AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander" De Tijger van het facato. TWEEDE BLAD. BINNENLAND. FFUILLETON. 24ste Jaargang No. 174 Zaterdag 23 Januari 1926 Nieuwe Wegen, IV. Onze schoolsche opvoeding is er, volgens de voorstanders der „nieuwe" school tot nu toe volkomen in tc kort geschoten het individu die vrijheid van ontwikkeling toe te staun. welke voor een werkelijk algemeene ontplooiing ven zijn vermogens noodzakelijk is. Gelukkig wordt nu meer en meer tegemoet gekomen aon den drang naar vrijheid en de behoefte om zichzelf te zijn door in de wet de mogelijkheid op te nemen van een vrijere ontwikkeling van ons schoolwezen. Onder bepaalde voorwaarden kan aan iedere school toegestaan worden haar leerstof te verdeelen over de verschillende leerjaren zoools zij wil. Dit houdt in, dot ieder dan rij is in het vaststellen van zijn rooster, mits hij maar 22 uur per week besteedt aan de vakken a tot en met k, d.w.z. lezen, schrijven, rekeren enz. Djt is een werkelijk zeer te loven bepaling in onze wet, omdat hiermee de vrije evolutie van opvoeding cn onderwijs is gewaarborgd. Re- gcering cn gemeente versohaffen dc middelen cn het Rijk behoudt het recht van contTÖle, terwijl het particulier initiatief in dc school zelve zich voor een goed deel kon uitleven. Wij hebben deze gunstige bepaling vóór boven alle ons omringende landen en het getuigt van een ruimte van blik in ons kleine vaderland waaraan onze buren nog niet toe zijn Ongetwijfeld zullen eerst vele bijzondere scholen vóór moeten gaan, maar voor vooruit strevende gemeentebesturen is toch ook de weg geopend om nieuwe methodes in de open bare scholen toe te possen. Een goed stuk vrijheid is hiermee veroverd voor hem, die opvoedt en voor Item, die op gevoed wordt. Wat zullen ze er mee doen Natuurlijk in de eerste plaats de in ons lund zoo veel besproken zelfwerkzaamheid hopger opvoeren. Maar dat gaat zoo gemakkelijk niet. In de eerste plaats eischt dit een geschikte omgeving, welke veel prikkels biedt om het kind tc wekken tot zelfwerkzaamheid. Bij eenig nadenken is het ieder duidelijk, dat het kind slechts kan ontwikkelen door actief tc zijn. Alleen door oefening, door onophoudelijke oefening, kunnen zijn spieren versterkt worden cn hrheerscht. Alleen door oefening van alle zintuigen kunnen deze het individu brengen tct juist waarnemen en daardoor tot jus', rea- Hjeeren op dc wereld buiten hem. Dat is eerste voorwaarde om de omgeving in eigen ziel juist ie weerspiegelen, om het kind tc bren gen tot een goede ordening van zijn zielc- krachten en ziclebeeldcn. i Over het geheel genomen zijn onze kinde- ffen zoo weinig geordend, zoo weinig be- ic*»rscht, en eigenlijk onze volwassenen ook. De wijze, waarop de meeste kleine on groote menschen zich bewegen, waarop ze Soopen, waarop ze staan cn naar iets reiken is nu niet bepaald gracieus. Let eens op de wijze, waarop velen gaan zitten, een stoel verschui len, een deur sluiten, eten cn drinken, hoe ze hun kleuren dragen I En zie eens naar wöt ze dragen I Alles wijst op innerlijke disharmonie, op onvoldoende geoefendheid van de zintui gen, op'gebrek aan innerlijke ordening. Wanneer dit een zoo algemeen voorkomend verschijnsel is, dan moet er veel verkeerds zijn in onz*e opvoeding. Zou er niet iets van de Oostersche gratie en rust, van den Ooster- schcn zin voor rythme cn harmonie ook in hot Westen over tc brengen zijn Dc nieuwere opvoedkundigen aarzelen niet