Winterjassen.
TWEEDE BLAD.
KOLONIËN.
BINNENLAND.
25e laargang No. 124 AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander"
Dinsdag
23 November 1926
Oost-lndië.
HET COMMUNISTEN OPROER OP JAVA.
Communistenleider gearres
teerd. Uitzending van bri
gades. Een tweede buiten
ge v/onc zitting van den Volks
raad.
Aneta seint uit Batavia Een nieuwe dicta
tor van de communisten, Soeriosoeparmo, die
zich pas als zoodanig opgeworpen had, is to
Weltevreden gearresteerd.
De dames, die uit Bantam uitgeweken wa
ren, keerden naar haar woonplaatsen terug.
Het bestuur zegde de goedgezinde bevolking
aan, naar hoar kampongs terug te kceren. Zij,
die buiten de kampongs worden aangetroffen,
zullen als oproerlingen worden beschouwd.
Verschillende brigades zijn uitgezonden naar
Zuid-Westelijk Batavia cn N.W. Prcanger, ten
einde het daarheen uitwijken van Bantammere
te beletten.
Een tweede buitengewone zitting van den
Volksraad is noodig geoordeeld. Zij zal 30
November aanvangen en dc moge'ijkhcid be
staat dat er een nadere verklaring van de
regeering in zake de onlusten gedaan zal
worden.
Volgens de „Locomotief" ligt dc communis
tische organisotie uit elkaar, nu de leiders
overal opgeborgen zijn. Hoe listig cn vernuf
tig het verzet ook georganiseerd was, het
materiaal, waarmede gewerkt werd, was van
zoodanig gehalte, dat overal een handjevol
flinke mannen in staat was desnoods een
twintigvoudige overmacht weg te ranselen.
Een artikel van de Tcmps.
De correspondent der N. R Ct. te Parijs
meldt
De Témps legt in een hoofdartikel verband
tusschen het complot op Java, de doorloopcndc
agitatie in het overige Indië en den burger
oorlog in China. Dit alles heeft denzelfdcn oor
sprong, aldus het blad, en moet hc't uitgangs
punt worden van een geheel nieuwe koloniale
politiek. In het overige Indië en in China is dc
crisis op gelijke manier als op Java uitgebroken
en wel door intellectueelen uit de inhcemsche
bevolking. Het blad herkent in de gebeurtenis
sen op Java het optreden van de communisten
overeenkomstig instructies uit Moskou en wel
met voorbedachten rade, teneinde door gelijk
tijdige aanvallen op verschillende plaatsen de
regeering te dwingen, de strijdmacht eindeloos
te versnipperen. Het complot zal stellig slechts
een accident blijken en dc overheid zal met alle
energie moeten optreden teneinde het terdege
te beteugelen als waarschuwing voor alle kolo-
niseerende volken. Dit gevaar kan alleen ver
ijdeld worden door nauwkeurige aanpassing
van de koloniale politiek bij de cischen van het
oogenblik. De liberale opvattingen zijn de vei
ligste slagboom tegen reactie cn revolutie.
DE STAATSCOURANT.
Voornaamste Kon. besluiten enz.
uit de Staatscourant van heden
avond.
Toegekend dc zilveren cere-medaiile der
Oranje-Nassau-orde aan H. H. Spijkers, baas
bij de N V Stoomweverijen v. h. C. Pijnen
burg te Goirle
benoemd tot ridder 4e klasse der Militaire
Willemsorde als hebbende zich onderscheiden
bij de krijgsverrichtingen in Atjeh en ondcr-
hoorigheden gedurende het 1ste halfjaar 1926
de sedert tot majoor bevorderde kapitein dei
infanterie L A Snell, de Javaansche mare-
chausse Iste Klasse Kromo Dikors en dc Me-
nadoneesche marechausse 1ste klasse Kaligis,
en bepaald dat bij afzonderlijke dagorders zoo
wel in Indië als Nederland eervol zullen wor
den vermeld de le luitenant der infanterie
H J M Klaar en A. E. Batten en de Europee-
sche sergeant-marechaussee K. W. Marx, allen
van het leger in Nod Indië.
