AMERSFOOBTSCH DAGBLAD
Stormramp Twente
DE STORMRAMP IN DEN
ACHTERHOEK
Piao@8s
L. J. LÖSJCX Zn.
ABONNEMENTSPRIJS voot™
„DE EEMLANDER"
EERSTE BLAD.
DE TELEGRAAF- EN TELEFOON
VERBINDINGEN - DE HULPVERLEENING
Een telefoontje 131, een brief
kaart aan den Kring-commis
saris, Nederl. Roode Kruis, Ds.
J. Visser, Utrechtsetheweg 24©
alhier en de ktteeding, levens
middelen enz. door U beschik
baar gesteld voor de zoo ge
teisterde bevolking worden
afgehaald aan Uw huis en
verzonden door de leden der
transport-colonne van het Ifêed.
Roode Kruis, aühëer.
N.V. MIDDENSTANDS-BANK
Deskundige voorlichting bij
den aan- en verkoop
van Effecten.
Verhuring van lips safe-Sokstfen
Verzilveren van coupons
Handelscredisten
Uncasseeringen
Spaar-deposito's rente 4
Bec^sfaio
BSüthner
Perzirsa
L KLEIN,
Utrechtschestr. 44-
Meisjes- en Jongens-
Sportkousen.
BUITENLAND.
25e latsrgang No. 285
foort 2.10# per maand f 0.75,
idem franco per pos# f 3.—, per week (met gratis
Terteker.ng legen ongelukken) f 0.175, afzonderlijke
nummers 1 0.05.
BUREA Jf
DIRECTEUR-UITGEVER: i. VALKHOF!?. a^nhEMSCHE POuRTWAL 2 A. posTREKENINO N°. «7910. Tfcu lNT.6ï3.
Vrijdag 3 Juni 1927
PRI1S DER ABVERTEHIIEH met Inbegrip van ee»
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en Licidadigheids-adveitentiën voor de helfc
der prijs. Voor handel cn bedrijf bestaan teer
voordcclig? bepalinccn voor het advcrtccrcn. hen#
circu aire, bevattende d« voorwaarden wordi Qp
aanvraag toegezonden.
DE TOTALE SCHADE TE NEEDE GESCHAT OP
F 400.000.—
De koningin naar de geteisterde streek
Uit Deventer wordt gemeld
Naar verluidt, zal H M. de Koningin spoedig
de geteisterde streek komen bezoeken. Op het
oogenblik dot wij dit melden bestaat echter
rog geen zekerheid daaromtrent.
Een bezoek van den commandant
van het veldleger.
In opdracht van en namens den minister van
oorlog zal luitenant-generaal T. F. J. Muller
Massis, commandant van het veldleger, daarbij
vergezeld van het hoofd der He afdeeling van
het departement, vandaag het door den storm
geteisterde gebied in den Achterhoek bezoe
ken.
Belgische deelneming.
Baron Vervyn de Murendre, van het Bel
gisch gezantschap heeft in opdracht van den
heer Van de Velde, aan den njinister van bui-
tenlandsche zaken de deelneming van de Bel
gische regeering betuigd, met de ramp die
Nederland heeft getroffen en tevens den mi
nister verzocht aar- de betrekkingen van de
slachtoffers de sympathie van de Belgische re
geering over te brengen.
De toestand te Neede.
Het telegraaf- en telefoonverkeer in de rich
ting Haaksbergen is nog gestoord.
Blijkens zijn oproep om steun schat de bur
gemeester de totale schade te Neede op ruim
400,000. Men behoeft geen deskundige te
zijn op dit gebied om te kunnen zeggen, dot
deze schatting zeker niet te pessimistisch is.
Schade-schatting.
Jhr. de Muralt, de burgemeester van Bor-
culo, die deskundige op dit gebied is, heeft
een toch door de geteisterde streken gemaakt
en hij heeft daarbij, zij het nog voorloopig, de
schade getaxeerd. Zijn oordeel is, dat zij to
taal pp ongeveer T millioen zal komen te
staan voor het Achterhoeksche gebied.
Verwoesting onder de boomen.
