DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
BINNENLAND.
ASSHNEMENISPRIIS f"5 ™"ndcn vo°'A"c«
EERSTE BLAD.
BADIO-INSTALLATIES
Electro- en Rati o Technisch Bureau
Origineel Engeischs Kinder
puü-over. Geheel jacquard.
IVIaat 3 fl. 4.65 met 50 et
stijging.
25e Jaargang No. 101
loort 2.10, per maand/0,75,
idem franco per post f 3.—, per week (met eratis
verzeker ng tegen ongelukken) 0.17&. alzondcilijke
nummers t C £5.
AMEBSFOORTSCH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. «BMUCMe
ARNHEMSCHE POjRTWAL 2A. POSTREKENING N° 47SIO. TEL INT 613
Wosns'lag 27 Oc"ober 1S26
S ADVERTEHTIEX niet inbegrip van een
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, d-ensiaanb'e-
dingen en Licldadi-rhcids advc tenticn voor de helft
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan reet
vooidcc'igc bc->alin en voor het advcrlceren bene
circu a'rc, bevattende de voorwaarden wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
regeer ingsbemiddeling
AlAN den rijn.
Mem verwacht bijlegging van het
locvnconflict.
Bochum, 2 6 Oct. De Duitschc rijks-
miilister van arbeid heft in het looncoriflict bi]
de Rijnscheepvaart bemiddelend ingegrepen en
vertegenwoordigers van beide partijen te Ber
lijn ontboden
In Rijnscheepvaartkringen verwacht men, dat
het conflict'- ten gevolge hiervan zal worden
bijgelegd, zoodat het gevaar van een staking
zou zijn afgewend. (Tel.).
DE ONTWAPENING VAN DUITSCHLAND.
Het Fransche verzet tegen de
overdracht der controle aan
den Volkenbond.
Londen, 26 Oct. (H.N.) Volgens den di-
plomatieken medewerker van de Daily Tele-
graph laat de road van gezanten het aan gene
raal Walch en zijn collega's bij de intergeal-
liteerde commissie van controle over, om eert
betoog tot het Duitsche rijksweerministerie te
richten inzake het niet nakomen van de ver
plichtingen tot ontwapening volgens het ver
drag van Versailles. Men hoopt op deze wijze
Let opzien en de verbittering te vermijden,
•welke een nota van den raad van gezanten in
Duitschland zou kunnen te voorschijn roepen.
De werkelijke grond is echter volgens den di-
plomatieken medewerker de tegenzin bij de
Fransche regeeririg, om de militaire controle
over te dragen a;in den volkenbond. Deze te
genzin is niet zoozeer een gevolg van tekort
komingen van Duitschland als wel van de
hardnekkigheid der Fransche legerleiders te
Parijs, die geen vermindering van de controle
wenschcn en niet tevreden zijn over de wijze,
waarop de controïe door den volkenbond zal
worden uitgeoefend. De Franschen verlangen
een meerderheid der geallieerden in de con
trolecommissie van den volkenbond, verder een
grooter aantal inspecteurs dan waarop tot nu
toe is gerekend <en een strengere vorm van
controle in de gedemilitariseerde Rijnlandzone,
DE MOORD OP ERZBERGER.
De arrestatie van „FournierA
Volgens berichten uit Colmar is de z.g.
Fournier een Duütsch oorlogsvrijwilliger, die
tegen het eind van^den oorlog eerste luiteneni
was. Hij zou niet tot de moordenaars van Erz-
bergcr behooren, maar wel tot de medeplich
tigen en deswege reeds door een Duitsche
rechtbnnk tot 5 jaar vestingstraf veroordeeld
zijn. Hij zou naar alle waarschijnlijkheid ook
lid van de een of andere geheime vaderland-
sche vereeniging zijn.
EEN OPLICHTER AANGEHOUDEN.
B e r 1 ij n, 2 6 Oct. (H. N.) De politic heeft
gisteren den 27-jarigen koopman Mainzcr ge
arresteerd, die in Februari reeds wegens
knoeierijen met cheques en andere oplichterijen
in hechtenis was genomen, doch later, toen hij
vervoerd werd om verhoord tc worden, had
weten tc ontsnappen.
AARDSCHOKKEN OPGETEEKEND.
