DE EEMLANDER
BUITENLAND.
25e Jaargang No. 80
HMIEMEIISPKUS rj
Zaterdag 2 October 1926
PEUS DER ADVERTEHTlEN
met inbegrip van sem
bewijsnummer, elke regel meer 0 25, dienstaanbie»j
dingen en UcidadigheJda-adeeitenticn voorde kdit
der pr^s Voor handel cn bedrijf beslaan mr
ooordecllge bepalingen voer het adverlccren- Ecne
orcwlaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
EERSTE BLAD.
KOLONIËN.
UIT DEN OMTREK.
looit f 2.10, idem Lr er co
ytr poel f JL—per «eek (met mUi eerrekeneg
l^aa oagtlukkea) f 0.17». alxosdmlijke ninmia»
1
AMERSF80RTSCH DAGBLAD
17
71
MRECTEUR-UITttCVEK: J. VALKHOPF. „NHEMSCH^ORTWAL 2A.
POSTREKENING H*. 4791G. TEL. INT 812.
van 1-4 vegshf tXM
DUITSCHLAND.
DE FRANSCH-DUITSCHE INCIDENTEN
IN HET BEZETTE GEBIED.
Een pretest van den burgemccslci
ven Gcrmersheim bij den Volken
bond.
Het secretariaat-generaal van den Volken
bond heeft ccn protest ontvangen van den
burgemeester van Gcrmersheim inzpko de
schietpartij aldaar. Dc secretaris heeft cr zich
toe bepaold dc ontvangst daarvan te melden.
Daar oleen Inndsrcgceringen zich tot den Vol
kenbond kunnen werden, kan het protest gee-
rerlei succes hebben
Franschc nicdedcclingcn over het
gebeurde tc Gcrmersheim.»
De Petit Parisian beweert, dat hel incident
te Gcrmersheim is veroorzaakt door extremi-
tische elementen, die vroeger uit dc Palts wa
ten gezet, maai nu krachtens dc welwillende
maatregelen der geallieerden hebben kunnen
teiugkeèren Volgens do Matin heeft de broer
van het slachtoffer Miiller onder cede ver
klaard, dat hij wist dol zijn broer wilde deel
nemen aan dc uiltot ting. Hij had hem dut te
vergeefs afgeraden
Hetzelfde blad zegt, dat dc aftocht van het
regiment artillerie uit Gcrmersheim zonder in
cidenten is afgeloopen, doch dat daatno scho
ten op Franschc schildwachten zijn gelost.
DE BERLIJNSCHE BURGEMEESTER
ERNSTIG ONGESTELD.
Bóss. dc burgemeester van Berlijn, is ern
stig ziek tengevolge van een ontsteking in een
zijner ooren Hij zal geruimen tijd zijn werk
zaamheden niet kunnen waarnemen.
HET HAMBURGSCME HAVENCONFLIC T.
Een wilde stoking
Hamburg, 1 Oct (H N.) In dc vergade
ring van havenarbeiders van groot Homburg,
die vandaag jn het vokvereenigingshuis is
gehouden, kwam het tot zeer levendige debat
ten. Nadat men enkele uren beraadslaagd had,
verklaarde het bestuur, dat het geen verant
woordelijkheid uil aanvaarden en zal nftredoft.
Daarop v.erd met grootc meerderheid beslo
ten de staking voort te zetten Er kon slechts
sproke zijn van een wilde staking, die vermoe
delijk niet lang zal duren, aangezien de sta
kers geen ondersteuning van de zijde dc-r vak-
verceniging zullen ontvangen.
Incidenten hebben zich niet voorgedaan en
in de stad is het volkomen rustig.
Ook dc arbeiders te Harburg. die vanmor
gen zich gedeeltelijk bij dc staking hebben
aangesloten, zijn door hun vakvcrecnigingeo
aangespoord het werk terstond weer te hervat
ten, v/aeraan gedeeltelijk gevolg is gegeven.
