DE SLAG OP DE VELUWE
Toesprak van dr. De Visser,
Dr. J. Th. de Visser, de laatste spreker,
zeide, dat het moeilijk is, na zooveel voortref-'
felijk gesproken woorden nog nieuwe indruk
ken te wekken. Hij heeft echter bij de stidhting
van den bond, nu 25 jaren geleden, óók het
laatst het woord gevoerd en concludeert uit de
omstandigheid dot men hem thans opnieuw
verzocht, het slotwoord te uiten, dat hij het
toen nogn iet zoo slecht heeft gedaan. (Gelach).
Spreker's leeftijd brengt hem ertoe zich te
verdiepen in herinneringen. Zoo herinnert Spr.
zich het woord, dat dr. Nouwens bij de stich
ting van den bond sprak, n.l. „organisatie is
leven, ontbinding is dood en verderf." Hij her
innert zich de woorden van Tutein Nolthenius
en van den Belgischen vertegenwoordiger op
het eerste middenstandscongres, woorden die
getuigden van een vasten wil tot samenwer
king. Met wemoed herdenkt Spreker wijlen den
heer J. S. Meuwsen, die zoo onnoemelijk veel
voor den middenstand heeft gedaan, méér dan
zijn lichamelijke krachten toelieten. Hij herin-
rert aan diens woord, dat groot- en kleinhan
del elkanders belang hebben te begrijpen en
dat zij in het landsbelang moeten samenwerken.
Het is spreker een raadsel, dat rtog zooveel
middenstanders het belang var* samenwerking
en organisatie niet begrijpen. De veerpont, die
in het water ligt, krijgt door den stroom de
neiging om ccn verkeerden koers te nemen,
maar het is de ketting, die deze pont dwingt
de juiste richting te behouden en op haar be
stemde plaats aan de overzij te komen. En
aan het strand trachten de golven te knab
belen, doch zij mogen er schuim opwerpen,
toch zijn zij gedoemd het strand intact latend
terug te keeren. Die ketting, dat strand is uw
organisatie in de maatschappij, en haar leden
mogen zich de kracht dier organisatie bewust
zijn. De Middenstandsbond moge tot heil van
Koningin en Vaderland zich blijven ontwikke
len (applaus).
De Voorzitter brengt dr. de Visser dank voor
diens woorden en hij hoopt dezen spreker bij
een volgend jubileum van den bond wederom
als redenaar te mogen zien. Daarna richt spre
ker woorden van welkom tot burgemeester Pa-
tijn, wiens aanwezigheid hier en wiens sym
pathie voor den middenstand spreker op hoo-
gen prijs stelt.
Verschillende toespraken.
De Keer de Groot, inspecteur-generaal
van het Nijverheidsonderwijs, brengt vervol
gens de gelukwenschen van den Minister van
Onderwijs aan den bond over cn hij dankt
dezen bond, voor wat deze tot verbetering van
het handels- en nijverheidsonderwijs heeft ge
daan. Met enkele woorden schetst spreker
voorts de bcteekenis van dat onderwijs voor
den middenstand.
De heer J. S p r e ij, sprekende als vertegen
woordiger van den Indischen middenstand,
wees op het belang van innige samenwerking
tusschen den middenstand hier te lande en dien
in de Indische gewesten. De middenstandsor
ganisatie in Indië heeft reeds mooie resultaten
mogen boeken cn zij heeft reeds een plaats in
den Volksraad mogen verwerven. Een Indische
middenstandsbond is in voorbereiding.
Nog sprak de heer De Korver (Rotterdam)
den wensch uit, dat in 1028 het congres zal
bijeenkomen in de Maasstad, waar in dat jaar
tevens een groote nijverheidstentoonstelling
wordt gehouden.
De Voorzitter zeide, dat het bestuur
dezen wensch in overweging zal nemen; het
heeft echter ook verzoeken van dien aard ont
vangen uit Alkmaar, Gouda en Veendam.
Tc drie uur werd het congres verdaagd.
