HANDSCHOENEN „DE EEMLANDER Verhuring van Lips safe-loketten L. J. IUYCX Zrs. ADONNEMENTSPRUS rAïT1" r0Of ÏZZ EERSTE BLAD. N.V. MIDDENSTANDS-BANK Deskundige voorlichting bij den aan- en verkoop van Effecten. Verzilveren van coupons Handelscredieten Incasseeringen Spaar-deposito's rente 4^ S. Duyker Pianohanden van 1887 LUCHTVAART 26e Jaagang No. 96 looit 2.10, per uud fOUl. Idea Iranco pet poel f X—, per week (met Rtatie ri.g legto ongelukken) f 0.174. «lzondcrlijke re 1 C.05. o AMEDSrOORTSCH DAGBLAD 5 OIRECTEUR-U.TGEVEP: 4. VALKHOFP. ^nhemsc^R|^rTWAL 2a. POSTREKENIKO N*. 47010. Ttt. INT. 111. Vrijdag 21 October 1927 PRIJS DER ADVERTENTIE» met Inbegrip vu bewijsnummer, elke regel meer 0.25, dienstaanbie dingen en Lleldadigheid»-advertentiên voor de helft der prfj*. Voor handeJ en bedrijf bestaan Mei voordecligc bepalingen voor het adverleeren- Ecne circulaire, bevattendo de voorwaarden, word! Of aanvraag toegezonden. EEN REDE VAN CHAMBERLAIN Londen, 20 Oct. (H. N. Draadloos.) Mi nister Chamberlain heeft vandaag op een lunch geantwoord op een toost, op den volkenbond uitgebracht, door den welbekenden journalist Garvin. Chamberlin zeide dot, indien men be denkt welke plaats de volkenbond in de waar deering van de wereld inneemt, het een won der is, niet dot de volkenbond tot stond is gekomen, doch dat hij het tot dusver zoo goed heeft gemaakt. Dc oorlog is door den bond moeilijker geworden en de bond moet in hoo- ge mate als een correctief worden beschouwd. De bond was tevreden zijn dagelijksche werk te doen, terwijl hij van de mocht, welke hij verkregen heeft, met gematigdheid en wijsheid gebruik heeft gemaakt. De bond zal toenemen in invloed en macht en, naar mate dit geleidelijk geschiedt, zal het voor alle londcn steeds minder mogelijk wor- worden om ten oorlog te trekken onder om standigheden, welke de goedkeuring van den raad van den volkenbond zouden verkrijgen. DE MOORD OP PELTJOERA HET PROCES-SCHWARTZBARD DE TWEEDE ZITTING HET GETUIGENVERHOOR Het getuigenverhoor in het proces-Schwortz- bard, de moordenaar van den Oekrainschcn hetmon Petejoera, is thans begonnen. De be langstelling is reeds verflauwdhet talrijke publiek der eerste zitting was weggebleven. Tot de eerste getuigen behoorde de politie agent Merrier, die Schwartzbard op de Boule vard Saint-Michel arresteerde, toer. deze Peljt- cera doodgeschoten had. Hij beweerde, dat Schwartzbard nog had geschoten, toen zijn slachtoffer reeds op den grond lag. heigeen Schwartzbard met nadruk ontkende. Ook deze agent vertelde, dot Schwartzbard bij zijn komst op het politiebureau zijn vreugde over zijn daad had geuit. Vervolgens lcwam de ingenieur Vesselie, oen chemicus, aan het woord, die een uitvoerig betoog ging houden of Schwartzbard van bo- ven naar beneden of van beneden naar boven had geschoten daarna een Engelscho leeraor, die het drama had gezien en verklaarde, dat Schwartzbard een „Shokespcariaansche hou ding" had aangenomen, toen hij het misdrijf pleegde. Toch had hij den indruk, dat dc moor* denaar wel een „fatsoenlijke kerel" was. Nog enkele ooggetuigen legden verklaringen van ondergeschikt belang af. Van een verhoor van mevr. Schwartzbard,. de echtgenoote van den beklaagde, werd afgezien. Een belangrijke verschijning in de getuigen bank was prins Tokhary. voormalig lid vuv de Oekrainische voorloopige regeering. Deze Sprak over de vraag of Petejoera als hoofd van den Oekrainischen staat ol of niet ver antwoordelijk kon worden gesteld voor de piogroms. Hij meende van niet. Indien hij verantwoordelijk