BINNENLAND.
UIT DEN OMTREK,
den, noor dc schepen teruggetrokken volgens
een overeer komst met de Chineesche overhe
den, waarbij laatstgenoemde de verplichting op
zich hudden genomen, om een gedeelte van de
grens der concessie door hun troepen te laten
bewaken. Toen de marinesoldaten eenmaal tc-
ruggetrokken waren, werd deze verplichting
door de Chinqesche troepen en dc politie niet
in ucht genomen Gedurende dezen criticken
tijd stonden de marinesoldaten op pontons en
rivierschepen gereed om op tc treden, xoor
het geval het leven of het eigendom van Engel-
sche onderdanen gevaar zou loopen. Er werd
echter slechts weinig geplunderd en alleen aan
het gebouw van het gemeentebestuur cn het
politiebureau is eenigc schade toegebracht. Dit
zijn klaarblijkelijk dc cenige gebouwen, waar
het gepeupel is binnengedrongen. Naar verno
men wordt, wordt cr overleg gepleegd tusschcn
de betrokken regceringen voor de verdediging
der internationale belangen te Sjanghai, zoo
deze mochten worden bedreigd
De pers prijst dc voorzichtige
houding der Engclschcn.
Londen, 14 .Inn (H N. Draadloos). De
Times, de Daily Mail, de Daily Express, de
Yorkshire Post en andere voorname conserva
tieve bladen benevens de geheclc liberale pers
spreekt in dc beschouwingen over de gebeurte
nissen te Hankau bewondering uit voor dc ge
matigdheid en het zelfbedwang, in de zeer cri-
tiekc omstandigheden getoond door dc plaatse
lijke Engelschc overheden cn de strijdkrachten,
die tot hun beschikking stonden. Tevens wordt
de opvatting verkondigd, dat alle mogelijke
maatregelen door de Engelschc en andere be
trokken regceringen moeten worden genomen
om de internationale kolonie te Sjanghai te
beschermen tegen alle betoogingen en geweld
dadigheden van het gepeupel
VEREENIGDE STATEN.
TEGEN DE GRIEP.
Dc autoriteiten voor dc openbare gezond
heid zullen speciale voorzorgsmaatregelen ne
men om tc voorkomen, dot de griepbacil van
Europa uit de Vereenigde Staten binnenkomt.
MEXICO.
DE STRIJD TUSSCHEN KERK EN STAAT.
Vijf jongelieden neergeschoten
Het blad Excelsior meldt uit Mexico, dat op
10 Januari in de stad Loon aan vijf jongelie
den onder dc twintig jaar, die kutholiek zouden
zijn, de tong zou zijn afgesneden, omdut zij
tot God baden, toen zij in gevaar verkeerden
en dot zij doarop zouden zijn doodgeschoten.
MIDDEN-AMERIKA.
DE OPSTANDIGE BEWEGING IN
NICARAGUA.
Borah c°ntra de Amerikdanschc
0 regecring.
Londen, 14 Jan. (H. N.) Volgens berich
ten uit New-York beteekent de redevoering van
senator Borah een breuk met de regecring.
Borah noemde het optreden der Ver. Staten
in Nicaragua een inbreuk op de Monroclccr.
Tijdens de redevoering van Borah was do be
langstelling zeer groot cn de tribunes van den
senaat waren vol bezet. Borah verklaarde, dat
de regeering dc oorlogsschepen niet naar Ni
caragua heeft gezonden om het leven van
Amerikoansche onderdanen, doch wel om dc
leeningen te beschermen. Hij sprak er zijn xol-
doening over uit, dot er gelegenheid gegeven
was om over een zoo belangrijk vraagstuk der
politiek in het openbaar debat te voeren.
VERSPREIDE BERICHTEN.
KOLONEI. FAWCETT.
Biina twee jaar geleden naar
het binnenland van Brazilië
vertrokken. Geen tijding.
