-huls:;o
DE EEMLANDER
BUITENLAND.
BINNENLAND.
iBONHEMtlllSPflUS f"j,^"den
PAUS DER ADVERTENIIEN met Inbegrip v*®
EERSTE BLAD.
Vloer"' „jen
EEN
KWALITEIT
-DE
BESTE
EÉN
KWALITEIT
-DE
BESTE
DRÜHK1T
25e Jaargang Mo, 263
ioort 2.10, per uud fOJS,
Idem franco per peil f 1—, per «eek (met gratia
«artektriag teges ongelukken) f 0.17s, afzonderlijke
nummers t CjOS.
AMERSFdORTSCH DAGBLAD
ir
n
DIRECTEUR-UITQEVERi L VALKHOFF. «NHEMSCHEPS'IRTWAI. 2 A.
POSTREKENIN# N*. 47SIO. Tki.. INT. *11.
Zaterdag 7 Mei t927
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en l.lefdadigheid*-advc.tentiën voor de helfc
der pry*. Voor handel en bedrijf bestaan teer
voordccligc bepalingen voot het •dverteeren- ben#
circulaire, bevattend# d# voorwaarden, wordt ©p
aanvraag toegezonden.
VOLKENBOND.
DE ACHTSTE VOLKENBONDS
VERGADERING.
Bijeengerocpenn tegen 5 Sept.
Stresemonn, de fungeerende voorzitter van
den Volkenbondsiaad, heeft tegen 5 Sept. de
achtste algemeone vergadering van den Vol
kenbond bijeengeroepen.
De agenda bevat, behalve de verkiezing van
drie niet-permanente raadsleden in de plaats
van Tsjecho-Slowakije, Salvador en België, die
aan de beurt van aftreden zijn, het vorig jaar
door Engeland voorgestelde pricipeele debat
over de vraag, welke kwesties tot het gebied
der werkzaamheid van den Volkenbond bc~
hooren en welke niet.
DUITSCHLAND.
EEN POOLSCHE PROTEST-NOTA.
Wegens een rede van Hergt.
B e r 1 ij n, 6 M e i. (V. D.) Naar uit Warschau
wordt gemeld, heeft de Poolsche regcering gis
teren een protest-nota opgesteld in verband met
zekere uitlatingen van den rijksminister van
justitie Hergt. Hedenmiddag is deze nota door
den Poolschen gezant te Berlijn overhandigd;
naar verluidt, is de nota in zeer gematigde ter
men vervat.
(Hergt moet hebben verklaard, dat er van eer.
Locarno van het Oosten geen sprake zou zijn,
zoolong de Duitsch-nationalcn deel uitmaken
van de rcgecring.)
DE A.S. STAHLHELMDAG.
B e r 1 ij n, 6 Mei. (H. N.) Nadat Donder
dagavond en Vrijdagmorgen reeds talrijke nf-
deelingen van de Stahlhelmvereeniging te Ber-
lijn waren aangekomen, die zich ongehinderd
van de stations naar hun kwartieren konden
begeven, is vandaag de Reichs-frontsoldaren-
dag ingeleid met een bijeenkomst in dc grootc
zaal van het gebouw van den rijkslondbond
De vergadering werd geopend door den voor
zitter, den luitenant-generaal b. d. von Lippe.
Verschillende sprekers voerden het woord.
DE ONTBINDING DER NATIONAAL-
SOCIALISTISCHE ORGANISATIE
TE BERLIJN.
Het schriftelijk besluit der Berlijnsche poli
tie, waardoor de nationaal-socialistische orga
nisatie te Berlijn verboden is, is ter hand ge
steld aan den leider der Berlijnsche nfdeeling,
dr. Göbbel. Het werd echter gisterochtend ge
opend aan den politie-president terug bezorgd
met de mc-dedeeling van Göbbel, dat hij het be
vel niet in ontvangst wilde nemen. In den loop
van den dag zijn alle bureaux en gehuurde lo
kalen der Berlijnsche afdeeling onder politie
toezicht gesteld.
GEVECHT TUSSCHEN RECHTS- EN LINKS
RADICALEN.
