Voor Uw Centrale Verwarming
VAN AOHTERBËRGH - Brandstoffenhandel
Fa. L
WAAR MEN KOOPT
KAfVIEROVENCOKES, geklopt f 0.85, ongeklopt f 0.70 per H.L. franco thuis
te soort BRECHCOKES afm. 40|70 m. m. f 1L45 per H.L
Belgische Anfhraciet afm. so|8o m.m. f 2.80 per H.L
N. A. LOS Oude Soesterweg 2 Tel. 770
KANTOOR EN MAGAZIJN KOESTEEG 5-7 B!J DE VARKENSMARKT
IN HET
IALS DE ZAAK RUST!
WERKT DE ADVERTENTIE!
BOTSING TUSSCHEN TREIN EN
BOERENWAGEN.
Een doodc
Men meldt uit Sneek a.d. April:
De trein van 3.59 uur hedenmiddag kwam
bijt den overweg bij IJ'.si in botsing inct een
boerenwagen. De bestuurder hiervan sloeg door
de botsing over den weg en werd met eer.
gebroken been opgenomen. De wogen weid
vernield; het paard bekwam gr en letsel en
sloeg op hol. De trein had een weinig opont
houd.
Nader wordt gemeld, dat de voerman in hd
ziekenhuis te Sncek aan de gevolgen is over
leden. Het was de 22-jarige Mink Abma ui»
Folsgrave.
Radionieuws.
Vrijdag 9 April.
B e r lij n, 513 M. cn 571 M.
(Het avondprogramma wordt na 7.50 tevens
uitgezonden door Königswusterhausen).
4.50—5.20. Werken van Victor von Scheffel.
Inleiding. Ouverture v. d. operette Flotte Bur-
sche, Suppé. Orkest, a) Rippoklsau. b) Aus
den Liedern des Katers Hiddigeigei. K. Elzer,
declamatie. Uit „Werners ^Liedem", Brückler
3) Als ich zum erstenmal dich sah. b) Lind-
duftig halt die Maiennacht. c) Sonne taucht in
Meercsfluten. d) Heil schmetternd ruft die
Lerche R. Heil, tenor. Uit „Trompeter von Sak-
kingen", Gaudeamus en „Gesammelte Gedich
te." W. Zilver, declamatie, a) Biterolf, Wol?,
b) Auf dem See. c) Dem aufgehenden Mond
(b en c van Brückler) d) Alt Heidelberg, du
feinc, Jensen. Tenorzong. Studentenlieder, pot
pourri. Orkest.
5.55. Inleiding over de uit te zenden opera
op 10 April.
7.50. „Der Rose Pilgerfahrt", Oratorium van
R. Schumann. Aansluitend: Vioolconcert A-mol
op. 82, van Glnzounow G. Kniestaedt, viool eiv
radio-orkest. Daarna nieuw§ber.
9.50—11.20, Dansmuziek door de danskapel.
Da ven try, 1600 M.
11.20. Het radiokwartet en L. Seymour, con
tra alt R. Nichol, tenor. O. Bloom, piano
12.50. Orgelconcert van St. Mary Lc Bow.
Organist J Edgar Humphries.
I.202.20 en 4 206.20. Zie Londen.
6.20 Dansmuziek van het Rialtotheater.
7.45 Pianosonates van Brahms door Laffitto
8.20. The family spirit in business. Thi
Swindon (G W R.) Accounts staff Gleeman
Koor Drake's drum, Coleridge, Taylor. Lezing
Some novel feature of safety work on thn
railway. Wedstrijd in publiek-sprcken. De Glco-
men: Koor: „Loch Leven Love Lament, Roberv
son.
8.55. „Wild flower", tooneel van 't Adelphi-
theater.
9.25. Gesyncopeerde muziek door Jay Whid-
den cn zijn Mid-night follies dans-orkest
10.50. Chez Fysher, uit het Cavour restau
rant. Concert.
II.20 Dansmuziek van Hotel Cecil.
12.20—1.50 v.m. Dansmuziek van hot Kett-
ner's restaurant.