Daarentegen zijn de koperslagers wegens ccn
loongeschil tot staking overgegaan.
DE T7PHUS-EPIDEMIEJ
Hannover, I Oct (H N.) Sedert Don
derdagmorgen zijn 16 typhuspatiënten als ge
nezen ontslagen, terwijl 28 nieuwe patiënten
opgenomen zijn Het aantal sterfgevallen be
droeg sodeit gisterochtend 15 In totaal be
draagt hel aantal gevallen thans 1721, dat der
gevallen met doodejiikon af'oop 165
PARATYPHI.
Ingolstadt, 1 Oct (H N.) Het aantal
gevallen van paratvphus is tot 70 gestegen. D?
ziekte heeft tot nu toe een goedaardig ge-
vakter.
DE JUWEELENDIEFSTAL TE BERLIJN.
Sonjo Ignatiew bestaat.
Een corresponrenliebureau meldt, dat aan
he' bestaan van dc Poolsche Sonjo Ignatiew
dc verloofde van den iuwcelendicf Spruch
niet meer getwijfeld kan worden Men heeft
kunnen vaststellen, dot zij nog j.l. Woensdag,
dus den dag dat Spruch te Breslau werd ge
arresteerd. te Beuthen door een politie
beambte er. door eenige particulieren is ge
zien. Sindsdien is zij uit Beuthen verdwenen
waarschijnlijk is zij over de Poolsche grens
geviucht.
Spruch heeft inmiddels verklaard, dat hij
den diefstal met een vriend, Paul genaamd,
heeft gepleegd cn dat Sonja niet rechtstreeks
bi; den diefstal was betrokken.
BELGIE.
D1AMANTDIEFSTAL TE ANTWERPEN.
De politie te Antwerpen ziekt den diamant
handelaar S. Pdie gevlucht is met 40..000
francs aan diamanten.
FRANKRIJK.
NIEUWE BEZUINIGINGEN.
In den ministerraad heeft Doumcrgue een
besluit ondertcekend, waarbij in verband met
de hervormingen op het gebied van bestuur cn
rechtswezen 02 kontoren van hypotheekbe
waarders. 2 algcmccnc oircties van dc douane
en 1700 nieuwe functies bij den dienst der
firanciën worden opgeheven. De staatsfabrie
ken van de gobelins tc Sèvres en Beauvais en
de Fransche Academie te Rome krijgen rechts
persoonlijkheid en financieele autonomie. Gym
nasia zullen worden samengesmolten met hoo-
gere burgerscholen. Vervolgens heeft de raad
vele nieuwe maatregelen van de ministers van
onderwijs en openbare werken bekrachtigd.
De raad heeft Steeg herbenoemd als resi-
3ent;generaad in Marokko.
HET INTERNATIONALE STAALKARTEL.
Een interpcllatic-verzock van
Léon Blum.
Leon Blum heeft bij den president van dc
Kamer een verzoek ingediend om te mogen
interpellccren oVcr den juistcn omvang cn
strekking van dc overeenkomsten inzake het
zg. stoalkartcl cn haar beteckenis en mogelijke
gevolgen voor dc buitcnlandschc politiek van
Frankrijk.
REME GEPAKT.
Dc oplichter Rèmc, die tal van schurkerijen
heeft gepleegd, doch telkens weer wist tc ont
komen, is thans eindelijk te Lyon gearresteerd.
ENGELAND.
HET GESCHIL IN DE MIJNNIJVERHEID.
In afwachting van *t besluit der
districten.
In afwachting van de beslissing dor distric-
ter.o ver de regeeringsvoorstellen tot beëindi
ging van de stoking concenlrecren dc mijn-
werkersleidcrs zich op het tegengaan der werk
hervatting, hangende een nlgcmeenc regeling.
De gedelegeerden houden in de kolengebieden
vergaderingen om de arbeiders te overreden
tenminste tc wachten tot dc Donderdag te hou
den gedclegecrdenconfcrentie, waar beslist zal
worden, of de regeeringsvoorstellen zijn aan
genomen of verworpen.
