BINNENLAND.
DKIRDE BLAD.
KOLONIËN.
25. Jaargang N. 263 ASV/IERSFOO RTSCH DAGBLAD „DE EEMLANDER"
Saterdag
7 Mei 1927
t Oost-Indic.
HHET QH1NEEZENRELLETJE TE
SANGA SANGA.
Een extremistische actie.
Batavia, 6 Mei. (Aneta). In aansluiting
op de berichte» over het relletje te Sanga
Sanga bij Samarinda wordt nog medegedeeld,
dat de controleer een uur long kalm, doch
ronder succes betoogd heeft, dat aan de
eischen van de 500 man sterke menigte tot
vrijlating van de „onschuldigen" onmogelijk
voldaan kon worden. Bij de voortgezette be
sprekingen werd besloten met 5 vooraan
staande woordvoerders naar Samarinda to
gaan, teneinde met den assistent-resident na
der overleg te plegen. Het bestuur ging hier
mede accoord, doch plotseling veranderde ae
houding van de menigte, die zeer vijandig
Werd en zich tegen het gezag keerde. De
politie werd aangevallen en loste een waar
schuwingsschot, maar toen de menigte steeds
driester jouwend en joelend de politie en ao
militairen insloot, wos een gevecht onvermij
delijk. Aan beide zijden werd van vuurwapens
gebruik gemaakt. Twee politie-agenten wei
den gewond, één is inmiddels overleden. Mili
taire hulp is naar Sanga Sanga vertrokken.
De toestand wordt thans bcheerscht. De in
beslag genomen stukken, die zeer belangrijn
zijn, betreffen een extremistische actie.
Een arrestatie.
Batavi'a, 6 Mei. (Aneta). Machmoed, een
klerk bij het kantoor voor Reiswezen, die zijn
huis beschikbaar stelde voor het houden vnn
een communistische vergadering, is gearres
teerd.
DE BATAVIASCHE BURGERWACHT.
Goen steun von den G.-G.
Batavia, 6 Mei. (Aneta). Het Comité
voor de Burgerwacht legde zijn taak neer,
omdat het van den Gouverneur-Generaal mo-
reelen. noch materieelcn steun tc verwachten
had.
HET S.S. TASMAN.
Batavia, 6 Mei. (Aneta). De passagiers
en de mail van de „Tasman" gaan hedenmor
gen over op de „Aki Mèru" en daarmede naar
Australië; de „Stagen" is thans in de nabij
heid van de „Tasman", waarvan de positie
onveranderd is.
EEN AMOKMAKER TER DOOD
VEROORDEELD.
Tjimahi, 6 Mei. (Aneta.) De Krijgsraad
alhier veroordeelde den Menadonceschen
korporaal-schildwacht van het hospitcal te
Weltevreden Sumampow, die in den nacht van
29 November 1926 om een vrouwenkwestie
den sergeont-wachtcommendont Klay en den
korporaal Sunneke doodschoot, vervolgens in
de rfvier sprong, ontvluchtte en later den ge
pensioneerden ambtenaar Leisen eveneens
doodschoot tot den doodstraf met den kogel.
In herinnering brengt het Haagsche Aneta-
kantoor, dat deze amokmaker kort daarna een
politieauto met zes man tegenkam, waarvan
hij den politicopziener Dijkstra eveneens dood
schoot. De dader werd den 30sten November
gearresteerd, nadat hij eerst een poging tot
zelfmoord had gedaan.
PRINS HENDRIK.
Met den sneltrein van 12.49 uur arriveerde
gisterenmidag aan het station te Roermond
Z. K. H. Prins Hendrik. Op het stationsplein
nam Z. K .H. in een auto van graaf Wilff Met-
ternich. plaats en reed in gezelschap van deh
graaf naar het kasteel te Swalmen. Op dit
kasteel gebruikte de Prins de lunch, waarna hij
in gezelschap van zijn adjudant J. W. Termy-
telen en baron de Weichs de Wenne een be
zoek bracht aan het kerkje van Asselt. Tc 4
uur vertrok Z. K. H. naar Amstenrade.
