroofde
bndgenooten werd er gegeven aan allen kant.
in Nederland en zijn bezittingen, door de vor
stelijke familie en de eenvoudige dienstbode
Op vier millioen werd de aangerichte schade
geraamd en. kon ze niet geheel vergoed wor
den dan toch voor de he'ft ongeveer.
Toen het mogelijk was de schade te over
zien, werd er ook aan den arbeid g°togen om
een beeld te geven van 't voorge/allene, t zij
mirtiëel, 't zij in 't algemeen Dikke besc'-i ij-
vingen verschenen met kaarten en plaatwerken,
waarin 't gebeurde werd vastgelegd en die een
waarschuwingssein gaven voor de toekomst
N:et zonder succes, want hoev/el hooge vloe
den en doorbraken ook later zijn voorgekomen,
nooit hebben ze weer den omvang bereikt van
den nnodlotting Februaridag 1825.
En bij 't beschrijven van de ramp lang
n»g voor de eeuw van het kind werd ook
'rit niet vergeten en verscheen o a ten behoeve
der rijpere jeugd een boekje „Tafereelen uit
den Algemecnen Watervloed", waarin, in ge
sprekken tusschcn vader Welmoed (hij had
Braafhart ook kunnen heetcn) en zijn edelaar
dige vrouw, kinderen, neven en nichten een
beeld wordt opgehangen van Neerland* rarr.n,
"in Noerlonds'menschen'iefde en weldadigheid,
dan 't hectaan van dit werkj» verm"lJen
"Mm wij niet Moot den h^eng-trilTden -~"-
t is 't rperkwenr'rig om d» menf^h'-it vnn
''--en fer~-''iekrirg, waarin d° kindertjes van
Vnn A|r<hcn zich thuis zouden gcvoe'd en
brave Hendrik een eercplaats zou hebben in
genomen.
Automobilisme.
DE R. A. I.-TENTOONSTELLING.
Het vergroote R A. l.-gcbouw.
Thcr.s ook ruimte voor motoren
en rijwielen. Geen saellante
nouveautés op outomobiclgcbied.
Het is weer Februari, en dus heeft &s ver-
ecniging „De Rijwiel- en Automobielindustrie"
weer zelf op haar eigen gebouw beslag gelegd
voor liaor jaarüjksche tentoonstell ng Dat is tc
zeggen men kent het gebouw aon de Ferdi
nand Bolstrool haast niet meer. Reeds ten vo
rigen jnrc manifesteerde zich een groot gebrek
aan ruimte in hei toen al massale ge
trouw, en daarom besloot men om het belang
rijk te vergroo'cn En ónt men het niet bij klei
nigheden heeft gelaten blijft wel uit het feit,
dat men het heeft uitgubreio van 6000 vier
kante Meter tot een oppervlak van 1 Hectare.
Wanneer men thans op het podium staat vóór
de verschillende, administratie-lokaliteiten, ziet
men het eind van de enorme expositiezaal bijna
niet Het gevolg van deze eusacht'ge uitbrei
ding is, dat men thans ook een flinke plaats
heeft kunnen inruimen aon het motorrijwiel cn
de fiets, rlie het vorige jaai n'en dép'osie
den naam vnn de vereeniging ten ccncn male
ontbraken Er was eenvouó'g geen ruimte voor.
