WIJNHANDEL J, A, SGH01 ERMAN&Zn.
NUTS SPAARBANK
Ti&ofieï'i
Camv
PRIJS
iVERIAGING
Amersfoort - Utrechtscfieweg t
WINTERJASSEN
Bel dan op No. 42
Gevestigd 1878 - TELEFOON 145
UTR. STRAAT 17
Gewas 1920 RAYMOND MACAO f 1.- f 40.-
Gewas 1920 St, EMILION f 1.40 f 58,-
DE ADELAAR
DAALDERS
75 c. 42'/2 c. IS c.
m
KRACHTOVERBRENGING
O
Hebt U een
Taxi of Auto noodig?
Schittert Overal
RECLAMES.
Prijs 13 regels f 1.55 pike regel moer 1 0.50
PER FLESCH PER ANKER;
BIJZONDER AANBEVOLEN
Te huur voor inleggers: Loketten in de brand- en
inbraakvrije kluis a f 3.per jaar en hooger.
■■BHHaa Ook des avonds toegankelijk «asap»»!
Dagelijks ontvangen wij nieuwe
Komt U hiervan eens overtuigen onze prijzen zijn
het laagst, onze modellen uitmuntend.
Langestraat 4p - Telefoon 224
IS THANS DE PRIJS VAN 1 KILO-BUS
e
PER BUS VAN 1 POND POND 1 ONS
DEZELFDE ONGEËVENAARDE KWALITEIT,
DOCH GOEDKOOPER DAN VOOR DEN
OORLOG.
KOPTE» ARBEIDSTIJD
WEER - ARBEIDSPRESTATIE
^J/y&.SCHOOLEMAN
«Sitó^CLKTBO-TtCMNIiCH BUREAU
AMERSFOORT
•yj V^l.lAlLE PAO 12 Tf.LCP 423
De voorzitter, de heer F. M. van Veen,
opende de vergadering met een woord van
welkom tot de talrijke aanwezigen en sprak
zijn vreugde uit over de groote belangstelling.
De notulen der vorige vergadering worden hier
na door den secretaris voorgelezen en onver
anderd goedgekeurd, met een woord van dank
tot den secretaris voor de redactie.
De voorzitter deelt verder mede, dat de af-
deeling op de algemeene vergadering het voor
stel gedaan heeft om een lijst samen te stellen
van beroepen, die geschikt^ zijn voor hardhoo-
renden, gerangschikt naar den graad van de
doofheid. Het Hoofdbestuur 'heeft toezegging
gedaan dit voorstel in behandeling te nemen
en hierover de keel-, oor- en neusartsen 'te
raadplegen, zoodat het ofdeelingsvoorstel in
goede aarde is gevallen. Na nog enkele mede-
deelingen van algemeen huishoudelijken aard
was het woord aan mejuffrouw Meulcnbclt,
die een voordracht hield over het liplezcn.
Mejuffrouw Meulenbelt sprak als volgt:
Gaarne voldoe ik aan 't verzoek van het Be
stuur der afdeeling van S. H. te Amersfoort,
om U eens een kort overzicht te geven van
het nut van 'het aflezen van den mond.
Nog maar M te weinig is het bekend v/at het
voor een S. H. of doove is, om te kunnen lip
lozen, d. w. z. een gesprek te kunnen volgen,
niet door h o o r e n maar door zien. Iemand
die z'n gehoor geheel of ten deele mist, staat
in het gewone leven veelal buiten de samenle
ving. En wat een verdriet dat is, weet u mis*
schien wel van een S. H. uit uw omgeving. Of
zoo niet, don zou ik U haast eens uitnoodigen
om een kijkje te komen nemen als we weer
eens een tentoonstelling hebben ter behartiging
van de belangen van S. H., zooals we reeds
minstens al 18 maal hadden in verschillende
plaatsen van ons land, onder de leiding van
mej. Tine Marcus, onze „Doovenmoeder", te
Soest.
Zooals U allicht weet is onze Doovenmoeder
absoluut doof; geen geluid komt meer tot haar.