PRINSESSEDAG.
Het aantal felicitatie-telegTammen.
Met inbegrip van het reeds vermelde aantal
van 763 telegrammen op luxe-formulieren,
welke Prinses Juliana op haren 18den verjaar
dag werden toegezonden, heeft de Prinses te
dezer gelegenheid in het geheel ruim 1400
felicitatie-telegTammen ontvangen.
NA DEN WATERSNOOD.
De onthulling van het watersnood
monument te Alverna.
Bij de onthulling van het herinneringsmonu
ment op Alverna aan het bezoek der Koningin
in de dagen van den watersnood zal de minister
van Oorlog a. i. van Marine tegenwoordig zijn,
vergezeld door zijn beide adjudanten, kapitein
van den generalen staf Van Weel en luitenant
ter zee le kL Vrcede.
DE ONBEWAAKTE OVERWEG
BIJ KETHEL.
Nog in observatie.
Op de vragen van den heer Krijger betref-
itetAe het ingestelde onderzoek inzake de af
sluiting van overwegen en herstel van de over
wegafsluiting nabij Kethel, heeft minister van
der Vegte medegedeeld, dat het onderzoek
naar den toestand van den onbewaakten over
weg bü Akkrum heeft geleid tot zijn beslis
sing, dat 'ter verbetering van het uitzicht op
den spoorweg de wachterswoning nabij dien
overweg zal worden afgebroken.
In het op den overweg bij Kethel op 19
April plaats gehad hebbend ongeval, dot ge
heel te wijten is geweest aan onoplettendheid
van het slachtoffer, dat, doof zijnde, zelfs niet
op de waarschuwingen van het publiek acht
heeft geslagen, kan geen aanleiding worden
gevonden tot het weder instellen van de be
waking over te gaan.
Intusschen is deze overweg in verband met
de toeneming van het verkeer aldaar nog ia
observatie.
DE SUMATRA VERLAAT SJANGHAL
Via Nagasaki naar Indië.
Aan Hr. Ms. Sumatra, thans te Sjanghai,
is telegrafisch order gegeven de reis naar
Indië via Nagasaki voort te zetten.
Het Partijbestuur van de Comm. Partij
Holland heeft een telegram verzonden aar»
den Minister van Koloniën, waarin het de on
middellijke terugroeping van den kruiser Suma
tra uit China en van de geheele Europeesche
gewapende macht uit Indonesië eischt, terwij!
voorts geprotesteerd werd tegen het optreden
van de politio te Samarinda, waarbij 12 Chinee-
zen gedood werden.
HET ZILVEREN JUBILEUM DER
STAATSMIJNEN.
Het feestmaal tc Heerlen.
Gisteravond is tc Heerlen in restaurant Llm-
burgia ccn feestmaal gegeven, waarbij o.o.
aanzaten Prins Hendrik en de ministers Van
der Vegte, Waszink, Lambooy en Slotemakci
de Bruine.
De president-directeur der Staatsmijnen mi.
di. Frowein, hield een tafelrede, waarin hij o.m.
zoidc, dat de toekomst grond geeft voor een
getemperd optimisme. Optimistisch is spreke*
gestemd, omdat het Staatsmijnbedrijf kern
gezond is en in staat den concurrentiestrijd
te voeren. Deze wordt echter getemperd door
den verre van rooskleurigen toestand op de
internationale kolenmarkt en door het feit, dot
in het binnenland de buitenlandsche producen
ten niet alleen vrijelijk zijn kolen kan invoe
ren, doch veelal een voorsprong heeft dooi
den goedkoopcren aanvoer tc water. In het
buitenland doordat slechts do invoer van een
bepaalde hoeveelheid wordt toegestaan, of wel
doordat de vracht te hoog wordt om nog met
succes te kunnen concurreercn.
Rede van minister v. d. Vegte.
