fj. fff. Schoterman en fZcon
graves Supérieur
STADSNIEUWS.
Utv. sir. 17 Tel. 145,
KONINKLIJK BEZOEK AAN NIJMEGEN
UIT DEN OMTREK.
Wijnhandel gevestigd 1878.
Bijzonder aanbevolen
Per flesch
t 1.55.
Per anker
f 63'-.
DE OPENING VAN HET MAAS WAALKANAAL
MINISTER V.D. VEGTE SPREEKT DE OPENINGSREDE UIT DEFILE
EN AUBADE VOOR H.M. DE KONINGIN
Men meldt ons uit Nijmegen
Het was in de negentiger jaren, dat thans
Koningin Wilhelmina voor het laatst officieel
Nijmegen bezocht. Tijdens den watersnood
voor 1927 bracht H. M. wel een officieus door-
gang^bezoek en kwam de toezegging, dat de
Koningin binnenkort de Keizerstad officieei
met een bezoek zou vereeren. Nijmegen had
zich feestelijk op de ontvangst der Koningin
voorbereid. Heel de stad, waardoor de Konin
gin komt is in feesttooi, de eene straat is nog
fraaier gepavoiseerd dan de andere. Ofschoon
H.M. verzocht had uit de officieele kassen geen
gelden te putten voor officieel feestelijk ver
toon, heeft de Nijmeegsche burgerij H.M. goed
begrepen en geestdriftige spontaniteit getoond
in dc versiering der stad op eigen kosten. Zoo-
we. in de betere als in volkswijken waardooi
de Koninklijke gaste komt, zijn eerebogen op
gericht. Bovendien heeft Nijmegen groote re
den tot feestvier,-^ wijl Donder -:;. 0oV hel
Maas-Waalkanaal geopend wordt, de kortere
verbindingsweg te water lusschen Maas en
\/aal, waardoor Zuid-Nederland weer óichtei
tot Noord-Holland wordt gebracht en Nijme
gen in deze verbinding een voornaam Knoop
punt werd voor handel en nijverheid aan dc
Waal.
H. M. de Kor. ingin kwam Donderdagmorgen
omstreeks II uur met haar gevolg te Nijmegen
aan. Onmiddellijk reed H.M. na een korte be
groeting in de versierde stationskomer naar de
sluis van het Maas-Waalkanaal aan den
Weustchenweg, welke keurig versierd was. Bi]
de sluis werd H. M. verwelkomd door den mi
nister van Waterstaat den heer Mr. v. d. Vegte
en dr. ir. Wentholt ontwerper <?n uitvoerder
van het Maas-Waalkanaal.
Rede Minister Van der Vegte.
Minister v. d. Vegte sprak de volgende re-
devoering uit.
Majesteit,
Met Uwer Majesteits verlof mag ik hier een i
oogenblik het woord voeren bij den aanvang
van den zoo heugelijken dag waarop ons het
bijzondere voorrecht ten deel valt dat Uwe
Majesteit vergezeld van Zijne Koninklijke
Hoogheid den Prins der Nederlanden wel hier
aanwezig heeft wallen zijn ter opening van
een nieuwen verkeersweg welke zoo juist is
gereed gekomen.
Bij Uwer Majesteits Boodschap van 13 Juni
1913 werd aan de Tweede Kamer der Stoten-
Generaal ter overweging aangeboden een ont
werp van wet tot verhooging van het IX
hoofdstuk der Staatsbegrooting, voor het loo-
pende dienstjaar en artikel 1 van het wetsont
werp leert ons dat met deze verhooging be
doeld werd een begin te maken met de kana
lisatie van de rivier de Maas in Limburg mei
alle daarmede in verband staande werken. Er
werd daarvoor slechts het bescheiden bedrag
van 50C00 uitgetrokken, maar het gold hier
ook alleen het beginsel ten aanzien van het
grootsche werk dat door een Nederlandsch-
Belgische commissie was voorbereid en dat
geleidelijk tot uitvoering diende te komen.