deze vraag be vestigend te beantwoorden. Een der eersten onder hen is ongetwijfeld geweest Dr. Maria Montessori, wier methede beoogt de wore ontwikkeling van het kind en die voor een goed deel is gefundeerd op de theorie der gevoelige periodc-n. D'oze mooie term is hoogstwaarschijnlijk door onzen be roemden landgenoot Hugo de Vries uitgevon den, die hem voor het eerst in 1869 bezigde bij zijn studie over mutaties bij planten. Dr. Montessori, zonder in haar werken de uitdruk king" te gebruiken, maakte in haar cpvoedirrgs- systeem cp scherpzinnige wijze gebruik van het bestaan der gevoelige perioden bij de op voeding. Biologen hebben het eerst, voor zoover wij weten, gevoelige perioden geconstateerd bij planten en dieren, die gedurende langvren of kortoren tijd reageeren op bepaalde prikkels, voor welke ze later veel minder of in *t geheel niet gevoelig zijn. Men neemt ze ook waar bij kinderen. Tusschcn hun 3de cn 5de jaar (ge middeld) zijn dezo zeer gevoelig voor allerlei prikkels ten opzichte van him reuk-, smeak- en tastzin. Zc zoeken ze op, om zoo tc zeg gen. Zc willen alle voorwerpen, die hun in handen komen, beruiken, betasten, proeven Voor dc moeders is dit gemeenlijk een zeer lastige periode. Ze zijn voortdurend bevreesd, dot het kind zich zal vergiftigen of neer zal duikelen van de stoelen, tafels, vensterbanken, trappen, ladders, ja wat niet al. waarop hel zich met aapachtige vaardigheid geheschen heeft cn vanwaar het met hemclsche voldoe ning zijn hcclol overziet. Wee de moeder, die in deze periode haar kind niet zooveel mogelijk laat begaan dan legt ze zelf den grondslag voor de latere on handigheid, bangelijkheid, cn linkschhcid. waar zoo lallooze menschen mee behept zijn en waaraan zoo'n onnoemelijk groot aantal kopjes, glazen cn andere breekbare voorwerpen to gronde gaat. Van den beginne af aan moet daarom hei kind een omgeving hebben, waar het aon dien mgeboren drang kan voldoen. In kamer, keu ken cn tuin is het voortdurend op zoek naar geschikte gelegenheid om te bondelen, te tas ten, te proeven, te ruiken, waar te nemen. Waar die gelegenheden in huis niet bestaan, moeten zc het kind verschaft worden. Want ieder be grijpt, dat dit een cenige gelegenheid is, ens door de natuur gegeven, om ieder kind uit zichzelf tc brengen tot oen onophoudelijke oefening van zijn eigenschappen, waaraan hij in zijn latere leven de grootste behoefte zal heb ben. En laten we wel bedenkendeze gevoeli ge periode komt niet terug I Wat we later door* is kunstmatig en dus mindenvaardig. En nu is Montessori's groote eer, dat zij ma teriaal bedacht heeft, intelligente voonverpen. waaraan het jonge kind zich met hartstocht kan oefenen, die hem op den juisten tijd gege ven worden om de gevoeligheid van oog, oor, smaak, reuk, spieren en zenuwen te versterken met als onmiddellijk gevolg beter waarnemen, scherper opmerken, beheerschter bewegen. Is dit niet één van de belangrijkste dingen voor het jonge kind? Is niet zijn eerste.gege ven rich in te leven in het wereldje, waarin het geboren is, zich vertrouwd te maken mét de dingdh om hem -hoen, om gereed te zijn straks <fe grootere wereld met een .helder oog", ccn „open oor", een „scherpen neus" :n te gaan Straks zal het zich meer naar binnen richten, zal het voldoening vragen voor zijn vevstondclijken en zcdelijk-aesthetischen drong, zoo omstreeks de puberteitsjaren. Nog weer later, als denkende jonge man of jongt? vrouw, zal cr