Daarna hield dc Minister van Wate.staat eo»i
rede.
Herinnerend aan de woorden van lof en dank
gericht tot hen, die het Stootsmijnbediijf heb
ben gediend, waarbij Spr. naast de overlede
nen, vooral denkt aan de hier aanwezige hee-
ren dr. Lely, Dc Kat en lost not least mona
Nolens, bekroop Spr. een o ogen bi ik dc vrees,
dat er voor hem en volgende spreke s weinig
te zeggen zou overblijven.
De vier Staatsmijnen staan daar als een be
wijs van nationalen durf en nationale kracht
Nederland, dat als een der eersten in vroege*
eeuwen de mijn-industrie ter hond heelt ge
nomen, heeft zich in latere tijden als dclfstof-
arm beschouwd en eerst voor onze dogen Is
het weggelegd om op dit terrein vergelijken
derwijs iets goeds tot stond te brengen en de
drie leiders, die voort konden bouwen op het
fundament, dat hunne voorgangers in dc cex-
ste dier 25 jaren hebben gelegd, kunnen met
blijden trots op den afgelegden weg terugzien.
Wat er gedaan is, we hebben er veel over
gehoord uit dc rede van den voorzitter der
directie wie er meer van wil weten, hij lezo
het eenvoudige, maar in zijn eenvoud zoo wel
sprekende gedenkboek. Spr. wilde er de aan
dacht op vestigen, dat kundige leiding altijd
het bezit van de Staatsmijnen is geweest.
Bij dc leiding hadden de leiders aan vier
derlei eisch te voldoen
Te moesten zij met him drieën harmonieus
samenwerken, wat gemakkelijk schijnt, maar
niet altijd gemakkelijk is.
2e. Zij moesten zorgen, dat de gestichte mij
nen in elk opzicht, ook technisch, zouden staan
op de hoogte van onzen tijd.
3e. Zij moesten scheppen en bevorderen een
organisatie voor den afzet van het product,
daarbij steeds lettende op de economie van
het bedrijf en
4e. hadden zij te denken en te zorgen voor
allen, maar vooral voor de ondergrondsche ar
beiders, die aan het bedrijf verbonden zijn,
opdat er niet schijne een heldere zon op een
donkere wereld, maar opdat het was niet
het gemakkelijkste, maar toch het meest dank
bare deel van hun taak er in gezin en wo
ning van den* mijnarbeider iets instrale van
levensblijheid en levensvreugd.
Dit werk hebben zij niet volmaakt kunnen
verrichten. Teleurstelling was daarbij af en toe
hun deel, maar als de heeren Frowein, Bunge
en Van Iterson er prijs op stellen te weten of
naar Spr.'s meening Spr. is gesterkt door
drie ambtgenooten namens de Regeering
zij in deze taak zijn geslaagd, dan is het Spr.
een vreugde te verzekeren De Regeering
meent van wel. Zij dankt u voor deze vervul
ling van uwe taak. Glück auf 1
Mgr Nolens zeide o.a. dav, al mochten van
zekere zijde ook millioencn papiertjes over
Limburg worden uitgestrooic^ wij, Limburgers,
Limburger en Nederlander, willen en zullen
blijven (luide toejuichingen).
Spr. bracht verder hulde speciaal aan de
mijnwerkers en aan de zeereerw. heeren pas
toors Erens en Oberjé, die veel voor de mijn
werkers hebben gedaan.
Ten slotte vroeg spreker de medewerking
van de directie der staatsmijnen om de geestc»
lijke en godsdienstige belangen der mijnwerkers
te kunnen blijven behartiger-
De commissaris der Koningin, mr. Van
Hövell tot Westerflier, wees op de
prettige samenwerking tusschen de mijnen en
het provinciaal bestuur en verzocht bet Lim-
burgsch karakter van de mijnstreek zoo wei
nig mogelijk tc doen verloren gaan.
Hierop werd gezongen Limburg, mijn va
derland".
