MAISON DE NOUVEAUTÉ Voordeelige Zomerstoffen
Soiree Dansante
MM1EMEMISPUIS rr}lla
PRUS DER ADVERTEOTlEH
DE EEMLANDER
BUITENLAND.
Berg-Hotel
EERSTE BLAD.
Morgen Zondag 13 Juni
24e Jaargang No. 290
toost 2.10, idem imo
per post Jl—per week (met grati» ntreiyung
tegen ongelukken) f 0.&*. stsondselQke cassn
0j05.
AMERSFOOBTSGH DAGBLAD
Zaterdag 12 Juni 1926
M
DIRECTEUR-UiTQ£VER* i. VU KHOPF BUREAU:
mntt.tuK-wisttte. J. WALRHurr. ARNHEMSCHt POORTWAL 2JL POSTHEKEWtMG M*. 4791%. TEL. r
i A 4 tegels LOf
met inbegrip van «en
bewijsnummer. elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en lieidadlgheids-adxci tentién voor de bdtt
der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan zeer
voordeclige bepalingen voor het advcrtecrcn. teoe
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag tocgcaoodcn.
RECLAMES.
Van 1—4 regels 4.05. elke regel meer 1.—
VOLKENBOND.
SPANJE EN DE VOLKENBOND.
Berlijn, 11 Juni. (VD.) In een onder
houd met persvertegenwoordigers heeft de
Spaansche gezant te Berlijn de Spaanschc aan
spraken op een permanenten raadszetel ge
grond op het feit. dat Spanje als de eenige
groote mogendheid, die in den oorlog neu
traal is gebleven, de aangewezen bemiddelaar
is, wanneer zich eventueel weder moeilijkhe
den tusschen de beide groepen van belangheb
benden mochten voordoen
DE HOUDING VAN BRAZILIË.
Uit den Volkenbond
Berlijn, 11 Juni. (V.D.) In een officieels
nota aan den Raad van den Volkenbond heeft
de Braziliaansche regeering medegedeeld, dat
het aan Brazilië, nadat het van deelneming van
de werkzaamheden van den Raad heeft afge
zien, vrijstaat, te zijner tijd mede te deelen,
dat het uit den Volkenbond treedt.
De nota wordt gemotiveerd met het feit,
dat men in Geneve op het punt staat, een
bond van uitsluitend Europeeschc, en niet-
Amerikaansche groote mogendheden op te
richten.
Het telegram van den Braziliaan-
schen president aan Mello Franco
De gister openbaar gemaakte tekst van het
telegram van den Brazilinanschen president
aan Mello Franco toont, dot Brazilië niet
slechts ontslag neemt als Raadslid doch boven
dien dreigt met zich tfrug te trekken uit den
Volkenbond, indien er* geen permanente zetei
aan een Zuid-Amerikaanschen staat wordt toe
gekend. Het telegram van den Braziliaanschcn
president is veel' scherper dan de rede van
Mello Franco Donderdag en veroordeelt den
Volkenbond, omdat deze meer en meer slechts
een Europeesche, althans een niet-Anv. rikaan
sche Volkenbond wordt
De Braziliaansche president verk'acrt, d:n
het veto van Maart tegen Duhschland's vasten
Raadszetel, slechts een waarschuwing aan den
Volkenbond was om de oogen te openen voo<
gevaar bij miskenning van Zuid-Amerika Bra
zilië is steeds voornemens geweest zijn veto
niet te handhaven, indien de waarschuwing i.iet
hielp Brazilië trekt zich thans tenia uit den
Volkenbondsraad en zal tegelijkertijd ook de
mededeeling doen van een zich gehee' 1 mug-
trekken uit den Volkenbond
Men betreurt hier aldus dc Gen--: fsrhe be
richtgever van het Hbld dat de Europeesche
Raadsleden Donderdag niet ters on Brazilië s
theorie van dc Zuid-Amerika-»nsche misken
ning weersproken hebben door te verwijzen
naar de eenstemmig" aanbeve'ing door de re-
organisatiecommissie uit den Raad, dat Zuid-
Amerika voortaan minstens die niet-peima-
nente zetels moet hebben Dit stelsel verzekert
't Amerikaansche kontinent een vaste en ruime
vertegenwoordiging Dé oneenighrid onder do
Zuid-Amerikaansche staten zelf. die weigeren
een hunner een bevoorrechte plaats toe te ken
nen is hoofdoorzaak, dat geen bepaalde Zuid-
Amerikaansche s'aat vast R.-ndsiid wordt en
men zich vctc regen moet met een aanbeve
ling van s.eeds mmsfens drie niet-voste zetels
voor Zuid-Amerika Brazilic's beschuldiging
tegen EuTopa is dus onrechtv urdig.
