BINNENLAND.
BONTWERK
25e Jaargang No. 161 AM E RS FOO RTSC H DAGBLAD „DE EEMLANDER"
TWEEDE BLAD.
KOLONIËN.
Vrijdag
7 Januari 1927
Oost-Indië.
PERSCONFERENTIE BIJ DEN
LANDVOOGD.
Batavia, 6 Jan. (Aneta.) De landvoogd
opende de persconferentie met de beste wen-
schen voor het nieuwe jaar, waarna hij de
hoop uitsprak voor een goed resultaat van
het op deze wijze houden van contact met
de pers.
Op een desbetreffende vraag antwoordde
jhr. De Graeff, dat wetswijzigingen om tot
doelmatiger bestrijding van het communisme
te komen, niet overwogen zijn. Hij hoopte,
dat het bestuur van de Straits door ruimere
gebruikmaking van de banishment-act zou
helpen, door de lieden, die in naburige kolo
niën onrust stichten, te verwijderen. De daar
bij te volgen methode kan zijn verwijdering
■uit het land door overbrenging op een boot
naar Batavia, waar zij gearresteerd zouden
worden. In Djohore zijn reeds twee verdachten
gearresteerd. De observatiepost te Singapore
zal worden uitgebreid, politie uit Ned.-Indië is
daar reeds aanwezig. De landvoogd deelde
mede, dot preventieve maatiegelen tot breking
van het communistisch contact met het bui
tenland een scherper Aontróle op pospoorten
in overweging waren.^)e uitroeiing van dc
communistische propaganda in Holland, die
gericht is tegen het gezag in Indië, behoort
tot de competentie van het opperbestuur. Do
landvoogd toonde zich huiverig om over te
gaan tot uitbreiding van de strafbepalingen in
Indië tegen de communistische propaganda,
omdat die propaganda een rekbaar en veel
omvattend begrip is.
DE ONLUSTEN OP WEST-SUMATRA.
De toestand in het Silocng-
kangsche.
Padang, 6 Jan. (Aneta.) Het Siloeng-
Langsche is nagenoeg door de bevolking ver
laten. De hoofdleider is op het stationsempla
cement te Siloengkang neergelegd. Het her
stel van het spoorwegverkeer wordt morgen
verwacht. Op de spoorbaan naar Sawahloento
zijn twintig gesneuvelde verzetslieden ge*
vonden.
Vervoer van
Sawahloento
streken.
bewoners van
naar veiliger
Padang, 6 Jan. (Aneta.) Dames en kin
deren uit Sawahloento gaan met een trein, dio
onder dekking staat van twee brigades, naar
Solok.
Padang, 6 Jan. (Aneta.) Twee treinen
tusschen Sawahloento en Solok zijn zonder
storing gepasseerd. Zij werden niet beschoten.
Eenige moordenaars van den hulppostcom
mies en van de vier onderwijzers zijn gearres
teerd. Een militaire brigade is uit Fort-de-
Kock vertrokken naar Fort-ven-der-Capellen
ter versterking en tot machtsvertoon ter ge
ruststelling der bevolking naar aanleiding
van berichten, waarin met het afloopen van
de streek gedreigd werd.
DE COMMUNISTISCHE RELLETJES
OP JAVA.
Batavia, 6 Jan. (Aneta.) De Landraad
te Batavia veroordeelde van zeven nieuwe be
klaagden, verdacht van moord op een politie
agent, twee tot de doodstraf, één tot levens
lange gevangenisstraf, één tot twintig jaar,
één tot twaalf jaar en twee tot tien jaar ge
vangenisstraf.
UIT DE STAATSCOURANT.
Op verzoek eervol ontslagen E. S. H. Hilgers,
wed. van A. H H. Smits, als collectrice der
Staatsloterij te Roermond;
op verzoek eervol ontslagen uit 's Rijks dienst
de commies bij de Rijkswerven W. C. Brug-
gink GZn., geplaatst bij het marine-établisse
ment te 'Amsterdam;
voor het tijdvak van I Jon. tot en met 31
Dec. 1927 zijn herbenoemd de leden en plaats
vervangende leden van den Hoogen Raad van
Arbeid.
