AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander"
BINNENLAND.
24ste Jaargang
No. 180
DERDE BLAD.
DIPLOMATIE
De nieuwe gezunt van Cuba
Nadat de nieuwbenoemde gezant van Cuba,
de heer Diaz de Viller, gisteravond aan de Ko-'
ningin zijn geloofsbrief had overhandigd, ont
ving de Prins den nieuwbenoemde n diplomaat
nog in particuliere audiëntie.
DE KABINETSCRISIS.
De socioal-democraten niet in een
extra-parlementair kabinet
Naar Het Volk meldt-, heeft de sociaal-demo
cratische Kamerfractie zich uitgesproken tegen
deelneming- van soc.-democratcn osn een extra
parlementair kabinet. Het Partijbestuur heeft
echter nog niet over de zaak ber aadslaagd.
NIEUW KIESSTELSEL,
rr Een voorstel van de Ncd. Vereen.
tot verbetering von het kiesstelsel.
De Nederlandsche Vereeniging tot verbete
ring van het Kiesstelsel heeft ons een ontwerp-
kieswet met memorie van toelichting doen toe
komen.
De vereeniging wil het bestaande kicskrin-
genstelsiel als volgt herzien
Voor de verkiezing van de lecfcen der Twee
de Kamer wordt het Rijk verdeeld in honderd
kiesdistricten. Voor de verkiezing van de leden
der Provinciale Staten wordt elke provincie ver
deeld in kiesdistricten. Voor de verkiezing van
de leden van'den gemeenteraad worden de ge
meenten van meer dan 20.000 zielen verdeeld
in kiesdistricten.
De condidaatstelling geschiedt dan in plaats
van het lijstenstelsel door opgaven in ieder
kiesdistrict, die den naam van niet meer dan
een candidaat vermelden.
Do openbaarmaking van de opgaven ge
schiedt, indien het betreft de verkiezing van de
leden der Tweede Kamer of der Provinciale
Staten door plaatsing van de opgaven, gerang
schikt in alphabctisohe volgorde van de namen
der candidaten vóór welke namen een door
loopend volgnummer wordt geplaatst en met
vermelding van do kiesdistricten, waarin zij zijn
ingeleverd in de Staatscouranten van de ver
kiezing v«n gemeenteraadsleden op analog©
wijze.
De techniek van het stemmen wordt dan
deze
Boven elien lessenaar ten stemburecle wordt
een lijst, bevattende de namen der candidaten
in aJphabeüsche volgorde, met de voor de
namen geplaatste nummers op zoodanige plaats
en wijze bevestigd, dat namen cn nummers
voor den kiezer leesbaar zijn.
Op het stembiljet zijn aan dc eene zijde,
in het midden der breedte, onder elkaar ge
drukt 15 zwéftomlijnde rechthoekige stemvak-
ken aan de keerzijde zijn gestempeld de aan
duiding van het kiesdistrict waarin het biljet
wordt ingeleverd en de handteekening van den
voorzitter van het hoofdstembureau.
In het boA^enste stem vak moet de stemge
rechtigde met potlood het nummer schrijven,
dot op de olphabetische candidatenlijst is ge
plaatst vóór den naam van den candidaat zij
ner keuze. In de daaronder volgende stemvak-
ken schrijft h§, in.volgorde van zijn voorkeur,
de nummers van nog ten minste 4 cn ten hoog
ste 14 andere aandidaten, op wie hij, zoo noo-
dig, achtereenvolgens zijn stem wenscht over
te dragen.
Van onwaarde zijn de stembiljetten waarop
geen of minder dan 5 onderling verschillende
en op de alphobetische candidatenlijst voor
komende nummers leesbaar in de stemvakken
zijn geschreven.
De geldige biljetten worden gesorteerd naar
de candidaten aan wie zij voorloopig werden
toegekend cn voor elk der candidaten gesor
teerd naar het aantal nummers dat zij bevat
ten.
Het hoofdsteirtbureau stelt in de bij het hui
dige art. 1922 voorgeschreven zitting het aan
tal stemmen vast, op elk der candidaten uit
gebracht, en maakt de aldus verkregen uit
komsten bekend.
