AMÈRSFOÖRTSCH DAGBLAD „de eemlander"
BINNENLAND.
TWEEDE BLAD.
TENNISPANTALONS
24e Jaargang
No. 272
Vri/ ag
21 Mol .6
UIT DE STAATSCOURANT.
Op verzoek eervol ontslagen als lid en voor
zitter der staatscommissie inzake Luchtvaart
mr. J B Kan, minister van Binnenlandsche
Zaken en Landbouw en is tot voorzitter be
noemd, mr. J P A. Laman de Vries secre
taris-generaal bij het deportement van Finan
ciën, lid dier commissie
op verzoek eervol ontslagen als leden dier
commissie S P. v. Eeghen te Amsterdam, E.
P de Monchy te Rotterdam, H. Nicuwenhuys
thans stationschef der KLM op Schiphol;
benoemd tot leden E Hebbring voorzitter
van de Amsterdnmsche Kamer van Koophan
del, A G Verbeek idem te den Haag, J. C.
Veder idem te Rotterdam en B Stephen adj-
directeur der N.V. Ned. Vliegtuigfabriek te
Amsterdam
toegekend de zilveren eere-medoille in de
Oranje Nassau-orde nan G Maas te Bergen
op Zoom, magazijnmeester bij de Stoomtram-
weg-Maotsch. Antwerpen—Bergen op Zoom
Tholen
bevorderd bij het Kon Ncd. Meteorologisch
Instituut, te rekenen van T Jan 1926, tot
eerste observator, de observatoren G. C. van
Riet en G, P. van Zutphen
benoemd tot GezonlschapsattachóJhr. Mr.
P D. E Teixeira de Mnttos en Jhr. H. P J.
Bosch van Drakestein
benoemd bij het reserve-personeel der
Landmacht, bij het personeel van den Genees
kundigen Dienst tot Reserve-Officier van Ge
zondheid der 2e klasse de heeren J. W.
Greyghton en W. de Vletter, artsen en tot te-
servc-eerste-luitenant-tandnrts de dienstplich
tige sergeanten-titulair H. Rosmolen, C. G. von
Manrseven, J. P. Lokker en J. C. König.
HET VERBLIJF VAN HARE MAJESTEIT TE
AMSTERDAM.
Naar wij vernemen is het de bedoeling van
H. M. de Koningin om, gedurende Hr. Ms. aan
staand verblijf in de Hoofdstad, op 31 Mei en
op 1 Juni audiëntie ten Pnleizc te geven
Zij, die door Hare Majesteit in audiëntie
worden ontvangen, zullen, met vermelding van
dag en uur, daartoe nader persoonlijk worden
opgeroepen.
Voor het avondfeest zullen tijdig persoon
lijke uitnoodigingen worden verzonden.
DE KON. MOEDER NAAR SOESTDIJK
De Koning-Moeder is gisterochtend per auto
naai Soestdijk vertrokken, voor het vestigen
van haar zomerverblijf aldaar.
MINISTER LAMBOOy.
De Minister van Oorlog, de heer Lambooy,
is voornemens morgen namiddag de opening
bij te wonen van de Radiosalon in het Kurhaüs
te Scheveningen.
DE NIEUWE BRITSCHE GEZANT
Graaf Granville, die door den koning van
Groot-Brittannië en Ierland benoemd is tot op
volger van sir Charles Marling als gezant te
's Gravenhage, is, naar wij in de Londenschc
bladen lezen, 54 jaren oud. In 1894 trad hij
in diplomatiekon dienst, stond als zaakgelastig
de te Brussel, Berlijn en Parijs en was vervol
gens diplomatiek agent bij de voorloopige re-
geering van Venizelos in 1917 Daarna diende
hij achtereenvolgens als gezant te Athene en
Kopenhagen, vanwaar hij thans naar 's Graven
hage is overgeplaatst. Tusschcn zijn diploma
tieke betrekkingen is hij ook in hofdienst ge
weest als kamerheer bij koningin Victoria en
bij koning Edward VII
ARBITRAGE VERDRAG MET DUITSCH-
LAND.