DE NIEUWE GRIEKSCHE GEZANT.
Da nieuwbenoemde gezant van Griekenland
bij het Nederlandsche hof, de heer J. Papas,
heeft hedenochtend bij minister Van Karncbeek
zijn opwachting gemaakt.
HET NEDERLANDSCH-BELGISCH
VERDRAG.
Een adres der Ned. Werkgevers.
Het Verbond van Nederlandsche Werkge
vers zegt in een adres aan de Eerste Kamer
over dit verdrag:
„Ons Verbond meent zich van een uitvoe
rige uiteenzetting van de bezworen, die in den
kring onzer leden blijken te bestaan, te kun
nen onthouden in verband met het feit, dat allo
voor en tegen reeds' voldoende is uiteengezet.
Ons Verbond schaart zich aan de zijde van dat
groote deel van het Nederlandsche volk, dot
van oordeel is, dat ongewijzigde aanneming
van dit verdrag de staatkundige en economi
sche veiligheid van ons land met ernstige ge
varen zoude bedreigen. Afgezien van de groote
bezwaren tegen het^kanaal Antwerpen—Moer
dijk acht ons Verbond het voorgestelde
Schelderegime onaanvaardbaar. Het heeft daar
bij het oog op de regeling van het beheer over
die rivier en het uitschakelen van het Neder-
landsch civiel-, straf- en politierecht ten aan
zien van het voornaamste verkeer, dat zich
daarop beweegt.
Daarnaast ziet ons Verbond een bron van
twist en onrust om van erger niet te spre
ken in het ongeregeld laten der Wielingen-
quaestie en de onvoldoende regeling van do
vaart van Belgische oorlogsschepen op d«
Schelde en haar monden in tijden van oorlog
en oorlocrsjzevaar.
RECLAMES
Van T—4 regels f 4.05. elke regel meer/ 1.-
KLEERMAKERIJ
Fa. E. L. J. LAMMERTS
Amersfoort 0-;y1y Groningen
Utrechtsche weg 36. Tel. 587
Terwijl het Nederlandsche bedrijfsleven het
allergrootste belang heeft bij een verhouding
van vrede en vriendschap in do gemeenschap
der volken en in het bijzonder tusschen ons
land en België, meent het Verbond, dot dit
tractaat zooals het aan Uw Hoog College >s
voorgelegd niet in overeenstemming is met
Nederland's veiligheid en rechtmatige econo
mische belangen
Het Verbond van Nederlandschc Werkgevers,
in zijn tegenwoordige formatie het grootste
deel der Nederlandschc industrie omvattende,
verzoekt Uwe Kamer dan ook eerbiedig het
verdrag in dezen vorm niet te aanvaarden.
EERSTE KAMER.
Dc Eerste Kamer is ter vergadering bijeen
geroepen tegen a.s. Dinsdag, des avonds half
negen.
VRIJHEIDSBOND.
Prof. Van Gijn voorzitter der
Tweede Kamer-fractie.
Prol. mr. A. van Gijn is door de liberale
Tweede Kamerfractie tot horen voorzitter be
noemd en zal dus als zoodanig in de plaats
van wijlen mr. H. C. Dresselhuys treden.
ORANJE-NASSAU MUSEUM.
Een tentoonstelling van voor
werpen uit het Kon. huisarchief.
H. M. de Koningin heeft goedgevonden, dat
voorwerpen uit het Kon. Huisarchief voor kor
ten tijd in het Oronje-Nassau Museum worden
tentoongesteld. Hierdoor wordt voor allen, die
belang stellen in de geschiedenis van het Huis
van Oranje, de gelegenheid geopend kennis te
maken met belangrijke documenten, die, be'
hoorende tot de particuliere verzamelingen von
H. M. de Koningin, anders slechts voor weini
gen toegankelijk rijn.