Men leefde toen nog in de voorspoedige ja
ren van voor den oorlog en had gegronde
hoop door de vervulling van de verwachting
dat de nieuw te maken waterweg, het inrich
ten van de vrijwel onbevaarbare Maas vooi
schepen van de binnenbaart van groot charter,
bevordelijk zou zijn aan het verkeer tusschen
het mijn*- en industriegebied van Zuid-Lim
burg eenerzijds, de Nederlandsche havens en
noordelijk gelegen industrie-centra anderzijds
Het onderzoek der commissie had zich
slechts bepaald tot de kanalisatie van de ri
vier, zoowel waar zij gemeenschappelijk is als
in ons vaderland tot ongeveer Boxmeer, het
overlatende aan het inzicht van de Regeering
om te bepalen hoe verder het verband me'
de woterwegen zou moeten worden gezocht.
De nadere studie deed de wcnschelijkheid
zien die verbinding te vormen door een ka
naal dat de Maas met de Waal zou verbinden
Dit denkbeeld werd ook voorgestaan door de
Maas*- en Waalkanaal vereeniging, die reeds
in 1909 opgericht. Uwer Mujesteis goedkeu
ring op hare statuten kreeg bijt besluit van 12
Juli 1910 no. 112 en sedert krachtig propa
ganda voor de bedoelde verbinding heeft ge
maakt.
De plannen der Nederlandsch-Belgischie
commissie werden in dezen zin aangeduid, dat
een kanaal zou worden gemaakt tusschen on
geveer Mook en Nijmegen, terwijl, ten einde
een behoorlijken waterstand op het kanaal to
kunnen verzekeren, aan de rivier op Neder-
landsch gebied ontworpen stuwen met daarbij
behoorende scheepvaartkanalen en sluizen, een
vijfde stuwcomplex nabij Grave zou worden
toegevoegd
De tot standkoming van alles werd dus
voorbereid met de indiening van het wetsont
werp, waaraan de memorie van toelichting
was onderteekend door den toenmaligen Mi
nister van Waterstaat Mr L. H. W. Re gout,
zijn opvolger in dit ambt, Dr v. Lely, diende,
even voor het tmoreken van den oorlog, de
Memorie van Antwoord in.
Door de internationale gebeurtenissen werd
de behandeling van het wetsontwerp slechts
weinig vertraagd. Het is opvallend, hoe betrek
kelijk vlot deze behandeling is verloopen van
oppositie was geen sprake en de mondelinge
debatten beslaan slechts enkele bladzijden
druks, een bewijs wel dat algemecne instem
ming dezen waterweg ten deel viel. Een bewijs
ook, dat men zich dnor de verbijsterende ge
beurtenissen om ons heen niet liet ter neer
wierpen een grootsch plan van uitbreiding,
hetwelk gaandeweg werd uitgevoerd en wam-
aan wij thans in het nieuwe gedeelte breede
straten, mooie singels en parken danken. D*
bevolking nam sterk toe. Vele gezinnen ves
tigden zich hier en daarmede gingen gepaard
meerdere welvaart en bloei. Wel kwam hier
een stagnatie, als gevolg van den wereldoord
log, zooals in zoovele plaatsen, doch thans zijn nehl.
RAD IO-PROGRAMMA
Zaterdag 29 October.
Daventry (Experimenteel station),
491.8 M.
3.20. Concert door de militaire kapel ODon-
slaan en het vertrouwen behield in de tot
standbrenging van belangrijke werken.
Het was inmiddels 1915 geworden, zoodat
dan ook de wet van 12 Juni 1915 S 248
strekt tot verhooging van het IXde Hoofdstuk j
der Staatsbegrooting, voor dat dienstjaar.
Een afzonderlijke dienst om 't kanaal van de
Waal naar de Maas uit te voeren werd inge
steld en de werkzaamheden werden krachtig
ten hand genomen, echter duurde het tot
1920 eer het ontwerp van wet ter verklaring
van het algemeen nut der onteigening van de
voor den aanleg van het kanaal noodige eigen
dommen kon worden ingediend. Uwer Maje
steits boodschap van 26 November van dat
jaar was tot deze zaak dienende.
Na de v/et van 15 Januari 1921 St bl. 23
waarbij het algemeen nut der ont'ei#bning was
verklaard, konden de laatste beletselen, die
aan de uitvoering in den weg staande, werden
verwijderd.
Het werk is voor een groot gedeelte uitge*-
voerd in een tijd, die wegens de algemeen©
duurte bij uitstek ongeschikt mocht hccten
om groote werken op normale basis uit te
voeren, doch meer mocht regelmatigen voort
gang niet verhoogen, zoowel om de kapitalen
inmiddels ook reeds in de Maaskanalisatie
waren gestoken, niet langer don uit den aard
der werken zelf voortvloeide onder interest te
laten als om regelmatige werkkgelegenheid in
het land zooveel mogelijk te behouden.