Nu moet II niet denken, dat zij door dit
gemis zich teruggetrokken heeft uit het dage-
lijkscho leven. Integendeel, ze staat er midden
in, en ze geeft haar hart en haar tijd aan de
doovenwereld. ,En dit met een opgewektheid,
die menig G. H. beschaamd maakt I
Zij is de ziel van de Vereen, von S. H. en
nu het werk zich meer en meer uitbreidt, wordt
D. M. bijgestaan door een staf van S. H. da
mes en heeren en enkele G. H.
Dit alles zou onmogelijk geweest zijn, indien
mej. Marcus niet liplezen kon. Gelukkig is dit
wèl het geval en ik kan wel zeggen dat zij een
expert op dat gebied is, evenals mej. Cor
Emous, haar secretaresse cn huisgenoote. 't Is
bepaald vermakelijk als u die dames te zamen
ziet praten, zonder geluid te geven, maar toch
elkaar volkomen begrijpende.
Meermolen ondervond ik zelve, dat 't wel
eens „gevaarlijk" kon zijn, liplezcnde menschcn
in de buurt te hebben. Want aan een lachend
gezicht uit de verte of aan een antwoord kon
ik merken dat een gesprek van mij met iemand
anders, heelemaal „afgezien" was.
Zoo maakte ik ook eens kennis met een
S. H. student, die de colleges volgde door het
afzien van den mond der professoren.
Wat een inspanning en energie dat van een
persoon vergt, is haast niet te zeggen. En de
moeilijkheid is dan natuurlijk ook nog, dat er
geen dictaat gemaakt kon worden van 't ge
sprokene, daar de oogen voortdurend op den
spreker gericht moeten blijven, daar anders de
draad van 't referaat verloren kan gaan. Maar
wat een uitkomst dat hij door 't liplezen niet
van z'n studie buitengesloten behoefde te zijn.
De noodzakelijkheid van onderwijs in 't liple
zen aan S. H. kinderen, om daardoor het ge
wone onderwijs op school te kunnen volgen,
behoeft zelfs niet eens een betoog. Wat worden
niet vaak S. H. kinderen ten onrechte voor dom
of onoplettend aangezien I
In 't begin deZer studie is 't vaak moeilijk
om geduld en moed er in te houden. Maar als
dan zoo langzamerhand de eerste moeilijkhe
den overwonnen en de grondbeginselen gelegd
zijn, ziet men de gezichten opvroolijken en
wordt het op 't laatst een wedijveren met
elkaar, wie 't wel het eerste gezien heeft. En
't eigenaardige is dan dikwijls, dat men soms
denkt dat men 't gehoord heeft, ofschoon
dat onmogelijk kan, daar de les fluisterend ge
geven wordt.
Allicht is het u bekend, dat een S. H. of
Doove niet graag 's avonds schemert, wont
onbewust let iedere S.« H. op den mond van den
spreker.
En zooals men in het begin van een cursus
de zinnetjes zoo eenvoudig en makkelijk moge
lijk maakt, is 't' een genot en een soort sport
tegelijk, om bij de vergevorderden 't hoe langer
hoe moeilijker te maken.
Nu zult u allicht vragen: hoe wordt het lip
lezen geleerd. Heel in het kort wil ik u dat uit-
leggen.
't Liplezen is een kunst welke niet in korten
tijd geleerd kan worden, daar behoort geduld,
olharding en o zoo veel oefening toe I Maar
heeft men 't ook eenmaal te pakken, dan weet
men eerst hoe onmisbaar en wat een genot
het voor een S. H. of Doove is.
Indien 't ecnigszins mogelijk is, wordt 't lip
lezen met meerderen tegelijk beoefend, daar
men dan meteen 't afzien leert van verschillen
de monden, en niet alleen van defn) leeraar(es),
die het uit den aard der zaak, duidelijk en goed
voor doet. Een goed articuleeren is een eerste
vereischte en men ziet 't helaas maar heel wei
nig.
Ook gelijk les nemen met personen van on
geveer dezelfde ontwikkeling is aanbevelens
waard, dit vooral met het oog op latere ge
sprekken enz. enz.
Menigeen heeft toch zoo weinig begrip ook
van eenvoudige dingen. Kort geleden b.v. vroeg
ik aan een jongen van 13 jaar of hij mij eens
de klinkers en medeklinkers wilde opnoemen.
