FA J. W. Van Achterbergh
Cognac Vieux xxx
WIJNHANDEL J.A. SCHOTERMAN&Zn.
Nufsspaarbank Amersfoort
f? - s
COMPLETE MEUBILEERINGEN
BEHANGERIJ
STOFFEERDERU
per flesch f 4.50.
BINNENLAND.
2
UTR. STRAAT 17 - Gevestigd 1878 - TELEFOON 145
KOLONIËN.
fv*
WESTSINGEL 12 13
TELEFOON No. 238
Utrech!scheweg 1 Telef. 623 Postrek. 43715
(Aangesloten bij het Nederlandsch Spaarbankbureau).
Geopend: 10-1, 3 —4%, 7-8
Zaterdags: 10—1, 6^—8%.
Onvoorwaardelijke waarborg der Gemeente Amersfoort,
Dc Times aan het woord.
Dc Times zegt in een beschouwing in ver
band met de huidige situatie in China, dat in de
tegenwoordige omstandigheden de taak der
Britsche diplomatie is om van dc Kantonnee-
sche regeering te Hankau een definitieve verkla
ring te verkrijgen of zij handelt in een zuiver
Chineesch nationaal belang dan wel met een
ander doel.
VEREENIGDE STATEN.
WILSON'S ZOMERVERBLIJF AFGEBRAND.
Een schade van 1,250,000 dollar.
Aan de Parijsche editie van de New-York
Herald wordt uit New-York geseindte Long
Branch (New-Jersey) is het prachtige paleis
Shadowlawn, dc zomer-residentic van presi
dent Wilson, door brand verwoest. De schade
wordt geraamd op 1,250,000 dollar.
Te Boston werden door brand een historisch
gebouw en twee belendende villa's vernield.
MEXICO.
DE LAND- EN PETROLEUMWETTEN.
Callcs bereid het geschil met
Amerika aan het Int. Hof van Ar
bitrage voor to leggen.
Mexico City 9 Jan. (V. D.) President
Calles heeft aan een groep Amerikaficn, die
Mexico bezoeken, teneinde de hangende ge
schillen tusschen do Ver. Staten en Mexico te
bcstudocren, meegedeeld, dat hij bereid is dc
geschillen met Washington aangaande de nieu
we land- en pctrolcunuyetten aan het Interna
tionale Hof van Arbitrage tc Den Haag voor
te leggen, indien hierdoor grootere gevaren
voor Mexico zouden kunnen worden vermeden.
CANADA.
ERNSTIGE THEATERBRAND TE
MONTREAL.
Ongeveer honderd personen gedood.
Uit Montreal wordt d.d. 9 Jan. gemeld
Naar bericht wordt, zijn bijna honderd per
sonen om het leven gekomen bij e^n brand,
die het Laurier-theater te Montreal verwoestte.
Nadere bizonderheden ontbreken nog.
Nadere bizonderheden.
Montreal, 16 Jan. (V. D.) Zondagmid
dag omstreeks 2 uur is bij den aanvang der
middagvoorstelling in het Lauriertheater een
hevige brand uitgebroken. Het theater was ge
vuld met ongeveer 1200 personen, van wie
een groot gedeelte kinderen en jonge men-
schen. Op het alarm „brand" ontstond in het
theater een paniek. Dc aanwezigen vluchtten,
waai bij door het gewicht der opdringende men»
schen een trap instortte. De kinderen werden
onder den voet geloopen en door het instorten
van de trap werd dc paniek vergroot. Zij, die
er zich op bevonden of onmiddellijk volgden,
konden niet meer uit het gebouw komen. Zij
stikten of kwamen in de vlammen om. Spoedig
r.a het uitbreken van den brand, die zeer waar
schijnlijk in de cabine ontstond, kwamen de
brandweer en dc politie ter plaatse. Aan blus-
schen viel evenwel niet meer te denken. Het
hcele theatergebouw, dat in één der arbeiders
wijken van Montreal stond, is uitgebrand. Het
aantal dooden bedraagt meer dan TOO; men
spreekt zelfs von 140—150. Tot nu toe zijn
96 lijken geborgen. Het aantal gewonden is
eveneens zeer groot. De gewonden werden
naar het hospitaal overgebracht.
MIDDEN-AMERIKA. ~~r
DE OPSTANDIGE BEWEGING
IN NICARAGUA.