Het is zonder twijfel aan de toewijding, de
voortvarendheid en de bekwaamheid aan den
leider met zijn stof te danken, dat alles tot een
goed einde gebracht is en wij allen ons heden
hier kunnen bevinden om bij de plechtigheid
van de opening tegenwoordig te zijn en ons
er over te verheugen, dat zoo belangrijke
werken zijn tot stand' gebracht.
Deze werken geven gelegenheid om, zooals
ik reeds zeidc, schepen van groot charter
immers tot 2000 ton toe van de Maas op
de Waal te brengen. Zij zullen op het knnaa»
komen door een sluis aan de Maas, die alleen
bij hooge Maasstanden gesloten zal zijn en
het verlaten door de sluis bij de Waal, bij
welke wij ons thans bevinden, waar zij ge
schut zullen moeten worden.
De bijzondere eer, welke deze werken ten
deel valt nu zij door Uwe Majesteit in persoon
voor het verkeer worden opengesteld is den
gcheelen Rijkswaterstoatsdienst tot groote
vreugde en zal in het bijzonder worden op
prijs gesteld door hen, die bij de voorberei
ding en de uitvoering onmiddellijk betrokken
zijn geweest.
Ik veroorloof mij thans Uwer Majesteit eer
biedig te verzoeken de sluis te willen bezich
tigen, om vervolgens over te gaan tot de
plechtigheid van de openstelling van dezer,
nieuwen waterweg, die, naar wij ernstig ver
trouwen, veel zal bijdragen tot den bloei van
handel, industrie en verkeer in ons Vader
land
Na deze rede bracht H. M. dc handle in be
weging, waardoor de sluizen, welke het ka
naal met de Waal verbinden, geopend koncen
worden. Daarna voer de Koninklijke boot
door het kanaal naar de rivier eh sneed het lint
door dot v.an oever tot oever gespannen was
De muziek speelde volksliederen, de stoomflui
ten floten. Na deze plechtigheid reed H.M. de
Koningin met gevolg weer near de stad, waar
zij de lunch gebruikt^ in haar salonrijtuig.
Toen tegen twee uur de Koninklijke stoet
het station weer verliet, om langs den kortsten
weg naar het stadhuis te rifden, stonden hon
derden langs de wegen geschoord, die allen de
vorstelijke personen hartelijk toejuichten.
In de Molenstraat werd even stil gehouden
voor het Oud-Burgergasthuis, waar namens de
oud-burgers en -burgeressen bloemen werden
aangeboden. Langs de Broerstraat en de Korte
Burchtstraat ging het nu naar het stadhuis,
waar burgemeester Van Schucck Mathon in
de hall de wethouders aan H. M. en de Prins
voorstelde. Een kleindochtertje van den bur
gemeester bood een tuil orchideeën aan. Ver
volgens werd het gezelschap naar de cp de
eerste verdieping gelegen raadszaal geleid,
waar alle aanwezige raadsleden aan H. M. de
Koningin en den Prins werden voorgesteld De
soc.-dcmocratische wethouders en leden van
deze raadsfractie woonden, naar de Tel. meldt
de ontvangst niet bij
De Koningin nam plaats in een antieken
stoel, afkomstig uit het Gemeentemuseum
waarop haar voorvader, Willem V, bij zijn
bezoek aan Nijmegen in 1766 ook Keelt ge
zeten.
De burgemeester sprak de Koningin als volgt
toe
Majesteit, Koninklijke Hoogheid,
Het is voor het gemeentebestuur een voor
recht, Uwe Majesteit, vergezeld van Z. K. H.
den Prins der Nederlander, hier in het eeuwen
oude gemeentehuis te. mogen ontvangen en dat
wel op een dag, waarop U. M. het ook voor
Nijmegen zoo belangrijke Moas-Waolkunoal
heeft geopend.