Het is al negentien maanden geleden sinds
er iets werd vernomen van kolonel Fawcett, die
in 1925 een reis ondernam naar het binnenland
van Brazilië, waar kannibalen leven. De onder
zoeker deed zijn tocht in gezelschap van zijn
zoon cn een tweeden reisgenoot, Rimmcl. Doel
was in het hart van dc wildernis naar een ver
loren geganc oude beschoving' te zoeken. Hij
zeide bij zijn vertrek, dot er eerst reden zou zijn
om ongerust te worden na een afwezigheid van
twee jaar. Die tijd is nog niet verstreken. Het
laatste bericht van de expeditie was 30 Mei
1925 gedateerd cn kwam var. ergens bij de
Sao Manoel-rivier.
Kolonel Fawcett kreeg voor zijn onderne
ming den steun van de Royal Geographical
Society, in wier kring men zich toch wel zeer
ongerust gaat voelen. Een hulpexpeditie naar
het totaal onbekende gebied belooft nauwelijks
kans van slagen en wordt dan ook niet in over
weging genomen door het genootschap
DE SPOORBAAN
AMSTERDAM-ROTTERDAM.
Een nieuwe inspectiereis.
De inspectiereis van dc hoeren irs. H. P.
Maas Gecstcranus cn H. E Hoekstra, resp.
chef van Weg en Werken en van Tractie der
Nederlandschc Spoorwegen, op Woensdag j.l„
was slechts van voorloopigen aard. Vrijdag 21
dezer zullen beide heeren opnieuw de reis
heen en terug doen en wel por extra-trein, van
welk onderzoek dan zal afhangen of op dc
baan voortaan een snelheid van 90 K.M. zal
worden toegelaten.
HET ONBEHEERD LATEN STAAN VAN
AUTO'S TE DEN HAAG.
Een rollende politiepost ver
strekt dc vergunningen
Dc Algcmeene Politieverordening te den
Haag is met ingang van 1 Januari j.l t o. v
het laten staan van automobielen op den open
baren weg eenigszins gewijzigd Terwijl men
vroeger zijn auto kon laten staan waar men
wilde, mits hij natuurlijk niet hinderlijk stond
«■oor het verkeer, moet men thans in hei bezit
zijn van een jaarlijksche vergunning om zijn
wogen onbeheerd te loten staan Dezejaar
lijksche vergunning bestaat hierin, dat men de
gemeente twaalf gulden betaalt. Men krijgt
dan ccn bewijs, dat men aan deze verplich
ting voldaan heeft en dot bewijs bestaat uit
een koperen plaat met loodje, aan het stuur
wiel te bevestigen. Tevens ontvangt men na
tuurlijk een vergunningsbewijs.
Maandagmorgen is, zoo meldt het Vad., met
het uitreiken der vergunningen een begin ge
maakt Eerst gebeurde dit in het bureau dei
Verkeerspolitie aan de Prinscstraat, maar er
ontstond door dc vele stilstaande auto's zoo'n
verkeersopstopping in de nauwe straat, dot
de politie het geraden achtte een betere plek
te kiezen, waar men met het uitreiken onge
stoord zou kunnen doorgaan, zonder het ver
keer tc belemmeren.
Het oog viel op den breeden verkeersweg
achter de Prinsestrnot nl. de Torenstraat en
wel door waar mettertijd een plantsoen zal
konten Hier plaatste de politie een rollend
postjtuis, dot er keurig uitziet. De auto's rijden
dnn den inham in, die hier in het trottoir ge
vormd wordt. Daar krijgt men zijn vergunning
van dc verkeerspolitie, die dit posthuis gedeel
telijk voor haar administratie tijdelijk heeft
ingericht Tevens heeft men hier dc gelegen
heid eenige wagens te porkeeren
Zoo werden reeds Maandagmorgen 170 ver
gunningen uitgereikt, terwijl cr gisteren ruim
TOO bijkwamen.
Bij iedere vergunning krijgt dc automobilist
tevens een beschikking von B. en W. Hierin
staan ook de pleinen cn straten genoemd
waarop dc vergunning niet van toepassing is.
Wij willen er speciaal op wijzen, dot zij die
vaak per auto van buiten in onze gemeente
komen, cn dus geen ingezetenen onzer stad
zijn, eveneens een vergunning moeten heb
ben.
Het bedrag van twaalf gulden, waardoor het
recht van onbeheerd laten staan op de door de
gemeente aangewezen terreinen verkregen
wordt, geldt niet alleen voor maar voor
alle motoi rijtuigen op meer dun twee wielen,
dus ook voor motoren met zijspan.