Hilversum, 1050 M.
12.00 en 7.30 Politieber.
7.45 en 10.00. Persberichten.
8.109.10. Lezing vanwege het Nut van
't Algemeen, door den heer Herman Poort
Onderwerp Een overzicht der Nedcrlandsch*
literatuur. Het proza na 1880de bloei vnn
het realisme (Van Looy, De Meester, Querido);
rtpieuwe geestelijke waarden onzer allerjongste
literatuur.
9.10. Klnssiek-Romantisch concert. Het ver
sterkte H.D.O-orkest, o.l.v. Fr. Lupg ns. Mevr.
Ritz, sopraan.
Londen, 365 M.
1.20—2.20. Tijdsein, luncnmuziek.
4.20. Tijdsein, causerie Savoy Hill in older,
times.
4.35. Concert. H. Dair, sopraan. Da\id Wise
cn liet radiokwortet.
6.20. Dansmuziek van het Riolto theatsr.
7.45. Intermezzo in A-mol, op. 118. In'er-
mezzo in C-sharp mol, op. 117. Rhapsodic irv
E-'flat, op. 119.
8.20. Speciaal concert door dc Prijsbekroon-
de solisten van de Great Western Railway
Muziek-feest. Zie Doventry.
3.55. Wildflower, mu^iekcomedie.
0.25. Jay Whidden an zyn Midnight follies
orkest, in een gesyncopeerd concert.
10.20. Tijdsein, weerbericht, nieuws. Lezing
over Fr. Bacon. Zie varder tot 12.20 Daventry.
DE UITZENDING VAN DE VOLKENBONDS
VERGADERING.
Eenige technische bizonderheden
In 1924 werd de Volkenbond-vergadering to
Geneve door de Fransche radio-stations rond
gezonden; in September 1925 werd dit experi
ment op grooter schaal herhaald door ook de
Zwitsersche en ook de Engelsche radio-stations
daarin te betrekken. Naar men weet werden
deze rondzendingen weer opgevangen door ra-
dio-omroepstntions in andere landen (o.a. ook
te Hilversum) en wederom uitgezonden, zoodat
de redevoeringen van de Staatslieden te Genève
door bijna geheel Europa gehoord konden
worden.
Buitengewoon geslaagd is de zaak nog niet,
maar uls experiment was het toch heel goed
en in het algemeen kan men met een zekere
degelijkheid beweren, dat de geheele radio-om-
roop-geschicdenis eigenlijk nog slechts in een
beginstadium verkeert en dat de verdere ont
wikkeling bevordert dient te worden.
Intusschen is ook voor deze Genève-omroep
neg veel te doen geweest en dc Fransche tcle-
groaf-administratie komt zeker een woord van
lof toe voor dc wijze waarop zij. zich van haar
opdracht gekweten heeft, aldus het Hbld. waar
aan wij dit ontleenen.
Met behulp van versterkers en stroomver-
dcelers werd van uit Genève direct bekrach
tigd het omroepstation te Cointrin, (in Frank
rijk dicht bij Genève) 400 luistertoestcllen
voor net publiek op de radio-tentoonstelling te
Genève en cenigc luidsprekers op het Place
du Palais Electoral aldaar en ten slotte een
telefoon-geleiding ParijsGenève. Voor dezê
laatste verbinding was slechts één geleiding be
schikbaar omdat dc overige verbindingen van
Parijs met Genève natuurlijk vol bezet waren
voor de Volkenbondvergodering zelve. Te Pa-
rijs werden door nieuwe versterkers en stroom-
verdeelers voorzienhet radio-station van de
Ecolc Supérieure^ de Tour Eiffel, de stations
te Lyon, Marseille, Grer.oble en Toulouse en
verder dc Engelsche omroepstations. De ver
binding met Engeland kon wegens het zeer
drukke verkeer op de kabelgeleidingen niet an
ders dan draadloos geschieden. De Eiffe^-toren
zond daarom naar het ontvangstation Hayes
in Engeland van de British-Broodcasting-Cy. en
de opgevangen telefonie werd van daar, via
kabels, naar London en Doventry gebracht.