Uit Deventer wordt gemeld
Wie de streek tusschen Delden en Borne-
broek en Goor en Delden kont met haar schit-
terend^ schoonc bcsschen, zal zich moeten
voorbereiden op een aanschouwen van een
haast ondenkbare ontbossching. Gistermiddag
heeft men met alle macht den straatweg Goor
Delden weer zoowat vrij gemaakt van om
gevallen boomen. De Havczathe Backenhagen
is wat de boomen aangaat een ruïne geworden.
Genie-detachement naar Eibergen.
Alsnog is een detachement van één officier
en 35 onderofficieren en minderen van hei
regiment genietroepen uitgezonden naar Eiber-
gen, in verband met de stormramp, welke
Woensdag in den Achterhoek heeft gewoed.
Het Nationaal Steuncomité.
Minister Kan heeft den leden van het Natio
naal Steuncomité Stormramp 1925 telegrafisch
verzocht deel te blijven uitmaken van dat co
mité ter wille van de ramp, die 1 Juni den
'Achterhoek geteisterd heeft.
Hulp-organisatie door het Gel-
dersche Provincie-bestuur.
Naar gemeld wordt, heeft de commissaris
der koningin in Gelderland, mr. baron van
Heemstra, in vernand met de stormramp van
1 Juni, in het com:-é tot hulpverleening, waar
van de commissaris voorzitter en mr. A. F.
Leeman, administrateur ter provinciale grif
fie, lid-secretaris-penningmeester is, benoemd
de heeren H. F. M graaf van Limburg Stirum
als vertegenwoordiger van het Oranje Kruis
te Brummen, mr. J. A. Timmerman, kringcom
missaris van het Nederlandsch Roode Kruis te
Nijmegen, H. P. J. Bloemers, voorzitter van
het Geldersch Genootschap tot bevordering en
instandhouding van de schoonheid in stad en
land en van het Nederlandsch Instituut van
Volkshuisvesting en Stedenbouw te De Steeg,
alsmede ir. A. M. Kuysten, inspecteur van de
Volkshuisvesting te Arnhem. Nader zal nog
een lid van de Ged. Staten aan het comité wor
den toegevoegd.
Nadat de commissaris der Koningin in
Gelderland de Koningin in haar trein tot het
Loo had vergezeld, ten einde H. M. in te
lichten omtrent de ramp, is' hij dodelijk ten
Provinciehuize te Arnhem teruggekeerd. Het
college van Ged. Staten (behalve dan de com
missaris) is gistermorgen naar het Oosten van
Gelderland vertrokken om den toestand m
oogenschouw te nemen en ter bepaling van de
maatregelen, die van provinriewege genomen
moeten worden.
Belangrijke giften.
Het hoofdbestuur van het Nedcrlandsche
Rcode Kruis kan met genoegen berichten, dat
op zijn oproep om bijdragen ter leniging van
den nood der Woensdag door den cycloon ge
teisterde gebieden reeds belangrijke giften zijn
binnengekomen, waaronder 2 bijdragen van
1000
Als bijzonderheid mag zeker wel worden
medegedeeld, dat de Ncderlandsche Handel
Maatschappij op 2 Juni 1927 mededeelde
voor het hoofdbestuur telegrafisch een bedrog
ad T000 uit Makassar te hebben ontvangen
waarvoor de Philips Fabrieken te Eindhoven
per radio korte golf zender namens het hoofd
bestuur zal bedanken
Een aanbod der Johanniterordc.
De Commandery Nederland der Johanniter-
orde stelde, in samenwerking met het Cen
traal Comité voor dadelijk Hulpbetoon der
Nederlandsche Diaconessenhuizen, twintig vrij-
bedden in deze diaconessenhuizen voor zieken
en gewonden beschikbaar.
Hulp van het R.-K. Huisves
tingscomité.
Het daaglijksch bestuur van het Nederl. R.