DUITSCHLAND.
UIT DEN RIJKSDAG
De motie van wantrouwen in
Hindenburg verworpen.
Bij het begin der zitfing van den Rijksdag
van gister is de communistische motie van
wantrouwen in rijkspresident von Hindenburg
in stemming gebracht en verworpen Slechts
de communisten stemden voor, maar de so
ciaal-democraten leverden allen blanco-biljct-
ten in.
DE ZAAK-LESSING.
Het ontstaan en dc betcekenis
der kwestie.
De troebelen aan dc Hannoversche Tech
nische Hoogeschool trekken meer en meer de
aandacht. Naar reeds gemeld werd, denkt de
Pruisische minister van onderwijs, dr. Becker,
er niet aan, toe te geven aan de terreur der
studenten tegen hun lector dr. Lessing, dien
zij met alle geweld willen „wegpesten'
Tusschen dit conflict tusschen het oude en
nieuwe Duitschland, dat van de hoogeschool
te Hannover dreigt over te slaan op de ge-
heele Duitsche universitaire wereld, en het
groote conflict van monarchisten en republi
keinen, hetwelk thans bij het naderen van
den dag van het beruchte referendum de
splitsing van het Duitsche volk in twee groepen
meer en meer doet toenemen, bestoat verband,
meldt het Hbld. Dr. Lessing toch, die politiek
zeer ver links staat, heeft kort vóór Hinden-
bu»-g's verkiezing tot rijkspresident een scherp
artikel in het „Prager Tagblatt" over den
veldmaarschalk geschreven, hetwelk in de stu
dentenwereld veel kwaad bloed zette; ook on
der de burgerij waren er velen, die zeer ver
bolgen waren over dezen uitval tegen hun ver
eerden medeburger. Sindsdien betoogden de
studenten voortdurend tegen dr Lessing en
boycotten zijn colleges. Van den betrokken
minister kreeg dr. Lessing een reprimande over
zijn wetenschappelijke schrifturen, welke men
in zakelijk opzicht en wat den toon betreft
afkeurde. (Sterk heeft Lessing de aandacht op
zich gevestigd door zijn agitatie tegen het
doodvonnis van den bekenden massamoorde
naar Haarmann, dien hij niet verantwoordelijk
achtte voor zijn doden en opgesloten wenschte
te zien in een krankzinnigengesticht). Het ge
Sjaals, ceintuurs, kousen, handschoenen.
Utrechtscheweg 38 - Telef. 302 Broderie kragen en kanten.
volg van een en ander was, dat dr. Lessing
eenigen tijd geen college gaf. Toen hij onlangs
deze bij den aanvang van het zomersemcstei
weer wilde hervatten, hebben de studenten hem
dit eenvoudig jnet geweld belet, hetgeen het
begin was van het huidige stadium in de zaak-
Lessing, waarin ook het anti-simitisme een rol
schijnt te spelen.
Hoewel de rector in den aanvang tot krach
tige maatregeien is overgegaan tegen de bel
hamels, hetgeen echter slechts leidde tot een
nog feller houding van de rebellcerendc stu
denten, schijnt de minister van onderwijs, dr.
Becker, die weigert te copituleeren voor de
terreur van een groep nationalistische studen
ten. thans te staon tegenover hoogleeraren en
studcntenkoi ps, waarbij zich nog de belangen
doen gelden van dc stad Hannover zelf, waai
men bevreesd is voor ernstige benadeeling der
gemeentebelangen, indien de hoogeschool
mocht worden gesloten en do studenten naai,
elders trekken (in den gemeenteraad is Don
derdag al aangedrongen op maatregelen om te
voorkomen, dat de stad Hannover 'schade zal
lijden door het conflict).
