AMERSFOORTSCH DAGBLAD
„De Witte"
Feestdagen
Champagnes
Afd. Wijnhandel:
Veuve Clicquot Ponsardin
Komt U eens luisteren.
DE EEMLANDER"
BUITENLAND.
LOUIS KLEIN
POTTEN CAVIAR
le Klas Wijnen
Pianohandel S. DUIJKER
F. H. LOMANS
BINNENLAND. 1
ABONNEMENTSPRIJS f"3 ""ndCD voorf™^
PRIJS OER AOVEHTEHTIEH mcl inbegrip van een
EERSTE BLAD.
AHERSroORT
Telefoon 22.
De echte Kaiser Bolugha Caviar.
a f 5.--
a f 5.50
Havik 29, Tel. 773.
Electro- en Radio Technisch Bureau
2ij Jaargang No 154
i
toort/ 2.10, per maand ƒ0,75,
id tm franco per post f 3.—*. per weck (met gratis
vei zekering legen ongelukken) f 0.175, afzonderlijke
nunztners f C.O5.
ti
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOFF.
BUREAU.
ARNHEMSCHE POO'RTWAL 2A.
POSTREKENING N°. 47910. TEL. INT 513.
Woensdag 29 December 1S26
bewijsnummer, elke tegel meer I 0.25, dienstaanbie
dingen cd Licidadigheids-advcitentiën voor de helR
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer
voordcclige bepalingen voor het advcrtceren. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
DUITSCHLAND.
DE KABINETSCRISIS
Luther Rijkswcer-jninister
Dc B. Z am Mittag acht het „meest interes
santo' voor stel tot oplossing der regceringscri-
sis het aanbieden van do rijkswecrportefeuille
in het nieuwe kabinet aan den voormaligen
rijkskanselier dr. Luther.
DE ONTRUIMING VAN HET RIJNLAND.
Weenen, 28 Dec. (H.N.) Volgens de Neue
Frcie Presse zal het Rijnland op 31 Januari
1928 geheel cmtruimd zijn.
DE JUNI CERSWERKE TE DESSAU.
Berlijn, 2 8 Dec (V. D.) Naar verluidt,
heeft het rijkskcabinet een overeenkomst goed
gekeurd, volgems welke de Junkerswerke te
Dssau geheel lo&s komen te staan van het rijk.
DE ACHTURENDAG.
IRatilicatie door Duitschland
aanstaande.
Volgens de D'oitsche bladen heeft de rijks-
regeering het Internationaal Arbeidsbureau te
Geneve medeged aeld, dat zij de overeenkomst
van Washington tnooens den nchturendag on
middellijk, nadat d(«> DuitsrKe wet inzake do be
scherming van dcgi arbeid door den rijksdag
zal zijn afgedaan, zal rotificeeren.
DE BARMAT-AFFA1RE.
B c r 1 ij n 2 8 D' e c. (H. N.) Het proces te
gen d" ge_ roeders Barmat en hun medebe-
klaagden za! op TT Januari beginnen.
In het geheel zullen T4 beklaagden terecht
staan, daaronder de gebroeders Julius en Hen
ry Barmat, de vroejgere Obcrfinanzrat Heiwig
en de vroegere afgevaardigde Lange Hcgert-
manrt.
De dagvaarding leq't actieve en passieve om-
Looping, bedrog en vergrijpen tegen de wet op
de naamlooze vennootschappen ten laste.
HET INCIDENT TE MAINZ.
Een bcketnlcnis der Franschc sol
daten.
Volgens de FranscKo bladen zou uit de in
lichtingen, verschaft door den staf van het
Rijnlcger, voortvloeien., dat de twee soldaten,
die in den Kerstnacht door Duitschers zouden
ziin ueslagen, hebben bekend, dat zij in staat
van lichte dronkenschap verkeerden en dat zij
met de Duitschers twÊst hebben gezocht.
TREINBOTSING.
Berlijn, 28 Dec. (V. D.) Hedenmiddag is
op het baanvak PaderbomAltenbecken een
personentrein op een goederentrein ingereden.