een behoefte blijken aan redelijke bezin ning, die later tot bezonnen redelijkheid zal leiden. Dit zijn weer andere gevoelige perioden waarover we het later zullen hebben. Maar uit deze korte uiteenzetting moge de noodzakelijkheid blijken van de oprichting van steeds mevr Montessori voorbereidende klas sen, waar het jonge kind de ontwikkelingsmo gelijkheden vindt, die hem toekomen. Niet alleen voor de zintuigen zijn er gevoeli ge perioden, cr zijn er ook voor leeren schrij ven (dit vloeit bij Montessori vanzelf voort uit dc spieroefeningen leeren lezen, voor het leeren van de tafels van vermenigvuldiging, voor aardrijkskunde, enz. Een goed deel van het werk van hcdendoagsche opvoeders cn psychologen zal ongetwijfeld er in bestaan dc perioden te bepalen, waarin de zioh ontwikke lende mensch het meest gevoelig ls voor be paalde prikkels. Daardoor zal de opvoeding geleidelijker verloopen dan nu gewoonlijk het geval is, er za! meer arbeidsvreugde komen en er zal een meer evenwichtig geslacht op groeien. Montessori heeft eens gezegd „Tct nu toe is het doel der school egweest te onderwijzen mijn methode wil helpen to leven". Een ander opvoedkundige ven naam, Dr. Kerschcnsteiner, drukte zioh aldus uit„Niet de leerstof is hoofdzaak, maar het kind. Ware ontwikkeling is dié zielsgesteldheid, welke ovvrblijft als de mensch de kennis vergeet, waardoor hij zijn zielsgesteldheid verworven heeft. Thans zijn de 13-jarige jongenskoppen met kennis als met een schoone laag glazuur getooid, maar het glazuur deugt niet en 3 jaar weer cn wind in het praktische leven is vol doende om het te vernielen". Dc nieuwere opvoeding wil cr naar streven door hoogopgevoerde zelfwerkzaamheid cn met gebruikmaking van de gevoelige perioden het kind tc brengen tot door eigen krocht verwor ven kennen en kunnen. Dié alleen beklijven. J. H. BOLT. - De Staatscourant van hedenavond 22 Jan. bevat dc volgende koninklijke beslui ten benoemd tot leeraar R. H. B. S te Gouda A. v. d. Linaen, met gelijktijdige toekenning vnn eervol ontslag als leeraar aan de R. H 3. S. te Groningen; op verzoek eervoi ontslagen als leeraar aan de R. H B. S. te Zierikzee A. J. Schneider en 'ijóelijk benoemd tot leerores aon die schooi mej. A. E Smelt, te Den Hang. De Staatscourant van heden bevat nog de volgende Koninklijke besluiten Toegekend dc bronzen cere-medaillc Oranjc- Nassau orde aan G. J. Lagerwaardt, loopknecht bij firma G. de Boer en Co.. Rotterdam. Bij beschikking van den Minister van Finan- riën zijn verplaatst: ontvanger J. G. Tielëlifus Kruythoff van kantoor directe belastingen, in voerrechten en accijnzen, Zutphen. naar kan toor invoerrechten en accijnzen, 's Gravenhage: ontvanger D. W. Janssen van kantoor directe belastingen èn accijnzen Velp naar kantoor in voerrechten en accijnzen te Schiedam; ontvan ger M. J. van Riet van kantoor directe belastin gen en accijnzen te Terheijden naar kantoor dier middelen te Hettsden; ontvanger N. J. Sche pers van kantoor directe belastingen en accijn zen te Rijp naai kantoor dier middelen te Ra- vensteiu; ontvanger P. Padmos van kantoor di- recte belastingen, invoerrechten en accijnzen te Budel (station) naar kantoor directe belastingen en accijnzen te Domburg. Op verzoek eervol ontslagen nir. H. H. Everts nis notaris tc Tv/ello en A. Scheltema Beduin als notaris te Amsterdam; idem met dank G. D Verwey als kantonrechter-plaatsvervanger in kantoor Terborg. Benoemd bij het reservepersoneel