Jhr. Alting von Geusau huldigde dö
directie cn complimenteerde haar namerv* do
rekenkamer. Hij bracht hulde aan den hoofd
controleur aan wiens zorgen o.m. de staatsmij
nen zijn toevertrouwd.
De burgemeest.er van Heerlen sprak
namens alle mijngemeenten de beste wenschen
uit voor het Staatsmijnbedrijf.
Mr. H a e x sprak namens de particuliere mij
nen.
Mgr. dr. Po cis wees op het groote en
krachtige sociale werk, verricht door de mijnen
in het algemeen en speciaal door de stoats»
mijnen. Het medezeggenschap der arbeiders
in het mijnbedrijf is ten decle verwerkelijkt,
meende spreker. Hij stelde een dronk in op de
mijnwerkers.
Ten slotto werd de directie nog gecompli
menteerd door dr. G r o o t h o f f namens het
beambtenpersoneel en door den heer M o m-
m e r s namens dc werklieden in dienst der
DE GEMEENTELIJKE HUURVERORDE-
NING TE AMSTERDAM.
Door de commissie voor de straf
verordening samengesteld. Over
wegende bezwaren van drie wet
houders.
In verband met het a.s. vervallen van
huurcommissiewct, huuropzeggingswet enz.
heerschtc, zooals men weet, in het college vare
B. en \V. te Amsterdam de meening, dat dit
ten gevolge zal hebben een groote opdrijving
der huren, speciaal van de zgn. oude wonin
gen. Het lag in het voornemen tc komen met
een gemeentelijke huur verordening.
Door de commissie voor de strafverordenin
gen is thans op verzoek van B. en W. zulk een
verordening samengesteld, teneinde den ge
meenteraad uitspraak te laten doen. Het ont
werp komt veel overeen met de nu nog gel
dende wet Do beslissing ligt bij B. en \V. cn
het hooger beroep bij den Raad
De wethouders H. J Vos, J. ter Haar Jr. en
3. H. A. von Freijtag Drabbc, hebben over
wegende bezworen om aan de vaststelling dezer
verordening mee te werken. In een uitvoerige
nota zetten zij de motieven hiertoe nader uit
een. Bovendien ontkennen zij de juridische
mogelijkheid en betwijfelen zij de practischc
uitvoerbaarheid. In een afzonderlijk schrijven
zet de heer Von Freijtag Drabbe zijn opinie
nog uiteen.
In de minderheidsnota geven de drie „bur
gerlijke" wethouders als hun mecning te ken
nen, dat de huur van een groot aantal nieuwe
woningen zal dalen, dank zij de verdwijning
van de huurcommissiewct cn de verruiming
van de woningmarkt. Gezien het aantal be
schikbare woningen en het groote aantal ver
huizingen staat het vost, dat in onderscheideno
woningklossen van willekeur van de zijde der
huiseigenaren geen sprake kan zijn. De gemeen
tekas derft reeds vrij veel huur door het leeg
staan van woningen, ofschoon de huurprijzen
niet onaonzicnlijk zijn verlaagd. Bovendien zijn
er hecle complexen van particuliere woningen
gebouwd, die goedkóoper zijn dan de in den
duursten tijd gestichtp en die niet onder de
huurcommissiewct vallen. Voor zoover bekend,
is hier van onredelijke huuropdrijving nimmer
sproke geweest.
Wat de juridische mogelijkheid betreft heb
ben de drie wethouders uit de juridische ad
viezen den stelligen indruk gekregen, dat deze
volstrekt niet vaststaat. Zij achten vernietiging
•an een eventucele huurvcrordening vanzelf
sprekend, wijl immers dc rcgcering er niet in
zal berusten indien hoor besluit tot afschaffing
van de huurcommissiewct door dc gemeenten
weer ongedaan gemaakt wordt.
Uitvoerig betoogt de minderheid, dat prac-
tische uitvoering von de verordening inplaots
van voordcel niets dan nadeel voor alle huur
ders kon opleveren.