De Amerikaanschc tusschcnkomst.
Washington, 8 Jan. (H. N.) In het
Witte Huis heeft een persconferentie over de
Amerikaansche politiek tegenover Nicaragua
plaats gehad. Er werd op gewezen, dat het
beginsel der regeering is onder alle omstandig
heden onwrikbaar vast te houden aan het stand
punt, dat het leven en eigendom van Ameri
kaansche onderdanen werkelijk beschermd moet
zijn en dat het er minder op aankomt of dit
door verdragen dan wel door machtsmiddelen
wordt bereikt. Waar een defacto-regcerirg be
staat, die voldoende waarborgen daarvoor biedt,
zullen dc Ver. Staten steeds bereid zijn, deze
regeering te erkennen en deze op dezelfde wijze
te steunen als dit in 1924 tegenover de regec-
ring-Obregon in Mexico is geschied, welke
tegen betaling Amerikaansche legervoorraden
kon verkrijgen.
New-York, 8 Jan. (H. N.) De Ameri
kaansche kruiser Galveston, die in de haven
van Managua is gestationeerd, is uitgevaren
om dc Mcxicoansche schepen met munitie*
transporten op te vangen. De laatste Ameri
kaansche oorlogsschepen, die naar Ccntraal-
Amerika zijn uitgevaren, hebben extra-landings
troepen aön boord. Dc officiecle verklaring, die
gisteren in het Witte Huis is afgelegd, wordt
als de belangrijkste sedert den wereldoorlog
beschouwd. President Coolidgc verklaarde o.a.,
dat hij met alle hem ter beschikking staande
middelen het leven en eigendom der Ameri
kaansche onderdanen over de gchcelc wereld
zal beschermen. Toegeven is niet langer moge
lijk. Admiraal Latimer heeft uitgebreide vol
machten ontvangen om deze taak te kunnen
uitvoeren. De gezontschapsraad in Mexico,
Schoenfieldt, die als een goed kenner van dc
Mexicaansche toestanden geldt, is naar
Washington ontboden om rapport uit tc bren
gen
Een succes der conservatieven.
Uit Managua wordt d.d. 9 Jan. bericht
Liberale Nicaraguaansche strijdkrachten ten
getale van 1000 man werden gedwongen zich
uit Naudaime terug te trekken, daar de con
servatieven dreigden dit dorp tc bombardee
ren.
President Diaz heeft herhaald, dat hij bereid
is de liberalen in de regeering op tc nemen en
biedt als verdere concessie een algemcenc am
nestie aan.
Stormloop tegen den Ameri-
kaanscher. minister van
buitenlandscha zaken Eellog.
Wegens de interventie van Amerika in
Nicaragua heeft de oppositie in den Anieri-
kaanschcn Senaat zich vooral gekeerd tegen
den Amerikaanschen minister van buitcn-
landsche zaken Kellog. wiens portret wij
hierbij den lezers aanbieden.
VERSPREIDE BERICHTEN.
GRIEP IN ZWEDEN EN NOORWEGEN.
Stockholm, 8 Jan. (H. N.) Een ernstige
griepepidemie, die reeds tal van slachtoffers
hoeft geëischt, heerscht in het Zuiden van
Noorwegen. Ook in Noordelijk Zweden zijn ver
schillende griepgevallen voorgekomen.
Oost-lndië,
COMMUNISTISCHE HOOFDLEIDER
GEARRESTEERD.
Batavia, 8 Jan .(Aneta). De communis
tische hoofdleider bij den aanval op Sawahnn,
op wiens hoofd een premie was gesteld, is te
Solo gearresteerd.
DE RECHTSPLEGING OVER DE
SCHULDIGEN.
Batavia, 8 Jan* (Aneta). Het lid van den
Volksraad de heer Stokvis heeft een schrifte
lijke vraag aan de Rgecring gericht en daarin
gevraagd, of de communistische verdachten
rechtsbijstand zullen krijgen conform het in-
landsch reglement op misdrijven. Tevens vroeg
hij of er kans bestond of de doodstraf zou
worden uitgevoerd, speciaal ten opzichte van
dc reeds veroordeelden.
DE ONLUSTEN IN WEST-SUMATRA.
Pessimistische berichten uit Fort
van der Capcllen en omgeving.