Op verzoek eervol ontslagen uit den zee-
dienis de kapitein-luitent ter zee F. Diephuis.
Alphabetische aanbevelingslijst voor grif-
iefr bij de Rechtbank te Maastricht
Dr F. Ligtenberg, griffier bij het Kantonge-
eicht te Maastricht;
Dr H. M. F. H Schillings, substituut-grif-
fier bif de Rechtbank te Maastricht
Dr. J. G. C. M Walter, secretaris van den
Voogdijraad en Griffier bij den Raad van
Beroep (O.) Roermond.
AUDIËNTIES.
De gewone audiëntie van den minister van
oorlog zal op Donderdag 25 Nov. 1926 niet
plaats hebben.
DE NIEUWE BRITSCHE GEZANT.
Onverbeterlijke betrekkingen
met Engeland.
Uii Londen wordt geseind
Op de afscheidslunch die de Anglo-Bataaf'
sche club Sir Earl Granville, den nieuwen Brit-
schen gezant die deze week naar den Haag zal
vertiekken, aanbood, heeft dc president lord
Buxton gewezen op de huidige goede betrek
kingen der Nederlanders en Engclschen
Zuid-Afrika en gezegd dat de Hollandsch—En-
gelsche betrekkingen misschien inniger zijn gc>
weest dan tusschen twee andere Europecschc
landen. Holland heeft Engeland een koning,
kazen, tulpen en oude meesters gezonden, van
welke laatsten helaas de meeste near dc Ver
staten zijn gedaan.
Granville zeide in zijn antwoord-toast dal
het voornaamste diplomatieke doel was de
betrekkingen i'"ssrhen het eigen land en dat
waarbij de diplomaat is geaccrediteerd te ver
beteren In zijn geval, zei spr was dit slechts
een sinecure, daar de betrekkingen zoo uit'
stekend zijn dat hij het niet mogelijk achtte ze
te verbeteren.
Onder de gasten bevonden zich de Neder-
landsche gezant en Sir Walter Townley, ge-
Wezen gezant in den Haag.
HOFBERICHT.
De Koningin, dc Koningin-Moeder, de Prins
en Prinses Juliana hebben Zondagochtend half
elf in de Waalschc kerk tc 's Gravenhage den
dienst, die geleid werd door ds. G. Lauga, uit
Boulogne-sur-Seine, bijgewoond.
Des avonds 8 uur woonde dc Koningin een
door ds. Lauga gehouden referaat in die
kerk bij.
Hedenochtend zijn de Koningin en de Prinses
per Staatsspoor van 7.37 naar Het Loo terug
gekeerd.
De Prins keerde gisteravond naar Het Loo
terug.
HET NEDERLANDSCH-BELGISCHE
VERDRAG
Prof. Geyl over dc verdediging
van België
In antwoord op den mariticmen correspon
dent van de Daily News, (Byweter) wiens
stukje over België s veidediging wij een dezei
dagen vermeldden, heeft naar uit Londen aan
dc N. R Ct. wordt gemeld, prof. Geyl in dc
Daily News een vrij uitvoerig schrijven, dat
voorzien is van een klein kaartje en de ver
schillende misvattingen van dezen correspon
dent op degelijke en overtuigende wijze recht
gezet. Ontkennend, dat 't verdrag, gelijk hier
trouwens meer aangenomen is, reeds gerati
ficeerd zou zijn, betoogt prof. Geyl dat dc
connectie van dc vesting Antwerpen met de
zee heelemaal geen probleem is. omdat de
Nederlandsche soevereiniteit over de Scltclde-
monden door niemand betwist wordt. Hij komt
er tegen op, dat de bewuste correspondent
het van Nederland verwonderlijk noemde, dat
zij eenigc jaren geleden den mond van de
Schelde had willen versterken, hoewel het
medegorant was voor dc Belgische neutraliteit
derhalve onder de moreele verplichting
leeft om operaties der mogendheden ter be
scherming van Bclgië's onzijdigheid te verge
makkelijken. Prof. Geyl vraagt waarom de
mogendheden dat in 1914 don niet geëischt
hebben en antwoordt, dot Nederland die on
zijdigheid niet gegarandeeid moor, nadat de
groote mogendheden haur eenmaal gedeert
teerd hadden, alleen erkend heeft. Niet alleeji
heeft Nederland geen moreele verplichting ont
de bewegingen der mogendheden te verge
makkelijken maar zij heeft integendeel den
duidelijken plicht om de onzijdigheid van zijn
souverein grondgebied tc beschermen. Prof.
