Gebruikte
Piano's
Totale Uitverkoop
Prima Medicinale Levertraan
Fa. R.van den Burg
Doorloopend
voorradig
„DE EEMLANDER"
EERSTE BLAD.
BUITENLAND.
Arnh. straat
S. Duijker Havik 29
Willem Groenhuizen
Zilveren Spiegeleierscheppen
Langestraat 36
opheffing MANTEL afdeeling,
Zie de speciale étalage.
Langestraat 23 - A. VAN DE WEG - Tel. 217
KOLONIËN.
STADSNIEUWS.
,9,1)' f
24e Jaargang No. 105
pet pod f 5. p«r rek |nd era til vcttkcmi
tepm o^olakkao) f 0.17»,
f 001
AMERSFOORTSCH DAGBLAD
DMCCTCIM-HMTSEVES: i. VALKHOFF. ARNHEMSCHERP00RTWAL tA. POATACKINIIM M'.ATMO.
Zaterdag 31 October 1925
PRUS DER ADVERTENTIE! met inbegrip van cem
bewijsnummer, elke regel meer I 0.25, dienstaanbie
dingen en LicidadigbcidMidTeiteatiis voor de Uk
der prijs. Voor handel cn bedrijt beslaan mmi
woordeelige bepalingen vooc het wdrcriecxem- tcne
draalairr, bevattende óm vootwaarden, wordt om
NA DE CONFERENTIE VAN
LOCARNO.
EEN BESPREKING TUSSCHEN LUTHER
EN DE VOORZITTERS DER REGEERINGS-
PARTIJEN.
De rijkskanselier dr. Luther, heelt de voor
zitters van de pertijen, die in het kabinet door
vertrouwensmannen zijn vertegenwooddigd,
uitgenoodrgd tot een gemeenschappelijke be
spreking over den poiitieken toestand, te hou
den op Dinsdag a-s. te Belijn.
HET AFWIJZEND STANDPUNT DER
DUITSCH-NATIONALEN TEGENOVER
HET PACT.
Een verklaring der rijksregeering.
De rijksregeering maakt een verklaring
openbaar naar aanleiding van de uitlatingen
en besluiten van de Duitsch-nationale volks
partij inzake het verdrag van Locarno. De
verklaring stelt vast, dat de Duit-
sche nota van 20 Juli, welke het Duitsch
standpunt aangaf, met olgemeene stemmen is
goedgekeurd. De ©uitsche afgevaardigden zijn
te Locarno in geen enkel opzicht van de ge
stelde richtsnoeren afgeweken en zeker niet
van de grondbeginselen dezer nota. De Duit
sche afgevaardigden besloten tot de voorloo-
pige onderteekening, omdat, wat den inhoud
der ontwerpverdragen betreft, naar het alge
meen ooi deel de richtsnoeren, door het rijks-
kabinet gesteld, gevolgd waren. Voorts pu
bliceert de regeering het met algemecne stem
men genomen kabinetsbesluit van 22 Oct. om
het werk dat te Locarno op den grondslag van
de nota van 20 Juli begonnen was, te voltooien
op een wijze, die aan de levensbehoeften van
het Duitsche volk beantwoordde De rijksre
geering ging daarbij uit van de verwachting,
steunend op de plechtige verklaringen van de
ministers van buitenlandsche zaken van En
geland, Frankrijk en België, daf ae logische
uitvloeiseten van het werk van Locomo, voor
al inzake 'de Rijnlandkwestie, spoedig verwe
zenlijkt zouden worden. Eenigerlei feiten, die
tot het innemen van een andei standpunt
aanleiding hadden kunnen geven,zijn sinds
dien niet bekend geworden.
De crifiek, die in de Duitsch-nationale uit
latingen geoefend wordt op den inhoud van
de ontwerpen zelf, stemt niet overeen met de
bovengenoemde besluiten van het kabinet en
is evenmin zakelijk gerechtvaardigd. Het werk
van Locamo beteekent het begin van de grond
slagen vooi een opnieuw actief deelnemen van
Diritschland aan de groote Europeesche po
litiek. De critiek over het uitblijven van de uit
vloeiselen van het verdrag-werk op dR kwesties
van het bezette gebied is op zijn minst voor
barig, daar de onderhandelingen daaromtrent
nog gaande zijn. De Duitsche afgevaardigden
hebben noch te Locarno, noch daarna ooit twij
fel erover laten bestaan, dat de voorloopig
geteekende verdragen" slechts een deel van het
betrokken complex vraagstukken regelen en
dot deze van Duitsche zijde niet van kracht
kunnen worden, als niet ook het andere deel
de uitvloeiselen ervan voor het bezette ge
bied, geregeld wordt op een wijze, die aan de
Duitsche levensbehoeften tegemoet komt.