Verscheidene goederenwagons werden ver*
nield, terwijl van den personentrein een ba
gage-wagen en een vierdo klasse-wagon ont
spoorden en zwaar beschadigd werden. Of er
persoonlijke ongelukken hebben plaats gehad
staat nog niet vast.
BELGIE.
EIGENDOMMEN VAN VOORMALIGE
VIJANDEN.
Het staatsblad zal heden een koninklijk be
sluit bevatten, waarbij het beslag zal worden
opgeheven (op verzoek der huidige eigenaren
en op verordening van den president der recht
bank) op de bosschen, die op 4 Aug. T9T4 aan
«Jnderdanen van voormalig vijandelijke landen
toebehoorden en sindsdien, en nè 15 Novem
ber T9T8, door Belgen of onderdanen van ge
allieerde of neutrale naties werden verworven.
FRANKRIJK.
SPIONNAGE OP LUCHTVAARTGEBIED.
T Een buitenlander aangehouden.
De Süreté Générale heeft, aldus wordt uit
Parijs gemeld, een buitenlander gearresteerd,
Vivian Stranders genaamd, directeur van ver
schillende vliegtuigfirma's te Berlijn. Hij wordt
beschuldigd tijdens verschillende reizen naar
Parijs voor rekening van Duitschland te heb
ben gespionneerd. Een zekere dr. Weber, deel
uitmakend van een Duitsch spionnagebureau,
had Stranders een vragenlijst voorgelegd, be
trekking hebbende op de vorderingen van de
Fransche luchtvaart en op de jongste ontdek
kingen op het gebied der bewapening in het
algemeen.
Stranders zou het doel zijner opdrachten te
Parijs hebben bekend.
Volgens een nader bericht uit Parijs heeft
de enquête vastgesteld, dat dc spion Stran
ders een oud-officier uit het Britsche leger is.
Men gelooft niet, dat hij op doeltreffende
wijze de vragen van de hem door Weber
voorgelegde vragenlijst heeft kunnen beant
woorden.
EEN ONGELUK BIJ DEN BOUW
VAN EEN HOOGOVEN.
Dertig arbeiders het slachtoffer,
üit Metz wordt d.d. 28 Dec. gemeld:
In het naburige Pont a Mousson is een Pa-
rijsche firma bezig met den bouw van een
hoogoven. Toen heden drie groove betonpalen
van T meter 20 in doorsnee en 25 meter leng
te zouden worden opgericht en door middel
van een platform met elkaar zouden worden
verbonden, stortte dit met donderend geraas
in. Dertig arbeiders werden meegesleurd.
Zes hunner waren terstond dood, tenvijl de
anderen voor het meerendeel zwaar gekwetst
werden. De oorzaak van de instorting is nog
niet bekend.
ENGELAND.
EEN TELEFONISCHE VERBINDING MET
NEW YORK.
De minister van posterijen deelt mede, dat hij
hoopt in Januari a s den telefoondienst tus-
schcn Londen en New York voor het gebruik
te kunnen openstellen. Een gesprek van drie
minuten zal T5 pd st kosten en elke minuut
méér' vijf pd. st
Er zal een korting worden toegestaan, wan
neer de atmosferische omstandigheden het ge
sprek storen. Men kan particulieren oproepen
en indien de opgeroepen personen geen ver
binding met den aanvrager krijgen, zal deze
slechts twee pd. st m betalen hebben
SPANJE.
DE INTELLECTUEELE TOENADERING.
Een Spaonschc commissie.
Er is een decreet gepubliceerd, dat ccn com
missie voor intcllectueelc betrekkingen in het
leven roept, welke onder patronaat van den
minister van buitenlandsche zaken staat en den
minister alle nuttige inlichtingen zal verschaf
fen met betrekking tot het Spoansche onder
wijs in het buitenland en dc uitwisseling van
wetenschappelijke, literaire en ortistieko ge
schriften, enz. met andere landen.
De commissie zal rechtsprsoonlijkheid bezit
ten om legaten en giften voor dit doel in ont
vangst te nemen.