Het departement van Buitenlandsch Zaken
deelt mede, dat heden te 's Gravenhage de on-
derteckening heeft plaats gehad van het door
Nederland met Duitschland gesloten arbitrage-
en conciliatieverdrag.
EEN ONGELOOFLIJK BERICHT.
Zonderlinge toestanden aan het
departement von justitie.
Het Handelsblad schrijft
In de „Residentiebode" van 18 Mei vinden
wij een stukje over toestanden aan het depur-
tement van justitie, dat ons slechtweg ongeloof
lijk voorkomt Zoo ongeloofwaardig, dat wij
een halfambtelijke tegenspraak hadden ver
wacht
Er wordt niet meer of minder gesteld, dan
een feitelijke misleiding der Kamer en pen
negatie van haar budgetrecht Er zouden op
de begrooting posten voorkomen voor perso
neel. dot er niet meer is en de daorvoor gevo
teerde gelden zouden worden besteed om de
bclooningen van andere ambtenoren te ver-
hoogen.
Nu hebben wij er niets tegen, als men op dc
departementen tracht de doodende uniformiteit
der belooningen tc doen verdwijnen, die ver
dienstelijke, knappe en ijveiige ambtenaren
over één kam scheprt met menschen, die er de
kontjes afloopen, maai dat mag niet geschieden
zonder uitdrukkelijke voorkennis en met goed
vinden van de Kamer, ook al ware het wellicht
gewenscht den ministers in deze wat meer dc
vriie hond te geven.
Wij hebben gepoogd een uitdrukkelijke
tegenspraak van dit bericht te krijgen men
scheen het echter een démenti niet waardig te
achten Dat lijkt ons geen juiste politiek Zelfs
al heeft men hier te doen met eenx bewering
van een ambtenaar afgunstig op een collega,
die anders don hij wel een toelage uit het
daorvoor door de Kamer bestemde fonds kreeg,
dan nog lijkt het ons wenschelijk, dat de ver
keerde indruk niet blijft bestaan, dat met het
voornae .ste recht van het parlement, zijn
budgetrecht, op ontoelaatbare wijze wordt om-
gesurongen.
Wellicht, dat een der Kamerleden eens doot
een vraag een beslist démenti uitlokt van de
zijde der recreering.
DE ONTWAPENINGSCOMMISSIE TE
GENEVE.
Het Nederlondsche standpunt
verdedigd.
Generaal van Tuinen zette In dc voorberei
dende ontwapeningscommissie te Genève het
Nederlandsche standpunt uiteen. Nederland
zal elke poging tot beperking zooveel moge
lijk steunen, mits dc inkrimping algemeen
en door alle stoten tegelijk wordt toegepast.
De Nederlandsche politiek is in dit opzicht
steeds geïnspireerd door het principe der
verdediging van het grondgebied en reeds
zijn vorderingen gemaakt op het gebied der
beperking van de bewapening, alhoewel Ne
derland een koloniale mogendheid is Het
vraagstuk von de wopenbeperking hangt
volgens spreker nauw samen met de geogra
fische, strategische en economische elemen
ten, die een levensbelang zijn voor de sta
ten, die in het bijzonder aan een aanval zijn
blootgesteld.
Wat betreft de vraag, waaruit de bewa
pening bestaat, meent dc Nederlandsche
delegatie dat de aandacht zich uitsluitend
moet bepalen bij direct-mobilisccrbnre mili
taire en economische elementen Allereerst
moet men het eens worden over den tjjd
noodig voor een mobilisatie woordoor de
vraag inzake het oorlogspotentieel wordt
beperkt Dit laatste zou de besprekingen len
goede komen. Op die manier is het beter
mogelijk, de verschillende strategische, geo
grafische en spoorwcgclemcnten van het po
tentieel der eerste weken te preciscc-
ren. Voor Nederland geldt voorts als essen
tieel beginsel, dot de bewapening van Ne
derland gescheiden wordt gehouden von die
der koloniën en onafhankelijk daarvan wordt
opgelost.
TWEEDE KAMER.