B e r 1 ij n, 2 5 Oct. (H.N.) Het observato
rium te Hohenheim meldt, dat de seismograaf
gedurende 4 uur hevige aardschokken heeft'
geregistreerd. Het centrum van de aardbeving
moet in de Stille Zuidzee liggen. Dc eerste
beving werd vanmorgen om 5 uur 4 min. 38
sec. geregistreerd, terwijl dc sterkste schok om
5.50 werd geregistreerd. Volgens dc waarne
mingen moet de aardbeving van bijzondere
heftigheid zijn geweest.
TREINONGEVAL.
Hannover, 26 Oct. (H. N.) Vannacht is
de personentrein 514 bij het verloten van het
station Mündèr» tengevolge van een verkeerden,
wisselstand op een zijspoor in botsing gekomen
met 5 leege goederenwagens. De locomotief
en 2 goederenwagens zijn beschadigd, terwijl 4
reizigers lic'.t gewond zijn. De trein kon met
een vertraging van een uur de reis voortzetten.
BFLGIE.
DE BELGISCHE FINANCIËN.
In den kabinetsraad van gisteren gaf minis
ter Francqui een uiteenzetting van den toe
stand der schatkist, die er zeer gunstig uitziet
De raad stelde den tekst vast van de ontwerp
besluiten, die aan den koning voorgelegd moe
ten worden betreffende (I) de kleinere munt
eenheden en dc kleine coupures; (2) de ver
goeding, aan de Nationale Bank te betalen, als
kassier van den staat.
De raad hoorde daarna het rapport van den
minister van nijverheid over de kolencrisis. De
raad keurde de voorgestelde maatregelen goed.
n.l. strengere controle op den uitvoer, voorko
men van misbruiken in de havens.
DE STABILISATIE VAN DEN FRANC.
Intrekking van kleino coupures.
Te Brussel verzekert men, dat de Belgische
regeering een voorstel bestudeert om de klei
ne coupures van 20 en 5 francs in te trekken
I}e regeering zou ze vervangen door biljetten
afgestempeld door de schatkist. Deze oplos
sing zou slechts tijdelijk zijn, tot de regeering
nieuwe munten laat slaan.
De Amerikaansche tranche
meer dan vclteckcnd.
De 'Amerikaansche tranche van de Belgische
stabilisaticleening is meer dan volteekend.
FRANKRIJK.
EEN SPION AANGEHOUDEN.
Een zekere Charton, wiens gangen door den
contra-spionnagedienst van het ministerie van
binnenlandsche zaken waren nagegaan, is Zon
dag op het Oosterstation te parijs aangehou
den, toen hij in den trein naar Keulen wildo
stappen. Men vond een dozijn vakboeken
over militaire vraagstukken op hem. Charton
verzette zich tegen zijn aanhouding en zei,
dat hij nooit inlichtingen aan Duitschland ver
schaft had. maar dat hij dc Duitschers wilde
paaien om inlichtingen te verkrijgen over hun
geheime lcgerstelsels.
Men zal nagaan of Charton ook in betrek
king staat tot de vrouwelijke spion Tardieu,
de correspondente van den Franschen spion
David, die van Duitschland uit betrekkingen
onderhield met zijn medeplichtigen.
ENGE? A ND.
HET GESCHIL IN DE MIJNNLJVERHEID.
De werkhervatting.
Het aantal arbeidende mijnwerkers bedroeg
gisteren 253.465, d. i. een vermeerdering van
7032 vergeleken bij Maandag.
Leden der rcgecring houden
besprekingen met vertegen
woordigers van het vokver-
cenigingscongres.
Door Downing Street is een mededeeling
gepubliceerd, inhoudend, dot gisterenmiddag
om vijf uur een bijeenkomst is gehouden tus-
schen vertegenwoordigers van den Algemce-
nen Raad van het Trade Unions Congress cn
den eerste-ministcr, die vergezeld'wos van den
kanselier van de schatkist en den minister
voor de mijnen, over den tegenwoordigen toe
stond in de mijnindustrie.
Dc besprekingen woren vertrouwelijk.
Baldwin heeft het Trade Unions Congress
er van in kennis gesteld, dat de houding der
regecring ongewijzigd is.
