„De Witte"
Feestdagen
Champagnes
Afd. Wijnhandel:
'euve Clicquot Ponsardiu
Komt U eens luisteren.
Ie Klas Wijnen
25 laargang No 151
ABONNEMENTSPRIJS ï0°'
DE EEMLANDER"
Vrijdag 24 December 1826
PRIIS OER ADVERTENTIEN met inbegrip van eea
EERSTE BLAD.
WILLEM GROENHUIZEN SrSfASSSft»
Gewaarborgd Gouden Trouw- en Verlovingsringen. - De juiste modellen
BUITENLAND.
Telefoon 22.
POTTEN CAVIAR
De echte Kaiser Boiugha Caviar.
a f 5.--
a 5.50
PianohandeS S. DUIJKER
havik 29.
Tel. 773.
KOLONIËN.
M
SPORTNIEUWS
foort2.10, per maind/0,75.
Idem franco per post f J.-—, per week (met eratls
renekering tegen ongelukken) f 0.176, alxondcrlijke
nummers 1 0.05.
AMERSFOORTSGH DAGBLAD
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF. aRNHEMSCHE POüRTWAL 2 A. FOSTAEKENINO N* «7910. TEL INT.813.
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en Ucldadigheids-adTeitentiên root de helft
der prijs- Voor handel en bedrijf bestaan teer
voordeeligc bepallncen voor het adverteeren. tcne
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
Kerstavond-gedachte
Wij allen kennen het geweldig-groote,
duizelingwekkende ideaal: „Vrede op aar
de". Maar niet altijd staat de werkelijke be
teckenis ons daarvan duidelijk voor den
geest. Daar komt nu het Kerstfeest en het
herinnert ons eraan; het roept ons toe: „Ver
geet het niet." Dat roepen de kerstklokken,
die luiden en weergalmen over stad en veld
Dat zegt ons het orgelspel, dat het gezang
begeleid van de tc zamen gestroomde me
nigte; dat zeggen tenslotte de lichtjes van
den stralenden kerstboom, waaromheen
rondom de kinderen zijn geschaard. Op al
lerlei wijze komt het tot ons, de waarschu
wing: „Vergeet het niet", het ideaal van ge
heel de mcnschheid: „Vrede op aarde". En
de menschen, die het altijd maar door druk
hebben en nooit den tijd hebben om zich
met idealen bezig tc houden, moeten nu
wel even luisteren naar dit groote geluid,
dat van alle kanten tot hun doordringt,
waarmede zij worden omsingeld, overal van
daan: het groote geluid van het „Vrede op
aarde".
Do kantoren zijn gesloten, de kinderen
hebben van school vacantie, de elders wo
nenden kceren terug naar het ouderlijk
huis; om het niet te vergeten. „Vrede op
aarde". Kerstkaartjes worden ons toege
zonden, men brengt elkander bezoeken, alles
om bet niet tc vergeten; het „Vrede op aar
de". En ondanks deze heftig bewogen tij
den, in deze tijden van onrecht en verbit
tering, waarin „de vrede" zoo heel* ver op
don achtergrond schijnt te geraken, mogen
wé het vredes-idcaal niet vergeten. En al
was de gehcelc wereld .één vuur en vlam.
dan nog moet. dit ideaal in ons zelf werke
lijkheid zijn. Vrede in ons zei ven, het Kerst
feest brengt ons dc verwezenlijking van dit
heilige ideaal. Het Kerstfeest brengt ons der»
vrede. Het Kerstfeest brengt ons het licht
en de warmte, dc verzoening en de liefde
Vrede op aarde. Vergeet het niet!
RECLAMES
Van 1—4 rezrls f 4 06 elke rceel meer f 1—
DUITSCHLAND.
EEN REGELING MET FRANKRIJK INZAKE
DUITSCH EIGENDOM.
