12iNi"1oa"g AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE eemlander"*«•"•«•9
te Kluizensit «en Fat-End.
STADSNIEUWS.
FEUILLETON.
TWEEDE E3L.AD.
GEMEENTEZAKEN.
I B. en W. schrijven aan <lcn Road
Bij de behandeling van dc begrooting 1024
kwant uit Uwe vergadering de wensch naar
j voren, om dc bestaande wachtgeldregeling te
vervangen door een nieuwe, daar gebleken
Was, dat c!c bestaande voor de gemeente be
zwaarlijk is. Wij deden toen de toezegging, dat
wij een nieuw ontwerp zouden maken en stel
den deze in de vergadering van de Commissie
vpor Georganiseerd Overleg van IT Augustus
j lp24 aan de orde. Bij de organisaties onder
vond de ontworpen regeling bezwaren, zij wen»
sphen een %-gewijze regeling opgebouwd te
^en, waardoor zou worden bereikt, dot oudere
wachtgelders in een gunstiger positie verkeer
den dan jongere. Zij gaven den wensch te ken-
j ncn, dat in deze zou worden nagevolgd, de
wachtgeldregeling, zooals die geldt voor het
personeel, in dienst van de provincie Noord-
Holland.
■Nadat wij en met ons de raadsleden, die zit-
ting hebben in de Commissie voor Georgani
seerd Overleg, de beide regelingen met elkan
der hadden vergeleken en het ons was geble
ken, dat de wachtgeldregeling Noord-Holland
voor de gemeente niet bczwarender is, dan de
door ons ontworpen regeling, besloten wij aan
den wensch van de organisaties tegemoet te
komen en de regeling Noord-Holland over te
némen. Bij de behandeling van dit laatste ont-
werp in de Commissie voor Georganiseerd
Overleg op 18 Februari j.l. werden door een
der bonden verschillende amendementen voor
gesteld, welke meerendeels geen instemming
kenden vinden, terwijl een enkel met algemeen
gpedvinden werd overgenomen.
|UDc icgeling spreekt o.i. voor zichzelf en be-
ho. ft dus geen nadere toelichting. Wij stellen
II daarom voor, overeenkomstig bijgaand ont
werp een besluit te nemen.
„ONS BELANG."
Kunstavond.
't Wfls er vol in Amicitia bij den kunst
avond, georganiseerd dooi de commissie voor
de morcele verheffing en ontwikkeling der af
daling van bovengenoemde O. O. vereeniging.
De heer K. ter Laan gaf zijn overzicht van het
Middeleeuwsche lied en de minstreel Geert Dils
zong deze liederen en tokkelde daarbij da
tcorbeluit.
j. jDe heer Schuurmans (Utrecht) lid van het
rB" "^ns Belong", sprak het welkom en toen
hij aan den naam ter Laan de woorden toe
voegde Geen onbekende in den kring der
onderofficieren, werd dit door een huldigend
applaus onderstreept.
Hierna gaf dc heer Sch. de gedachte aan,
waaraan avonden als deze hun ontstaan dan
ken.
We kunnen dit niet beter weergeven, dan
door diens eigen woorden te gebruiken,
jttjpeze gedachte wortelt in het besef, dat de
vakbeweging in het algemeen, en ónze Ver
eeniging cm verschillende redenen in 't bizon
der, een tweeledige teek heeft te vervuilen.
Zij hec-ft, vooral ook in dagen van neergang
als wij thans beleven, onafgebroken en met
taaie volharding, het stoffelijk belang harèr
legden met kracht voor te staan
UMacr daarnaast heeft dc vakbeweging in
haar midden het bewustzijn levendig te hou
den, dat het bij haar strijd niet alleen gaat om
een goede stoffelijke verzorging der vakgenoo-
ten, maar dat deze verder reikt.
1 HDat het er ton slotte vooral ook om gaat dat
het volk, in don spraukgebruikelijken zin van
het woord, meer en meer deel krijgt aan het
bttchavingsleven van zijn tijd.