Van 8 tot en met 16 Januari zal, als eerste
keuze, gedaan nit het Kon. Huisarchief door
den directeur, prof dr. F. J. L. Kraemer, 'n
het O. N. Museum aan dë Prinsegracht te
den Haag te zien zijn een aantal documenten,
hoofdzakelijk beiroflcnde dc oudere generatias
van het geslacht Nassau.
In 1285 deelden de broeders Otto en Walram
van Nassau het graafschap Nassau, in een ge
deelte bezuiden er één benoorden de Lahn
De bezittingen dier twee gebroeders zijn sinds
dien gescheiden gebleven. H. M. de Koningin
vertegenwoordigt de afstammelingen van Otto,
de Groot-Hertogin, van Luxemburg die van
Walram. Van de acte dier deelfng is een foto
grafische afbeelding aanwezig; ook zijn ct
afgietsels van de zegels, die Otto en Walram
aan die acte hechtten.
Uit 1318 dateert een overeenkomst, in origi
neel geëxposeerd, waarbij dc graven Hendrik
en Johan van Nassau eenerzijds en Gerlach van
Limburg, weduwnaar van Hendrik's dochter
Agnes, anderzijds zich verbinden om elkander,
ook nadat de familieband door het overlijden
van Agnes verbroken is, te blijven bijstaan. Dc
acte is merkwaardig, ook om dc origineele
zegels der gebroeders, het ruiterzegel van Hen
drik en het gewone zegel van Johan, die geeste
lijke was. In tijdsei de volgen hierop de origi
neele voorwaarden van 1343 voor het voorge
nomen huwel'jk van een zoontje van Graaf
Otto van Nassau met een dochtertje van Graaf
Adolf van der Marrk, wanneer zij den 12-jori-
gen leeftijd zullen hebben bereikt; aan die acte
zijn nog 16 van de zegels der 19 getuigen-
garanten in vrij gaven toestand bewaard ge
bleven; ook voor heraldici is daardoor het
stuk belangrijk.
Een belangrijk document is het eigenhandig
geschreven testament van René van Nassau
Chdlon, opgemaakt in Juni 1544 kort voor zijn
sneuvelen in den veldtocht in Champagne*
waarbij hij al z\jn bezittingen vermaakt aan
zijn jeugdigen neéf Willem van Nassau, o.a
het prinsdom Oranje, dat René vun moeders
zijde had geërfd, en de Nederlandsche bezit
tingen, die reeds lang aan hun gemeenschap
pelijke voorouders uit het Huis Nassau hadden
toebehoord.
Een fotografie van de buitenzijde van dit
testament geeft e<m indruk van het eenvoudige,
zelfs slordige uiteilijk van dit gewichtige stuk
door de haast er. de moeilijke omstandigheden,
waarin het werd opgesteld. Dc bekrachtiging
van dit testament door Keizer Karei V, in
origineel aanwezig, maakte het zeker, dat
René's wensch ten aanzien van de goederen in
het Duitsche Rijk gelegen, werd vervuld.
Uit de verzameling van miniaturen in h«
Kon. Huisarchief is bij de voorafgaande stuk
ken een portret vnn prins René gevoegd.
Aan René's opvolger als Prins van Oranje,
den pVoder des Vaderlands", herinneren eenige
zaken: het reismesje van den Pri s, van zijn
wapen voorzien, eer> miniatuurportret en een
eigenhandige brief aan zijn eerste gemalin,
Anna van Egmond, erfdochter van Buren en
moeder van Philips Willem.
Het overige 'belieft laatstgenoemde die in
zijn testament zoigde, dat alle Nederlandsche
goederen der Nassau's, die hij bezat, het prins
dom Oranje en bovendien hetgeen hem hier to
lande uit de erfenis zijner eigen moeder was
ten deel gevallen, in het bezit kwamen van zijn
halfbroeder Mnurits en zoodoende in den stad
houderlijken tak von zijn geslacht.