Het vrdeelen van de spreekstroomen in Parijs
was nog niet zoo eenvoudig; de bekrachtiging
van de Eiffeltoren maakte een afzonderlijken
versterker in de tocvoergclciding noodig.ter»
einde de vervorming van verschillende stads
kabeis c d. op te heffen ha-i elke toevoergclci-
ding, ook die naar de provinciestotions, een
bepaalde z.g. terug-vormingsketen voorgcscha-
kcld, welke de spreekstroomen van verschillen
de frequenties gelijkmatig dempt.
Bij deze stroomverdeelers met versterkers
doen zich trouwens nog meer moeilijkheden
voor. Er bestaat nl. altijd een zekere terug
werking op het „moedercircuit", zoodat een
slechte transmissie, bijv. op een lijn naar een
provincie-omrccpzcnder, welke men tracht te
compcnsccrcn dcor méér toevoer uit het hoofd
circuit, al gauw heren invloed doet gelden op
de overige circuits, wat natuurlijk niet ge-
wcnscht is. Wordt de energie van het moeder-
circuit dan weer opgevoerd, don bestaat do
mogelijkheid, dat de dichterbij gelegen aftak-
zenders overschreeuwd worden enz. enz. Kort
om een dergelijk „verdeel-statión" is niet zoo
eenvoudig als men misschien op het eerste ge
zicht zou vermoeden.
Dc toevoer-tclefoon-geleiding van Genève
naar Parijs, een luchtlijn met draden van 5 en
6 mm.koperdoorsnede, werd zoo goed mogelijk
storings- en inductie-vrij gemaakt.
Teneinde het haast onvermijdelijke „lijnge-
ruisch" onschadelijk te maken, werd het sterk
te-niveau vóór een versterker zóó genomen, dat
de bijgeluiden te zwak ziji) en beneden de ge
voeligsheids-grens van de versterkerlampen
vallen; het spreek-geluid blijft dan over en dooi
herhaalde toepassing van dit procédé is een
zekere zuivering van het geluid te verkrijgen.
Daarbij moest er voor gezorgd warden dat het
sterkte-niveau van de spreekstroomen niet zóó
abnormaal hoog werd, dat hinderlijke inductie
op de andere circuits ParijsGenève ging ont
staan.
In Genève moest de energie verdeeld wor
den o- er het spreekcircuit naar Parijs, met een
ingangsweerstand gelijk aan den golfweerstand
van de lijn GenèveParijs, welke door do
groote lengte van dit circuit, onafhankelijk was
van hetgeen tc Parijs aan- cn afgeschakeld
werd en vervolgens over het rodio-omroepsto-
tion te Cointrin en de toestellen op de ten
toonstelling.
Om hier een eenvoudige oplossing voor het
verdeel-probleem te vinden werden weerstan
den en zeef-inducties vóórgeschakeld von de
circuits naar Cointrin en naar de tentoonstel
ling en daarna de zaak parallel gezet en ge
voed met behulp van een aftakbaren transfor
mator.
Van de Genève-omroep-organisatie heeft men
tevens gebruik gemaakt om tc probeeren dc
radio-omroep-stations van Frankrijk, Engeland
en Zwitserland met elkaar te verbinden: Lon
den en Parijs waren daarvoor per kabel ver
bonden.
De uitzending van uit Londen en van uit
Bournemouth en Aberdeen via Londen en Pa
rijs was zeer goed. Zelfs het bespreken van
het verst verwijderde station Marseille van af
Aberdeen ging goed.