Onze gemeente heeft, nadat tot opheffing
der vesting was besloten, het voorrecht gehad,
zich snel te kunnen uitbreiden De gemeente
raad nam het gelukkig besluit, om aanstonds
een commissie voor den uitleg te benoemen
bestaande uit de heeren Mr. Fruncken, Graad'
van Roggen en Ter Windt, mannen die ge-
toond^hebben een ruimen blik, groote werk
kracht en doortastendheid te bezitten. Zij ont-
er wederom lichtpunten, vermindering der al-
gemeene malaise en van de werkloosehid. Doe
do vestiging der R. K. Hoogeschool werd Nip
megen Universiteitsstad, waardoor het aanzien
der gemeente ook naar buiten vermeerderde
Aan den woningbouw werd krachtig gewerkt
zoodat de woningtoestand aanmerkelijk verbe*
terde. Als Uwe Majesteit zoo aanstonds eep
rijtoer door onze gemeente zal maken, dan
vertrouw ik, dat U getoond zal worden, ho<^
zeer het overgroote gedeelte der ingezetenen
aan Uwe Majesteit en het Koninklijk Huis ls
verknocht.
In onze harten zal steeds groote dankbaar
heid blijven leven voor alles wat U in onzo
onmiddellijke omgeving deed tot leniging van
den nood der bevolking bij den jongsten wa
tersnood. Moge Gods onmisbare zogen op Uw
huis blijven rusten en moge Uwe Majesteit nog
lange jaren gespaard blijven tot heil ven het
Nederlandsche volk en ons dierbaar Vader
land."
Antwoord van de Koningin.
De Koningin antwoordde heel kort op de
rede van den burgemeester
Mijnheer dc Burgemeester.
Ik dank U voor de woorden, waarmede U
ons namens het gemeentebestuur verwelkomd
en de gevoelens hebt vertolkt der burgerij,
welke gebleken zijn.
Mij was reeds bekend, dat na de opheffing
der oude vestingwerken de uitbreiding der
stad een groote vlucht genomen had. Het ver-.
heugt mij daarom, U te hooren bevestigen, dat
men eenmaal van de knellende banden verlost,
aan het werk getogen is met voortvarendheid
niet alleen, maar ook met groot vertrouwen in
de toekomst van Nijmegen. Het is dan ook
zeer zeker voor een niet gering deel aan de
geestkracht der burgerij en aan dat vertrou
wen in eigen toekomst te danken, dat naast de
van ouds bestaande en bekende ook belang
rijke nieuwe instellingen hier gevestigd zijn en
de stad zich hoe langer hoe meer ontwikkelt
tot een aanzienlijk centrum op elk gebied.
De watersnood, tot welker leniging ook allen
hier met de grootste toewijding hun beste
krachten hebben beschikbaar gesteld, heeft het
gevoel van onze saamhoorigheid opnieuw ver
sterkt. In dergelijke dogen dringt dit wederom
dieper tot ons door, dat wij één volk zijn.
Het verheugt mij te meer, dat hetgeen U
over den toestand van heden en over de voor
uitzichten hebt gezegd, zoo hoopvol klinken
kon op dezen dog, die een groot en veelbelo
vend werk heeft tót stand zien komen, waarvan
ook Nijmegen geroepen zal zijn de vruchten
te plukken. Van harte wensch ik deze aloude
Keizerstad toe, dat zij moge blijven groeien en
bloeien en cgn haar verleden waardige toe
komst tegemoet moge gaan.
Beide toespraken werden met luide hocra's
van de raadsleden begroet. Hierna verliet H. M
haar zetel en, zich langs de raadsleden bege
vend, voerde zij met ieder hunner een kort
gesprek. Begeleid door den burgemeester begaf
ht hooge gezelschap zich alsnu weer naar de
hal, waar de Koningin en de Prins met gevolg
plaats namen achter een glazen deur, welke
men in de plaats van de gewone voordeur had
aangebracht.
Defile.
Honderden Nijmeegsche vereenigingen en
corporaties met ontplooide banieren trokken
nu voorbij de vorstin. Het défilé duurde ruim
een half uur. Toen verlieten de vorstelijke be
zoekers het stadhuis en ving een rijtoer door
een deel der stad aan. Een overal samenge
pakte menigte gaf langs den geheel'en weg,
welke de stoet volgde, blijk van aanhankelijk
heid. Op den Bijleveldsingel werd even stil ge
houden. Daar stonden 7000 schoolkinderen
van alle gezindten opgesteld, die het lied zon
gen: „Aan U vorstinne", woo; den van Jonk
bloed en muziek van W. van Kaïn thout. Plier-
na werden bloemen aangeboden. Vijf meisjes,
elk een groote letter van bloemen torsende,
vormden daarmede het woord „hulde". Het
eindpunt van da rit was het station, waar de
Koningin en de Prins om half vijf met een
express-trein, waarin de salon wagens waren
aangehaakt, vertrokken, uitgeleide gedaan door
den Commissaris der Koningin en den Burge
meester, van wie hartelijk afscheid werd ge
nomen.
