AMERSFOORTSCH DAGBLAD „DE EElVILANDER"Za,"d»s 3 0c'- 1925
BINNENLAND.
VIERDE BLAD.
24e Jaargang
No. 81
Uit de Pen.
DE SOCIAAL-DEMOCRATEN EN DE
OPENINGSPLECHTIGHEID DER KAMERS.
Waarom staat de zaak nu zoo
heel anders dan vroeger
'Mede naar aanleiding van hetgeen de heer
Albordn in het midden bracht tegen partijge
noot Nieuwenhuis (het werd in ons binnen-
iandsch Nieuws vermeld) schrijft Het Volk:
De heer Albarda heeft hem van ant
woord gediend, en er natuurlijk den na
druk op gelegd, dat de Vereenigde Verga
dering op den derden Dinsdag van Sep
tember eene bijeenkomst is van de Staten-
Generaal. Tot zoover goed, maar hij heeft
tot onzen spijt daar 'dingen bij gehaald,
die zijn betoog verzwakken. Zoo b.v., dat
de eerste socialistische Kamerleden, te we
ten Troelstra, van Kol en Schaper, goede
reden hadden om de opening rtïet bij te
wonen, omdat zij don gekomen zouden zijn
in eene omgeving, waar gevoelens aan de
hunne overheerschend waren. Ware dit
zoo, dan zouden de sociaaldemocraten ook
niet in de Tweede Kamer hebben moeten
komen, en als iedereen er zoo over dacht,
zou nooit anders dan de meerderheid van
de Tweede Kamer bij de opening van de
Staten-Gcneraal verschenen zijn. Het is
daarenboven eene miskenning van den
moed van onze eerste sociaal-democra
ten, die wel voor heeter vuren gestaan
hebben. Troelstra kwam, toen zijn strijd
tegen Domela Nieuwenhuis in vollen gang
was, wel in heel andere vergaderingen,
waar zijne meening niet alleen niet over-
heerscher.de was, maar zijn leven zelfs
gevaar heeft geloopen. Terwijl hij bij de
opening van de Staten-Generaal zoo ge
rust 'kon zijn als een kind op moeders
schoot; die fraai uitgedoste burgerlijke
Kamerleden, van wie de heer Albarda
spreekt, zouden er zelfs niet aan gedacht
hebben ó?n degen tegen hem te trekken,
maar hem zeer affabel hebben behandeld;
een Kamerlid in galapnk is daarenboven
al blij, als hij zelf van dien degen geen last
heeft, schrijver dezes kan daaromtrent met
Badeloch zeggen: „Weet hiervan eenigh
mensch, ik weet er van te spreecken."
En wat kan toch de uiting van den heer
Albarda bet eekenen, dat nu de 3 tot 35
zijn gegroeid (24 in de Tweede en Tl in de
JBerste Kamer), d« zaak zoo heel anders
wordt, omdat die 35 door hun aantal veel
belovende en tegelijk dreigende getuigenis
van den forschen wasdom der arbeiders
beweging zullen zijn, eene demonstratie op
zich zelf Het veel beloven is onafschei
delijk van de sociaal-democratie, maar
moet dat daar bij interruptie geschieden,
als de Troonrede gelezen wordt, met een
in koor aangeheven; Wij willen meer En
moet het dreigen bestaan in het aanheffen
van de Internationale, als daar buiten het
Wilhelmus klinkt, dat het binnentreden van
Hare Majesteit aankondigt Dat kon im-
rners niet, want dan zou de heer Albarda
juist niet het doel bereiken, dat hem voor
oogen staat, en wel om de juiste parle
mentaire verhouding lusschen S. D. A. P.
en Kroon te beweiken, en daarnaast te
zorgen, dat de leden daarvan zich als gent
lemen zullen gedragen jegens de eerste
Vrouwe van dezen lande. "Wij moeten het
er dus wel voor houden, dat de heer 'Al
barda de oppositie tegen den nieuwen
koers nog niet genoeg aandurft. En dot
spijt ons, want wie er in wil slagen de*mos-
sa van vooroordeelen te genezen, kan niet
forsch genoeg optreden.
Het begin is altijd moeilijk, maar juist
omdat het zoo moeilijk is, geschiede het
dan ook met onwrikbare hand.
Berichten.
NED. UITGEVERSBOND.
De jeorlijksche algemccne ver
gadering te Den Haag.
De Nederlandsche Uitgeversbond heeft on
der voorzitterschap van den heer Jan Taberna
(Haarlem) zijn jaorlijksche algemeene vergade
ring in hotel de Witte Brug tc 's-Gravcnhogc
gehouden.
De voorzitter zeide in zijn openingsrede o.a.