Thans vindt men deze producten wèl op do
R A. I.-tentoonstelling, zij het nog in be
perkte mate Maar ondanks de groote uitbrci-
^ing heeft het bestuur nóg niet kunnen voldoen
aan alle a.mvrogen om stnndruimte voor cVze
expositie Dot wil zeggen, nan alle annvrogen is
wel voldaan kunnen worden, moa als men geen
Iinvet had aangelegd, zou de oppervlakte van
1 hectare nog té klein zijn gewêest. Om dus
lederen aanvrager in de gelegenheid te stel
en te exposeeren, moesten onderscheidene fn-
brikan-en en importeurs beknot worden in hun
plaatsruimte. Anders was mei nog plaats tekort
gekomen! Wel een bewijs, dat d?ze jaorlijk-
jtrhe expositie op au'omobie'gebied zich inder
daad inog verheugen in een algemeene belang-
sfel'inu van handel cn industrie
Het bestuur van de verceiiiging, die telken
jnre deze tentoonstelling te Amsterdam orga
niseert had, zooals te doen gebruikelijk is, de
vertegenwoo'd gers der dagbladpers uitgenoo-
digd, om vandaag de expositie te komen be
zichtigen. Zoo'n tentoonstelling in statu nascen-
di heeft al ijd iets e'genaardigs Het is nu een-
mooi een onveranderlijk feit, da; eep tentoon
stelling zelfs op den dng van opening nog niet
klaar is laat staan dus dei- da<^ ervóórZoo
was het precies hier ook E- werd koortsachtig
gewerk', om dc verschillende stands in orde te
brengen vóór de opening, maar of het iederen
exposant gelukt is, in een tweede Philips bij
voorbeeld zal haa> bekende niet-verblindcndo
Duplo-lompen demonstreeren en heeft duarvoor
een donkere kemer loten bouwen, die evenwel
vanmoigcn nog verre van donke< was I Over
al ontbraken nog tentoonste'lingsobjec'.on, en
kele stands, waren zelfs nog geheel leeg Des-
end nks waren v:ij vanmorgen in de gelegen
heid, om al een goed overzicht van het tentoon
gestelde te krijgen
Een automobiel cntoonster'ing heeft altijd
een bizor.dere bekoring, zelfs voor dm leek.
Hoe is 't niet waar De»; Zondags ziet hij
da fraaiste wagens langs d^r we» snorren, cn
dikwijls Jieeft hij moeite om te zorgen, dot hij
nie' in aanraking komt me» een dier benz'ne-
vehikeis. lijd om ze eens us'ig te beschou
wen heeft hij niet, tenzij er een in panne staat,
maar aan is mcestcntijels de eigenaar in zulk
een humeur, dot hij dc omstanders wc. weg
zou willen kijken
Op een tentoonstelling evenwel staan de
moo'ste automobielen rust'2 naast elkaar
en, ze staan er om bekeken te worden. Waar
om zal men ze dan niet bekijken! Wij mogen
mei een gerust geweten zeggen, dat er wagens
Ttnan, dip het bekijken overwaard zijn Daar
stnnt bijvoorbeeld, om met ucn Utrechtscne in
zending (des heeren Lande> eer) te beginnen,
een. Cadillac om van te wa'ertonden Een
pracht-machine, buitengewoon f'eai vnn lijn
niet al'een, maar bovendien vol comfort H t
Seit, dat de 8 cil'nders in V-vorrr. zijn opge
steld mankt, do; de zware motoi betrekkelik
weinig ruimte vraagt, en o'le verder beschik
bare .uimte den passagiers ten dienste s'.ont,
die dan ook allesbehalve als ha ingen in een
ton zitren Maar deze wagon zal dan ook het
sommetje van I 16,000 moeten opbrengen. En
nog is deze machine niet de duurste. Won
neer wij zeggen dat de mfiiken Rolls 'Roycc,
I.anchester en Hispano Suizo «ijk vertegenwoor
digd zijn, dan weet men al. dat men een flink
kapitaal zal moeten neerleggen vóór men zoo'n
au'o zn eigendom kan noemen Er staaf een
Lonchester van eventjes f 37,COO, geheel be
kleed met peau de sucde vanbinnen, en ge
monteerd met een 6 cilinde1 40 P.K. motor,
er staat een Hispano van f 26,000 en vcor
heen, die niet zooveel hebhen te missen, staat
er neg een van f 21,000 De beide wagens
natuurlijk voorzien van de nieuwste gemak
ken, zoowel open ols dicht te berijden. Het
moge een troost zijn voor hen, die niet op een
dusdanige manier het slijk der aarde in hun
reservoirs hebben weten op r pompen, dat de
ze fabriek binnenkort ook automobielen op
de markt zal brengen, die uen gc-trouwe ccp'e
zijn van de grootere typen, maar kleiner van
chassis, en dus aanzienlijk goedkooper.
Ja, voor de liefhebbers van luxueuse auto's
valt er nog wel wat te g'asduinen op deze
tentoonstelling. Maar ook hij die een veel klei
neren wogen verlangt, kan er zijn keus doen.