De minister van buitenlandsche zaken heeft
den nadruk gelegd op het gewicht van het
decreet, dat deze commissie vormt, welker
voornaamste doel is mede te werken aan de
intensieve ontwikkeling der wetenschappelijke,
literaire en artistieke betrekkingen tusschen
Spanje en het buitenland.
VERDUISTERING.
P a r ij s, 28 Dec. (H. N.) Volgens een be
richt uit Madrid is markies Nine Campo Bianco
in hechtenis genomen, die zonder daartoe be
voegd te zijn een bedrag van 9 millioen, behoo-
rende aan een door hem opgerichte hypotheek
bank, ten eigen bale hod aangewend.
NOODWEER.
Groote schade en
slachtoffers.
'crschillcndc
Over het grootste gedeelte van Spanje, o. a.
in het noorden en aan do kust der Middcl|and-
scho Zee, blijven do sneeuwstormen voortwoe
den. Zij richten veel nadeel aan en dc sinaas-
appelenoogst heeft onberekenbare schade ge
leden.
Een orkaan, gevolgd door een vloedgolf, ver
nielde een honderdtal booten. In Caètellon de
la Plana en Vinaroz stortten eenijc huizen in
en werden personen gedood en gewond. In
La Granj'a daalde de temperatuur tot 23 gr.
onder nul; in Madrid stierven zes personen ten
gevolge van do koude
Nadere bizonderheden.
De Evening Standard meldt nog volgens een
V. D.-bericht, dat tal van telegraaf- en tele
foonverbindingen zijn verbroken. Valencia zit
zonder electrisch' licht. Ook zijn daar geen
klanten uitgekomen Tal van kleine buitenland
sche schepen zijn op de kust gestrand. In An-
dalusië en aan de Middellandsche Zee duurt
de sneeuwval voort en tengevolge van het
koude en natte weer is to Barcelona oen griep
epidemie uitgebroken.
KOUDE.
In het binnenland van Spanje hecrscht
strenge koude Tc Segovia daalde de thermo
meter tot T7 graden onder het vriespunt Te
Madrid zijn in één nacht vijf personen dood
gevroren.
ALBANIË.
WIL ACHMED ZOGOE KONING WORDEN?
Volgens de Servische Politika, in deze geen
onverdacht zuivere bron, heeft Italië beloofd
den Albaneeschen premier Achmed Zogoe te
steunen bij zijn poging om zich tot koning ui*
te laten roepen. Zijn eerste poging is echter
reeds mislukt. Achmed Zogoe had zich tot
Frankrijk gewend, maar Frankrijk had zijn
steun ontzegd, daar het in Albanië geen mo
narchie wenscht en omdat het ook niet bij
zonder veel sympathie voor den persoon van
Achmed koestert. Mussolini was er niet in ge
slaagd het standpunt van Frankrijk te wijzi
gen. Ook Chamberlain had zich tegen het
plan uitgesproken. Achmed zou zich nu alleen
met behulp van Italië tot koning willen laten
uitroepen, in de hoop, dat de groote mogend
heden zich later wel bij de uitgemaakte zaak
zullen nederleggen, vooral omdat het Ita-
liaansche hof Achmed een Italiaansche prin
ses tot vrouw zou hebben toegezegd. u
DE AARDBEVING.
Rome, 28 Dcc. (H. N.) Volgens nadere
berichten is een gedeelte van Durazzo door de
aardbeving verwoest.
POLEN.
SPIONNAGE IN OPPER-SILEZIE.
Uit Kattowitz wordt van Poolsche zijde ge
meld, dat daar een nieuwe ernstige spionnage-
zaak is ontdekt, waarbij bekende personen zou
den zijn betrokken Een lid der gemengde
Poolsch-Duitsche commissie zou, met medewe
ten der Duitsche autoriteiten, een spionnage-
dienst hebben georganiseerd, met het doel dc
regeering doartoc opzettelijk vervaardigde do
cumenten te verschaffen, welke, naar het heet,
moesten dienen om de anti-Poolsche campagne
der Duitsche delegatie te Genève te vergemak
kelijken. Er zijn eenige personen gearresteerd
en men heeft een cheque gevonden, uitgeschre
ven in verband met de betaling voor de leve
ring der politieke en. militaire documenten.