Van half vier tot vijf uur hield het bestuur
van den jubileerenden bond receptie in een
der zalen van het vergadergebouw.
De receptie.
Omringd door ontelbare bloemstukken van
bevriende organisaties, instellingen en parti
culieren, nam het bestuur de gelukwenschen
van velen in ontvangst. Ook waren verschei
dene telegrafische cn schriftelijke felicitaties
binnengekomen. Tijdens de receptie deed een
srtijkje zich bij afwisseling hooren.
De eerste spreker was de heer L. P. M a a r-
t e n s, voorzitter van de 's-Gravenhaegsche
Winkcliersvereeniging, die onder hartelijke be
woordingen namens zijn vereeniging het be
stuur van den jubileerenden bond een bronzen
beeld op marmeren voetstuk, een symbolische
voorstelling van de Energie vormend, aanbood,
alsmede een som onder enveloppe, met het
verzoek, daaraan een bestemming naar diens
goeddunken te geven.
Namens de Amsterdamsche WinkeKersver-
eeniging overhandigde de heer van der
M a e s e n een lauwerkrans.
De heer Graadt van Roggen, secre
taris-generaal van dc Jaarbeurs, offreerde na
mens de Vereeniging tot het houden van Jaar
beurzen een groote ets, voorstellende den
Domtoren, gezien via de Gaardbrug.
Baron van W ijm bergen complimenteer
de het bestuur namens den Middenstandsraad;
dr. v. d. Meulcn namens het Hoagsche ge
meentebestuur; de heer Verbeek namens de
Kamer van Koophandel en Fabrieken; mevr.
James namens de vereeniging van Huisvrouw-
wen; de heer Jos. ten Berg namens de Utrecht-
sche Handelsverecniging, onder aanbieding
van een groot bloemstuk.
Nog tal van sprekers uit verschillende plaat
sen des lands kwamen hun gelukwenschen aan
bieden en allen werden met een geestig woord
door den voorzitter, den heer Ed. G. Schür-
mann, beantwoord.
Behalve de reeds genoemde waren er bloem
stukken toegezonden door de Middenstands-
vereeniging „Batavia", den Middenstandsraad,
de Christelijke Middenstandsvereenigine, den
R.-K. Middenstandsbond, de K. van K. voor
's-Gravcnhage, het hoofdbestuur van den Bond
„Horccaf" enz.
De receptie werd gevolgd door een gemecn-
scheppelijken maaltijd, eveneens in een der
zalen van den Dierentuin.
DE KON. FAMILIE IN NOORWEGEN.
Prins Hendrik te Oslo aangekomen.
Prins Hendrik kwam gisteren te Oslo aan
en gaat vandaag verder naar het Bygdin Hoog
landhotel, waar koningin Wilhelmina en prinses
Juliana reeds verblijven cn dagelijks wandelin
gen maken in de omgeving, daarbij door mooi
weer begunstigd.
!ü>ft koninklijke familie verlaat Bygdin Zater
oagmorgen in de eigen auto's, om doo-r Val
dres naar Oslo te rijden.
HOE HET MODERNE SLAGVELD ER UIT ZIET
DE OEFENINGEN GOED GESLAAGD
Dinsdag werden de per trein aangevoerde wapenen gelost en naar de verzamelplaats
gebracht. Door het schichtig worden van een span paarden sloegen deze op hol en
reden met den wagen waarvoor zii gespannen waren, tegen een stapel gezaagde bal
ken. Dp paarden kwamen hierdoor te vallen. De manschappen bevrijdden dc beesten uit
hun netelige positie.