'iet volgende
„Het is niet ondienstig een oogenblik bij den
ioestond van ons vak stil te staan, opdat ook
anderen dan de vakgenoot er van kunnen ken
nis r.emen. Wanneer die mededeelingen vroe
ger in mineur stonden en ook thans minder
optimistisch kunnen klinken, zal dat niet be-
eemden.
Het is voor u zeker niet nieuw, wanneer ik
verklaar, dat het met den boekenverkoop nog
niet gesteld is, als wij allen wel zouden wen-
r chen. Natuurlijk zijn er steeds van onze uit
gaven, die bizonder de aandacht trekken en
heel goed verkocht worden; dat hangt veelal
mei den aard dier boeken zelf samen of soms
van bizondere omstandigheden af; maar de
verkoop van het Nederlandsche Boek stemt
toch zeker niet tot voldoening. Dot stelt oris te
leur en niet in de eerste plaats om de gel
delijke gevolgen. Wij drijven handel en moe
ien daarmede geld verdienen; een handel in
'boeken, voor zoover door ons zelf uitgegeven,
maar een handel als ieder ander drijven wij
'toch niet'.
1 Er zit aan ons vak ook een ideëele en gees
telijke kant, al was het reeds om het product
:ie!f. Elk onzer uitgaven heeft haar eigen wor
dings- en ontwikkelingsgeschiedenis, die wij
oersoonlijk beleven. Ieder boek bezit iets van
ons zelf en krijgt iets van ons zelf mee.
Zijn wij tot c o uitgaaf besloten, hebben wij
idles voorbereid, met zorg uitgezocht cn be-
y&ald: formaat, letter, spiegel, papier, illus-
ratie en haar wijze van reproductie, band, ex
ploitatie en wat dies meer zij, met hoeveel
"nieuwsgierigheid, ja spanning zien wij dan
h'et eerste exemplaar tegemoet, om het in de
hand te nemen en uiterlijk te kunnen be-
oordeelen. Straks gaat het de wereld in; wat
zal zij ervan zeggen, hoe zal de critiek het be-
oordeelen? Hebben wij goed gekeken, ons niet
vergist, kan het den toets doorstaan?
Nu heb ik nog maar uitsluitend de materieele
bemoeiingen terloops aangestipt en geheel ge
zwegen van onze onderhandelingen met cn
onze verstandhouding tot onze schrijvers. Te
goed weet ge, welk een voornaam en wezenlijk
bestanddeel juist die onderhandelingen vormen
cn welk een -'nvloed die verhouding vaak op
ons persoonlijk leven kan oefenen. Heb ik te
veel gezegd, toen ik het uitgeven met al wat
er aan zit en wat er voor geëischt wordt, niet
op een lijn stelde met den gewonen handel,
tenzij, ja, tenzij wij dat alles verwaarloozen en
ons voor niet meer don boekenfabrikantcn uit
geven. Nu weet ik wel, dat ook in andere lan
den niet alles naar wensch gaat en het een
internationaal verschijnsel blijkt te zijn, dat ©r
minder boeken worden gekocht, maar dat mag
ons niet geruststellen of onverschillig maken.
Ik zal u niet herhalen, wat de oorzaken hier
van zijn; ge kent ze cn weet te goed, dat
de moderne leefwijze veel daarvan op haar
rekening krijgt. Voorts vergeet ik niet, dot
geldelijke omstandigheden velen nog van koo-
pen weerhouden cn dat de bezuiniging, die de
overheid ten voorbeeld stelt, navolging vindt.
Intusschen betracht toch menigeen, die het
zich zeer goed zon kunnen veroorloven, he
laas voor zijn boekenaankoop een zekere zui
nigheid cn schrielheid, die hem anders verre
zijn.
Bovendien moeten we, om billijk te zijn,
wel weten, wanneer van den verkoop van het
Nederlandsche boek wordt gesproken, dat we
het groote voorrecht hebben, in Nederland te
wonen, een land te midden der groote cultuur-
staten. Dit voorrecht leidt ons er toe, ja dwingt
ons, de drie andere talen eveneens te leeren.
Velen kennen zelfs ook Italiaansch, de Scan
dinavische talen en in den laatsten tijd wordt
ook Spaansch meer beoefend. Men leest gaar
ne de boeken in de oorspronkelijke taal en het
zal U, evenals mij, zijn opgevallen, dat in
menige particuliere bibliotheek, om dot groote
woord nu maar te noemen, naar verhouding,
meer het in die vreemde talen gedrukte boek,
dan het Nederlandsche aanwezig is. In de an
dere landen, met uitzondering van enkele klei
nere, zal men in de huizen wel bijna uitslui
tend boeken in de landstaal gedrukt vinden.