K Huisvestingscomité te 's-Hcrtogcnbosch is
gisteren in spoedvergadering bijeengekomen
en heeft besloten door zijn afdeeling in het
gcheele 'land een geldinzameling te doen hou
den ten behoeve van do door de nieuwe
stormramp in Borculo en Noord-Brnhnnt. Het
comité is voornemens geheel op dezelfde wijze
als bij den jongsten watersnood is geschied
samen te werken met een eventueel lichaam,
dat belas tzou worden met een nationale in
zameling, zoodot dus dc door het comité in
to zamelen gelden ten slotte terecht zullen
komen in een eventueel nationaal fonds. Di-
afdeelingen van het R.-K. Huisvestingscomité
worden door dit bericht voorloopig uilgcnoo-
digd alle voorbereidingen voor een geldinza
meling te treffen, terwijl haar schriftelijk na
dere instructies zullen werden gezonden.
Particuliere hulpvcrleening.
De directeur van dc fabrieksverkoopcentie-
le in Arnhem, deelt mede, dot hij zich in ver
binding heeft gesteld met het gemeentehuis
von Groenlo cn gevraagd of er behoefte be
stond aan verbandstoffen. Hij is er persoonlijk
met zijn auto heengegaan cn heeft gratis - er_
bnndstoffen verstrekt cn het R. K. ziekenhuis
in Groenlo gemaakt tot verbandstoffenccntrale
zoodot alle ziekenhuizen en klinieken in den
omtrek voor dot doel de benoodigde verbauJ-
stoffen daar gratis kunnen bekomen.
De post-, telegraaf-
foondienst.
tclo
Vanwege het hoofdbestuur der Posterijen
er. Telegrafie wordt medegedeeld
Van de stormramp, welke den Achtcrhoes
er» Twente teisterde, heeft de telegraaf- er.
telefoondienst eveneens zijn deel gekregen.
Tollooze verbindingen zijn gestoord en ver
schillende kantoren waren tijdelijK van elke
communicatie met de buitcnweroM uitgeslo
ten. Met man cn macht is men echter onmid
dellijk aan den arbeid getrokken, om zoo
spoedig mogelijk de verbindingen te herstel
len, zocdat reeds thans vrijwel alle kantoren
weder, hetzij per telefoon of per telegraaf be
reikbaar zijn.
Een motordienst werd ingesteld van lich
tenvoorde, dat geen enkele verbinding rrcer
bezit, naar Groenlo, waar nog een vierial lij
nen intact gebleven zijn.
De groote schade ondervond de telefoon
verbinding Zutphen—Hengelo, waar tusschen
de stations Dclden en Goor de geheele lijn
met pallen en al over een afstand van
K.M. volkomen vernield is. Reeds in den
nacht van Woensdag op Donderdag is een
vrachtauto van het Centraal Magazijn té
's-Grovenhage met een kabel naar deze st»ee.k
vertrokken om een tijdelijke vei binding tot
stand te brengen, die, naar men hoopte, reeds
gisteravond of hedenochtend in gebruik zou
kunnen worden gesteld.
Te Neede, dat het centrum van de ramp is,
ziet men een belangrijk telegraaf verkeer te
gemoet: het pest- en telegraafkantoor aldaar
is dag en nacht opengesteld en een sneltaie-
graaftoestel is reeds daarheen onderweg om,
tegelijk met de herstelde lijnverbinding, in
gebruik te kunnen worden gesteld.
Van het postpersoneel is, voor zoover be
kend, alleen een besteller te Bei'rum onder
weg door den storm overvallen en vrij ernstig
gewond; zijn tasch met correspondentie en
eonig zilvergeld is in het ongerede geiaakt
Het is te verwachten, dat doo. de genomen
maatregelen extra ploegen peisoneel zijn
met het noodige materieel uit Zwolle en
Zutphen naar de getroffen streek vertrokken
de overlast, welke door hej publiek v/ördt
ondervonden van een niet goed werkenden te
legraaf- en telefoondienst, tot een minimum
zal kunnen worden beperk», al zal het nog
wel eenigen tijd duren vóór al'es weder nor
maal is
vooi Amersfoorl en Omstreken
Langegracht No. 4 - Telefoon 304
AMERSFOORT
Wc!, IV!accc, f55 d'Cccsse.