Ede. Gistermorgen om vier uur reeds
zijn de troepen die aan de legcroefeningen op
de Vclirwe deelnemen uitgetrokken. Niet alleen
uit Ede, ook uit Arnhem, Renkum, Ottcrlo en
andere plaatsen in deze omgeving waar man-
cheppen waren ingekwartierd bewoog men zich
naar 't slagveld waar vandaag dc groote strijd
is gestreden. Zooals wij reeds in ons vorig num
mer uiteenzetten veronderstelden de oefening "n
treffen tusschen twee partijen, de Rooden en
de Blauwen, die het westelijk front vormen in
den opmarsch zijn teryrijl zij er reeds in sjeag-
den het noordelijk gedeelte van het Roodc
front belangrijk terug te dringen. Boven Ede
zijn de Blauwen zelfs zeer ver doorgedrongen
cn in deze oefening zullen zij trachten het al
gebogen Roode front geheel om te rollen. Dc
wijze van tactiek herinnert aan die van het
Duitschc leger tijdens den ooi log waarbij troe
penmachten eveneens probeerden zich steeds
om de vleugels van het vijandelijk frpnt heen
te'wérken. Des morgens te zeven uur,aan
vang van de oefening I gaan de derde en do
vierde divisie der Blauwen tot den aanval over-,
dc'troepen komen uit het-Edrsche bosch te
voorschijn cn betreden den Amstcrdpmschen
straatweg tusschen de Driesprong, even boven
Ede, on Ottcrlo. Dc Vak-nbèrg is eerste aan
valsdoel en de vermeestering van dien berg,
welke nog door do Rooden is bezet, moet het
begin zijn van-de Blauwc-ovenvinhing. Dc Roe
den worden onder vuur genomen want de
„oogen vah het leger", dc vliegtuigen vertelden
den Blauwen reeds waar den vijand voorname
lijk nestelt. Als de Blauwen den Valenberg ver
overd mcencn te> hebben wacht hen echter nog
een verrassing in den vorm van een reserve-
divjsie der Roodpn, die zich in: een bosch in de
nabijheid verscholen hield. Zijn de Blauwen er
in geslaagd ook deze poging van den vijand
te niet tc doen, dan wordt de zuidrand van het
Kreolsche. zand. ten Zuiden van. den Valenberg
Vermeesterd. Een tegenstoot van de Rooden
met behulp van een bataljon rookverwekkers
wacht hen daarbij echter en zorgt cr voor dat
Blauw zich niet al te zeer op het victorie
kraaien gaat voorbereiden. Tenslotte poogt het
Blauwe leger tot Oud-Reemst door tc dringen
om zoodoende het geheele Roodc front omge
rold en in zijn macht te hebben. De Blauwen
zijn dan doorgedrongen tot den straatweg tus
schen de Ginkel en Planten Wambuis.
Een ander tafereel speelt zich intusschon aan
den Oostkant van het slagveld af. Om Ottcrlo
bevindt zich' de verkennings-afdeeling der
Blauwen, bestaande uit lichte troepen, vier
comp en oscadrons wielrijders, een cscadron
huzaren en een motor mitrailleur peloton. Z;j
dekken den opmarsch van het Blauwe leger aan
de Oostzijde, waar natuurlijk plotseling ge
vaar zou kunnen ontstaan. De Roode ver
kenningstroepen, meer Zuidelijk gelegen blij
ken sterker te zijn deze afdceling beschikt
over vijf escadrons huzaren, twee comp. wiel
rijders, ccn batterij van zes veld cn een sectie
pantserwagens. De sterkere Rooden beletten nu
de Blauwe verkenningstroepen zich naar het
Zuiden te bewegen.
Bezoek van den Minister van
Oorlog. Buitcnlondsche
attaché's.
Wat een Ford doet is ongeloofelijk. Wc zijn
er mee door de hei gehobbeld, door plassen,
die het'karakter van een meer aannamen en
langs heidepaadjes die zelfs voor oen wielrij
der nog eenig bezwaar zouden hebben opge
leverd.' Intusschcn ken een Ford niet over een
sloot springen cn verschillende militaire auto
riteiten, die wij op het slagveld spraken, ver
klaarden, ons dan ook, dat deze oefening op de
Veluwe weer overduidelijk jhet nut van dc. ca-
valerie aantoont. Dc'cavalerie is de eenige
leger-cenheid, die per slot van rekening
nergens voor staat. Terreinen als deze
baren slechts voorde cavalerie geen moeilijk
heden en ij déze, manoeuvre, demonstreert dus
het dwaze van de'-veël beweerde stelling, dat
wielrijders de- cavalerie gemakkelijk kunnen
vervangen. Wielrijders zijn, zegt men, goed-
koopcr. Inderdaad waar, doch bij een bezui
niging die afschaffing of inkrimpingvan ca
valerie beoogt, zou men in figuurlijken cn let
terlijken zin het paard achter den -wagen span
nen.