Maagdenburg, 6 Mei. (H. N.) In een
gisteravond gehouden druk bezochte vergade
ring der nationaal-socialisten, waarin ook de
rijksdagafgevaardigde Strasser het woord voer
de, is het tot een hevige vechtpartij tusschen
communisten en nationaal-socialisten geko
men. Strasser kreeg een ernstige verwonding
aan het hoofd. De politie scheidde de vech
tenden en nam verscheidene communisten in
hechtenis.
ZOMERWEER TE BERLIJN.
B e r 1 ij n 6 Mei. (H. N.) Het zomerweer te
Berlijn blijft aanhouden en de temperatuur
wordt voortdurend warmer. Vanmorgen wees
de thermometer 23 graad Celsius aan en men
verwacht, dat dit in den loop van den dag tot
25 graad zal stijgen.
BOTSING TUSSCHEN POLITIE EN
COMMUNISTEN.
B e r 1 Ij n, 6 M e i. (H. N.) Gisteravond kwam
het in de Grünewaldstrasse tot een botsing
tusschen politie en roode frontstrijders, die een
auto aanvielen, waarin de politie een gearres
teerden communist vervoerde. De aanvallers
werden door de politie met gummistokken uit
eengejaagd. Drie politieagenten werden ernstig
mishandeld. Er zijn 5 communisten gearres
teerd.
EEN VEROORDEELDE SCHIET ZICH EEN
KOGEL DOOR HET HOOFD.
G 11 i n g e n, 6 Mei. (H. N.) De chauffeur
Friedrich uit Rodorf, die wegens roekeloos
rijden, tengevolge waarvan een fietser aange
reden was, tot een boete van 200 Mk. was ver
oordeeld en daartegen in hooger beroep was
gegaan, ieeft zich gisteren, toen de rechtbank
het hooger beroep verwierp, in de gerechtszaal
een kogel door het hoofd gejaagd.
ENGELAND.
DE PRINS VAN WALES OP DE
TERUGREIS.
Londen, 6 Mei. (V. D.) De prins van
Wales en prins George zijn heden van Madrid
raar Londen vertrokken.
DE TOESTAND VAN RAMSAY
MACDONALD.
L o n d e n, 6 Mei. (V. D.) Dc toestand van
Ramsay Macdonald gaat goed vooruit. De
temperatuur is nu normaal. Hij blijft nog eeni-
ge dagen in het hospitaal tc Philadelphia om
geheel te herstellen
DE SCHULD AAN AMERIKA.
Mellon's verklaring.
Londen, 6 Mei. (H. N. Draadloos). De
Morning Post schrijft, dat men te Londen met
veel voldoening het bericht heeft ontvangen,
dat Mellon zijn bewering, dat Engeland reeds
meer dan voldoende van Duitschland ontving
om zijn schulden aan de Ver. Staten te be
halen, heeft ingetrokken. Mellon heeft ver
klaard, dat de passage in zijn brief, waarin ge
zegd wordt, dat al de voornaamste schulde
naars van Amerika van Duitschland reeds meer
ontvangen dan zij aan de Ver. Staten moeten
betalen, aangevuld moet worden met de woor
den: „Behalve Engeland."
DE WET OP DE VAKVEREENIGINGEN.
Regceringsamcndementen. Ook
de uitsluiting onwettig verklaard.
Gisteren zijn twee belangrijke amendementen
der regeering op de vakvereenigingswet ge*
publicecrd, beide betreffende art. I, dat de on
wettige staking omschrijft. De oorspronkelijko
bepaling verklaarde een staking onwettig,
„wanneer zij ten doel heeft of er op berekend
is om pressie uit te oefenen op de regeering
of schrik aan tc jagen aan de gemeenschap of
een belangrijk deel der gemeenschap." In zijn
nieuwen vorm verklaart het artikel een stoking
onwettig, „indien zij ten doel heeft of er op
berekend is om pressie uit te oefenen op de
regeering, hetzij onmiddellijk, hetzij door ont
beringen op te leggen aan de gemeenschap."