GRIEP.
Scholen' gesloten
Weg ons griep zijn de openbare scholen tc
Schelluinen, Langcrak en Lekkerkcrk tijdelijk
gesloten.
De openbare school te Callantsoog is we
gens het heerschen van griep gesloten.
BIJ HET INSTORTEN VAN EEN PUT
BEDOLVEN.
Uit een benarde positie verlost.
Longs de spoorlijn Roermond-Vlodrop is
bij wachtpost no. 10 een man, die bezig was
met het graven van een put, door een instor
ting bedolven. Toen een trein passeerde en de
man zich zes meter diep in dc put bevond,
bezweken de wanden. Het ongeval werd geluk
kig opgemerkt. Het treinpersoneel, geholpen
door reizigers, verloste den man spoedig uit
zijn benarde positie. Hij werd bewusteloos uit
de put te voorschijn geknald. Door toepassing
van kunstmatige ademhaling hoopt men hem
in het leven te kunnen houden. Geneeskundige
hulp was spoedig ter plaatse
NOODI.ÓTTIGE ONVOORZICHTIGHEID.
Uit de tram gesprongen.
Gisteravond tegen 8 uur is nobij de Abeelc
dc 22-jorige juffrouw P. Ruytenbeek uit Mid
delburg die uit de electrische tram r.aar Sou
burg sprong, zoodanig «gevallen, dat zij het
bewustzijn verloor.
Zij werd per auto nóqr het ziekenhuis tc
Middelburg overgebrccht. Huar toestand is
hoogst ernstig.
VERKEERSONGEVALLEN.
Twee fietsende jongens onder
een auto.
Ir. dc Middüchterallée icden gistermiddag
twee auto's elkaar tegemoet. Een dezer auto's
voerde lichten. De bestuurder van de met de
lichten rijdende auto zou hel midden van der.
weg" gehouden cn de tcgenrijdende auto niet
opgemerkt hebben alvorens deze vlok bij was
De bestuuidcr van de andere auto de hoer S.
moest daardoor over het rijwielpad uitwijVm,
terwijl juist een aantal jongens er reden. Hij
reed daarbij over het rijwielcad tegen een
boom. Twee jongens werden nog door de
auto gegrepen en meegesleurd. Een der jon
gens genaamd Onck uit Rhcdcn, brak daarbij
od twee plaatsen een zijner becnen, terwijl van
dc andere genaamd Bosveld, eveneens wonen
de le Rhedcn, een dor snieren van dc linker
arm werd gescheurd. Beiden warden per outa
naar hot ziekenhuis te Velo vervoerd. De
auto van den heer. S. werd zwaai beschadigd.
De poli'ie onderzoekt de zaal. cn maakte pro-
ces-verbnal op
R adrerreuws.
RADIO IN DWITSCHLAND
Berlijn, 14 Jan (H. N.) In dc maand
December hebben zich 59442 luisteraars bij
den Duitschen omroep opgegeven. Het totale
aantal bedroeg op I Jon. T.376.564.
DE DRAADLOOZE VERBINDINGEN
TUSSCHEN ENGELAND EN AUSl'RALIc.
Rome, 14 Jan. (V. D.) Murcori is naar
Londen vertrokken. Hij heeft bij zijn vèrtrek
medegedeeld, dat hij de Britschc hoofdstad
door zijn nieuwe uitvinding met Australië zal
verbinden, zoodat tusschen Engeland en
Australië zoowel een gewone draadlooze als
een draadloos-telefonische verbinding zal be
staan. Marconi achtte deze draadloos-telefoni
sche verbinding van grooter betcekcnis dan
die met New York.
Londen, 14 Jan. (V D.) De olficieelc
proeven van de Britschc posterijen tusschen dc
beam-kortegolf-stations in Engeland en Austra
lië zijn heden begonnen. Gedurende zeven uren
per dag zal ccn week lang de telegrafische ge
meenschap worden in stand gehouden over een
afstand van 11000 mijl. De minimum-snelheid
van overzending zal zijn 100 woorden per
minuut, doch verwacht wordt, dat een snelheid
van meer dan 300 woorden per minuut zal
worden bereikt
Luchtvaart
VLIEGONGEVALLEN IN FRANKRIJK.