UXRE:CHT.scmeistraat
J KOOI MAM
Uw bestellingen voor de a. s.
FEESTOAGEN als HORS D'OEUVRES,
OESTERS, KREEFT, CAVIAR en di
verse Schotels worden gaarne tijdig
ingewacht.
f 4,—, f 6,—, f 7,50 en hooger.
Voor de a.s.
Moët et Chandon
Brut Impérial
Henny Goulet
George Goulet
Pommery
Mumm
Perrier Jouët
Ivroy
Lanson
Demi Sec - Sec - en Brut
Verder alle
Zonder eenige verplichting demon
streert men U gaarne de radiotoe
stellen vanaf f 150.— compleet,
met 4 Philipslampen.
Varta accu, Dr. Nespen Luidspre
ker enz.
Oesverk. gemakkelijke betaling,
Laat uw Radio aansluiten op
het eiectrische licht door het
Utrechtschestr. 15 - Amersfoort
Aangesloten bij den Ned. bond van
Radio Handelaren.
HONGARIJE.
DB NIEUWE MUNT.
Boedapest, 28 Doc (V. D.) Het nieuwe
betaalmiddel, de pengoe, is met succes inge
voerd. Nergens hebben moeilijkheden plaats
gehad. De nieuwe munten werden integendeel
door do bevolking begroet. Men ziet thans
reeds overai do pengoe en do heller Vooral do
zilveren muntstukken van één pengoe en de
bankbiljetten van 5 en 10 pengoe worden ge
vraagd. Do prijzen in den handel zijn reeds in
pengoe vastgesteld. Dc overgang heeft snel
plaats gehad.
Met'de invoering van dc pengoe is een ein
de gekomen aan dc vele nullen, daar T.800.000
kronen gelijk is aan één pengoe. Het oude
papiergeld wordt zoo spoedig mogelijk aan dc
circulatie onttrokken
ROEMENIE.
RUSSISCHE COMMUNISTEN IN ACTIE.
Warschau, 28 Dcc (H. N.) Lcmbcrgschc
bladen melden, dat een aantal communisten
aan de grens van sovjet-Rusland en Roemenië
getracht hebben den Dnjcstr over te steken,
teneinde de Roemeensche communisten van
oorlogsmateriaal te voorzien Zij werden echter
door de Roemeensche grenswacht overvallen
en gedwongen op Russisch gebied terug
trekken.
LITAUEN.
DE TER DOOD VEROORDEELDE
COMMUNISTEN.
B e r 1 ij n2 8 Doc. (V. D.) Uit Kowno
wordt het bericht inzake de executie van do
vier door het militair gerechtshof tor dood
veroordeelde communisten herroepen. Noor
gemeld wordt, is hun door president Smetona
gratie verleend
RUSLAND.
DOODSTRAEFEN GEËISCHT.
Moskou, 28 Dcc (H.N.) Tegen 9 van 20
arbeiders uit Leningrad, die een vrouwelijke
studente hadden aangerand, is dc doodstraf
gecischt.
EEN ERNSTIGE BRAND.
Tc Rybinsk heeft in een staotsmolcnbcdrijf
twee dagen lang een hevige brand gewoed.
Drie arbeiders zijn daarbij om het leven ge
komen, terwijl 24 personen vei wondingen be
kwamen. De schade bedraagt meer don een
millioen roebel
ZUID SLAVIE.
DE VERHOUDING TOT HONGARIJE.
Boedapest, 28 Dec. (H N.) De corres
pondent van dc Pester Lloyd te Belgrado is
door den Zuid-Slavischcn minister van buiten
landsche zaken Perilsj gemachtigd te verklaren,
dot de politie van Zuid-Slovië tegenover Hon
gorijc ongewijzigd blijft en zich systematisch
zal ontwikkelen volgens de beginselen door
Nintsjitsj vastgelegd
CHINA.