Voor de rebelleerende studcntenkliek onder
leiding van den student Poehlmann, gaat het
niet, naar de „Frankf. Ztg opmerkt, om de
wetenschappelijke beteekenis van dr. Lessing.
Voor hen is deze slechts de vervaardiger van
het ongetwijfeld tactloozc artikel tegen Hinden
burg; voor hen is hij de linksstaande politicus
en de Jood üc-ze politieke achtergrond is de
principieele zijde van de geschiedenis. De
docent, die socialist en Jood is, moet worden
gedwongen tot aftreden. De vraag, waarom
het gaat is daarom: moet de toevallige meer
derheid van het studentenkorps invloed hebben
op de bezetting der leerstoelen; zelfs het recht
krijgen een onwelgevnlligen docent te doen
verdwijnen?
Onder andere omstandigheden, meent de
„F. 2.", had men kunnen nagaan, of het niet
meer in het belang van de wetenschappelijke
belangen van de hoogeschool zou zijn naar
een anderen docent om te zien. Maar thans
mag niet worden toegegeven aan de geheel
onwetenschappelijk bedoelde terreur van de
fronde van Poehlmann c.s.
Pros. Lessing, de rector en enkele hoog-
iceiarén" -jan de technische hoogeschool te
Hannover zijn gisteren afzonderlijk ontvangen
op het departement van kunsten en weten
schappen te Berlijn Minister Becker nam aan
de verschillende besprekingen geen deel.
Uit Hannover wordt gemeld, dat de nationa
listische studenten van plan zijn, tegen Dins
dag een algemeene sympathie-staking aan alle
Duitsche hoogeschole'n af te kondigen.
DE MOORD TE BRESLAU.
De hoofdcommissaris van politie te Breslau
heeft dc geheele bevolking der stad verzocht
alle huizen, tuinen, fabrieken, loodsen, kelders,
terreinen enz. te onderzoeken in de hoop aldus
het spoor tc vinden van den nog steeds onbe
kenden moordenaar die jongstleden Zaterdag
twee jonge kinderen om het leven heeft ge
bracht.
Twee commissarissen der Berlijnschc politic
zijn naar Breslau gegaan teneinde hun collega's
bij het onderzoek behulpzaam te zijn.
In een étalage van een der grootste waren
huizen der stad zjjn twee wassen poppen ten
toongesteld die de kleeren van de vermoorde
kinderen dragen en voorts ook dc kartonnen
en papieren waarin de lijkjes der kinderen go-
pakt waren. Men hoopt daardoor eenig licht in
deze zaak te kunnen brengen
OEN DAG VAN ONGELUKKEN
TE BERLIJN.
Te Berlijn zijn gister een aonta! ernstige on
gevallen gebeurd. Bij een ontploffing vond te
Schöneberg een behanger den dood. Hij was
met een brandende sigaar naar den kelder van
een huis waarin hij werkte, gegaan en schijnt
daar door onvoorzichtigheid zwavelkoolstof tot
ontploffing te hebben gebracht.
Nabij den Rijksdag reed gisterochtend een
stydent met zijn motorfiets in volle vaart op
een auto. Hij vloog van zijn fiets door de ach
terste ruit van de auto. Zijn beide halsslagaders
werden daarbij doorgesneden. De ongelukkige
was terstond dood
Elders werd een liftbestuurder tusschen de
lift en den muur, doodgedrukt. Een brouwer i
Schöneberg werd door een vallendén paal ve:-
plctterd en een metselaar die van een stelling
viel bezweek eveneens weldra ten gevolge
van zijn verwondingen.
MIJNONGELUK.
In de mijn Graf Schwerin bij Essen zijn gis
teren drie mijnwerkers onder rollend gesteente
Bedolven. Het reddingswerk gaat zeer moeilijk
en er lijkt weinig kans, de ongclukkigen nog
levend te vinden.
LUXEMBURG.