Dit is zeker een belangrijk experiment ge
weest. Indien in de toekomst het Europeesche
telefoonkabelnet een gemakkelijke verbinding
van de omroepcentra mogelijk maakt, zal een
„toespreken" van alle landen van Europa
niet meer tot het rijk der fantasieën behooren
ANTENNE EN AARDE
Mcnschen, die op geen geld behoeven te
zien, kunnen zich een ontvangtoestel koopen,
dat zonder gebruik van een buitenantenne alle
mogelijke zendstations binnen hun bereik
brengt. Zij, die echter niet bij machte zijn om
zich eên apparaat- aan te schaffen, dat min
stens vijf lampen behoeft voor een bevredi
gend functionneercn, zijn wel degelijk op een
antenne aangewezen en hoe beter die is, hoe
beter de resultaten zullen zijn, die bereikt kun
nen worden.
Een antenncsysteem bestaat niet alleen uit
één of meer draden buitenshuis, zooals men
tegenwoordig allerwegen kan waarnemen, doch
bovendien uit een aardverbinding; vandaar het
bovenschrift „Antenne en Aarde'.
Om met een simpel ontvangertje, zooals wij
«'en volgende maal hopen te beschrijven, een
uitstekende ontvangst te bereiken, dient aan do
-antenne" zoowel als aan de „aarde" alle mo
gelijke zorg besteed te worden.
Een goede antenne behoeft niet uit een dra-
dcnbundel te bestaan; één enkele draad is
voldoende. Zorg er evenwel voor de antenne
zoo hoog mogelijk tc spannen; hoe hooger
hoe beter. Dc lengte is niet zeer critisch, doch
25 a 35 meter is 't beste, wat niet wegneemt,
dat een van 18 of van 40 ook to gebruiken is.
Vooral in een stad of binnen de bebouwde kom
van een gemeente, wordt de antenne-lengte
veelal door plaatselijke omstandigheden be
paald. De grenzen door ons aangegeven verze
keren echter een goede ontvangst van alle
mogelijke stations met een éénlampsontvanger,
wanneer gezegd wordt, dat de antenne boven
dc omringende huizen en gebouwen hangt.
Bij alleenstaande woningen heeft men ge
legenheid om een ideale antenne tc spannen.
De antenne-invoerdraad, dit is de draad, die
naar het ontvangtoestel voert, moet steeds, tot
het punt waar hij 't huis binnengaat, zoover
mogelijk van muren of dak verwijderd worden
gchoilden. In een stad, waar die invoerdraad
dikwijls niet anders dan evenwijdig aan een
muur kan loopen, zorge men steeds, tusschen
beide een afstand van minstens twintig centi
meters te houden. In alle radiowinkels zijn zoo
genaamde invoerisolatoren te verkrijgen, die
men bevestigt door een gat in het raamkozijn
te boren, den isolator er door te steken en met
bijgeleverde schroeven vast te zetten. Buiten
maakt men den antenne-invoerdraad aan den
isolator vast, terwijl men aan 't gedeelte bin
nenshuis een geïsoleerd snoer bevestigt, dat
naar het ontvangtoestel moet voeren.
De antenne zelf moet voldoende geisoleerd
worden, hetgeen men kan doen door middel
van ei-isolatorcn. Drie stuks aan weerskanten
is wel als een minimum te beschouwen.
Indièn men de antenne tusschen twee schoor-
steenen kan spannen en dus geen palen noo
dig heeft, zal een antenne van dertig meter
lengte en tien meter hoogte de volgende
kosten met zich brengen (wij rekenen met ge
middelde prijzen):
6 kleine ei-isolatoren a 0.06 0.36
1 antenne-invoerisolator met
schroeven 0.90
3 M. enkelpolig snoer a 0.14 0.42
Ongeveer 45 M. Litzedroad a 0.04 1.30
Totale kosten 3.43
De aardverbinding.