HET BRITSCHE MEMORANDUM.
Het Britsche memorandum inzake China
heeft een gunstig onthaal gevonden in vrijwel
alle Engelsche bladen Dc Morning Post wijst
erop, dat de extra-tcrritcriale rechten der bui
tenlanders in China hun oorsprong vinden in
de corruptie op financieel en gerechtelijk ge
bied en dat die rechten dus afgeschaft zullen
kunnen worden naarmate zich een behoorlijk
en krachtig centraal bewind in China ontwik
kelt.
Dc Daily Mail acht dc Britsche voorstellen
gematigd en verstandig en te aanvaarden als
een duidelijke beginselverklaring, wat Enge
land's houding tegenover China betreft
Over het algemeen leggen de bloden er den
nadruk op, dat de Britsche voorstellen in dc
lijn der natuurlijke ontwikkeling liggen en zij
wijzen in dit verband op de voorstellen, reeds
in Mei aan dc Ver Staten gedaan
De Daily Chronicle hoopt, dat het memo
randum er toe zal medewerken een eind te
maken aan den volkomen onjuisten indruk,
dien men in China had van de Britsche poli
tiek.
De Manchester Guardian gelooft dot, indien
men moedig handelt in den geest van het me
morandum, de kans grootcr is dan ooit, dot
men tot een eervolle en bevredigende rege
ling met China zal komen.
Japansche critiek.
Hel Japansche blad „Sjoen tien sji pao" cri-
tiseert op strenge wijze het Britsche memo
randum inzake China. Het blod betoogt, dot
het doel er van is de vriendschappelijke samen
werking tusschen China en de buitenlandsche
mogendheden te vernietigen, zulks met egoïs
tische bedoelingen. Volgens het blad zal het
memorandum tot niets leiden.
DE VERWARRING IN CHINA.
Een opstand tegen dc Kanton-
regeering
Volgens berichten uit Peking is in de Chi»
neesche provincies Honan en Hoepch achter de
door de Kanton-troepen ingenomen stellingen
een tegen de Kanton-regeering gerichte op
stand uitgebroken.
MEXICO.
EEN OVEREENKOMST MET
ENGELAND.
Gemeld wordt uit Mexico, dat de Mexïcaan-
sche senaat do Mexicaansch-Britsche conven
tie heeft geratificeerd inzake de aanspraken van
Britsche onderdanen, die schade hebben gele
den tijdens de revoluties gedurende de periode
1911-1922.
MIDDEN-AMERIKA.
DE WOELINGEN IN NICARAGUA.
Do houding van Amerika.
Londen, 28 Dcc. (H. N.) In een draad
loos telegram meldt odmirool Latimer aan het
Amerikaonsche departement van marine, dat dc
troepen van generaal Diaz door do troepen van
Sacaso verslagen zijn Zij trokken zich met
ochterlating van vclo dooden en gewonden
terug Dc Amcriknanscho troepen 'ontwapenen
de troepen, die zich op het neutrale gebied be
geven. De gchcclo Oostelijke kust van Nicara
gua moet tot neufrolo zone zijn verklaard.
Sncosa bevindt zich nog to Puerto Cobczos. Do
Amcriknanscho minister voor buitenlandsche
zaken hc'cft verklaard, dat de Ver Staten in
den binncnlondschen politickcn strijd in Nica
ragua geen partij zullen kiezen. Do instructies,
nnn den bevelhebber van do Amerikaanscbe
landingstroepen gegeven, hebben uitsluitend
ten doel het leven en eigendom van de Ame-
rikaansche onderdanen in Nicaragua to be
schermen. Dc Amerikaonsche bevelhebber heeft
opdracht de strengste ncutrolitcit te bewaren.
VERSPREIDE BERICHTEN.
SCHIP OP EEN ZANDBANK
Lloyds bericht, dat het s.s. Frenconia, het-*
welk met toeristen aan boord, bij het binnen
komen van San Juon op Portorico aan den
grond geraakte, nog steeds vastzit op een
zandbank. Er worden echter alle maatregelen
getroffen, om het schip vlot to krijgen.
