05e Jaargang Ko. 1A3 jyj g RS FO O R TS C H DAGBLAD „DE EEMLANDER"
UIT DEN OMTREK.
Bontwerk.
TWEEDE BLAD.
Woensdag
15 December 1926
DE MILITAIRE RELLETJES TE EDE
Behandeling voor den Bosschen
krijgsraad.
Ede. Gistermorgen is voor den Krijgs
raad to den Bosch aangevangen do behtuv»
doling der zaak tegen zeven gedetineerden
in het Huis van Bewaring aldaar, dio op 20
Sept. 1.1. hébben deelgenomen aan het mili
tair oproor te Ede. Hun wtjrdt ten laste ge
legd, gelijk wij reeefs eerder meldden, dat zij
op 20 Sept 1926 te Ede in de infantcriekn-
zerne No. 1 als militair, zich hebben schul
dig gemaakt aan militair oproer, door tc za
men vcreenigd mot eon groot aantal andere
militairen samen te rotten, om in vcreeni-
ging hun plicht te verzaken, door, nadat on-
tevredenheid gewekt was door een of meer
deren van hen, beklaagden, omdat zij meen
den dat twee militairen in arrest waren ge
steld, te weigeren zich naar bed te begeven,
ofschoon het avond-appèl reeds was gehou
den alvorens aan hun ciscli was voldaan dut
do m arrest gestelde militairen in vrijheid
zouden worden gesteld, of zou worden mede
gedeeld, waarom deze zich in arrest bevon
den en hun gelegenheid gegeven zou wor
den dc cellen tc inspectccren, door, nadat
hun herhaaldelijk door hunne officieren
was gezegd, dat aan hunnen ciscli niet kon
worden voldaan, hen, nadrukkelijk was ge
last naar bed tc gaan, gedreigd was met ge
bruiken van geweld cn ten slotte een ter
mijn van tien minuten werd gegeven om to
bed tc zijn, aan die dienstbevelen niet fa
voldoen, maar dc kamers der kazerne, waai-
m zij zich bevonden, tc verlaten cn zich in
do gangen tc begeven, aldaar onder lievig
gejoel en geschreeuw en het zingen van op
ruiende liederen, hunne eischen bovenver
meld tegen de aanwezige officieren to her
balen en door tc trachten dc officieren den
gang der kazerne uit naar buiten to drin
gen.
Afzonderlijk worden den gedetineerden
.mg bijzondere feiten ten laste gelegd.
Als getuigen zijn gedagvaard dc kapiteins
lansen en Koene, dc res. Ie luitenant van
der Borden, do sergeant-majoor Schooncs en
de sergeants Nolthenius cn Blankwater.
De krijgsraad is als volgt samengesteld:
President Mr. L. B. J. Verhaculcn; leden:
kapitein H. C. v. d. Bijl, Ritmeester Tbr. v.
d. Bosch, le luitenants Pape en van Keulen;
auditeur-militair mr. J. A. L. Aghina, secre
taris mr. C. Jansen.
Nadat enkele zaken van gering belang
zijn afgehandeld, schorst dc president de
itting van den krijgsraad tot elf uur, daar
oen van de verdedigers, mr. S. dc Jong uit
Amsterdam een ongeval heeft gehad met
zijn auto, en daardoor een uur later zal ver
schijnen.
Do pubiickc tribune bevat vele. tientallen
belangstellenden cn is geheel gevuld. Het is
juist elf uur, wanneer dc behandeling der
zaak eon aanvang neemt. Na de. gebruike
lijke vragen door den president cn voor
lezing door den auditeur-militair van do
dagvaarding, begint do president met het
verboor der beklaagden.
President tot verdachte K: „Ben jc op 20
September naar dc kazerne gegaan, naar
kamer 48? Wat zag je daar?''
Verdachte: „Toen nog niets.- Er waren cr
een paar, die naar kamer 17 gingen.'
President: „Jij ging daar ook naar toe,
niet. waar. En stonden daar wat opgewon
den militairen?"
Verdachte erkent dit.
Pres.: „Toen kwam kapitein Koene op
de zaal, die jc gelastte naar bed tc gaan en
je weigerde dat, omdat je wilde weten, waar
om er twee monschen in arrest waren ge
steld; even later kwam kapitein Jansen op
do kamer, die in'het algemeen gelastte dat
ieder naar bed zou gaan. Je hebt toen ge
zegd: wc gaan niet, voordat wc weten waar
om die menschen in arrest zijn gesteld."