EEN STRENG VONNIS VAN EEN FRAN-
SCHEN KRIJGSRAAD.
De geest von Locarno
Gemeld wordt uit Keulen, dat dp Franschc
krijgsraad te Bonn Donderdag den kapelmees
ter van een Rijnstoomboot bij verstek tot twee
jaar gevangenisstraf en 2000 M. boete ver
oordeelde wegens bet spelen van het Duitsch-
landlied bij het verlaten der haven van Co-
blenz,
DUITSCHLAND.
LUITENANT-GENERAAL MÜLLER
DOODELIJK GEWOND.
Luitenant-generaal Müller, de bevelhebber
van de rijksweerbaarheid in Saksen, is Don
derdagmiddag bij een schietoefening te Jüter-
bog door een verdwaalden kogel doodelijk
gewond.
Men meldt uit Berlijn nader over het ge
beurde aan de N. R. G
Bij het tragische ongeval op hot vliegveld
Jüterbog, waarbij generaal Müller om het le
ven is gekomen, is ook luitenant-kolonel von
Hörauf zwaar gewond. De oorzaak van het
ongeval is nog niet duidelijk vastgesteld. Mo
gelijk is het dat enkele projectielen van zWare
machinegeweren een onvoldoende lading kruit
hadden en dientengevolge een korteren af
stand aflegden dan berekend was. Mogelijk is
ook, dat de soldaat, die het machinegeweer
hanteerde, per vergissing het wapen verkeerd
heeft gericht en dat dientengevolge het projfic*
tiel een t<e korten weg heeft afgelegd. Daar
niet op een doel werd geschoten, konder. de
soldaten dit niet onmiddellijk merken. Eerst
toen luitenant-kolonel von Hörauf zwaar ge
wond was, zijn de soldaten gewaarschuwd,
maar voor deze waarschuwing hen bereikte,
was ook de generaal reeds getroffen.
De manoeuvres te Jüterbog werden bijge
woond door dr. Gessier, den rijksminister ven
verdediging, verschillende generaals en een
aantal officieren, gedetacheerd bi] het departe
ment van verdediging te Berlijn. In het ge
heel vertoefden ongeveer 70 gasten te Jüter
bog.
Toen overste von Hörauf getroffen werd,
liet hij zich onmiddellijk door andere officie
ren naar het lazaret dragen. Onderweg zagen
zij generaal Müljer liggen. Zij meenden, dat
hij in onmacht was gevallen. In het lazaret
vernam von Hörauf, dat de generaal gedood
was,
RECLAMES.
Prijs 1—3 regels 3.0a elke regal meer 1.—
Alvorens U beslist bij het koopen van
een instrument is het mede in Uw belang
eens inlichtingen te vragen aan PIANO-
ORGELHANDEL
Goud, Zilver en Uurwerken
Langestraat 43 Tel. 852
Reparatieinrichting voor Uurwerken,
wegens
Spotkoopjes
Aanbevolen door H.H. Doctoren voor zwakke en
klierachtige kinderen.
Prijs per vierkante flacon 60 ct.
WETTELIJKE FEESTDAGEN IN
BRUNSWIJK.
Gemold wordt uit Brunswijk, dat de land
dag besloot den „Busstag" weder in te voeren
als wettelijken feestdag. De wot inzake de vie
ring van den 9en November werd ingetrokken.
HET PROCES-HERMANN.
Het Rijksgerechtshof heeft den voormoligen
Thüringschen minister van binnenlandsche za
ken Karl Hermann uit Weimar definitief vrij
gesproken.
BELGIE.
DE REORGANISATIE VAN HET LEGER.