Groote keuze SOKJES.
ZATERDAG 4 JUNI verschijnt een extra
nummer van
UTRECHT IN WOORD EN BEELD
GeïllustreMd Weekblad voor de Provincie
I 'treclit.
Prijs 1- O.I2V2. verkrijgbaar bij onze bezor
gers, agenten, boekhandel en ten onzen kan
tore Boothstraat 3, Utrecht.
In den Amstcrdomschen raad.
Ir. den gemeenteraad van Amsterdam heelt
de voorzitter gistermiddag alleree.st het
woord gevoerd voor het houden van T vol
gende toespraak
„Bij den aanvang van deze zitting is he' mij
een behoefte, met diep leedwezen melding te
naken van de groot? ramp, welke volgens de
nieuwsbladen het Oosten van ons land Heeft
geteisterd en waarbij ditmaal vele pcrsoner.
den dood vonden of zwaar we den gewond
Wij herinneren ons nog levendig, me» welk
een ontroering alom in den lande de berich
ten van de stormramp te Borcu'o in 1925 wer
den ontvangen. Wederom werd thans dezelfde
landstreek getroffen door een onheil, dat rifh
ernstiger laat anzicn dan dat von 1925.
Ik ben overtuigd, uit uw niler naam »e spré
ken, wanneer ik innige deelneming mot de zoo
i zwaar beproefde bevolking uitspreek Amsteri
dam heeft steeds, wanneer groote onheilen
ons vaderland, hetzij hier, hetzij over zee, trof
fen, door het verleenen van hulp var. zijn me
deleven blijk gegeven. De burgerij van de
hoofdstad heeft in blijde en niet in het mir.st
in droeve dagen steeds getoond, dot gevoel
van saamhoorighcid te bezitten, dot hc be
wustzijn van de eenheid des volks sch?pi. Zij
hebben hun plicht als burger van de ecrste
stad des rijks verstaan Zonder twijlcl zal ook
thans Amsterdam een belangrijk aandeel he
men in dc noodzakelijke steunverleening, en
ik meen daarom op deze plaats reeds aan de
bevolking van het Oosten des lands onze be
reidwilligheid tot spoedige hylp te mogen be
tuigen, en onze londgencoten -"^ox zoove- nog
noodig, daartoe te mogen opwekken Niet
slechts met woorden, doch ook metterdaad
verklaren wij ons beieid, van ons meeleven
blijk te geven".
De heer W ij n k o o p (c.p.) vraagt, wat de
bedoeling is van die laatste woorden Scms,
dat de gemeente een som tot hulpvcrleening
zal beschikbaar stellen?
De voorzitter antwoordt, dat het niet
in de bedoeling is, nu reeds vast te stellen,
dat de gemeente Amsterdam a's gemeente
geldelijke hulp zal bieden. Mo-hi dit echtei
noodig blijken, don zullen B. en W. niet aarze
len. een voorstel in. dien geest tc doen.
Dc heer W ij n k o o p zegt, dat er gcc-n
sprake van een daad is, als hot thans blijft bij
de door den raad met applaus onderschreven
woorden van den voorzitter. Hot is moeilijk nu
reeds te betalen, hoeveel geld er noodig is, er
met welk bedrag Amsterdam zal tr.ot'er.
voorgaan Daarom geeft spreker in overwe
ging aan het college van B. en W nu reeds,
althans tijdens deze zitting, een voorstel in te
dienen tot het beschikbaar stellen van e-^n be
paalde som als eerste bijdrage.
De voorzitter zegt, dat dit nie: in de
bedoeling van B. en W. ligt. Bij vroege e ram-
P"n is een dergelijk voorstH van Ui: heer
Wijnkoop verworpen Daarna zijn dnor de
burgerij zoodanige blijken van medeleven ge
geven, dat we op grond van die ervaring c.ns
thans gerust op haar mcenen te mogen ver
laten Gaat dc gemeente voor, op wijze als
dc heer Wijnkoop eischt, dnn is het gevaer
niet uitgesloten dot het een minder gunstigen
invloed op de mildheid der burgerij zal uit
oefenen
Een voorstel-Wijnkoop om 25.000 be
schikbaar tc stellen is verworpen met 25
stemmen tegen 1 stem
Dc toestand der gewonden.
