DE EEMLANDER"
L. JL IUYCX Zoon
Vervaardigen van Lampekappen
26e Jaargang No. 57
Dinsdag 6 September 1927
PRUS DER ADVERTENIIEK met lnbegiip van «es
de volkenbonds
vergadering
A.
v.
Victoria water - Spuitwater.
Minerale- en Medicinale water.
d. WEG. LANGESTRAAT 23.
„HUIS TEM HALVE"
DANCING
LANGESTRAAT 49
Groote keuze Carcassen
en andere Ibenoodivdheden
a
vm goede gebruikte
het hongaarsch-
roemeensch geschil
politieke
hartstochten
LUCHTVAART
het lot van de
st. raphael
de wereldreis per
vliegtuig
de vliegplannen van
konnecke
de tocht van courtney
de vliegplannen van
mac intosh
Idem franco per post f l- per week (met gratis
vcnektriag tegen ongelukken) f 0.1701, afzonderlijke
1 c
nnmmers f 0.05.
FDORTSGH DAGBLAD
ii
DIRECTEUR-UITGEVER: J. VALKHOF?.
BUREAlf,
ARNHEMSCHE POORTWAL 2A.
POSTREKENtwa N*. 47910. Ttv. INT. 91}.
bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie
dingen en Uef dadigbeids-ad vei ten tien voor de h«Ul
der prijs. Voor handel en bedrijf bestaan zeer
voordeelige bepalingen voor het edverteerea. Eene
circulaire, bevattende de voorwaarden, wordt op
aanvraag toegezonden.
VILLEGAS' OPENINGSREDE
TERUGBLIK OP DE VOLKEN-
BONDSACTIVITEP"
G«nève, 5 Sept. (H.N. Draadloos). Dc 8e
vergadering- van den Volkenbond is vanmor
gen om kwart voor II dooor den voorzitter van
den raad Villegas (Chili) geopend. Dc belang
stelling van dc zijde van het publiek was niet
zoo groot als in vorige jaren en slechts weinige
nieuwsgierigen keken naar het aankomen van
detverschillende delegaties.
In zijn openingsrede vooj, de volkenbonds
vergadering wierp Villegas gisteren een terug
blik op de activiteit van den bond in het afge-
loopen jaar. Buitengewoon talrijk waren de
conferenties eri bijenkomsten van belangrijke
commissies, wier werkzaamheden gewijd wa
ren aan de bevordering van de groots interna
tionale taak van den volkenbond.
1 De voorbereidende ontwapeningscommissie
heeft in wekenlange ernstige besprekingen on
derhandeld over de eerste lezing ven een ont
werp voor internationale overeenkomst ter be
perking van de bewapeningen. De gerezen
moeilijkheden mogen ons niet van ren vooit-
zetting dezer pogingen afhouden. Het vraag
stuk van de vermindering der bewapening
zal vroeger of later een oplossing krijgen Wij
moeten in étappes voortschrijden; de veiligheid
der volken moet eerst ruimschoots worden ge
garandeerd.
Deze- Volkenbondsvergndering heeft v.cer be
langrijke kwesties te behandelen. De resoluties,
aangenomen door de economische conferentie,
moeten worden doorgevoerd. Ook op sociaal
en hygiënisch gebied wacht den bond een
groote taak.
Villegas eindigde met een beroep op de ver
gadering om het groote werk van dc solidari
teit der volken ter voorkoming vtjn. ooi log en
ter bevordering der welvaart van alle landen
doelbewust voort te zetten.
Daarop benoemde de vergadering de com
missie tot het nazien der geloofsbrieven cn
werd de zitting één uur geschorst.
Nederland in de Commissies.
Uit Genève wordt d.d September aan de
Msb. gemeld
De Nederlandsche delegatie ter volken
bondsvergadering heeft zich op 'de volgende
wijze over de zes groote commissies verdeeld:
Eerste commissie: Juridische viacgstukken,
Mr. J Limburg.
lweéde commissie: Technische volkenbonds
organisatie: Gr^nf van Lynden van Sanden-
burg, voor bijzondere vraagstukken bijgestaan
en eventueel vervangen door prof. Fi envois en
den heer de Kat Engelino
Derde commissie: Ontwapening Jhr. Loudon.