DE POLITIEKE TOESTAND.
Priim alleen hcerscher.
De regeeringsbladcn in Luxemburg bevatten
een verklaring, dat geen enkel minister er aan
denkt ontslag te nemen Prüm zal de Kamer
op het door bom meest geschikt geachte
oogenblik bijeenroepen, opdnt ieder lid naar
zijn verantwoordelijkheid kan handelen
GEEFT EEN FHACHTIGEN
GLANS AAN MEUBELEN,
GEVERFDE OF PARKET-
VLOEFEN EN LINOLEUM.
GEMAKKELIJK EN ECONO
MISCH IN HET GEBRUIK.
FRANKRIJK.
DE POIITIEKE TOESTAND.
Een ''y -f' -ig von Brinnd.
Ir» de wandelgangen van de Kamer heeft
Briand verklaard, dat men geen ministerie van
nationale eendracht kan vormen zonder vooraf
gaande goedkeuring van do parlementaire
groepen. Hij voegde daaraan toe, da,t de finan-
cieele wetsontwerpen binnen veertien dogen bij
de Kamer zullen worden ingediend. De Kamer
zal don de algemeene politiek van het kabinet
kunnen bespreken.
DE AUTONOMIE BEWEGING IN
ELZAS-LOTHARINGEN.
Maatregelen van den Fran-
schen minister van justitie.
De Hcimatbund. vereeniging van Elzas-
Lotharingsche autoiiomisten heeft een manifest
laten verschijnen. Laval, minister van justitie,
heeft onmiddellijk sancties genomen tegen de
onderteekenaars, met name tegen eenige ma
gistraten, ambtenaren en geestelijken.
Laval zal binnenkort zijn plannen bekend
maken, waardoor hij een einde hoopt te maken
aan een actie, die door de groote meerderheid
der bevolking uit de streek wordt afgekeurd.
EEN DEBAT OVER MAROKKO IN
DE FRANSCHE KAMER.
In de Kamer heeft de interpellatie over Ma
rokko plaats gehad. Briand heeft daarbij het
woord gevoerd. Hij wees er op, dat Marokko
thans onder Fronsche heerschappij tot het peil
der algemeene beschaving zal opklimmen,
waarbij oorlog uitgesloten is.
Dorriot, een communist, stelde voor, dat men
een algemeene conferentie zou bijeenroepen ter
bespreking van de quaestie von Noord-Afrika.
Briand antwoordde, dot dit geen nut zou heb
ben, Italië is steeds volkomen correct geweest
inzake Noord-Afrika.
Het debat is tot over een week verdaagd.
Het lot cn het vermogen van
Abd el Krim.
In een officieus Fransch bericht wordt ge
zegd, dat niet verwacht kan worden dat Abd-el
Krim, die een aanvoerder der opstandelingen
is geweest, met dezelfde welwillendheid zal
worden behandeld als waarmede de Fransche
regeering Moelay Hafid heeft behandeld,
wiens waardigheid als sultan gerespecteerd
moest wórden.
Omtrent het vermogen, dat ann Abd-el Krim
zal worden gelaten, is nog geen beslissing ge
nomen, doch het is niet onwaarschijnlijk, dat
een gedeelte van het vermogen besteed zal wor
den om de nagelaten betrekkingen der Spaan
sche officieren, die ten gevolge van de slechte
behandeling in de gevangenschap overleden
zijn, schadeloos te stellen.
ENGELAND.
HET MIJNCONFLICT
Een Engclsche nota aan Rus
land inzake den steun aan de
stakers.
In een nota van de Engelschc regeering aan
de sovjet-iegeering worden ophelderingen ge
vraagd omtrent de herkomst en de bedoeling
van de geldzendingen uit Rusland tijdens de
algemeene staking. Dc Engclsche regcering
zegt onomwonden, dut zij dc overtuiging heelt,
dat de eerste zending die, naar men zich her
inneren zal, door het congres van vakverecni-
gingen geweigerd is, met dc uitsluitende be
doeling gezonden is niet om de stoking of de
stakers te helpen, moor om politieke onrust to
zaaien, met als einddoel dc omverwerping van
dc Engelschc constitutioncclc regcering.