Woensdagavond is door notawisseling tus
schen het Duitsche ministerie van buitenland-
sche zaken en den Fronschen nmbossodcur de
Duitsch-Franschc regeling van kracht geworden
over dc spoedige afwikkeling inzake dq
«equestratic van Duitsch eigendom. In Oct. is
die fcgeling getroffen. Daarbij heeft de Fran-
sche regeering verklaard, dat zij het op grond
van het vredesverdrag gesequestreerde Duit-
sche eigendom, voorzoover tot 30 Oct. '26 dc
liquideering nog niet begonnen is, vrij geeft
en dat zij definitief afziet van haar rechten
betreffende Duitschc eigendommen, die tot
dusver niet gescquestrccrd zijn. Overigens heeft
de Frnnsche regeering zich bereid verklaard
aan Duitschland cventueele liquidatie-over
schotten uit te betalen.
HET PROCES-ROUZIER.
Een nieuwe
Parijs.
behandeling to
Een bericht van Fronsche zijde uit Landaa
bevestigt, dat de drie door den Franschen
krijgsraad te Landau veroordeelde Duitschcra
herziening van hun vonnis hebben gevraagd er»
voegt er bij, dat dit verzoek door het hof v&n
beroep te Parijs zal worden onderzocht.
De verontwaardiging in
Duitschland.
B c r 1 ij n, 2 3 Dec. (H. N.) Uit verschil
lende deelen van het land worden voortdurend
protesten tegen het vonnis van Landau ont
vangen. De afgevaardigde uit den Palts Her
mann Hoffmann heeft rijkskanselier dr Marx
een telegram gestuurd, waarin hij op de ver
ontwaardiging wijst, die onder dc bevolking
der Palts over dit vonnis bestaat en den rijks
kanselier dringend verzoekt de noodige stop
pen te doen, om het onrecht te doen herstellen.
Ook verschillende vcreenigingen uit het Rijn
land, het Saargebied en do Palts hebben pro
testen ingediend.
Von Hocsch wendt zich tot de
Fransche regcering.
P a r ij s, 2 3 Dcc. (H. N.) Dc Duitsche ge
zant heeft gisteren in het ministerie van bui-
tenlandschc zaken een langdurig onderhoud
met den secretaris-generaal Berthelot gehad,
waarin hij, naar "het Journal meldt, gewezen
heeft op de verontwaardiging, die in Duitsch
land over het vonnis van den krijgsraad io<
Landau is gewekt.
Von Hocsch wees op dc buitengewoon
scherpe uitlatingen in de pers en gaf tc ver
staan, dat de Duitsche regeering niet in staat is,
om de beweging te onderdrukken.
Deze stap wordt als een inleiding van een
scherp protest verwacht, waartoe het Duitsche
kabinet gisteren heeft besloten
De vrijspraak van Rouzicr een
voldongen feit
Frankfort, 23 Dec. (H. N.) Daar de
Fransche auditeur-militair geen hooger beroep
tegen het vonnis van den krijgsraad te Landau
heeft aongeteekend, is de vrijspraak van Rou
zicr een voldongen feit geworden
HET GESCHIL IN DE
SCHOENNIJVERHEID.
B e rij n, 2 3 Dec. (H. N.) De onderhan
delingen, vandaag in het ministerie van ar
beid gevoerd naar aanleiding van de aan-
vraog der vakvereenigingen in dc schoenin
dustrie om dc op 16 December gedane uit
spraak bindend te verklaren, hebben tot geen
resultaat geleid. Dc voorzitter deelde mede,
dot dc rijksminister van arbeid zich zijn be
slissing voorbehoudt.
VERDUISTERING EN EEN ZELFMOORD.
B c r 1 ij n, 2 3 D e c (H. N.) De kassier van
het station te GJogou heeft, nadat verduiste
ringen tot een bedrag van 40.000 mark wa
ren ontdekt, zelfmoord gepleegd. In een ach
tergelaten brie: heeft hij zijn schuld bekend.
WINTER.
B cr 1 ij n, 2 3 Dec. (H. N.) In Noord-
Duitschland is overaJ vorst opgetreden. In
Oost-Pruisen vriest het tot 15 graden. De
laagvlakten zijn voor ccn groot gedeelte met
sneeuw bedekt.
BELGfE.
BELGISCH-PORTUGEESCHE KOLONIALE
SAMENWERKING.