Het Centraal Stembureau bepaalt, wanneer
het de opgaven van het hoofdstembureau ge
kregen heeft, door loting in welke volgorde der
kiesdistricten cn voor elk kiesdistrict weder
in welke volgorde der daartoe behoorendc ge
meenten, de saembiljetten zullen worden
toegekend.
„In de aldus vastgestelde volgorde worden
eerst toegekendal <3e biljetten bevattende 5 num
mers, daarna al de biljetten bevattend 6 num
mers, daarna al de biljetten bevattend 7 num
mers enz., dus het laatste al dc biljetten
bevattend 15 nummers.
Zoodra gedurende deze toekenning het aan
een candidaat toegekend aantal stembiljetten
het kiesquotiënt, dat evenals nu verkregen
wordt door de som der stemcijfcrs van alle
candidaten te deelen door het aantal te ver
vullen plaatsen, bereikt, wordt deze candidaat
verkozen verklaard.
Indien na de verkiezing van een candidaat bij
de voorzetting van de toekenning in de vast
gestelde volgorde nog biljetten in handen ko
men, die voorloopig waren toegekend aan den
reeds verkozen condidoat, wordt op elk dier
biMetten diens nummer geschrapt en wordt het
biljet dadelijk overgedragen op den daarop het
hoogst geplaatsten nog niet verkozen candi
daat.
Indien nadat alle biljetten zijn toegekend op
de wijze als voorgeschreven, nog niet alle te
vervullen plaatsen zijn bezet, worden de bil
jetten die zijn toegekend aan den candidaat die
het laagste slemcijfer heeft, overgedragen in
dezelfde volgorde en op dezelfde wijze.
Werd het laagste stemcijfer bereikt door
twee of méér candidaten, dan beslist telkens
het lot wiens biljetten het eerst worden over
gedragen.
Met deze bewerking wordt voortgegaan, tot
dat
óf het kiesquotiënt is bereikt door evenveel
candidaten als er plaatsen te vervullen Zijn
óf het aantel der nog overige candidaten
evengroot is als het aantal der nog te vervul
len plaatsen
óf op al de biljetten der nog overige can
didaten dc lijst van stemoverdracht ten einde
13.
In het tweede geval worden al de nog overige
candidaten verkozen verklaard.
In het derde geval worden van de nog ove
rige candidaten zóó velen verkozen verklaard
als nog plaatsen te vervullen zijn. Daarbij zal
telkens het eerst worden verkozen verklaard
de candidaat dio het hoogste stemcijfer bereik
te. Hebben twee of méér candidaten een gelijk
stemcijfer bereikt, dan beslist het lot in welke
volgorde zij in aanmerking zullen komen om
verkozen te worden verklaard.
Het Centraal-stembureau wijst aan voor elk
der gekozenen het kiesdistrict waarvoor hij zit.
ting zal nemen, daarbij in acht nemend dc vol
gende bepalingen
De gekozene die in een der verzamelstaten
voorkomt met het hoogste stemcijfer, neemt
zitting voor het kiesdistrict waaruit deze verza-
melstaat afkomstig is.
Komen krachtens deze bepaling twee of
méér der gekozenen in aanmerking voor een
zelfde kiesdistrict, dan neemt zitting voor dat
kiesdistrict hij die daarin woonachtig is. Zijn
beiden (of allen) of is er geen van beiden (of
geen van allen) in dot kiesdistrict woonachtig,
dan beslist het lot.
Komt krachtens de bepaling in het tweede
lid een gekozene in aanmerking voor twee of
méér kiesdistricten, dan neemt hij zitting voor
het kiesdistrict waarin hij woonachtig is. Zoo
hij in geen dier kiesdistricten woonachtig is,
don neemt hij zitting voor het kiesdistrict waar
zijn stemcijfer het grootst is. Bij gelijke stem-
cijfers beslist het lot.
Bleven na toepassing van bovenstaande be
palingen nog gekozenen over wie nog geen
kiesdistrict is toegewezen, dan neemt elk hun
ner zitting voor dat der nog overige kiesdis
tricten waaruit hij de meeste stemmen kreeg.
Ook hierbij zullen, zoo noodig, worden toege
past de bepalingen in beide vorige leden.
Tenslotte volgen dan nog bepalingen voor
het geval een gekozene zijn benoeming niet
aanneemt, hij niet toegelaten wordt of later
uitvalt.