Ten aanzien van de tweede zending aan de
stakende mijnwerkers heeft de Engclsche re
gcering noch de absolute bewijzen, noch de
voste overtuiging, dat dit geld voor hetzelfde
doel gezonden is, maar zij betwijfelt zeer sterk,
of dc Russische vnkvcrcenigingen zonder
staatshulp in staat zouden geweest zijn, een
bedrog van 350.000 tot steun voor de sto
kers af te zonderen.
Dc nota, die overigens in hoffelijke termen
gesteld is, vraagt niettemin nadrukkelijk ophel
dering omtrent beide puntent
Nader verluidt, dot de regcering in haar nota
protesteert tegen de niet tc verontschuldigen
inmenging van Rusland in dc binncnlandschc
zaken. Dc rcgecring'Hs vnn mecning, dat de al
gemeene staking geen industrieel conflict is
geweest, maur een poging om den regeerings-
vorm van het land te veranderen.
In goed-ingelichte kringen te Londen is men
van meening, dat de hervatting van dc onder
handelingen door zekere hangende kwesties
moeilijk is geworden.
De Russische zaakgelastigde te Londen, die
gedurende de afwezigheid van Rakowsky, den
gezant, de zaken waurneemt, heeft gistermid
dag na het bekend worden van de Engelschc
nota, een officieele verklaring gepubliceerd,
waarin hij met den mccsten nadruk opkomt te-»
gen de beschuldigingen aan het adres van de
sowjet-regcering, in de Engclsche nota ver
meld, cn dan verklaart „dot aan geen enkele
Engclsche vakvereeniging noch aan eenig be
staand fonds een stuiver Russisch staatsgeld is
gezonden, noch voor, noch tijdens, noch na de
staking".
Sprekende over den inhoud van de Engel
schc nota heeft Clynes, de oud-minister uit
het kobinet-MacDonald, gisteren gezegd, dot de
Engelsche regcering spoken zag als zij ver
wachtte, dat een annvol op de Engelsche con
stitutie van Potersburg uit ondernomen zou
worden of ol ondernomen was. De sovjet*.e-
geering wist evengoed als ieder Engelschman,
dat een verandering van het Engclsche regecr-
stelsel nooit een politieke beweegreden zou
kunnen hebben, maar slechts zou kunnen plaats
grijpen door verandering van de economische
machtsverhoudingen von binnen, dus van En
geland zelf, uit.
Uit Petersburg werd gisteren gemeld
In verband met de bekendmaking van het
feit. dat dc Engelsche regeering een nota tot
de Russische regcering gericht heeft, deelt het
centraal bestuur van de unie van Russische
vakvereenigingen officieel mede, dat het een
bedrag van drie millioen zes honderd zes en
twintig duizend goudroebel tot steun der En
gelsche mijnwerkers gezonden heeft.
Opnieuw 500000 roebel uit Rusland
De centrale commissie van de vakbonden der
sovjet-unie heeft gister voor de vijfde maal
een steungeld naar dc -Engelsche mijnwerkers-
federatie gezonden en wel 300,000 roebel. In
't geheel is cr nu "reeds 3,627,000 roebel ge
zonden.
Een manifest der mijnwerkers.
De mijn werkersbon d heeft een manifest uit
gevaardigd, waarin er op gewezen wordt, dat
de „uitsluiting" der mijnwerkers thans de ze
vende weck ingaat. De eenig mogelijke grond
slag voor een regeling is volgens het mani
fest een handhaving der loonen, werktijden en
andere arbeidsvoorwaarden op het peil van
vóór den oorlog, handhaving der loon-ovcr-
eenkomst op nationalen grondslag en een on-
middelijke reorganisatie der industrie, teneinde
de verspilling en de ondoelmatigheid te ver
wijderen, welke uit herhaalde enquêtes naar
den toestand der industrie gebleken zijn.