Verdachto geeft dii toe.
President: „Toen is er geroepen, we gaan
naar de wacht. Jij liep toen in de voorsta
rijen. In den gang kwam jc kapitein Jansen
tegen,4die jc opnieuw zeide, naar bed tc
gaan. In den gang werd vrceselijk gejoeld
en geschreeuwd, terwijl dc internationale
gezongen werd. Eén soldaat wilde do cellen
inspectccren, terwijl van alle kanten werd
opgedrongen in de richting der officieren.
Daar heb jij ook aan me ego daan A
Verdachte knikt van ja.
President: „Toen viel cr een schot en je
bont toen naar kamer 48 gegaan, waar jo
later werd gearresteerd."
Dc beklaagde F. wordt dan ondervraagd.
Het avondappel was juist gehouden toen tal
van militairen zijn kamer opkwamen.
President: „Waarom waren jullie onte
vreden?"
Verdachte: „Dat weet ik zelf niet. Ik wist
niet dat cr militairen in arest waren go
steld."
President: „Toen kwam kapitein Koene dc*
kamer op die te kennen gaf dat cr naar
bed gegaan moest worden.
Vcrdacl-e: „Ik vroeg toen aan don kapi
tein fatsoenlijk of hij ons in gerustheid wil
de stellen. Do kapitein zeide nergens van te
weten. Ik hel) n i o t gezegd niot naar bed
te gaan voordat do gevangenen in vrijheid
zouden zijn gesteld."
President: „Toen kwam kapitein Jansen.
Wat heeft die gelast?"
Verdachte: „Naar bed gaan. Dc kapitein
stelde een termijn."
President; „En daar heb jc niet aan vol
daan."
Verdachte: „Neen, president."
President: „Jo bent toen don gang in ge
gaan, waar het een vrceselijk gedrang was
Plotseling hoorde je een schot..."
Verdachte: „Jawel."
President: „Toen zag jc dc militairen te
rugvluchten naar dc kamers."
Verdachte: „Jawel, maar ik was al in de
kamer, toen de anderen kwamen."
Dc vordachV O. was bezig zich uit te klcc-
den om naar bed tc gaan, toen een paur jon
gens do kamer opkwamen, die verhalen de
den over vechtpartijen eiwarrostutics. Allen
gingen toen tien gang in, om to zien wat
cr tc doen was.
President: „Wat heb jc toen gedaan?
Verdachte: „Toon heb ik gevraagd aai»
kapitein Jansen: mag ik de cellen inspec
tccren. Dat kwam cr misschien wat dreigend
uit, maar dat was niet mijn bedoeling. Hot
was con verschrikkelijk lawaai cn ik kon mij
bijna niet verstaanbaar inakon."
President: „Naderhand viel een schot."
Verdachte: „Toen was ik al op do kamor,
omdat luit. v. d. Borden ons dat gelast had."
Verdachte dc V. had op don bcwustcn
avond goeonstatoerd dat er een bijzonder
rumoerige geest hecrschtc.
President- „En toen kwam kap. Koene de
kamer op om tc zeggen dat julio naar bod
moesten gaan. Hebben julJio daar gevolg
aan gegeven?"
Verdachte: „Neen."
President: „Toen kwam kapitein Jansen
en wat heb je tegon hom gezegd?"
Verdachte: „Ik zei de jongens zijn hier
razend omdat or twee gearresteerd zijn."
President: „Ben jo toen naar bed gegaan?"
Verdachte: „Ik heb aanstalten gemaakt
maar ik werd telkens afgeleid."
President: „.To bent toén eten gang inge
gaan en stond in dc voorste rijen tegenover
dc oficiercn, in dc buurt van kapitein Koene.
Wat heb jc toen gezegd?"
Verdachte: „Ik vroeg waarom moeien dc
jongens in arrest gestold worden."
President: „Juist, cn toen zei de kapitein
dat cr niemand gearresteerd was."