En dan wil ik met nadruk verklaren, dat het
hooge porto ook den verkoop zeer belemmert,
omdat wij veel minder reclame-middelen ver
zenden.
Neen, mijne heeren, wij mogen niet gelaten
dit alles aanzien en ervaren. Juist n u moe-en
wij ons nog meer op de doelmatige exploitatie
toeleggen. Bij onze buren is men daarop al
evenzeer bedacht en wanneer onze oude be
proefde middelen om de aandacht van het
publiek voor het boek te vragen falen, althans
niet meer zoo doeltreffend zijn, moeten wij
doornaast noor nieuwe omzien.
De goede boekverkooper zal ons bij den
verkoop nog altijd de beste diensten kunnen
bewijzen. Wij juichen gaarne toe, dot ook hij
inziet, hoezeer grondige opleiding voor allen,
die in den boekhandel werkzaam zijn, vercischt
wordt. Naast degelijke vakkennis zijn daar
voor echter evengoed algemeene ontwikke
ling, beschaving en goede manieren noodig
Men vergete niet, dat men in een boekwinkel
is en boeken verkoopt. Dat wij tevens dien
boekverkooper door de korting een loonend
bestaan moeten verzekeren, spreekt vanzelf,
maar wij zullen daarbij toch nimmer de waarde
van onze boeken, die ons zoo na aan het hart
liggen, uit het oog mogen verliezen. Uw col
lega's Robbers en Tersteeg zullen u daar van
middag uitvoerig over inlichten. Naast den
boekverkooper staan de courant en het tijd
schrift, die ons door hun advertentie-gelegen
heid en ernstige critieken dikwijls van groot
voordeel zijn. Wanneer ik dan nog den goed
gestelden prospectus en de colportage noem,
heb ik met den catalogus de voornaamste pro-
paganda-middelen genoemd, die ons echter
niet altijd de baat brengen, welke wij ervan
yerwachten.
Verleden jaar heeft onze Bond zelf in het
najaar een catalogus uitgegeven, die zeker tot
den meerderen verkoop heeft bijgedragen, en
ook dit jaar zullen wij weer, eenigszins anders
van vorm en uiterlijk, zulk een Jaarboek doen
verspreiden, welke aantrekkelijkheid door het
opnemen van een groot aantal schrijverspor
tretten wordt bevorderd.
Dezen catalogus, althans, nu hij door ons
zelf wordt uitgegeven en verzorgd, zou ik dan
tot die nieuwe middelen willen rekenen, welke
tot een gezamenlijke reclame leiden.
Ook de prijsvraag wordt weer herhaald,
laat ik zeggen „gezien het groote succes." Zoo
wel de Amsterdammer als de Groene verlee-
nen tot „Welk boek" weder hun zoo bijzonder
gewaardeerde medewerking. In onzen catalo
gus zal daarop nu óók de aandacht worden
gevestigd en den boekhandel zal om zijn
krachtige medewerking worden verzocht. Een
glasbiljet, dat wij hebben laten vervaardigen,
zal hem die medewerking gemakkelijk maken
en den lezer er eerder toe brengen, aan de
prijsvraag deel te nemen.
Waren deze beide pogingen nieuw, met de
literaire tentoonstellingen, welke in onder
scheidene plaatsen werden gehouden en nog
zullen worden gehouden in samenwerking met
de Vereeniging van Letterkundigen, hebben
wij ook een anderen weg ingeslagen. Vooral
de voordrachten, welke verschillende leden van
bovengenoemde Vereenigirig daarbij hielden,
zullen zeker tot hèt succes hebben bijgedra
gen.
Thans zijn wij bezig, eveneens met de mede
werking van de Vereeniging van Letterkundi
gen, te trachten literair-voordrachten te doen
houden. Ik hoop zeer, dat deze manier om
het publfek tot lezen en koopen aan te zetten,
moge slagen en dat onze auteurs ons de daar
toe"* onmisbare hulp mogen verleenen. Gij kimt
derhalve niet zeggen, dat wij niet met onzen
tijd meegaanja, zelfs gingen sommigen on-
zer reeds voor, door van de lichtreclame voor
hunne boeken gebruik te maken.
Ge ziet, Mijne Heeren, dat wij er op uit
zijn, naar doeltreffende eri nieuwe middelen te
zoeken om het boek tot het publiek te bren
gen, om dat publiek met nadruk te doen ge^
voelen, dat het waarlijk geen praatje is, als wij
luide verkondigen, dat het bezit van het goede
boek en het lezen daarvan verre uitgaan boven
velerlei wereldsche en dagelijkschc geneugten.