der land macht bij het dienstvak der Intendance, tot re serve-eerste luitenant voor speciale diensten, de reserve-tweede luitenant F. M. J. Hehver, onder gelijktijdig eervol ontslag uit tegenwoordige be trekking. Op verzoek eervol ontslagen uit mili tairen dienst de reserve-eerste luitenants E. F Gross en T. K: de Boer onderscheidenlijk van het 2lc en 8e regiment Infanterie. NEDERLAND—ENGELAND Een lezing van H. W. Steed. Men meldt ons uit den Haag: Donderdag hield de heer Henry Wickham •Steed. hoofdredacteur-eigenaar van dc 15 e- v j e w of I» e v i e w s, oud-hoofdredacteur van de T mies voor het genootschap Ne derland—Engeland een lezing over het on derwerp „Het Britsche rijk en Europa na Locarno. Be vergadering werd o.a. door den Engel- Then gezant, den heer Hammerskjöld en verschil lende Kamerleden bijgewoond. Be voorzitter de heer Mr. M.W. K. T i c u h Sprak een openingswoord, waarin hij wee4 op dc 'belangrijkheid van het probleem der vrede in Europa te verzekeren, ccn pro bleem, dat alle leidende, staatslieden bezig houdt. De heer Steed is geen leidende staats- mnn, doch een journalist, maar een cosmo- nolitisch journalist, ccn voortreffelijk ev- oert op het gebied der internationale poF- tiok. Spr. heette den spr. welkom. Be lieer Stee d, die vervolgens het wono' reeg, ving aan met te wijzen* op het ver* «rh'l in de zienswijze op het continent en :n Engeland. Men mort niet vergeten, da» de Engclschm:n een eilander is. die zoo we' over het Britsche rijk als over Europa an dors denkt dan de continentale Europeaan Be Engelse.hmnn spreekt inplants van ovei het Britsche rijk dikwijls over de Britschr volkcngcmccnschap. liet rijk is tc bcschou won als een verccniging van zelfbcsturcnde democratische naties, practisch onafhanke lijk van elkaar. De eigenschappen van deze Britsche, imperiale familie komen het best tot hun recht als we zien naar Juli 1914, hc' uitbreken van den oorlog. Er is gezegd, dni Engeland den oorlog had kunnen voorko men, indien dc regccring spoediger haar standpunt uiteen had gezet. Dit was echter onmogelijk. Iedere Britsche reveering. dir nrijs stelde op de eenheid van het rijk, zon in dc onmogelijkheid verkeerd hebben voor f to verklaren dat zij dit of dat wilde doen 7.oo'n verklaring zou door de zelfregeerend' Britsche natie overzee beschouwd zijn nb ren provoccerendc handeling. Eerst toen d«- Belgische neutraliteit geschonden was, kon. dc oorlog verklaard worden. Hier volgt uit flat het Britsche rijk met te voreenigen is in het verlcencn van stemmen aan een agres sieve politiek; zijn werkelijke eenheid hand af vnn den aard der znnk, die het heeft t-> verdedigen. De vraag riist of het verccnigr' kan optreden tot steun van een vredespoli tick in Europa. Spr. zette, alvorens deze vraag te bonnt woorden uiteen in welke verhouding Enge land en het Britsehc riik staan, tegenovc Europa cn hoe die verhouding tot stand kwam. Ik ging daarvoor nn do geschieden^ dor garantie aan Frankrijk na den oorlog erop wijzende, dat het eon fout was der Britsche regccring. dat zij, toen Amerika zich terug trok, niet voor haar eigen reke ning haar deel van de belofte gestand deert daar toch, afgezien van alle ethische over wegingen, de veiligheid van Groot Brittanie niet te scheiden is van de veiligheid vnn Frankrijk. Do vrede van Europa, die een essen tieel Britsch belang is, kon erdoor in gevnn" gebracht worrtei want bet w*»s dat de Britsche staatslieden