Geyl betoogt ten slotte, dat het kanaal Ant
werpen—Moerdijk niets met het niet bestaan
de probleem van Antwerpens strotegische ver
binding met de zee te maken heeft en zet
vervolgens uiteen, wat in Nederland tegen dit
plan dc voornaamste bezwaren zijn Een blik
op het koortje doet iedereen zien, dat gcci»
van dc beide in het verdrag besproken ka
nalen iets met de toegankelijkheid van de
vesting Antwerpen van uit de zee te maken
heeft, en dat zij alleen ten doel hebben Ant
werpens verbindingen met zijn achterland, in
het bijzohder den Rijn, te verbeteren Neder
land, zoo besluit hij, blijft over beide kanalen
volledig souverein cn in tijd van oorlog zul
len zij dan ook voor alle militaire cf mari
tieme operaties gesloten worden.
Teleurstelling bij anti-revolution-
nairen.
Van de zijde von dc anti-revolutionnairen In
Groningen, die zich tegen dc aanneming van
het verdrag in 2ijn huidigen vorm hebben
verklaard, meldt men aan dc „Rottei dammer
„Met diepe teleurstelling is hier in het Noot-
den door het meerendecl der anti-revolution-
nairen dc uitslag van het Tweede Kumer-
votum van j.l. Donderdag vernomen. Met name
dc houding van de anti-i cvokrtionnaire 1 wec-
de-Kamerlcden, die onvoorwaardelijk vóói
stemden, wordt betreurd. Dat deze anti-rev.
afgevaardigden in laatste instantie hun stem
voor het verdrag gaven, is tot op zekere
hoogte te begrijpen. Dcch dat de groote meer
derheid van hen niet met beide handen de
opschortingsmotie aangreep, om alsnog tot
een voor Nederland betere regeling te komen,
te eencnmole onbegrijpelijk. Waar zelfs
mannen als de oud-ministeis dr. J. Th. de Vis
ser en J. J. C. van Dijk, leden van 't voormalige
Kabinet, dat destijds achter het verdrag stond,
openlijk te kennen gaven dat hun meening
sedert gewijzigd was cn zij thans een herope
ning van de onderhandelingen wenschelijk cci-
dcelden, waarom zij met de motie-Marchont
meegingen, zoo blijkt hieruit wel duidelijk,
dat door hen de mogelijkheid tot verbetering
van het verdrag zeer reëel werd geacht.
Had in deze merkwaardige verandering van
zienswijze van twee zoo bij uitstek deskundi
gen niet voldoende reden gelegen voor onze
anti-rev. Tweede-Kamerleden om mede hun
stem aan de motie te geven
Hoe het ook zij, de beslissing in de Tweede
Kamer is gevallen, daarop is niet meer terug
te komen. Maar de hoep wordt gekoesterd,
dat de anti-rev. leden der Eerste Kamer op
gelukkiger wijze zullen weten kennis te nemen
van de hartgrondige wenschen, die leven
den boezem van een niet onbelangrijk deel
der anti-rcvolutionnaire partij.
RECLAMES
Van 1—4 regels 4.05, elke regel meer 1.—
KLEERMAKERIJ
Fa. E. L. J. LAMMERTS
Amersfoort °7eïisa Groningen
Utiechlsche weq 36. Tel. 587
Dc tegenstand in Dordrecht.
De Dordtsche anti-revolutionnairen 'rullen
een actie gaan voeren tot steun van de po
gingen, welke worden aangewend om de Eerste
Kamer te bewegen het Verdrag Nederland—
België te verwerpen.