DE BELASTINGFACTOR TE ROTTERDAM.
Het vcrmenigvuldigingscijfer even
als in 1926 1.3.
In overeenstemming met het advies van de
meerderheid van de commissie voor de finan
ciën stelt het college van B. en \V. van Rot
terdam voor den factor voor de inkomsten
belasting voor het jaar 1927/1928 vast tc stel
len op 1.3, evenals het vorige jaar.
Uit de toelichting blijkt, dat voor de ge
meentelijke inkomstenbelasting een bedrag
noodig is van 15.900,000, waarbij gerekend
is de som, benoodigd voor de uitvoering van
de bekende motie-Lührs. Er wordt gerekend
op meevallers van het zee- en binnenhaven-
geld, benevens op een verhoogd saldo van het
electriciteitsbedrijf, te zamen tot een bedrag
van 1,500,000. De dienst van het jaar 1926
zal vermoedelijk een batig slot laten van
400,000.
Tenslotte wordt betoogd, dat uit verschil
lende becijferingen gebleken is, dat de op
brengst van de inkomstenbelasting voor het
jaar 1927 vermoedelijk zal zijn T3,950,000.
Waar de opbrengst von het vorig jaar ver
moedelijk 13,800,000 zal bedragen, zoo
meent men met een factor van 1.3 te kunnen
volstaan.
HET PROTESTANTSCHE ZIEKENHUIS
TE NIJMEGEN.
Eén gift en twee legaten.
Het bestuur van het Protestantsch (Wilhcl-
mino) ziekenhuis te Nijmegen heeft een gift
van T000 en twee legaten van 1000 en
500 ontvangen.
DE FILM „MOEDER."
Een Sovjet-film verboden.
Naar men ons uit Amsterdam meldt, is de
Burgemeester dier gemeente, de heer W. de
Vlugt, voornemens van de film „Moeder", die
voor ons land is aangekocht van de Russische
filmmaatschappij, die ook de „Potemkin"-fHm
produceerde, de vertooning te Amsterdam te
verbieden.
DE MISHANDELING TE VALTHERVEEN.
De getroffene leeft nog.
Ten onrechte is volgens de N. R. Ct. ge
meld, dat de arbeider T. te Valtherveen, die
bij een twist ernstig is mishandeld is overle
den. Zijn toestand is thans vrij gunstig.
NOODLOTTIGE DRIFT.
Jongen door een gresschear getroffen.
Gisteravond bemerkte de heer G., aan den
Kleiweg te Hillegersberg, dat jongens katte-
kwaad uithaalden in den tuin van zijn buur
man, die afwezig is. Hij maande de jongens
aan om weg te gaan cn toen zij daar niet
gauw genoeg gevolg aan gaven, werd hij drir
tig, nam zijn grasschoor en wierp deze naur
de jongens. Dc 10-jarige C. v. B. van den Klei
weg werd door de schaar getroffen cn kreeg
een ernstige wonde aan dc borst. Hij is in het
ziekenhuis aan den Bergweg alhier ter verple
ging opgenomen. Zijn toestand is ernstig.
Dc heer G. is aangehouden cn opgesloten.
DE ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Ongeluk tusschen Groningen
en Haren.
De boemeltrein uit Zwolle, die omstreeks
half zes tc Groningen moet aankomen, heeft
op den onbewaakten overweg bij den Zandweg
tusschen Groningen en Haren een wogen met
koeien oongcrcden. De wogen werd totaal ver
splinterd. Vier koeien werden gedood en ceni-
ge gewond. Dc voerman G. Ubcls uit Glim
men bleef ongedeerd; ook het paard kwam e:
goed af. Wogen en vee behoorden toe oon den
landbouwer Evers te Eeldc.
Een jachtopziener uit Annen verkloordc, der»
voerman nog te hebben gewaarschuwd dnt dc
trein in aantocht was; de man was echter
doorgereden, in dc mccning dat hij nog tijdig
kon passcercn.
DE VERGANE LOODSSCHOENER.