was, aldus de prins, dan zou ik in de verantwoordelijkheid doelen, daar ik onder zijn bevelen stond. Mr. Campinchi, de advocaat der civiele partij, voegde hier aan toe, dat Petljoera had geschreven de progroms een afschuwelijke actie te vinden. Waarop mr. Henry Torres, de vcrded'ger van Schwartzbard betoogde, dat Petljoera niets deed om de pro- groms te doen staken en de moordenaars niet stialte. Nadat dc heer Tresterenko, oud-vice-presi- dent van den Oekrainischen krijgsraad, zich ten gunste van Petljoera had uitgesproken en een incident tijdig was gesust, hetwelk was ontstaan door een uitlating van. een der ver dedigers dor civiele partij, die sprak van „een mobilisatie van Israel" naar aanleiding van het proces, werd de zitting gesloten. PERZISCH-RUSSTSCH t? VEILIGHEIDSVERDRAG. Het Perzische parlement heeft met alge- meene stemmen, het verdrag van waarborg en «ywtraliteit met sovjet-Rusland geratificeerd. RAKOFSKI. Uit Moskou wordt gemeld, dat Rakofski gis teren aldaar is aangekomen. DE ZUID-AFRIK A ANSCHE VLAGWET. Opnieuw uitstel der beslissing. De wetgevende vergadering van Zuid-Afrika heeft de diamantwet in 2e lezing aangenomen met 63 tegen 47 stemmen. Het debat over de tweede lezing van de vlag- wet is uitgesteld. De leider» der verschillende partijen zijn bijeen gekomen om den grondslag voor verdere onderhandelingen te bespreken, teneinde tot een accoord te komen. HET ZUID-SLAVISCHE PARLEMENT. De nieuwo voorzitter. De Skoeptsjina is gisteren bijeengekomen voor een gewone zitting. Tot voorzitter werd de candidoat der regeeringspartijen Peritsi (rad.) benoemd, met 188 stemmen tegen 100 Op den candideat der oppositie Markowitsj Wem.) en 12 onthoudingen DE RIJKSSCHOOLWET DE DEBATTEN IN DEN DUITSCHEN RIJKSDAG In de rijksdagiitting van gisteren werden de debatten over de rijksschoolwet in eerste le zing voortgezet. Allereerst komt Schulze (Duitsch-nationoa1) aan het woord. Hij wijst op de verschillende schoolvormen in dit wetsontwerp, weardoo* het beginsel der gewetensvrijheid duidelijk tot uiting komt. Het ontwerp geeft een ieder het zijne, maar niet ieder hetzelfde, zooals de te genstanders willen. Scholen, die opvoeden, moeten wij oprichten; dergelijke scholen moe ten echter op eenheid van godsdienst gefun deerd zijn. Een terugkeer tot het schooltoezicht door geestelijken willen ook de Duitsclv-nationalcn riet. Een recht van controle, waarvan het wets voorstel gewaagt, is echter nog geen school toezicht. Tot een algemeen erkende eenhcidsschool, besloot spreker, zullen wij nooit komen; daar om willen wij aan alle drie de schoolvormen gelegenheid geven in vreedzamen wedijver naast elkander hun waarde te bewijzer. Afgevaardigde dr. Fischer (democraat) geeft vervolgens een toelichting van de interpella tie der democraten over de kwestie der kosten. De becijferingen, voor zoover ze reeds bekend zijn, geven een schrikbarend beeld. Voor de drie en dertig duizend volksscholen van den Pruisischen staat moeten de uilgaven bijna verdubbeld worden. Spreker schat de kosten voor Duitschland op 1112 millioen mark, waar bij de uitgaven voor schooltoezicht, opleiding van onderwijzers enz. niet zijn inbegrepen. Ze ker rekent men niet te hoog, als men de kosten van het onderwijs, na annvaarding der school wet 40 a 50 percent hoogcr stelt dan thans Den minister moet geantwoord worden, dat het voor het voeren van een verantwoordelijke financieele politiek niet onverschillig kan zijn, dat het rijk, de landen of de gemeenten der gelijke hoogere onkosten te bestrijden hebben. De