Het internotionalc mijnwerkers-
congres tegen ccn 'solidariteits-
staking.
Het internationaal mijnwerkerscongres tc
Oostende heeft gisteren het verzoek der Brit-
sche mijnwerkers om een internationale sta
king te proclomccrcn, zorgvuldig onderzocht
De meerderheid der bij ,de inter nationale fede
ratie aangesloten naties verkeerde in de onmo
gelijkheid aan dit verzoek recht te doen weder
varen, maar gaf de verzekering.-dot den Brit-
schen mijnwerkers bij voortduring dc grootst
mogelijk'' financieele steun zal worden ver
leend. Ook zullen de aangesloten naties alles
doen om den uitvoer van steenkool naar
Engeland tc voorkomen.
Dc werkhervatting
Het aantal werkende mijnwerkers bedroeg
gisteren 164.587. een vermeerdering van 8425
bij eergisteren vergeleken.
Derbyshire spreekt zich ten
gunste van de rcgceringsv<>or-
stollen uit.
Het bestuur von den nijnwerkersbond in
Derbyshire heeft een motie aangenomen, waar
bij het de aanneming van dc voorstellen van
Baldwin tot regeling van het geschil aanvaardt.
ZWEDEN.
DE ARBE1DSVREDE IN ZWEDEN.
Stockholm, 1 Oct. (V. D.) Dc arbeids-
vrede in Zweden schijnt verzekerd tc zijn voor
het jaar 1927. De overeenkomsten tusschen
werkgevers en werknemers, die 30 September
afliepen en ongeveer 175 000 arbeiders be
troffen, zijn op eenige kleine uitzonderingen
na, automatisch voor een jaar verlengd. O.a
zijn automatisch verlengd dc overeenkomsten
in dc ijzer- cn staalindustrie, 67.000 arbeiders
omvattende, in de pulpindustrie, 16.000 arbei
ders omvattende en in dc textielindustrie, on
geveer 50.000 arbeiders omvattende.
SPANJE.
MINISTER REINHOLD TE MADRID.
De Duitsche minister van financiën Reinhold
heeft ccn langdurig onderhoud gehad met den
Spaanschcn minister van financiën.
DEGRADATIE VAN OFFICIEREN.
Twec-cn-veertig artillerie-officieren, waaron
der vier kolonels, die ann dc jongste muiterij
hebben deelgenomen, zijn door den krijgsraad
gedegradeerd.
ITALIË.
HET ONDERHOUD TUSSCHEN
CHAMBERLAIN EN MUSSOLINI.
Dc Engclsche minister van
buitenlondschc zaken vertrok-
Na zijn gesprek met Mussolini eergisteren
te Livorno is sir Aus'cn Chamberlain naar Ge
nua vertrokken aan boord van het jacht Dol
phin, waarop hij dc gast is geweest van het
parlementslid sir Warden Chilcot Vandaar
neemt hij. aldus een bericht d.d. 1 Oct., der-
trein naar Londen op de doorreis zal hij waar
schijnlijk te Parijs gelegenheid hebben een
roet te wisselen met Briand.
In de commentaren der Britschc pers wordt
r aan herinnerd, dat Broot-Brittannië en Italië
in het bijzonder cén gemeenschappelijk belang
hebben als medegaranten van het verdrag von
Locarno. Dat verdrag zelf vormt een beslist
we'geslaagd* stadium in de politiek der pacifi
catie van Europa, die sir Austen Chamberlain
en andere Britsche ministers van buitenland-
sche zaken vóór hem aanhoudend gevolgd
hebben.
De voorgeschiedenis der ont
moeting.
Londen, 1 Oct. (V. D.) Omtrent de voor
geschiedenis van het onderhoud Chamberlain-
Mussolini wordt nog gemeld, dat, toen Cham
berlain en Briand elkaar te Genèvc spraken,
zij in het bijzonder de gevolgen van de
RECLAMES.