Padeng, 8 Jan. (Aneto). Uit Fort van der
CapelJen wordt geseind, dat de toestand ter
hoofdplaats en ook elders zeer gedrukt is. De
Negeries Raorao cn Soengei Djamboe worden
niet vertrouwd.
Een poging is gedaan de mer.schen over te
halen tot een aanval op Fort ven der Capellen.
In het Silocngkangsche zijn circa 550 perso
nen gearresteerd. Het totaal aantal dooden be
draagt circa 100. Eenige tientallen opstande
lingen hebben zich aangemeld.
Vcrsche troepen
Batavia, 8 Jan. (Aneta). Twaalf brigades
maréchaussee, onder kapiteins Akkersdijk en
Wissema, vertrekken Zondagmiddag uit Tand
jong Priok naar Padang, ter vervanging van
de oververmoeide troepen.
Bezoek van den resident aan
Siloenkang.
Padang, 8 Jan. (Aneta). De resident be
zocht Siloenkang, waar verscheiden witte vlag
gen waren uitgestoken. Gebleken is, dot van de
vier hulponderwijzers er drie gedood zijn, een is
gevlucht.
Onder hen, dit zich gemeld hebben, is een
voorname leider.
Particulieren hervatten het reizen met dc
treinen.
In Soengeilassic zijn 32 personen gearres
teerd.
HET NEDERLANDSCH-BELGISCH
VERDRAG.
De houding van de Telegraaf.
Dc toespeling van dc „N.Rt.Ct." op de ge
wijzigde houding van „De Telegraaf" fn aan
zien van hot Nederlondsch-Belgischc verdrag,
heeft volgens Het Volk betrekking op de
volgende feiten
Een der „Telegraaf"-rednkteuren dc heer mr.
R. H Dijkstra, was door de hoofdredaktic
speciaal belast met dc kampagne ten gunste
van genoemd verdrag, waarvan hij zich met
hartstocht in dc kolommen van „Dc Telegraaf"
kweet. Deze aktio, die trouwens geheel in dc
Fransch-Belgischc lijn van de „Tclegraof"-poli
tiek lag, heeft aanleiding gegeven tot gehar
naste protesten van invloedrijke zijde bij den
bezitter van „De Telegraaf", den heer H. M C.
Holdert, te Parijs. Daarop is een lid der hoofd-
icdaktie, de heer Verbiest, naar Purijs ontbo
den, waar hem dc opdracht gegeven v;erd dc
kampagne, dir zoo hevige ontstemming ge
wekt had, te stoken. Ter algehcele voldoening
van de machtige ontevredenen werd ook een
zoenoffer gebrachtden redokteur, die met de
gelaakte kampagne was belast, den heer rnr
Dijkstra, werd medegedeeld, dat dc hoofdre-
daktie op ziin verdere medewerking geen prijs
stelde. Op de gebruikelijke wijze, met drie
maanden salaris, ging hij de struat op
NEDERLAND EN BELGIË.
Pionnen tot stichting van een Bc!-
gisch-Ncderl. Ver. te Brussel.
In het Wereldpaleis tc Biussel is Zaterdag
avond de vroeger al aangekondigde ver
gadering gehouden van belangstellenden in de
evcnlucele oprichting van een Cercle Belgo-
Ncerlondais. Ongeveer dertig personen, waar
van een derde Nederlanders, woonden deze bij
eenkomst bij. Prof. Otlet, die het initiatief tot
de vergadering had genomen, zette uiteen dot
de nieuwe B^lgisch-Nederlondsche verecniging
zich buiten alle politiek zou bewegen cn door
middel van lezingen, wedcrkecrige documenta
tie, enz. zou trachten Nederland in België en
België in Nederland beter bekend te maken.
Na een korte wisseling van gedachten werd
een vooiloopig comité samengesteld, dot bin
nenkort een nieuwe vergadering zal bijeen^
roepen.
SAMENVOEGING MARINE EN OORLOG.
Dc afdcelingen Personeel en
Comptabiliteit van T Juli of
vcrccnigd.
Volgens „De Avondpost" zullen ingaande
I Juli o.s de afdeelingen Personeel en
Comptabiliteit van de departementen van Ma
rine en Oorlog worden samengevoegd onder
onmiddellijke leiding van het departement van
Oorlog. Het personeel dier afdeelingen zal wor
den ondergebracht bij het departement van
Oorlog.