democratische fractie vraagt opnieuw, hoe hoog de rijksrcgccring de losten, welke dit ontwerp met zich zal brengen, schat. Sprekei ziet ook geen bronnen, waaruit dc regeering voor deze uitgaven dekking zou kunnen haler» Zelfs wanneer de regeering ten deze een an dere opvatting is toegedaan, is dc democrati sche fractie nog niet bereid een millioenencre- dict aan dit ontwerp te offeren Spreker somt een aantal z.i. noodzakelijker dingen op. Zou de regeering, aldus besluit spreker, op de interpellatie geen afdoend antwoord gev ven, dan levert zij daardoor aan heel het Duil- sche volk het bewijs van haar ongeschiktheid en van een gebrek aon verantwoordelijkheids gevoel, dat een zeer groot wantrouwen in dezo regcering rechtvaardigt. Berlijn, 2 0 Oct. (H. N) Dc rijksdag heeft ten slotte, met de stemmen van links te gen, besloten de rijksschoolwet naar de com missie te verwijzen. Nadat gisteren reeds sprekers van de vel schillende fracties aon het woord waren ge weest, werd vandaag nog door den tweeden ban der verschillende fracties het wooid ge voerd. Tevens werd dc interpellatie van de derno^- craten over de kosten van de schoolwet be handeld. Van regeeringswege werd geantwoord, dat de kosten nog niet juist vastgesteld kunnen worden, aangezien deze voor een groot dee! zullen afhangen voor den vorm, waarin de wei aangenomen zal worden. LLOYD GEORGE ONTHULT EEN BEELD „DE VERLOSSING VAN HET ZWAARD" Londen, 20 Oct. (V. D.) Heden heeft Lloyd George, dc leider der liberalen, te Finch- ley een standbeeld „La délivronce" on uld, aangeboden door viscount Rothermere, één van de eigenaren van de Daily Mail. Het stand beeld 't werk van den Fransc.hen beeldhouwer Emile Guillaume, stelt voor een vrouwe-figuur, welke in de rechterhand een opgeheven zwaard vasthoudt. Rothermere zeide bij de aanbieding, dat dit standbeeld de opluchting symboliseerde, weike gevoeld werd, toen de geallieerde legers van Groot-Britannië en Frankrijk erin geslaagd waren dc Duitschcrs uit het Marnegebied teiug te drijven. Onmiddellijk had spreker aan Lloyd George gedacht voor de onthulling van dit gc- denkteeken. Want, zoo zeide spreker, het kan waar zijn, dat alleen de geschiedenis het juiste licht kan werpen op deze oorlogsjaren, doch welke geschillen er ook sedert 1918 zijn ge rezen, of welke nog zullen rijzen, het Engclsche volk zal «ooit vergeten, wat het aan den nim mer folenden moed en het enthousiasme van Lloyd Geoige is verschuldigd. Lloyd George, daama aan het woord komen de, besprak de verlóssing, welke de overwin ning van de geallieerden had beteekend voor do menschheid, de verlossing zoo zeide hij door het zwaard van het militaire despo tisme. De volgende verlossing zal evenwel niet door het zwaard worden volbracht, doch zal ons een verlossing brengen van het zwaard, aldus Lloyd George. Volgens nadere berichten zei Lloyd George nog, dat indien het- staatkundige genie van Duitschland zijn militair genie geëvenaard had, Amerika nooit aan den oorlog deel zou hebben genomen en Engeland en Frankrijk zouden al leen gestaan hebben tcgenovc-r de geweldigste militaire machinerie, die men ooit gekend heeft. RECLAMES. Van 1 4 regels 4 05, elke regel meer 1.