Van 1—4 regels 4.05, elke regel meer 1.-
ZUID-SLAVIE
ZWARE FABRIEKSBRAND.
Belgrado, I Oct. (V. D.) Een enorme
brand heeft dc leerlooierijen van Zemocn in de
I asch gelegd. De schade wordt op zeven mil-
j'lioen dinars geroomd.
CHINA.
DE BURGEROORLOG.
Tegenslag voor dc Kantoncc-
schc troepen.
De militaire toestond in dc provincies Hoepel
en Kiangsi is, volgens een bericht uit Peking,
verbeterd. De Kantonnecschc troepen lijden
teljenslou Het leger von Socn Tsjocan fang
nadert Fiankou met het doel Woctsjang te ont
zetten.
VERSPREIDE BERICHTEN.'
AARDBEVING TE ZWICKAU.
Ie Zwickau werd Donderdagavond ccn vrij
sterke aardbeving waargenomen, die alle hui
zen in de binnenstad deed schudden. Ook in
dc omgeving werd de aardbeving gevoeld.
Fransch-Duitsche toenadering op den Euro-
pceschcn toestand hebben besproken. Zij wa
ren toen tot dc conclusie gekomen, dat in ieder
geval Italië in een blok, gevormd door Groot-
Britannië, DuitscKland cn Frankrijk moest
worden betrokken Toen Briand tc Parijs was
teruggekeerd, heeft hij baron Avczzano, den
Itnliaonschcn gezant tc Parijs, verzocht eer*
boodschap in dien zin aan Mussolini over te
brengen Tevens beloofde Briand nog, dat Ita
lië steëds zou worden ingelicht over de ont
wikkeling van dc onderhandelingen tusscher.
Berlijn en Porijs. Deze boodschap werd door
baron Avczzano persoonlijk nan Mussolini
overgebracht.
Van de meest welingelichte zijde wordt tc.
gengesproken, dot dc Britsch-Italiaanschc sa
menwerking zou dienen a's bolwerk tegen
Frankrijk en Duitschland.
EEN GEVAARLIJKE BANDIET
GEARRESTEERD.
Napels, I Oct. (V. DDc bandiet L'ome-
nico Grappa is gearresteerd tc Ferrandina.
Hij bekende zelf 48 misdaden uitgevoerd te
hebben, waaronder een aantal moorden. Dc po
litie hecht niet veel geloof Aan deze bekentenis,
dcch een plaatselijk blad heeft een onderzoek
ingesteld en daoruit bleek, dat hij minstens drie
mcordcn op zijn geweten heeft.
POLEN.
DE POLITIEKE CRISIS.
Pilsocdski premier. Dc vermoe
delijke somchstclling van het ka
binet.
De president von dc rcpub?ick heeft maar
schalk Pilsocdski cpdracht gegeven tot vor
ming van een rcgccring. Een nict-officieele
lijst van de nieuwe ministers ziet er uil als
volgt: premier cn minister van oorlog: Pil
socdski; binnenlor.dsche zakenKlarvoj-Slad-
kowski (totnogtoe commissaris voor de stad
Warschau); minister van buitenlandsche zaken:
Zalewski; minister vón finonciën Klsrner; mi
nister \on landbouw: Karol Wiegabitowski;
minister voor agrarische hervorming Wit old
Stanicwicz; spoorwegen Paul Ramocki; ar
beid cn volkswelvaart Vakat; justitie Alex
ander Meyszlort; industrie cn handelEugcn
Kwiatkowêki.
EEN OUD-MINISTER DOOR OFFICIEREN'
AANGEVALLEN.