De bcteekenis der verandering is, dat de ont
beringen aan de maatschappij opgelegd en niet
de pressie, welke op de regeering uitgeoefend
wordt, do beslissende factor is en, zooals men
het in officieele kringen toelicht: er kunnen
ontberingen worden opgelegd, zonder dat men
de gemeenschap schrik aanjaagt Men is de
opvatting toegedaan, dat ae bepaling hier
door versterkt is.
Het tweede amendement verklaart de uit
sluiting onwettig onder dezelfde omstandig
heden en verbiedt het besteden van fondsen om
een dergelijke uitsluiting te ondersteunen.
Dc artikclsgewijze behandeling.
Londen, 6 Mei. (H. N. Draadloos). De
nrtikelsgewijze behandeling van de vakvereeni
gingswet zal Woensdag «s. beginnen.
DUITSCHE STUDENTEN IN ENGELAND
Een groep van 20 Duitsche studenten, die in
verschillende steden van het Noorden van En
geland theaterstukken opgevoerd, volksliederen
ten gehoore gebracht en dansen uitgevoerd
hadden o.a. hebben zij Shakespeare's Zo-
mernnchtsdroom in een oude Duitsche verta
ling opgevoerd is gisteren door de over
heid van Costleford in Yorkshire ontvangen.
Zij hebben in deze stad het bezoek beantwoord,
dot de studenten uit Castleford verleden jaar
aan Duitschlond hebben gebracht.
ITALIË.
VALSCHE MUNTERS.
De Tribuna verneemt uit Napels, dat de
politie aldaar in een drukkerij clichés en mo
teriool heeft ontdekt voor de vervaardiging
von valsche Columbiaonsche bankbiljetten en
dot reeds voor een milüocn aan biljetten was
gedrukt.
HONGARIJE.
DE BETREKKINGEN MET ZU1D-SLAVIË-
Verklaringen van gTOof Bethlen.
Boedapest, 6 Mei. (H. N.) Minister-pie-
sident graaf Bethlen heeft een interview *oo-
estoon aan don correspondent van het Ie
Belgrado verschijnende bind Politica, wien hij
o.a. verklaarde, dat Hongarije cr thans even
als in het verleden naar streeft vriendschappe
lijke betrekkingen tusschen Hongarije eh
Zuid-Slavië te onderhouden. De wederzijdscho
belangen, die steeds duidelijker op den voor
grond komen, maken het noodig dat een op
vriendschappelijke betrekkingen berustende
economische samenwerking mogelijk wordt
gemaakt. Men is thans zoover, dat tot het slui
ten van een arbitrageverdrog kan worden over
gegaan. Echter is op het oogenblik nog niet
te zeggen, op welke wijze en op welk tijdstip
de economische samenwerking tusschen beide
londen meer algemeen kan worden gemankt.
Voor de betrekkingen tusschen de staten
von Midden-Europa is niet zoozeer het slui
ten van een soort Locarnoverdrag van belang
don wel het aankweeken van een geest van
ederzijdsche waardeering.
NOODWEER.
Boedapest, 6 Mei. (H. N.) Tengevolge
van het noodweer dat gisteren boven het ko-
mitaat Borsod heeft gewoed, is de Ronyvarivier
buiten haar oevers getreden, waardoor de gc-
heele stad Satoroljon Ujhely met overstroo
ming wordt bedreigd. Daar het telefonische en
telegrafische verkeer gestoord is, ontbreken
nog nadere bizonderheden.
RUSLAND.
SLUITING VAN KERKEN.
Berlijn, 6 Mei. (H. N.) Volgens een be
richt uit Moskou is op verzoek van verschil
lende arbeiders en boerenorganisaties in
Oekraine een groot aantal orthodoxe en ka
tholieke kerken en Joodsche synagogen geslo
ten. De kerkgebouwen zullen voor ander©
doeleinden worden bestemd, aangezien zij door
de arbeidende klasse bijna niet meer bezocht
worden.
SAMARA GEDEELTELIJK OVERSTROOMD.
B e r 1 ij n, 6 Mei. (H. N.) Naar uit Moskou
wordt gemeld staat de stad Samara voor het
grootste gedeelte onder water. De tot nu toe
aangerichte schade wordt op ongeveer
2.000.000 roebel geraamd. De staat van be
leg is afgekondigd.