Dc Belgisch-Portugeesche conferentie, die on
langs to Lissabon bijeenkwam, heeft in een
geest van wederzijdsche samenwerking en ver
trouwen het vraagstuk van de gemeenschap
pelijke koloniën der beide landen bestudeerd
Territoriale kwesties waren van dc onderhan
delingen buitengesloten, die alleen betrekking
hadden op problemen van den meest-urgenten
aard. De commissie bepaalde, dat, onder voor
behoud van goedkeuring door de regeeringen,
de conferentie spoedig opnieuw bijeen zou ko
men tot het vaststellen van de bewoordingen
van conventies, behelzende de vastgestelde be
ginselen en de maatregelen vnn uitvoering.
FRANKRIJK.
HET CONGRES DER RIJKSAMBTENAREN.
Een cisch tot salarisherziening
Het congres van ambtenoren heeft met 489
tegen 186 stemmen een voorstel van het
bondsbestuur aangenomen, dot herziening van
de tractementcn eischt met een minimum van
10.000 francs en ccn maslmum van 100.000
francs. Het congres gaf het bondsbestuur véT-
der vrijheid in het heeJe land ccn krachtige
campagne tc beginnen, terwijl dc ambtenaren
bereid zijn om zoo noodig over te gaan tot
staking tot het verkrijgen ven herstel van hun
positie.
ENGELAND.
EEN MAATREGEL VOOR DE VOLKS
VOEDING»
Met 1 Januari a.s. wordt een bepaling van
kracht, volgens welke negentig procent dei
levensmiddelen, die en détail worden verkocht,
geen verduurzomingsmiddclen mogen bevat
ten. Er blijven nog slechts enkele levensmid
delen over, die deze verduurzomingsrpidde-
len mogen bevatten, maar slechts in kleine,
nauwkeurig vastgestelde hoeveelheden
DE KERSTDRUKTE.
Uit Londen wordt bericht, dat ondanks de
geweldige verliezen, die geleden zijn tenge
volge van de jongste langdurige stopzetting
van dc Engelsche steenkoolindustrie en ook ten
gevolge van de langdurige malaise in de in
dustrie, de winkels en straten van Londen ter
gelegenheid van Kerstmis krioelen van koopers,
die geld in overvloed uitgeven De uittocht
naar het vasteland cn alle deelen des lands tot
het doorbrengen van de vacantie is reeds be
gonnen. De treinen op de voornaamste lijnen
zijn verdubbeld.
DE KOUDE.
Het koude weer is gisteren over heel Enge
land blijven aanhouden en uit het district Penn
in Lincolnshire zijn de eerste berichten geko
men van schaatsenrijden. Op dc High Peak
in Derbyshire heeft het hevig gesneeuwd; Lon
den en het Zuiden kregen nu en don een buitje
mee. Droog mooi Kerstweer wordt verwacht,
met ijzig koude Oostenwinden echter.
ITALIË.
EEN NIEUWE KARDINAAL.
Dc paus heeft een openbaar consistorie ge
houden, waarin hij kardinaal Gamba den hoed
opzette in tegenwoordigheid van het diploma-
ter.corps, den roomschen adel en tullooze ge-
noodigden Vervolgens hield de paus eer. ge
heim consistorie, waarin de benoeming var.
verschillende bisschoppen werd bekend ge
maakt.
Dfe AANSLAGEN AP MUSSOLINI.
De desbetreffende processen.
Volgens de bladen zal het speciale ge
rechtshof, belast met dc behandeling vun dc
aanslagen op den minister-president, bestaan
uit de vijf consuls van de fascistische militie
met generaal Zanna als president. Het proces
tegen Zaniboni en generaal Capello zal 25
Januari beginnen, dot tegen J-ucetti 22 Fe
bruari Inzake het proces tegen miss Gibson is
nog geen datum vastgesteld.
Uw bestellingen voor de a. s.
FEESTDAGEN als HORS D'O.UV ES
OESTERS, KREEFT, CAVIAR en di
verse Schotels worden gaarne tijdig
ingewacht.
f 4, f 6.—, f 7.50 en hooger.
Voor de a.s.