Generaal Kestens, de minister van lands
verdediging, maakte gisteren in den kabinets
raad een aanvang met de uiteenzetting van het
voorontwerp inzake de reorganisatie van het
leger. Het exposé zal latrr worden voorge
zet. In militaire kringen verzekert men, dot de
minister voornemens zou zijn het leger met
twee infanterie-divisies te vermnderen, de helft
der cavalerie af te schöffcn en den diensttijd
op tien maanden vast te stellen.
ri? ANKRIJK.
HET TWEEDE KABINET-PAINLEVÉ.
Franschc persstemmen.
Verschillende Franschc bladen leggen in hun
bespreking van de samenstelling van het
nieuwe kabinet den nadruk op de omvangrijke
taak, die het heeft te verrichten. Zij wijzen in
zonderheid op de splitsing van de portefeuille
van financiën, die bewijst welk een overheer-
schende beteekenis de regeering aan het finan-
cieele probleem hecht. De bladen der linker
zijde zeggen, dat het kabinet een bewijs is van
en een waaborg voor de eenheid van bet
kartel.
Het nieuwe ministerie van finan
ciën.
Painlevé en Georges Bonnet hebben zich
gisterenochtend in het ministerie van finan
ciën gevestigd. Painlevé bracht dank aan
Caillaux en aan zijn nieuwe medewerkers.
In den gisteren gehouden kabinetsraad heb
ben Painlevé en Bonnet een uiteenzetting ge
geven van den toestand der schatkist, die be
vredigend wordt genoemd. De kabinetsraad
heeft zich eveneens bepig gehouden met de
vraagstukken, dio in de regecringsverklaring
zullen werden behandeld.
DE MOEILIJKHEDEN DER FRANSCHEN
IN SYRIË.
Fransche versterkingen te Beiroet
aangekomen. De tc Damascus
aangerichte schade.
Het blad Omran meldt blijkens een telegram
uit Damascus, dat-te Beiroet 6000 man Fran
sche versterkingen zijn aangekomen.
De schade te Damascus wordt op 36 mil-
lioen gulden geschat en het zal jaren duren,
eer zij hersteld is. De Franschen staan alleen
aan vrouwen en vreemdelingen toe Damascus
te verlaten. Er zijn er sedert 20 October
15,000 vertrokken. Er zijn nog 8 opstandelin
gen ter dood gebracht en er worden nog meer
terechtstellingen verwacht.
Een kabinetsraad.
De kabinetsraad heeft gisterenavond verga
derd ter bespreking van den toestand in Syrië
en de maatregelen, door Painlevé voorgesteld,,
goedgekeurd.
De kwestie der terug
roeping von Sorroil.
Parijs, 3 0 Oct. (H. N.) Men verwacht,
dat generaal Sarrail spoedig uit Syrië zal wor
den teruggeroepen om t<- Parijs verslag uit te
brengen over dc jongste gebeurtenissen. Naar
verluidt, is óe post van generaal Sarrail aan
geboden aan Paul Boncour, die echter voor de
eer heeft bedankt.
Dc FronSchcn drijven rebellen uiteen.
Van Franscho zijde wordt gemeld uit Bei
roet, dat een bende opstandelingen, die in het
Zuid-Westen en nabij Damascus opereerde,
door de Fransche cavalerie uiteen is gedre
ven. In dc andere streken heerscht kalmte.
4
De Volkenbond wcnscht inge
licht te worden.
P a r ij s, 31 Oct. (V. D.) De mandaatscom
missie van den Volkenbond heeft tot de Fran
schc regeering het verzoek gericht om volledig
rapport uit te brengen over het functionneercn
van het mandaat over Syrië.
Een Fransche nederlaag.
Londen, 51 Oct. (V. D.) De Fransche
generaal Gamelin, die dc Drusen aanviel met
drie regimenten infanterie, cavallerie cn artil
lerie, werd in de Syrische woestijn omsingeld
door Bedoeincn cn bewoners van Damascus.
De Franschen leden hevige verliezen cn wer
den gedrongen zich terug tc trekken in de
richting van Damascus. Het aantal dooden
aan Fransche zijde sedert het begin van den
opstand in Syrië wordt op 6000 geschat.
De beschieting van Damascus.
Vluchtelingen uit Damascus verhalen, dat
blijkens een telegram uit Caïro, de stad een
doodenstad is geworden. Talrijke lijken zijn
begraven onder de puinhoopen der verbrande
woningen. Twaalfhonderd gevangenen zouden
in de gevangenis gedood zijn. Het totaal aan
tal dooden wordt op 2000 geschat.