Verdachto: „Ik zei toon tegon dc jongens:
Iaton wc maar toruggaan, want hot is niet);
maar ik word van achtorc» opgedrongen/'
De verdachto K. kwam om olf uur aan dc
kazorne waar hij een grootc oploop zag. Hij
kreeg don indruk flat do officieren dc kazer
ne werden uitgedrongen. Toon viel con schot
en dc bende vluchtte naar binnen. Verdachte
ging naar zijn kamer no. GO, waarop oen
kapitoin verscheen, die gelastte naar bod to
gaan. Hij gaf hier niet aan gehoor on werd
toon gcarrostoerd. In zijn angst groep hij dc
krib vast, niet. mot de bodoellng verzet te
plegen, llij riep: „.Tongons, laat mij zoo niot
meenemen.' Uitdrukkelijk verklaarde dc
verdachte dat het niot in zijn bedoeling had
gelogen verzet to plegen.
Dc verdachte S. was even voor elf op do
kamer cn zag dat de sergeant van don dag
twee jongens verzocht om moo te gaan. Er
klonk ook rumoer op zaal 47 on hij ging daar
kijken. Kapitein Jansen stond daar tusschen
twee soldaten die naar men zeide in arrest
werden gesteld.
President: „Kapitein Jansen gaf toc-n he
vel naar bed tc gaan cn jc hebt daar niet
aan voldaan."
Verdachte: „Neen".
President: „Later stqnd jc inde voorste
rijen in den gang."
Verdachte: „Eventjes maar. Daarna bon ik
naar dc kamer gegaan.'
Verdachte W. bevond zich op kamer 47.cn
was toon door dc heide kapiteins gesom
meerd naar bed te gaan, waaraan hij geen
gehoor gaf, omdat hij werd afgeleid door dc
andero gebeurtenissen. Hij begaf zich in don
gang tusschen de joelende en schreeuwende
menigte, dje opdrong naar het hoofd portaal,
waar de oficiercn stonden.
Verhoor dor getuigen.
Als eerste getuige wordt gehoord kapitein
Koene.
President: „U constateerde dat in den gang
alle militairen door een collega werden aan
gesproken, ter hoogte van kamer 47. IJ maan
de dezen man toen aan naar bctl te. gaan,
waarop hij naar zijn kamer 47 ging.'
Getuige: „Juist. Ik ging toen naar die ka
mer toe cn ik constateerde dat niemand naar
bed was. Er hecrschtc een opgewonden stem
ming cn men vroeg mij wat cr gebeurd was
met dc twee gearresteerde jongens. Ik was
niet van plan daarover met dc bcclc bende
tc discussiccrcn cn maande zo aan naar bod
te gaan. De menschen van de andero kamers
gingen toen weg Do woordvoerders en bel
hamels waren dc beklaagden K. cn F. Be
paald ernstig was do toestand niet; de moes
ten hielden hun mond, behalve de heide
hierboven genoemden,"
President: „Toen verschoon kapitein Jan
sen aan wien u den toestand uiteenzette."
Getuige: „Ik zei licrn niet wie de belhamels
waren, maar onmiddclijk zag deze, wie
eigenlijk de aanstokers waren."
President: „U is toén den gang ingegaan."
Getuige: „Ja zeker. Ik hoorde toen hoera
geroep en daarna kwamen de bewoners van
kamer 47 naar buiten, terwijl het ook van
de andere zijden toestroomde. In de voorste
rijen liepen weer de beide belhamels. Ik was
dien avond kapitein van piket cn waar
schuwde daarom dc militaire politic. Nog
andoren werden gewaarschuwd onmiddellijk
naar bed te gaan, maar men zeide: niet voor
dc arrestanten worden vrijgelaten. Een van
hon wilde eerst dc cellen inspectccren, ook
aan kapi. Jansen werd door dezen man die
eisch gestold, op dreigenden toon. Inlusschcn
word cr voortdurend gejoold en gezongen,
or word geroepen: d'r uit, d'r uit. Toen heb
ik do militaire politic laten ingrijpen. Er
werd een schot gelost en nadorhand vielen
verschillende arrestaties.
President: „Toen u in kamer 47 tusschen
de soldaten stond, heeft u toen verdachto do
V. gezion, ook later in don gang?"
Getuige: „In dc kamer bewoog hij zich als
een dor leiders."
Mr. de Jong (verdediger): „Wanneer kap.