Moët et Chandon
Brut tmpérial
Kenny Goulet
George Goulet
Pommery
Mumm
Perrïer Jouët
ivroy
Lanson
Demi Sec - Sec - en Brut
Verder alle
Zonder eenige verplichting demon
streert men U gaarne de radiotoe
stellen vanaf f 150.— compleet,
met 4 Phiiips'ampen.
Vaita accu, Dr, Nespen Luidspre
ker enz.
Desveik. gemakkelijke betaling,
SLUITING VAN NACHTELIJKE
DANSLOKALEN.
Volgens de Popoio di Roma heeft de Romein-
schc prefectuur het voornemen om op grond
van een streng onderzoek in Rome alle nach
telijke denslokalen te sluiten.
BULGARIJE.
ERNSTIGE ONTPLOFFING.
Verscheidene personen gewond.
Groote schade.
Een door het ontvlommcn van lichtgqs ver
oorzaakte ontploffing bracht groote schade toe
aan het centrale stationsgebouw cn den spoor
weg te Sofia. Dc adjunct-stationschef en ver
scheidene beambten werden ernstig gewond.
De materieele schade is zeer groot.
Bij het onderzoek naar de oorzaak van de
ontploffing is gebleken, dal de ontploffing heeft
plaats gehad in de buis, die het gas voor de
verlichting van de wagons van de gasfabriek
voert naar de plaats, waar dc gashouders van
dc wagons gevuld worden Het gas was door
een lek in die buis een wissclwachtershuisje
binnengestroomd. Toen daar een wisselwachter
binnentrad met een brandende lamp in de hand
volgde de ontploffing.
De toestond van de gewonden is bevredi
gend. Men verwacht, dat zij er het leven af
zullen brengen.
BRITSCH-INÜIE.
EEN BEKEND HINDOESCH HOOFD
GEDOOD.
Uit Dchli wordt d.d. 23 Dec. bericht, dot
het bekende Hindocschc hoofd Swami Shrodo-
rand door een Mohamcdoon is gedood. Alle
winkels zijn gesloten. Dc politie heeft maat
regelen getroffen tot het verhinderen van ccn
oproer.
Nader wordt gemeld, dot in dc stad een pa
niekstemming heerscht. De moord heeft dc
Hindoegemccnschnp ten zeerste bewogen.
JAPAN.
DE TOESTAND VAN DEN KEIZER.
Een verergering.
Het officieel bulletin van gisterenavond luidt,
dat het hart van den keizer zwak wordt. De
pols is onregelmatig, de ademhaling wordt
sneller. De regent en verschillende poleisdie
naren zijn in allerijl aan het ziekbed geroepen
CHINA.
DE VERWARRING IN CHINA.
Het Britschc memorandum vindt
geen gunstig onthaal bij de natio
nalisten.
Ofschoon het Britsche memorodum, waarin
de aanvaarding eener gewijzigde politiek in
China door de verdragsmogendheden in over
weging wordt gegeven, nog niet is gepubli
ceerd, verklaart het orgaan van dc Kocmintnng
namens de nationalistische beweging beslist,
dot de voorstellen volkomen onaonnemelijk zijn.
Het gevolg van het nieuwe aanbod zal, volgens
het blad, alleen zijn, dat de reeds verbitterde
houding van het Chineeschc volk tegenover
zijn meedoogenloozen Imperialistischcn vijand
er door wordt versterkt.
Japans houding ten opzichte von
het memorandum.
De Japanschc regeering heeft, aldus een be
richt uit Tokio, nog geen beslissing genomen
ten aanzien van hoor standpunt tegenover het
Britsche memorandum Dc meening der pers
is verdeeld. De Jijisjempo stoot sympathiek
tegenover het Britsche standpunt, moor betwij
felt, of andere mogendheden met bizondere
belangen zich er bij zullen aansluiten. De
yamoto Sjimbocm is van oordcel, dat Groot
Brittannië tracht de Japonsche regeering om
den tuin tc leiden.
VEREENIGDE STATEN.
DE PETROLEUMSCHANDALEN.
Het proces Fall-Sinclair.