Vierde commissie: Bulgetaire kwesties prof.
van Eysingo, die eventueel, wanneer het noo-
dig is in verband 'met zijn voorzitteischap der
commissie, door een ander lid der Ncde/land-
sche delegatie voor de uiteenzetting van
het Nederlandsche standpunt zal worden
vervangen. (Prof. Eysingo schijnt deze onder*
scheiding niet slechts te danken te hebben aan
zijn uitstekende leiding twee jaar geleden van
de tweede commissie en ver-leden jaar van de.
conferentie over Amerika's toetreden tot het
Haagsch internationaal gerechtshof, doch bo
vendien aan het groote aandeel, dat hij in de
vrorige jaren gehad heeft in de voorbereidings
plannen voor den bouw van het nieuwe volken
bondspaleis)
Vijfde commissie Speciale en humanitaire
vraagstukken: prof. Francois, in enkele bij
zondere kwesties bijgestaan en eventueel ver
vangen door mevrouw Kluijver en den heer van
Wet turn.
Zesde commissie Politieke kwesties: graaf
van Lynden van Sandenburg, bijgestaan en
eventueel vervangen door den heer de Kat An-
gelino.
Minister Beelaerls van Blokland heeft dus
het voorbeeld van andere ministers van bui-
tenlandscho zaken en van indertijd minister
Karnebeek gevolgd door zélf in geen commis
sie zitting te nemen, doch de algemeonc lei
ding der delegatie t? houden.
MOORDENAAR, OMDAT HiJ BELEEDIGD
WAS.
Kopenhagen, 4 Sept. Een jong stu
dent, die vermoedelijk krankzinnig is, heeft
hedenmorgen in het huis van een vriend diens
vrouw, benevens een jongen, die er logeerde,
doodgeschoten
De moordenaar had zijn vriend en zes an
dere kennissen uitgenoodigd hem in he» bosch
te ontmoeten Hij'ging echter naar het huis
van den vriend, schoot de vrouw neer en ver
brijzelde bovendien haar hoofd met een ijzeren
staaf. Toen de jonge gast hulp ging roepen,
schoot hij ook hem neer.
Ten slotte slaagde de buren erin den wan
hopig-vechtenden moordenaar te ontwapenen.
Deze bekende, dat hij ook van plan -was ge
weest de kennissen, die naar het bosch had
laten gaan, te vermoorden, omdat zij hem had
den bcleedigd Hij had dc vrouw vermoord,
omdat ze eens had gezegd, dat hij een gek en
cer\ dwaas was. (Tel.)
MIJNONGELUKKEN.
Vier slachtoffers.
In de mijn Mont-Cenis bij Heme is over een
afstand van 20 M. een stuk afgebroken. 1 wee
mijnwerkers werden bedolven en gedood. In de
mijn Bruchslrasse bij Langendreer werden twee
arbeiders bedolven en gedood.
DE RIJNLANDBEZETTING
DE VERMINDERING DER
EFFECTIEVEN
Briand heeft Zondag j.b, namens de bezet-
tingsmogendheden, aan Stresmann een nota
overhandigd, waarin officieel de vermindering
der Rijnlandf-bezettingstrocpen met 10.000
man, waardoor het contingent van 70.000 op
60.000 man wordt gebracht, meegedeeld v.ordt
De modaliteiten van de uitvoering van dit be
sluit zullen later worden meegedeeld.
DE KATHOLIEKENDAG TE
DORTMUND
OPENING DOOR DR. S7EGERWALD
SEIPEL EN MARX AAN HET WOORD
Bij 't begin van dc eerste openbare verga
dering van den katholiekendag, die gistermid
dag gehouden werd, begroette dc voorzitter,
dr Stegerwald, dc eere-gasten. Onder hen
bevonden zich de Oostenrijksche bondskanse
lier dr Scipel, dc rijkskanselier dr Morx, 'de
BeicrSche minister-president dr Held, de Ba-
dcnschc staatspresident dr. .Trunk, de rijksmi
nisters dr. Koehlcr on dr. Brauns en de Prui
sische ministers dr Hirïsicfer, Steiger en
Schmidt.