Aan z'n gezicht merkte ik dat hij niet goed
wist wat ik bedoelde. Ik vroeg hem toen, ver
tel mij eens „wat is een klinker" Zijn ant
woord luidde: „O, dat is een groote keisteen" I
We beginnen met elke klank van 'l alphabet
afzonderlijk te behandelen en juist die 't eerst,
welke 't beste te zien zijn, b.v. aa. De mond
gaat wijd open, oo de mond wordt gerond. Bij
de uu is de mondopening- heel klein en naar vo
ren. En bij de ie is de mond breed (glimlach).
Ter ccntroleering kijkt elke leerling in een
spiegeltje, want juist het zelf nagaan van het
vormen der klanken leert ons het afzien. En al
gaat dat in den beginne langzaam en kost het
veel hoofdbreken, door oefening gaat het later
van zelf. 't Is evenals bij het gewone lezen,
daar zien we ook ineens 't geheel van ver
scheidene woorden tegelijk.
Bovengenoemde klanken zijn vrij gemakke
lijk af te zien, doch heel wat moeilijker zijn de
klanken die bijna 't zelfde gezichtsbeeld
hebben zooals b. v. p. b. m. Probeert u zelf
maar eens om daar verschil Sn tez i e n als u
die klanken vlug na elkaar uitspreekt. Daarbij
komt nog dat het gezichtsbeeld van een p. b.
o f m. ook nog veranderd wordt door invloed
van een volgenden of voorgaanden klinker b. v.
de p. van pool is anders dan de p van paal
(meer moor) enz. enz. Zoo zijn cr nog tal
van klanken in ons alphabet waar öf het ge
zichtsbeeld zoowot 't zelfde is of dit haast niet
te zien is, doordat de lippen bijna niet bewe
gen of de tong onzichtbaar is. b. v. t. d. k. g.
Maarwaar ons gezicht te kort schiet, daar
komt ons combinatievermogen te hulp En ons
combinatievermogen kan wonderen verrichten
en 't wordt door de oefening en dcor de doof
heid zelfve bizonder ontwikkeld.
Natuurlijk komen er wel eens misverstanden
voor, mar g'ebeurt dat onder G. H. ook niet
vaak Zoo spoedig mogelijk begin ik met korte
makkelijke zinnetjes voor te zeggen, want dan
kon men z'n combinatievermogen gebruiken als
steun bij 't afzien. Daarbij moedigt dat ook vec-1
meer aan dan alleen verbindingen van allerlei
niet bestaande woorden zooalspalafa lilalo
pifako enz. enz. Want vóór alles moet de moed
er in gehouden worden bij deze studie, die ook
welecns gekscherend „tooveren" genoemd
wordt.
Om nu op de beste manier met-een S. H. of
Doove te spreken, die- 't afzien kent; begint men
met 't onderwerp te noemen waarover het gaat.
Ook zorgo men er voor 't hoofd zoo rustig mo
gelijk te houden. Want al dat onnocdige bewe
gen vermoeit zeer, en 't is toch al zoo inspan
nend.
De spreker moet in 't licht staan en bedaard
cn goed gearticuleerd zijn verhaal doen en
vooral geen gezichten trekken. De heeren moe
ten zorgdragen voor een „voetvrije" snorl
Voor menschen die weinig of nooit van lip
lezen gehoord hebben schijnt het geen zeer ge
heimzinnige geschiedenis te zijn. Reeds meer
malen bemerkte ik op een mijner cursussen in
een hotel in Brabant dat gasten of kelners om
een hoekje gluurden en er niet wijs uit konden
worden wat we eigenlijk uitvoerden zonder ge
luid te geven. Aan de gezichten kon men duide
lijk zien, dat ze minstens dachten aan een com
munistische samenzwering I Of iets dergelijks
Tot slot zijn eenige dames van onze Ameref.
llplcescursus zoo vriendelijk een proeve van be
kwaamheid" af te leggen in 't liplezcn. Maar
men bedenke wel, dat we pos drie maanden be
zig- zijn.