HET PLAN VAN GROOT AMSTERDAM.
Thans in het gemeenteblad
von Amsterdam verschenen.
In het gem*eenteblod van Amsterdam is ver
schenen een conceptvoordracht tot vaststel
ling van een plan van uitbreiding van het nog
onbebouwde gebied der gemeente.
In dat concept wordt er aan herinnerd^dat
kort na het tot stond komen van de belang,
rijke gebiedsuitbreiding op 1 Januari 1921
aan een commissie is opgedragen een plan
van de uitbreiding van Groot Amsterdam in
studie te nemen en de resultaten in een rap
port neer te leggen.
Noor aanleiding van die rapporten, waar
toe ook behoort een minderheidsrapport, wordt
vervolgens een korte uiteenzetting gegeven
omtrent
1. De noodzakelijkheid van een plan van
uitbreiding van Groot Amsterdam.
2. De verhouding van d t plan tot een ge
westelijk plan.
3. De eischen waaraan het plan moet vol
doen.
Bij de behandeling van punt 2 wordt aan
getoond dat het plan niet de bedoeling heeft
voor Amsterdam het vraagstuk van centrali
satie of decentralisatie op te lossen. Het loopt
dus niet vooruit op de conclusies van de zoo
genaamde „Tuinstad-Cemmissie."
Resumeerende komen B .en W. tot de con
clusie, dat het plan aan de volgende eischen
heeft te voldoen
1. Bevrediging der eischen van het verkeer,
zoodat de richting en in het algemeen de aan
leg van dc voornaamste verkeerswegen, zoo
wel te land als te water voldoet aan het zich
daarop bewegend of daarop te verwachten
verkeer.
2. Verschaffing van de mogelijkheid aan
handel, scheepvaart en industrie, om zich in
verband met de eischen. welke aan deze moch
ten worden gesteld, behoorlijk te kunnen ont
wikkelen.
3. Verschaffing van de mogelijkheid, om
behoorlijk te wonen.
4. Behoud en bevordering van de lichame
lijke en geestelijke gezondheid der inwoners
(parken, speelplaatsen, sportterreinen, enz.
enz.)
5. Waarborgen voor het gced functioneeren
van de openbare diensten (markten etc.)
6. Eerbiediging en bevordering van het stede
lijk en landelijk schoon.
Het spreekt vanzelf, dat naast de genoemde
eischen het economisch principe moet worderr
betracht. Het door de commissie ontworpen
plan hebben B. en W. aan deze eischen ge
toetst. Het resultaat daarvan is geweest, dat
zij zich daarmede na gehouden besprekingen
met de commissie en nadat in een enkel on
derdeel ecnige wijziging was gebracht, heb
ben kunnen vereenigen.
Overgaande tot bespreking van het plan
zelf worden achtereenvolgens behandeld
1. Verkeerswegen.
2. De aanwijzing van terreinen voor han
del, scheepvaart en industrie
3. De aanwijzing van# terreinen voor woon-
kwartieren.
4. Het reserveeren van terreinen voor par
ken, plantsoenen, sportvelden, enz.
5. Het reserveeren van terreinen voor ge
meentebedrijven, openbare doeleinden, enz.
GEMEENTERAAD VAN 'S-HERTOGEN-
BOSCH.
Het carnaval. De huurcom-
missic. Het tekort in de kas
der politie,
In de Woensdag gehouden vergadering vonden
raad van Den Bosch hield de burgemeester zijn
Nieuwsjaarsrede, waarin hij uitvoerig stilstond
bif de overstroomingsramp, deelneming uit
sprak met de slachtoffers en de hulpvaardig
heid der Bossche bevolking roemde, in het bij
zonder de hulpverleening door het R. K. Huis
vesting Comité.
Uitvoerig werd gediscussieerd over het al oï
n;et doorgaan van Carnaval. Eenige R. K. ver-
eenigingen hadden verzocht de viering ddt jaar
niet te doen plaats hebben.
De heer v. Berge (A. R.) had afgescheiden
daarvan een gelijksoortig verzoek tot den bur
gemeester gericht. Hij motiveerde dot nader.
Mevrouw Brouns (R. K.) steunde dat bc-
'oog krachtig.