Dc minister van oorlog, Z. Exc. Lambooy,
bezocht gister het slagveld. De minister
iecd te paard,het geheele gebied van oefening
af. Op den Valenberg, waar het hoofdschcids-
gerecht is gevestigd, lichtte de hoofdscheids-
rechter, generaal Van Dam van Isselt, Zijn Ex
cellentie in. Dc blauwe troepen waren bizonder
en retard. De zuidrand van den Valenberg
moest om negen uur genomen zijn cn eerst
te half elf slaagde de blauwe partij er in dit
deel te vermeesteren. Dc minister begaf zich
met enkele hoofdofficieren van liet scheidsge
recht op den Valenberg en liet zich uitvoerig
van de beweg'ngen der troepen op de hoogte
brengen.
Op den Valenberg bevonden zich ook Fran-
sche attaché's, een vertegenwoordiger van het
Amcrikaansche en een van het Engelsche leger.
Kolonel Burin des Rosiers en kapitein Estan-
viljc waren er van het Fransche leger, voor
Amerika majoor Watson, voor Engeland ma
joor Calthrop. De buitenlandsche autoriteiten
werden begeleid door den kolonel \an den
generalen staf dc Ridder.
Een Engclsch oordeel over dc
oefeningen.
Wij vroegen majoor Calthrop, dc Engelsche
attaché, naar zijn indruk van deze monoeuvics.
Majoor, Calthrop. deelde ons mede, dot het na-
tuuilijk zeer moeilijk is nu reeds een gedetail
leerd oordeel over de legerocfcningen ui* tc
spreken, maar zijn algemeen ooi deel was „ex
cellent". Het Nederlandsche leger heeft vol
gens majoor Calthrop ccn uitnemenden indruk
gegeven bij deze oefeningen. Vooral hodden
hem den motorradiodienst getroffen en dc
proeven met het rookverwekkendc hcrict, da',
bizonder aan zijn doel zal blijken te beant-
u oorden.
Met veel belangstelling volgden do attache's
de oeieningen; kojoncl De Ridder leidde hen
overal rond cn gaf uitvoerige informaties.
Dc rookverwekkers.
Do nevclverwekkende heciettroepen mogen
zich tijdens deze manoeuvres in bizondere be
langstelling verheugen. Hier en daar ziet men
plotseling op de heide ccn zware rook massa op
stijgen, die zich steeds meer uitbreidt tot een
langwerpig ncvclgordijn verkregen is. Achter
het rookgordijn verbergen de troepen zich en
zij hinderen den vijand die wil vuren. Het
hcciet is op vrij verren afstand al tc bemerken
aon de chloorlucht. Dc rooknevcls zijn niet
vergiftig. Men kan cr zich ongeveer andeihalf
uur in bewegen zonder gasmasker, maar daai-
na is een masker tegen de sterke dampen wei
noodzakelijk.
De geest onder de militairen is uitstekend.
De opkomst was zeer goed en van wanordelijk
heden was geen sprake.