Het goede boek, want daar gaat het om. Er
wordt geklaagd, dat er veel, te veel verschijnt;
met dat euvel, als het er een is, zijn alfe an
dere landen al evenzeer beheptook dat is
internationaal, maar goede boeken kunnen er
nimmer to veel uitkomen. En daarom zou ik
U ten slotte, want ik ben al te long aan het
woord, nog op het hart willen bindenwaakt
er voor uitsluitend goede boeken uit te geven,
ge houdt ons vak daarmede hoog en hebt die
verlei soort redamemiddelep niet van noode.
Goede wijn behoeft geen kans I"
Dc Voorzitter herdenkt dan met eenigc harte
lijke woorden het dit jaar ontvallen lid, den
heer Maas (N. V. Joh. IJkcma), een man die
zich zelf vormde, degelijk arbeidde en zijn vak
op waardige wijze uitoefende.
Als bestuurslid wordt gekozen de heer mr. J-
G. Robbers (Amsterdam).
Als vertegenwoordiger in den Centrolen
Raad voor Vakbelangen van dc Vereeniging
tot bevordering van de belangen des Boek
handels wordt gekozen de heer W. J. Schille-
mans (Zutphen), als plaatsvervanger de heer
W. K. Kluitman (Alkmaar); het bestuur wees
aan: als vertegenwoordiger de heer Jon Tade-
ma (Haarlem), als plaatsvervanger den heer J.
E. Belinfontc (Den Haag).
In de Gemengde Commissie met leden von
de Vereeniging van Letterkundigen werden op
nieuw aangewezen de heeren C. A J. van Dis-
hoeck (Bussum), H. C. A. van Kampen (Am
sterdam) en W. L. Brusse (Rotterdom).
(De overige verkiezingen en besprekingen
waren van huishouddijken aard.
Uit de bestuursmcdedeelingcn bleek o. a. dot
een Gids-artikel van mr. K. Jonsmo, over
bloemlezingen in verband met de Auteurswet
1912, spoedig in overdruk aan belanghebben
den zal worden toegezonden.
Het bestuur heeft zich zeer bijzonder bezig
gehouden met den verkoop van het Neder
landsche boek in de overzeesche landen, waar
onze taal wordt begrepen. Zuid-Afrika, Oost
en Wcst-Indic.
Het heeft zijn bezwaren ingebracht tegen thet
wetsontwerp betreffende middelen tegen ziek
ten; het zal protest oanteekenen tegen een mi-
nisterieele beschikking in verbond met een op
gelegde zegelboete, en tegen een beschikking
van denzelfdc minister naar aanleiding van ge
heven invoerrechten op een terugzertding van
Nederlandsche boeken, welke in Nod.-Indic in
depót waren gezonden.
In den namiddag leidde de onder-voorzitter
mr. J. G. Robbers Jr. een bespreking in om
trent bepaalde leveringsvoorwoorden tusschen
uitgever en boekverkodper. Daarna schetste de
heer J. Tersteeg in een boeiend betoog, literair
verzorgd, want de ideaal-boekverkoopör moet
zijn, hoe hij daartoe moet opgevoed Worden.
Hoe hij, als in sommige plaatsen in de Vereenig
de Staten, een middelpunt moet vormen van
een beweging, welke opwekt en opkweekt tot
een hoogere beschaving, hoe hij daartoe moet
zijn kundig, wellevend in den omgang, hoe hij
zijn bedrijf moet uitoefenen in een aantrekke
lijke omgeving, waar alles dichter brengt tot de
wetenschap, dat een goed boek behoort tot de
rijkste en edelste bezitting. De rede is luide cn
langdurig toegejuicht.
's Avonds vereenigden zich de leden aan een
gezamenlijk maal in den huize Voorhout.
OFFERBLOKKEN GEFORCEERD.
Drie jeugdige booswichten uit Breda en om
geving, onder wie twee recidivisten in zake I
vermogensdelicten, hebben in den laten avond j
van 19 Augustus in de R.K. kerk St. Bavo te
Rijsbergen elk een offerblok geforceerd. Ten- j
gevolge van het feit, dat deze denzelfden och
tend geledigd waren, was hun buit gelijk nuk
Voor den ergsten boosdoener eischtc het
O. M., waargenomen doorm r .E. baron Speijart
van Woerden, een gevangenisstraf van éen
jaar cn zes maanden. Tegen den tweeden schul
dige werd zes maanden, tegen den derden vier
maanden gevorderd.
dat dus ook de studenten van zijn kennis zul
len kunnen profitcercn.
SAMENWERKING OP
PHYTOPATHOLOGISCH GEBIED.
Voorgeschreven samenkomsten van
ambtenaren.