Het volk, waartoe ook wij, onderofficieren,
bahooren.
ie dezen achtergrond dor vakbeweging ziet,
rdaad goed ziet, beschouwt den strijd voor
felijke verbeteringen slechts als een middel,
het een absoluut noodzakelijk middel, voor
^istelijken bloei en voor de ontwikkeling vat»
dgj persoonlijkheid
"ooral een vakvereeniging als de onze,
Voarvan de leden bestaan uil militaire opvoe
ders en onderwijzers, hec-ft zich dit voortdu
rend en duidelijk voor oogen te stellen
ipij, onderofficieren, hebben helder te besef
fen. dat slechts hij een goed opvoeder en
onderwijzer zijn kan, die zonder onderbreking
aan zijn eigen opvoeding en algeme.-ne ont
wik kelig werkt
Wij weten dat er veel aan onze opleiding
hapert, zooals wij ook welen, dat de aanne-
mingscischeri voor leerlingen-onderofficier, tot
op dezen dag, te lang zijn.
Dit alles ontmoedigt ons echter niet, omdat
wij geloovcn in de beginselen die wij ter zake
voorstaan en in eigen kracht
Wij blijven aandringen, nl maar door, op
hoogere ncnncmingsejschen en betere oplei
dingen.
Mnnr daarnaast slaan wij zelf de hand aan
den ploeg en bouwen ons cursuswerk uit.
Want wij weten dat een meerdere, wien het
aan menschenkennis, karakter en algemeene
ontwikkeling mangelt, in het tegenwoordige
leger een onmogelijke figuur is.
Vandaar dat door de organisatie sinds jaTcn
gedurende den wintertijd steeds weer ontwik
kelingscursussen en clubs zijn opgericht, lees
kringen in het leven geroepen en cursusverga
deringen georganiseerd.
Dot de Vereeniging door dit te doen, tevens
een deel van dc taak der Overheid vervult,
laten wij dezen avond rusten.
Zeker is echter, dat de organisatie met haar
arbeid voor de Moreele Verheffing en Ontwik
keling niet alleen het persoonlijk belang der
onderofficieren, en 't belang van 't onderoffi
cierskorps als zoodanig, maar ook een natio-
nael volksbelang dient.
Want het is voor ons volk toch niet een
onverschillige zaak, welk kader zijn zonen in
het leger aantreft.
Dat nog niet alle autoriteiten dit even hel
der zien als de heer ter Laan, die bij de behan
deling der jongste oorlogsbegrooting in zijn
worm en gedocumenteerd betoog voor dc be-
langen van het legerpcrsoneel, ook met waar
deering over onzen ontwikkelingsarbeid heeft
gesproken, doet aan dit feit niets af
Hierop liet spr. de opwekking volgen tot
deelname aan de cursus$n, die de Afdeeling
zich voorstelt volgenden winter te houden.
Nu kwam dc heer ter Laan non het woord
en Geert Dils aan den zong, nadat eerstge
noemde zijn dank had uitgesproken over de
wijze waarop hij ontvangen was. 't Was hem
aangenaam thans ook in culturecle beteekenis
te mogen spreken voor de onderofficieren.
De avond was gelijk aan die in de Valk bij
opening van het seizoen der Volksuniversiteit.
't Wus gelijk en toch om Speenhoff's
woord te gebruiken 't Was anders.
Nog veel leuker kwam de heer ter Laan uit
den hoek bij zijn causerie. Hij leek zich bij
zonder thuis te gevoelen.
Ook Dils had gToot succes. Dat het, nu neg
in Vlaanderen gezongen, verbasterde Drie
koningenlied met de potsierlijke refreinregel
Mon chère amie tot aan de knie insloeg,
valt te begrijpen.
Den dank aan het eind van den avond door
den Voorzitter gebracht, beantwoordde dc heer
ter Laan met eenige hartelijke woorden.
VEREENIGING VAN HUISVROUWEN.
Demonstrate* van gehoor
instrumenten voor de afdee
ling Amersfoort.
Gistermiddag hield de afdeeling Amersfoort
van de Nederlandsche Vcceeniging van Huis
vrouwen c?n bijeenkomst in dc foyer van Ami
citia, waar inej. T. Marcus een inleiding en de
monstratie gaf van verschillende gehoor-in-
strumenlen voor slechthcorenden en dooven.
De presidente der ufdeeling, mevrouw Ortt
opende de bijeenkomst en heette de oanv.ezige
leden en verdere belangstellenden hartelijk
welkom, inzonderheid cc spreekster, mej. Mar
cus.