Koene niet dc gedachte had gehad: ik moet
*en bepaalde gedragslijn volgen, zou hij zich
dan nog gestooten hebben aan het gedrag
der beklaagde K.?"
„Getuige: „Dé verhouding tusschen meer
dere en mindere is van dien aard, dal hier
wel degelijk door de verdachten verkeerd is
opgetreden. Hun houding was verontrustend
en onbehoorlijk."
Kapitoin Jansen bekleedde op den bewus
'en dag do functie van kapitein van den dag.
Hij inspecteerde de kamers en bespeurde op
kamer 47 een ontevreden geest. Men meende
dat twee menschen gearresteerd waren; i'ap.
Koene was ook op die kamer cn twee be-
fc.
RECLAMES
Van 11 rogcis f 4 09 elke regel meer f l.~
KLEERMAKERIJ
Fa. E. L. J. LAMME3TS
Amersfoort Ct,vSSsgd Grooingen
Uliechlschc weg 36. - Tel. 587
klaagden K. on F. vielen dezen voortdurend
in dc rede. Hun gedrag was zeer hinderlijk.
President: ,,U heeft zc toen gelast naar bed
tc gaan."
Getuige: „Jawel. I)e beklaagden K. cn F.
weigerden echter uitdrukkelijk, terwijl zo
don eisch stelden dat zé wildon weten,
waarom er twee jongens gearresteerd wa
ren,"
President: „U heeft toen gezegd dat ze
binnen tien minuten in bed moesten zijn
cn ging daarop weg. Toen u terugkwam na
die tien minuten kwamen er juist men
schcn uil kamer 47. Voorop liepen K. cn F.
Nogmaals heeft u ze gelast naar bed tc
gaan, inaai K. antwoordde: Neen, Steeds
word het rumoeriger cn van alle kanten
stroomde het toe. Ook de V. liep in dc voor-
Kto rijen. In liet algemeen heeft u toen weer
gelast naar bed tc gaan, maar cr word ge
roepen: „doe liet niet." De verdachte O.
vroeg aan u op een indiseiplinahcn toon of
hij de cellen mocht inspectccren.
Getuige „Juist; 't ging op eischcndcn toon.
hij schreeuwde bijna en was zeer opgowon
den Ei is geen sprake geweest van een
kalm verzoek, hij nam een zeer brutale hou
ding aan.
Presidont: Toen werd er van alle kanton
opgedrongen, torwij 1 men schreeuwde: d'r
uit,Nd'r uit. Toen viel een schot, dat op uw
verantwoording word gelost,-"
Getuige: „Ja, het ging over de hoofden
van do menschen hoon. Ik heb daarna op
nieuw de kamers geïnspecteerd en op kamc
60 heb ik beklaagde K. laten arresteonen. Hij
riep om hulp en verzette zich togen dc mi
litaire politic.'
Kapitein v.d. Bijl (Raadslid): „Weet u po
sitief dat F. geweigerd heeft naar bod te
gaan omdat hij eerst wil do weten waarom
er twee gearresteerd waren?"
Getuiggo: „Dan zal ik eerst mijn verkla
ring even mooten nalezen." (Gelach op dc
publieke tribune cn tcckcnen van afkon
ring).
Dc president waarschuwt het publiek zich
kalm tc houden.
Mr. do Jong (verdediger): „De toon'wnor-
op gevraagd werd dc cellen tc inspectccren,
welke indruk mankte dio op u?"
Getuige: „Die was zeer indisciplinair cn
kon niet door den beugel. Zijn heelc hou
ding wees daarop trouwens op.'
De verdachto K. ontkont op' cl schenden
toon tc hebben gesproken, de verdachte F.
heeft op fatsoenlijke toon gevraagd cn hooft
niet in ilc .voorste rijen goloopen. ontkent
dus- ook de l'citcn.
- Getuige: „Hun houding was niet discipli
nair, ik blijf bij mijn verklaring."
Sergeant Blankwater was op don 20 Sop
tembcr sergeant van den dag. Hij legt thans
een verklaring af, gelijkluidend cn kloppend
met de beide vorige. Ook hem had men ge
vraagd waarom dc twee menschen gearre
steerd waren, tor wijl men tc kennen gaf,
niet naar bed tc zullen gaan, vóórdat men
dil te weten zou zijn gekomen.
Kapitein v. d. Bijl: „Op welke manier is
het ciscli cn gegaan?