Tentoongesteld zijn een geschilderd portret
eenigszins afwijkend van het gewone portret-
type, en een foto van het kasteel Arevolo, in
Spanje, waar hij geiuimen tijd ols gevangene
heeft geleefd.
Door de goede zorgen van prof. Kraemer zijn
alle zaken van korte bijschriften voorzien. Bij
gebleken belangstelling hoopt het bestuur van
het Museum nog meerdere dergelijke kleine
tentoonstellingen re organiseeren. Gedurende
deze tijdelijke tentoonstelling, dus van 8 tot en
met 16 Januari, is het Museum dagelijks van
II tot 3& uur geopend.
Het Duitsche dorp Ranno hij Haftenbeng zal worden afgebroken
omde kolenlagen, die in den bodem ontdekt zijn, te ontgin
nen. Ze-ventienhonderd inwoners zullen een andere onderkomen
moeten zoeken.
NEDERLANDSCHE ADEL
Zij, die tot den Nederlandschen Adel be-
hooren, zijn gehouden aan het Dep. van
Justitie kennis 'e geven van dc in hun ge
slachten plaats gehad hebbende geboorten,
huwelijken en sterfgevallen, door inzending van
volledige gelegaliseerde afschriften van de in
dc registers vnn den burgerlijken stand inge
schreven akten
FEDERATIE VAN NED. HERVORMDE
DIACONIEËN.
Algemccne ledenvergadering te
Leiden.
1 c Leiden is de algemeene ledenvergadering
gehouden van dc Federatie van Diaconieën van
de Ned. Hervormde Kerk onder voorzitterschap
van ds. G. Westenburg (Beverwijk). De aftre
dende bestuursleden en ds. G. B. Wqsterburg
(Beverwijk) werden herkozen.
Het werkplon der Federatie gaf aanleiding lot
uitvoerige gedachtenwisseling. Ondanks dc ver
schillende voordeelen van het conferentie-oord
te Amersfoort bleek toch de splitsing in tweo
conferenties te veel bezworen mede te bren
gen. Om deze reden wenschte het bestuur ir
1927 opnieuw de conferentie tc Lunteren t-*.
houden.
Dc vergadering betuigde hiermede hare in
stemming.
Hierna werd mededeeling gedaan over het
werk van de commissie vanwege dc Synode,
dot in menig opzicht het werk der Federatie
rankt. Samensprcking heeft echter aangetoond,
dat deze moeilijkheden vermeden kunnen wor
den en een vruchtbare somenwerking mogelijk
is. Hiertoe is aan beide zijden dc goede wil
aanwezig.
Ook de conferentie voor de zorg van ouden
van dagen, in 1926 tc Utrecht gehouden, gaf
aanleiding tot een uitvoerige bespreking. Als
gevolg van deze conferentie is een commissie
benoemd, die een bepaald verbond tusschen di
verschillende tehuizen zal trachten tot stand te
brengen, en ook verschillende vragen onder de
oogen zal zien, die met dc behoefte aan per
soneel samenhangen. Ook zal dc commissie
trachten eenige leiding te geven bij de verdere
ontwikkeling van de nieuwe richting, in do
laatste jaren ontstaan met betrekking tot de
verpleging van ouden van dogen. Dc com
missie heeft reeds een werkplan opgesteld en
hoopt binnenkort met meer uitgewerkte plan
nen voor den dog te komen.
Uit de discussie bleek, dat diaconieën, die
pionnen beramen voor de stichting van een
nieuw tehuis voor ouden van dagen, moeilijk
de vraag kunnen beoordeelen, in hoeverre hier
aan behoefte bestaat en welk type tehuizen
met drie klassen of met één klasse de voor
keur verdient. Zij ontvangen tegenstrijdige ad-
wezen en de beslissing is moeilijk. Er is wel
veel aanvraag voor chronische invaliden, doch
het is niet mogelijk deze verpleging tc bekos
tigen voor een som van bijv. 500 per jaar.