In politieke kringen wordt geen groot gewicht
gehecht aan de bijeenkomst, maar de leden
van het T. U. C. verklaren, dat het onderhoud
niet vruchteloos was en dot de mogelijkheid
van ontmoetingen in de toekomst niet buiten
gesloten is.
Een nader bericht zegt, dot de vertegen
woordigers van het vakvereenigingscongres cn
de ministers vandaag opnieuw zullen bijeen
komen inet de leiders van de arbeiderspartij
uit het Lagerhuis. Deze zullen vooraf overleg
plegen met dc leiders der mijnwerkers.
De noodrcgeling verlengd.
Het Lagerhuis heeft gisteren een motie tot
voortzetting van de buitengewone bevoegdhe
den van de regeering gedurende een maand
aangenomen en is toen tot 9 November op
reces gegaon.
De arbeiderspartij en de mijn
werkers.
De parlementaire groep van de Labour-party
heeft den toestand in het mijnbedrijf besproken
en een motie aangenomen, waarin bevestigd
wordt, dat alle hulpbronnen der partij ter be
schikking van den mijnwerkersbond staan bij
de poging om een bevredigende regeling te
verkrijgen.
DE WERKLOOSHEID.
Het aantal werkloozen op 18 Oct. bedroeg
1,520,500, d.i. 15,830 minder dan de vorige
week.
GROOTE BRAND IN LONDEN.
Maandag is in Oost-Londen een groole
brand uitgebroken in de chemische fabrieken
van Fox, Stockwell en Co. Hoewel 60 spuiten
in het werk werden gesteld, werd niettemin een
schade aangericht, die op 60,000 pond ge
raamd wordt.
DE SCHIPBREUK VAN DE VALERIAN.
85 slachtoffers.
Officieel wordt thans bericht, dot 4 officie
ren en 81 manschappen worden vermist van de.
bemanning der kanonneerboot Valerian, die in
den storm hij de Antillen gezonken is.
NOOR W170 EN.
DE A.S. OPHEFFING VAN HET
DRANKVERBOD.
De definitieve cijfers.
B e r 1 ij n, 2 6 Oct. (V.D.) Naar de binden
uit Oslo vernemen, zijn thans de definitieve
cijfers van de stemming over het alcoholver
bod in Noorwegén bekend. Voor het verbod
werden 421.202 stemmen uitgebracht en er
tegen 531.426. Bij de stemming in 1919 waren
deze cijfers: 489.017 en 304.673.
POLEN.
ZWARE SNEEUWVAL.
In het Zuidwesten van Polen heeft een zware
sneeuwval plaats gehad, waardoor grootc ver
traging in het spoorwegverkeer is ontstaan.
OOSTENRIJK,
HET LOONGESCHIL MET DE
AMBTENAREN.
Het stoatspcrsoncel verwerpt
het regeeringsaanbod.
W e e n e n, 2 6 Oct. (H. N.) De commissie
van 25 van het staatspersoncel en het be
stuur van de technische unie hebben in een
hedenmorgen gehouden vergadering besloten
de aanbiedingen der regeering inzake de sala-
risverhoogingen als onvoldoende van de hand
te wijzen. Dit besluit zal vanmiddag aan dc
regeering worden meegedeeld, terwijl tevens
dc wensch zal worden uitgesproken de ver
dere onderhandelingen in een sneller tempo te
doen geschieden
REC» amFS
Van 14 regels f 4.05, elke regel meer 1.-
en alle onderdeelen voor
amateurs Gratis adviezen
UTRECHTSCHESTRAAT 42-44 J
AMERSFOORT
Laat uw radio aansluiten op
het e ectrisch üctit door hst
(Jtrechtschestr. 15 - Amersfoort
Langestraat 36
HONGARIJE.
DE AFGEVAARDIGDE NAG7 PLEEGT
ZELFMOORD.
De afgevaardigde dr, Johnnn Nagy, die reeds
sedert weken symptomen eener zware zenuw
ziekte vertoonde en gis'eren naar een sana
torium gebracht zou worden, heeft zich een
kogel door het hoofd gejaagd.
RUSLAND.
HET COMMUNISTISCHE PARTIJCONGRES.
De verkiezing van het presidium.