DE OPHEFFING VAN DE HUURWETTEN.
Het advies van den Raad van State.
De parlementsredactcur van Het Volk
schrijft
Naar wij vernemen is de Raad van State
bezig een advies op te stellen over opheffing
van de Huurwetten.
Ofschoon uit den aard der zaak de minister
van Arbeid, geen definitieve beslissing zal
remen alvorens van het advies van den Raad
van State tc hebben kennis genomen, moet,
naar wij voorts uit goede bron vernemen, wor
den verwacht, dat de volgende maand een alge-
meene maatregel van bestuur tot opheffing van
de Huurwetten zal worden afgekondigd.
Zooals men weet, vindt opheffing een half
jaar na zoodanige afkondiging plaats.
DE NIEUWE ZIEKTEWET.
Oen congres van de Vcreeniging
van Raden van Arbeid.
Naar Het Volk vernoemt, zal einde Februari
,of begin Maart te Amsterdam een openbaar
congres bijeenkomen ter bespreking van het
ontwerp-Ziektewet, door minister Slotemaker
de Bruine aanhangig gemaakt. Het congres,
dat eenige dagen zal duren, wordt belegd op
initiatief van de Vereeniging van Raden van
Arbeid en het zal een algemeen karakter dra
gen. Behandeld zullen worden een aantal prae-
adviezen over de belangrijkste punten, die het
karakter van het thans ingediende ontwerp bc-
heerschen.
Aan verschillende bekende deskundigen, on
der wie voorzitters van Raden van Arbeid, is
gevraagd over onderdeden te willen proeadvi-
seeren, zoo ook aan een der vooraanstaanden
in de moderne vakbeweging.
DE STATENVERKIEZINGEN.
Chr.-Hist. candidatcn in
Amsterdam.
Zaterdagmiddag heeft de groep 'Amsterdam
van de Chr.-Hist. Unie vergaderd ter vaststel
ling van de Candidatenlijst voor de Prov. Sta
ten. De lijst is als volgt samengesteldT. Jan
ter Haar jr., 2 mevr. A. L. A, Ringeling—
Verhoeff; 3 dr. A. A. van Rhijn, 4 mr. L. M.
de Jong-Schouwenburg, 5 mr. J. F. Franken,
6 ds. A. G. H. van Hoogenhuyze, 1 ds. A. Klin
kenberg, 8 J. H. V. Riemens, 9 jhr. mr. D. E.
van Lenncp, 10 A. R. Ophorst, 11 mevr. C.
fdenburg— Hocdemakcr, 12 H. W..Monsccs, 13
W. J. Kernkamp, 14 L. Attema, 15 Ph. H.
Tenne, 16 A. F. Lafeber, 17 E. Luden, 18 A. I.
do Costn, 19 W. G. Schijsselen, 20 C. Maar
schalk.
Aftredend zijn dc hecren Ter Haar, Dc Jong
Schouwenburg, Ophorst, Riemens en mevrouw
Idenburg—Hoedemaker.
LUITENANT-GENERAAL M. B. ROST
VAN TONNINGEN t
Een der moest bekende figuren uit
den Indischcn krijgsdienst.
Op 74-iarigcn leeftijd is te *s Grovenhage
overleden de gep. luit.-generaal M. B. Rost van
Tonningen, oi'd-rommandnnt van het leger in
Ned.-Indië, adjudant in buitengewonen dienst
van H. M. dc Koningin.
Met generaal Rost van Tonningen is één dei
meest bekende figuren uit den Indischen
krijgsdienst heengegaan. Reeds in den tijd,
dat hij aan de Kon. Mil. Academie tc Breda
studeerde, gevoelde hij zioh lot Indië aange
trokken. Het was dan ook onmiddellijk na het
beëindigen van die studie, dat hii als jong
tweede luitenant. in 1872, naar de Oost ging,
waar hij na drie jaren dienst benoemd werd
tot eerste luitenant en in 1882 tot kapitein, in
welken rang hij o. m. in 1888 aan de bekende
Edi-expcditie op de Oostkust van Atjeh deel
nam, onder generaal v. Teyn. Zijn gedragin
gen als kapitein hadden zijn benoeming ten
gevolge tot ridder Militaire Willemsorde 4e
klasse. Als majoor der artillerie, in welken rang
hij in 1893 benoemd was, nam hij een jaai
later deel aan de Lombok-expeditie. Bekend is
hij vooral geworden als leider van den terug
tocht naar Ampenan, die toen, na een over
val, moest plaats hebben.