Mijnvegcrs zullen opnieuw cr
noor gaan zoeken.
Met het zoeken naar den in November 1925
vergoncn loodsschoener, hetwelk verleden
herfst wegens het vergevorderde jaargetijde
moest worden stop gezet, zal dezer dogen
weer worden begonnen. Drie Ncdcrlondsche
mijnvegcrs zijn hiertoe gistermorgen van
Nieuwcdiep in dc hoven van Terschelling aon-
gekomen.
BOSCHBRAND.
5 H.A. dcnncn-acnplant vernield.
Op het buitengoed Bocrskotcn, bij Olden-
zool, van dc familie Essink aldaar, heeft een
ernstige boschbrand gewoed, waardoor onge
veer 5 H.A. met aanplanting van jonge den
nen, enz. in dc osch werden gelegd.
KORTE BERICHTEN.
Door den trein gegrepen
Bij den bouw van een nieuwe spoorbrug ovet
de Linde te Wolvcga is de 35-jarige losse werk
man W. M. door ccn sneltrein gegrepen cn
gedood.
Radionieuws.
H. D. O EN LU1STERGIDS.
Een uiteenzetting vnn de uit
geefster.
Wij lezen in het jongste nummer van dc
Radio Luistergids
De Uitgeefster van den Rodio Luistergids
doet thans haar toezegging gestand om U
een uiteenzetting te geven van de feiten welke
zijn voorgevallen tusschen het Hilversumschc
Comité en ons, opdat U gelegenheid heeft uw
oordeel te vormen over de wijze waarop wij
hebben gehandeld en zijn bchondeld. Wij zuL
len deze opsomming van feitelijkheden zoo
zakelijk mogelijk en in historische volgorde
geven. Zelve spreken zij maar al te duidelijke
taal.
Twee jaar geleden zijn wij na langdurige
aarzeling en op aandrang van belangstellen
den in den Droodloozen Omroep, die toen
nog in zijn kinderschoenen stond, er toe over
gegaan den Radio Luistergids uit te geven.
In December 1924, kochten wij het auteurs
recht van de Hilversumsche programma's en
verkregen de vrijheid om deze in den Rodio
Luistergids of te drukken. Zelf hebben wij ons
toen in verbinding gesteld met alle buiten
landsche stations, om dc buitenlandsche rodio
programma's voor ons orgaan te verkrijgen.
Dit slaagde naar wensch.
Met den Hilversumschen Omroep werd op
8 October 1925 een contract gesloten, waar
door wij het uitsluitend pubJiciteitsrecht voor
Nederland verkregen van de H. D. O.-pro-
gromma's. Eon wel, zooals het contract luidt
Voor zoolong dc H. D. O. zal bestaan en voor
zoolang niet door een onpartijdige arbitrale
commissie zal zijn uitgesproken, dat wij in
gebreke zijn gebleven de bepalingen van het
contract na te komen. In i uil voor het publi-
citeitsrecht garondeeren wij bij dit contract
den H. D. O. jaorlijks do uitkeering van 1/12
gedeelte van de bruto-abonnementsgelden van
Radio Luistergids.
Het kostte den eersten tijd zeer veel geld
en inspanning den Luistergids geregeld te
drukken en het vrij snel toenemend aantal
abonné's te bedienen. Met deze uitgave werd
metterdaad baanbrekend pionierswerk ver
richt.
Terwijl de uitgeefster het eerste jaar on
danks groote inspanning veel geld verloor
kreeg de H. D. O. 4000 schoon thuis, zon
der daarvoor eenigo risico te hebben gcloo-
pen.
De toenemende oplage maakte het nood
zakelijk tot rotatiedruk over te gaan, waar
door onze drukker voor een bedrag van
40.000 een drukpers had om te bouwen en
wij nog een groot bedrag voor andere benoo-
djgde machines had uit te geven.