In zijn openingswoord ging dr. Stegcrwnld
de ontwikkeling van het katholicisme in
Duitschland na. wees op hetgeen dc Duitschc
katholieken te danken hebben aan de drie
groote katholieke voormannen uit de vorige
eeuw, Frcihcrr von Stein, mgr. Von Kettcler en
mgr. Franz Hitzc, en wekte dc deelnemers van
dezen ÖÖstcn Diutschcn katholiekendag op
hun voorbeeld waardig" na te volgen.
Mgr Klein, bisschop van Paderborn, onder-
strepte deze woorden.
Mgr. Pacclii, die hierop het woord verkreeg,
bracht de greóte sociale bctcckonis» van mgr
von Ketteler naar voren en stelde vast, dat de
maatschappij nog maar a! te vaak" doof blijft
voor dc sociale leerstellingen der kerk. Alleen
een krachtige katholiek»- actie kan deze doof
heid genezen.
Nadat de vergadering besloten had aan den
paus en aan den rijks president telegrammen te
verzenden, sprak mgr. Kaas over „Dc kerk in
het Duitschland van heden, haar toestand en
haar taken".
Dortmund-, 5 Sep t. (H. N.) In de na
middag vergadering van den Duitschcn katho
liekendag heeft dr Scipel, dc Oostenrijksche
bondskanselier, een rede gehouden over ar
beid cn kapitaal volgens dc christelijke opvat
ting. Hij wees daarin op dc verplichtingen van
dc werkgevers tegenover de arbeiders en ver
klaarde verder, dat er geen vooruitgang zal
zijn, indien het kapitalsme wordt vervangen
door een socialisme, dat hord en onchristelijk
optreedt. De oplossing moet hierin worden ge
vonden, dat ieder bereid is, om zijn tank te
vervullen, waardoor het alleen^ mogelijk zal
zijn een weg te vinden, die hooger op voert.
De rede van den Oostenrijkschen bondskan
selier werd luide toegejuicht.
In dezelfde vergadering heeft ook de Duit
schc rijkskanselier dr. Marx gesproken, die
op het onderscheid in de positie van de katho
lieke pcademici voor den ooilog cn thans
wees.
Hij spoorde zijn tcehoordèrs aan trouw aan
de constitutie en de Duitsche republiek te
blijven.
Dr. Kohier, de rijksminister van financiën
voerde het woord in de vergadering der ka
tholieke" ambtenaren Onder luiden bijval van
de vergadering verklaarde hij, dat hij den
wissel, welken hij in Februari aan de ambte
naren heeft gegeven, thans zal inlossen.
EEN REDE VAN WJNSTQN CHURCHILL.
Engclunds financieelc moeilijk
heden.
Londen, 4 Sept. (V. D.) Winsten -Chur
chill, de kanselier van dc schatkist, heeft gis
teren een rede gehouden in Schotland, waarbij
hij verklaard heeft, dat het afgeloopcn jaar
een moeilijke tijd is geweest voor 's lands
schatkist ondr.nks dc opleving in de industrie;
deze moeilijkheden moeten nu oveiwonnen
worden. Churchill sprak de verwachting uit,
dot de bene -de Laten wel kunnen werden
gevonden uit hei nmoriisnticfonds; het ge-
heele bedrog van 65 millioen pond ml daar
voor wórden besteed. Deze feiten zijn piet
zonder uitwerking gebleven. De kesten van het
levensonderhoud zijn bijna met 'i gedaald.
Voorts sprak hij neg dc verpachting uit,
dot nog vóór dr zittingstiid van het huidige
parlement in 1Q29 zal ziin afgeloonen, een
millioen huizen, plaats bicden aan vijf h zes
millioen personen, zal zijn gebouwd, voer den
bouw waarvan staatssubsidie ze1 worden ver
leend.
NOODLOTTIGE ZEILTOCHT.
Vier slechtcffcrs.
Vier employés van het Hongaaischc gezant
schap te Constantinopel, waaronder twee da
mes, zijn bij een zeiltocht in de buurt van het
eiland Prir.cipo verdrortken.
EEN VIERVOUDIGE MOORD.
Parijs, 5 Sept. (V. D.) Het Journal meldt
uit Madrid, dat in het provincieplaatsje Vigo'
een viervoudige moord heeft plaats gevonden
Een inbreker doodde met bijlslagen een dok
ter, diens vrouw en schoonzuster en een vrou
welijke bediende.