Duizenden Nijmegenaren waren op het Sta
tionsplein aanwezig. Na het vertrek der vorste
lijke gasten werd het feest in de stad voortge
zet.
Het programma vermeldde verder concerten,
een schitterend vuurwerk boven de Waal, een
taptoe, illuminatie, enz.
Het weer heeft zich uitstekend gehouden, al
heeft de zon ook niet mogen schijnen. Nijme
gen heeft de Koningin eenvoudig, maar geest
driftig ontvangen
6.05. Kinderuurtje.
6.50, Tijdsein, weerbericht, nieuws.
7.05. Populair programma. Het Birmingham
studio orkest onder leiding van J. Lewis. Ou
verture Masaniello, Auber 7.15 M. Wilkinson,
sopraan en orkest.
Hilversum, 1060 M
12.00. Politiebericht.
12.352.00. Lunchmuziek door het Trio van
het Restaurant „Trianon" te Amsterdam
2.00—4.00. Filmmuziek. Aansluiting v. d.
Cinema Royal te Amsterdam. Orkest o.l v.
Hugo de Groot.
4.00. Herhaling Iste proefles Italiaansch
voor beginners. De les te geven door Giovanni
Rizzino.
4.30—5.00. Herhaling 1ste proefles Fransch.
De les te geven door den heer Marcel Triccot.
5.00—5.30. herhaling Iste proefles Duitsch.
door Edgor Griinn.
5.307.15. Voor-avondconcert, door het
A.N.R.O.-orkest, o.l.v. Trcep. SolisteLido
Vorerikamp—Langerveld (violiste).
7.15—7.45. Tuinbouwhalt uurtje De heer
Dix, over Bloemen in den tuin.
7.45. Politiebericht.
8.10. VARA-avond. Arb. Zangver. De Stem
des Volks, afd. Haarlem, Dr. Joh. F. Keja.
10.30. Pers- en nieuwsberichten van Vaz
Dias.
Huizen (N.D.O.), 1950 M.
12.301.30. K.R.O. Lunchmuziek door het
trio Winkels, o.l.v. P. Luslenhouer.
3.004.00. Kinderuurtje. J. Suerinck, Ria
Mulder en Mej. Leeflang.
7.C07.45. Hollandsch, D. G. C. van Rirn-
gclestein, Utrecht.
7.45—8.30. Sociologie, Prof. Aengenent.
8.30—11.00. Het K.R.O.-trio (W. Loghuwiu
vioolB. Pelzer, celloF. Boshart en Mej. J
Boele, alt). Twee deelcn uit het d-moll trio.
Langenberg, 469 M.
12.301.50. Concert door de Isegliokape).
3.20—4.10. Declamaties door Irene FriescK
4.50—5.50. Vesperconcen.
7.50. Vroolijke avond.
Daama tot 11.50 Dansmuziek.
Londen 361.4 M. en Daventry
1600 M.
10.50. (alleen Daventry) Tijdsein, weerbet
1.202.20. Het radio-dansorkest.
3.50. Dansmuziek.
5.35. Kinderuurtje.
6.20. Lichte muziek. Het radiokw8rte\.
6.50. Tijdsein, weerbericht, nieuws.
7.05. Het radio-kwartet.
9.20. Weerbericht, nieuws.
9.50 (alleen Daventry) Sportbericht.
9.55. Lichte muziek van Paul Lincke. Het
radio-orkest.
12.5012.20. Dansmuziek door de Savoy
Orpheans en de Savoy Havanna band van het
Savoy Hotel.
De Kamer van Koophandel voor het Land
van Maas en Waal bood in Huize Bienen te
Nijmegen aan den Minister van Waterstaat,
den Commissaris der Koningin in Gelderland
°n dr. Wentholt een diner aan, waarbij ook
aanzaten de voorzitter en secretaris der
MaasWaalKonoalvereeniging en van de
beide feestcommissies
B i 11 h o v e n. Gisteren in den loop van
don dag is uit de Krankzinnigengestichten te
Den Dolder een der verpleegden ontvlucht.