De heer Th ij ss en (R. K.) bestreed dat het
oier zou betreffen een quaestie van afschaffing
van Carnaval. Die quaestie is principieel uitge
maakt. Spr heeft het verloren cn legt cr zich
eerlijk bij neer. Maar wanneer men een zieke
naast de deur heeft en men heeft een feestje te
vieren doet men dot minder luidruchtig. Daar
om ond hjj het sympathiek dat de Oeteldonk-
schc Club den optocht niet laat doorgaan ol
had spr. liever gezien óat zij het hcele feest had
laten vervollen. Den burgemeester verzocht
spr. alleen den middenweg te kiezen en de uit
gelatenheid wat te temperen.
Mr. Ti lm an (R. K.) zag in de'gezonden
adressen cn de hier gehouden ple.dooien wet
degelijk een poging om de principieele quaestie
weer op te rakelen. Spr. verdedigde het voort
gaan der feesten.
Ook dc heer Jos. Mc y ring (R. K.) wilde
niet te ver gaan met maatregelen tot beperking
met het oog op de belangen van veel midden
standers.
De voorzitter wees de principieele kwes
tie af. Hij moet rekening houden met twee rich
tingen, de een die Carnaval onmisbaar acht
voor het Bossche karakter en de Bqssche ge
zindheid en de andere die het verderfelijk
vindt Spr. heeft de Oetold. Club bereid ge
vonden den optocht te doen vervollen. Daar
mee verdwijnt do grootste drukte van de
straat. Het is reeds een belangrijk offer. De
bureaux ten stadhuize blijven open, de openb.
scholen gaan door. Spr. acht het niet verdedig
baar dat hij bals, die hij op gewone Zondagen
toestaat, in die dagen verbiedt of mu?iekvcr-
gunniigen weigert, terwijl verschillende café's
óie nu voor eiken dog bezitten. Ook worden
nu geregeld straatmuzikanten toegelaten Da1
kon hij in de Carnavalsdagen toch niet alle-
maal verbieden. Hij kan niet beletten dat n.en
een boerenkiel aantrekt of zijn jas omkeert. He:
een uurtje langer openblijven der cafés vindt
hij niet zoo verschrikkelijk.
Dc heer Van Berge deed nader het ver
zoek om lo. het maken van muziek op straat
te verbieden en zeker op Zondcg en 2o. ge?n
langer sluitingsuur voor café's toe te staan dan
gewoonlijk.
Wethouder K r ij g s m a n (R. K.) bestreed
dat voorstel, omdet het dingen wil verbieden
die buiten de Carnavalsdagen wel worden toe
gestaan.
Het eerste verzoek ven den heer Van Berge
werd verworpen met 4 tegen 18, let tweede
met 6 tegen 16 stemmen.
Een motie der S. D. A. P., waarover in de
vorige vergadering de stemmen hadden ge
staakt en waariq gevraagd wordt nan B. en
W., om de op I Jan. j.l. opgeheven huurcom-
missie weer in het leven te roepen werd met
12—11 stemmen aangenomen. B. cn W. schij
nen echter niet voornemens cr gevolg aan te
g^ven.
De raad behandelde Vervolgens door den
heer Stapel voort (C. H.) aan den Burge
meester gestelde vragen betreffende het tekort
ój» kas der politie. De Burgemeester deelde
méde, dat het tekort is ontdekt cr.der den te-
genwoordigen Commissaris. Reeds wordt een
onderzoek ingesteld door den accountant Spar-
nus waarna het rapport ter visie/ van do
raadsleden zal werden gelegd en welk rap
port zal moeten uitwijzen hoe het tekort is ont
staan cn hoe groot het is.
Do heer J i m m i n k (S. D. A. P.) meende dat
een hoofd in dienst, d!e zoo buitengewoon
streng is voor zijn ondergeschikten, allereerst
zergen moet dat zijn eigen zaken in orde zijn.
Spreker stelde voor een commissie ad hce
te benoemen die met den accountant het on
derzoek zcu instellen.