Men kan beweren wat men wil, maar het
ging gisteren „echt" toe op dc heide tussclv
Ede en Oterlozóó echt dat de ruiten van
het onvolprezen Fordje, waarin uw verslaggc
ver over moeilijk terrein hobbelde, bibberden
bij het mitroilleurvuur dat dc vijandelijke troe
pen vanuit een denncnboschje zoo vriende
lijk waren op ons te richten. Wij gingen dwars
door de vijandelijke linies en de soldaten die,
de helm met heide gemaskeerd, over den
grond kropen keken verbaasd op bij het pas
sceren van het wagentje waarmede wij, door
bizondere faciliteiten gezegend, het slagveld
optrokken. Dc chauffeur heeft vroeger ambu-
lancewngcns gereden en bleek dus min of meer
met het gevaarlijk werk vertrouwd. Volgens
de gegevens die men ons had verstrekt moes
ten de Blauwe troepen om ongeveer negen
uur den Valenberg, het brandpunt van den
strijd vermccsterd hebben, maar toen we om
half elf eens een kijkje namen in die omgeving
was er nog geen enkele „Blauwe' kenbaur
oiHi de zwaite band om de helm te zien
cn de Roode partij temde zich' r.og volkomen
meester van de situatie. De derde oorlogs
divisie van de Blauwe partij moest den op
marsch te laat begonnen z:rn zoodoende
slaagde zij er niet in zich bijtijds om don reeds
teruggediongen vleugel van de Rooden heen
te werken. De v lieguigen schieten als arenden
boven hot dennenwoud uit de wolkenmassa. De
oogen van het leger „spieden" naar wat zich
daar verdekt heeft opgesteld wanneer de
luchtdoelartillerie knetterend vuur geeft ver
dwijnen zij in allerijl, dekking zoekend achter
een wolk. Duidelijk blijkt weer van welke groo
te invloed op dc krijgstactiek de luchtvaart is
Speelde vroeger het „gevaar van boven" in 't
geheel geen rol, er moet nu terdege rekening
mee worden gehouden cn in verband daarmee
staat weer de wijze v°n opstelling en dekking
der leger-eenheden. Wat de „dekking" aan
gaat, wjj releveerden in een onzer vorige ver
slagen reeds de proefnemingen met het zoo
genaamde hexiet. Deze demonstraties, onder
leiding van den majoor Best en den kapitein
De Man zün bizondcr wel geslaagd. De mili
tairen die het hexiet met zal het woord in
geen enkel scheikundeboek aantreffen I
door het in bussen meegevoerde procédé tot
ontbranding te brengen, in werking stellen
dragen een band om de veldmuts waarop het
woord „hexiet" is afgedrukt. De geweldige
rooknevcls zjjn ondoordringbaar voor het ,ge-
zicKt. Men kan er zich gemakkelijk zonder ge
vaar in begeVen, maar men krijgt een sodn-
smaak in den mond en op verren afstand ruikt
men een chloorlucht. De bedoelingen van deze
nevel verwekkers zijn dus vnn betrekkelijk on-
schuldigen aard htm nevels zijn ru'ct bestemd
om kwaad te doen, maar alleen om een ge
zichtsdekking te scheppen, met het doel om
bij een der partijen de eigen beweging aan het
gezicht van den vijand te onttrekken of om
den vijand te hinderen bij het vuren.
Minister Lambooy, die gisteren de manoeu
vres bezocht, vergezeld van den luitcnant-ko-
lencl van den generalen staf Van der Herst cn
don kapitein-adjudant Van Weel, stelde zeer
veel belang in de hexiet-proeven.
Een interressant onderdeel van de legcr
oefeningen is zonder twijfel de verbindings
dienst. De verbinding tusschen commandopos
ten en troepen geschiedt behalve door mid
del van ordonnansen ook door telefonisch con
tact en met behulp von radio. Een uitge
breid telefoonnet is over het slagveld aange
legd, dat op verschillende punten a la minute
kan worden uitgebreid. Radio-ontvangtoestel
len zijn op motoren gemonteerd en met de
kort golf houden onderscheidene oosten voort
durend vrbinding mot elkander. Bij dc Ginkel
stond de groote auto uit Soestcrberg die
draadloos contact met de vliegtuigen heeft en
die bch'alve als ontvangstation ook als zend
station werkt. Al waren bier on daar plaatse
lijke storingen, toch is men over het algemeen
zeer tevreden over het functionneeren van den
verbindingsdienst.