Gisteiavond is hiervan d.oor middel van den
draaaloozen omroep kennis gegeven, met ver
zoek om opsporing. Vanmorgen echter werd
het lijk van den ongelukkige gevonden op de
spoorbaan tusschen Büthoven den Den Dol
der, ter hoogte vnn de Roomsche begraaf
plaats. Het hoofd was geheel van den romp
gescheiden. Vermoedelijk' heeft de vluchteling
vannacht in deze buurt rondgedwaald en is
daarbij door een goederentrein overreden.
GEMEENTERAAD.
Agenda voor dc Openbare Ver
gadering van den Raad op Woens
dag, 2 November 1927, des
avonds om zeven uur, ter vervan-
ging van de agenda, voor Vrijdag
23 October 1927 er» Woensdag
2 November 1927.
1. Ingekomen stukken en 'mededeelingen
2. Herstemming over het voorstel van den
Heer Hofkamp c.s. om het presentiegeld voor
leden var. den Raad te brengen op 5.—
(volgnummer 157 der begrooting)
5. Herstemming over het bedrag, uitgetrok
ken op volgnummer 207 der begrooting „Be
looning van de inspecteurs, dienaars en ver
dere beambten van politie, mitsgaders van de
veldwachters".
4. Eindstemming over de gemeente-begroo
ting dienst 1928.
5. Benoeming van een hoofd der school
voor gewoon lager onderwijs No. 6.
6. Advies von B. en W. naar aanleiding van
het adres van R. C. Hendriks en andere be
woners van de Vorkensmarkt, houdende ver
zoek den naam van de Varkensmarkt te ver
anderen.
7. Voorstel van B. en W. tot aanschaffing
van materialen ten behoeve van het Slacht
huis.
8. Voorstel van B. en W. tot het verleenen
van een crediet voor het in gereedheid bren
gen van een kantoorlokaal aan het slachthuis
voor den hyurder van de boconzouterij.
9. Voorstel van B. en W. betreffende het
plaatsen van eep verplaatstbaar abri op den
gemeentegrond hoek Koninginnelaan en Barch*
man Wuytierslaan en den bouw van een ver-
keershuisje naast de kiosk van den Heer Pee
per.
10. Voorstel van B. en W. tot aanvulling
van de Verordening tot het heffen van rechten
voor het gebruik van den openbaren weg, etc.
11. Voorstel van B. en W tot het rooien
van boomen in 1928.
12. Voorstel van B. en W. om een crediet
te verleenen voor het leggen van een riolec-
ring in den Utrechtschen weg en den Berken-
weg.
13. Advies van B. en W. naar aanleiding
van het adres van het Comité voor Regulaii-
satie en werkverruiming in het Schildersbe
drijf in Nederland, samengesteld uit de bon
den van schilderspatroons en -gezellen om t©«
bestrijding van de werkloosheid, schilderwerk
aan gemeente-eigendommen in uitvoering te
geven.
1$. Voorstel van B. en W. tot het aanhangig
maken van een rechtsgeding tegen W v. d.
Bund.
15 Advies van B en W. op het verzoek
van T. van Loenen, strekkende tot het vei
krijgen van schadevergoeding wegens uit de
huurname van grond.
16. Voorstel von B. en W. tot verkoop*vnn
het terrein Nedêrberg groot 4023 M3 voor een
bedrag van 67.500 aan G. L. Pilger.
unmnnfliB J». MP* i
jlANGESTR 26LVR0UWfcSm.l|
GEMEENTEZAKEN.
Gemeentebeqrooting 1928.
B. en W. schrijven aan den Raad:
Uit de discussies in Uwe vergaderingen
van 24, 25 en 26 dezer zal U gebleken zijn,
iat de mogelijkheid- bestaat, dat de op
brengst wegens opcenten personeele belas
ting, geraamd op 100.0Ö0.meer of min
hooger zal zijn. Niettemin meenen wij niet
te mogen voldoen aan het voorstel van den
lieer Muilwijk, om de ontvangst uit opeen
ten personeele belasting op 130.000.te
ramen. Wij handhaven derhalve ons voor-
stbl om die raming op 100.000.te stellen
en daartegenover de uit het Electriciteits-
'bedrijf te putten winst op 115.000.te
stellen, waaraan wij evenwel toevoegen, dat
van dc verhooging dier winstuitkeering
slechts zooveel ten bate der gemeentebe-
grooting zal worden opgei.omen, als noodig
is, om tezamen met de opcenten Personeele
belasting een bedrag van 130.000.uit te
maken.