Hierna gaf mej. Meulenbelt met een aantal
harcr leerlingen een openbare les in het liple
zen, welke demonstratie ten doel had dit hulp
middel voor slechthoorenden om hun leven en
hun omgang te veraangenamen ook oan leeken
meer bekenhcid te geven. De proeve van be
kwaamheid, die wij gisteravond meemaakten
overtrof in alle opzichten onze verwachtingen.
Mej. Meulenbelt stelde aanvankelijk enkele vra
gen, die alle vlug beantwoord Werden. Het daar
na gevoerde gesprek met hare leerlingen liep
vlot van stapel en ook onderling begrepen de
slechthoorenden elkaar volkomen. Ten duide
lijkste bleek weer, hoe het vlotte liplezen een
groote rol speelt in de samenleving der slecht
hoorenden. Zij kunnen op deze wijze alleszins
geanimeerde gesprekken voeren en leven gehcef
met hun omgeving mee, iets waarvan lotgc-
nooten, die het liplezen niet machtig zijn, ver
stoken moeten blijven. De demonstratie wekte
dan ook groote belangstelling en viel bij ellen
zeer in den smaak. Velen der aanwezig©
slechthoorenden gaven zich don ook op voor
den op te richten winter-cursus, die eerstdaags
zal aanvangen onder leiding van mej. Meu
lenbelt. Te zijner tijd zullen nog nadere publi
caties over dezen cursus volgen.
Na het officieele gedeelte van deze bijeen
komst bleef men neg gervimen tijd bijeen en
vormden zich clubjes om te dammen, schaken,
enz.
Tenslotte sloot de voorzitter met een woord
van donk tot alle aanwezigen en tot mej. Meu
lenbelt voor haar leerzame voordracht deze
geanimeerde bijeenkomst.
W. H. KAM. f
Oud-gemcentc architect.
In den hoogen ouderdom van 81 jaar is te
dezer stede overleden de heer W. H. Kam,
oud-architect onzer gemeente.
Met den heer Kam is een man heengegaan,
the onze gemeente in verschillende functies
op een wijze heeft gediend welke boven al'e
let is verheven.
Als gemeente-architect heeft hij tal van ja
ren hier gearbeid en vele gebouwen getuigen
nog van zijn werk. In dien werkkring heeft hij
met vele en verschillende personen te maken
gehad en onder die allen ging maar één roep
over de groote bekwaamheid en de buitenge
wone hoogheid van karakter van den overle
dene. Steeds op zijn post, immer het Gemeente
belang in 'het oog houdande en dienende moest
ieder voor hem wel de grootste achting op
vatten. En dat was ook inderdaad zoo I Nim
mer hebben wij iemand gesproken, die niet me*
een zekeren eerbied over den heer Kam sprak.
Lange jaren heeft hij zijn functie van ge
meente architect vervuld en toen hij plaats
maakte voor jonger© krachten was dit nog
geenszins om een overigens welverdiende rust
to gaan genieten. Zijn werkzame geest dreef
hem om ook daarna nog zijn gaven dn dienst
der gemeenschap te stellen. En toen een be
roep op hem werd gedaan om als vertegen
woordiger der burgerij haar belangen te dienen
gjf hij aan die roepstem gehoor en liet zich
het niet immer dankbare lidmaatschap van
den Raad welgevallen. Ook het moeilijke ambt
van wethouder heeft hij toen nog op zich ge
nomen, maar lang kon hij zich niet schikken
naar de luimen van den Raad, zoodot hij zijn
functie dan cok betrekkelijk spoedig neerleg
de.
Ook het onderwijs heeft de heer Kam lan
gen tijd gediend. Als leeraar oan de Burger
avondschool heeft hij zijn krachten gegeven
ei vele jongelui dier dagen danken aan den
heer Kam hun eerste onderricht in bouwkun
dig teekenen.
.In vele functies heeft de heer Kam zich ver
der in onze gemeente nuttig gemaakt. Waar
een beroep werd gedaan op zijn medewerking
klopte men nimmer te vergeefs bij hem aan.
Zijn heengaan zal dan ook in breeden kring
betreurd worden cn in vele opzichten zal hij
een plaats openlaten die zeer moeilijk zal kun
nen vervuld worden op een wijze als door 'hem
geschiedde.
GARNIZOEN.