P a i ij s, 14 Jan. (V.D.) Bij Islrcs stortte
een militair vliegtuig van groote hoogte naar
beneden. Het toestel werd vernield. D<- vlieger
was onmiddellijk dood.
Voortst botste bij het dolen op de Seine
een watervliegtuig door den stroom tegen een
brugpijler. Het vliegtuig werd vernield. De
beide inzittenden werden gered
School- en Kerknieuw».
GEREF. GEMEENTEN.
Opening der Theologische
School tc Rotterdam.
Donderdag is te Rotterdam de Theologische
School van de Gucformccrde Gemeenten, welke
school gevestigd is aan den Boezemsingel,
geopend, 's Morgens zijn de vele belangstellen
den in de gelegenheid gesteld het gebouw te
bezichtigen, dat een viertal ruime kamers be
nevens een boekerij rijk is In de ochtcndbij-
cenkomst heeft dc voorzitter \an de commissie
van toezicht, ds. G. H Vecnendool, het woord
gevoerd.
In de middagbijoenkomst, in het kerkgebouw
aan den Boezemsingcl, heeft ds. Van Oordt, uit
Opheusden, gesproken over dc positie van de
ambtsdragers.
Ds. R. Kok, uit Gouda, slond stil bij dc over
eenkomst en het verschil tusschen andere ker
ken en dc Gereformeerde Gemeente.
Vervolgens wees ds. J. Vreugdcnhil, van
Bruinisse, op dc ontreddering en de verwor
ding van het leven, ook het kerkelijk leven. Er
is in eigen kring ccn groot gebrek aan leeraren,
maar spr. hoopt, dat de school zal dienen aan
de voorziening van predikers.
Ten slotte heeft ds A. Verhagen, van Middel
burg", zijn gehoor bepaald bij Zach. 4 10. Spr
richtte zich aan het eind van zijn rede tot do
beide docenten, ds. Kersten en ds. Kok.
Reeds zijn twee leerlingen aan dc school in
geschreven.
HAHAM PALACHE-FONDS
Tc Amsterdam is gesticht een Hahom Polo-
che-fonds, dat een monument zal oprichten op
het graf van den overleden opperrobijn der
Portugcesch Isiaclictischc gemeente Pnloche en
verder diens levenswerk voort zal zetten. Voor
zitter is de heer J. M. Vaz Dias te Amsterdam
en eere-voorzittcr de heer A. Bolinfnntc Jr. in
den Haag
EEN NED. R.K. FILMOPERATEUR NAAR
BRITSCH-OOST-AFRIK A
In Maart e.s. vertrekt de heer C. W. van
Graven, missionaris der Congregatie van „Mill
Hill" naar Acquatoriual Afrika voor het sa
menstellen van een missiefilm.
De tocht gaat van Mombasa tot dc bron
nen van der» Nijl, dc Victoria Nynnza en
Oeganda, verder noordwaarts door Kavirondo
en Kenya Colony tot de Abessinyschc grens.
Getracht zal worden een film tc maken van
dc negerstammen ir. hun oerstaat, hun zeden
en gebruiken. Verder 'van dc meer beschaafde
stammen, die reeds gekerstend zijn, en van
den inlandschen priester. Op dezen toch gaat
als filmoperateur mede de heer A. P. A. Adii-
aansz tot voor kort nog operateur der Hnghe-
filmfabriek, Dc reizigers mcenen een film sa
men te kunnen stellen, die naast propagandis
tische ook wetenschappelijke waarde heeft,
mede omdat dc tocht gaat door dat deel van
Afrika wat nog bijna niet door blanken be
zocht is, het groote jachtgebied doorkruist
wordt, waar leeuw, olifant en nijlpaard cn een
menigte kleiner wild nog in grooten getale
voorkomen en dc giraffe zijn bakermat heeft.
Kunst en Wetenschap.
MEVROUW' MANN-BOUWMEESTER.
Huldiging te den Bosch.