Op een vraag van d?n heer R a t t i n k (S
D. A. P.) waarom B. cn W. den Road pas 6
maanden na de ontdekking ermee in kennis
hadden gesteld antwoordde de burgemeester
overtuigd te zijn geweest, dot d? ambtenaren
de fout zouden opsporen. Toen zij daarin niet
slaagden, heeft hij het accountantsonderzoek
bevolen. De heer Sporrius heeft zijn rapport
tinnen 14 dagen toegezegd. De door den heer
Jimmink gevraagde commissie achtte spr. in
strijd met ert 190 Gemeentewet, welke mea
ning dc heer Jimmink niet deelce, omdat de
commissie alleen beoogt een onderzoek in !e
stellen naar het financieel beheer.
De heer K u ij p e r s bracht neg de ontslag
neming van een inspecteur van pdif.e -ter
sprake. De heer V e n n i k (R. K.) klaa^d? ov^-r
de late voorlichting van den raad, cok bij de
ontvluchting van den boekhouder ven het
Slachthuis en een kwestie mc-t leeraren aan een
school. Het slot der bespreking was, dat men
het rappert van den accountant zou afwachten,
waarbij ook de heer Jimmink zich n>erlegde.
GROOTE EN KLEINE COALITIE.
De Nationale Unie aan Mej.
Van Dorp.
Het Dagelijksch Bestuur der Nationale Unio
heeft, in antwoord op de reeds gepubliceerd©
repliek van Mejuffrouw Mr. van Dorp dd. 14
Januari j.l. met de volgende dupliek de discus
sie besloten:
Hoogedelgestrenge Vrouwe,
Het doet ons leed, dat Gij geen direct
antwoord hebt kunnen vinden op onze vraag
naar de waarachtigheid van het bezui
nigingsmotief van den Vrijheidsbond. Maar Gij
geeft een volkomen duidelijk indirect ant
woord door Uwe mededeeling, dat de stem der
Vrijzinnigen niet slechts door bezuinigingsmo
tieven werd beheerscht, maar ook door be
ginselen, bijv. „het grondwettig stelsel van
scheiding van Kerk en Staat", beginselen zóó
gewichtig dat Gij steun aan het Gezantschap
niet met Uw „geweten" zoudt hebben kunnen
overeen/ brengen.
Wij oordeelen over deze „beginselen" niet.
Wü hebben een innigen eerbied voor het „ge
weten". Doch wy vragen alleen, waaróm de
stem der Vrijzinnigen inplaats van met het
apocrief bezuinigingsmotief dan niet met dit
altoos eerbiedwekkend beginselbezwaar is ge
motiveerd? Was het wellicht, omdat men een
sardonischen glimlach vreesde by de nuchtere
opmerking, dat het „geweten" bij den Vrij
heidsbond al even intermittent schijnt te wer
ken als bij sommige Christelijk Iiistorischen?
NVant, nietwaar, schending van een „grondwet
tig stelsel" is toch even ergerlijk cn ongeoor
loofd wanneer zij „t ij d e 1 ij k" als wanneer
zij „permanen t" bedreven wordt
Niettemin deelen wij volkomen Uw gevoelen,
dat niet het bezuinigingsmotief de ware reden
was, die de stem der Vrijzinnigen bepaalde. Wij
zyn dankbaar, dat ook op dit punt tusschen ons
overeenstemming van gevoelen blijkt tc be
staan en achten dc openbare vaststelling hier
van niet zonder belang. De ware reden, ook
dit zijn wij met U eens, is geweest, zooals Gy
het uitdrukt, dat de Vrijheidsbond zich niet
verplicht achtte, „dc coalitie tegen zich zelf
te beschermen" of, om het eenvoudiger te zeg
gen, dat de Vrijheidsbond de kans schoon zag
door haar stem dc coalitie te laten breken.
En hiermede zyn wy op den bodem van ons
geschil, da$ gelyk Gy terecht opmerkt, niet is
een verschil ir. doei, maa? een verschil in
tactiek.
Ons doel is, nog altoos, hetzelfde: gelei
delijk, in politicis dc antithese te over
winnen, en daardoor te komen tot samenwer
king van alle nationaal verantwoordelijke par
tijen in dc zoo wyd mogelijk to begrenzen neu
trale zóne. Dit is, naar onze overtuiging, wat
ook de liberale burgerij, in hare groote meer
derheid, begeert.