In 1926 ging het beter en nam ook de uit
keering aan den H. D. O.belangrijk toe. Dc
Uitgeefster werkte tot volle tevredenheid van
den H. D. O. en er werd nooit eenige klacht
vernomen. Wederkecrig gevoelden wij steeds
groote waardeering voor de energieke wijze,
waarop dc H. D. O. zijn omroep wist te or-
ganisceren.
Wanneer men de resultaten samenvat mag
men zeggen, dot de H. D. O. in die 2 jaren
totaal 17.000 ontving, waarbij gbvoegd moet
worden een schenking van 1200 onlangs ten
bate van de nieuwe Studio door ons gegeven.
De winst.
Onze eigen wist bedroeg tenslotte in die
twee jaren tezamen, alle omstandigheden in
aanmerking genomen, na behoorlijken aftrek
van afschrijving op de machines, een som,
welke tusschen 20.000 en 30.000 te te-
xecrcn valt, dus werkelijk niet veel grootcr
dun de uitkeciing aan den H. D. O.
De redacteur, dt- heer Vogt, hoewel hoog
gehonorccid 7500 in 1926) werd door ons
ruim van assistentie voorzien cn in geen enkel
opzicht oon voste kantooruren gebonden, zoo
dot hij zeer veel tijd overhield voor rijn func
tie bij den H. D. O.
Dat dc geldelijke voordeden, welke vapr
den H. D. O. ait het contract voortvloeiden
den H. D. O., niet voldeden werd voor dc
cersto maal en nog wel zijdelings oon ons
kenbaar gemnokt op het einde van de maand
Jtinuuri 1927, bij een mondeling ond. rhoud
van den heer W. Vogt met onzen Gedelegeerd
Commissaris den heer A. Heldring.
De heer Heldring deed toen de toezegging,
dot, (hoewel de uitgeefster daartoe geenszins
verplicht was), hij ter wille van de oungenome
verstandhouding bereid was met ccn voorstel
te komen, zoodra de belnns over 1926 gereed
zou zijn, waardoor grootcre geldelijke voor
dcelen voor den H. D O. uit de overeenkomst
konden voortvloeien. De uitgeefster wiidc dc
H. D. O .helpen bij het goed volvoeren vnn
zijn took aangezien ccn goed funclionccren
van den H. D. O. ook in het belang onzer
uitgave was.
Ophef fings-bcsluit.
Het toegezegde voorstel werd echter door
den H. D. O. niet afgewacht. Op 25 Februari
d.a.v. dus nog geen maand later, schreef men
ons, dat de H. D. O. uiterlijk per 31 Mei zou
worden ontbonden en dot wij dus binnen en
kele maanden niet meer konden rekenen op
dc programma's voor Hilversum voor den
Rodio Luistergids.
Daar wij gezamenlijk deze uitguvo hadden
groot gemaakt, geen moeite en kosten had
den gespoord en zelfs een belangrijk risico
hadden geloopen verbaasde ons deze medc-
dceling zeer, te meer daor geen enkele vol
doende reden werd aangegeven cn tot dusver
ook niet aangegeven is. waarom de H. D. O
zich moest ontbinden.
Dezelfde heeren dit het H. D. O.-bestuur
vormden en een jaar geleden, op 1 Maart 1926
hun stichting hadden opgericht, maakten daor
aan thans een einde cn vormden een nieuwe
stichting met hetzelfde doel. Dc eenvoudige
manoeuvre van naamsverandering cn wijzi
ging van bestuurders had even goed plaats
kunnen vinden met behoud van den ouden H.
D. O., een instelling, dio zich olgemeene be
kendheid en woardcering hod mogen verwer
ven en waarvon wij zeker hodden mogen ver
wachten, dat zij na do twee jaren die wij ge
zamenlijk voor deze zaak hebben gestreden
in do eerste plaats naar verdere somenwer
king zou hebben gestreefd. Het was vanzelf
sprekend en natuurlijk geweest,* als het be
stuur in overleg was getreden om met ons
ccn nieuw© regeling te maken.