Mevrouw Theo Monn—Bouwmeester heeft
Vriidagavond in den schouwburg „Casino" te
's-Hertogenbosch haar afschcidsvoorstelling
gegeven in Het kind van de liefde. Zij werd
hartelijk toegejuicht bij haar opkomen en bij
dc huldiging, welke geschiedde bij monde van
den burgemeester, rnr. F. J. van Lanschot, die
met haitelijke woorden van sympathie, be
wondering en dankbaarheid bloemen aanbood
en tevens bloemstukken uit naam van don
's-Hertogenbosschen Kunstkring, dc Sociëteit
„Casino" en den heer De Leycr.
LOUIS DE VRIES.
Gisteravond hc-elt Louis de Vries te Breda
gejubileerd met Hendrik IV. Namens do ver-
eeniging Concordia werd hem door der heei
Bondam een krans aangc-bodei, D«. heer
Oxenaar bood dc Vries tc: herinnering nun
beider kernismakir.g in Indie ccn ruiker.
PROF AUG ALLÉBE r
Dc begrafenis op Zorgviicd.
Men meldt ons uil Amsterdam
Door zijn leerlingen is prof. Aug. Alh'bé
oud-hoogleeraar en directeur van de Rijksaca
demie voor Beeldende Kunsten naar zijn laat
ste rustplaats gedragen op dc begraafplaats
Zorgvlied Achter de baar sloten zich dc ve
len aan, die gekomen waren om den doodc de
laatste eer tc bewijzen. Daar waren o.a. het
bc-stuur van de Ver. St. Lucas vertegenwoor
digd door de heeren Krabbe, Evcrbach on Liz
zy Ansingh, het bestuur van Arti et Amicilioe
vertegenwoordigd door de heeren Gorter, Rei-
cher, Ruiter en Van Raalte.
Voor de „Onafhankeüjkcn" was er. de neei
Boot, ccn aantal leera:en van do Academie
bpnevons de Commissie van Toezicht op die
Academie. Voorts weid dc vereeniging Pul-
chti Studio uit Den Haag vertegenwoordigd
dooi den heer S. Bron, de Grafische Vereeri-
giifg door den heer S. Moulijn, de Vereeniging
„Rembrandt" door den heer Van Hasselt
Ook liepen nog in den stoet mee de heer
Chr. H. Baard directeur van het Stedelijk Mu
seum, mevrouw SchrcveIJzerman, prof. Yc-
gelsang uit Utrecht benevens een aantal oud
leerlingen.
Toen de kist in de groeve wtfs neergeiaten
en de vele blocmslukkèn op het graf waren
gelegd, zeide prof. RolandHolst, dc tegen
woordige directeur clci ...demic dut het dc
wilsbeschikking van den overledene was ge
weest dat geen redevoeringen aan zijn graf
zouden gehouden worden, maar kort voor zijn
overlijden is hij op dien wensch teruggekomen
Hij heeft toen onn Derkindcren verzocht een
kort woord te spreken. De familie heeft Thans
spr. uitgenoodigd die taak over tc nemen.
Door Z.Exc. den Minister van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen is ook spreker ge
vraagd zijn deelneming te betuigen en te hul
digen de man die meer dan 30 jaren aan het
hoofd heeft gestaan van de Rijksacademie
Allcbé heeft zijn levenstaak vervuld volko
men onpartijdig en levenwekkend. Het ge
loof in den vorm heeft hij bij dc jongeren
weer gewekt. Hij heeft niet bestreden de ver
zaking van dc vormkracht, maar cr steeds op
gewezen, waardoor de jongeren zich staande
konden houden. Hij heeft misschien als kun
stenaar zich zelf geofferd voor de pacdago-
gischc taak, welke hij op zich had genomen
Als wc hem als kunstenaar zien, don dient hij
geniaalst onder dc besten van de vorige eeuw.
Tenslotte dankte spr. haar die de laatste
jaren van zijn leven aangenaam heeft gemaakt
Een familielid dankte voor de belangstelling.
BOND VAN LEERAREN BIJ HET NIJVER
HEIDS- EN HANDELSAVONDONDERWIJS.
Algcmeene vergadering te Utrecht.