Doch cr is tweeërlei weg om dit doel te be
reiken. Het zy ons vergund, als slot van onzo
aangename gedachtenwisseling, deze twee va
gen thans nog eenmaal zoo scherp mogelijk tc
demarkecren.
De eerste weg is steeds door den Vrij
heidsbond gevolgd. Zij bestaat in het eerst
vernietigen der coalitie, teneinde daarna,
uit de brokstukken, een nationale combinatie
op tc bouwen. Deze gedachte zat voor in de
dagen van de Vlootwet. Zij beheevschte ook de
stemming van 11 November. Deze weg, zoo
werd in onze besprekingen betoogd, kan nooit
tot het beoogde doel leiden. Hoe pijnlijk en on
redelijk het klinke, de Vrijzinnigen zijn nu een
maal voor een groot deel van ons volk slechts
„de lieden die altoos een beginsel klaar hebben,
wanneer een Coalitie Rcgeering ten val kan
worden gebracht" en deze stemming over-
heerscht natuurlijk in dc perioden „na den
slag". Daarom kan de tot dusver gevolgdo
weg o. i. tot alles leiden behalve tot ver
meerderden invloed der liberale beginselen in
het practisch staatsbestel. Treft het ook U
niet, dat hij de oplossing van deze crisis van
den Vrijheidsbond geen sprake is, als wil
de men te kennen geven, dat men met hem,
als factor van constructieve politiek, geen re
kening wil houden?
Pe t w c c d c weg is aangewezen door de Na
tionale Unie. Zij pleit voor, wij erkennen het,
een politieke paradox: het overwinnen der an
tithese door het steunen der Coalitie. Op 11
November had de Vrijheidsbond zich op eerlijko
v/yze een duurzamen invloed in dc Coalitie kun
nen verschaffen.
Duurzaam: Want de vrees, dat deze steun a
fonds perdu ware verspild, zou ydel gebleken
zyn: immers dezelfde situatie als op 11 No
vember zou zich telken jare hebben herhaald-
Invloed voor het liberale beginsel! Want een
P.egcering die van vier partijen afhankelijk is,
is nu eenmaal ccn andere, dan cer.c die op
drie partijen steunt. Men heeft nu eenmaal To
kening te houden met de venschen van hem.
van wien men zyn leven cn bestaan afhankelijk
weet. Op deze wijze zou dc Vrijheidsbond zelfs
i la br.rbe van eventueelcn onwil der Kleine
Coalitie, de groote of nationale Coalitie hebben
gesticht. Omvang van dienst cn wederdienst
zouden, natuurlijk, door den cisch van weder-
zijdsch beginsel bepaald zijn geworden: doch
eenmaal in dezelfde lobby: hoe wijd begrensd
i het neutrale nationale gebied zijn geble
ken! De Vrijheidsbond zou het land van een
periode van regeeringloosheid hebben gered cn
noleps volens erkend zijn geworden als, de li
berale traditie getrouw, een onmisbaren factor
oor de handhaving van hot parlementaire stel
sel en van een continu regeeringsbeleid.
Dat alles had de Vrijheidsbond, meester van
de situatie, op 11 November in handen. Wat
heeft hij nu?
De Vrijheidsbond, schreef een Roomsch Ka
tholiek blad dezer dagen, heeft op 11 Novem
ber een unieke gelegenheid laten voorbijgaan
om zich een overwegende parlementaire posi
tie tc verschaffen. Dit is ook onze meening. En
dit betreuren wij, terwillc van 's lands belang
èn terwille van den politieken invloed van een
aanzienlijke groep onzer burgerij.
Dc geschiedenis zal leeren, welke tactiek,
die van da N. U. of die van den Vrijheidsbond,
dc juiste geweest is.
HET NIEUWE MOTOR-MAILSCHIP
„INDRAPOERA".
Doorsnedc-tcckcnfng ten bate von
het onderwijs.
De Stoomvaart-Mij. Rotterdamsche Lloyd
heeft doen vervaardigen een doorsnede-teeke-
ning van haar nieuwe motor-mailschip „Indra-
poero" en besloten deze teekeningen kosteloos
ter beschikking te stellen van alle openbare en
bijzondere lagere cn middelbare scholen in Ne
derland.