Warschau, 1 Oct. (H. N.) Vanmorgen
zijn een 15-tal bewapende Poolsche officieren
in uniform de woning van den leider der na-
tionaal-democraten cn den vrocgcren minister
van financiën Zdiechowski binnengedrongen
en hebben hem, niettegenstaande de huis
knecht hen met een revolver bedreigde, zóó
mishandeld, dat hij bewusteloos werd. Daarop
legden zij een bom, waaruit een zeer sterk
ruikend gas to voorschijn kwam, in dc woning
en vertrokken. Het gelukte den huisknecht de
bom nog tijdig tc verwijderen. De toestand
van Zdiechowski geeft, naar een dokter vnst-
steldc, geen aanleiding tot bezorgdheid Men
neemt aan, dat dc officieren wraak hebben wil
len nemen over een redevoering van Zdie
chowski, waarin deze het kabinet-Bartel scherp
heeft bestreden.
OOSTENRIJK.
DE AANSLUITING3KWESTIE.
belangrijk voorstel.
W e e n n, 1 Oct. (V. D.) De OostenrijkscK-
Duitsche Volksbond heeft besloten op het as
Zondag aanvongende Pan-Europeesch cong.es
voor te stellen de kwestie der verecnigirg van
Oostenrijk met Duitschland op dc agenda te
plaatsen.
DE MILITAIRE CONTROLE-COMMISSIE AAN
HET WERK.
Wecnen, 1 Oct (V. D.) Naar de Wiener
Neuestc Nachrichten meldt, heeft de intcrgeal-
lieerde militaire controle-commissie in de on
middellijk omgeving an Wecnen meer dan
ICO machines in beslag genomen, die volgens
haar meening voor het vervaardigen van muni
tie en oorlogsbehoeften aangewend zouden
kunnen worden
Oost-Indik
DE „P. C. HOOFT" IN INDIK.
Uit Batavia wordt d.d. I Oct. geseind
Het stoomschip der Stoomvaartmaatschap
pij „Nederland", dc „P C. Hooft", meerde on
der veel belangstelling cn gejuich aon de kade
te Tandjong Priol^. De passagiers waren en
thousiast over, dc reis cn dc inrichting van
het schip.
Radioprogramma,
Zondag 5 October.
Brussel, (486 .M.)
8.35. GolnconCrrt
Dnventry.
3.50. Een programma ter herdenking von
den 700sten sterfdag von Franciscus van As-
sisi. Gearrangeerd door Mr. G. K.C hester-
ton. Het „Wireless" koor en het orkest. Diri
gent Stanford Robinson.
5.50. The Rev, L. H. Gwynnc. D. D. Bis
schop von Egypte en dc Soedan.
8.05. Dc klokken van het Loughborough
War Memorial Carillon". Klokkenist W. E.
Jordons. (Uilzending van uit Nottingham).
8.20. Dienst uitgezonden von uit Chester
Cathedral.
9.3510.50. The Manchester Station's Red
Rose Concert.
Hilversum, (1050 M.)
8.50—9.30. Morgenwijding von den Kath
Radio-omroep.
10.30. Vrijz. Prot. Radio Omroep. Doops
gezinde Kerk tc Amsterdam. Voorganger Dr
A. K. Kuiper.
2.30. Artes-m.otincc. De Amsterdamsche Or-
kestverecniging.
5 20. Ned. Chr. Rodiovereeniging. Dienst
met de Gcref. Kerk te 's-Graveland. Voor
ganger Ds. A. G. Woef van "s-Grovcland.
8.T0. Eerste Opera Avond van den HD.O.
Mignon t>
Konieswusl erhu usen, (1300 M
7.50. Vroolijke a vend.
9*50—11.50 .Dansmuziek
Radio Paris, (1750 M.)
1050. Concert georganiseerd door „La Pa
risienne Edition". Orkest G. Smet.
5 05. Concert
8.50. Concert georganiseerd door „Radio-
SéJection".
Maandag 4 October.
Brussel, (485 M.)
8.20. Concert met medewerking von den
heer Geodel, zang.
9.40. Literaire avond.
Dnventry, (1600 M.)
1T.20—T.20. Rodiokwaitet cn solisten.
I.20—2.20. Lunchmuziek.