Het congres van de al-Russische communis
tische partij is gisteren in het Kremlin ge
opend. De 17 afgevaardigden hebben met alge-
meene stemmen een presidium van 37 leden
gekozen, waartoe o.a. behooren Stalin,, Rykot,
Poecbarin, Molotof, Tomski, Kalinin, Wcrosjilof
Koejbisjef Het eerste rapport, dat over den in
ternationalen toestand, werd ingediend door
Boecharin.
CHINA.
DE BURGEROORLOG.
Tjang Kai Sjek gestorven
Volgens oen bericht uil Sjanghai is generaal
Tsjang Kal Sjek aan zijn wonden bezweken
VEREENIGDE STATEN.
EEN VERIJDELDE EOMAANSLAG.
In een valies, dat onder een venster van een
districtsrechtbank te New York was neergezet,
is een bom van groote ontploffende kracht ge
vonden
Tweede Kamer.
Ann de orde woren Dinsdag dc olgemecne
beschouwingen over het ontwerp tot heffing
van een wegenbelasting.
De heer Van der Woerden zegt, dat
het ontwerp hem zeer sympathiek is en een
stuk welvaartspolitiek bctcekcnt. Echter is het
de vraag of het tarieT der regeering niet wat
tc hoog is. Hij vraagt of de regcering met
wetswijziging zal komen als blijkt dot de
wegenbelasting veel meer opbrengt don ge
schat was. Beter don oplopping van slechte
wegen is de aanleg van nievtwc cn goede.'
Spr. vraagt radicale afschaffing van alle tol
len. Hij had het Wegenfonds liever als zelf
standige instelling gczi:n, met bevoegdheid zelf
leeningen uit te schrijven.
Dc heer Van den Heuvel acht belasting
onbillijk, omdat haar doel geen nauw verband
houdt met objecten waarvan geheven wordt.
Bijna olie zaken, die verband houden met het
wegenvraagstuk, laat dit ontwerp ongeregeld.
i\anno-ming beteekent een stap in het duister.
Deze belasting werkt niet billijk en legt nieuwe
lasten op het bedrijfsleven.
De heer Win ter mans had liever een
tarief, berekend naar hel aantal ton-kilomctcrs.
Do belasting zal geheven worden voor we
gen, die het Rijk toch wel voor driekwart on
derhoudt. De tertiaire wegen zullen in de
ceiste 25 jaar niet aan de orde komen. Spi
vraagt verdeeling der wegen in een rijks- cn
een provinciaal wegennet.
De heer Ebels meent, dat deze belasting
een nieuwen druk op het bedrijfslcvep legt cn
zou dc onderhoudskosten onzer wegen wilier,
bestrijden uit de gewone middelen. Het ont
werp brengt echter ook betere vcrdeeling van
de onderhoudslast en dit is een voordeel.
Spr. vraagt een p.odere regeling "van de we
genoverdracht.
Dc heer Droogleever Fortuyn pleit
voor uitbreiding van het ontcigeningsrecht en
vindt, dat de druk die op vele bedrijven wordt
gelegd, niet evenredig is aan het nut, dot de
bedrijven willen ondervinden van de wegen-
verbetering. Stadsbc drijven hebben geen enkel
belang bij dc totstandkoming van bet ontwerp.
Voor zw^yderc belasting van autobussen is
geen reden aanwezig.
De heer Bakker vraagt verlaging van het
tarief voor vrachtauto's en autobussen.
Dc heer L c c n s t r a wcnscht den aanleg
van wegen niet in het ontwerp tc betrekken. Al
het geld is noodig voer verbetering. Spr. pleit
voor een hondenbelasting in plaats van eer.
belasting naar het gewicht.
De heer Korten horst achj een bestem
mingsbelasting cnscciaal, omdat zij naijvei
wekt.
Spr. wenscht voor bedrijfsauto's het tarief te
verlagen het op Yj of lA cn paardcntractic in
het ontwerp tc betrekken.
Dc heer Hi ernst ra verzet zich tegen dc
onderbrenging van dc rijwiclbchsting in het
wegenfonds en dient een motie in om de lij-
wielbèlasting af te schaff.cn.