De blauwe partij, die niet onder het bevel
van kolonel Leverland stond, deze was door
droevige familieomstandigheden verhinderd en
werd vervangen door kolonel Prins slaagde
er, zooals wij reeds schreven, niet in den
Valenberg volgens het vooraf gestelde schema
to vermeesteren. De oorzaak hiervan was ccn
verrassenden aanval vnn de Roode verken-
nir.gstroepen, die de lichte troepen op den
oostclijkcn vleugel van Blauw wisten te ver
pletteren cn die zelfs Otterlo namen. Een en
ander werkte er toe mee de werkeliikheids-
tocstand nog meer te benaderen, omdat ook
in oorlogstijd natuurlijk altijd dingen gebeuren
die niemand kan voorzien. Het afwijken van
het schema moet dus wel als een ernstige fout
werden aangemerkt eerdc-r geeft dit glashel
der de „echte" situatie weer, de situatie van
onberekenbare gevallen. Hoe groot de tegen
stand van dc lichte brigade der Blauwen in het
Oosten ook was, de opmarsch der Rooden
bleek hier niet te bedwingen en de manschap
pen, die trouwens gedurende de geheele oefe
ning zich kranig hebben gedragen, waren fana
tiek I „U spreekt met tie overwinnaars", ver
klaarde ons een soldaat van het Oostclijk-
Roodc front.
Zou je niet zeggen dat de President van de
Columbia-University gelijk had. toen hit dezer
dagen een Amerikaanscben Persman ver
telde dat uit icderen kamp ter wereld steeds
groote mannen zijn voortgekomen
Het beeld van bet moderne slagveld biedt
intusschon weinig interessants. De slag bij
Waterloo moet kleur ige>- geweest zijn en toen
de kasteelbewoners nog met emmers pik van
de kantcelen af de onzalige hoofden van een
schare kwaadwilligen begoten, was cr zeker
nog meer picturaals. Maar zooals alles is gaan
culmineeren in de machinale hoekigheid waar
uit elk romantisch stofje met een zekeren af
schuw wordt geweerd, zoo is het ook hier.
Helaas, in dc werkelijkheid ongetwijfeld wree-
der en ongenadiger. Het beeld van het mo
derne slagveld is eiQ'enlijk geen beeld. Efe heide
bloeit, wat rookwolkjes hier cn daar. Geknet
ter overal. Gezoem van vliegtuigen. En ver
der niets. De kracht van het artillerievuur
cischt een ijle formatie van de troepen, de
moderne strijdmiddelen -leenen zich in hoofd
zaak niet voor massnformntics dit heeft ook
tot gevo'g dat men dikwijls langzamer op
schiet. De man die eigenlijk op een gegeven
oogenblik iets doen moet, is de dienstplichtige
onderofficier, de korporaal, ja somS zelfs de
soldaat, die een der groepen leidt van de on
telbare groepjes waarin de troepen zich hebben
moeten verdeelon. Onder het bevel van zoo'n
niet-beroepsmilitair, die 5'.< maand opleiding
heeft gehad, valt het licht te begrijpen indien
c-en beweging eens minder vlot wordt uitge
voerd. Toch ging het met deze mannen vnn
de lichtingen '2T en '24 beter dan met vorige
lichtingen het geval was, dank zii dc nieuwe
opleiding die zij hebben genoten. Dat die op
leiding goed moet zijn, beseft men indien men
weet dat de man, die met zijn groepje als een
Indiaan door het veld sluipt, eigenliik dengecn
is die op een bepaald moment zelfstandig in
zal moeten grijpen. In het buitenland duurt
don ook de opleiding veel langer dan 5J4
maand.
Waar slechts twee liohtingen onder de
wapenen zijn, moest natuurlijk een groot deel
van de oefening in fantasie gebeuren van
oorlogssterkte was bij geen der leger-eenheden
sprake. De paarden voor de cavallerie heeft
men van het geheele leger bij elkaar ge
schraapt. Van de ongeveer 800 dieren onder
den man huurde men het grootste deel van dc
marechaussee, omdat landbouwpaorden in deze
periode, nu de boeren hun dieren zelf hoog
noodig hebben, niet te krijgen zijn. Met dö
artillerie meegerekend beschikte men bij deze
legnroefcning over ongeveer T000 paarden.