Getuige: „Hot clschèn was in het begin
niet onbehoorlijk en later, hoowcl luidruch
tiger, niet tegen de discipline."
Dc president leest de processen-verbaal
voor van getuige's vorige verklaringen,
waarin hij onder meer van manifestaties
spreekt.
Kapitein v. d. Bijl: „Maar eischen is tegen
de krijgstucht en dus tegen de discipline."
Getuige geeft dit too. maar de eischen wer
den behoorlijk gesteld.
Verdachte F.: „Dat klopt toch niet. met de
verklaringen van den kapitein." (Teekenen
van instemming op dc publieke tribune),,
Als getuigen worden voorts nog gehoord
de sergeants Nolthenius cn Duinkerken,
wier verklaringen geen nieuw licht op de
zaak werpen.
Getuigen a décharge.
Mr. de Jong doet dan enkele getuigen a
décharge hooren Een van hen ook militair
bij 10e Rog. Inf tc Ede. verklaart dat dc
geest onder dc soldaten vrij goed was; ook
op den bcwustcn avond liet die niot veel tc
wcnschcn over. Op aanstoken van ccn enke
ling zijn de manschappen in beweging ge
komen. De mcesten gingen uit nieuwsgierig
heid mee; het was een hcclc drukto op den
gang.
Dc getuige a décharge van der Meer, had
eveneens niets bemerkt van een oproorigen
geest. In het algemeen was de geest bij deze
herhalingsoefeningen beter dan vroeger. In
dc gang was geen bewust, voorüit opgezet
verzet, de mcesten gingen uit nieuwsgierig
beid mee.
Getuige ii décharge Snol heeft in dienst
verdachte O. loeren kennen. Hij. was een
goed kameraad, die wat voor z'n vrinden
overhad. Van een oproerige geest was goen
sprake; dien avond had men met den predi
kant een debatavond gehad en men wilde
juist naar bed gaan. toen er gerinkel van
glasscherven klonk. Dc jongens van de ka-
mor, waaronder verdachte O. gingen toen
naar buiten uit nieuwsgierigheid.
Dc getuige ij décharge Gecvekos kendo
verdachte K. als een sympathiek kameraad.
Bij hot opstootje word van achteren opge
drongen, de menschen die vooraan Hopen,
konden daar niets aan helpen.
Dc zitting wordt dan tot kwart voor twee
geschorst tot kwart voor drie.
Het requisitoir.
Mr. Aghina, auditeur-militair, neemt in
dc middagzitting zijn requisitoir. Hij consta
teert dat in den avond van den 20 Sept. twee
recruten zijn ovorgcgevon aan de politietroc-
pen; onmiddellijk na dit feit ontstond ru-|
moer, omdat er militairen waren die wilden I
Wélen waarom er gearresteerd was. Allerlei
grruchten doden de rondo; mon zei zelfs dat
de twee arrostanten gestoken waren, liet
simpele feit was uUéOU, dat de beide men
schen als getuigen moesten worden gehoord.
Daar den hooien dag geoefend was, moest
het afhalen der beide militairen wol 's
avonds geschieden.