Wngeningen. Den 28cn September 1.1.
zijn alhier ingeleid de in het koninklijk
besluit von 4 Juli 1925, no. 5 voorgeschre
ven samenkomsten yah ambtenaren, werk
zaam aan het aan dë Landbouwhoogeschool
verbonden Instituut voor Phytopathologie, cn
nmbtenoren van d<jn Plontenzicktcnkimdigcn
Dienst.
Door middel van deze samenkomsten zullen
de ambtenaren van beide instellingen op de
hoogte blijven van den stand von elkanders
werkzaamheden, de daarbij .qpgódane ervarin
gen en verkregen resultaten, terwijl door sa
menwerking phytopathodogische vraagstukken
gcmukkelijker tot oplossing zullen worden ge
bracht en door arbeidsverdeeling het dubbel
verrichten van onderzoekingen voorkómen zal
worden.
De installatie geschiedde door den president-
curator der Landbouwhoogeschool in tegen
woordigheid van den plaatsvervangend presi
dent van het College van Curatoren, den Rec-
tor-mognificus dier Hoogeschool, den inspec
teur van den Landbouw, de hoofden van de
drie Laboratoria, welke het Instituut voor
Phytopathologie vormen, den inspecteur, hoofd
van den Plantenziektenkundigen Dienst, cn zijn
plaatsvervanger en den secretaris von het Col
lege van Curatoren.
Kunst en Wetenschap.
Ten slotte werd het voorste! van B. cn W.
aangenomen, xoodat de Co.Opero-tie 5000
krijgt,. de Itfllinansche opero 5000 cn hot
Rotterdamsch Philhnvmonisch Orkest f 10.000
Tegen waren dc leden der A. R.-frnctic.
DE VRIJHEID VAN DE KUNST IN
DUTTSCHLAND.
Een oproep von Dui^chc
kunxtcnoors.
Door in den laatsten tijd herhaaldelijk
literaire werken cn veczapiclingen etsen door
de ouioriteiten in Duitschlhnd in beslug wer
den genomen cn ook tooneelspclers wegens
het voordragen van nan hun overtuiging be
antwoordende gedichten tot gevangenisstraf
werden veroordeeld, hebben thans een zeer
groot aantal persoonlijkheden uit kef Duitscho
openbare leven alsook zeer bckendp dichters,
schrijvers, kunstenaars, journalisten enz. een
oproep voot' de vrijheid van de kunst gepu
bliceerd. Tot do onderteekenaars van den op
roep behooren o.a. graaf Arco Hermann Bahr,
Georg Bernhnrd, Max Brod, Paul Cassiier, dr.
Dcrnburg, prof. Einstein. Herbert Eulenberg,
Helmuth von Gerlnch, Hermann Mosse, Paid
Hirsch, Hugo von Hofmnnnsihal, prof. Jcssnei,
Gcorg Kaiser, Bcrnhard Kellcrmanh, prof.
KKtho KoIUvitr. Paul Komfcld Max Liebor-
monn, Paul 'Loebe, Max von Schillings, Mor
SchnecYoigt.
School- en Kerknieuws.
Dr E VAN SLOGTEREN.
De nieuw benoemde buitengewoon
hooglecrear tc Wageningcn.
Wageningen. Omtrent den nieuw be
noemden hoogleeraar aan de Landbouwhooge
school te Wageningen schrijft men ons
Dr. E. van Slogteren, benoemd tot buitenge
woon hooglceraar in de plantenziektenkunde
aan de Landbouwhoogeschool te Wageningen,
is een leerling van den bekenden hoogleeraar
Moll te Groningen. Nadat dr. von Slogteren,
gedurende de mobilisatie als reserve-officier
het land had gediend, nam hij zijn studie we
der op cn promoveerde hij bij prof. Moll, wiens
assistent hij jaren lang geweest was, op een
dissertatie over de physiologie der huidmond
jes. Benoemd tot phytopatholóog voor de
bloembollenstreek en daa-r gestationneerd als
ambtenaar van het Instituut voor Phytopatho
logie te Wageningen, maakte hij zich verdien
stelijk door een methode uit tc werken voor
de bestrijding van het narcissennaaltje, een
voor onze cultuur nieuwe en zeer gevaarlijke
vijand. Zijn studiën over deze en andere bloem-
bollenziekten, die in het weekblad voor de
bloembollencultuur werden gepubliceerd, wor
den door de practijk zeer gewaardeerdde
door hem uitgewerkte bestrijdingsmethoden
worden in de practijk op groote schaal toege
past en hierin heeft onze cultuur een krachtig
wapen tegen de van Amerikaansche zijde in
't werk gestelde pogingen om den invoer van
bloembollen geheel te belemmeren. Wanneer
men ten slotte in Amerika zal inzien, dat. men
de Hollandsche bloembollen kan toelaten, zon
der dat daarmede gevaarlijke ziekten behoe
ven te worden overgebracht, zal dit voor een
groot deel te danken zijn aan het werk van dr.
van Slogteren, die zoowel in Amerika als hier
te lande bij gelegenheid van het Internationaal
phytöpatholögisch congres van 1923 voor de
belangen van de Nederlandsche cultuur krach
tig is opgekomen.