Vrees voor vreemde voornomen.
In een nota naar aanleiding van het verslag
over een ontwerp tot naturalisatie van drie
mar.' 20 personen antwoordt de minister op
een vraag betreffende de vrees, dot dc betrek
kelijk talrijke noturolisaties er toe zullen b i
don, dot in ons land vele niet-Nederlondsche
voornamen binnendringen De minister zegt
dat aanwijsbaar oorrznkelijk verbond tusschen
beide eventualiteiten niet aanwezig is cn der
halve ook de door eenige leden gestelde vraag
voor beantwoording niet vatbaar is. Immers,
al don niet genaturaliseerd, zullen hier te lande
gevestigde lieden von vreemden oorpsrong bij
geboorte hunner nnkomelingschao voor
dezen voornamen moeten aangeven bij den
Burgerlijken Stand en daarbij onderworpen ziin
het on dat stuk in Nederland vid
recht. Op dit laatste komt het dus eigenlijk ten
dc7t aan.
WIJZIGING M. O.-WET.
Verhooging der examen-gelden.
Een bedrag van 25 als norm.
In een nota naar aanleiding van het verslag
der Tweede Kamer betreffende het ontwerp tot
wijzigng der M. O.-wet (exnmgclden voor
akte M.Ozegt de Minister van Onderwijs
o.rn., dat het vast te stellen bedrag in redelijke
verhouding zal moeten staan tot dc examen
gelden voor de akten lager onderwijs Zonder
zich ten deze te willen binden, heeft de Minister
er geen bezwaar tegen, mede te deelen, dat
hem aanvankelijk een bedrog van 25 gulden
als norm billijk voorkomt.
Het is uiteraard moeilijk a priori vast tc stel
len, in welke mate de verhooging der examen
gelden op het getal condidaten zijn invloed zal
doen gelden. Eenige vermindering zal echter
allicht daarvan het gevolg zijn.
Omtrent de wenschelijkheid van snlitsing der
examencommissie in een Noordelijke en een
Zuidelijke subcommissie zal de minister met de
voorzitters der commission overleg plegen.
DE TROMP EN HEEMSKERK
Hr Ms. TroniD en Heemskerk zullen Vrij
dagmorgen te Nieuwediep binnenkomen.
EEN DEENSCHE KRUISER IN ONS LAND
Tegen 31 dezer wordt dc Deenschc kruiser
.Heimdal" te Vlissingcn verwacht om daar
eenige dogen te verblijven.
INVORDERING DIRECTE BELASTINGEN.
v Ontleend is aan het Voorloopig Verslag over
het wetsontwerp tot wijziging van de wet v »n
22 Mei 1845 op de invoidcring van 's Rijks
directe belastingen
In haar geheel kan de Vaste Commissie
voor belastingen zich zeer goed vereenigen
met hel aan de voornaamste bepalingen van
het wetsontwerp ten grondslag liggende be
ginsel, dat een eind moet worden gemaakt aan
de uitzonderingspositie, waarin sonynige cate
gorieën van burgers ten aanzien van de in
vordering van belasting door middel van be
slag verkccren. Echter is bij sommige leden
de vraag gerezen, waarom niet een olgcmeer.o
regeling is voorgesteld.
De Commissie zal het op prijs stellen, in
dien de Regeering een overzicht zou willen
geven van alle bepalingen, welke van toepas
sing zijn op het leggen van beslag, zoo ter
zake van belastingschuld, als van welke andere
vordering ook, op salarissen en pensioenen.
INKOMSTENBELASTING.
Eindverslag is uitgebracht over het wetsont
werp tot wijziging van de wet op dc Inkom
stenbelasting 1914. Bij de Vaste Commissie
voor belastingen werd een schriftelijke opme«-
king ingezonden door hef lid der Kamer, den
heer Van Wijnbergen. Deze opmerking heeft
der Commissie aanleiding gegeven tot het
stellen van de vraag, of het begrip „bosch-
bedrijf", zooals dat voorkomt in art. 1 van het
wetsontwerp, ook omvat dc exploitatie van een
kweekerij, gelijk de boschbezitters hebben,
welke is bestemd voor het oankweeken van het
benoodigde voor het eigen boschbezit, doch
welker voortbrengselen, voor zoover zij voor
eigen gebruik niet noodig zijn, don derden
worden verkocht. Naar het oordeel der Com
missie behoort een kweekerij als de hierbe-
/doelde, niet als behoorende tot het bedoelde
^boschbedrijf".