Dit gebourdo op kamer 49 cn toen is op
die kamer een soort actie ontstaan om to
weten wat or to doen was. Toen nu om
streeks 10.20 kap. Koene zich in do kazorno
bevond, is door hom geconstateerd dut do
verdachte K. in den gang heen cn weer liep
on iedereen aan sprak. Dat heeft zijn arg
waan gewekt. Later voegde zich bij K. ook
dc verdnehto .S. Toon kap. Kocno op do ka
mers kwam, ontmoette hij daar een onte
vreden groep; op zijn vraag wat or aan do
hand was, trad dc verdachte F. naar voren,
die mededeelde dat or twéé militairen in
arrest zaten. Ook K. sprak in dezen geest
Ook O. bleef zich in de eerste rijen bewe
gen.' Doordat ros. kapt. de Bruync liet vuren,
is do herrie geëindigd Spr. meent, dat allo
punten der dagvaarding moer dan voldoende-
bewezen zijn. Dio feiten leveren gezamenlijk
op het misdrijf „militair oproer". De feitelijk-»
heid vereischt door art 124 is gelogen in d«
kreten „cr uit". Het had weinig gescheeld of
het misdrijf was muiterij geworden. Alle ver
dachten voor zich zijn schuldig aan het mis
drijf „militair oproer". Hoofdschuldigen zijn
H. K. cn F. De krijgsraud zal het wel niet
eens zijn met sorg. Blank water, die in tegen
spraak mot vroegere verklaringen het optreden
behoorlijk vond Er vielen hier geen eischen
tc stellen. Een ondergeschikte mag zich met
dergelijke zaken niet inloten. Daar er bevel
was gegeven om naar bed tc gonn. kon er van
verder onderhandelen geon sprake zijn. Ook
dc feiten ten opzichte van O. en W. zijn be
wezen en het optreden van S. en D. is zeer nn
onn dat van TI. K. en F. verwant. \X;. K, kwam
pos Inter in de kazerne cn sloot zich direct
aan cn is zich blijven verzetten tegen dc mi*
litnirc politie. Verdochten zijn als de belha
mels tc beschouwen. Do feiten waren van zeer
ernstiger) aard en nllecn het loffelijk optreden
dor mocrdcron heeft erger kunnen voorkomen,
Van een complot was geen sprake men knn
er zich over verheugen, dut de geest onder
de troep goed was, moor wat gebeurd is blijlt
niettemin ccn ernstig feit. De verdedigers zul
len straks wol clementie vragen. Dc krijgsraad
staat .voor oen moeilijke beslissing, temeer
daar verdachten altijd goed oppasten cn kost
winners zijn doch wot zou er gebeurd zijn,
als door een gelukkig toeval geen einde was
gemankt aan dit tumult.
Spr. viaagt schuldigverklaring van ollcn aan
militair oproer en van H K. en F non op
zettelijke ongehoorzaamheid tweemaal ge
plcegdD. en S. aan opzettelijke ongehoor
zaamheid, O. en W. aan opzettelijke onge
hoorzaamheid cn het oen meerdere bedreigen
met eenig .kwaad \V. K. aan opzettelijke on
gehoorzaamheid, feitelijke insurbordinatie, het
mondeling opruien, twoomaul gepleegd cn het
een meerdere bedreigen met eenig kwaad.
Dn volgende straffen werden gereguleerd
H. K. en F. 12, D. on S 10. O. ft. \V. 7. \V K
9 maanden gevangenisstraf.
Dc verdedigers ann het woord.
Dnorno kwamen de verdedigers ao.i 't woord,
het eerst mr. S. de Jong uit Amsterdam voor
H K. en O.
Volgens PI. staat vost dat cr niets onbe
hoorlijks is geschied.
Toen met simpele vragen geen bevredigend
antwoord word ontvangen, is een zeker gevoel
boven gekomen. Men is uit nieuwsgierigheid
in grooton getale near do gong goloopen, Een
groot aantal militairen hebben meegedaan en
deze 7 beklaagden vorkeeren in dezelfde po
sitie als dc honderden militairen, die niet aan
geklaagd zijn. Dc dugvnnrding noemt Spr.
zeer onduidelijk en werpt in verband daarmee
een exceptie op. Met dc hulp van qc grootc
pers hoeft pl. intusschen kans gehad de dag
vaarding tc lezen l Pl. meent dat in militaire
kringen oproer een andere klank heeft dan in
dc burgermaatschappij, wuar het iets gewel
digs is. Spr. heeft naar een feitelijkheid in de
dagvaarding gespeurd. Men heeft den term
„cr uit" uitgelegd nis tc bedoelen „de officie
ren eruit", doch Pl meent dat de bedoeling
was „de jongens er uit" Geen enkele aanwij
zing wijst op dc bedoeling door den auditeu.
aangegeven Niet is aangetoond dat feitelijk
heden, lichamelijke aantasting der officieren,
hebben plaats gehad. De Qenige leitelijkhcid
was het schot op dc ongewapende militairen
en het siaan met knuppels. Het militair opicci
kun niet als grond in het vonnis komen.
De krijgsiund zal H. K. en O. alleen kunnen
verooidcclcn wegens ongehoorzaamheid Een
eisch van 12 monndcr. voor vat er overblijlt
voor K. is exorbitant.
Van O. is alleen komen vost te staan dat hij
niet voldaan heeft aan do aanmaning om naar
bed tc gaan. Dc stiaf van 8 maanden daarvoor
acht Pl veel te zwaar.