Mej. Marcus hield vervolgens een korte in
leiding over slechthoorcndcn en dooven, en
noemt het een verheugend feit te mogen con-
statceren, dat ook de vereeniging van Huis
vrouwen van haar berarvgstelling- in deze rich
ting doet blijken, door hier ge'egenheid voor
hare leden te geven om waf nader met de gc-
hoorinstrumentcn te kunnen kennis maken.
Dikwijls wordt doof of slechthoorend minder
erg en minder betieurcnswaardig geacht dan
blind of doofstom. En toch is dat zeer zeker
niet het geval. Is iemand blind of doofstom
geboren, dan is dat natuurlijk zeer betreurens
waardig Doch wanneer iemand, die vroeger
goed heeft kunnen hoorc-n, langzamerhand rijn
gehoor is kwijt geraakt, dan is zulks niet min
der'te betreuren. Wat men niet gekend heeft
kan men ook niet missen.
Spreekster schetst voorts den toestand, waar
in slechtshoorendcn veelal vevkeeren en geeft
daarbij enkele voorbeelden uit het dogclijksch
leven, zooals die zich overal om ons heen voor
doen. Gelukkig echter neemt de belangstelling
voor dc dooven en slcchthoorenden steeds
meer en meer toe en kan men lungznam maar
zeker een stroom van warmte en liefde voor
hen waarnemen. Ook dc middelen, die worden
uitgedacht cn 'geconstrueerd om het lof dier
onqelukkigcn te helpn verbeterein, breiden
zich gestadig uit en woi den meer en mee.
geperfectioneerd. En dut ui deze middelen bij
de slecht hoorenden een gretig onthaal vinden,
mag blijken uit het feit, dot door het Centraal
Magazijn von gehoorinstrumenten in het af-
geloopen jaor voor een bedrag van 29.000
is omgezet. Wel een bewijs, dat de verschil
lende instrumenten en apparaten doeltreffend
zijn.
Nadat spreekster enkele woorden gewijd
heeft aan het onderwijs van slechthoorendc
kinderen, besluit rij haar inleiding met een de
monstratie over het lip-lezen.
Tijdens de inleiding von mej. Marcus werden
verschi'lpnde gehoorinstrumenten en apparaten
gedemonstreerd. Zoo zagen wij de nieuwste
hoofdtelefoons, die om het hoofd shriten en
geheel vervaardigd zijn van imitatie-schildpad,
waardoor zij èn uiterst licht, èn bijna onzicht
baar zijn. Verder een constructie van een eloc-
trische huisbel, waarbij, zocdra er gebeld
wordt, een metalen kogel op den grond vu t,
welke trilling door iedere doove rgevoeld wordt.
Dezelfde constructie kan toegepast worden bij
een trekbel. Vooral voor doove dienstboden
vo'doet dit apparaat uitstekend.
Behalve de bekende geluidstrechters en
trechtervormige hoorn in verschillende grootte
en vorm waren ter demonstratie aanwezig een
clectrische zaal- (event kerk-) telefoon, waarbij
een onbeperkt aantal telefonen kunnen worden
ingeschakeld, kleine elcctrische zak-apporaten,
in yorm en 'grootc gelijk aan een clectrische
zaklantaarn, enz. enz. Kortom een uitgebreide
collectie van gehoorinstrumenten.
Zoo was het dan ongetwijfeld een zeer in
teressante en leerzame middag, die er wei zal
toe bijdragen om de belangstelling voor de
s^chthoorenden cn ook voor de vereeniging,
die hunne belangen behartigt, te vergrootcn.
INGEZONDEN STUKKEN.
Buiten verantwoordelijkheid der Red actio.
De eopie wordt niet teruggegeven.
AUeen mei den naam des inzenders
ondc^teekende stukken komen voor
plaatsing in aanmerking.
Mijnheer de Redacteur.
Beleefd verzoek ik U onderstaand schrijven
nog even in uw Dagblad op te willen nemen.
Bij voorbaat mijn donk voor de .plaatsruimte.