RECLAMES
Van I—4 regels 4.05, elke regel meer t.—
EENIG VOOR DE
VOORJAARS
SCHOONMAAK.
Overal verkrijgbaar.
Importeurs:
N.V. Handel
Maatschappij
Rockitts Rotterdam.
m
Verhoogt Uw werkkracht en
energie 25 besparing, spaart
Uw beurs! A'dam Tel. 44346
A foort Tel. 1200.
CHINA.
DE VERWARRING IN CHINA.
Litwinof over de huiszoeking in
het sovjet-gezantschap tc Peking.
Litwinof, de Russische plaatsvervangende
volkscommissaris van buitenlandsche zaken,
heeft aan vertegenwoordigers van de pers vol
gens nadere berichten nog gezegd, dat het
eenige document, waarvan de Pckingscho
bladen een foto bevatten, in oude spelling cn
met een groot aantal schrijffouten is geschre
ven. Dat bewijst, dat er onder het in beslag ge
nomen materiaal geen compromittccrende do
cumenten zijn gevonden. Eve.necns is het tec-
kenend, dat dit materiaal niet is getoond aan
den vertegenwoordiger van de sovjet-regee
ring. In elk geval is uit hetgeen tot nog toe
bekend is geworden, met absolute zekerheid
te zeggen, dat er een wijdvertakt plan bestaat
om het optreden der sovjet-agenten in China
door vervalschingen tc compromitteeren en de
betrekkingen tusschen de sovjet-unie cn de
andere mogendheden slechter tc maken.
De gearresteerde Russen voor den
rechter.
Mevrouw Borodin, de drie koeriers en de
Russen, die bij de huiszoeking in de sovjetwijk
te Peking aangehouden zijn, zullen volgens een
bericht uit Peking zoo spoedig mogelijk vooi
een gewone rechtbank terechtstaan.
De Britsche concessie tc
Tsjinkiong door de Zui
delijken ontruimd.
Een telegram uit Tsjinkiang meldt, dat de
zuidelijke troepen, die dc Britsche concessie
en het Britsche consulaat bezet hadden,
Woensdagavond deze ontruimd hebben.
Dc strijd tusschen Noord cn Zuid.
Gemeld wordt, dat vliegtuigen van Tsjang
Kai Sjek uit Nanking Woensdag de troepen
ven Soen Tsjoean Fang te Jangtsjau (tegen*
over Tsjinkiang) en te Sjiherkwei hebben ge
bombardeerd. Laatstgenoemde stad vloog in
brand
Een aanval op Swatou
De Britsche admiraliteit deelt mede, dat zij
meent te weten, dot communistische strijd
krachten naar Swotau oprukken, teneinde de
stad in brand te steken. Deze strijdkrachten
zouden zich gisteren op 17 mijl afstonds van
Swatau bevinden.
De beschieting der buitenland
sche schepen.
Londen, 6 Mei. (H. N. Draadloos). Vol
gens een officieel bericht uit China zijn van het
Engelsche oorlogsschip Kiawo Maandag 4
man door geweervuur gewond. De wonden
zijn siechts schotwonden en niet van ernstiger»
aard. Naar gemeld wordt, waakt de Engelsche
kruiser Danoe, die 4650 ton meet. voor de
Lngelsche belangen te Swatau. Het schip is
'bewapend met 6 kanonnen von 6 inch en heeft
'■en bemanning van 462 officieren en man
schappen.
Tegenslogen der nntionolisten?
Londen, 6 Mei. (H. N.) Volgens een be
richt uit Sjanghai wordt uit het hoofdkwar
tier der nationalisten gemeld, dat Jongtsjau
Donderdag heroverd is, nadat groote ofdeelin-
gen troepen over dc Jongtse waren gegaan
en cr zeer hevige gevechten wnren geleverd,
waarin 4000 dooden en gewonden, in hoofd
zaak nationalisten, gevallen zijn. Tsjong Soen
Tsjung is een offensief tegen de nationalisten
begonnen, waarbij hij de nationalisten terug
gedreven heeft en Anking cn andere plaatsen
aan den Zuidelijken over heeft veroverd.
VEREENIGDE STATEN.
DE OVERSTROOMINGEN.
De omvang der ramp.