Voor de meer dementen is weer een andere
verpleging noodig. De combinatie met inva
liden brengt vele bezwaren mede.
No rondvraag werd de vergadering met ge
bed gesloten.
HOOGE RAAD VAN ARBEID.
De somenstelling voor 1927.
Bij Kon. besluit zijn, voor her tijdvak van I
Januari tot en met 31 Dec. 1927, benoemd
tot leden van den Hoogen Raad van Arbeid
1 Prof. mr. P. J. M. Aalberse, te 's Graven-
hage; 2 prof. J. D. J. JLngcnent, te Warmond;
5 prof. mr. P. A. Diepenhorst, te Amsterdam;
4 prof. dr. D. van Embden, te Amsterdam; 5
Th. Hammes, te Amsterdam; 6 mej. mr. C
Frida Kotz, te Amsterdam; 7 prof. dr. \V. H.
Nolens, te 's Gravenhoge; 8 mej. A. Polak, te
's Gravenhage; 9 prof. mr. J. A. Veraart, te
's Gravenhage; 10 prof. ir. I. P. dc Vooys, tc
's Gravenhage; II F. M. Wibaut, te Amster
dam; 12 H. de Wilde, te 's Gravenhage; 13
dr. F. E. Posthumo, te 's Gravenhage; 14 mr.
P. W. J. H. Cort van der Linden, te 'sGraven
hage; T5 ir. J. Muysken, te Amsterdam; 16 dr.
F. G. Waller, te Delft; 17 Ch. Stulemeijer, te
Breda; 18 J. F. H. Spier,, te Amsterdam; 19 ir.
A. Plate, te Rotterdam; 20 mr. A. Haex, te
Heerlen; 21 F. V. Valstar, te Naaldwijk; 22
V. R. y. Croesen, te 's Gravenhage; 23 dr
L. N. Deckers, te 's Gravenhage; 24 Chr. van
den Heuvel, te Heemstede; 25 J. C. Blanken,
te Utrecht; 26 mr. J. A. G. M. van Hellenberg
Hubar, te Rijswijk (Z.-H.); 27 L. Attema» te
Hilversum; 28 Joh. Brautigam, te Rotterdam;
29 P. Danz, te 'Amsterdam; 30 R. Stenhuis,
te Amsterdam; 31 F. van der Walle, te Am
sterdam; 53 -A. C. de Bruyn, tc Utrecht; 34
J. A. Schutte, tc De Bilt; 33 P. J S. Serrorens,
te Rijsenburg; 36 H. Amelink, te Utrecht; 57
K. Kruithof, tc Utrecht; 38 H. Maters, te Am
sterdam; 39 H B, Berghuys, te Utrecht; 40
M. M. Cohen, te Amsterdam; 41 B,_ Lansink
Jr., te Amsterdam; 42 L. Veenstra, te Rotter
dam;
ca tot plaatsvervangende leden 1 ir. G. A.
Kessler, te Velsen; 2 Th. van Ravensteyn te
Delft; 3 J C. Rcdclc, tc Dordrecht; 4 mr. A,
N. Molenaar, te 's-Gravenhage; 5 mr. L. G,
Kortenhorst, te 's Gravenhage; 6 F. L'. v. d,
Bom, te Amsterdam; 7 S. M. D. Valstar, te
Amsterdam; 8 W. Schweitzer, te Heerlen; 9
W. Warnaar, te Sasscnheim; 10 D. de Boer Dzn
te Stompetorcn; 11 P. J. van Hoeren, tc Til
burg; 12 F H. Dijksterhuis,' tc Mcnsingcweer,
13 J. H. van Lonkhuyzen, te Zeist; 14 F. van
Rossum, te Hilversum; 15 R. K. van den Berg,
te Baarn; 16 G. J. -A. Smit Jr., te Amsterdam;
17 K. de Jonge, te Amsterdam; 18 E Kupcrs,
tc Hilversum: 19 N. van Hinte, te Amsterdam;
20 L v. d. Wol, te Amsterdam; 21 A J Loer
akker, te Schoten; 22 H. Brouwer, te Hilver
sum; 23 J. Th. Nijkamp, te Utrecht; 24 J.'S.