Het is jammer, dat de heer Jonker niet even
de afgesproken bijeenkomst kon afwachten, die
ik uit kieschheidsoverwegingen de voorkeur gof
boven een openbare behandeling van de quaes-
tie, waar bij mij op aangedrongen werd. Dan
had de heer Jonker in de eerste plaats Kunnen
gewaar worden, dut ik volstrekt niet naar den
schijn en het uiterlijk van de padvinderij oor
deel. Dat in hot algemeen en in het bijzonder
het uiterlijk van den mensen en ook de vorm
waarin een beweging zich vertoont, een abso-
luut-innig verband houdt met het innerlijk,
waarom zouden we dat bestrijden? Mij dunkt
iemand als Baden Powell wordt daarmee groot
onrecht gedaan. Ik denk dat hij hcelemaal niet
gebelgd zal worden als hem gezegd wordt, dat
de padvinder, naast allerlei burgerlijke deugden,
óók de militaire deugden aankweekt, zoodat in
tijden van oorlog, hij onmiddellijk bereid is
om op te komen voor vaderland en vorst. En
daarmee zou de goede man tevens toegeven,
dut de padvinderij is gegrond op nationalisme
en dat de internationale leuzen alleen maar in
vredestijd gelden. Getuige ook deeed, had
ik bijna gezegd (het moet zijn „belofte") van
het jeugdige padvindertje aan God, vorst (ko-
ninrrin) en vaderland, welke drie laatste* aan
duidingen ik met potlood doorgekrabd zag,
wat me dadelijk vrcezen deed, dat het in de
realiteit ook verdoezeld is. Nu zouden men-
schen kunnen vragen: Wat is er op die belofte
tegen? Ja, kijk eens, dat is een tweede, wij
waren alleen maar aan liet onderzoeken of het
wezen van de P. V. al of niet tot nationaal
militairisme of, als u liever wilt, tot nulitairis-
tisch nationalisme leidt.
Weet u eigenlijk al of ik militairistisch ben'
of niet Maar dat doet er in de tweede plaats
toe. Het zou in de eerste plaats kunnen zijn,
dot ik de jeugd danr buiten zou willen houden
(cn cr dus zeker niet toe laten opleiden) zoo
goed oIs ik haar het liefst buiten iedere sociale
of politieke quocstie houd. want zij is mij
doorvoor te heilig. Dit hebben bij gelegenheid
woorden en daden van mij bewezen. Als den
heer Jonker de jeugd ook te heilig is, don moest
hij zich werkelijk onthouden van insinuaties
als deze: „dot wij ouderen zoo verpolitiekt zijn,
dat wij zelfs niet laten kunnen in de sfeer der
jeugdbeweging onze politieke bedoelingen te
importeeren."
Ik geloof niet beter te kunnen doen, dan het
laatste eind van mijn lezing „Nieuwe Wegen"
voor de komende cultuur van 18 Febr. 1924
hier aan te halen:
„Ik lant het non de. volgende sprekers over
om in den brcedc uit te wijden over do „ge
hoorzaamheid", die alleen waarde heeft als
het een natuurlijke-gehoorzaemheid-van-bin-
ncn-uit is, en over „discipline", waaronder men
moet gaan leeren verstaan: zelfbeheersching,
zelftucht, en géén tucht met straf van buiten af.
Wanneer ik bij den aanvang zei, dat er ede
ler en effectiever middelen bestaan om tot oen
betere samenleving te kortten' don de politieke
strijd en ik heb U die nieuwe aan dó hond
gedaan in dc zelfopvoeding en de opvoeding
van de jonge menschen, dan is er voor van
avond nog slechts één ding met nadriflc te be-
toogen. I n dat onderwijs, i n die opvoeding
mag geen tendenz gelegd worderi> van welken
aard ook. Laten vooral dc leiders cn leidsters
zich dot ter harte nemen. Om voor Höllnnd-
sche ooren verstaanbaar te zijn, ik bcdbel dit:
dat zij bijvoorbeeld de kinderen, die hen toe
vertrouwd worden, niet moeten laten loopen
(doen loopen) met oranje of rood-wit-en-blnuwe
vlaggetjes, noch met roode vlaggetjes, dat men
geen geforceerde feestelijkheden voor ze moet
orgoniseeren, noch op 30 April en 31 Augus
tus, noch op 1 Mei. De kinderen zullen tot
feestvieren geneigd zijn als dc weilanden