Burgemeester en wethouders hebben geant
woord op de vragen, door het raadslid Rid
ders gesteld, of hangende de beslissing dei
Eerste Kamer het niet wenschelijk zou zijn de
voorbereidingen voor de outillage der zeehaven
stop te zetten en bij aanneming van het Ver
drag die outillage in den raad opnieuw te be
zien. Zij achten de vragen ontijdig. Eerst ols
de Eerste Kamer uitspraak heeft gedaan, za)
de vraag, hoe het standpunt der gemeente
ten opzichte der havenoutillage moet zijn, op
nieuw kunnen worden bekeken. De voorbe
reidende maatregelen, waardoor de gemeente
in geen enkel opzicht wordt gebonden, geheel
op te schorten lijkt hun niet noodig. Herin
nerend aan een vroeger gedane toezegging
door den raadsvoorzitter om, zoo het Verdrag
onveranderd mocht werden gesloten, het
raadsbesluit tot de outillage nader te bezien,
zeggen B. cn W., dat zij die toezegging ge
stand zullen doen,
Een vergadering vor. het
Zceuwsche comité van actie.
Te Middelburg is een vergadering gehouden,
uitgeschreven door het Provinciaal Zecuwsch
comité van actie tegen het Nederlandsch-Bel-
gische verdrag, ten einde to bespreken -wat
kan worden gedaan om aanneming van het
verdrag door de Eerste Kamer te voorkomen.
Dc heer H C. Wesscling uit Vlissingen pre
sideerde do vergadering, daar de voorzittet
van het comité, dc heer C. Boudewijnse, door
ziekte verhinderd was. Dc voorzitter zcide, dat
alom in Zeeland dc oanncming door de Twee
de Kamer met teleurstelling is vernomen en
men gevoelt, niet bij dc pakken te moeten
neerzitten. De vraag is echter; wat moet er
nu gebeuren. Niet meer dan 50 personen heb
ben nu de beslissing in handen. Voorstanders
van het verdrag verwijten aan de comité s van
actie, dat zij niets doen dan maar agitatie
v.ckkcn.
Mnar niets doen zou nu toch ook verkeerd
zijn. Er zijn ook onder de Eerste Kamerleden
personen, die geen gelegenheid hebben ge
had, alles no te goon, cn die wellicht alleen
het advies van het hoofd van hun politieke
partij zouden volgen. Wel hebben indertijd do
Provinciale Staten van Zeeland met aigemec-
nc stemmen een motie tegen het verdrag aan
genomen, maar het zal goed zijn ols ook uit
de provincie een protest weerklinkt, al weet
spr. heel goed, dat geen feitelijke invloed kon
worden uitgeoefend Spr zou het naar voren
brengen van argumenten wi'len overloten aan
het nationale comité, aan de personen, die
daar tot nu toe voor hebben gezorgd Een pet-
tionnement is het eenige wat voor Zeeland te
doen overblijft. In de verschillende plaatsen
dienen daartoe comité's te worden opgericht.
Deze moeten de menschen tot teekenen op
wekken. Uit Zierikzee kwam bericht dat mr.
A. J. F. Fokker bereid is voor Schouwen »e
zorgen en uit Goes zegde de heer W. Kake-
beake zijn steun toe Het mag echter geen half
geslaagde beweging worden; dan kan men be
ter niets doen.
Dr. Wollien uit Breskens zegt, dat dc
Zecuwsch-Vlamingen zich door het verdrag
achteruitgezet voelen. In 1919 hebben zij be
toogd Nederlanders te willen blijven en nu
hebben zij het gevoel, verkocht te worden. Zij
willen niet agiteeren tegen de Belgen, moar
tegen dit verdrag. Het zal dan ook in
Zeeuwsch-Vlaandcren zeker gelukken, hond-
teckeningen te krijgen.
De heer D. L. H. van Raalte uit Vlissingen
zegt, dat ieder, die hij er over sprak, tegen het
verdrag is, ook personen, (Jie behooren tot de
politieke partijen, wier Kamerleden voorstem
den. Het zal te Vlissingen wel makkelijk zijn,
handteekeningen te krijgen.