Veel succes heeft men gehad met de zooge
naamde petardc-plocgen, die zoo nu en dan
een kleine hoeveelheid los kruit tot ontploffing
brengen, teneinde den vijand zóó den indruk
te geven van de projectielen waarmede de
artillerie van de andere partij hem begroet.
De Amcrikaansche leger-attaché, majoor Wat
son, bleek verrukt over dezen vondst van de
„regie" cn zeide„Never seen that before
In het algemeen is men buitengewoon tevre
den over het verloop van dc gisteren gehou
den oefening. Natuurlijk zijn er fouten ge
maakt, maar dat gebeurt zelfs ols het „echt"
is. Het richting-houden van het vooruitschui
vend front had bijvoorbeeld beter kunnen zijn;
de moderne oorlogstactiek van de ijle formatie
speelt hier weer plaats. Doordat de afdeelingen
zoo ver van elkaar afzitten is het contact snel
ler verloren cn stijgt de kans dat een deel
haar oriëntatie verkeerd richt. Dc nevelverwek
kers dienden hoofdzakelijk voor „proef". Het
feit dat een rookgordijn soms vlak voor de
eigen troepen werd „afgestoken", zoodat de
soldaten er door heen liepen en tegen den
witten achtergrond ccn prachtig mikpunt voor
den vijand werden, mag niet ernstig worden
aangerekend. Legerauhseiteitcn verzekerden ons
dat de manschappen blijk hebben gegeven goed
getraind te zijn.
De leiding mag zich gelukkig prijzen dat dil
hot loon is voor den rcusachtigen arbeid, die
zij zich bij de voorbereiding heeft moeten ge
troosten, want men staat werkelijk versteld van
de minutieuze wijze waarop elk onderdeel te
voren is uitgewerkt cn van de verschrikke
lijke hoop papieren die er voor in angstwek
kend dikke portefeuilles moet worden mecgc-
nomenl
De oorlogstoestand beschouwde men gister
avond als geëindigd, maar in den afgeloopen
nacht werd verondersteld dat weer een nieuwe
oorlogstoestund was ontstaan en thans tus
schen twee geheel andere legers in andere for
matie en onder andere generaals. Het doet
ccnigszins denken aan China, waar de generaals
elkaar bestrijden in een aangename afwisseling
van partij, plaats cn doel. Om acht uur hebben
de Blauwe troepen onder bevel van kolonel
Prin«i. zich uit de richting vari Ede naar het
nooi ^-oosten bewogen waar het Roode leger
nestelt. De Blauwen zijn in het offensief en in
de omgeving van het Valksche Zand moet het
strijdgewoel voor zoover men daar in den
tcgenwoordigen krijg nog van kan spreken!
het hoogtepunt bereiken.
Te ongeveer twaalf uur hedenmiddag is dc
oefening geëindigd en daarna gaan de troepen
weer naar hun garnizoenen.
DE RELLETJES TE BREDA
EEN NADER ONDERZOEK
KLACHTEN OVER HET VOEDSEL
Omdat reeds eerder gebleken is, hoe funeste
gevolgen onnauwkeurige (om maar niet te spre
ken von tendentieuze) berichten over derge
lijke relletjes als dezer dagen te Breda, el
ders in het leven kunnen roepen, heeft het
D. v. N.-Br. een onderzoek ter plaatse inge
steld. Als resultaat hiervan publiceert het triad
een artikel, waaraan wc het volgende ontlee-
nen
Het bleek, dat bij het Oc R. I. in 't geheel
niets had plaats gehad, doch wel, dat den
overste iets ter oorc was gekomen omtrent
klachten over aardappelen cn brood bij het
detachement van het 14e R. I., dat evenals
het 5e R. I. in Breda gelegerd is, o.m. in tenten
op het Chassc-tcrrein.
Die klachten zouden vooral tot uiting zijn
gekomen bij de 2e schoolcompagnie van ge
noemd regiment.