RECLAMES.
Van 1—4 regels J 4.05, elke regel meer 1.-
KLEERMAKERIJ
Fa. E. L. J. LAMMERTS
Amersfoort Groningen
Utrechlscheweq 36. Tel. 587
HET NEDERLANDSCHE LEGER
ZONDER GASMASKERS.
Waarvoor heeft men een commis
sie van advies
Een onzer medewerkers schrijft ons:
Er bestaat hier te lande een commissie voor
de chemische strijdmiddelen Eigenlijk is deze
eerste regel al een geheim, maar don een
Secret de Polichinelle. Deze commissie be
staande uit militairen en niet-militairen (o. m.
hebben er eenige hooglcereren in zitting)
heeft, zoonis haar naam reeds aanduidt, tot
taak dc bevoegde instanties in te lichten cn
te adviseeren over de nieuwste wijze von oor
logvoering: dc wet der chemische strijdmid
delen. Deze commissie nu kreeg, laten wc hier
ons verhaal beginnen, ongeveer eind 1924 de
opdracht om te odvisceren over dc samenstel
ling cn dc constructie van een gasmasker voor
het Nederlondsche leger, met de medcdceling
erbij, dat op dc Oorlogsbegrooting voor 1925
een bedrog van rond een half millioen voor de
aanschaffing van gasmaskers was uitgetrok
ken.
Dc Commissie wist dus, wat haar te doen
stond. Zij vatte haar taak op zoools het be
hoort, en richtte in de eerste plonts tot een
aantal fabrieken in binnen- zoowel als in bui
tenland, verzoeken om modellen vnn maskers.
Aan die verzoeken werd bereidwillig voldaan,
en na eenige maanden zag de Commissie zich
in het bezit van een 20-tol moskers van di
verse makelij. Deze specimina werden door de
leden der Commissie aan een zeer nauwgezet
onderzoek onderworpen, eerst theoretisch, zoo
wel uit militair als uit chemisch oogpunt. Toen
dot onderzoek was afgeloopen, zijn de mos
kers nog een tijd naar den troep gestuurd, om
ze in de praktijk tc laten beproeven, en daar
na heeft de commissie haar eindoordeel ge
vormd. Zij kwam eenparig, met olgcmcene
stemmen tot de conclusie, dat een bepaold
masker boven de andere was te preferceren.
Zij stelde een zeer uitvoerig rapport samen,
waarin hoor gcheele onderzoek tot in do
kleinste finesses was neergelegd, waarin van
elk masker de voor- en nodeelcn in den brecde
werden uitgemeten, wat men pleegt te noemen
dus: een beredeneerd verslag. Het rapport,
plus de met olge/neenc stemmen genomen en,
zooals gezegd breedvoerig gemotiveerde, con
clusie, plus de moskers zelf, werden ten slotte
naar het Departement van Oorlog gezonden.
De Commissie had haar Schuldigkeit geton
Zéi tot het Departement: draag aan die be
paalde fabriek het maken von de maskers op,
en neem er voorloopig 1000. Dan kunnen we
altijd verder zien.
Maar
Het Departement van Oorlog hod andere op
vattingen. Het oordeelde en ver oordeelde.
Om kort te gaan, het gcheele rapport der
commissie werd eenvoudig ter zijde gescho
ven. Aon het deportement wist men het beter.
De commissie had zoo'n tijd noodig gehad om
tot een bepaald masker te udvisecrcn in
den Haag kon men het vlugger, en beter. Het
Departement zou zélf wel een masker samen
stellen. En binnen den tijd van enkele dogen
verschenen op popier 20 verschillende masker-
typen ontwerp-Dcportemcnt van Oorlog.