Op een conferentie van het Roode Kruis met
staatsambtenaren, onder wie Hoover, is een
half millioen dollar gereserveerd voor het her
stel van den landbouw in het onmetelijke over
stroomde gebied.
Het Roode Kruis deelt mede, dot cr 523.837
vluchtelingen in de overstroomde streken hulp
ontvangen.
Londen, 6 Mei (H.N.) Door dc verdere
dijkbreuken in het Mississippi-gebied is thans
he* aantal dakloozen tot 300,000 gestegen.
EEN HUIS INGESTORT.
Zes dooden, twintig gewonden.
Uit New-York wordt bericht, dat door het
instorten van een huis von twee verdiepingen
bij East River zes personen werden gedood en
ruim twintig gewond. De instorting werd ver
oorzaakt door het ontploffen vun een gasrcscr-
voir en het springen von een waterleiding on
der het gebouw.
MEXICO.
DE BESTRIJDING DER REBELLEN.
Tweehonderd hunner gedood.
Telegrammen uit Guadalajara houden in, dat
in een slag met bondstroepen tweehonderd re
bellen werden gedood.
AUSTRALIË.
„DROGE" INWIJDING VAN CANBERRA.
De Australische premier, Bruce, heeft mede
gedeeld, dot geen alcoholische dronken zullen
worden verstrekt bij dc inwijding von de nieu
we hoofdstad Canberra op Maondag o.s.
VERSPREIDE BERICHTEN.
EEN BEER ONTSNAPT.
Ernstige gevolgen.
Berlijn, 6 Mei. (H. N.) Volgens een be
richt van de Lokal Anz. is bij een gnstvoor-
stelling van een circus te Szcgedin een beer
plotseling uit zijn kooi ontsnapt. Hij viel de
toeschouwers aan en bracht één hunner door
een slag met zijn klauw zulke ernstige vcr-
wosdingen toe, dat deze terstond stierf. Er
ontstond een paniek cn bij het gedrang om
naar buiten te komen werden 30 kinderen en
3 vrouwen ernstig gewond.
HET VERPLICHTE ZEVENDE LEERJAAR
Het Voorloopig Vcrslog do
Tweede Kamer.
Verschenen is het Voorloopig Verslag dei
Tweede Kamer over do ontwerpen van wet tot
Wijziging van dc artikelen 56, 97 on 203
der lnger-onderwijswet 1920 cn
Wijziging van art. 3 der leerplichtwet, zoo
als het wordt gelezen krachtens do wet van 30
Juni 1924.
Blijkens dit verslag achtten vele leden het
bij deze ontwerpen bepaalde te ecnenmale on
voldoende. Na dc aunncming van dc motic-
Suribg had men een regeling van verdei e
strekking mogen verwachten. Reeds bij d© bc-
hondeling van meergenoemde motio heeft de
Kamer zich terecht op het standpunt gesteld,
dat de toestand van 's lands financiën do on
verwijld© invoering van den zevenjarigen leer
plicht gedoogt. Nu door het algemcenc onder
zoek, waarvan sprake is in dc memorie van
toelichting tot het eerste dezer wetsontwerpen,
is komen vast tc staan, dat op 74.1 pet. dei
scholen voor gewoon lager onderwijs gelegen
heid tot het ontvangen van onderwijs in hei
zevende leerjaar bestaat, terwijl slechts op 56b
scholen, d.i. 8.5 pet. men schoolruimte te
kort zou komen cn dus zou moeten worden
bijgebouwd, kan ook met het oog op do be
hoefte aan schoolruimte tegen die invoering
geen ernstig bezwaar bestaan. Deze leden be
grepen niet, wat de minister door invoering
von het verplichte zevende leerjaar zonder
lijktijdigc invoering von dc zevenjarige leci
verplichting in het belong van het onderwijs
wil bereiken. Bezuiniging ten gevolge van de
niet-invoering der leerverplichting zou allcei
bereikt worden, als groote groepen kinder:-»
geen gebruik zouden maken van het zcvcnd<
leerjoar. Doch mislukking von het zevende leer
jaar kon toch niet in dc bedoeling van den
minister liggen. Deze leden waren van
ning, dot dit wetsontwerp ih den bestaande!»
toestond weinig of geen verbetering zol bren
gen. Het bekende hiaat tusschen de Leerplicht
en de 'Arbeidswet blijft dus bestendigd, waar
in de regeering ten onrcchto door wijziging
van art. 88 der Arbeidswet wil trachten u
voorzien.