Dr. van Slogteren l\eeft o.a. ontdekt, dat als
gevolg van een hcetwaterbehc adding bij juiste
toepassing, niet alleen de aaltjes in de hyacin
then en narcissen kunnen worden gedood,
maar ook de qualiteit der bloemen direct dan
verbeterd. Het is voor de Landbouwhooge
school vari belang, dat dr. van Slogteren nan
het instituut voor Phytopathologie, dus aon
de Landbouwhoogeschool verbonden blijft en
EEN OPERA-GEBOUW TE AMSTERDAM.
Een voorloopig schctsplon.
Dc Tel. ontvangt van hot bestuur der Wng-
nervevecniging het volgende communiqué
Dc plannen der Wognerverceniging om tot
een modern geoutilleerd Opera-gebouw tb Am
sterdam te "geraken, waaromtrent reeds vroe
ger voorloopige mededeelingen zijn gedaan,
hebben in de laatste maanden vaste ren vorm
aangenomen.
Nadat do technische cischen der tooneel-
cn orkestruimte door de r'ofcssoreTi Roller en
Linncboch, rcsp. te Woenen en Mönclien,
schematisch zijn vastgelegd, zijn de bespre
kingen over het architectonisch gedeelte ge
opend, teneinde aldus een volledig en becijferd
project te verkrijgen,
In verbond hiermede heeft de Wognei ver
eeniging eene jury benoemd, welke jury een
"Stol architecten aangewezen heeftr die bin
nenkort zullen worden uitgenoodigd tot het
vervaardigen van een voorloopig schctsplon.
De jury bosraat uit de heerencr. H. P.
Bcrlage, voorzitter, Ir. A. R. Hulshoff, P. Vor-
kink, olsmcdo voor de Wagnerveiecniging
uit dc heeren J. C. Bunge, M. van Nottcn
cn dr. Paul Cronheim, welke laatstgenoemde
als secretaris der jury zal optreden.
De namen der uit te noodigen architecten I
zul'ten nader worden bekend gemaakt.
EEUWFEEST VAN HET KON. CONSBR-1
VATORIUM TE 's-GRAVENHAGE.
Viering op 25 Maart n.s. met een i
fccstconccrt.
Omtrent dc viering van het honderd-jarig
bestaan van het Kon. Conservatorium voor
Muziek te 's-Gravenhage, wordt medegedeeld,
dat deze zal plaats hebben o.a. met een con
cert in het gebouw voor K. en W. te den Haog
op 25 Maart. De eigenlijke dotum von het
honderd-jarig bestaan valt later, doch met het
oog op de Poaschvacantie is de viering vroe
ger bepaald. Van het orkest, dat bij deze ge
legenheid optreedt zal de kern bestaan uit
het Residentie-orkest, aangezien de meeste le
den van, dit ensemble oud-leerlingen van het
Conservatorium zijn voorts wordt het orkest
nog aangevuld met de orkestklnsse van het
Conservatorium en de leeraren in het strijk-
ensemble.
Voorts zal men enkele solisten van naam,
oud-lcerlingcn van het conservatorium, die
thans in het buitenland vertoeven, uitnoodigen
om op dit feestconcert op te treden.
Omtrent het programma en de verdere plan
nen staat nog niets vast.
DE ROTTERDAMSCHE KUNSTSUBSTDIES.
Een debat in den Rotterdam-
schen gemeenteraad.
c Dc Rottcrdamsche kunstsubsidies zijn gister
het ondcrweip geweest van langdurige be
raadslagingen in den gemeenteraad. Vroeger
stelde "zij 50.000 beschikbaar. Thans onder
dten invloed der bezuiniging is dat bedrag tot
3O.OQ0 verminderd. Èn volgens advies van
de Kunstcommissie stellen B. en W. voor
10.000 te geven oan het Rotterdamsch Phil-
harmonisch orkest, 5000, aan de Italiaan-
sche cn 5000 aan de Co-Opera-tie. De
restecTende f 10.000 zouden dan besteed blij
ven voor het Verecnigd Rotterdamsch-Hofsted
Tooneel.