De kleine au'.o is eveneens rijk vertegenwoor
digd, en Amilcors en Salmsons zijn er te ku-.t
en te keur. Deze mcdellen zijn natuurlijk n et
geschikt voor hen, die een zwaren tocrwagen
verlangen, maar voor de bevrediging van spor
tieve verlangens en vooral 1 niet tc breede
beurzen ziin zij uitstekend I
Het mag ols een veiheugcnd feit worden ge
constateerd, dat de autc-handel met een ti':j^
trots in de stem u anoncecrt, dat deze of gene
wagen groctendcels Hollendsch fobrikaut is. De
bekende Dion Bouton-fabriek bijvoorbeeld ex
poseert verschi'lende specimen, waarvan h»t
chassis uit Frankrijk komt, maar de car os-
serie geVel door Hdlandsche handen is ver
vaardigd. Zoo zijn er neg onderscheidene an
dere merken, waarvan belangrijke ondcrdeelcn
in Hollandsche fabrieken zijn vervaardigd.
Bepaalde saillante nieuwigheden op het gc-
Wd der uutomóbie'industrie geeft deze ten
toonstelling niet te zien. Het vorige jaar wuren
het dc ballonbonden cn dc vier wiel remmen, die
aller onnducht trokken, cn in verschillende
constructie den belangstellenden -'crclen voort
gezet. En hoewel nog lang niet iedere auto
met deze bandon en met vier remmen is uitge
rust, mog^ men toch niet moor zeggen, dat dit
een nouveöuté is. Een onderhoud met een der
bestuursleden der Vereeniging brucht ons tot de
conclusie, dot' dit jnor op constructief gebied
weinig nieuws heeft gebracht. Men zocht het
meer in een modiero lijn van den v ogen, cn in
de pcrfectioncering vnn het intérieur, waarin
men het, in navolging vun Amerika, ver heeft
gebracht. Zoo zogen wij wagens, wuarin do
achterste zitplaatsen, ols men met 2 passa
giers rijdt, naar voren kunnen worden -scho
ven, cn dc dusdoende vrijkomende ruimte kan
worden gebruikt voor 1 t bergen van bagage.
Blijven deze zitplaatsen op hun plaats, dan
knn er ook ruimte voor vier man worden gc-
moakt met klapstoeltjes, zonder dat men dicht
op clkuur zit. Een andere auto; een Ponhurd,
geïmporteerd door dc firma Stokvis to Arn
hem, demonstreerde het torpedo-model in ge
heel gesloten vorm. Men is erop uit geweest,
om den inzittenden zoo min mogelijk to luten
lijden van den tocht; wonnecr namelijk de por
tieren zich sluiten, is de gchocle „cabine
afgesloten, cn zit men eigenlijk in een klein
salonnetje. De portieren sluiten direkt nnn non
d" voorruit, cn olhs sluit tochtdicht af. Voorin
is plaats voor drie personen, een bestuurder,
één naast hem, en tusschen hen in kon nog
een derde passagier plaats nemen, iets naar
achteren.
Brengt alzoo het nieuwe jaar op outomobiel-
g bied weinig nieuws, ols een besliste nou
veauté mag worden aangemerkt het rijwiel cn
de motorfiets met bullonbondcn. Speciaal voor
de fiuts geven deze dikke banden een minder
sierlijk aanzicht, maar h-1 rijden wordt er
naar deskundigen verzekeren des te oange-
namer door.
Wij mogen nog verm ldcn, dot de A. N.
W. B. evenals voorafgaande jaren in zijn
stand een overzicht geeft van het werk ton
dienste von toefrten in binnen- en buitenland.
De Boiid van Bedrijfsautohouders vestigt de
omvlocht op de groote los'cn. welke reeds op
den bedrijfsuutohouder rusten, waarbij dooi de
nieuwe Tori -fwet de hooge invoerrechten zijn
gevoegd, terwijl hem thans nog de wcgbelns-
ting dreigt. Dit alles tracht men voor to stel
len door een speciaal daaivoor ontworpen
teekening.
Gistermiddag is in het R. A. I-gebouw te
Amsterdam oon het eind van de, Ferdinand
B:Utroat de auto- en rijwicltcntoonstelling of
ficieel geopend door den commissaris der Ko
ningin in de provincie Noord-Hollund, Jhr.