bloeien, als de kersen rijp zijn, als de zon het
hoogst staat cn de dug het langst is, of nis de
zon onze aarde in den steek schijnt te laten en
het meest behoefte is aan binnenhuische warm
te en gezelligheid, aan innerlijk licht. Zij zullen
het een feest vinden ols dc nieuwe kleintjes hun
intrede doen in het Jeugd-Tehuis (bedoeld
wordt hier de nieuwe school, die ik mij in dc
toekomst heilzaam uitgebreid denk zonder
eenige afbreuk te doen aan „gezin"* en gezins
leven) of als de jonge menschen een zelfston-
dige positie in do maatschappij vinden. Zij zul
len hun feesten zelf vinden. Dat de leiders cn'
leidsters van de reeds bestaande en toekomstige
nieuwe scholen (die waarschijnlijk eerst voor
beeld zullen kunnen cn. moeten zijn om tot dc
gewenschte openbare school te geraken) cn
evengoed dc ouders der kinderen dit ter harte
mogen nemen, is niet alleen mijn wensch. Zij
staan voor de buitengewoon verantwoordelijke
taak dat iets te voeden en te kweeken, wat
voor IQI4 nog niet bestond (of alleen in theo
rie en leuzen I) en wat de op komst zijnde cul
tuur in rich schijnt te drogen. En daartoe moe
ten wij bewust boven de partijdigheid en het
tendcnticuse uit zijn en leven, niet ter wiilc vnn
een doode neutraliteit, die vrij met het oude
systeem over boord willen zetten, ook niet uit
gebrek oan zelfrespect en vrees voor anders
denkenden, maar juist uit zelfrespect en, zoo
mogelijk, uit liefde voor andersdenkenden, maar
vóóral: uit liefde voor de levende eenheid, de
levende broederschap van de menschen der toe
komst."
En daar neem ik geen woord van terug en
daarmee kan ik, dunkt mc, volstrekt volstaan.
N. M. PRINS-BURGERS.
Wij sluiten thans dc discussie over dit on
derwerp. Red. A. D.)
DE OUDE SCHOOLKWESTIE
Toen Person, de heldt uit den roman „Vor
stengunst" van A. S. C. Wallis, uit de gevan
genis ontsnapte en hevig vertoornd over het
onrecht, hem door den vorst aangedaan, naar
Erik (XIV) te Kalmar vluchtte, (die vanduor uit
de oppositie tegen zijn vader Gustaaf Wasa
leidde); werd hij door dezen met open armen
ontvangen en door hun gemeenschappelijken
haat tegen het landsbestuur gevoelden zij zich
vcreenigd en sloten een vriendschapsband,
waarbij Erik uitriep„Eén vijandschap, cén
vervolging, cén onrecht verbinden ons met
banden, die niets kan losscheuren, met cie ban
den van den hapt." Later zou Person ondervin
den, dat deze band spoedig zou stukbreken,
toen de oorzaak von hun gemeenschappelijken
haat niet meer bestond
Toen het gemeentebestuur van 'Amersfoort
de ecnheidsschool hier in 't leven riep, ontstond
cr ccn geweldige oppositie tegen deze nieuwe
onóerwijs-réorgnnisatie, waarbij do opleidings
scholen vqor 't middelbaar onderwijs wegvie
len. En door hun gemeenschappelijke ontevre
denheid verenigden de malcontenten zich tot
de constitutie van een eigen school „De
Amcrsfoortschc scoolvereeniging". Dit was de
ontevredenheid jt\ een daad omgezet en de
directeur von onderwijs prees (in zijn toespraak
bij ds opening), d>t initiatief. Op een ver
gadering in 't Logqgebouw deed echter mevr.
Schiedgcs reed:: ccn waarschuwing hooren cn
ried zij aan, zich tot B. en W. of den Raad
te wenden en te trachten langs dezen weg weg
neming von de bestaande grieven te verkrijgen.
Men heeft dit destijds niet verstaan, althans niet
gewild. Nu echter de Schoolvereeniging bestaat
cn de bestaande grieven daardoor wegvallen,
nu voor die ontevredenheid van voorheen door
de oprichting van opleidingsklnsscp geen vol
doende reden meer bestaat, wijkt de eensge
zindheid en maakt plaats voor onderling ge
harrewar. Dit is begrijpelijk cn natuurlijk. Eens
gezindheid kan alleen blijven bestaan wanneer
hoogere idealen het cement vormen.