hun matigen den invloed op de Fransche politiek in Europa zouden \crliezcn. Bovendien he ♦nnrl daardoor het gevaar, dat de nieuwe staten in centraal en Zuid-Oost Europe compensatie zochten voor het verlies der vci- '•ghcid, dat Frankrijk en,de nieuwe orde Europa hadden geleden door het mislukken van de Engelsch-Am*r>kaansehe garantie in verbindingen onderling en met Frankrijk., Be BriKcho regeering had, ill do jaren "120 en 1921 de neiging los tc raken vnn F.uróph, doch in den zomer van 1921 werd een keerpunt bereikt, toen do Anicrikaan- sche receering uitnnod'g'nccn verzond voor de conferentie ter beperking van dc bewa pening ter zee. De Britsche regeering onl- :erp IW plan een eeonom;«s»'bo confevent'e te houden waartoe Duitschlnnd en sovjet Ruslanc. zouden worden uitgenoodiad. Spr. ging de conferentie-pogingen na, <li" uitliepen oD de mislukking van de confe- ••entie te Genua, die een eind maakte aan do vriendschappelijke betrekkingen tus* sclien Frankrijk en Engeland. Overeen komst werd éérst weer mogelijk onder Her- riot in Frankrijk en «Ie lahourrcgeering in Engeland, na de mislukking der Ruhr-bezet ting en aan den anderen kant van do z.g. .oostcliik" of pro-Russische politiek va» Duitschlnnd, waarvan het verdrag van Rn* uallo het svmhool was geweest. Voor Biiitschland bleef slechts de keuze tusscher. een positie varf antagonisme tegenover Frankrijk en zijn hondgenooten en dc poli tiek van vreedzame toenadering tot hen 1-Iet kon het laatste door aanneming van het Dawesplan, dat een stap in de goede richting was. Hot protocol van Genève volg de. dat evenwel door de Engelsche rogeerinc die de lnbour-rcgeering opvolgde, werd tc ruggc wezen. Spr. kwam vervolgens tot de conferentie van Locarno. Dc licieekenis daarvan vatt* snr. als volgt sair.cnDe veiligheid var Groot-Rriltanie, liet hoofd en l At hart var de gemeenschap van vrije naties, die bet **ritsche rijk vormen, hancl af var. de vei iigheid van Europa. Onveiligheid in F.uroos- moet. vroeger of later, tot oorlog leider waarbij dc veiligheid van Engeland proble matiek is tenzij er in Europa een poliriek i* van samenwerking in en voor vrede. Do be langen van Engeland kunnen n'et gediend rijn door een politiek vnn bot uitspelen vnn den eenen Europeesehen staat tegen de nn deren. Te T Ócnrno voor de eerste maal in-de geschiedenis erkenden souvereine Euro- nreschc staten dal, wat rok hur. verschil len mogen zijn.' oorlog geen geval cc mhldol is om zo op te lossen. De Britsche opvatting van Locarno is, da* het den Volkenbond versterkt, waarin dc Britsche volken onwankelbaar geloovcn; dat 5.et do meest hoopvolle gebeurtenis van dc Europeesche geschiedenis is sinds dc Vol kenbond gesticht werd, siiids dc Europee sche rolken zich bevrijder van autocrati sche regeeringen cn een demoerttfsebo con trol o op eigen zaken instelde. Van art. 9 van het hoofdverdrag van Lo carno, waarbij verplichtingen der dominions worden uitgeschakeld, verwachten Engel- scho imperialisten het eind van het Brit sche rijk. Spr. is het daarmee niet eens. En geland is ccn deel van Europa cn heeft dus andere bclnngen cn ook andere verplich tingen dan de dominions, hetgeen niet voor bij gezien mag worden, doch waardoor de eenheid van het rijk niet in gevaar gebracht behoeft to worden. Er znl echter een nieuw orgaan noodig /.ijn om hot contort tusschcn Londen en de hoofdsteden der dominions tc onderhouden en tc versterken cn spr. meent, dat dit or