Ons is gebleken, dat wèl klachten door de
mannen van genoemde schoolcompagnie op
Zaterdagmiddag geuit werden over aardappe
len, welke door te lang koken er niet zoo sma
kelijk meer uitzagen en minder appetijtelijk
waren geworden, alsook over brood, dat in
extra halfration als compensatie voor dc aard
appelen werd uitgereikt en ook niet zoozeer
in den smaak mocht vallen, omdat het recht
streeks uit de ovens kwam, maar dat van n
relletje of iets wat cr maar op lijkt geen sprake
is geweest, noch ook van hevige woordenwis
selingen of schieten.
't Praatje van „schieten" vindt waarschijn
lijk hierin zijn oorzaak, dat er 's avonds 'n paar
losse patronen zijn afgeschoten door den een
of anderen soldaat van het 3c R. I., die 1
zooals zoo vaak gebeurt er 'n paar heeft
achtergehouden, om ze later voor de grap af
tc schieten.
De klachten werden, gelijk wij reeds boven
vermelden, vooral geuit bij het I4e R. I., dat
grootendccls uit Zeeuwen bestaat, die als man
schappen niet lastiger zijn om mee om te gaan
dan een andere Nederlandsche soldaat.
Maar die dat is 'n oude militaire
ervaring gewend zijn aan kleiaardap-
pelen, en niet veel moeten hebben van.
zandaardnppelen, welke gewoonlijk hier aan den
troep worden verstrekt.
En die, ten tweede, ander en meer doorge
bakken brood gewend zijn, dan hier gewoon
te is.
Zaterdagmiddag nu kwam het 14e R. I. na
een kodergevcchtsoefcning op de Molenschot-
schc heide een half uur later thuis dan oor
spronkelijk was vastgesteld.
De keuken ontving te laat bericht van de
latere thuiskomst, om nog maatregelen voor
later eten te kunnen nemen.
Gevolg dat het eten 'n half uur lange*
te vuur stond.
De ar-rdnppelen (bovendien nog wel zand-
nardappelen) zagen er niet smakelijk meer uit
en smaakten in werkelijkheid ook niet zoo lek
ker meer (dit wordt door bovengenoemde com
mandanten ronduit toegegeven), zonder daarom
ondeugdelijk te zijn.
Dc majoor zegde daarom 'n extra half ration
brood toe (omdat de troep vroeg was uitge
rukt, was al reeds eerder nog 'n half ration uit
gereikt, voor de levering waarvan onmiddellijk
order aon de bakkerij werd doorgegeven.
Natuurlijk moest daarover ecnigen tijd heen
gaan. Inmiddels begonnen de mannen der 2e
schoolcompagnie van den weeromstuit ook te
„kankeren" over de hachee en wilden niet
eten.
De majoor, van oordeel, dot men daarover
nu eenmaal niet lang en breed kon- gaan dis
cussieeren, stelde hen voor de keus„graag
of niet I Die eten wil, etc; van wie niet eten
wil, gaat dc portie terug."
Aldus geschiedde.
Het brood arriveerde, maar viel, begrijpe
lijk, zoo kersverscih uit den oven, ook niet erg
in den smaak, omdat 't nog warm en vochtig
was.
In 'n korte toespraak wees de majoor do
manschappen erop, dat 'n ongelukkige samen
loop van omstandigheden den maaltijd minder
„geslaagd" had gemaakt, maar dat men toch'
zien kon, dot alles in 't werk werd gesteld, om
hun terwille te zijn.
En daarmee was de zaak afgeloopen.
Bij de andere regimenten cn onderdcelen
werd het eten zonder morren genuttigd.
Dat ook hier in Breda men bereid is zoovee!
mogelijk den mannen terwille te zijn, moge be
halve uit het bovenstaande, ook uit Jict vol
gende blijken
lo. Het bleek, dat in Bergcn-op-Zoom aan
de mannen van het I4e R. I. grootere porties
werden gegeven, dan nu hier werden uitge
deeld. Het ration werd toen ook hier vergroot.
2c. Dc mannen klaagden over kou. Direct
warden dekens erbij verstiet.