Het advies van de commissie was eenvoudig
vain dc baan.
Het Departement stoomde in enkele dagen
20 ontwerp-mnskers klaar. Van een opdro
gen der levering aan één fabriek, zoools de
Commissie na rijp beraad had geadviseerd,
wildo men in den Hoog ook niet weten: er
moest een inschrijving worden geopend voor
verschillende fabrieken. Aldus geschiedde, en
na overleg met de directie van dc artillerie-
inrichtingen aan de Hembrug werd de 1 e-
ring opgedragen aan een andere fabriek dan
de Commissie hod aanbevolen. Deze fabriek
kreeg de opdracht, om van elk der 20 typen
50 stuks te maken. In totaal zou zij binnen
een gestelden termijn dus 1000 maskers moe
ten leveren, met de bedoeling, dat er na be
proeving één type zou worden uitgekozen,
Waarvan de fabriek dan de gcheele opdracht
zou krijgen. De fabriek werd dus voor het zeer
moeilijke vraagstuk gesteld, om 20 soorten
gasmaskers, geheel afwijkend vnn het tvpe.
dat zij gewoon was tc produceeren, binnen kor
ten tijd af te leveren. Een moeilijk vraagstuk
inderdaad I
Hoe dit zij, ze heeft aan de opdracht vol
daan, en enkele uren voor de leveringstermijn
afliep, arriveerden de 1000 gasmaskers. De
Artillerie-inrichtingen, die de zending moesten
acccptccren, verzochten den voorzitter van de
Chemische Commissie die dus eigenlijk
met de zoek niemendal meer te maken had
om de partij muskers of te keuren, omdat
zij bij onderzoek niet bleken tc voldoen IHol
land in last I En het eind van het liedje was,
dat de maskers inderdaad werden afgekeurd.
En daarmee is deze geschiedenis ten einde
op één punt na.
Want daar er na de afkeuring ter zake van
de gasmasker-affaire niets meer is gebeurd,
is ook de termijn verstreken, waarvoor het half
millioen was uitgetrokken. Dit stond namelijk
op de begrooting voor 1925, en na I Mei 1926
is dat bedrag vervallen. Een begrootingspost
moet in het dienstjaar, waarvoor hij is uitge
trokken, worden opgebruikt, onders vervalt het
bedrag automatisch. Welnu: I Mei is verstre
ken zonder dat het halve millioentjc is ge
bruikt.
Wil men het leger dus van gasmaskers voor
zien, don zal het opnieuw dienen te worden
aangevraagd.
En inmiddels zit het Nederlandsche leger
nog altijd zonder gasmaskers.
Vraag: waarvoor heeft men een commissie
van advies
EEN KANAAL STEENWIJK-OSSENZIJL.
Kosten 420.000.
Provinciale Stoten van Overijsel besloten tot
het graven van een kanaal Steenwijk—Ossen-
zijl, waarvan de kosten geroomd worden op
420.000. Do provincie neemt hiervan 25
voor haar rekening.
Eveneens werd besloten tot verbetering van
de scheepvaartwegen in Vollenhoven, neerge
legd in hot z.g. grootc plan.
HET BEZOLDIGINGSBESLUIT.
Do vcrdccling der gemeenten
in klossen.
Op de vragen van het Twocdc-Knmcrlid den
heer Moller in verbond met dc verdceling der
gemeenten in klassen ingevolge het Bezoldi
gingsbesluit antwoordde dc Minister von Fi
nanciën, voorzitter van den Raad vnn Minis
ters o.m.
Als voornaamste factoren, die bij dc- her-
classificatie der gemeenten in oonmorking zijn
genomen, hebben gegolden
a. de kosten van 51 artikelen van dogelijksch
levensonderhoud voor een gezin, bcstaando
uit vier eenheden en beschikkende over een
joarlijksch inkomen van 3000
b dc woninghuren, besteed bij een Jaarlijksch
inkomen van 30004000
c. de druk, bij een joarlijksch inkomen van
3000, der Rijks- cn gemeentelijke inkom
stenbelastingen plus opcenten, alsmede een
derde gedeelte der opcenten op dc pcrsoncclo
belasting.