— voor Amerstoor! en Omstreken Langegracht No. 4 - Telefoon 304 AMERSFOORT Dipl. Maatsch. t.b.d. Toonkunst PIANO's en ORGELS Havik 29 Tel. 773 Langestraat 49 - Te!. 190 Enorm-a keisse Tricot en ge- te? eif. Gevoerd en fantasie. Mappa gevoerd en met bon KASTftlER AUTO-PIANO'S Vet teger.woor dïgers: FA. R. VA& DEN BU 7G DE STAKING IN 'T DUIT- SCHE BRUINKOOLGEBIED BESPREKINGEN ZONDER RESULTAAT Uit Senftcnberg wordt gemeld, dat het aan tal werkwilligen van dag tot dag terugloopt. In enkele ondernemingen is de toestond door het binnendringen van vreemde elementen ver scherpt. In het Bitterfelder bruinkooldistrict is het aantal stakers constant. Behalve leerlingen van de technische school, die uit Eisleben te Senftcnberg zijn aangekomen, is er een aantal andere employ'es in de mijn „Theodor" te werk gesteld, om de licht- er\ krachtvoor ziening in stand te houden. In de mijn „Leopold" worden zooveel ko len geproduceerd als er noodig zijn, om de licht- en krachtvoorziening van de Bitterfelder electrische centrale en daarmee van de stad Bittcrfeld, de waterleiding, het ziekenhuis, de fabrieken en de straat- en huisverlichting in stad te houden. Alleen is de voortbrenging door dc sta- kingsleiding met 25 tot 30 percent vermin derd, daar zij naar de meening der stakers leiders meer bedroeg dan noodig is. In het BitterfeCder district zijn Woensdag verscheidene fabrieken tengevolge van on« voldoende kolenlevering stopgezet. B e r 1 ij n, 2 0 Oct. (H.N.) Dc onderhan delingen om tot een vergelijk in het conflict in dc bruinkoolindustrie te geraken, die van morgen begonnen zijn, werden vanmiddag om 1 uur afgebroken, zonder dot een resultaat was bereikt. Om 3 uur begonnen dc beraadslagingen voor de kamer van bemiddeling. Bij deze be raadslagingen werd overeenstemming bctrcf- fendo enkele bijkomstige ptïnten bereikt, doch ten aonzien van het Coonvraogstuk was om 5 uur nog geen vooruitgang bereikt. Dc be- sprckingen werden daarom kwart na zeven uur voortgezet. Men neemt aon, dat in den loop van den avond een scheidsrechtelijke uitsprook zal kunnen worden gedaan. De arbeiders verlangen een loonsverhooging van 16 pctt„ erwijl de werkgevers verklaren, dat zij een dergelijke verhooging, zonder ge lijktijdige \erhcoging van de kolenprijzen, niet kunnen toestaan. PRIiNS CAROL VAN ROEMENIE TERUGKEER NAAR ZIJN LAND? Men meldt op grond van inlichtingen, uit Boekarest ontvangen, dot Rocmeensche staats lieden zich naar Frankrijk hebben begeven, ten einde een ontmoeting te hebben met prins Carol, wiens terugkeer overwogen zou worden, wanneer aan eenige voorafgaande voorwaarden zou zijn voldaan. Volgens het Journol loopt het gerucht, dat prins Curol zijn betrekkingen met mevr. Lu- pescu verbroken zou hebben. DE ROMEINSCHE KWESTIE EEN NOTA VAN 'T OFFICIEEL FASCISTENORGAAN GEEN HERSTEL VAN 'S PAUSEN WERELDLIJKE MACHT Een particulier telegram uit Rome aan de Msb. meldt d.d. gisteren In het „Foglio d'otdini", het officieelc or gaan van de foscistenportij, is heden de vol gende nota gepubliceerd in verband met de polemieken der dugblodcn over de betrekkin gen tusschen Italië cn het Voticaan. „Na 57 jaren is de kwestie, genaamd de Romeinsche kwestie, in deze laatste dagen weer van groote actualiteit geworden en wekt zij de levendige en gerechtvaardigde belang stelling der publieke opinie in Italiië er in dc hcele wereld. De polemieken, tusschen het orgaan van den H. Stoel cn eenige fascistische schrijvers ge voerd, loten voor het oogenblik de volgende conclusies toe De vorm van het debat is verheven en waar- dig geweest, m overeenstemming met het delicate probleem en beantwoordend aon de niéuwe atmosfeer, door het fascistisch regime in het leven geroepen. Men kan, op grond van de artikelen van dc „Osservatore Romano" zeggen, dat de kwestie voor het Vaticann niet van internationalen orrd is, maar alleen tweezijdig, d.w.z. te rege len tusschen den