Pl. behandelde daarna dc krijgstucht. Aan
oe hand van een historisch overzicht ion de
tucht in verschillende tijden betoogde hij, dn;
tucht iets tijdelijks is. De jongens, die hier
gefauld hebben, hebben or niet over nagedacht.
Zij zijn ook niet van buiten opgeruid.
Pl. hoopt dat men voidachten niet zal laten
boeten als zondebokken, voor wat zij ii?cr ge
daan hebben. Het geldt hier ccn strijd tus
schen het niet-lrger en het leger.
Jhr. mr. van Nispen tot Sevenacr verdedig-
de verdachte F. Wij moeten, zoo betoogde pl.,
een goed leger hebben, waarbij de krijgstucht
wordt gehandhaafd. De krijgsraad zal een oor»
deel moeten geven, dat rechtvaardig en moe
dig is. F. is hier niet de schuldige. Er is hier
verzet van zekere zijde en het congres in Den
Haag heeft veel tot het gebeurde te Ede bij
gedragen. Ook dc grooto pers heeft schuld,
met name ccn bepaald blad, dat altijd afbreekt
zonder een leidend beginsel te hebben. Plci-
tcr's cliënt is geen oproerkraaior. Spr. vraagt
geen clemcntio, doch een rechtvaardig vonnis
voor een eenvoudigen jongen, die zich liet
meeslepen door zijn gevoel, een vonnis dat
wellicht niet verwacht zou worden, doch dat
getuigen zal van moed en dat rechtvoardig is.
Mr. Loeff pleitte voor D. nietigverklaring
ven een deel der dogvoording, zoodat alleen
overblijft dc algemcene tenlastelegging en het
niet-gevolg geven aan een bevel.
Mr. van Zinnicq Bergmann, \V. K. verdedi-
.itïiu.ni,.,
gende, sloot zich ten dccle bij de vorige plot
ters aan. Verdachte koestert geen revolutio
naire denkbeelden Hij heeft spijt over het ge
beurde. Geen feiten zijn hem ton .'nsto gelegd,
waarvoor hij strafrechtelijk kan veroordeeld
worden. Hij heeft met de hcolo beweging niets
tc mokon gehad. Hij is gekomen in het gevaar,
dat hij niet gezocht had. Hij knn niet gere
kend worden tot hen, die uunlciding gaven tot
onlusten. Pl. vroeg ten slotte een clement
vonnis.
Mr. Adolmeyer stelde in het licht, dut het
vonnis van den krijgsraad zal zijn een bowlt»
van goed gedrag voor do betrokken officieren
Hij bestreed do dagvaarding op verschelden*»
punten, betoogde dat verdachte W. en S. de
ton v'nstc gelegde foiten niet hebben kunnen
bedrijven cn niet Hebben bedreven en vroeg
vrijspraak.
Nn re- en dupliek verzocht mr. 'Jong na
mens alle verdedigers dc invrijheidstelling van
verdachten. Dc krijgsraad achtte daartoo goen
teimen aanwezig cn bepaalde de uitspraak op
21 dezer.
Dc relletjes te Assen
Daarna werd behandeld do zaak tegen J. R.
tc Assen, die mondeling tot muiterij heeft op
geruid door te roepen: „Wij hebben de macht
nu in honden, wij zijn toch geen slaven von de
officieren."
Deze legde een vo'lcdig bekentenis af, maar
ontkende op ccn 3esbctreffcnde vraag, dat hij
iets heeft tegen het militaire gezag of de rnili-
taiie politic
Majoor Bicstraten lichtte het gebeurde toe
Terwijl hij met verduchto, die klachten had,
omdat hij niet naar huis mocht, daar hij in ar-
rost had gezeten, stond te praten, viel een
salvo, waarop getuige last gaf de militairen in
de kazerne terug to dringen. Hij heeft ver
dachte dc geïncrimineerde woorden niet hoo
ren gebruiken
Sergeant-majoor-instructeur J. Klort) doe'do
mede, dut een reserve-luitonnnt mot getrokken
klewang voor de soldaten stond. Hij ging weg
toen getuige kwam Deze Is er daarna in ge
slaagd do soldaten van het verkeerde van hun
optreden te overtuigen en zeide hun toe, dat
een commissie van hen een onderhoud zou
hebben met den majoor. Terwijl hij stond to
praten worden door verdachte do geïncrimi
neerde woorden gebruikt Later stond gotuipo
to praten met een paar militairen bij majoor
Bicstruten, toen getuige er ook bij kwam or«
nllerlfi hem persoonlijke zaken ging behande
len. Getuige merkte toen op, dat hij wel deed
of de heelo beweging voor hem was. Hij ant
woordde dnaiop: dat is ook zoo, want ik ben
de clown van de compic.