Bovengenoemde Bond hield een dezer dagen
zijn Algemeenc Vergadering te Utrecht, onder
Voorzitterschap van denH eer van Kuipers. Het
Jaarverslag werd uitgebracht door den waar-
nemenden Secretaris, den Heer Kruitbosch, uit
Deventer. Door bijzondere omstandigheden
heeft dc Bond in het afgcloopen jaar minder
kunnen doen dnn gehoopt was.
De rekening en verantwoording over 1926,
gedaan door don penningmeester, werd goedge
keurd, evenals dc begrooting voor het jaar
*927. Vooralsnog is er geen aanleiding ver
andering te brengen in het bedrag der contribu
tie.
7 ot lid van het Hoofdbestuur werd gekozen
de heer J. van Dijk tc Utrecht. Deze zal zich
belostcn met het Algemeen Secretariaat.
Besloten werd in het nieuw ingetreden werk
jaar de propaganda krachtig ter hand te nemen
teneinde het ledental zoo hoog mogelijk op te
voeren
Hf
Na de pauze hield het Hooldbestuurslid, de
Hec-r J. J. Buirma uit Dordrecht een inleiding
over het Onderwerp
Hoe het nijverh^idsondei wijs in den laatsten
tijd behartigd wordt
Aon deZc inleiding ontleenen wij het volgen
de
Het is nog lang niet voldoende bekend, hot
het vakonderwijs in het algemeen en het nij
verheids;! vondonderwijs in het bijzonder van
zeer groot belang is voor duizenden jonge nen-
schen, die duidelijk blijk geven, dot ze gevoe
len, na het verloten dor lagere school en het
hetreden van fabriek of werkplaats, hun prakti
sche kennis daar opgedaan, te moeten aanvul
len met theoretische vakkennis.
Spreker stelt zich voor uiteer te zetten
Ie. Hoe de Gemeentelijke Avond-Nijvcr-
hcidsschool zich door aandrong uit de be
trokken vakkringen en door d zorgen van
het Gemeentebestuur van Dordrecht zich
in een plaats van pl.m. 56000 inwoners
heeft ontwikkeld tot een bloeiende inrich
ting.
2e. Welke funeste gevolgen de aanvaar
ding der Rijkssubsidie voor dit onderwijs
heeft gehad.
3e. Den weg aan te geven tot verbete
ring in dezen toestand, die vrijwel voor Kct
heelc land, vooral voor de grootere plaat
sen geldt.
Als het gezegde, dat elke gemeente dc in
richtingen van onderwijs heeft, welke ze ver
dient, waarheid bevat, dnn is Dorchecht wél
een bevoorrechte plaats. Daar toch zijn vele
goede scholen door dc innige samenwerking op
onderwijsgebied tusschen het Gemeentebestuur
en het particulier initiatief. Dit laatste voelt dc
behoeften aan cncWwiis. welke er in de maat
schappij lc\en dikwijls zeer fijn aan. In
Dordrecht is dit tenminste voortdurend geble
ken en steeds, als tot het Gemeentebestuur die
wcnschen doordrongen, als het on de hoogte
was, van wat er on dit terrein leefde in dc we
reld var. nijverheid, handel en Verkeer, toonde
het zich bereid, om steun te vcrlcenen ter voor
ziening ii d^
Daaraan dankt deze plaats zijn bloeiende
scholen voor lager ond U. L. scholen en Voor
bereidend Hooger Onderwijs cn ook zijn be
langrijk Vakonderwijs; het handelsonderwijs:
Handelsavondschool cn Hoogere Handels
school): het technisch vakonderwijs (Ambachts*
fchooi, Vaktcekenschool, Middelbare Techni
sche school cn de bloeiende Gem. Nijverheids-
avondschool cn zijn ondcrafdcelingcn, het Ma
chinisten-onderwijs en het Middelbaar Tech
nisch Avondonderwijs).
De Gemeentelijke school voor nijverheidson
derwijs tc Dordrecht is ontstaan uit de sinds
jaren bestaande Burgeravondschool. Deze laat
ste inrichting bereikte onder de energieke lei
ding van den Directeur, bijgestaan door leer
aren mét langdurige ervaring een hoogen bloei
Tal ven leerlingen volgden er de lessen in tee
kenen, wiskunde enz. kregen er een goeden kijk
op hun ambacht, werden cr meer voor hun
vak waard en verwierven zich een betere posi
tie
Deze jongelui zagen zoo juist in, dat ver
meerdering van kennis verbetering van levens
positie meebrengt, dut zij toen in 1907, behal
ve het diploma A B. cn C. ook het voorloopig
machinisten-diploma vodr de koopvaardij werd
ingesteld, hun leeraren aanklampten met ver
zoeken door j>rivaatlessen zoo ver te brengen,
dat zij aan de oiSchen van het examen konden
voldoen.