4.20. Royal Automobile Club Dance Band.
6.20. Londen Radio Donee Band.
8.20. Programma van Cardiff. „Eisstcdfod
victors", winnaar van het „National Eistedfcd
of Wales".
10.35-11.20 Orkest.
II.2012.20 Dansmuziek.
Hilversum, (1050 M
8.50—9.20. Engelsche les.
9.20. Kamermuziek-progi amma.
10.10—10.45. Populair programma door het
H.D.O.-orkest.
Königswusterhausen, (1500 M.)
7.20. Dos Postomt, van Rabindranath Tagore,
Radio Paris, (1750 M.)
12.50. Concert door het orkest Goyino.
5.05. Concert, georganiseerd door 1'Asso-
ciotion des Radio Amateurs Francais.
8.50.' Concert, georganiseerd door „La Ra-
dictcchnique".
ALGEMEENE KLOKKENSPELVEREENIGING
AFD. NOORD-NEDERLAND.
Dc olgemeenc vergadering.
Donderdagavond werd in hotel Terminus tc
Utrecht dc jnorlijkschc gewone ledenvergade
ring der Alg. Klokkenspelvcreeniging, afd.
Noord-Nederland gehouden.
Dc voorzitter. Dr. J. Casparic wees er in
zijn openingswoord op dat de beiaardkunst in
Noord-Nederland bij lange na niet zooveel be-
Jongstelling mag ontvangen als bij onzo zuiden
lijke buren.
Het doel der oprichting van de?e verceni
ging is, dc torenmuziek meer cn meer onder do
eundacht von het publick tc brengen. Dank zij
het onvermoeide werken von de heeren Mr.
Loosjes, P. A. van Westrhccne cn Brands Buys
is dc bclongstclling den laotstcn tijd gelukkig
*an het toenemen.
Naar sprekers meening gaat het nu in de
eerste plaats om ds eenheid in het klokken
spel waardoor meer samenwerking in cn buiten
ons land verkregen zal moeten worden.
Door het hoek- en tuimclnnrsystecm moet
een samengaan worden gevonden welke aan
de beioordmuziek slechts ten goede kan komen.
De volksmuziek, aldus spr. kan niet beter gc-<
diend worden dan door veredeling der beioord
muziek, wat het best door het laatst gehouden
boiaordconcert in Den Bosch wordt bewezen.
Eenheid van de klokkeknmcr zal moeten vol
gen cn als rcsultoot hieivnn eenheid van klanlc
rn van kunst.
Onze aandacht moet voorts niet slechts gts*
richt worden op de klofcgictkunst maar ook
op de corillongietkunst
In ons land hebben wc geen klokkcgictcr die
een carillon zoo goed kon afstemmen als in
het buitenland.
Om ol deze resultaten te kunnen bereiken is
veel geld noodig en verhooging van de finan
cieele draagkracht der verceniging zal dan
ook inoodznkelijk zijn. Tenslotte achtte spr. den
naam der verceniging nfdeeling Noord-Neder
land onjuist daar een nfdeeling Zuid-Ne<Jcrland
niet tot stond is gekomen. Hij stelt dan ook
voor den naam te wijzigen in Nedcrlondschc
Klokkenspelvcreeniging. (Instemming).
Bestuursvoorstellen.
Door hot bestuur wordt voorgesteld contact
te houden met de* Internationale Federatie tei
bevordering van dc Bcionrdkunst en eventueel
tot aansluiting der Ned. Klokkenspelvcreeniging
bij deze Fedeiatie over tc gaan.
Doel hiervan is de beiaardmuziek zoo ruint
mogelijk onder de aandacht von het publick to
brengen, congressen te bevorderen, wedstrij
den aan te moedigen etc.
Door den heer Biom, (Utrecht) secretaris
van den Nederlnndschen Klokken- cn Orgelrood
1 werd verzocht dit voorstel aan te houden tot
een cvcntucele samensmelting tusschen beide
vcrecnigingen tot stond zal zijn gekomen,
.waarna gemeenschappelijke vertegenwoordi-
jging in do Federatie kon plaats hebben.