Dr. Van Ravekteyn wees ef op, dat zich
omstandigheden hadden voorgedaan, die deze
subsidie nog lang niet zeker maken. Spr. be
doelde daarmee, naar hij zeide, „de geweld
dadige wijze", waarop het Rotterdamsch Too
neel was ontbonden eri mede de feiten, in
een adres der Tooneel kunsccnaren-Ver eeni-
ging naar voren gebrfecht, betreffende de ar
beidsvoorwaarden van het personeel. De voor
zitter deelde bij dit a dies mede, dat er op ge
let worden, wanneer de subsidie voor het
Hofsrad-Tooneel aan de orde wordt gesteld.
Dr. Van Ravesteyn verklaarde' er weinig
voor te voelen, om de Co-Opera-tie, voor
haai model-voorstellingen te Parijs en Nice
van „onze armoede" te subsidieereri. Liever
steunde spreker wat er te Rotterdam" zelf is.
Daarno stelde hij voor 15.000 beschikbaar
te stellen voor het Rotterdamsch Philharmo-
nisch-Oikesr en niets voor de Co-Opera-tie
Het vocrstel-Van Ravesteyn 15.000 voor
het Rott. Philharmonisch Orkest) werd Vei-
worpen met 33 tegen 8 stemmen.
Een voorstel van dr. .Rcescr, om de Có
Opera-tie en het Pbilh. Orkest ieder 10.000
te gevten cn niets aan de Italiaonsche opeio,
viel rnec 37 stemmen tegen 4 stemmen.
439' STAATSLOTERIJ.
VijTde Klasse. Twaalfde Lijst.
Trekking ran 2 October.
1000 No. 1970, 6758, 15529, 16474, 17237,
20087.
f 400 No. 1203, 4C95, 9676, 11097, 14399,
15413, 19SS2, 20309.
f 100 No. 1718, 2239, 5274, 6500, 6674,
11313, 14878, 16S35, 17330, 18311,
19733
PRIJZEN VAN 70.
11 2934 6323 7289 9352 13213 16205 18740
30 2983 5452 7290 9369 13462 16270 18508
43 3088 8652 7405 9680 13497 16278 i^ll
104 3170 5629 70JÜ 0747 13663 16331 1-867
200 3298 5714 764S '9762 13668 16300 ISydO'
222 3453 6865 7S16 0860 13966 16371 J9041
223 3476 5923 7820 9931 13999 16467 19179
253 3487 596L 78.73 10077 14034 16678 10191
•111 3592 6031 8032 10166 14113 16670 10226
479 3606 0061 8065 10650 14144 16710 19437
639 3008 0131 8200 10723 14266 17072 10604
696 3087 6149 8322 10873 14295 17084 10621
811 3880 0266 8487 11339 14500 17230 10676
829 3882 0313 8517 11623 14520 17266 19000
029 3960 6369 5519 11664 14677 17272 19,'61
943 3975 0472 80S6 11097 14716 1 7284.' i'JSÖl
953 40-17 G506 8709 11808 14851 17.300 19976
959 4106 6626 87*0 11900 14024 17334 20239
1064 4209 6639 8791 12070 14930 17448 20242,
1*225 4367 0075 8797 12151 14943 17674 2o2U2
1384 4379 6718 8850 12167 15010 17003 20270
1025 4632 07-16 8981 12222 1-5087 17734
1046 4649 0769 9072 12277 16102 17800 20311
1815 4673 683*2 0080 1*2278 15212 17017 20370
12007 4689 CfJ03 9217 12313 1523S 18161 2(4543
2031 4702 0084 9211 12500 15299 18305 2(4537
22o7 4992 7155 0321 12692 15375 18415 20669,
2723 5000 7220 9322 129*24 15616 18522 26695
2777 5039 7250 9327 13197 10151 18671 20733
2900 51T9
NIETEN.
1 2920 5435 7892 1(X372 12602 15107 18225
22 2933 5*43 7000 10618 12003 15440 1*250
62 2969 MS6 7923 10633 12016 16490 16283
73 2972 6490 7954 106-12 12073 16525 18334!
8* 297.5 5508 7981 10089 12675 15534 18353
96 2989 65.30 8052 10764 12737 10004 16884
116 2994 5542 8004 10770 12703 15693 18109
152 3210 5'">03 8009 10820 12805 15722 18-131
181 3254 6572 8131 10821 12824 13733 18935
241 3278 5574 8151 10*97 12880 15743 18143
263 3286 6064 8195 10916 12870 15740 184S0
328 3314 5707 8204 10900 T2883 157-50 18300
363 3345 5816 8200 10087 12892 15837 18610
386 3350 5850 8298 10909 12803 *16020 IS584
484 3388 6851 8330 11 OOI 12910 15939 18001.