Zooc-is we bij den aanvang van dit artikel
opmerken moet de aardverbinding „goed" zijn:
goed in de volle beteekenis van dit woord. In
de meeste huizen zal tot dit doel de water
leiding he-- beste te gebruiken zijn. Vermijdt,
indien mogelijk, om gasbuizen te bezigen, daar
zij de geschiktheid voor een goede aardver
binding missen. Het zou 't gunstigst zijn om
den aarddraad aan de waterleidingbuis te sol-
deeren, doch dit is, met het oog op mogelijke*
ongelukken, verboden. Men kan een stukje
koper tegen de buis leggen, waaromheen de
aarddraad gewonden wordt. Wanneer men ge
zorgd heeft, dat er twee schroefdraden in het
stukje koper gelapt zijn, kan men door 't in
draaien van twee boutjes, het koper een wei
nig van de buis af drukken, waardoor de
draad moervast geklemd wordt en een uitste
kende verbinding verkregen is. Op plaatsen
waar geen waterleiding aanwezig is, kan men
een koperen plaat, een ouden zinken emmer of
iets dergelijks in het grondwater graven en
daar don aarddraad aan vastmaken. Soldeer de
aardleiding eraan, vóór ge plaat of emmer ii
den grond stopt; veel moeite zal U op die
manier bespaard blijven. Een buis van drie a
4 meter lengte, in den grond geslagen kon
eveneens uitstekende diensten bewijzen. De
kosten der aardleiding zijn hoofdzakelijk terug'
te voeren tot de lengte van het gebezigde
snoer en die lengte is weer afhankelijk van
de plaats, woar^ men het ontvangtoestel wil
opstellen. De oardleiding moet ook uit geiso
leerd draad bestaan; vergeet echter niet het
goed blank tc krabben op de plaats, waar
men het met de waterleiding of de een of an
dere aarde verbindt. Over 't algemeen zullen
de onkosten aan de aardverbinding verbonden,
1.50 niet overschrijden. In de meeste geval
len zullen zij lager zijn.
Voor onze lezers, die bevreesd zijn voor on
weer, publiceeren wij een volgende maal ook
nog eenige aanwijzingen, die een afdoende be
scherming verzekeren.
STORENDE STATIONS.
Een antenne hoe zuiver ook afgestemd, zal
nimmer alleen gevoelig zijn voor de afge*
stemde golflengte, doch ook voor andere. De
sterkte, waarmede storende zenders door ko
men, is grooter naarmate de golflengte min
der verschilt van de afgestemde golf, doch ook
wordt de mate van storing bepaald door den
storenden zender zelf. Hoe sterker de dem
ping is, des te grooter zal de invloed van een
golf zijn op een niet op die golf afgestemde
antenne. Zoo is het b.v. verklaarbaar, dat men
dikwijls op de golflengte van Hilversum nog
lost kan hebben van scheepsstotions, hoewel
de golflengten ver uit elkander liggen.
Om de storingen zooveel mogelijk te vermij
den, staan ons aan de ontvangzijde verschil
lende middelen ten dienste. Het allervoor
naamste is, dat de weerstond in de verschil
lende onvangketens tot het uiterste minimum
wordt beperkt. De antenne moet van goed ge
leidend metaal, dus koper, zijn, terwijl aan dc
aardverbinding niet voldoende zorg besteed
kan worden. Het gebruik van low-loss spoelen
ook op de golflengte van Hilversum verdient
aanbeveling. Het hier te lande algemeen ge
bruikelijk z.g. Koomans-schcma. bestaande uit
een lamp hoogfrequent, in welks plaatketen een
afgestemde kring is opgenomen, gevolgd door
een detectorlamp, munt niet uit tot storings*
vrijheid. De oorzaak daarvan moet gezocht
worden in het feit, dat de hoogfrequent lamp
als het ware in serie ligt met den trillingskring
in de anodeketen van die lamp. De hoogfre
quent lomp heeft een hoogen weerstajid. dje
de selectiviteit van de afgestemde plaatketen
ongunstig beïnvloedt. Dc direct met de an
tenne gekoppelde detectorlamp 'is uit een oog
punt van selectiviteit eveneens niet aan te be
velen. Veel betere resultaten kunnen worden
bereikt met een inductieve koppeling, waarbij
de antenne niet wordt afgestemd. Bij het ge
bruik van deze afstemmethode wordt de af-
stemscherpte van het toestel zeer groot en
wanneer men de koppeling tusschenantenne en
roosterspoel voldoende zwak maakt, kan men
storende signalen vrijwel volkomen onderdruk
ken. Wel gaat dit ook gepaard met een ver
zwakking van de te ontvangen signalen. Het i»
b.v. met deze methode heel goed mogelijk, om
den nieuwen zender in Weenen te ontvangen,
zonder noemenswaardig gestoord te worden
door scheepsstations. Met directe koppeling
daarentegen is de ontvangst ongenietbaar.