Hij acht den tijd nabij waarop een samen
gaan van beide meeningen werkelijkheid zal
worden
De voorzitter dankt den heer Brom voor dit
verzoek, dut hem zeer aangenaam is. Op zijn
voorstel wordt door de vergadering tot op
schorting van de beslissing besloten.
Een tweede voorstel was van het bestuur, om
een overeenkomst met de firma Seyffnrdt in
Amsterdam tè mogen aangaap teneinde een
tuirncre verspreiding van de muziekuitgaven
der verceniging te verkrijgen wordt in principw
door de vergadering aangenomen. Dc detoils
kunnen later worden besproken.
Bij dc rondvraag werd door den heer v. d
Bolk, secretaris der nfdeeling Arnhem dc
wensch geuit dat de Ned. Klokkenspelvcreeni
ging in de kosten van wijziging van het caril
lon in den St Eusebiustorcn zou mogen bij
dragen.
De voorzitter betwijfelt ten sterkste of een
subsidie mogelijk zul zijn gezien den slechten
financieoler. toestond der vcreeniging.
En bovendien, Arnhem geniet iceds een
subsidie, duor deze ofdeeling nog steeds d«
door honr verschuldigde gelden niet aan bet
bestuur heeft ter hond gesteld (Vreugde)
De afgevaardigde deelt mede dat ook Arn
hem arm is, evenals de hcelc verceniging
Hij belooft echter op „bespoediging" tc zullen
uandringen.
Vervolgens werd door Dr. A. Vos Nu nes wit
Rotterdam, bestuurslid een voordracht met
lichtbeelden gehouden over
Natuurkundige beschouwing van
torenklokken. Kon dc Nedcrlond
schc klokkcngictkunst langs wetcn-
schappelijkcn weg weder tot bloei
worden gebracht
Spr. beschouwt het ols een voorrecht, dat
men in deze vergadering ven hem persoonlijk
iets wenscht tc hooren omtrent het onderzoek,
welks rcsultoten hij reeds in 1909 heeft ge
publiceerd. Dot onderzoek bepaalt zich tot
eigenschappen van klokken, die reeds long ge
leden zijn gegoten. De in dc laatste, jaren zeer
stijgende belangstelling >n het beinordspcl
maakt het gieten von vele nieuwe carillons
noodzakelijk cn het is begrijpelijk cn verblij
dend, dat men in Nederland waar de kunst
van klokkcngictcn op ongeëvenaarde wijze
heeft gebloeid in de XVFfdc eeuw en r^aar zij
thans is gestorven, zich afvraagt hoe men de
kunst op vaderlnndschen bodem misschien kan
doen herleven. Want niet zonder leed ziet men
hier dot goede klokken uit het buitenlond moe
ten komen, met name uit Engeland, waarheen
de kunst schijnt overgewaaid, al mogen we ge
rust zeggen dat zelfs dc hulpmiddelen van de
hedendaagschc techniek onze Hemony's nog
op de ccreplaats laten. Tc longzoom evenwel
dringt hier tc lande het besef door, dat de
tegenwoordige klokkengieters in het algemeen
te veel probecren, tc veel van het toeval laten
afhangen en zich weinig of niet bekommeren
om de wetenschappelijke grondslagen von hun
bedrijf. Wil de gietkunst hier ooit weer tot
bloei komen, dan zal dit wel niet anders kun
nen gebeuren don langs den weg van systema
tisch notuurkundig onderzoek. Met zulk een
onderzoek is Spr. in 1908 begonnen. Vóór dat
onderzoek bestond onder klokkengieters alge
meen het denkbeeld, dot klokken eene (geheim
zinnige?) uitzondering vormen op den voor ge
luidgevende lichamen gcwichtigcn regel, die
bekend stoot als het beginsel der dynamische
gelijkvormigheid. Dit beginsel zegt dat de tril
lingstijden van gelijkvormige geluidsbronnen.