Ruppcrt Jr., te Utrecht; 25 J. Nauto, tc Am
sterdam; 26 M. I Roodveldt, te 'Amsterdam;
27 D. van Rhee, te Utrecht; 28 B. de Boer,
tc 's Gravenhage; 29 H. Huve, tc Enschedé;
30 Jac. Bakker, te Rotterdam;
en is bepaald, dat de hiervoren onder 1 tot
en met 30 genoemde plaatsvervangende leden
zullen optreden onderscheidenlijk ter vervan
ging van de hiervoren onder 13 tot en met 42
genoemde leden van den Hoogen Raad von
Arbeid.
MAATSCHAPPIJ VOOR NIJVERHEID.
De zetel blijft te Haarlem,
Zooals bekend, wordt in het Paviljoen Wel
gelegen te Haarlem gevestigd de provinciale
griffie, van Noord-Holland. In verband daar
mede moet de Maatschappij voor Nijverheid cn
Handel dit Paviljoen, waarin haar zetel gevcs'
tigd is, ontruimen, en er is sprake van geweest,
dat de Maatschappij haar zetel zou overbren
gen naar een andere gemeente. Thans meldt
evenwel het Hdbl., dat met zekerheid vaststaat,
dot de zetel te Haarlem gevestigd blijft. On
derhandelingen over den aankoop van een huis
in ccn onder deel der stad zijn gaande.
HET VERZEKERINGSBEDRIEJF.
Een ontwerp-regcling van het ver
zekeringsbedrijf door de werkne
mersorganisaties ingediend.
Gemeld wordt, dat de Nat. Bond van Han
dels- cn Kontoorbedienden „Mercurius", de R.-
K. Bond van Handels- en Kantoor- en winkel
bedienden „St. Fronciscus vop Assisië" cn de
Ned. Vereen, van Chr. Kontoor- en Hondelsbc-
dienden aan de directies van een vierhonderd
tal ondernemingen op verzekcringsgebied een
ontwerp-regeling der arbeidsvoorwaarden tot
overweging en nadere bespreking hebben aan
geboden.
In dit ontwerp worden de personen, werk
zaam in het bedrijf, ingedeeld in vier groepen
A bedienden belast met ecnvoudigen arbeid;
B bedienden, die zelfstandig cenvoudigcn od-
ministratieven arbeid verrichten, alsmede ad
junct-inspecteurs; C assistenten met vak- en
bedrijfskennis en D leidende functionarissen
Daarvoor wordt een salorisregeling voorgesteld
volgens welke in groep A de minima zullen
bedragen op den leeftijd van T8 jaar 900,
21 jaqr 1350, 25 jaar f I9C0, 30 jaar 2500;
in groep B 21 jaar f 1800, 25 jaar f 2500,
30 jaar 3000; in groop C 25 jaar 3000,
30 jaar f 3500; D algemeen minimum van
f 5000.' Voor de klassen A tot C gelden in 't
algemeen een periodieke salarisverhooging van
minstens 100 per jaar.
Verder bevot de regeling o.m. toelagen voor
het behalen van praktijkdiploma's, een scheids
gerecht bij geschil over groepeering^ van be
paalde functionarissen, opleiding van jeugdige
bedienden, bevorderen der vakkennis, het stre
ven naar toepassing van een pensioenregeling,
regeling van den arbeidsduur, een joarlijkschc
vacontie van minstens veertien dagen en den
vrijen Zaterdagmiddag, regeling der rechtspo
sitie en arbitrage bij onvrijwillig ontslag, vast
legging der arbeidsvoorwaarden in een collec
tief arbeidscontract.