Sterk storende stations b.v. kan men met
een aperiodische antenne alleen niet afge
stemd krijgen. Men moet dan tevens gebruik
maken van een z.g. zecfkring. De zecfkring be
staat uit 2 spoelen Li en L?, waarvan de eerst
genoemde in de antenne is opgenomen, terwijl
de laatste afgestemd kan worden met een con
densator C?. Wanneer de zecfkring L? C- wordt
afgestemd op de storende golf, zal hij deze als
het ware in zich opnemen terwijl het ont
vangtoestel met den kring LC op de te ont
vangen golf wordt afgestemd. Deze inrichting,
welke men in Engeland zeer karakteristiek met
den naam van „wave-trap"-„vol voor golven"
aanduidt, is zeer effectief. Men dient er dan
echter voor te zorgen, dat zeefkring en ont
vangtoestel geheel van elkander gescheiden
zijn, dus niet op elkander kunnen inwerken.
Wanneer spoelen en draadverbindingen van
het ontvangtoestel als antenne werken, is de
zeefkring nutteloos, zoodat het eventueel b.v.
voor hen, die in Hilversum wonen en dit sta
tion wenschen uit te stemmen bij de ontvangst
van Königs-wusterhausen en Deventry noodig
kan zijn, het ontvangtoestel geheel met metaal
af te schermen.
S O ES TE R KWA R TI E R
G. BROM.
Puntenburgerlaan 41.
Uitsluitend le kwaliteit
RUND EN VARKENSVLEESCH.
Beleefd aanbevelend.
Gereserveerd
G. OUDSHOORN,
Groenten- en Fruithandel. 1
Fuchsiastraat.
Fa. Wed. J. EGG INK.
SOESTERWEG 23.
Kruidenierswaren.
Porselein- en Aardewerk.
A. LOS
Manufacturenmagazijn
OUDE SOESTERWEG 4.
Drogistorij het „WITTE KRUIS"
Fa. EIKELENBOOM. Ass. Apoth.
Pnntenburgerlaan 53.
Chemicaliën Verbandsloffen.
Homoeopatische geneesmiddelen.
BLOEMISTERIJ, Bouq^tten, Kransen en Versieringen. Aanleg en onderhoud van Tuinen
E. J. KRAUSE
Electro-Technisch-Bureau
Tel. 680.
Hst soliedste adres voor Rijwielen en
toebehocren is tocl; maar bh
G. D E JONG.
Soesterweg 55. Tel 915.
Agent Veeno Rijwielen.
VOLKS- SCHOEN- LEDERHANDEL
Soesterweg 145
Beste en voordeeligste ailtes.
Tabak- en Sigarenmagazijn „Flora"
•J. M. BANTJES
P. Pijperstraat 3, hoek Soesterweg.
Voor plaatsing in deze
ADRESSEN L IJ ST
vrage men inlichtingen aan de admini stratie van het Amersfoortsch Dagblad.
Tel. 513.
Uw leverancier van brood en banket
baboe -A lc zijn
't 3 MUL KUIS,
Soestarwen 183. Tel. 890.
Boekhandel K. L. VOSKUIL,
Soesteuwau 96.
Kastpapier Kastranden Punaises,
Glaspapier Haakjes.
G. J. DONDERWINKEL,
Soesterweg 226.
Tabak, Sigaren en Sigaretten,
Port, Samos en Wijnen.
J. W, WESTEKIK,
Soesterweg 220.
Land- en Tuinbouwgcreedschappen.
Lood- en Zinkwerkerij.
Piano's Orgels Gramoloons
J. F. W. LEI V E,
Narcisstraat hoek Soesterweg.
Stemmen en ropareeren.