OOSTENRIJK.
DE LOONEISCHEN DER STAATS
AMBTENAREN.
Dc regeering komt hieraan
niet tegemoet.
Do bondskanselier en de minister van finan
ciën ontvingen gisteren het uitvoerend comité
der „commissie van 25" uit de organisaties
van bondsambtenaren en deden mededeeling
van het besluit van den ministerraad, inhou
dende, dat de regeering niet in staat is nog
dit jaar de verlangde buitengewone toelage uit
te betalen, terwijl zij evenmin op rekening van
het volgende jaar kan toestaan. Evenwel zou
men de noodlijdende ambtenaren individueel
reeds in December eenigszins tegemoet komen
door hun een voorschot op hun salaris te ver
strekken.
De ambtenaren zenden een
ultimatum, waarin zij drei
gen met staking.
De „commissie van 25" heeft gisteren beslo
ten nog in den loop van dien dog een ulti
matum te stellen, dat Zondagmiddag afloopt.
Zou alsdan géén verandering in den toestand
zijn gekomen, dan bestaat het voornemen de
staking af te kondigen, die Woensdag a.s. zou
beginnen.
GRIEKENLAND.
HET GRIEKSCH-BULGAARSCHE CONFLICT.
De orde hersteld. Het einde
von de zitting van den Volken-
bondsraad.
Uit Londen wordt d.d. 30 Oct. gemeld
Nadat von den Engelschen, Frapschen en
Italiaanschen officier ter plaatse/bericht was
ontvangen, dat de vrede op de Grieksch-Bul-
gaorsche grens hersteld is, is de Raad» von den
Volkenbond vandaag na een korte Kijeenkomst
uiteengegaan. Hij zal niet weer bijeenkomen,
voordat do commissie, tot welker instelling
Donderdag besloten is, rapport heeft uitge
bracht.
Chamberlain en Briond sproken hun voldoe
ning uit over do-vreedzame oplossing van het
geschil. Briond» wees er op, dat-er geen sprake
is van overwinnnor of oyerwonhenc.\ De vol
ken dienen steeds een beroep «op het recht te
doen, waar cn wanneer zij zeker zijn het tc zul
len vinden en het beginsel vaa den bond is
die zekerheid voor geschillen von dezen oord
te verschaffen. Een land behoeft geen vrees te
koesteren voor zijn notionnlen trots, daar het
in de raadkamer als het ware cn familie is.
Ook Chamberlain legde den nadruk op de
beteekenis van het verrichte werk, dio vooral
gelegen is in het feit, dat dc Rand bezig is een
jurisprudentie von den Volkenbond te stichten.
Het tegenwoordige geval vormde een schitte
rend voorbeeld hoe dc Road in staat is dc
moeilijkheden op te lossen van landen, tus-
schen {tie een of onder noodlottig geschil is
gerezen.
Nodcrc bizonderheden omtrent dc
slotzitting van den Raad.
In de laatste zitting van den Rood werden
ook de overeenkomsten van Locorno opge
haald.
Bij het begin der zitting werd het jongste
rapport der militaire attachés meegedeeld,
die zich aan.de Grieksch-Bulgaarsche grens be
vinden. Volgens dit rapport hebben dc Grie
ken de ontruiming van het Bulgaorsche gebied
op 28 October te middernacht voltooid. Dc
ontruiming gaf tot geenerlei incident aanlei
ding. De Grieken bezetten de grensposten op
nieuw met hetzelfde effectief als vóór de inci
denten.
De Bulgaarsche en Grieksche gedelegeerden
betuigden hun donk.
Briand verklaarde, dot er noch overwinnonrs
noch overwonnenen waren, maar twee noties,
leden van het groote gezin van den Volken
bond, die van den wcnsch tot verzoening blijk
gaven. Hij dankte zijn collega's, waarvan som
migen van zeer verre gekomen waren.
Isjii (Japan) legdo er den nadruk op, dot
men getuige was geweest von de eerste toe
passing der verdragen von Locorno
Quinones de Loon sloot zich bij zijn woor
den aan.