gaan zou kunnen zijn een permanente Brit sche rijksdelegatfe, in den geest vnn do de legatie, die nis een geheel werkten gedu rende de Pnriischc vredesconferentie cn do Washingtonsehe conferentie tot beperking der bewapening ter zéc. Het is nog te vroeg om te zeggen hoe de dominions! denken over het verdrag van Lo carno, waar spr. meent, dat zij de dank baarheid. die in Engeland gevoeld wordt, gullen dcelcn. VERBOND VAN NEDERL. WERKGEVERS. Algcmccnc vergadering tc Am sterdam. Donderdag is te Amstcrodm in de r,lndustiieele Club" de algemeene vergadering van het Ver bond van Nederlandsche Werkgevers gehou den. Ir. C. F. Stork opende de vergadering en hield daarbij een rode, waaraan het volgende is ontleend Vóórdat het mogelijk was in de Nederland sche werkgeversorganisaties tc komen tot een zoo groote en naar wij hopen zoo krachtige vercer.iging als de thans gevormde, is een voor' afgaande ontwikkeling noodig geweest in ver schillende richting. De Verccniging van Nedcrlondsche Werk gevers, de oudste onzer drie orgnnisuties, is op den drempel van deze eeuw in Twente ge- horen cn vond spoedig in ons gehcele land warme belangstelling cn grooten aanhang in werkgeverskringen. Haar oprichters voerden ccn ernstigen strijd tegen de eerste editie Ongevallenwet, welke zonder dc krachtige opposite uit werkgevers kringen op kostbare bureoucrutie zoude zijn uitgeloopen. Als Vcrceniging in haar geheel heeft zij on der meer in haar credit le boeken gehad de oprichting van dc Centrale Werkgevers Risi co-bank, die in al haar latere uitbreidingen voor ons gehcele bedrijfsleven von steeds groo- ter belang is geworden. Ik vertrouw, dat ook in onze gereorganiseer de vcrc-cniging het streven naar bedachtzame maar daarom niet te angstvolligc verbetering van arbeidstoestanden cn sociale voorzorg zal blijven heerschen, cn dat daardoor ook in de lockomst het verwijt van achterlijke denkbeel den op sociaal gebied door de besturen cn leden met fierheid zol kunnen worden afge wezen. In 1917 is naast de oudste onzer drie ver- ccnig ngcn een neutrale werkgeversveveeniging opgericht die een nuttige organisatie von tal vnn verspreide industrieelc vcrccnigingon tot stand bracht: het Verbond van Nederlandsche Fnbrikanten-Vcrcenigingen. Uit den aard der zaak werkte deze verccniging in de eerste jaren van haar bestaan eigenlijk uitsluitend op commercieel gebied Voortgoande merkte spr. op, dat ten gevolge van dezelfde statuten-wijziging, na den oorlog twee nieuwe verecnigingcn werden gesticht, nl. het Centraal Overleg, die onderling overleg van verschillende vereenigingen op het punt van arbeidsvoorwaarden behartigt, en die spr. in ditverband niet nader znl bespreken, cn het Centraal Industrieel Verbond, dot zich oji uit sluitend commercieel en economisch gebied ging bewegen. Door den hier besproken loop van zaken was de eigenaardige situnlic ontstaan, dot de \fcr. van Ncd. Werkgevers samenwerkende met het Centraal Industrieel Verbond cn daarnaast het Verbond von Fajrikantenvereenigingen zich als Ik heb er niets tegen, dat iemand de men schen veracht, maar dan moet hij beginnen niet zichzelven. GOETHE Een roman uit het donkerste Napels doo: HANS POSSENDORF. 