Een schoolvereeniging was hier ook zonder
de eenheidssehool wel gekomen. Er zijn steeds
genoeg personen, die door standsbesef gedre
ven, hun eigen school wcnschcn. Men ziet d't
ook elders. Dóch tol van ouders hebben hun
kinderen naar deze school gezonden, omdat zij
gevoelden, dat de opheffing der ople'dingsscho-
len ccn'1 font was. En nu geloof ik, dat dezo
ouders beter hodden gedaan met den roud van
.mevrouw Schiedgcs ter harte te nemen cn
zich met een adres, voorzien van vele hond-
teekèningcn, tot den Raad te wenden. Zij zou
den succes hebben gehad, daar ben ik zekei
van. Dc Raad is cr niet om zijn eigen inzichten
aan dc ingczetcr.cn op tc dringen, maar aan ge
rechtvaardigde wenschcn van velen tegemoet
te komen. Qcze ouders zouden dan gekregen
hebben, wat zij wcnschten en bovendien ei
finnnuéel z<vcr bij geboot zijn geweest. Voor
onderling geharrewar, waardoor ook het on
derwijs ernstig benadeeld wordt cn de stem
ming bedorven, was- c'tan' geen reden geweest.
Doch het is nog niet tc laat. Zij, c\ie niet te
vreden zijn cn de openbare school niet vijan
dig, kunnen plaatsing v*rogcn tegen September
op de openbare scholen aan de Vondellann of
Wcyerstrnat, waar het onderwijs zeer zeker
voldoende woarborg geeft voor plaatsing op dc
middelbare scholen. Daarna fóin men aóressee-
ren om deze scholen weer uit tc bouwen tot
volledige oplcidingsinrichtirr en met gewijzigd
leerplan. Het lijkt mij èn voor de ouders, èn
voor het openbaar onderwijs èn voor dc School
vereeniging gcwenscht, dot deze toestand ge
schapen wordt. De Schoolvereeniging znl cr
ook bij geboot zijn, wanneer cr vrede in eigen
boezem komt. Indien d? door mij gesch» "c
toestand ontstaat, kon er dunkt mij alles .u
reden zijn tot tevredenheid, wont
lo. Zij, die openbaar onderwijs verkiezen,
kunnen danr dan vinden, wat zcbegceren.
2o. Zij, die een standenschool willen, kun
nen terecht bij de Schoolvereeniging.
3o. Zij, die rlo nieuwe onderwijssystemen in
toepassing willen brengen, kunnen terecht bij
Pallas Athene.
4o. Zij, die confessioneel onderwijs believen,
vinden scholen van hunne richting.
Dat men dan tevens breke met het hatelijke
werfsysteem met zijn vaak verdachte argumen
tatie. Vrijheid van onderwijs wil zeggen, dal
men dc keuze laat aan de ouders, doch dezen
nief een keuze opdringt. Wel lijkt het mij, (voor
de openbare scholen althans), wenschclijk, dot
er voor de aangifte von leerlingen aan de
ouders meer bekendheid worde gegeven van
de scholen, waarop ze geplaatst kunnen wor
den en hunne speciale bestemming. Er zijn
ouders, die -het bestaan von bepaalde scholen
niet eens weten. Het ligt waarschijnlijk op den
weg van de onderwijsvereenigingen voor vol
doende bekendmaking te zorgen. Het gemeente
bestuur voldoet aan zijn verplichting door het
plaatsen von een odvertentie, die echter door
de meestcn niet wordt gelezen. Zouden vereer.i-
gingen als: Hoofdenvcrecniging, Bond van Ncd.
Onderwijzers, N. O. G., Volksonderwijs cn
Centrale Ouderruad, niet gezamenlijk kunnen
zorgen voor voldoende bekendheid door 't
plaatsen van odvertenties, 't aanplakken van
affiches, 't doen bezorgen van een kaart aan
de ouders, die ervoor in aanmerking komen?
Amersfoort, 15 Maart 1925
A. 0LZINGA.
'•;:§dct is gemakkelijk toejuiching tc behalen,
als men te Athene de Athcners prijst.
[J Kard. DUPERRON.
T C-H-rnniifc
door
MARGARET PEDLER.
j Geautoriseerde vertaling van W E PONT.
65 -
■Juffrouw Lavinia ging haastig naar haar ka-
er boven om eens uit te huilen. Zij dacht
ten lijk nauwelijks over het vreeselijke van
Inrth's schuld. Zij was oud en zag alleen het
Imantischë, dat nu in scherven lag, de jeugd
bedorven was, de liefde gekruisigd. Boven
in, de Lavendcltante was nooit scherp in haar
Irdeel.