Bij Kon. besluit zijn met ingang van I Octo
ber benoemd
bij het wapen der infanterie tot majoor,
onderscheidenlijk bij het I6dc, het 21ste en het
5de regiment infanterie, de kapiteins D. J. C.
H. Brussen, B. ten Broecke Hoekstra en J. E.
Snellen van Vollenhoven, resp. van den staf
der infanterie, toegevoegd aan den inspecteur
der infanterievan het 21ste regiment, werk
zaam bij het vrijwillig landstormkorps vaar-
tuigendienst en van het lid© regiment.
STORMRAMP 1925.
Comité Amersfoort.
Nagekomen gelden
OranjeVerecniging ingezameld
op Koninginnedag 102.48
16e Reg. Inf. schoolcompagnieën 36.20
Militairen le en 3e Batterij 19.55
Opleddingscompie 5e R. Inf. 2.50
Mevr. d. M. f 5.
F. J. B. 10.-
B. C. 10—
J. N. 25.-
Transportcolonne Roode Kruis f 20.—
Schietvereeniging „Prins Hendrik"
84—
3.14.73
Reeds aan het Nationaal Steun-
Comité afgedragen 13530.45
Totaal 13845.18
CORRESPONDENTIE.
A. C. J. K. Uw mededecling behoort
thuis in onze advertentie-kolommen.
DE INBRAAK IN DE MUURHUIZEN.
Beklaagd© Brisé voor de
Utrechtschc rechtbank.
(Vervolg van ons blad van gisteren.)
Het verhoor der getuigen.
De president gaat over tot het hooren der
getuigen.
Prof. dr. C. Winkler blijft bij zijn enkele
maanden geleden afgelegde verklaring, dat
beklaagde, toen hij de inbraak pleegde, toe-
rekening-vatbaar was, cn dat op het oogenblik
ook is. Getuige gelooft niet, dat beklaagde
gesimuleerd heeft. Een algeheele gevoelloos
heid is eenvoudig niet te simuleeren, daar kan
geen sprake van zijn.
Ook dr. v. d. Hoeve blijft hoofdzaak bij
zijn rapport.
Mevrouw de Wed. van Wijngen, bewoon
ster van een gedeelte van het bewuste per
ceel, was om twaalf uur thuisgekomen van het
vuurwerk, toen ze bemerkte dat er ingebroken
moest zijn, doordat de deur aanstond, de bel
doorgesneden was cn de spijlen van een raam
pje verbogen weren.
De vrouw van de huisbewaarder keerde met
haar echtgenoot omstreeks half twaalf ven het
vuurwerk terug, toen zij, vlok bij het huis ge
komen, twee mannen hord zag wegloopen die
zich op de stoep ophielden. Ze liepen in de
richting van de brug over de Korle Gracht en
bleven daar staan. Getuige en haar echtge
noot b'epen de stoep op en zagen dat de voor
deur aanstond. Er lag iets zwaars achter, dat
een hoeveelheid papier bleek te zijn, van de
zelfde samenstelling pis in de drukkerij, die in
hot perceel gevestigd is, gebruikt wordt. De
electrische bel, die overgaat als de deur ge
opend wordt, bleek doorgesneden. Het echt
paar liep het huis niet verder in, maar liep
terug in de richting van de brug, toen plotse
ling uit het huis een derde persoon naar bui
ten kwam,* die wegsnelde in tegengestelde
richting, n.l. die van de Scherpiusstroat. De
man stak onder het loopen iets in zijn zak. In
de Langestraat waarschuwde getuige twee
politieagenten, die de beide mennen, die op
de brug gestaan hadden, inrekende. Om half
negen heeft getuige vier mannen langs het
huis zien loopen, die herhaaldelijk hc» perceel
bekeken en zelfs over den tuinmuur hecngluur-
den. De beide arrestanten herkende zij later
als tv.ee van deze mannen.
Mr. Veenstra„De man, die uit het huis
kwam loopen, kwam die in postuur overeen
met den beklaagde
Getuige„Ja, dat zou wel kunnen."
Ook de echtgenoot van den getuige deelt
mede, dat de man, die wegliep, van beklaag-
de's postuur was. Hij meent echter dat d*e
man een donkere jas aanhad.
Beklaagde „Ik had een lichte jas, dezelfde
die ik nu aanheb."