De auditeur-militair kende aan deze onlusten
een heel ander karakter toe dan aan die te
Ede Df> gevolgen waren ook veel ernstiger.
Verdachte had te veel gedronken. Hij was in
do ktftërne qetrnetaord on trok zingende over
het terrein Verdachte is een dor opstokers en
heeft de in He dagvaarding genoemde woor
den gesproken Hij heeft bekend de bedoeling
te hebben gehad de anderen over tc halen. Do
eisch luidde schuldigverklaring nar» opruiing
cn voroordceling tot' 12 maanden gevangenis
straf met aftrek van de voorloopigc hechtenis
cn ontslag uit den militairen dienst.
Mr S Lion pleitte op juridische gronden
vrijspraak.
Uitspraok 21 December.
Antwoord op dc vragen van
het Kamerlid Ter Laan.
Op vragen van het lid in de Tweede Kamer,
den heer K. ter Laan
1 Hebben de hoeren ministers reeds stappen
gedaan, om te bevorderen, dat de verdachten
van strafbare handelingen tor gelegenheid van
do hcrhnllngs-oofcningen uit dc voorloopigc
hechtenis wordbn ontslagen
2. Zoo neen, zijn zij dan bereid, om ten spoe
digste deze stappen to doen
3 Indien de hoeren ministers niet bereid
mochten zijn hun medewerking te vcrleenon
ten aanzien van al de genoemde verdachten,
zijn zij don althans bereid dit te doen voor
de soldaten van dc wacht tc Assen, die ge
weigerd hebben patronen in ontvangst to no
men
hebben de ministers von justitie en van oor
log geantwoord
Ad I en 2. Deze vragen worden ontkennend
beantwoord Dc ccrst-ondergetcckende heeft
echter aan den auditeur-militair opdracht ge
geven tc bevordoron, dat een spoedige berech
ting ter zake zoude plnats hebben. De behan
deling ter tc-echtzitting is inmiddels bepaald
op 14 December a s.
Ad 3. Deze vraag knn buiten beantwoording
blijven, waai blijkens berichten van den audi
teur-militair ter zake van het weigeren patro
nen in ontvnngst te nemen door soldaten van
dc wacht tc Assen geen personen in voor
arrest zijn cn ook nimmer in voorarrest ge*
wecst zijn
AANBESTEDINGSNIEUWS.
Door de Ncderlundscho Spoorwegen tc
Utrecht ia uanbesteed bestek No. 1343 (H.S.j.
Raming f 34000.
„Het verlengen van de pcrsonentunncl, het
wijzigen van het beslaando traplichnam, het
maken van in- en uitgang met bijkomendo wer
ken op het emplacement Velscn."
Bij do aanbesteding in twee perceelon (A*.
met gebruikmaking van de beide hulpbruggen
der Maatschappijen on B. met oigen ondervnn-
gingsmatcriaal) waren 33 inschrijvingen, waar
bij E. de Bruin to Hoogland, voor A 31791
cn B 32991.
Do hoogsto inschrijving was van R. Bijker
Haarlem: A 35948, B 36748.
Do laagste van P. Dubbeld tc Alkmaar: A
29610, B 29900.
RADIO CENTRALE TE SOEST.
Soest. - Even als in Zaandam en Vclsc-n
zal to Soest ccn Rudio-centrale mot gelegen
heid tot 350 aansluitingen, worden opgoricht.
Dc vercischte vergunning van Overheidswege
tot aanleg cn exploitatie van het „net" is be
reids verkregen.
BEKRONING GERO-FABRIKATEN.
Zeist. Op dc wereldtentoonstelling to PM-
ladelfia werden de Gero-fobrikoten van dc
Gerofabriek te Zeist bekroond met de hoogste
onderscheiding: „Grand Prize for general
excellence."