40 Carmela had er niets van gemerkt. Heel naai wilskracht was er cp gericht om de vreeselijke toovermacht te vernietigen en den geliefde aan een zekeren dood te ontrukken Ze hnd sael een paar onttooverings-fofmules orer de nop geroepen cn toen een stuk schilderskarton uit Ufing's voorraad genomen cn het vreesehjke heksenwerk daarop geschoven. En nu liep ze eT mee, gevolgd door de schreeuwende en scheldende menschen, de zickekamer uit en de straat op. Beneden liep het volk tehoop Allen drongen nieuwsgierig en ontzet tegelijk, naaf voren om een blik op het vreeselijke voorwerp tc slaan. Er ontstond daardoor tusschen de opdringen- den en de angstig terugwijkenden een woest gesioot en gedrang. En boven dat alles galmde nu door honderden stemmen herhaald de gil lende kreet: „La Fattural La Fettura!Hetgeen steeds weer andere nieuwsgierigen naderbij deed stroomen. „Laat me er doorl Ik moet naar de kerkï Maak plaats!" smeekte Carmcja telkens weer, maar zc kon niet door de menschenmassa heen dringen. Nu baanden een paar sterke, stevige werk lieden zich een weg nnar het jonge meisje tc*. „Geef het maar hier, juffertje! We zullen het wel naar de San Gregorio brengen. Wij zullen er wel door komen." „De kerk is allang' gesloten", riepen een paar vrouwen. „Pestoor Don1 A.lbcrto woont cr vlak tegen over, can halen we hem wel" riepen onderen en drongen dadelijk naar het bewuste huis heen. Canr.ela aarzelde, of zij het onttooveren en vernietigen der pop zou overlaten aan de hulp vaardige menschen, want zc vreesde, dat ze er iets fcij konden vergeten, maar zij zelf moest zoo gauw mogelijk naar den zieke terug gaan om hem te bevrijden van de demonen, die reeds bezit hadden genomen van zijn lichaam. „Weet u wel, wot u doen moet?" vroeg ze bezorgd. „Ja, natuurlijk, geef maar hier", riepen de werklui. „Maar laat er geen één naald in blijven zit ten, en bij elke, die hij er uit trekt, moet ae priester een gebed opzeggen.'' „Ja, we zullen er voor zorgen." Een der mannen nam haar het karton met de vleesch- pop uit de hand en oogstte algemeen bewon dering voor zijn moed. „Maar als de priester niet wil komen? Laatst heeft er een geweigerd bij een onttoovering te helpen", bracht iemand uit de menigte in het midden. „Dat moest hij eens probeeren. Ha! We zullen er hem wel toe dwingen! „Onzin. Don Alberto is een braaf man, hij denkt er niet aan om te weigeren", klonk het door elkaar. Een groote massa zette zich nu in beweging in de richting van dc kerk. „En verbrand de pop goed", riep Carmela hen nog na. „Ja, ja, we zuUen dodelijk een vuur maken voor de kerk." „Nee", brulde een vrouw, „je moet het eerst aan een zwarten hond te eten geven." „Dat lust geen een hond meer", antwoordde een der werklieden, ,,het is al half verrot". De stemmen der vertrekkenden werden over schreeuwd door het rumoer van de achtergeble venen, want niet alle nieuwsgierigen hadden zich aangesloten bij den tocht naar dc kerk- Ze hoopten namelijk op een spannender schouw spel: de v/raak op de schuldige heks, wan neer men die onl<frkle. Tevergeefs trachtten Carmela, de boekhan delaar en dc dienstbode zich weer in huis terug te trekken. Ze weren omringd c'oor een tierende menigte en werden met vragen bestormd. „U is toch de eigenaar van het huis. U moet toch weten, hoe de Fattura binnen gekomen is' hield een buurman van den heer Porpora, die hem niet goed gezind was, vol. Er werd nog een poos heen en weer getwist Maar terwijl de boekhandelaar nog bij alle heiligen bezwoer, dat cr geen verdacht persoon de kamer van zijn huurder betreden had, nam de zaak een andere wending: een dikke burger vrouw drong plotseling woest duwend door de menigte, wees met opgeheven arm op Carmela