Voor iedere lagere cn middelbare school in
Nederland kunnen door het hoofd of den direc
teur 1 q 2 exemplaren worden aangevraagd bij
de reclame afdceling der Rotterdamsche Lloyd.
PRO SENECTUTE
Opening van het vierde tehuis.
0
Temidden von een talrijk gezelschap heeft
gisteren tc Deventer de opening plaats gehad
van het vierde tehuis der vereerviging Pro Se-
nectute, genaamd Huize Louise de la Fontaine
Verwey—Kramer er. gesticht op initiatief van
den heer de le Fontaine Vcrwey ter nagedach
tenis zijner overleden cchlgenoote.
Voor het hoofdbestuur voerde het voord
mr. J. Evers, die zich daerbij in het bizondex
richtte tot den burgemeester van Deventer, jhr.
mr. T. A. M. A van Humalda van Eysinga,
directrices van reeds bestaande tehuizen, cn
vertegenwoordigers van de bewoners dearvan.
Spreker wees er op, dot dit hier het vierde te
huis is, in den tijd van drie jaren geopend, ter
wijl spoedig het vijfde en zesde teruis aan do
beurt zijn. Huize Louise telt 28 bewoners. Het
kostte voor stichting f95,000, waarvan
f 47,000 bijeen zijn gebracht door Deventer,
doorin begrepen 20,000 en nog ccn tocrcg-
ging vori f 10,000 von den heer dc la Fontoino.
Spr. dankte ollcn die bij de stichting vun her
tehuis hielpen. De opening daarvan Ligt in da
ontwikkelingslijn der vereeniging, dkj dit jaar
het aantal bewoners barer tehuizen reejls tot
151 zog opvoeren. De bloei der tehuizen is
onmiskenbaar. Dit tehuis cn ook Pro Scncctute
zelve donken haar ontstaan aon een diep ge
wortelde gevoelens von picteit. De vrouw wier
ooam de slichting draagt is, zei spr., voor ons
geen onbekende. Hoe zij was valt af te leiden
uit de behoefte van den heer do la Fontaina
Verwcy, die op deze wijze blijk wilde geven
san hetgeen de overledene voor hem is ge
weest in zijn leven Het tehuis werd zoo ge
sticht uit liefde voor de vrouw, die haar mnn
inspireerde tot een vriendelijke dood. Het is be
gonnen onder ccn goed gesternte.
Dnornn spraken do heer?n G. Aborts, na
mens de plaatselijke commissie, de heer de lo
Fontaine Verwcy, die allen dankte, die tot de
stichting van Huize Louise bijdroegen, do bur
gemeester von Deventer, die mr. Everts hul
digde voor zijn bezieling van Pro Scncctute cn
eenige pensionnaires uit Deventer en elders-
TEGEN CUMULATIE VAN FUNCTIES.
Werkster cn gemeenteraadslid I
Een dnmc te Goudo, had drre weken geleden
ccn werkster aangenomen, onze partijgenoot©
Morin Plak, vertelt het „Volk", cn deze schrif
telijk ve/zqcht dezer dogen haar werkzaamhe
den non le vangen. Dour las mevrouw tot honr
schrik cn ontsteltenis in de „Goudsche Cou-
ront", dat p.g Van Stool do gemeente goot
verlaten, dus ols raadslid aftreedt wnnrvnn
echter nog niets vasfstoot cn dat p.g. Maria
Plok hem als raadslid znl opvolgen.
Op stoanden voet schrijft mevrouw hoor
werkster in spé af, onder uncdcdeeling, dat zij
het raadslidmaatschap onverccnigbanr acht met
boenen van mevrouws trappen cn het lappen
van haar glazen.
Risico van het nog moor dreigende
raadslidmaatschap.
ZIJN ZWAGER DOODGESTOKEN.
Een drama in een logement.
De vierde kamer der rechtbank te Amster
dam, behandejde gister dc zaak tegen den 40-
jarigen varensgezel K. de W., dien den I5cn
November j.l. in het logement, dot zich bevindt
OZ. Voorburgwol 36, zijn zwager J. Schepers,
eigenoor van genoemd logement, met ccn mes
heeft doodgestoken.