Briand, opnieuw bet woord nemend, merkte
op, dat, indien men tót een resultaat is geko
men, dit is, omdat men zich trouw had be
toond aan den geest van den Volkenbond en
het pact. Hij zeide, dot hij dit aan den Duit-
schen rijkskanselier had doen begrijpen door
hem te zeggen, dat het ging om de Europee
sche veiligheid. Bij het Grieksch-Bulgaarsche
conflict is het er om gegaan het gevoel van
eigenwaarde niet te kwetsen cn te beletten,
dat er nieuwe slagvelden kwamen.
Met een herinnering aan de nagedachtenis
van Lóón Bourgeois en Wilson verklaarde hij
de 36e zitting van den Volkenbondsraad voor
gesloten.
Het onderzoek der militaire
atloché's.
Uit Sidi Rokastron wordt d.d. 30 Oct. ge
meld
De militaire attachés hebben ccn onderhoud
gehad met den Griekschen commandant van
Demi Hissar en hebben vervolgens een af
vaardiging ontvangen van bewoners uit de
streek, met den aartsbisschop aan het hoofd,
die den Volkenbond verzocht op te treden te
gen het bestaan op dc Bulgaarsche grens van
komitadjibenden, dio een voortdurend gevaar
voor den vrede vormen en tegen wie zij geen
verweermiddel hebben. De attache's begeven
zich vanavond naar Peiritsj. Het bezoek aan
Demir Kapoe is tot Zondag uitgesteld. Zij zul
len daar een onderzoek ter plaatse instellen
naar de motieven van 8e gebeurtenis van 19
October.
De herbezetting door dc Bul
garen van hun gebied.
Uit Londen wordt d.d. 31 Oct. bericht
Volgens telegrammen van de Grieksch-Bul
gaarsche grens is heden onder toezicht van de
Britsche, Fransche en Italiaansche militaire at-
taché's de herbezetting van het Bulgaarsche
gebied, waarop de Grieken een inval hadden
gedaan, door de Bulgaorsche troepen begon
nen. Men liet eenigen tijd verstrijken tusschen
het vertrek der Grieken en. het binnenrukken
der Bulgaren om incidenten te voorkomen.
CHINA.
DE DOUANE-CONFERENTIE.
De douane-conferentie. Maandag te Peking
begonnen, heeft haar eerste zittingen gewijd
aan kwesties van procedure en nan»een alge-
meene beschouwing der naar hoor verwezen
zaken. De conferentie is thans in commissies
verdeeld om verschillende kwesties in bijzon
derheden te onderzoeken. De eerste dezer
commissies kwam gisteren bijeen.
DE BURGEROORLOG
Oen overwinning von Tsjang.
Officieel wordt gemeld, dot Tsjiang tso lin
naar Peking heeft geseind, dat hij een over
winning heeft behaald op de troepen van ge
neraal Soen Tsjang Fang, den militairen gou
verneur van Tsjekiang en een aanhanger von
Feng 7oe Hsiang. Soen Tsjang Fang heeft zich
met zijn leger moeten terugtrekken.
Uit Peking wordt gemeld, dat de divisie van
Tsjang Tso Lin's Mandsjocrijschc troepen muitte
cn plunderde te Su Chow Foe cn terugtrok,
waarop de strijdkraohtcn van het ynngtsc-ver-
bond Su Chow Foc bezetten. Het bondshoofd-
kwartier bevestigt, dat do gouverneur van Ho-
non zich bij het verbond voegde en dat Feng
Yoeh Siang, de z.g. christen-generaal, aan
Tsjong Tso Lin den oorlog verklaarde.
Oost-Indië.
DE OVERVALLEN IN ATJEH.
Versterkingen vertrokken.
Uit Kota Radja wordt geseind:
Het gewestelijke vaartuig Bcllntrix is met vier
brigades jnaréchousséc naar de Westkust van
Atjeh vertrokken.
De leiding der militaire operaties in het
Bokongonsche is opgedragen ann den kapitein
H. Meihuizen, adjudant h lo suite.
OPVOEDING EN ONDERWIJS.
Een serjp hoofdartikelen in ons
blad.
In ons blad van heden wordt een aanhang
gemaakt met een -aerie hoofdartikelen van dc
hand van den he£r J. II. Bolt. Deze artikelen
zullen behelzen een verhandeling over de nieu
we wegen op het "gebied van opvoeding cn on
derwijs. Het nummer van hedenavond bevat
een „inleiding" terwijl de volgende artikelen
regelmatig in ons blad een plaats zullen vinden,
25-JARIG JUBILEUM Ds. VUNDERINK.