Op dc volgens dc factoren a cn b verkre
gen resultoten zijn, teneinde betrouwbare ge
middelden te verkrijgen, correcties toegepost,
verbond houdende met het inwonertal cn de
geografische ligging der gemeenten.
Aan dc hand van deze factoren is een lijst
opgemaakt, waarop alle Nederlondsche ge4-
meenten naar volgorde \an duurte zijn ge-
jangschikt. Het hoogste duurtccijfer is 1872,
het laagste T382. De overgang van duur naar
goedkoop blijkt een zeer geleidelijke. Op deze
liist nemen Eindhoven mot het cijfer 1729,
Tilburg met het cijfer 1767 cn Boxtel met het
cijfer 1610 niet een zoodanige ploats in, dat
herclassificatie noodzakelijk bleek. Evenmin
konden voor deze gemeenten ondere dan duur-
factoren in aanmerking worden gebracht,
waarop verhooging in klasse zou kunnen wor
den gegund.
PAVILJOEN !N HET STADSPARK TE
GRONINGEN.
Feestelijke opening.
Het Stadspark tc Groningen is thans ver
rijkt met een bijzonder fraai paviljoen, dat aan
de voorzijde uitzicht geeft op dc schoone
waterpartij en aan de andere zijde op de be
kende horddioversboon.
De opening geschiedde in tegenwoordig
heid van #velc autoriteiten, waarbij de burge
meester een rede hield, waarin hij bijzondere
hulde bracht aan het grootc werk van wijlen
den heer Schollen, waarop nu dc kroon ge
zet is.
Aan het noenmaal, dot hierop volgde, werd
door den vooizitter van het Stadspork, den
heer H. Helder Bzn., het woord gevoerd, waar
na de oud-Commissaris der Koningin in do
provincie, jhr mr. dr. Tjarda van Starken-
borgh Stnchouwcr, hulde bracht non den
talentvollen bouwmeester, den oud-directeur
van gemeentewerken, ir. J. A. Mulock Houwer.
De dag had verder een feestelijk verloop
door verschillende festiviteiten, georganiseerd
door dc „Vereeniging voor Volksvermaken".
Onder do- aanwezigen merkten wij o.o. op
den bekenden Haarlcmschcn tuinarchitect den
heer L. A. Springer.
DE PROVINCIALE GRIFFIE TE HAARLEM.
Het paviljoen Welgelegen. De
school voor bouwkunde ontruimd.
De regcering heeft thans aan het gemeen
tebestuur von Haorlcm meegedeeld, dat zij
vasthoudt aan het plan, het paviljoen Welge
legen in Den Hout te bestemmen voor de pro
vinciale griffie. De gemeente had voor een
nieuw gebouw kosteloos grond oen den Kin
derhuissingel beschikbaar gesteld. De regee
ring vindt evenwel verbouwing van het povil-
jo» p. gewcnschter. Voor dc griffie zal dan ook
gebruikt worden het gebouw van de school
voo* bouwkunde, dot I September moet wor
den ontruimd.
VERDWIJNENDE MOLENS.
Weer een aantal molens bui
ten werking gesteld.
De polder Geestmcrambacht, die een groot
deel van Holland's Noorderkwartier omvat,
heeft thans definitief besloten de nog in den
polder aanwezige molens buiten werking te
stellen. Twee jaar terug is met het nemen van
een proef begonnen, die uitstekend geslaagd is.
Over het lot der molens is nog niet beslist,
maar wij gelooven wel, dat het in de bedoe
ling ligt, binnen een paar jaar tot slooping
over te gaan. Tot voor twee jaar waren nog
een vijftal molens in functie. Ook in 1913 werd
tot het nemen van een proef besloten. Dc
proef moest echter toen als gevolg van don
kolennood door den oorlog, worden afgebro
ken.
Het bestuur van het waterschap „Tietjcrk"
(Fr.) heeft besloten tot verkoop van drie pol
dermolens.
EEN BOUWVALLIGE OUDE GEVEL.