Daar echtei niet elke Iceraai alle vakken
voldoende beheersen!e was deze opleiding ge
brekkig cr. besloten de leeraren een particulie
ren cursus tc openen, waarin ieder dan zijn
eigen vakken kon geven. Het was een verbet -
ring, maar toch duurde dc opleiding te lang,
de moeilijkheden van lokaliteit, leermiddelen,
enz. waren le gioot en ondanks de toewijding
der leeraren, die deze zaak aanpakten was het
succes niet evenredig aan dc gegeven moeite.
De toenmalige Wethouder van Onderwijs van
Dordrecht, de heer P. J. de Kantor, op de hoog
te gebracht door den Directeur der B A B. die
groote belangstelling koesterde voor het wer
ken der bedoelde heeren, trok zich deze zaak
aan, wi. t het Gemeentebestuur er voor tc win*
non cn op T September 1913 weid dc Gemeen
telijke Avondcursus ter opleiding van machi
nisten ter koopvaardij opgericht.
Reeds dodelijk moest ccn aantal gegadigden
voor dezen cursus wegens plaatsgebrek worden
teleurgesteld In Januari 1914 volgde dan ook
de opening van een tweede nfdecling cn maak
ten reeds 41 leerlingen van den cursus gebruik.
Volkomen op dezelfde wijze kwam, daar de
vrnog om verdere opleiding zich telkens weer
deed gelden, op 20 November 19T7 de Dogcur
sus voor het Diploma A tot stand en met Sep
tember 1918 die voor Diploma B
In het najaar van 1918 werd de Machinisten
avondcursus geheel overgenomen door het Rijk
en deze dus aongemrikt als één der door het
Rijk erkende Machinisten-Avondscholen. Sinds
de oprichting zijn nu reeds geslaagd pl.m 200
voor het voorloopig Diploma, pi m. TOO voor
het Diploma A en pl.m 40 voor B., die steeds
zoo goed als oog^nblikkelijk plaatsing krijgen
bij de grootste Stoomvaartlijnen.
Uit denzclfden drang naar meerdere kennis
en door dezelfde tegemoetkoming van het Ge
meentebestuur cn van particuliere menschcn
ontstonden dc avondcursus ter opleiding van
riviervaartmachinisten, Cursussen voor werk
tuigbouw, bouwkunde cn clectrotcchniek
Al deze cursussen werden in 1919 vcreenigd
lot Dc School voor uitgebreid Vakonderwijs
Zoo was dus voor Dordrecht tot stand geko
men een prachtonderwijs-inrichling, \oorzicnde
in een behoefte Geen wonder I T)ordrecht, zoo
schitterend gelegen, aan de grootste waterwe
gen, dat ernstg streeft naar wederopbloei van
zijn handel, dat beschikt over groote industrie
terreinen, groote scheepsbouwwcrven, machine
fabrieken en bouwondernemingen moet zijn
vakonderwijs verzorgen, moet kunnen beschik
ken over theoretisch en praktisch goed ge
schoolde werkkrachten.
Spreker slaat uitvoerig stil bij het groote
gevaar, dat het onderwijs dreigt door de z.g.
verambtenaring Een ambtenaar in Den Haag
kan onmogelijk op dc hoogte zijn van de
cischen die de plaatselijke toestanden ten op
zichte van het vakonderwijs in het bijzonder
cischen.
In Dordrecht zullen de oischcn aan het Vak
onderwijs tc stellen andere zijn dan in Tilburg
en zeker andere dan in Assen Van al deze bij
zondere plaatselijke cischen kan men in Den
Haag onmogelijk op de hoogte zijr^of blijven
en evenmin is dit bij een algcmeene wet of
Koninklijk Besluit lot in bijzonderheden tc re
gelen.
locn de school nog oen Gemeentelijke in
richting was liep alles vlot. In de Groote Va-
cantie ontving ieder leeraar een gedrukt roos
ter en een programma en was dus bij het be
gin van den cursus met alles op dc hoogte.