SOESTERBERG.
Gedurende de maand September
iederen
Woensdag en
Zaterdag
avond
in den bekenden lommerijken
tuin.
Bezoekt ons magazijn of vraag!
prijslijsten aan
Utr.straat
TRAMBOTSING.
Ruim 60 gewonden.
Ween en, 5 Sept. (H.N. Draadlocs). ïn het
district Ottakring heeft gisterenavond een he
vige tranibotsing plaats gehad, waarbij een
tram uit de rails is geworpen. Er zijn ruim 60
personen gewond waarvan 9 ernstig
EEN DRAMA IN EEN WEESHUIS.
Berlijn, 5 Sept. (V.D.). Een 15-jarige wees
van het Messe-weeshuis vervoegde zich heden
morgen bij een leeraar met dc mcdedeeling, dat
één van zijn kameraden in de slaapzaal een
hevige bloedspuwing had gekregen. De leeraar
spoedde zich naar de slaapzaal en vond daar
een I4-jarigen jongen, badende in zijn bloed en
met een schotwond in de hals. Spoedig is dc
ongelukkige jongen aan de bekomen verwon
dingen overleden. Het schijnt, dat de jengen,
die de treurige*boodschap bracht, het doodelijk
schot hoeft gelost. De aanleiding, die den jon
gen tot dezen moord gedreven heeft, is onbe
kend.
ARRESTATIE VAN "EEN SPION
Warschau, 5 Sept. (H.N. Draadloos). Tc
Thorn is Zaterdagavond dc artillerieluitenant
Kopaln gearresteerd, toen hij op het station
gereed stond om dc vlucht te nemen. Hij wordt
van spionnage ten gunste van Duitschland ver
dacht.
DE „INTERVIEWS" VAN FOCH.
Deze verklaart ze voor valsch.
Het Fransche departement von oorlag heeft
een communique laten verschijnen, waarin
het laatste interview met Foch, dat in een
Engelsch tijdschrift verschenen was, voor
valsch verklaard wqidt. Maarschalk Foch
heeft mot de gewoonte, aldus het communi
qué, zichzelf te mengen in de polemieken, die
ontstaen in verband met valschelijk hem toe
geschreven interviews. Eerst uit de uittreksels
in de Franscho pers heeft Foch zijn eigen zoo
genaamde interview leeren kennen. Hij heeft
zich nooit uitgesproken over de mogelijkhe
den van een nieuwen oorlog, noch zich over de
internationale politiek in 't algemeen uitge
laten.
Deze tegenspraak betreft blijkbaar het in
terview, waarin maarscbfelk Foch de verder©
bezetting van het Rijnland noodzakelijk noem
de cn in de versterking der Engclsch-Fransche
samenwerking de oenige mogelijkheid zag oir.
don vrede te handhaven tegenover Ruslands
lust naar een propagnnda-corlog cn de re-
voncheffedachte in Duitschland»
EEN MISLUKTE TEWATERLATING.
Een recalcitrante kruiser.
L i v o r n o, 5 Sept. (H N.) Vandaag zou
ii\ tegenwoordigheid van verschillende minis
tens cn andere autoriteiten de kruiser Trcnto
van stapel loopen en door prinses Giovanna
weiden gedoopt. Nadat de kruiser 40 meter
van de helling was afgegleden, bleef hij steker»
en zit thans onwrikbaar vost. Een groote me
nie te arbeiders is thans bezig om tc trachten
den kruiser weer in beweging te brengen, zoo
dat hij het water zal kunnen bereiken.