De heer Ouwchand, uit Vlissingen, meent,
dat de argumenten nog niet zijn uitgeput. Do
heer Nolens en zijn volgelingen stemden tegen
uit vrees en om goede vrienden met de Bel
gen te blijven. Er moot dan ook iets achter de
zaak zitten, Spr. heeft iemand ontmoet die
reeds 5 jaar geleden een onderhoud had met
minister Van Karnebcek en die vroeg cf er
tegenover het tractaat geen concessies van
België waren tc verkrijgen, waarop de mi
nister antwoorddedat kon niet, want don
staat de Fransche generale staf direct achter
de deur. Ook in de Tweede Kamer is in dien
geest gesproken. Dc minister hccit niet ollecn
onderhandeld, maar heeft deskundige rappor
teurs gehad De Kamer weet echter van die
rapporten niets. De Eerste Kamer moet daar
naar vragen. In dc steden dienen dc comités
te bestaan uit de voormannen der verschillen
de politieke partijen
D>o heer Umbgrove uit Middelburg meen»,
dat men door argumenten dc leden der Kamer
niet meer zal kunnen overtuigen, maar wel
met een adres van het grootste deel der
Zeeuwsche inwoners. Men moet advertenties
plaatsen in de Zceuwsche bladen om comité s
te vormen. Spr. wijst er nog op dot in een
brochure van dc frontpnrtij te Brugge ook ge
waagd wordt von den Franschen invloed.
De heer Jeronimus uit Middelburg wil er op
wijzen, dat er naast een algemeen Nedcr-
landsch belang ook provinciale belangen van
Limburg en Zeeland aan het verdrag zijn ver
bonden en men te veel op het Mocrdijkkannal
alleen heeft gewezen. Hoe dit kanaal Zee'and
uit zijn isolement zou kunnen opheffen is spi
niet duidelijk. Spr. zou willen dat het provin
ciaal comité in een adres speciaal op do
Zeeuwsche belangen wees en daarnaast ook
«^en petitionnement werd op touw gezet. Mnar
men moet zich te voren verzekeren dat dit
zal slagen.
De heer van Raalte meent dat men niet te
I vee! op de streckbelangen moet wijzen. Het
contract is ons opgedrongen en tast onze na
tionale eer aan.
De heer Umbgrove wil, dat het comité de
regeering vraagt, d« geheimhouding over de
adviezen van Ged. Staten op te heffen. De re
geering oefent nu te veel invloed uit.
Dc voorzitter zegt nogmaals niet te geloo-
vcn, dat verdere motiveering van de bezwa
ren iets zal helpen. Spr. stelt ols redactie voor
een petitionnement voor
„Aon de Eerste Kamer der Stater.-Generoa!-.
ondergeteekenden, allen kiezer of Iriezeres in
de provincie Zeeland, overtuigd, dat het thans
aan uw college ter goedkeuring voorgelegde
verdrag met België niet is in het landsbelang;
verzoeken u dringend geen goedkeuring aan
dit verdrag te verleencn".
Het comité stelde de redactie zoo eenvou
dig mogelijk, opdat ieder tegenstander van het
verdrag cr zich bij moet kunnen neerleggen
Het plaatsen van advertenties zal veel geld
kosten cn er komt toch een verslag von in de
couranten, zoodar ieder, die helpen wil. zich
kan aanmelden. Een verzoek om publicatie
van de rapporten der deskundigen zal niet uit-
lialen cn ook naar de meening van Gcd. Sta
ten is reeds in de Tweede Kamer gevraagd.
Spr. weet niet of de deskundigen wel voldoen
de op do hoogte waren van de zaak zelve. Al
heeft een petitionnement niet altijd succes,
doet men nu niets meer, dan zegt men dat do
actie tegen het verdrag niet zoo gemeend is
De heer Deibcl uit Middelburg wijst op het
verzoek van mr. Adriaense, lid der Staten van
Zeeland, aan Ged. Staten, om buiten han rap
port aan de regecring om hun meening aan
de Stoten kenbaar tc maken.
Dc heer Wallien meent, dat de opvatting
van Gcd. Staten bekend is, allo leden der
Prov. Staten stemden voor het adres om het
tractaat niet oon te nemen. Gcd. Stoten vroe
gen reeds viermaal aan dc regeering het rop-
port tc mogen openbaar maken, het werd
steeds geweigerd. Ook in dc Tweede Kamci
is er met klem op aangedrongen.