Mr. dr. A. Roell
Vooraf verwelkomde de voorzitter von het
tcr.toonstellingscomité, de heer Leonard Lang,
de genoodigden. Hij liet uitkomen, dat er ver
schillende fectoren zijn, dlc de belanghebben
den bij den autohandel met bezorgdheid voor
de toekomst vervullen
In de ee-*ste plaats bracht het nfgclöopcn
jaar ons dc nieuwe rijwielbclusting Deze werd
ingevoerd op I Augustus, waarbij men voor 5
maanden een vol jaar deed betalen, zoodot bij
den aanvang van dit jaar wederom moest wor
den betaald. Dat dit strekken moet om» do in
dustrie cn handel in rijwielen cn rijwielbanden,
die sedert 1921 een moeilijken tijd doormaken,
nog vei der achteruit tc zetten, behoeft geen be
toog.
Wat de motorvoertuigen oangoot, verontrust
ons hot meest, dut de Regeering on Parlement
nog steeds hot inzicht koesteren, dat deze een
weelde zijn, die op alle wijze mag cn kan wor
den belast.
Vooreerst in de Personecle Belasting, dio
met haar opcenten voor Gemeente en Provin
cie reeds eer hoog is, worden voor motorvoer
tuigen nog steeds tachtig extra opcenten ge
heven.
Zocr sterk komt dit ook tot uitdrukking in
de nieuwe Tnriefwet; terwijl het normale in
voerrecht voor de meeste artikelen verhéogd
wordt von 5% tot 8%, is voor automobielen en
motorrijwielen een afzonderlijk invoerrecht ven
12% vastgesteld, onverschillig 'f deze voo'r be-
dnil, dun wel voor weelde zuilen dienen.
Vertier is nog een wcgbclasting in voorbe
reiding, waarbij volgens het voorontwerp, uit
sluitend do motorvoertuigen do kosten von do
wegcnverbctering zullen moeten opbrengen,
met vrijlating van alle andere tractie. Of de
aangekondigde weeldebelasting t5ok de motor
voertuigen zal treffen, is nog onbekend, doch
een uitlating van den Min ster van Finonciën
in de Tweed? Kumcr doet het ergste vrcezen.
Tegen de mentaliteit, die ertoe leidt, dat
steeds zwaarder en meer lasten worden gelegd
on het nieuwe verkeer, mort door ons nadruk
kelijk worden geprotesteerd. Het is ten slotto
een aangelegenheid, d:e verre uitgaat boven do
klasse-belangen van onze Vereeniging, dooi
toch buiten allen twijfel een land, dat het ver
keer onevenredig belast, op den verkeerden
weg is. Al is dus de toekomst vol van zorgen
cn in vele opzichten duister, het heden geeft
daarvan geen blijk. Na bezichtiging van deze
tentoon- l'ri'ing zal men daarvan overtuigd zijn.
De ofdeelingen van onze Vereeniging voor
Rijwielen en Motorrijwielen besloten, na zich in
1924 onthouden te h'I hen, wederom aan do
tentoonstelling deel te i men cn dit mnoktc
de vergrooting van ons .ebouw noodzakelijk
Inderdaad is de hal 400 vierkantenmetér uit
gebreid en beslaat thans een hectare. Aan «llcn,
cie hebben medegewerkt onder leiding vnn on
ze architecten, de heeren Heineke cn Kuipers,
en zulks binnen korten l"d goed tot stand te
brengen, betuigt snr. namens de Vereeniging
hartelijken dank Kon spr een jaar geleden
spreken van de volmaaktheid van hetgeen werd
tentoongesteld, zoo is het aangenaam thans te
kunnen vaststellen, dat hetgeen toen als nieuws
werd geboden zich ten volle heeft bevestigd.
Zoowel de vierwielrcmrr.cn voor de groote snel
le automobielen a!s de/lage-drukbanden voor
de lichtere wogen zijn een volkomen succes ge
bleken cn worden meer en meer' toegepast
Cok vondt men thans voor het eerst op de
ter.tconsle'ling motorrijwielen en zelfs gewone
rijwielen met l.allonbar.dcn en mag worden
verwacht dat deze nieuwe t' "^n-s'ng ••eneer.s
e-o groot» verbet"rin" zal blüken t zijn.
Moge d»ze tertoon'" Hing, besloet sj?r„ be
antwoorden aon hnar cocl om kcopers en ver-
koopers tot een te brengen.