DE HOUDING DER KLEINE ENTENTE
DE POSITIE VAN BENESJ
Praag, 5 Sept. (H. N.) Over de beraad
slagingen der ministers van buitenlandsche
zaken der kleine entente tc Genève schrijft de
Lidovc Lisjty, dat het Hongaarsch-Roemcen-
schc conflict één der belangrijksle punten daar
van is geweest. Roemenië heeft al het moge
lijke gedaan om te verhinderen, dat de Vol
kenbend zich met deze aangelegenheid zou
bezig houden. Roemenië* wilde in dit opzicht
ook een gemeenschappelijk optreden van dc
kleine entente bewerken. Het is nog niet be
kend welk standpunt Bencsj en Marinkovitsj ten
opzichte van dit voorstel van Titulescu hebben
ingenomen, doch door lord Rothermere Cham
berlain heeft gevraagd zich aan de zijde van
Hongarije te stellen, is het waarschijnlijk, dat
tusschen de staten der kleine entente een over
eenkomst tot stand zal komen om gemeen
schappelijk een afwijzende houding aan tc
nemen. Dit besluit zul wel-is-waar voor
Benesj, die een geestdriftig voorstander van
het denkbeeld van arbitrage en van den Vol
kenbond is, cenigszins onaangenaam zijn, doch
Benesj moet er rekening mede houden, dat het
Hongaarsch-Rcemeensche conflict ook van in
vloed kan zijn op het vraagstuk der agrarische
hervormingen in Tsjecho-Slowakijc, dat lord
Rothermere eveneens aan de orde heeft ge
steld.
DE RUSSISCHE EN ENGELSCHE
VAKVEREENIG1NGEN
Moskou beschuldigt de Lobour-
portij.
Vrijdag is een buitengewone zitting van den
centralen raad der Russische vakveieenigin-
gen gchoqden. Waarin v erd medegedeeld, dat
de raad, ondanks de ontvangen uitneodiging
geen delegatie naar het Engelschc vakverceni-
ginescongros tc Edinburg ken zenden, omdat
de Engelschc autoriteiten de visa weigerden.
De vergadering beschuldigt in een telegrafi
sche verklaring aan het congres den algemce-
nen Taad van ondermijning van het Engelsch-
Russischc eenheidsfront cn critisecrt scherp dt-
h'cuding der Engelschc arbeiderspartij tijdens
de mijnwerkersstaking, alsmede ten opzichte
van den Engelschc vakvereenigingswetten. Zij
eischt een krachtige actie in verbond met nieuw
oorlogsgevaar en het offensief van het kapi
taal, alsmede nieuwe leiders.
EN VALSCHEMUNTER.
De politie tc Frankfort is erin geslaagd een
Georgiër te arresteeren, die Russisch bank
papier maakte. Waarschijnlijk heeft hij samen
gewerkt met valschcmunters te Parijs en voor
al met den vrocgercn secretaris van Raspoetin,
Simanowits;
HET FASCISME IN TSJECHO-SLOWAKIJE.
Giijda ontbindt de jeugdorganisatie.
Generaal Goj da heeft als leider der fascis
tische jeugdorganisatie (Onladrina) deze orga
nisatie ontbonden, teneinde een mogelijk bevel
tct ontbinding der Praagschd politie te voor
komen. Een nieuwe jeugdorganisatie zal in het
leven worden geroepen en wel op den grond
slag \an een gymnestiekvereeniging.
EEN COMMUNISTISCHE GEMEENTERAAD
ONTBONDEN.
Een stap der regeeringscommissie
in 't Soorgebicd.
Saarbrücken, 5 Sept. (H. N.) De
regeeringscommissie van het Saargebied heeft
den gemeenteraad van Dillingen ontbonden,
daar bij de communistische meerderheid in
dezen raad er geen sprake van practische
werkzaamheden meer was
AUTO-ONGELUK IN BELGIË.
Tc Evelette bij Andennc liep een auto uit
Brussel in volle vaart op een boom. Een dame
en een kind werden dood opgenomen. Twee
andere inzittende personen kwamen met ceni-
ge kneuzingen vrij.
Bij Tervucren had een aanrijding plaats tus
schen een auto en een stroomtramlocomotief.
Dc locomotief ontspoorde en kwam in een
sloot terecht. De machinist werd met zware
verwondingen naar het ziekenhuis gebracht.
De twee outomobilisten, een heer cn een dame
uit Brussel bleven op slag dood.
DE VEREENIGDE STATEN EN CHINA.
Voorloopig handhavming der
Amerikaansche troepen.
Londen, 5 Sept. (H. N.) Aan de Daiiy
Telegraph wordt uit New-York gemeld, dat
volgens ccn verklaring van president Coolidge
de Amerikaansche troepen voorloopig in China
zullen blijven tot bescherming van het leven
cn eigendom der Amerikanen Zoodra een
eenigszins stobiele regeering is gevormd, zal
Amerika stappen doen om tot opheffing der
tariefverdragen en der exterritoriale rechten te
geraken.