De kans op succes met een petitionnement
is hier grooter, omdot cr geen geestelijke on
dergrond oon vost zit, mnar een wensch van
personen van alle politieke partijen. Er zijn
nog weifelaars onder de Eerste Kamerleden
en men moet trachten tc voorkomen, dot die
onder den invloed komen van den minister
of van partijleiders. Zelfs van de Zeeuwsche
leden der Eerste Kamer is men nog niet ze
ker.
De heer Pluggc uit Souburg meent dot men
voor den volkswil toch oltijd wel gevoelig is
en hier kan golden „Vox populi. Vox Dei"
Dc heer van Raalte vraagt, waarom alleen
van kiezers cn kiezeressen wordt gesproken
De heer Dcibel antwoordt hieropom te
zorgen, dot alleen bevoegden tcckcnen.
Ieder vercenigt zich ten slotte met de motie
en ook met het voorstel, d© vorming van
plaatselijke comité's en dc verdere actie aan
het provinciaal comité over tc loten.
Met een opwekking, het comité financieel
tc steunen, sloot d© heer Wesseling de ver
gadering, die bezocht was door ruim 30 per
sonen uit Middelburg, Vlissingen en andere
plaatsen op Walcheren, Zuid-Beveland en
Zccuwsch-Vloandercn. (N.R.Ct.)
HR. MS. SUMATRA
Tc Curasao aangekomen.
Blijkens een bij het departement van Mari
ne verlaat ontvangen telegram is Hr. Ms.
Kruiser „Sumatra", onder bevel von den ka
pitein ter zeer Jhr. G. L. Schorer op de uit
reis naar Ned.-lndië via het Panomnkonaal, op
18 dezer tc Curasao aangekomen.
JOURNALISTIEK.
Met ingang van 1 Januari is de heer W. N.
J. van Ditmor, te Wassenaar, benoemd tol
directeur van het „Dagblad van Rotterdam".
H. J. H. MODDERMAN. 7
Burgemeester van Nooldwijk.
Te Naaldwijk is overleden de heer H. J. H.
Modderman, burgemeester van Nooldwijk. Dc
cverlcdenc was 57 joor oud. Wijlen de heer
Modderman wos vroeger burgemeester van
Bleiswijk-Mocrcopelle en tot zijn overlijden
President-Commissaris van de Westlandschc
Stoomtramweg Mij.
J. S. DIEPHUIZEN. f
Oud-hoofdofficier N.-Ind. leger.
Op 88-jorigcn leeftijd is te den Haag over
leden dc heer J. S. Dicphuizen, oud-hoofdoffi
cier van het Ncd.-Indischc leger cn oud-lid
van de Rekenkamer in Indië.
Hij werd op 7 April 1838 tc Amsterdam ge
boren, in 1859 benoemd tot tweede luitenant,
in welken rang hij in 1861 naar Indië vertrok.
Door is hij o.a. belast geweest met dc bewer
king van een nieuw reglement van administra
tie voor de landmacht in Ned.-Indie Als onder
intendant 1c klasse ging hij in civielen dienst
over en werd hij in 1880 lid der Algemeene
Rekenkamer in Ned.-lndië.
In 1887 werd de heer Dicphuizen gepension-
neerd.
Hij was drager van het onderscheidingskruis
voor langdurigen dienst.
Ir. D. E. C. KNUTTEL, f
Dc ct emotie op Westerveld.
Gistermiddag is op Westerveld verascht het
stoffelijko verschot var. den heer D. E. C
Knuttel, oud-rijksbouwmeester. Onder de aan
wezigen waren 0.0. dr C. Lely, oud-minister,
ir J. C. Bremer, rijksbouwmeester, ir. Van
Voorst Voder Sr., prof Hartman, dr. Roscn-
burg, ir Bierens dc Hoon en de heer Van
Manen, oud-directeur van de Staatsspoorwegen.