Korten tijd daama werd aan Rost van Ton-
nïngen verlof naar Nederland verleend. Ir»
1898 benoemde H. M. dc Koningin hem bij
Haar troonsbestijging, tot Haar adjudant in
buitengewonen dienst. Hij ging in 1899 op
nieuw naar Insulinde, waar hij, na eenigen tijd
werkzaam te zijn geweest, op het hoofdbureau
der Artillerie aangesteld werd als chef vnn dat
wapen. Van den kolonelsrang ging hij in 1904
ever in dien van generaal-majoor. Als zoo
danig was hij bevelhebber van de Bali-expedi-
tie, in 1906, die met gunstigen uitslag vol
bracht werd. Aan dien veldtocht heeft generaal
Ro^t dan ook tc danken zijn bevordering lot
Ridder Militaire Willemsorde 3e klasse.
In Juni 1907 werd de thans ontslapene be
noemd tot commandant van het Indische leger
in den rang van luitenant-generaal. In deze
functie was hij twee jaren werkzaam, geduren
de welken tijd hij. bij zijn minderen een hooge
achting heeft weten te verwerven. In 1909
werd hij gepensionneerd.
Vermeld zij nog, dat luit.-gen. Rost van Ton
ningen als overste benoemd werd tot riddei
Ned. Leeuw cn hij in het bezit was van den
Ecresabel en het Lombokkruis.
KAPITEIN P. A. BROUWER f
Te Helder is in den ouderdom van 46 jaai
overleden dc kapitein bij het Te rcg. kustortil-
leric P. A. Brouwer.
VRIJHEIDSBOND.
Mr. D. Fock tot voorzitter be
noemd.
De Vrijheidsbond heeft, zooals reeds in ons
vorig nummer is medegedeeld, te Rotterdam
zijn algemeene vergadering gehouden, onder
voorzitterschap van mr. P. Rink, vice-voorzit-
ter.
De voorzitter heeft de vergadering gc.opend
met de rede, die reeds in ons blad is op
genomen.
Daama werd het jaarverslag uitgebracht.
Uittreksel uit het jaarverslag.
In dit verslag wordt gewezen op den uitslag
der verkiezingen in 1925, waarbij het aantal
stemmen ojj de algemeene lijst met ruim 2000
groeide, het aantal stemmen op de bijlijst ech
ter met bijna 4000 verminderde, zoodat in
totaal een achteruitgang met 1794 8t«ramen,
vergeleken bij T922, moest worden geconsta
teerd.
In het afgeloopen jaar werden 7 nieuwe
afdeelingen opgericht, nl. Nieuwenhoorn, Heen*
vliet, Nieuwersluis, Hekelingen, Oostvoomc,
Dubbeldam en Oost- cn West-IJsselmondc,
terwijl in verschillende gemeenten kiemen wer
den gelegd om tot de oprichting van afdee
lingen tc geraken.
Dc Centrale Bond van Jongeren in den Vrij
heidsbond richtte in verschillende plaatsen af
deelingen op, terwijl de Vrouwengroep meer
malen vergaderde en brochures uitgaf, in het
bijzonder bestemd voor dc kiezeressen.
Door kleine groepen, die vroeger bij de ver
kiezingen afzonderlijk optrokken, werd inge
zien, dat een dergelijke verdeeldheid verder
felijk is. Onlangs sloten zich bij den Vrijheids*
bond aan de Middenstandsbond te Utrecht en
de Liberale Groep van mr. S. van Houten.
Gewezen werd op de wcnschelijkheid van
meer intensieve propaganda, waarvoor echter
versterking van de geldmiddelen noodzake
lijk is.
Allereerst zal echter noodzakelijk zijn de re
organisatie van het secretariaat. Te lang heeft
dc Vrijheidsbond het moeten doen met een
honorair secretaris met geringe hulp. Dringend
noodig is de aanstelling van een bezoldigde
kracht, die zich geheel aan deze functie kan
geven.