DERDE EEUWFEEST HEBREEUWSCHE
TYPOGRAFIE
Een tentoonstelling in de Amstcr-
damschc Universiteitsbibliotheek.
Gistermorgen is in een der zalen van de
Universitcits-bibliotheek te Amsterdam een
tentoonstelling geopend van do Bibliothcca
Rosenthaliana ter gelegenheid van het drie
honderdjarig bestaan der Hebreeuwsche typo
graphy in Amsterdam.
't Was op 1 Januari j.l. 300 jaar geleden,
sedert het eerste Hebreeuwsche boek, dot op
Amstcrdamschen bodem gedrukt werd, de pers
van Menasseh ben Isroel verliet.
De ter gelegenheid van dit feit georgani
seerde tentoonstelling geeft den bezoekers een
denkbeeld van hetgeen Menasseh ben Israel en
daarna de Hebreeuwsche drukkers op dit ge
bied geleverd hebben. De proeven van drca
honderd Hcbreeuwscho drukkers zijn geëxpo
seerd. Bij het beschouwen daarvan krijgt men
een goed inzicht van het eens zoo vermoordo
bedrijf der ondernemende Hebreeuwsche druk*
kers cn van wat Amsterdam op dit gebied
eens bcteckcnd heeft cn thans nog bctcekcnt.
Do Universiteits-bibliotheok to Amsterdam
bezit in do Rosentholiona doorvoor een zeer
rijk materiaal. De grooto uitbreiding, die hare
boekerij op het gebied der Hebreeuwsche boe
ken, in Amsterdam gedrukt, sedert hare stich
ting heeft ondergaan, dank zij aan wijlen baron
Rosenthal, die hiervoor een bizondere voorlief
de aan den dog legde. De tentoonstelling draagt
een uitsluitend typografisch karakter. Met een
toespraak van den heer J. M. Hillcsum, biblio
thecaris van Rosentholiona, is de tentoonstel
ling geopend.
In deze toespraak gaf hij een historisch
overzicht van de Hebreeuwsche boekdrukkerij,
waarvan de eerste in de zeventiende eeuw is
opgericht door don beroemden rabbijn Menas
seh ben Israel, die vooral van Christelijke zijdo
zoowel moreelen als financieelen steun eenoot.
Deze tentoonstelling, woarvon de gids een
honderd Hebr. drukkers vermeldt, ii de schoon
ste getuigenis voor de reputatie die dc Hebr.
drukkerijen van Amsterdam in het buitenland
genoten. Er zijn werken voor rekening van
Cochin. Singali, Curacao, Polen, Oostenrijk,
Duitschlnnd en Zuid-Frankrijk, op Amsterdom-
sche drukkerijen vervaardigd en een aantal
pseudo-Amstcrdamscho drukken uit 14 ver
schillende steden, hetgeen op do vermaardheid
der Amstcrdamscho drukkerijen wijst. Voor do
verspreiding van godsdienst cn wetenschap zijn
zij voorts een belangrijke stuwkracht ten goc*
de geweest,
Door vele belangstellenden is dooma da »«n-
toonstelling bezichtigd.
DE „LUTINE".
Een stukje historie afgesloten.
Do directie van het Loodswezen maakt be
kend, dat dc Lutinc-kaop op do Westkust van
Terschelling verdwenen is cn niet weer zal
worden opgericht.
Deze simpele mededeeling roept zoo zegt
het Hbld. onwillekeurig een stuk geschiede
nis in 't geheugen, waarbij ons land ten nauw
ste betrokken wos cn dat nu afgesloten wordt
als een hoofdstuk in een bock.