Het opperste gerechtshof van. het district
Columbia heeft het cassoticmiddel, aangevoerd
door den advocaat van Fall, den oud-minister
van binncnlondsche zaken, cn Sinclair, den
petroleummagnaot, verworpen Daarbij werd
betoogd, dat dc beschuldiging van een onge
oorloofde verstandhouding tuschen hen beiden,
naar aanleiding van de verpachting van de
regeeringsconcessies van Teapot Dome, moest
v/orden ingetrokken, aangezien de regeering er
blijkens het vonnis van 16 dezer niet in ge
slaagd is hetzelfde ten aanzien van Fall en
Doheny tc bewijzen. De beklaagden hebben
daarna terechtgestaan en hun onschuld volge
houden
MIDDEN-AMERIKA.
DE OPSTAND IN NICARAGUA.
Amerika zendt matrozen.
Het Amerikaansche departement van staat
maakt bekend, dat er Amerikaansche matrozen
aan land zijn gezet in het district Rio Grande
(Nicaragua), om lijf en goed van Amerikanen
cn buitenlanders te beschermen.
Oost-Indië.
DE COMMUNISTISCHE RELLETJES
OP JAVA.
Vijf be,ndelciders voor den land
raad te Batavia.
Batavia, 23 Dec. (Aneta). De landraad
ving dc behandeling aan van de zaak tegen de
vijf leiders der bende, die bestemd was' op 12
November een aanval te doen op de bestuurs
gebouwen te Meesler-Cornelis en die den poli
tieagent Karet vermoord heeft. Er bestond zcei
groote belangstelling van alle landraden. De
aanval ging niet door, omdat de maan opkwam.
De beklaagden bekennen de eerste ten laste leg
ging den opstand, maar ontkennen den moord.
De getuigenverklaringen van leden der bende
zijn echter zeer bezwarend. Hieruit blijkt, dot
velen meetrokken zonder te weten, wat het doel
van den opstandw as. Zij zagen den agent af
slachten Beklaagde Soekrawinato, de leider der
bende, beweert, dat hij feitelijk de aanstoker is
van den opstond op West-Ja va. Hij erkent, dat
de communisten en nationalisten samengaan tot
omverwerping van het gezag, waarna de grond
slag voor een communistischen regceringsvorm
zou worden vastgesteld. De uitspraak is op
morgen bepaald.
De hoofdleider uit het Laboeansche
gearresteerd.
Batavia, 23 Dcc. (Aneta). Een patrouille
arresteerde Hadji Kasan, den hoofdleider van
de onlusten in het Laboeansche, op wiens
arrestatie de politie gesteld was,
GESLAAGDE TOCHT VAN EEN LUCHT*
ESKADER.
Van Bandoeng via Batavia naar
Sumatra.
In den morgen van 18 November om 6 u,
45 vertrokken uit Bandoeng met drie kwartier
vertraging wegens den mist zes Fokker- cn zes
De Havilondvliegtuigcn via Batavia naar Tc*
lok Bctong Zij voerden tien postzakken mede,
wegende 241 K.G., waarvan negen bestemd
voor Bntnvin cn één voor Telok Betong.
Dc Legercommandant hield voor het ver
trek ccn toespraak, waarin hij de vlucht ccn
belangrijken stap noemde in de ontwikkeling
van het civiele luchtverkeer naar Singapore en
naar Europa.
Hij wenschte den vertrekkonden namens den
chef van den staf, die verhinderd was het
vertrek bij te wonen, succes toe.
Zes der vliegtuigen arriveerden om half acht
te Tjililitan (bij Batavia Red.) Tien minuten
later landde dc rest. Zij gaven de mail voor
Batavia of cn namen die voor Telok Betong
mee. Resp. 8 u. 10 en 8 u. 25 vertrokken zo
weer.
De vliegtocht dien dog nangevongen naar
Tandjong Knrang, was, volgens de rrPr. Bo
de" een voorlooper van verdere vluchten in
die richting. No dezen tocht zou een beslissing
worden genomen over een vlucht van Ban
doeng naar Bnnkn cn Billiton. Bij Muntok is
een landingsterrein, dat o.m. gebruikt werd
door Van der Hoop, terwijl volgens verklaring
van den gewezen vlieger H. J. F. Nab, die op
dot eiland werkzaam is, ook op Billiton zich
een goed bruikbaar vliegveld bevindt.