Versicringsstukken uit den top
weggenomen.
Gistermorgen werd dc politic te Amsterdim
gewaarschuwd, dat de top van den gevel van
het gebouw hoek O.Z. Achterburgwal cn Rus
land dreigde noor beneden tc komen. De po
litie achtte na onderzoek gevaar aanwezig. Zij
zette de gracht voor het rijvcrkcer af cn waar
schuwde de brandweer. Deze heeft toen een
paar groote versieringsstukken van den top
van den gevel, die uit 1673 dateert, wegge
nomen. De gehecle gevel en het dak zijn zeer
bouwvallig en vragen noodc om voorziening.
Bouw- en woningtoezicht heeft een nader on
derzoek ingesteld. De bovenverdiepingen zijn
reeds geruimen tijd onbewoond.
DE ZIEKENHUISBOUW TE VLISSINGEN.
Vereenvoudiging in den bouw.
Dr. Wortman te Amsterdam, adviseur van
het Vlissingsche gemeentebestuur in fcukc den
nieuwen ziekenhuisbouw, is er in geslaagd, in
de plannen versoberingen aan te brengen,
waardoor de joarlijksche meerdere kosten wor
den teruggebracht von bijna 33.000 tot
ƒ15.000.
DE WERKVERSCHAFFINGEN IN
DRENTE.
Dc kosten over 1925.
Volgens het verslag van den Rijksinspecteur
voor de werkverschaffing in Drente, heeft do
verschaffing vnn werk aan wcrkloozc arbeiders
uit die provincie, in 1925 gekost ƒ971.518,
onder welke kosten niet die zijn begrepen von
toezicht en administratie. Gemiddeld is het
loon per arbeider cn per week bij een volle
werkweek geweest f 13.68. Het kleinste aan
tal, dat bij de werkverschaffingen is geplaatst
geweest, was in den zomer 702 en het groot
ste aantal in den winter 2175. Ongeveer een
derde deel van het totale loon is uitbotaald
voor werkzaamheden, verricht non het konoal
Bcilen—Nicuweroord, welk kanaal binnenkort
„Homon-kannal" zal worden gedoopt. Hierbij
is uitbetaald f 320.623.74.
Dc plaggenhutten.
In verbond met do circulaire van den Mi
nister, dat de arbeiders, welke na 1 Juni nog
in een plaggenhut wonen bij do werkverschaf
fing moeten worden ontslagen, wanneer ten
aanzien van hen geen ontheffing is verleend,
heeft het gemeentebestuur van Emmcn een on
derzoek in dc gemeente loten instellen, naar
het aantal krotten en koeten waarop dc mi-
nistcricele circulaire sloot. Dat onderzoek heeft
uitgewezen, dot het aantal plaggenhutten en
keetcn 576 is, waarvan echter 196 niet zulhn
vollen onder de ministericele circulaire.
Waar de bewoners van deze hutten allen een
korteren of longeren tijd per jour werkloos zijn,
zal in de gemeente Emmcn bij stipte uitvoe
ring van genoemde circulaire het aantal wo
ningen ntet minstens 280 moeten worden uit
gebreid, daar op 15 April slechts 07 stich
tingswoningen cn 30 particuliere arbeiderswo
ningen ledig stonden.
Verleden jaar is reeds moeite ged ion door
het gemeentebestuur om*von den Minisici van
Arbeid de noodigc voorschotten tc bekomen
voor den bouw vnn 500 arbeiderswoningen,
van ccn zeer goedkoop type. Die poging is
echter mislukt. Daarbij komt nog, dot vele ar
beiders, die reeds geruimen tijd in pinggen-
hutten wonen, geen prijs stellen op ren be
tere woning en ook niet over dc noodigc meu
belen beschikken om ccn behoorlijke woning,
zij het sober, tc moubilceren. Zeker, er wonen
menschen in plaggenhutten, die van armoede
de betere woningen verlaten hebben en gaar
ne weer een betere woning zouden b;i'ckkcn,
wanneer zij er slechts toe in staat waitn Dit
aantal is echter niet grootcr don het unntal
woningen, wot in Emmcn ledig staat Ten
aanzien van deze menschen zal do ministerieoio
circulaire geen moeilijkheden opleveren, nu bij
de werkverschaffing een tocslog voor woning-
huur gegeven wordt.