Oud-predikant in deze gemeente.
Den 25en November a.s. zal het 25 jaren ge
leden zijn dat Ds. Vunderink het ambt .van
Evangelieprediker tc Dorkwerd aanvaardde.
Verder diende hij de gemeenten Hoogeveen
(1902), Amersfoort (1906) en Haarlem (sedert
Er heeft zich alhier, naar wij in dc Amcrst.
Kerkbode lezen, cenc Commissie gevormd om
den Jubilaris bij die gelegenheid een bewijs van
waardeering te doen toekomen.
De Commissie bestaat uit de hccren N. Vels-
Hcijn (Voorz.), R. van Dijk, Ds. M. G. Gerrit
sen. Ds. den Hollander, H. A. Pothoven en F,
Wesseling en de Dames J. M. van Daal en C.
H. van de Kamp.
Er zal een lijst worden aangeboden teneinde
giften te verzamelen.
NED. HERV KERK.
Notabelen.
Tot leden van het College van notabelen zijn
herkozen dc heeren A. M. van Bemmel, J. van
Doorn cn H. A. Pothoven; voorts is, aldus da
Amersf. Kerkbode, in de vacature, ontstaan
door vertrek van den heer B. v. 't Eind, geko-
y.en de heef J. L. v. Nieuwenhuizen.
Verkiezing.
Dinsdag, 3 November a.s., zal, zoo vermeldt
de Amersf. Kerkbode, dc verkiezing plaats heb
ben voor 20 gemachtigden in het kiescollege.
Het stembureau houdt zitting in de consistorie
der Sint-Joriskerk van 's morgens 8 uur tot des
nam. 5 uur.
Maandag 26 October zijn officieel candidaat
gesteld de heeren: M. A. van Bemmel, E. Bosch,
J. van Doorn, R. van Dijk, W. Entrop, J. van
Ginkel. M. van Heioma, T. van Hoogevest, J.
Kraan, A. J. C. Mooy, J. L. van Nieuwenhuizen,
H. van de Pijpekamp, G. van Plateriifgcn Mz.,
J. vap dc Ridder, W. Ruitenberg Gz., A. Slagt,
j. vftn de Steeg, P. Stienstra, J. W. de Vaal en
O. Zijlstra.
TER NAVOLGING.
Voor de Volksuniversiteit te Arnhem werden
door kapt. P. W. Scharroo eenige voordrachten
gehouden over: De beteekenis van het open
luchtspel". Daarbij werd ook een film van de
Olympische spelen te Parijs vertoond. Voor
deze goed geslaagde voordrachten hadden zich
ruim 200 deelnemers ingeschreven.
Is dat ook niet iets voor Amersfoort? Mis
schien wil het bestuur der Amersf, Volksuniver
siteit dit wel eens in gedachten houden. Ook
te dezer stede zal o. i. voor dergelijke voor
drachten wel groote belangstelling bestaan.
BEWAARSCHOOL LEUSDER- EN BERG-
KWARTIER.
Een adres aan den Raad.
Het Comité tot oprichting ecner bewaar
school in Leusder- cn Bergkwartier deelt mede,
dat ter toezending aan den Raad" een request
met toelichting gereed ligt.
Reeds hebben vele ouders dit request door
'hun handteekening gesteund.
Wie alsnog wenscht te teekenen vindt daar
toe tot 4 November gelegenheid bij den secre
taris van het Comité, den heer P. van Uchelen,
van Campenstraat 2.
AMERSF. OPERA VEREENIGING.
Generale repetitie van „die
Zauberflötc",
Een generale repetitie is een voorpostenge
vecht, een eerste ernstige ontmoeting, na klei
nere schermutselingen, met den vijand, in casu
de tallooze en veelvuldige gevaren, die er drei
gen wanneer het tot een ernstig treffen komt.
Welnu, dit voorpostengevecht is gisteravond
schitterend van stapel geloopen, en dit willen
we even meedeelen aan al degenen, die heden
en morgenavond den strijd zullen bijwonen en
die zich misschien wel eens angstig hebben af
gevraagd, wat er van zulk eene zware onder
neming terecht zou komen. Het is eenvoudig