Eerste Kamer.
Avondvergadering van Dinsdag 28 Decern*
ber. Geoj>cnd tc 8.30 uur.
Voorzitter: J. J. C. baron van Voorst tot
Voorst
Ingekomen zijn berichten van afwezigheid
vari den heer -Arntz, Michicls van Kessenlch
(wegens ongesteldheid) en Blomjous (wegens
lichte ongesteldheid).
Regeling van werkzoomhtden.
De> Voorzitter deolt mede dat de cen
trale ofdeeling besloten heeft onmiddellijk na
afloop der openbare vergadering van heden
avond eenige wetsontwerpen in de nfdeelingen
te onderzoeken en dat morgenochtend II uut
openbare vergadering zullen worden ge
handeld de vorschillende wetsontwerpen, waar
van aan dc leden reeds mededecling is ge
daan.
De vergadering wordt verdaagd tot Woens
dagochtend 11 uur.
Berichten.
ned. roode kruis.
Identiteitsbewijzen en vlaggen.
Het hoofdbestuur van het Ncderlandsche
Roode Kruis heeft aan de afdeelingen bericht,
dat het een identiteitsbewijs heeft laten ver
vaardigen, welk bewijs in vredestijd door de
hoofdbestuursleden en zijn secretarissen, de
commissarissen en de afdeelingsbestuurslcden
kan worden gebruikt. Ook kon dit bewijs wor
den verstrekt aan de artsen-leiders der trans
portcolonnes en aan de sectiecommandanten.
Tevens heeft het hoofdbestuur meegedeeld,
dot het Roode Kruis-vlaggen voor automobie
len zal beschikbaar stellen, tc gebruiken door
personen, die een vredes-identiteitsbewijs zul
len hebben ontvangen en die over een auto
beschikken. Deze vlaggen mogen slechts ge*
bruikt worden, wanneer de betrokken perso
nen dringende diensten voor het Nederlond-
sche Roode Kruis verrichten.
Het hoofdbestuur heeft aan de afdeelingen
de regelen aongegeven, met inachtneming van
welke hoor besturen de bewijzen en vlaggen
behooren aan te vragen.
De afdelingsbesturen behooren identiteits
bewijzen en vlaggen onmiddellijk in te nemen
en aan het hoofdbestuur terug te zenden, als
degenen, aan wie ze zijn uitgereikt, hetzij door
uittreden uit het afdelingsbestuur of uit de
transportcolonne, hetzij door sterfgeval aan
dc vcreeniging ontvallen.
NAZORG VOOR TUBERCULOSELIJDERS.
Een blijvende nazorgcommissie.
De Nederlandsche Centrale Vcreeniging tot
bestrijding der fubeiculose heeft een blijvende
Nazorg-Commissie in het leven geroepen, met
het doel de ontwikkeling van dit vraagstuk,
waaromtrent de inzichten zich nog steeds wijzi
gen. te blijven volgen, en op dit gebied in or.s
land eenige leiding te geven. Als leden dezer
commissie zijn benoemd Mr L. N. Rooden-
burg, voorzitters; arts B. Bosch, dr W. Bronk-
horsf, dr K. A. F Deelen, mr H. L. van Duyl,
arts R. N M. Eyhel, arts J. D. Hefting, dr M.
R Heynsius van den Berg, mej. S. C. B. Nic-
hocr, Th. W te Nuyl, dr B. H. Vos en dr. J.
B. F van Gils, secretaris.
SCHEEPVAART OP DE SCHELDE.
Geen Belgische loodsen en
daardoor vertraging.
Op de reede van Vlissingen liggen verschil
lende schepen voor anker, die niet verder kun
nen, wegens gebrek aan een voldoend aantal
Belgische loodsen.
AUTOBUSBEDRIJF DER NEDERLANDSCHE
SPOORWEGEN.
Concessie-aanvrage in Noortï-
Bpabont.
De directie der Nederl. Spoorwegen heeft
aan Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant
aangeviaagd, de volgende autobusdiensten itt
werking te mogen brengen