Later werd gemeldDc twaalf vliegtuigen
zijn tc Tondjong Korong gearriveerd. Het ent
housiasme was geweldig. Drie dc.' aeroplanes
keerden om halftwaolf terug.
ASSISTENT OMGEKOMEN
Door sabotage.
In den nacht van Maandag op Dinsdag 16
November, tusschen 1 uur en half twee, heeft
tc Soekodono als gevolg van sabotage een
ernstig roilbnonongeluk plaats gehad, dat één
der Europeesche employés het leven kostte.
In genoemden nacht reed dc laatste lorrie-
trein naar de fabriek terug dc campagne was
nagenoeg ofgcloopcn.
Dc heer de Bruyn, snijveldopzichter, reed
met dezen trein welke het laatste riet vervoer
de, naar zijn woning in dc nabijheid von het
emplacement terug. Door hij het op dc loco
motief te warm vond, nam hij plants in den
kolenwagen, tusschen locomotief cn lorricwa-
gens.
Even vóór den wissel stopte de locomotief;
de man stapte er af, liep vooruit cn trok den
wissel om, waarbij hij het wos donker en
hij hod geen licht niet schijnt tc hebben go-
zien dot stcenen bij dc wisscltong waren ge*
legd.
Even daarna reed het treintjo verderde
locomotief reed door doch dc rest werd noor
het andere spoor getrokken, waardoor dc ko
lenwagen omviel, terwijl dc volgende wagens
tegen de locomotief drukten.
De heer de Bruyn werd volgens het Socr.
Hbld. op slog gedoodborstkas was geheel
ingedrukt.
Een onderzoek naar dc gepleegde sobotago
wordt ingesteld. Vooralsnog volt niet tc zeg
gen of hier aan politiek moet worden geda- ht
Wél kan er op worden gewezen dat in do nf-
geloopen campagne herhaaldelijk gevallen von
sabotage op de railboon von Soekodono ploV.s
vonden.
TWEE INLANDERS DOOR EEN "*1
EUROPEAAN DOODGESCHOTEN.
Op een nacht heeft zich een opzienbarend
drama nabij Klakoh afgespeeld.
Op den weg welke zich een weinig ten Zui
den van Klaknh afbuigt naar Djembcr, juist
aan den voet van den heuvel welke westelijk
van dc kolonie van Pro Juventute ligt, woont
dc heer J D, tot wiens terrein die heuvel
behoort
Do zoon van den heer D., ziende dat een
Madoerees, die daartoe het recht niet had,
gras sneed 'op dezen grond, raakte met hem
in twist en schoot hem daarna in dc borst.
Een tweede Madoerees, zijn kameraad ge*
wond ziende, snelde hem, volgens het Soer
Hbld., ter hulp. Hij bracht D. jr. met een kap
mes een vrij onbeduidende wond in den rug
toe, wéarop D. jr. hem neerschootdeze ge
troffene bleef op de plants dood.
De oerstgewonde Madoerees is sedert
eveneen overleden.
De oss.-rcs. van Loemadjang stelde terstond
een onderzoek in.
VoctboL
WEDSTRIJDPROGRAMMA.
Zondag, 26 December
AFDEELING I.
Eerste klasse.
't Gooi—R.C.H.
Tweede klasse.
A. West Frisia—Zeeburgia; V.V.A.—K.F.C.;
HaarlemSchoten. B. VeloxVoorwaarts; D.
E.C.—Z.V.V.KampongAP.C.
Derde klasse.
A. ZJ^.C.E.D.W.; T.O.G.—OjD.E.; D.W.V.
Sloterdijk; B. Neerlandia—O.S.V.; D.W.S.—i
Purmersteijn; Amstel—Watergraafsmeer; C.
Quick—Wilhelmina Vooruit; RapiditasBaarn;
S.D.W.Allen Weerbaar; D. Zeist—Z.N.C.;
CulemborgVriendenschaar,