In het crematorium werd het woord gevoerd
door een broeder van den overledene, den heer
G. Knuttel. Hierna sprak de rijksbouw
meester, de heer Bremer. Deze uitte woor
den van woardeering en dank. Hij v/ees erop,
dat de rijksgebouwendienst een moeilijken tijd
heeft doorgemaakt. Spr is overtuigd, dat vele
beschuldigingen ten onrechte zijn uitgesproken,
moar vele zijn helaas nog niet weerlegd. Knut
tel heeft daaronder zeer geleden, maar hoe het
zij, zijn naam is onaangetast gebleven Langen
tijd heeft hij van zijn rust niet kunnen genieten;
zijn beeld zal in onze herinnering blijven, zei
Spr. en wij danken hem voor hetgeen hij deed.
Een zoon dankte voor de bewezen eer.
UIT DEN GEMEENTERAAD VAN
GRONINGEN.
Verscherping van het reglement
van orde noodzakelijk.
Met het oog op de ordeverstoringen, waar
aan zich bij herhaling een der raadsleden
schuldig maakt, stellen B. cn W. van Gronin
gen den raad voor, het reglement van orde op
dc volgende wijze aan tc vullen:
Art. 11a. Indien een lid zich beleedigende uit
drukkingen veroorlooft, den goeden naam van
anderen in verdenking brengt, dc orde ver
stoort, of tot revolutionnaire daden aanspoort,
een en ander ter beoordeeling van den voor
zitter, wordt hij door deze tot de orde geroe
pen.
Art. 11b. -Wanneer een lid dc geuite belee-
diging of verclochtmaking niet terstond terug
neemt of mocht voortgaan zich beleedigende
uitdrukkingen of verdachtmakingen te veroor
loven, dc orde te verstoren, tot zijn revolution-
naire daden aan te sporen, dan wel door zijn
gedragingen den gercgelden gang van zaken
te belemmeren, is hij verplicht op aanzeg
ging van den voorzitter, terstond het gebouw,
waarin dc vergadering gehouden wordt, t© ver
laten, tenzij de rand op een dadelijk, door hem
(betrokkene) ingesteld beroep, anders beslist.
Over dat beroep wordt onmiddellijk, zonder
voorafgaande beraadslaging, bij stemming
door den raad beslist.
Maakt hij van zijn recht van beroep, in de
eerste olinca van dit artikel bedoeld, geen ge
bruik of is afwijzend op dot beroep beschikt, cn
voldoet hij alsdan niet terstond aon de aanzeg
ging vnn den voorzitter in die alinea bedoeld,
don doet de voorzitter hem door den sterken
arm de raadsvergadering verwijderen, en zorgt,
dat hij gedurende den tijd der bijeenkomst, uit
het gebouw, waarin dc vergadering wordt ge
houden, verwijderd wordt gehouden.
DE POTEMKIN-FILM.
Een debat in den .Lcidschcn Raad.
De Potemkinfilm is in Leiden verboden ge
worden. In dc gisteren gehouden raadsver
gadering is een uitgebreid debat ontstaan over
dit verbod, naar oonleiding von een schrifte
lijk ingekomen verzoek van den heer Knuttel
(comm.) om een interpellatie tc mogen houden.
De voorzitter, jhr. De Gyselaar, stelde
voor te besluiten oon dit verzoek niet te vol
doen. Dergelijke beslissingen behooren tot de
competentie van den burgemeester ols hoofd
der politic. De Raad staat hier geheel buiten.
Geen bezwaar heeft do voorzitter indien d«
heer Knuttel (die afwezig was), in een volgen
de vergadering bij de rondvraag dit punt ter
sprake wil brengen. Een interpellatie, waarop
d© voorzitter verplicht is tc antwoorden, is in
dit verbond strijdig met de wet.
Mr. v. E c k (s.-d.) bestreed de opvatting van
den voorzitter, die z. i. zich op een te forma
listisch standpunt stelt. In dezen democroti-
schen tijd moken dc meeste burgemeesters
geen bezwaar meer inlichtingen over de poli
tiezaken te verstrekken. Nergens staat in dc
wet dot deze geen inlichtingen zouden mogen
verstrekken.
De heer v. Stralen (s.-d.) is het met den
heer v. Eek geheel eens. In Amersfoort is deze
kwestie ook in den Raad besproken.