Een werkster, die met haar verloofde zich
omstreeks half twaalf in deze omgeving had
opgehouden, heeft op de stoep van h*t huis
van Johan van Oldenbornevelt <cn man zien
staan.
Later zag zij in het portiek van de Nationale
Bonk een man staan, die, toon zij naderde, een
parapluie voor zijn gezicht hield. Die persoon
was gekleed in een donkere jas.
Beklaagde„Dat kan ik nooit geweest zijn,
want Schouten had mijn parapluie, waarmee
hij trouwens gearresteerd is, en ik had alweer
geen donkere jas aan."
De agent van politie Jonker heeft op een
handkar een stuk pepier met inbrekerswerktui
gen gevonden, waaronder een koevoet, een
zakje met sleutels en loopers, boor, beitel,
nijptang, zaag, enz.
Getuige Dils, colporteur, vroeger te Amers
foort, heeft op dien bewust'en avond eenigen
tijd mot beklaagde rondgeloopen, die vooral
veel interesse voor goudsmidswinkels scheen
te hebben. Dat was trouwens zoo zijn ge
woonte.
President„Maai er werd buitendien toch
ook nog over inbreken gespreken."
Getuige„Een bepaalde afspraak is er niet
gemaakt."
Getuige ontkent verder om half negen over
de Muurhuizen gewondeld te hebben. Hij heeft
ook niet gezien dot men beklaagde inbrekers-
werktuigen te dragen gaf, hoewel hij zulks
vroeger verklaard had. „De heeren moeten in
aanmerking nemen dat ik niet heelemaal toe
rekenbaar benik ben daarvoor door dok
toren onderzocht."
Mr van Brakel „Maar dat heeft niets met
uw geheugen te maken."
Getuige vervolgt„Ik ben daarna met be
klaagde de stad in gegaan, op eenigen afstand
gevolgd door de beide anderen. Bij de Varkan-
markt heb ik hem verlaten en ben ik nnar huis
gegaan. Om elf uur was jk thuis, Beklaagde
vroeg mij of ik de inbrekerswerktuigen in be
waring wilde nemen, hetgeen ik weigerde."
Verdediger„Weet II misschien ook hoe
veel parapluies men bij zich had, één of twee."
Getuige herinneit het zich niet
De brigadier van den rijksyeldvvacht Ver
meulen wordt gehoord over de reeds door den
president aangeroerd© uitlating van beklaagde
vcor den rechter-ccmmissaris. Schouten zou
tot beklaagde gezegd hebben„Je begrijpt
wel, dat we er in zitten cn er niet uitkomen,
met jouw geklets. De inbrekerswerktuigen
zijn gevonden." Beklaagde antwoordde hier
op ongeveer„Maar ik kon toch niet anders
doen. In Amersfoort ben ik begonnen te lie
gen, maar ze weerlegden alles cn ik had toen
wei een erge ploert moeten zijn, om niet te
vertellen hoe alles in zijn werk gegaan was.
Maar als je wilt, zal ik alle schuld wel op mij
nemen. Schrijft u maar op, rechter-commis-
saris, ik heb alle inbrekers werk tuigen bij mij
gedragen en ik heb ingebroken in de Muur
huizen."
Beklaagde„Ik heb het niet precies zoo
gezegd. Ik zeizou je misschien willen dat
ik alle schuld op mij nam, dat ik zei schrijft
u maar openz. Maar d© veldwachter
is steeds aan het insinueeren en omkoopen ge
weest. Zoo I heeft hij mij briefjes deen toe
komen. schijnbaar afkomstig van kennissen
van mij, in de hoop dat ik er op zou antwoor
den."
Getuige „Er is juist ontdekt dat beklaagd©
correspondeerde met de buitenwereld. Een
hulpbewaarder is hiervoor ontslagen. Toen ik
beklaagde na het verhoor bij den rechter
commissaris wegbracht, zei hij, terwijl hij zijn
armen omhoog hiefik heb te veel gezegd.
Beklaegde „Dat lieg je, je hebt aldoor ge*
logen je hebt de heele zaak verknoeid.
President„Beklaagde, u heeft zich kalm
te hoeden, anders moet u weg."'