Do heer K r ij g e r acht dc rijwielbclasting
billijk, en vraag een verlaging van de belasting
voor autobussen met 20 percent.,
Spr. vraagt instelling van een directie van
den wegendienst.
De heer B r a a t pleit voor afschaffing van
de tollen.
De heer van Dijk gelooft niet, dat hot ont
werp zoodanig tc wijzigen is, dat aan alle be
zwaren te gemoet is gekomen. Hij doet echter
ccn denkbeeld aan de hand om de Kroon de
bevoegdheid tc geven om in bijzondere geval
len vrijstelling te verleenen.
(De vergadering wprdt verdaagd).
Berichten.
'MINISTERIEEL BEZOEK.
Mr. Waszink tc Breda.
De minister van Onderwij?, mr. M. Waszink,
brengt heden een bezoek aan Breda, waar het
veertigjarig bestaan der Ambachtsschool fees
telijk wordt herdacht.
OUD-GOUVERNEUR-GENERAAL FOCK
UIT HET BUITENLAND
TERUG VERWACHT.
verdachtc's moeder en zusters herhaaldelijk
mishandelde. Toen do vader in zwaar be
schonken toestand zijn vrouw met een scheer
mes tc lijf wilde gaan, heeft verdaghte in een
worsteling met een broodmes naar zijn ^ader
gestoken, echter niet vermoedende, dot hij hpm
gerankt had.
Verschillende getuigen, zoowel deskundigen
als familieleden, werden gehoord. Dc getuigen
verklaringen bevestigen de lezing, die ver
dachte van het geval gegeven heeft.
De Officier van Justitie, mr. Wolfson,
meent dat zware mishandeling den dood tenge
volge hebbende bewezen is, mnnr dot dit geval
niet strafbaar is. Mr. Wolfson vraagt tenslotte
voor verdachte ontslag vnn rechtsvervolging.
De verdediger, mr Beano J Stokvis, sloot
zirh aan bij den eisrh van den officier.
Llitsprnok over 14 dagen.
DE STORM.
Dc waarschijnlijkheid van het ver
gaan von dc VI. 25 wordt grooter.
Schipper Pronk von de Sch. 79 heeft heden
aan het Havenkantoor te Schflvcningen gero^-
^orteerd, dat hij 14 dogen geleden op 54 gr.
40 min N. B (geschat) en 2 gr. 31 min OL
breedte (dot rijn tonnetjes om dn netten^ drij
vende te houden), gemerkt VI 25 en een nafl-
ta! lnstplankcn had zien drijven.
Hoewel de mogelijkheid zou hebben kunnen
Knsta~n. dat deze voorwerpen bchoorendo tot
^on deklast, bij storm over boord waren ge
slagen, zonder dat het schiü zelf zou zijn ver-
-aan. wedt in Scheveringen algemeen aange
nomen, dot. waar de VI 25 reeds 8 weker,
weg is, zonder dat men iets van der. logger
Krofi vernomen, deze cis verloren moet wor
den beschouwd.
DE GASVERSTIKKING TE ALKMAAR.
De begrafenis heeft beden plants.
Een geldkistje cn ccn spaarbank-
boekje verdwenen
De justitie te Alkmaar heeft verlof gegeven
tot het ternardebestcllcn van de lijken van dc
drie personen, die door gasverstikking zijn
g sterven. De begrafenis zal heden tegen II
uur plaats hebben op dc olgemcenc begraaf
plaats.
Naar men verneemt, heeft de familie van dc
overleden vrouw opgemerkt, dat uit dc woning
zijn verdwenen een geldkistje en een spaar
bankboekje, waarop een bedrag van 700,
toebchoorende aan den mede overleden jon
gen, zijnde het erfdeel van zijn grootvader.
De familie heeft nader onderzoek verzocht, tc
meer, omdat volgens verkloring van een ver
zekeringsagent korten tijd geleden*het kistje
nog in het bezit van de weduwe was. Dc agent
heeft dat geconstateerd bij het innen van pre
miegelden voor een verzekering.
School- en Kerknieuws.
MET ZEVENDE LEERJAAR.
Een opdracht van den minister
van Onderwijs.