en riep: „Dat is de helpster van de Fattuchiora van Lovinajo! Jij zelf bent het geweest en niemand andersl" „Weg met haar! Wurg de mooie, valsche slongl" schreeuwden dadelijk ecnigen en pakten Carmeia bij haar kleeren. „Je vergist je! Ik ben onschuldig. Laat me losl" riep het meisje en beet cn krabde als een kat om zich heen. „Nee, mijn schotje, ik vergis me niet. !k herken je heel goed", krijsc'nte dc burgervrouw in toomloozc woede. Het was een vroegere klant van Donna Assunto, die de heks veel geld ge offerd had, zonder echter baat tc hebben ge vonden bij haar toovermiddelen. Maar nu kwamen dc boekhandelaar en zijn dienstbode tusschenfceide: „Jullie zijn gek. Dit jonge meisje heeft zelf de fattura gevonden. Rauk haar niet aon, zij heeft d?n zieke ge red." En nu gingen ook diegenen, die van het begin af aan in de ziekenkamer waren ge drongen zn gezien hadden hoe krachtig Cnrme'.a was opgetreden, beschermend voor haar staan en bevestigden de woorden van den heer Por pora cn zijn dienstbode. „Dan moet het de Fattuchiaro van Lovinajo zelf zijn geweest", riep de vrouw. „Hoe zou hei meisje can anders iets van de tooverij heb ben gev/ctén? Jij, vuhch schepsel! Vooiurt, spreek op! Beken maar, det het Donna Assunta wars, dat schandelijke wijf." „Naar de Lovinajo! Scheur de furie in stuk ken! hei duivelswijf!" riep dadelijk een deel der opgewonden menigte. Een onbeschrijfelijke, wilde glans kwam in Carmela's ocgen: één woerd tegen deze woe dende massa zou voldoende zijn, om wraak te nemen op Donna Assunta en den Marches'?, omdat ze den geliefde zoo schandelijk hadden willen ombrengen. Reeds opende ze den mond om de beschuldiging te bevestigen, maar daar verscheen voor haar geest plotseling het goede, r.achtc gezicht van Don Fi'ij-po: Hoe dikwijls had hij haar gezegd, dot men ook in zijn vij anden eerst het goede moest zien, dat in ieder menschenhort woont, eer men zijn boosheid den vrijen loop liet. En ze dacht aan alle liefde cn tecdcrheid, die de beruchte vrouw het arme, vreemde straatkind had gegeven; en met dc meest overtuigende gebaren riep ze tegen de aanklaagster: „Zwijg! lasteraarster spioek geen kwaad van Donna Assuntal Aan haar is de redding van den zieke tc danken. Zij heeft mij hierheen gestuurd om te zoeken naar het toovermiddel, waarvan ze door de geesten had gehoord." Dat begrepen ulle aanwezigenals hot jonge meisje de helpster van de heks was en zooals hier door getuigen werd bevestigd hut toovermiddel had opgespoord, dan moest dat natuurlijk zijn gebeurd in opdracht van haar meesteres. En onmiddellijk sloeg de stemming om„De Futtuchiora van Lavinojo is een machtige vrouw I" „ze is een „Assis- tito J)„Verleden jaar heeft ze mijn kind van roodvonk genezen." „Leclijke kwaad spreekster 1" „Jaag ze weg, die kletskous I" Allen waren zij het plotseling eons in hun lof over Donna Assunta cn hun verontwaardiging tegen do aanklaagster. Nu kon Carmela zrch eindelijk los maken en met den boekhandelaar en ziin dienstbode het huis binnen gaan. Ze liet gauw wat zout geven, wenkte de anderen orn achter te blijven, cn snelde toen, nog bevend over haar gehoelo hchaam, de trop op en de ziekenkamer binneA. Ondanks het rumoer op straat, was hij op* nieuw in slaap gevallen, en het scheen of zijn ademhaling rustiger en regelmatiger was ge* worden. J) Eene, die door de geesten weedt geholpen. (Wordt vervolgd)

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1926 | | pagina 5