De leden, hier non 't woord, sproken daar
om de hoop uit, dot do minister bereid zou
zijn, als nog het wetsontwerp zoodanig oon if
vullen, dat aan den wcnsch naar onmiddellijk"
invoering van don zevenjarigen leerplichi
wordt voldaan. Mocht dc minister daortoo ni«M
bereid blijken, dan wcnschton sommigen rced>
nu tc verklaren, dot zij niet zouden nalaten
tc trochtcn door amcndecring van het wets
ontwerp do invoering van den zevenjarigen
leerplicht té verkrijgen.
Vclo andere leden sproken hun voldoening
uit over do indiening van dit voorstel, waar
mede beoogd wordt, een geleidelijke aanpas
sing tc verkrijgen, aon den toestand, die mol
1 Januari 1930 automatisch zal intreden. Som
migen hunner zouden intusschen gaorne van
de regcering vernemen, of cr, gelet op 's lands
financiën, inderdaad overwegende bezwaren
bestaan tegen invoering reeds nu van den
zevenjarigen leerplicht, cn welk stundpunt de
regeering zol innemen, indien door amcndec
ring der wetsontwerpen getracht zal worden
herstel van dezen leerplicht op een vrocgcrcn
datum dan I Januari 1930 te verkrijgen. Ge
vraagd werd, of de regeering bereid is, d©
invoering daarvan op I September 1928 te
stellen.
Verscheidene andete leden verzetten rich
tegen den aondrang tot vervroegde invoering
vun de zevenjarige leerverplichting. Dc finan
ciccle bezwaren tegen een vervroegde invoe
ring van den zevenjurigen leerplicht achttcr»
zij gegrond. De Kamer behoort de regeeri.ig
niet te stuwen in de richting tot nog verdere
opdrijving der reeds zoo hoogc onderwijsuit
gaven. Eenigen dezer leden voegden hicraar»
toe, dat zij in beginsel gekant waren tege."
elke verdere uitbreiding van den leerplicht.
Verscheidene leden hadden zich in hoog*
mate verbaasd over de lichtvaardigheid, wour-
mce de minister heenglijdt over de financieel©
losten van dit ontwerp voor sommige ge
meenten.
Met de verplichte tewerkstelling van wacht
gelders konden zeer vele leden zich in begin
sel vcrcenigen, andere loden waren weinig in
genomen met den in te voeren dwang bij de
benoeming van onderwijzers. Zij wenschten
nauwkeurig te worden ingelicht omtrent het
aantal wachtgelders en omtrent de bezuini
ging, die de minister zich voorstelt to be'
reiken.
Enkele leden hadden bezwaar tegen de be
paling, dat in sommige gevallen kinderen ooi
na het bereiken van hun 14e levensjaar In
school moeten worden gehouden. Deze Icdd
zouden in elk geval een kind bij het bereiker
van den I4-jarigen leeftijd van leerplicht wil
len zien vrijgesteld.
DE AMSTERDAMSCHE VERMENIGVULDI
GINGSFACTOR.
Geen bclnstingvcrhoogin^
In dc gistermiddag onder voorzitterschap vai.
wethouder Wibaut gehouden vergadering der
commissie van bijstand voor het beheer dei
gemcentefinancicn to Amsterdam is besloten
gunstig advies uit te brengen voor de handha
ving voor het belastingjaar 19271928, var.
den vermenigvuldigingsfactor van 0.60.
De belasting zal dus niet worden verhoogd.
EEN OPMERKELIJK VONNIS.
Het niet verstrekken van inlich-
tingen oon den Raad van Ar
beid.
Zeer talrijk zijn de gevallen, waarin arbeideTS
voor het kantongerecht te Leiden zich te ver
antwoorden hebben inzake het niet verstrekken
van inlichtingen aan den Raad van Arbeid.
Vooral bij losse arbeiders komt zulks vee!