De minister van Onderwijs heeft aan dc in
specteurs van het lager onderwijs opgediogcn
tr- onderzoeken, welke scholen wel en welke
niet ccn zevende leerjaar hebben, cn eventueel,
.oor welke scholen bij invoering een lokaal zou
moeten worden aangebouwd.
PROF. VAN CALCAR.
De toestand nog niet zondci
gevaar.
Wij vernemen dat dc ongesteldheid von prof.
dr. "R. P. van Calcor zich thans iets minder
ernstig laat aanzien. De toestand van den
hooglecraar is echter nog steeds niet zonder
gevaar.
Donderdagmiddag o.s.
Mr. Fock, de oud-gouverneur-generaol van
Nederlandscn-lndië, komt Donderdagmiddag
4 uur 46 min. aan het Staatsspoorstation te
's-Gravcnhagc uit het buitenland aan.
DF, HOLLANDSCHE RIJNSCHIPPERS.
Dc actie von hel Duitsche
Rijnvcartpcrsonccl.
In verbond met dc actie van het Duitsche
Rijnvaartpersonecl verneemt de Tel. nog, dot
de Hollandsche Rijnschippers bij een eventueel
onflict niet met hun schepen naar Duitschland
zullen varen om c(anr kolentransporten te halen.
Van een olgehcele solidaritcits-staking in dc
Nederlandsche Rijnhavens zal echter geen
sprake zijn.
ZIJN VADER DOODGESTOKEN.
Dc officier vraagt ontslag van
rechtsvervolging.
Voor de Vierde Knmer der rechtbnnk te
Amsterdam stond heden terecht een 23-jarige
karrijder ter zake dat hij op 25 Mei 1926 te
Amsterdam zijn vader heeft mishandeld door
opzettelijk gewelddadig hem met een mes ver
schillende verwondingen toe te brengen, ten
gevolge waarvan het slachtoffer op 30 Mei
daaropvolgende is ovci leden.
Verdachte, die dooc president Eekhout aan
een langdurig verhoor werd onderworpen, doet
een omstandig verhaal van dc treurige huise
lijke omstandigheden zijner ouders. De vad'*r
was een gevaar voor zijn omgeving, daar hij
Kunst en Wetenschap.
MEVR. MANN-BOUWMEESTER
TE 's-ORAVENHAGE GEHULDIGD.
De jubilcrcssc benoemd tot of
ficicr in dc Orde van Oranje
Nosau.
Met den trein van 5.38 uit Amsterdam kwan.
mevi. fheo Mann-Bouwmcestcr, vergezeld var
eenigc familieleden, gisternamiddag te 's-Gra
venhoge aan voor het geven von hoor afscheid:
voorstelling in „Het kind von de Liefde".
Op het perron werd Tic actrice ontvongr
d<~or do led~n van het comité, dat deze hu!
digingsavond heeft voorbereid, n.l. mr. Crer
de Jongh, mr." H A.'Tels, Anton von Wel;
Herman Swaop en mevrouw CasDcrsz.
Zoowel op het perron als buiten was ve
de zijde van het publiek veel belangstelling
Een der comitélcden bood bloemen aan.
Mr-n nam vervolgens plaats in een aont.
versierde nuto'swaorna gereden werd naar h<
ljuis van den heer Van Wely, waar ccn the
wprd aangebeden.
Lang voor den aanvang der voorstelling We
de zool geheel gevuld Onder de aanwezige
waren de minister van Ond., K. cn W. en mr
vrouw Waszink, de burgemeester van 's-Gr;
venhagc mr. J. A. N. Patijn met zijn echtgi
noote, de chef van de afdecling kunsten
wetenschappen van het departement, de he*
P Visser en voorts vele bekende persoonlij»
heden \iit cc residentie en uit dc kunstenaar
wereld.
De zaal was met palmen cn bloemen vc:
sierd Rijk versierde programmes, woarin c<
uitgebreid artikel van den heer Henri Bor
en vele foto's von de rollen waarin Mev
Mnnn —Bouwmeester opgetreden is, werde
aangeboden.
Toen mevr. Mann—Bouwmeester als Liar
ten tooncelc verscheen, werd zij door de aar
wfzigen langdurig en hartelijk toegejuicht.
Na het eind von elk bedrijf brachten c
geestdriftige schouwburgbezoekers haar ec:
ovatie.