Italioonschen staat en den Hl Stoel. En dit is juist van historisch en logisch standpunt. Gevaarlijke interventies cn nutte- looze complicaties worden erdoor vermeden. Het schijnt gewettigd, uit den tekst der ar tikelen van de „Osservatore Romano" af te leiden, dat dc kwestie van do daadwerkelijke politieke en juridische onafhankelijkheid van den H. Stoel niet noodzakelijk gebonden is aan voorwoorden van territorialen aard. Het is duidelijk, dat voor het fascistisch Italië buitefi alle discussie is en zou zijn het herstel, zelfs in zeer beperkten omvang, van de tijdelijke macht, die in 1870 heeft opgehou den te bestaan, en zulks naar onze meening. met onschatbaar voordeel voor het zedelijk prestige der Roomsche kerk. Tegenover deze kwestie moeten de fascis ten, die zich de mocht en het karakter van den fasdstischcn staat bewust zijn, twee el1 kaar-tegenovergestelde standpunten vermijden, want beide zijn verre van de werkelijkheid het standpunt n.l. dergencn, die categorisch en dogmatisch de absolute onmogelijkheid van oen oplossing der Romeinsche kwestie vol houden er. het staadpunt van diegenen, welke gelooven, dat de kwestie gemnkkeb'jk en snel te regelen is. Er was nimmer in de geschiedenis een moeilijkheid, welke niet met geweld of met geduld en wiishrid was op te lossen. Zoo is het ook met de Romeinsche kwestie. Het fascistisch regime, dat de heele twin- tigste eeuw nog voor zich heeft, kan slagen, zonder een van de fundamenteele rechten van den staat prijs te geven, daar waar het Übc1 ralisme ondanks alle pogingen faalde. De conclusie moge zijn de kwestie is moei lijk. doch geenszins onmogelijk. Tot zoover de nota van het verordenings- bfcd der fascistische partij. Uit den inhoud dier nota blijkt, dat de on derhandelingen over de Romeinsche kwestie voor 't oogenblik als volkomen mislukt be schouwd moeten worden, daar zelfs dc ge ringste territoriale aanspraken van den H Stoel absoluut worden afgewezen DE KWESTIE VAN CCOK'S PASVISUM Hij gaat niet naar Warschau. Gisterochtend heeft de Poolsche consul Cook medegedeeld, dat hij instructie had ontvangen diens paspoort te viseeren. Cook verklaarde echter, dat het thans te laat was om nog tij dig voor de vergadering te Warschau aan te komen, die zal moeten worden verdaagd of elders zal moeten plaats hebben, daar hij niet van plan is naar Warschau tc gaan. HET CONGRES DER TURKSCHE VOLKSPARTIJ. De Islam niet langer staatsgods dienst. Angora, 20 Oct. (V. D.) De eerste vijf dagen van het congres der Turksche Volkspar tij werden geheel en al besteed aan de groote rede van Kemal Pasja. Deze verklaarde o. a dat de Tuxfeschc staat godsdienstloos was en dat de bepalingen in de huidige grondwet, waarin de Islam als de staatsgodsdienst wordt aangeduid, zullen worden opgeheven KON. NED. VER. VOOR LUCHTVAART VIERING VAN HET 20 JARIG BESTAAT! EEN FEESTMAALTIJD Omtrent een gehouden maaltijd door Koninklijke Ncderlandschc Verccniging voor Luchtvaart, wordt ons gemeld Het was gisteren 20 jaar geleden, dat de Koninklijke Nedcrlandsehc Vereeniging voor Luchtvaart werd opgericht. Dat feit is herdacht met een feestmaaltijd in Hotel de Witte Brug te 's Gravenhage. Tot de aanzittenden behoorden, met vele bestuursleden, de oud-voorzitters der vereeni ging jhr. H. Loudon cn Cuit.