Ook hodden wij iets vnn hun handelwijze
kunnen begrijpen nis dc H. D. O. zich zou
hebben gevormd tot een gewone vcreeniging
van luistervinken. Wont oon de stichting was
door do regeeringscommissie Ryys den eisch
gesteld, zich vóór 1 Jonuori 1928 te formee-
ren tot rechtspersoonlijkheid bezittende ver-
ceniging. Thans echter vormen nagenoeg de
zelfde hccrcn eenzelfde stichting met hetzelf
de doel, alleen met onderen naam.
Achteraf blijkt, dot teeds gcruimen tijd door
den heer Vogt plannen werden beraamd cn
middelen overwogen om de relatie met ons
te verbreken en ons de voordeden te ontne
men, welke uit het controct voortvloeien.
De vorming van dc A. N. R. O.-Stichting
was reeds long voorbereid. Op 9 Februari 1927
was de heer dr. H. Molhuysen uitgenoodigd
om zitting te nemen in het bestuur van do
nieuwe stichting.
Medio Februari werd tot oprichting der nicu'
wc stichting overgegaan, ten overstaan van
notaris mr. J. B. Luykx te Hilversum. Terstond
daarna, op 15 Februari 1927, heeft de nieuwe
stichting, vertegenwoordigd door dezelfde per
sonen als vroeger de H. D. O., een overeen
komst ofgesloten met de Seintocstellenfobrick,
van dezelfde strekking als in Maart 1926 tus
schen den H. D. O. en de N. S. F. tot stand
was gekomen. Hierdoor verzekerden de hccrcn
zich het gebruik van den zender voor de nieu
we stichting, terwijl zij terzelfdcrtijd hun andere
contractant, de uitgeefster van den Radio Luis
tergids, in den steek lieten.
Een nieuw H. D. O.-gcbouw.
Ondanks het feit, dat het ontbincL^/rsbesluit
van den H. D. O. eenige weken tc was
genomen, werd op Maandag 7 Maart 1927 met
groote officieele plechtigheid de nieuwe huis
vesting voor den H. D. O. ingewijd cn het nieu
we oproepgebouw van den H. D.sO. feestelijk
in gebrtiik genomen. Z.Ex. minister mr. H. van
der Vegte, de echtgenoote van den minister
de directeur-generaal der posterijen, de bur
gemeester van Hilversum en andere autoritei
ten werden bij die gelegenheid, zooals reeds
elders is opgemerkt, eenigszins bij den neus
genomen.
Een week daarna heeft de heer W. Vogt
door middel van het Persbureau Vaz Dios de
ontbinding van den H. D. O. gepublicecid,
nadat dit feit reeds in de pers was bekend
gemaakt. Zooals de heer Vogt later in een
interview aan den Gooi- en Ecmlandcr ver
klaarde, had het aanvankelijk in de bedoeling
gelegen met de publicatie eerst voor den dog
te komen in de maand Mei, als de herinnering
aan de openingsplechtigheid van het nieuwe
H. D. O.-gebouw eenigszins zou zijn vervaagd
Wij konden eerst onmogelijk gelooven, dut
wij door den H. D. O. op minder faire wijze
waren behandeld.
Daarom we~den door ons pogingen gedaan
den ouden band met het Hilversumsche Co
mité oan te houden resp. te herstellen. Reeds
op 4 Maart werden daartoe de eerste bespre
kingen gevoerd te Hilversum, waar wij, onder
voorbehoud van alle rechten, aan het bestuur
van den FL D. O. mededeelden, welke enorme
schade ons zou worden toegebracht door be
ëindiging van het contract, en dat rog wel op
zoo'n buitengewoon korten termijn. Wij ver
klaarden ons tot zeer vergaande concessies
bereid, indien onze overeenkomst door den A.
N. R. O. zou worden bestendigd, daarbij ons
eventueel winstdeel tot een redelijk minimum
beperkende.
Bij deze bespreking werd namen# het comité
sterk op den voorgTond geschoven, dat do