Wij willen een regeling, aldus het monifest,
en beseffen, dat het voor ons onmogelijk is
om met de mijneigenaars tot een regeling te
kómen. Dc regcering zol derhalve genoopt zijn
om zich er mee te bemoeien, niet om de mijn
eigenaars te steunen, maar om „fair play" en
bescherming voor de mijnwerkers in hun strijd
te steunen Hoe spoediger het publiek en de
regeering dit feit erkennen, des te eerder zal
men tot een regeling komen, daar er geen
hoop op, of waarborg voot een vrede in het
mijnbedrijf in de toekomst kan zijn, als de ar
beiders tot onderwerping worden gedwongen.
Wij willen een loonregeling, die ons economi
sche zekerheid zal geven en behoorlijke waar
borgen en een regeling verschaft, waardoo»
de arbeiders hun loonen geregeld en hun ar
beidsvoorwaarden gewaarborgd kunnen krijgen
zonder voortdurend nieuwe beroeringen.
Een referendum
De regeering heeft, volgens de „Evening
Standard", verzoeken ontvangen om over te
gaan tot een geheim referendum in de ver
schillende mijndistricten, alleen loopende over
de quaestie van den arbeidstijd. De premier
zou daarvoor echter eerst de medewerking wil
len hebben van vertegenwoordigers van mijn
werkers en -eigenaars ten aanzien van de be
woordingen der te stellen vraag of vragen.
Als tot een dergelijk geheim referendum wordt
besloten, zou een wetsontwerp noodig zijn en
de regeering zou geneigd zijn te bevorderen
dat dit spoedig afgehandeld werd.
HET OVERLIJDEN VAN EMIL7 HOBHOUSE,
Een sympathieke herdenking
in dc Manchester Guardian.
De „Manchester Guardian" wijdt een waart
dcerend artikel aan dc overlcdêh Emily Hob*
house en haar „nobel werk in Zuid-Afrika". Hef
blad herinnert er aan hoe zij, die den Boeren*
oorlog onrechtvaardig achtte, met Lloyd
George op hetzelfde podium tegen dien oorlog
het woord voerde.
Zij deelde ten volle de verontwaardiging in
breeden kring tegen het stelsel van vert
branden van boerderijen in Transvaal cn den'
Oranje-Vrijstaat, welk stelsel dadelijk de vraag
aan de orde stelde wat er gedaan moest worn
den met de vrouwen cn kinderen, die hun wo*
ningen boven hun hoofd zagen verbranden ert
zonder eenig bezit op het veld geworpen wcw
den. Het denkbeeld om ze van gebrek tc laten'
omkomen, (aldus de M. G.) hoewel oonbcvolept
door verschillende imperialistische journalisten
in Engeland, werd toch een wel tc onmens
schelijke „methode van barbonrschheid" ge*
acht, zelfs bij dc oorlogszuchtige gesteldheid
von het Lagerhuis en de music-halls.
Uitvoerig herinnert het radicale Engelsche
blad aan het werk van Emily Hobhouse ten
nonzien der conccntrotie-kempen. In den herfst
van T900 begonnen geruchten over dc groote
sterfte in die kampen Engeland tc bereiken,
ondanks de controle op dc dagbladcorrespon
denten en de post. Emily Hobhouse zette tc
Londen een steunfonds op, ondnnks het krach
tig verzet der imperialisten, die betoogden, dat
genade, aan vrouwen en kinderen betoond, den
oorlog slechts verlengde. In December besloot
ze er zelf heen te gnon cn bezocht een groot
nontul der ongeveer dertig kampen. Overal
vond zij - zoo vertelt de M. G. slecht voed
sel, slechte dekking, vuil, onvoldoende sanitaire
maatregelen en het maken vnn een schandelijk
onderscheid in de rantsoenen voor dc gezinnen
der boeren, die zich hadden overgegeven cn
van die* van boeren, die nog onder de wape
nen waren. Hoewel de officieren ter plaatse
haar eerst hielpen, begonnen dc hoogcre auto
riteiten op een afstand spoedig haar werk to
belemmeren op den grond, dot zij „persoon
lijke sympathie" toonde. In Engeland terugge
keerd, legde zij haar zonk aan het Lagerhuis
voor, na bij de regcering geen steun te hebben
gevonden, mnar in het „Huis werd denge
nen, die menschlievendheid bepleitten, het
spreken onmogelijk gemankt. Zij werd in het
Lagerhuis door Cnmpbell-Bonncrmon (den la-
teren premier) en Lloyd George gesteund en er
buiten door eenige andere bekende mannen, dio
als „pro-Boeren" gebrandmerkt werden, maar
overal in het land werd zij uitgejouwd ën be
lasterd. Dc rogeering weigerde haar vergunning
te verleenen om naar de kampen terug te kee-
ren zij werd zorgvuldig buiten het dames-co
mité gehouden, dat door de regcering werd
uitgezonden om een onderzoek in te stellen.