Onze correspondent tc Groenlo meldt nog
In het ziekenhuis te Groenlo zijn f'ezen
nacht tien geneesheeren werkzaam giwceat;
zooals gemeld zijn drie personen overleden
Een van deze slachtoffers, de heer J. B Pa
pen, gewoond hebbende te Schependom, ge
meente Groenlo, was gevonden tusschen het
struikgewas. Men had reeds een uur naar hem
gezochthij had bij een groep personen ge
staan, op het oogenblik dat de ramp geschied
de. Later vond hen hem, zoools gezegd, in
het struikgewas, op een afstand van 3C0 M.
van de plaats, waar hij zich vroeger had be
vonden. Voorts wordt nog ir. het ziekenhuis
alhier een slachtoffer verpleegd, wiens toe
stand al zeer ernstig is men vreest voor rijn
leven. Men hed getracht, de zwaar gewonden
zoo spoedig mogelijk naar het ziekenhuis al
hier over te brengen dikwijls was het echter
zeer moeilijk hier de arme mcnschen toe tc
bewegen, zij wilden niet van him have en
goed gescheiden worden.
Bankbiljetten dc lucht in.
Onze correspondent te Eibergen meldt na
der
Nog steeds hoort men vnn talrijke mcnschen
over hun wonderdadige icJdmg.
Ook hoorden wij neg van een boerin, die
zich haastig met 800 bankpapier naar bui
ten begaf onder een regen van dakncnncN
Even buiten de deur gekomen, struikelde zij
over haar kind, en vlogen bankbiljetten de
lucht in.
Tot heden werd sic hts 140 tcruggevon-
den.
Verschillende burgers alhier hebben kennis
geving von inkwartiering ontvangen
Geen -jonWc feestelijkheden.
De Burgemeester van Lichtenvoorde heeft
besloten voorloopig in de gemeente geen
openbare feesteüjkhqdrr. toe tc laten
Een mcdcdeeling van het Kon.
Ned. Met. Inst. te Dc Bilt.
Wij ontvingen von het Kon. Ncd. Meteorolo
gisch Instituut de volgende mededeeling
Üm althans een voorloopig antwoord tc ge
ven op de vele vragen om inlichtingen betrel-
fende de stormramp in den Gelderschen Ach
terhoek cn Twentht. kan worden medegedeeld,
dat een gebied van betrekkelijk lagen luchtdruk
zich den eersten Juni boven ons land bevond.
De wind was zwak en plaatselijk sterk ver
schillend. Hier en door kwam het reeds in den
voormiddag lol pUatselijke onweersbuitjes. Dc
regenbui, die te De Bilt om p.30 uur nam.
onder onweersverschijnsclen lcsbrok, hod het
karakter van een zwaar tropisch onweer. In een
kwartier tijds viel 16 m.M. regen, waarvan 10
m.M. in zes minuten. Het temperatuurverschil
van Zuid-Oost naar Noord-West was groot.
Terwijl de ochtendtemperatuur over het groot
ste gedeelte van D. nemerken beneden 10 gra
den Celsius was, wns zij in midden Duitschlond
boven 20 graden
Kort voor het overtrekken van de bui werd
te Soesterberg een vlicgtuigwaorncming ver
richt. De ntmosfee. was zeer warm en vochtig
met een gemiddelde temperatuur-afnome van
6.3 graden per 1000 M. Te Den Helder was
de atmosfeer tot 1000 M. hoogte vijf graden
Celsius kouder; op 3000 M. bedroeg het ver
schil niet meer dan 1 graad. Te' Soesterberg
reikte de bewolking van 600 tot 1000 M. en
van 2000 tot 3300 M., waarbij de vlieger op
gaf nog hoogere wolken gezien te hebben.