-generaal W. II. van Terwisga; de heeren mr. J. F. Schönfclcf, als vertegenwoordiger van den Minister van Waterstaatoverste H. K. Hardenberg, all vertegenwoordiger van den Minister van Oor log M. Dutilh, namens de Rottcrdamschc Aëro-club; ir. E. L. C. Schiff, namens dc Ko ninklijke Ncderlandschc Automobielclub; Dr. H. G. Cannegieter, namens het Koninklijk Ne- derlandsch Mctcreologisch Instituutde gep. vice-admiraal G. F. Tydeman, de heer D, Hans, voorzitter van den Neded.andschen Jour nalistenkring de officier-machinist de heer Sticnsma, chef van den Technischen Dienst der Luchtvaart-afdeeling hij de Marine en voorts de vliegers kapitein Verstecgh cn lui tenants Schot en Sandbcrg, benevens ver scheidene leden der verccniging. Bij den aanvang van den maaltijd heeft de voorzitter der vereeniging, de heer ir. J. P. dc Vogel, ccn dronk uitgebracht op de leden van het Koninklijk Huis. In den loop van den avond hield de voor zitter, ir. J. F. dc Vogel, een herdenkingsrede, waarin hij allereerst naging de belangrijkste feiten, die zich in de geschiedenis der vereeni ging hadden voorgedaan. Hij wees daarbij op de geweldige ontwikkeling, die de luchtvaart in korten tijd had gemaakt, bracht hulde aan hen, die de vereeniging hadden gesteund, aan zijn voorgangers in het bestuur, aon dc pers, aan allen die den naam van Nederland op luchtvaart-gebied hoog houden en eindigde met een dronk op de toekomst der verecnl- ging. Zijn rede werd hartelijk toegejuicht. De onder-voorzitter, jhr. I. J. L. van den Berch van Heemstede, houldc ook zijnerzijds nllerfei herinneringen op cn huldigde speciaal de vroegere voorzitters der vereeniging. Tol van aanwezigen hebben hierna nog het woord gevoerd en vcrschihllende personen en feiten wanrdeerend herdacht. Dat hierbij onze Nederlandsche vliegers niet vergeten werden, spreekt van zelf. Geestdriftige dronken wer den op hen uitgebracht, ook op luit. Koppen, die zich op de terugreis naar het Vaderland bevindt Gewezen werd op het feit, van hoe groote wetenschappelijke beteekenis der ver kenningen onzer vliegeis zijn geweest. De In Zwitserland behaalde overwinning werd mede herdachtde eerste prijswinner, .uit. Schot, zat, gelijk reeds gezegd, mede aan. Tegen twaalf uur eindigde deze zeer geani meerde maaltijd met een woord van donk van ir. De Vogel, waarin deze o.a. meedeelde, dat de vereeniging maatregelen genomen heeft om allen, die zulks wenschen, gelegenheid tc ge ven luit. Koppen na zijn aankomst te Am sterdam in Hotel l'Europe te comp'imenteeren. DE VLUCHT VAN COSTES EN LEBRIX HET EINDDOEL BEREIKT De Fransche vliegers Costes en Lebrix zijn gisteren te Buenos Aires aongekomen, zooda1: zij hun tocht, die te Parijs begon, hebben vol bracht. NEDERLANDSCHE PILOTEN IN NEW YORK HULDE AAN FOKKER Uit New-York wordt d.d. 20 Oct. aan de Tel geseind: Gisteren heeft de Ncderlandschc Kamer van Koophandel alhier een noenmaal gegeven tel eere van de heeren Fokker, Geysendorffer en Scholte. Er waren 60 vooraanstaande Ntdï'-- landers en Amerikanen aanwezig. De heei Booth, voorzitter van de Ned. K. v. Kwensci.- te de Nederlanders geluk met het succes var. den bekenden vliegtuigbouwer Fokker en van de Nederlandsche piloten. Spr. vergeleek hun piestaties met die van dc beroemde oude Hol- landsche zeevaarders en ontdekkingsreizigers. De piloten Geysendorffer en Scholte hebben gisteravond de „Mauretania" verlaten. Dc heer Van Lear Black is, gelijk bekend, voornemens in 1928 naar Nederland terug tc kecren en zal dan een groote luchtreis maken. DE D 1220. De verdere start uitgesteWf. Uit Horta (Azoren) wordt gemeld, dat de start van de D 1230, die oorspronkelijk Don derdagnacht zou plaats hebben, is uitgesteld wegens de minder gunstige weersomstandig* heden.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1927 | | pagina 1