Het weekblad „De Vrijheid" onder bekwame
leiding van mr. Van Bolhuis, deed zeer ver
dienstelijk werk voor dc verspreiding van de
liberale gedachte, evenals verschillende pro
vinciale bladen en dc Liberale Wegwijzer te
Rotterdam.
Intusschen zal moeten worden overwogen,
of de schriftelijke propaganda nog^intensiever
zal kunnen worden gevoerd.
Nadat het jaarverslag van den secretaris, mr.
G. A. Boon was vastgesteld was de verkiezing
van een voorzitter aan de orde.
Mr. J. Drost, Rotterdam, merkt op, dat hel
moeilijk zal zijn een waardigen opolgcr vsn
mr Dresselhuys te vinden. De gedachten gaan
allereerst uit naar den heer Rink, maar men
weet, dat deze niet bereid is, het voorzitter
schap tc aanvaarden. Het doet spr. genoegen,
de aandacht te kunnen vestigen op mr. D.
Fock, oud-gouverneur-generaal van Ned.-ln-
dië. Hij stelt voor, dezen bij acclamatie tot
voorzitter te verkiezen. (Levendig applaus).
De voorzitter acht het niet twijfelachtig dat
de vergadering met enthousiasme den wensch
van mr. Drost heeft ingewilligd. 55r>r.
d3t mr. Fock bereid zal zijn, het voorzittei-
schap te aanvaarden.
Op voorstel van mr. Drost wordt besloten,
mr. Fock telegrafisch van deze benoeming ken
nis te geven.
Prof. Moresco over Indic.
Prof. dr. E. Moresco, oud vice-president van
den Raad van Indië, hield daarna een inleiding
over Indië.
Voor Indië zijn het inderdaad ernstige dagen,
dat daar gebeurd is, kan niet meer den naam
dragen van relletjes of opstootjes. Men heeft
hier te doen met een poging tot uitvoering
van een weloverdacht plan tot vernietiging van
het gezag, niet speciaal van het Ncdcrlandsche
gezag, maar van het .gezag in het algemeen.
Geen opstand dus, maar revolutie, om op de
puinhoopen een communistisch bewind te
stichten.
De vraag besprekende of voorkoming mo
gelijk ware geweest stond spr. uitvoerig stil
bij het koloniaal bestuur der laatste lijden op
merkende dat de bevolking moeilijke jaren
heeft gehad, zonder dot de regeering dit had
kunnen voorkomen, al had actiever beleid en
snellere aanpassing in de eerste na-ocrlogsche
jaren ze wellicht kunnen bekorten Ook de
actie tegen communistische en andere elemen
ten kan niet tegen het beleid der laatste jaren
worden aangevoerd
Wat vraagt Indië van Nederland In de eer
ste plaats bescherming tegen van buiten aange
stookte revolutie. Handhaving van de rechts
orde, waarvan het bestaan van 50 millioen
menschen afhangt.
In de tweede plaats vraagt Indië hulp tot
verdere ontwikkeling, ook in de politicken zin.
tot zelfbestuur zoodra dit mogelijk is.
Daarvoor is noodig een bestuur dat is
krachtig, rustig cn liberaal
Hierop volgde eer.igc gcwachtenwisseb~<r.
Aangenomen werd een voorstel om h<-1
hoofdbestuur te doen bestaan uit een vo<->r itter
een scretaris en ten hoogste 12 leden. (Dit be-
betcckent uitbreiding met 3 leden).
Ontslag aan ambtenaren bij
huwelijk.
Aan de orde was daarna een inleiding ven
den heer mr. M. H. d e B o e r uit Utrecht over:
ontslag aan ambtenaressen bij huwelijk.
De afdeeling 's-Gravenhage is van oordeel,
dat dit punt niet in openbare vergadering be
handeld moet worden.
De Voorzitter merkt op, dat politieke vragen
naar de meening van het hoofdbestuur in het
openbaar behandeld moeten worden.
Den Haag zegt, dat dit geen politieke vraag
meer is. De bond hoeft zijn standpunt in deze
bepaald.
Rotterdam bepleit behandeling in openbare
vergadering van deze beginselvraag.
De Vcreeniging van Gemeenteraadsleden
steunt krachtig het verzoek van Den Haag.
Ten slotte werd met grooto meerderheid be-