464 3422 5373 8341 11050 12960 lOOrVJ 18020
400 3430 5942 3309 11038 13007 10074 186*23
620 3462 5947 8446 11122 13072 16088 187.54
5-11 3100 5967 8403 11143 13086 16100 18777
547 3476 G905 8506 11187 13225 16010 18801'
575 3505 5990 8514 1120-1 13230 10046 18815
645 3516 6033 8533 11*255 13257 10060 18829
692 3548 6099 8530 11272.13269 16244 Ifi'JOG
703 3611 6119 8598 11276 13278 1C285 1S908
732 3056 6128 8020 11284 13324 16294 18987,
783 3061 6160 86-11 11296 13330 16296 10040
850 3630 6250 8653 11319 13345 16350 10085;
8S4 3092 6278 80-10 11331 13368 10555 19153
9*22 3709 0326 8676 11355 13393 10602 19188
950 3731 0357 8726 11370 134S8 16566 19194
961 3735 6363 8755 11391 13521 10614 19205
973 3745 6383 880*2 1140*2 1 3527 10083 1 9*22lj
1010 3748 0387 88-30 11403 13558 16701 19258,
1032 8777 6430 S8G4 11430 13578 16719 192641
,1030 3783 6141 8881 11170 13596 10729 19*2741
1072 3822 6162 8933 11525 1363-1 10777 19280;
1114 3841 6504 8953 11532 13714 16823 192871
1153 3878 6552 8955 11582 13751 16911 19300
1196 3914 6667 9010 116U9 13797 16039 19320
.1219 3951 6660 9011 11620 13301 16973 19340
•1242 3902 6603 9056 UG28 138-19 17014 193^6
1207 3986 0708 9087 11630 13875 17023 193.8
1289 4102 6731 9112 11678 13889 17107 10430
1340 4113 674-1 9117 11698 13898 17130 19434
•1351 4123 6756 9140 11699 13951 17141 19442
1449 4177 6760 915*2 11710 14151 17101 19490
1453 4194 6776 9188 11712 14180 17182 19510
1552 4193 6780 9190 11721 14183 17190 195511
1695 4299 6S62 9413 11813 14225 17254 190*4-
1764 4309 6887 9469 11822 14404 17311 19696
1789 4361 6909 9502 118*29 14413 17356 19792
1794 4304 6935 9544 11841 14416 173/7 19.90,
f1798 4523 6085 9032 11851 1410U 17414 19819
1801 4529 7014 9635 1186*2 11462 1747.3 19838
1880 4530 7023 9673 1187*2 14496 17494 19926
1890 4543 7024 9698 11893 14556 17521 19936
;i921 4504 7026 9709 11932 14531 175*23 20039
11922 4592 7073 9739 11937 14607 17566 20076
1961 4014 7136 9740 1198? 14643 17571 20088
•1978 4619 7158 9799 1*2002 146-19 17617 '20093
2003 46*21 7163 9330 12011 14680 1764-1 20095
:2U13 46-12 7165 9340 12058 11721 17652 20113
12061 4086 7251 9841 12059 14751 17662 20121?
12110 4697 7*272 93-17 12087 14758 17717 20134
2149 4713 7275 9909 12103 14789 17720 20179
2181 4721 7276 0928 12133 11793 17746 30272
2241 -1731 7280 0938 12145 14797 17750 20396
2339 1763 7296 996-1 12157 14793 17768 *20112
2358 4782 7300 10070 12176 1-1821 17770 20474
2417 4339 7327 10071 12212 14839 17770 20504
2452 4853 7320 10174 1 2*218 14846 17817 20540
2453 4882 7371 10178 1223*2 14883 1788-5 20546
2462 4906 7386 10219 12237 14914 17925 2056-1
2511 5025 7396 10284 12241 11919 17955 20025
252 5056 7426 10308 12243 14926 17963 20633
2530 5' "2 7427 10318 12279 14928 17996 20654
2543 5124 7471 10339 12390 1 4967 180*21 '20608
2556 5142 7472 10341 12409 14984 18048 *20677)
2566 5202 7486 10357 12426 15018 18112 20682
261S 5205 7556 10398 12455 15095 18119 20708
26-IS 5210 7666 10440 12170 16007 18128 *20762
2654 5218 7701 10455 124/9 15100 18146 20766
2690 5248 7722 10461 12566 16166 18107 10778
2810 5252 7750 10479 12571 16239 18185 20791'
282/ 5*209 7787 10000 12585 15371 18196 20972,
2830 5364 7847 10628 J2503 15377 18199
2922 5". 785? 10543 12594 1539
lri de vonp;t- hjsl i'/?ad: 14025 rc. z. 14035
20734 m. t. 20754.