Op 9 October 1799 strandde het Britscho
morineschip „Lutine", dat door dc kooplieden
Benjamins cn Goldsmid uitgerust was om on
der meer een groote geldsom over te brengen
van Londen naar Nederland en Duitschland, in
de westgronden van Terschelling. Noar be
weerd werd zoi do goudschot niet minder dan
tusschen 400.000 cn 900.000 pond sterling
bedragen en bestemd zijn, gedeeltelijk voor do
Britsche troepen op Texel cn gedeeltelijk voor
kooplieden in Hamburg.
Het juiste bedrag is nimmer bekend gewor
den doch bleek aanlokkelijk genoeg om ver
schillende pogingen tot berging to wagen. Het
geluk bij deze bergingen was afwisselend, dan
eens was dc buit groot en dan weer werd er
niets gevonden. Tot het begin dezer eeuw werd
ongeveer 12 milliocn gulden aan waarde boven
gebracht.
Een latere expeditie bracht geen geld docK
andere zaken uit het wrak aan de oppervlakte,
die voor den historicus nog waarde hobbetv.
Zooals misschien bekend is hangt do grooté
schecpsbel nog in het gebouw von Lloyds to
Londen cn wordt deze bel alleen geluid, als
aangekondigd wordt dat een schip vermis^
wordt.
Eenige joren geleden had men nog het plan
een nieuwe expeditie tot berging van waarden
of goederen uit het wrak te zenden, doch het
bleef bij een plan.
Nu de kaap verdwenen is cn niet meer op
gericht wordt zullen nieuwe pogingen wel ach
terwege blijven, omdat men genoodzaakt zou
z'in eerst weer peilingen te nemen om dc lig
plaats van het wrak terug te vinden.
HIT DE STEENINDUSTRIE.
Momenteel geen vrees voor
een conflict.
Dezer dogen hebben wij gemeld, dat het ar
beidscontract in de stcenindustrie was opge
zegd. Dit was een formeele handeling in ver
band met de onderhandelingen over een nieuw
collectief arbeidscontract. Naar dc Tel. ver
neemt is het verloop van deze onderhandelin
gen, welke te Utrecht tusschen beide partijen
worden gevoerd, von dien aard, dat er voors
honds geen vrees behoeft te bestaan voor een
conflict.
NEDERLAND DOOR DUITSCHEN BRIL
Nederland is uit dc gratie „Der
Mohr hot seinc Schuldigkcit go-
ton" Stank voor donk.
Journalistieke stinkbommen.
In een Berlijnsohen brief aan het Hbld. lezen
wü het volgende
Er is tc dezer plaatse reeds vaker geschre
ven over het betreurenswaardig verschijnsel,
dat do Duitsche belangstelling voor Nederland
zienderoogen aan het tanen is. maar dit ver
schijnsel is voor ons van zooveel belong, dut
het geen kwaad kan er bij tijd en wijle weer
eens de aandacht op te vestigen. En dit to
meer, nu met het verflauwen van de Duitsche
belangstelling zich langzaam, maar onmisken
baar, een wijziging in de Duitsche gevoelens
jegens Nederland begint te voltrekken.
Toen Duitschland de eerste jaren na deit
oorlog nog zoo goed als geïsoleerd stond, in
een wereld, die nog leefde in oorlogspsychose
hoe lang heeft het bijvoorbeeld niet geduurd
voor Engeland de hongerblokkade ophief?
toen was het dankbaar, in het neutrale Neder
land den goeden buur te vinden, die J>eter
pleegt te zijn dan de verre vriend. Nederland
pam tienduizenden hongerige kinderen gastvrij
op, zond honderden treinen vol levensmidde
len en klecdingstukken naar over de grens,
deed wat het kon om den nijpenden nood in
Duitschland tc helpen lenigen. Toen niemand
ter wereld ook maar een greintje vertrouwen
in de credietwaardigheid van het verslagen cn
onder oen geweldige oorlogsschatting zuchtende
Duitschland had en zelfs de grootste Duitsche
bankiers in Amerika nog voorzichtig de hand
op den zak hielden toen was het Neder-*
land, dot Duitschland als eerste een crediefl