BLOEDIG GEVECHT TUSSCHEN
RECHTS- EN LINKS-RADICALEN
Tc Scnftenberg is het Zondag in verband
met den Stahlhclmtag van den Lausitz tot
vechtpartijen gekomen tusschen leden von de
communistische partij, den Roten Frontkamp-
ferbund en dc Stohlhelm. Naar tot dusver kon
worden vastgesteld, zijn vier personen zeer
zwaar gewond, van wie twee in levensgevaar
verkccren; 18 personen hebben flinke verwon
dingen opgeloopen. terwijl een groot aantal
minder ernstig werd gekwetst. De wonden ont
stonden in de meeste gevoilcn door slag- en
steekwapens.
COMMUNISTISCHE RELLETJES IN POLEN.
Vele arrestaties.
Warschau, 5 Sept. (H. N.) Gisteren is
het ter gelegenheid van den communistischcn
jeugddag te Warschau en in verschillende pro
vinciesteden tot relletjes gekomen. Tc War
schau wist dc politie dc orde spoedig te her
stellen. Zij nam ruim 150 personen in hechte
nis Te Wilna moest de politic den sabel üek-
kcu om de orde tc herstellen. Enkele bctoogers
werden dientengevolge gewond.
HET VLIEGTUIG IS MISSCHIEN
VRIJDAG WAARGENOMEN
Het departement der visscherijen te Ottawa
heeft een bricht ontvangen van den wachter
van de vuurtoren op Belle Isle, tusschen New
Foundland en Quebec, dat hij cn zijn onder
geschikten Vrijdag een vliegtuig hebben gezien
hetwelk ongeveer een half uur lang ronddoolde
waarbij het herhaaldelijk van richting veran
derde. Ten slotte verdween het in Zuid-Ooste
lijke richting. Het vliegtuig scheen een rocd
en een wit licht te voeren. Zij die het toestel
gezien en gehoord hebben, kunnen er geen be
schrijving von geven, omdat het donker was.
AANKOMST TE ALLAHABAD
Het vliegtuig Pride of Detroit, waarmee Broek
en Schlee hun vliegtocht om de wereld maken,
is te Allahabad aangekomen.
GOED WEER VOORWAARDE VOOR
HET WELSLAGEN
Keulen, 5 Sept. (H. N.) De vlièger Kön-
necke heeft naar aanleiding van de opmerkin
gen in sommige bladen dezen een communiqué
toegezonden, waarin hij zegt, dat hij nog
steeds een gunstige weersgesteldheid boven
den Oceaan als een voorwaarde voor het ge
lukken van zijn vlucht beschouwt. Dat deze
voorwaarde noodzakelijk vervuld moet zijn,
blijkt voldoende uit dc mislukking der vlucht
van de Engelschc vliegers. Volgens de opvat
ting der weerkundigen isi het zeer goed moge
lijk, dat dit jaargetijde nog goed vliegweer
voor een vlucht over den Oceaan brengt.
OPGEHOUDEN TE LA CORUNA
Een bericht uit La Coruna meldt, dat kapi
tein Courtney gisteren gedwongen was van de
hervatting van zijn tocht naar de Azoren af te
zien, omdat er een dikke mist hing.
UITSTEL VAN 'T VERTREK
Kapitein Mac Intosh, die gisterochtend zijn
tocht over den Oceaan van het vliegveld Bal-
donnell had willen beginnen, heeft zijn vertrek
wegens liet slechte weer uitgesteld. Mac 'Intosh
zal op zijn vlucht vergezeld worden door ka
pitein Joynson, een familielid van sir William
Joynson Hicks, den minister van binnenland-
sche zaken
DF. VLUCHTEN OVER DEN OCÈAAN
De vlucht van dc sir John Carling
Uit Harbour Grace (New Foundland) wordt
d.d. 5 Sept. gemeld, dat
het Canadeeschc vliegtuig Sir John Carling
aldaar uit Caribou (Maine) is aangekomen. Al
les is gereed voor de transatlantische vlucht
naar Londen.