LWot denk jij ervan. Miles?" vroeg Andrey,
pn zij de kamer verlaten had.
derrick had meerendeels gezwegen, zijn brui-
né oogen hadden 'n peinzende uitdrukking.
|H,Over die kwestie van lafheid? Ik ben er niet
hfi geweest, en ik heb dus niet het minste
fht daarover tc oordeelcn."
\ndrey keek verbaasd.
Uk zie niet in, waarom niet. Je kunt toch
^lt verder onderzoeken dan de uitspraak vnn
den krijgsraad."
E/Er zijn verhooren geweest, waarbij de recht
vaardigheid in het nauw kwam", zei Miles rus
tig „Er was ook een verhoor, waarbij Pilatus
°P Óen rechterstoel zot."
„\X ou je zeggen, dat ic rl? uitspraak van den
krijgsraad voor onjuist houdt vroeg zij in
spanning.
„Neen, dat bedoelde ik niet heelemaal in dit
gevel. Maar, al zegt do wet, dat een man een
lafaard is, terwijl ik mijn leven cr om zou
willen verwedden, dat hij het beslist niet is,
dun kan die wet mijn meening geen haarbreed
veranderen. De uitspraak kan misschien was
waorschijnlijk, bijna wel zeker de eenige,
die gegeven kon worden in verband met de
feiten. Maar toch js het mogelijk, dat het geen
juiste uitspraak was waar een man voor al-
tijd als lafaard gebrandmerkt werd, die mis
schien één kwaad oogenblik heeft gehad, dat
zijn zenuwen hem parten speelden. Er zijn an
deren die evengoed hun oogenblik van angst
hebben gehad, maar omdat hun zaak nooit
onder officiëele oogen kwam hebben zij het
goed kunnen maken, en zijn sommigen van
hen wel geëindigd met het Victoria Kruis. Fei
ten zijn sems heel dwaze dingen, vind ik ten
minste. Beweegredenen en omstandigheden, ook
zelfs iemands gezondheidstoestand, moeten een
even groote rol spelen als de feiten, wanneer
je volkomen rechtvaardig' wilt oordeelen. Maar
het leger kan zoo'n opperadministratie van
rechtvaardigheid niet bijhouden", ging hij
glimlachend voort. „Discipline moet gehand
haafd worden cn voorbeelden gesteld. Alleen
treft het voorbeeld het soms verduiveld onge
lukkig."
Het was een ongewoon lange toespraak voor
Miles en Andrey stond hem met eenige ver
bazing aan te kijken.
„Miles, je bent eigenlijk een juweel. „Ik ge
loof, dot je bijna zoo sterk op Garthls
hond bent als Jane Crab."
„Is Jane op zijn hand Herrick glimlachte,
„Gotje. ouwe ziel loch I In ieder geval ben ik
riet vnn nlan mijn deel toe te voegen aan dc
rekening die Trent te betalen heeft, arme
kerel T'
Andrey's gelaat werd zachter, toen zij zich
gereedmaakte weg te gaan.
„Het is toch wel om erg medelijden met hem
te hebben." gaf zij toe, „Sara gehad tc heb
ben en haar dan tc moeten verliezen
Er was een vreemd licht in Herrick's oogen,
toen hij haar antwoordde
„Manr hij heeft haar tenminste gehad, al
was het dan maar een paar dagen."
Andrey bleef stoon met haar hand aan de
deurknop.
„Ik denk, dat Garth vroeg oqi wat hij heb
ben wou I" zei' ze, en ging toen haastig de
deur uit.
„Andrey V' Miles sprong op, maar eer hij de
huisdeur bereikt had, verdween zij al door het
hek den weg op en was buiten zijn bereik.
„Ze moet gehold hebben zei hij beteuterd
bij zichzelf; toen hij naar de zitkamer terug
keerde.
Deze ontdekking scheen hem stof tot naden
ken te geven. Langen tijd zat hij roerloos in
zijn stoel, blijkbaar een of ander moeilijk punt
bij zichzelf overwegend.
En zijn gedachten hielden op dit oogenblik
geen verhand wat er naar aanleiding van het
geval Trent besproken was. Eerst toen de La
vendcltante met cenigszins roode oogen was
teruggekeerd, schoot hem het oorspronkelijke
doel van mevrouw Maynard's bezoek weer tc
binnen.