Toen zij in den herfst van 190T naar Zuid*
Afrika vertrok, met het doel, niet om naar de
kampen tc gaan, maar om de vrouwelijke
vluchtelingen aan de kust tc helpen, werd haar
aan land gaan te Kaapstad met geweld van
hoogerhand beletzij werd vijf dagen onder
arrest gesteld en met het volgende schip te
ruggezonden. Maar haar verontwaardiging had
reeds uitwerking gehod cr kwam verbetering
in den toestand der kampen, waaromtrent het
rapport van het dames-comité de bevindingen
van juffrouw Hobhouse in de hoofdzaken be
vestigde.
De „Manchester Guardian" brengt ten slotte
nog in herinnering, hoe zij in 1913 door ziekte
verhinderd was tegenwoordig te zijn bij de ont
hulling van een monument, bij Bloemfontein,
voor de in de kampen gestorven vrouwen en
kinderen. Er werd evenwel een toespraak van
haar voorgelezen, waarin een beroep werd ge
daan op alle Zuid-Afrikoanders om het bittere
van het verleden te vergeten en eendrachtig
naar het gemeenschappelijke welzijn te stre
ven zonder acht te slaan op de „patriotten en
parasieten", die van, maar niet in het land
leven.
Mejuffrouw Hobhouse bood ons de gelegen
heid, zoo doet het Engelsche blad ten slotte
nog opmerken, om, ol$ men triomfeerde over
het aan de kaak stellen onzer hypocrisie, op
haar te wijzen als een bewijs, dat alle Britsche
gevoel voor eer en menschelijkheid nog niet
verloren was gegaan.
PORTUGAL.
DE JONGSTE OMWENTELING.
De betcekenis der omwenteling.
De omwentek'ng, welke zich zoo Juist in Por
tugal heeft voltrokken en die generaal Gomez
Costa en majoor Cobecadas aan het bewind
heeft gebracht, wordt beschouwd als dc be
langrijkste revolutionnaire beweging sedert de
republiek in Portugal bestaat. Er is echter
geen enkel monarchistisch element in de actie
der beide militairen, die do sympathie der be
volking zouden hebben. Het feit reeds, dat
generaal Gomez Costa in staat was 30,000
man troepen met munitie en kanonnen onge
stoord van Brago naar Lissabon te vervoeren,
zou bewijzen dat de spoorwegorbeides aan zijn
zijde staon. .Tijdens de wapenschouw, welke hij
deze week heeft gehouden, waren de vertegen
woordigers van alle buitcnlandsohe mogendhe
den vertegenwoordigd.
De opstond, die een rechtsch karakter draagt,
is gelukt omdat de leiders besloten de opera
ties von het noorden uit te beginnen, waar de
bevolking conservatiever is dan in het zuiden
en in Lissabon, en waar tot dusver nog geen
revolutionnaire bpwegïngen hadden plo«i*6 ge
had. De democraten waren sedert de vestiging
der republiek aan het bewind en zij waren er
van verzekerd de mocht nog langen tijd te zul
len behouden. Bij de laatste verkiezingen -
zoo vertelt de „Times"-correspondent wer
den tal van onrechtmatigheden gepleegd, dui
zenden kiezers, met inbegrip van legerofficie
ren en „intellectueelen" werden eenvoudig van
de kieslijsten gschrapt. Zoo zou dus het par
lement geenszins de openbare meening hebben
vertegenwoordigd, hetgeen bij de jongste be«