Te Den Helder rcakte de vliegtuigbestuurder
eerst op 3200 M m dichte wolken, die hem
een hoogcr stijgen beletten
Wel is waar was dus de lemperatuur-afname
weinig boven de gemiddelde, doch zij was zoo
regelmatig, dat opsrijgende bewegingen, een-
mooi ingeleid, tot op groote hoogte konden
worden voortgezet, zonder belemmering te ont
moeten.
leder, die omtrent hc-t verschijnsel gegevens
kan verstrekken, zoo mogelijk met overlegging
van registrecringen. wordt dringend verzocht
deze met nauwkeurige tijdsopgave aan don
hoofddirecteur von het Kon. Ned. Met. Inst te
De Bilt tc doen toekomen.
DUITSCHLAND.
HET NOODWERE.
Het stadje Lingen verwoest.
Uit Berlijn wordt d.d. 2 Juni aan dc Tei
gemeld
De cycloon, die gisteren Oost-Nederlanó
teisterde," heeft ook in dc grond Osnob'ück
gelegen deelcn der provincie Hannover, spe
ciaal het Ecms-gebied, met volle kracht ge
troffen. Het stadje Lingen, 9000 inwoners tel
lende, is grootendeels verwoest Een groot
aantal huizen is tct op de fundamenten weg
gevaagd.
Buitengewoon gioot onheil richtte de storin
aan in de binnenstad, waar vele huizen zijn
ingestort en men drie dooden en 25 zwaar ge
wonden telt. Tegen 5 uur 's middags werd het
boven de stad plotseling donker en men zag
uit het Zuidwesten een verscheidene hondei-
den meters langen trechtervormigen wolk zuil
naderbij komen. Deze stortte zich op de stad
en maakte binnen weinige minuten van de
binnenstad een puinhoop.
De Protestantsche kerk en het historische
stadhuis zijn zwaar beschadigd; het markt
plein is één puinhoop; geen huis is onbescha--
digd gebleven cn hcele daken zijn ofgerula
Vooral de groote huizen hebben er geleden.
De muren vertoonen scheuren en hier en ^laai
zijn de voorgevels verdwenen Ook het nieuwe
gebouw van de Rijksbank is zwoor getroffen.
Een likeurfabrick is volkomen vernietigd.
De windhoos, die aldus over een breedte van
circa 500 M. over Lingen heentrok, heeft alle
boomen in de omgeving uitgerukt
De dnklooze gezinnen hebben in hotels en
particuliere huizen voorloopig onderdok ge
vonden.
Ook het plaatsje Schcnsdorf heeft zwaar ge-
Zeden. Hier zijn ruim 20 gewonden.
Uit Osnabrück meldt men d.d. 2 Juni nog
aan het geciteerde blad
Volgens berichten uit Bentheim zijn zes
acht boerderijen door de windhoos geheel
weggevaagd Uit Oldenburg komen eveneens
berichten over stormschade. In Zuid-Olden-
burg werden te Lindner, Aue en Holthausen
belangrijke verwoestingen aangericht. Acht *n
dertig boerenhofsteden werden vernield. Voor-
zoover tot dusver bekend is, zijn er geen dooj
den te betreuren, doch de materieeïe schade
is zeer groot. Onder de puinhoopen ligt zee?
veel vee bedolven.
Omtrent de ramp te Lingen wordt nog ge
meld. dat als door een wonder een moeder
met haar kind uit de puinhoopen eener inge*
storte woning is gered. Beiden paren volko
men ongedeerd. Uit de ruïnes van een ander
huis werd een tienjarige jongen, die eveneens
geen letsel had gekregen, te voorschijn ge
haald. De overblijfselen van wat een een
groote boerderij was, zijn honderden meters
in het rond verspreid.
Te Lingen zijn ongeveer 300 huizen zwaar
beschadigd. Het aantal dooden blijkt in tegen*
stelling met vroegere berichten slechts één
bedragen. Van de tien zwaargewonden verkeer
ren er evenwel twee in levensgevaar. Ongeveec
ri°n gebouwen zijn totaal vernield. Alle elek
trische geleidingen zijn verbroken.
Een auto werd door den storm tien meter
ver weggeslingerd cn kwam terecht in ©cn