Tegelijkertijd trok hij de wenkbrauwen samen
als om al zijn gedachten te concentrceren en
een ongearticuleerde uitroep ontsnapte hem.
Juffrouw Lavinia keek op van het ragfijne
kantwerk, waaraan zij bezig was.
„\\'rnt zei je, jongenlief vroeg ze afgetrok
ken.
„Ik zei niets bepaalds", glimlachte hij terug.
,Jk dacht wat hardop, anders niet, want er
schoot me iets te binnen, dot ik vergeten had."
De Lavende!tante keek verwonderd op.
„Ik begrijp niet goed wat jc bedoelt Miles."
Herrick op weg naar de deur boog zich om
hoar een kus te geven.
,Jk begrijp het ook niet, tnr.tc. Dat is juist
het gekke van 't geval", antwoorde hij geheim
zinnig.
Hij ging de kamer uit naar boven cn kwam
dadelijk weer terug met een paar brieven, die
samengehouden werden door een elastiekje, in
de hand.
Ze roken muf, toen hij ze openvouwdeblijk
baar hadden ze vele jaren lang het daglicht niet
gezien .Maar Miles scheen ze buitengewoon
belangrijk te vinden, want hij las ze nauwkeu
rig door, toen een tweede maal, en zelfs nog
een derden keer. Toen deed hij het elastiekje er
weer om en bergde ze weg in een lade, die hij
zorgvuldig afsloot.
Een paar dagen later kreeg Gorth Trent een
briefje van Herrick of hij bij hem wilde komen.
„Je bent in geen dagen bij ons geewest",
stond er. „Denk aan Mohammed en den berg,
en kom mij eens opzoeken, want ik kan niet
naar jou toekomen."
De brief, die rustig iedere toespeling op de
laatste gebeurtenissen vermeed, was als een
koele regen, die op de uitgedroogde aarde valt.
Nadat dc geschiedenis van de uitspraak van
don krijgsraad overal bekend wos geworden,
was Garth als door de hel geweest. Het was
merkwaardig, hoe snel het verhaal uitgelekt
was cn van mond tot mond was gegaan, totdat
er nauwelijks een hutje in Monks-haven was,
waar men het niet wist met allerlei vreeselijke,
en verzonnen bijzonderheden erbij.
Het kamermeisie van het Cliff Hotel was de
eerste bron geweest. Zij had in een aangren
zende kamer door het sieutclgat met belang
stelling het hcclc gesprek tusschen Elisabeth cn
Sara ufgeluisterd, dien dog no dc picnic in het
Havenbosch, en, zooals dot soort menschen zoo
graag doet, had zij niet nagelaten het nieuws
overal tc verspreiden. En ook hadden enkele
bubbclachtige gasten van de picnicportij zich
niet kunnen onthouden om dc beteekenis vnn
dc ongelukkige scène, die tien had plaats ge
had, haat fijn uit te pluizen en er het noodigc
bij tc borduren, als meerder bewijs voor de
waarheid van wat het kamermeisje hod afge
luisterd.
De heele stad was \cl van hel verhoof cn het
had niet lang geduurd i Garth had 't bemerkt.
Bijna dagelijks kreeg hij anonieme brieven,
en het moet niet vergelen worden, dat de tien
jaren, die hij in afzondering in Monkshaven hod
doorgebracht, hem niet zeer gezien hadden ge
maakt bij zijn medeburgers. Zij waren er ge
belgd over, dat hij zich altijd had afgezonderd
cn op een afstand gehouden en nu deze ver»
nederende oorzaak de verklaring ervan had ge
geven, kozen enkele niet zeer hoogstaande ka
rakters onder hen dezen weg om nan hun
wrok lucht te geven.
Een van de anonieme schrijvers wierp zelfs
op, dat Trent's voortdurende aanwezigheid in
het district een smet was op den goeden naam
van Monkshaven een ander schreef, dat, moch
ten de geruchten omtrent ccn dreigenden al-
gemecr.en Europeeschen oorlog bewaarheid
worden, het Fronsche vreemdelingenlegioen een
goede gelegenheid bood oan dezulken als hij.
Garth scheurde de brieven in kleine stukjes,
die hij verachtelijk in de prullemand wierp
moor niettemin waren zc als even zooveel mug
gen, cie om een open wort de gonzen en dc
kwelling nog grooter maken.
(Wordf vervolgd.)