Volgens dc dagvaarding werd hem dood
slag, subs, zware misaenrlcling den döcd ten
gevolge hebbend ten laste gelegd. Gedugvaard
waren 8 getuigen h charge cn 7 a decharge.
Beklaagde verkluarde, dat hij dikwijls ruzie
met zijn zwager had, omdat zijn zuster ccn
slecht leven bij hem leidde. In den avond von
den 15cn November hadden bckl., Schepers en
eenige gasten van het logement zitten kaarten
in dp voorkamer van het logement. Tegen half
twaalf hield men op met spelen cn Bekl. ried
zijn zwager, die allesbehalve nuchter was. naor
huis te gaan. Scheper woonde n.l. niet in zijn
legemcnt, maar ecnige huizen verder op den
OZ Voorburgwal. Schepers sprong woedend
op en zei, dat bckl. zich niet tc bemoeien had
met wat hem te doen stond. Hij pakte bckl.
beet, die struikelde. Bckl. woedend geworden
door 't struikelen, greep cn broodmes, dat op
tnfel Ing, liep Sch. no cn stak hem.
Be.' I. vertelde vcider onder snikken, dot Sche
pers bloedend op den grond viel. Ontzet was
hij naar buiten gevlogen cn had twee politie
agenten gewaarschuwd die op de gracht ston
den
Als eerste getuige werd gehoord een doove
gep Oost-Indisch militair, een der gasten van
het logement, die het gevecht gezien hod. Vol
gens dezen getuige had cr niet eerst een wor
steling plaats gehad tusschen bckl. en zijn zwa
ger. Bekl. zou dodelijk met het mes op zijn
zwager toegevlogen zijn. Wat hij geroepen
heeft, had getuige door zijn doofheid niet ver
staan. Alleen had hij Schepers hooren schreeu
wen „Hij maakt me dood Daarna was ge-
tufoe naar buiten gehold om hulp tc halen.
Dc twee agenten die op wacht stonden had
den door de ramen het drama binnen gezien.
Zij dochten dat er een stoeipartij plaats vond
cn hadden aon niets ernstigs gedacht. Eerst
(den zij hoorden dat cr iemand gestoken was,
hadden zij begrepen dot cr ctr.st in hot spel
was. Volgens dezo gcttiigen, was bekl. niet
geschrokken na de steekpartij. Hij was zeer
kalm cn geheel* nuchter.
Twee doktoren, als deskundigen gehoord,
verklaarden dat het slachtoffer in de linker
zijde gestoken was. Het mes was doorgedron
gen tot in de buikholte. Den volgenden mor
gen was het slachtoffer overleden.
De getuigen h decharge deden sombere ver
halen over den levensloop van den verslagcne.
Hij had nocit gedeugd cn zijn vrouw hud een
vref»seliik leven bij hem.
Het O. M. woorgenomen door mr. Jansen
ond in zijn requisitoir dat dc eenige moei
lijkheid in deze zaak van juridischen aard is.
Psvchologisch is dit geval zoor eenvoudig. Do
moeilijkheid is of er sproke is van doodslag
of zware mishandeling. Sor. geloofde niet, dat
bckl. den dood wilde. Hij wilde alleen rnonr
kwaad. Daarom wilde spr. veroordeeling vra
gen wegens zware mishandeling den dood ten
gevolge hebbende cn eischte drie jaar gevan
genisstraf.
Dc veTdsdiger. mr. Ze'.dcnrust, wees op de
treurige omstandigheden van dit drama. Vol
gens pl. heeft bskl. uit noodweer gehandeld.
PI. vroeg daarom ontslag van rechtsvervol
ging subs, clementie.
INBRAAK TE ROTTERDAM.
Diefstal van waardepapieren uit
c«n brandkest.
■jisternacht hebben inbrekers zich toegang
verschaft tct het kontoor van de N. V. Textiel
industrie aan de Aelbrechtkode te Rotterdam.
De inbrekers waren bezig de brandkast open to
boren, maar onder het boren hebben ze den
sleutel gevonden, waarmee toen de brandkast
is geopend. Vermist worden vier loten Paleis
v. Volksvlijt, een aandeel Scheepvaartonder
neming „Oranje Nassau", drie hypothcekbe-
wijzen elk van f 1000, ruim ƒ100, wat vrecm-
de munt en een gouden ketting.