Als het bouwen van woningen en het on
derhoud daarvan gedurende de eerste jnren
bij slechte bewoning want dat is bij dc be
woners van de plaggenhutten in dc eustc ja
ren zeer zeker het geval geen uitgaven met
rich medebracht, die voor dc gemeende Cm-
men niet te dragen zijn, zou dc strenge maat
regel von den Minister zeer zeker oen juiste
maatregel blijken, omdat degenen die sinds
joor cn dog een plaggenhut bewonen, zorder
dwang daartoe geen betere woning gaan be
trekken en er niet in zullen blijven voncn,
wanneer zij daartoe niet een pnoi jonr ge
dwongen worden. Eerst dan zullen zij oen
goede woning waardeeren cn het leven in do
hutten ondragelijk vinden.
Als de Minister thans voet bij stuk houdt,
zal zijn maatregel, aldus het Handelsblad, von
woningbouw cn extra onderhoud gedut enddo
eerste jaren ongeveer vijf ton kosten alleen
in Emmcn, terwijl ook dc gemeenten Sriioo-
nebeek. Odoorn en Slecn een uitgave van een
ton zullen vragen.
In 1925 bijna een millioen
gulden non loon uitbetaald.
In 1925 hebben de door het rijk gesubsidi
eerde werkverschaffingen in dc provincie Dren
te 42 wcrkobjectcn tot stand gebracht. Het uit
gekeerde loon over 1925 bedroeg 971 518.
Het gemiddelde aantal arbeiders was 1449; het
hoogste aantal 2175, het kleinste aantal 702.
Het gemiddelde loon vnn een arbeider bedroeg
ƒ13 68 per week.
Hel grootste werk dot tot stnnd is gebracht,
is dc aanleg van het kanooi Bcilen—Nicuwer
oord, daarvoor aan arbeidsloon is betaold
320.623.
NIEUWE HULP AAN DRENTE.
Een steunfonds door middel van
ccn prcmiclcening.
Nu gebleken is, dat men het in dc vccn-
streken zeer op prijs zou stellen, wanneer de
honden inéén konden worden geslagen, om in
nauwe samenwerking met dc gemeentebestu
ren, het Steuncomité en de Ontginnings-Mont-
schoppij „Het landschap Drente", plannen te
beramen, om deze eens zoo nijvere streek
voor ondergang tc behoeden; olthons maat
regelen te treffen om langzamerhand tot een
méér normalen toestard te geraken, is een
comité gevormd, waarvan het voorloopig be
stuur bestaat uit de heeren: mr. H. Smeenge,
Amsterdam, voorzitter; prof. J. A. Veraart,
Den Haag, vice-voorzittcr; M. Merens, Haar
lem; mr. dr J. A. von Thiel, subst.-off. van
just., Amsterdam, penningmeester; Joh. J. F.
de Freese, Amsterdam, secretaris.
Dit comité stelt zich vnl. ten doel finoncieele
hulp bij de uitvoering van de landarbeiders-
wet; uitbreiding van de ambachtsschool om
zoodoende den middenstand tot ondere rich
ting te kunnen brengen, cn uitbreiding van do
Huis-, Landbouw- en Industrieschool (de laatste
richting is reeds, met de weinige middelen die
voorhanden waren, tot stand gebracht in een
houten loods cn telt 100 leerlingen; pl m. 300
aanvragen om do lessen van deze school to
mogen volgen moesten wegens gebrek aan mid
delen worden teruggewezen).
Nog enkele vooraanstaande mannen uit fi-
nancicele en landbouwkringen zullen worden
aangezocht zitting in dit comité te willen
nemen.
Naar verluidt wil men trachten goedkeuring
van de regcering tc verkrijgen om een premie-
leening uit tc geven ten einde zoodoende een
fonds te kunnen vormen.