Nadat de voorzitter gerepliceerd had,
waarbij o.m. werd verwezen naar de uitspraak
van den heer Mendcls in een aangelegenheid,
waarbij ook de verhouding van den burge
meester als hoofd der politie ter sproke kwam,
werd het voorstel van den voorzitter om op het
verzoek afwijzend te beschikken met 18—10
stemmen aangenomen.
Bij de rondvraag nam de heer Von Stra
len (s.-d.) het woord om nomens zijn fractie
een woord van protest te laten hooren aan het
adres vnn den burgemeester inzake diens op
treden in verbond met de .Potemkin-film. Er
zijn niet veel steden in ons land die een keu
ringscommissie voor films hebben, doch te
Leiden, aldus sprheeft deze commissie, waar
van 19 leden bij dc keuring tegenwoordig wa
ren, met 12 stemmen voor cn 7 tegen tot toe
lating geadviseerd. Er bestaat volgens dc mee
ning van spr. absoluut geen aanleiding van dit
advies af te wijken. Ook in het Zuiden von
ons land is ze, goedgekeurd. Onregelmatighe
den of revolutie zal cr niet uit tc voorschijn
komen als de film wel vertoond zou worden.
Is misschien een afwijzend advies van den gar
nizoenscommandant aanleiding tot de weige
ring geweest
Thans zal toch de film, zij het niet in het
openbaar, te Leiden vertoond worden.
De burgemeester zal op dit protest
niet ingaan. Het besluit in de keuringscommis
sie genomen was zóó, dat drie voor toelating
waren, 7 cr tegen en 9 slechts tot toeloting
wilden odviseeren indien massa's coupures wer
den aangebracht. De moordpartijen in dc film,
die spr. misselijk vindt, zijn horrible, nog
doorgelaten de portée van dc film. Spr. achtte
het zijn plicht de opvoering niet toe le laten.
De heer Wilbrink (c.-h.) juichte het op
treden van den burgemeester toe. Tegen dit
ontreden tc protcstecren vond spr. onredelijk.
Waar beweerd werd, dot de film er toch wel
zul komen, begrijpt hij dc wijze van optreden
der socialisten niet
De heer v. d. Reyden (c.-h.) wcnscht den
b rgemecster geluk met zijn genomen besluit.
(Gelach).
MEVR. BRONSVELD—VITRINGA.
Treedt af als gemeenteraadslid
van Hoorn.
Mevr. Bronsveld—Vitringo zal dc gemeente
Hoorn goon verloten en treedt af als lid van
den gemeenteraad.
ONS NATUURSCHOON.
Verdwijnende zware iepenboomen.
Te Noordhock (Gr.) zullen 24 dezer de on*
gevcer vijftig zeer zware cn in prachtigcn staat
verkecrende iepenboomen rondom de Ned.
Herv. kerk aldaar op stam worden verkocht,
om te worden geveld
DE HOUTBEURS IN DE KALVERSTRAAT.
Sinds jaren was het de gewoonto dat des
Maandags een deel van dc Houtbeurs in dc
Kolverstroat te Amsterdam in de openlucht
werd gehouden. Het andere deel ven de han
delaars komt daartoe in café Polen bijeen.
Langzamerhand werd de opeenhooping van
menschen op stiaat te lastig voor het verkeer
en steeds luider klonken de klachten van de
omwonende neringdoenden. In verbond met
een en andeï heeft ven gister af de burge
meester de op^nluchtbeurs in de Kelverstraat
verboden. Een detachement politie zorgde er
voor dat een dit verbod dc hand werd gehou
den en dot zich geen groepjes houthandelaars
op de trottoir voor Polen en Suisse nestel
den. Een en ander lokte nog al wol bekijks uit
niet het minst van de v/inkcliprs die met ver
heugde gezichten in hun deurpost stonden.
DE TURF UITVOER NAAR ENGELAND.
Geen reden dezen le verbieden.
Uit Londen wordt geseind
In het Logcrhuis heeft de minister van
Landbouw in antwoord op een vraag gezegd
dot hij niet gerechtigd is den invoer van tur!
uit Holland tc verbieden, daar deze over 't
algemeen niet op de boerderijen komt en er
geen verbond bestaat tusschen het gebruik er
van en het uitbreken van mond en klauwzeer.