Nu moeten r< ster en programma eerst in
Den Haag worden goedgekeurd, zoodat men
eerst volgens een onofficieel voorloopig roos
ter moet werken.
We zijn vanaf I September 1926 bezig. Een
progromma hebben de leeraren nog steeds niet.
Als het Rijk dun nllès wil ccntraliseeren, don
moet men ook zorgen, dat alles in orde is, ol
anders vol vertrouwen alles aan de Gemeente
overlaten.
De slechte Rijkssalarieering maakte noodig
dc lessen van 50 minuten op 60 minuten te
brengen, wat groote moeilijkheden meebracht
voor de leerlingen hel ineenzetten van den les
rooster enz. cn niet het minst in het krijgen
van goede leerkrachten.
Om bij de Burgerax ondschool tc blijven; eer.
vergelijking tusschen de vroegere salorieering
van dc Gemeente Dordrecht met ^c Rijksrege
ling doet sterk in het oog springen hoe slecht
het Rijk dit onderwijs verzorgt. Van 1918—
1922 was de salariecring die dc Gemeente
Dordrecht voor de leeraren vaststelde 70—;
110 per wckelijksthc lesuur te bereiken na
8 dienstjaren.
De Rijksregeling, die daarvoor, ingevolge de
subsidie bepalingen in de plaats kwam, was
in 1925 pl.m. f 44, pl.m. f 64 te bereiken na
16 dienstjaren, welke regeling in 1925 werd
pl.m 41, pl.m. f 60 te bereiken na 20
dienstjaren.
Ziehier hot p.. waarop volgens dc Rijks-
regccring het avond Nijverheidsonderwijs moet
sluan. Dc regeling is lager dan die der gemeen*»
tc Dordrecht in T90I dus 25 jaar geleden. De
ze was toen van 50—ƒ65 per wek. lesuur n>
T2 jaar diensttijd
Als men verder bedenkt, dat voor onze
leeraren niet bestaat garantietoelage. Wacht
geldregeling en Kindertoelage, dan durft spre
ker een dergelijke behartiging va i het Nijver-
heidsavondonderxvijs door Regeei.ng, Tweede
Kamer en Gedeputeerde Staten een schande
noemen. En dat tegenover duizenden arbeiders-
jongens, die na daags op de fabriek of in de
werkplaats te hebben gewerkt, 's avonds naar
school komen om kennis tc vergaren, die hun
zal helpen in den strijd om het bestaan. Want
men bedenke wel, dat voor dit onderwijs geen
leerplicht bestaat. Do jongelui komen uit
vrijen wil. En het heeft steeds sprekers waar
achtige bewondering gewekt, als deze jongens,
na het einddiploma der Burgeravondschool te
hebben behaald zich oogenblikkelijk aanmelden
voor dc Cursussen van de school voor U. V. O.
Deze jonge menschcn verdienen een betere
hchandeÜng van de Regeering en dc Volksver
tegenwoordiging.
Spreker noemt het een onbehoorlijke eisch
van de Regecring, dat dc leeraren voor pl.m
f 1.45 per uur les moeten geven aan klassen
van 24 tot 30 leerlingen.
Geërgerd heeft spreker zich bij de behande
ling van dc salaris! xvcstie, dat deze betrekkin
gen maar bijbetrekkingen worden ge
noemd.
Bedoelt men, dat het cr maar weinig toe doet,
hoe het onderwijs gegeven wordt Soieker weet
dat dc leeraren het niet als een bijbaantje be
schouwen, maar er hun volle kracht aan ge
ven.
Resumecrende meent spreker aangetoond te
hebben
Dat het Nijxcrheidsavondonderwijs onderxvijs
is, dat door duizenden jongens uit fabriek en
werkplaats uit eigen vrijen xvil gevraagd xvordt.
Dagonderwijs voor deze jonge menschen is on
mogelijk en zal onmogelijk blijven, daar men
anders den geregolden gang der bedrijven zou
ontxvrichtcn.