Wij achten deze regeling noodig, omdat—
indien aan het einde van het dienstjaar
1928 mocht blijken, dat de opcenten werke
lijk minder dan 130.000.hebben opge
bracht het ddn, tengevolge der bepaling
in de verordening, dat telken jare bij de
vaststelling van de gemeente-begrooting het
bedrag der winstuitkeering moet worden
bepaald, niet mogelijk zoude zijn, achteraf
dc winstuitkeering te verhoogen. Voor een
voorzichtig financieel beleid is de voorge
stelde regeling dus noodig.
Ter tegemoetkoming aan het bezwaar te
gen het permanent verhoogen van het maxi
mum percentage 10 in 13 in art. 6a der ver
ordening op het technisch beheer der ge
meentebedrijven, stellen wij U voor te be
sluiten, dat het maximum percentage van
13 slechts zal gelden voor het jaar 192S.
NEDERL. PROTESTANTEN BOND.
De Steen der Wijzen.
Gisteravond gaf mej. Tony de Ridder in
het Remonstr. kerkgebouw een lezing over
„de Steen der Wijzen" van Anker Larsen, een
boekwerk dat spoedig in Hollandsche vertaling
zal verschijnen.
Spr. ving aan met een verklaring, waarom
zij dit rijke lieve menschelijke boek kwam
uiteenzetten. Het is een boek van 600 blad
zijden, die men moet doorworstelen in rustige
verdieping, waarvoor den meesten lezers dc
tijd zal ontbreken.
Het is geen boek voor iedereen, maar voor
diepere naturen, voor hen geestelijk rijp
zijn en het leven bewust willen leven, voor
sterken en durvenden. Het bevat al de op
vattingen van den modernen ïr.ensch.
De steen der wijzen, symbool van vrede,
geluk en wijsheid, is ;steeds gezochthet is
't probleem der religieuse gedachten, heit zoe-u*
ken naar den achtergrond van ons leven, de
kreet naar God.
Larsen weet hoe, om God te vinden, men
strijden moet. Dit boek van liefde, schuld en
boete geeft het beeld van den innerlijken
strijd van. den modernen mensch, met de zucht
naar het hoogere ook het moe en moedeloos
worden en den strijd opgeven.
Anker Larsen is de ziener op onbekend ter
rein, de mysticus, het groote kind, zooals we
hem aan de'School van Wijsbegeerte hebben
leeren kennen. Het groote kind, dat gelooft aan
alles, wat wij niet met recht hebben te ont
kennen, omdat wij niet zoo hoog gestegen
zijn.
Larsen, de geestelijke avonturier, leeft in do
spheer van het opene, is uit een familie van
eeuwigheidsbelevers, die in het zichtbare
slechts de afschaduwing zien van de veel wer*
kelijking werkelijkheid, geeft in de figuur van
Pens Dahl den levende in open spheer, die
door den zichtbaren kant heen het astrale
vindt.
Dit openo verliest hij aan het eind van zijn
gymnasialen tijd. Nu wil hij dit al zoekende
terugvinden. Hij gaat door theologie, mystiek,
theosophie en occultisme, het gevaarlijke ge*
bied om te betreden zonder goeden gids.
Dit leven eindigt, waar het eindigen moet i
zelfmoord in wanhoop. Want Jens was slechts
nieuwsgierig speurder om zijn zelfs wilhij
heeft de liefde niet gekend.
De tweede figuur in dit boek is Christioan
Barnes, de denkende, de becritiseerende, cGe
nooit kind is geweest. Diens geestelijke zwerf
tocht leidt hem niet tot den kern van alles
maar slechs tot moralistisch plicht doen, tot
practische krachtdadige hulp.
Zijn zoeken naar Godsdienst voert hem ech*
ter naar Los Angelos in Califomië, in een mi*
lieu, waar miss Dale en de door haar geeste*
lijk gevormden negerreus Bill Christiaan bre
ken, hem brengen de wedergeboorte, de rust
en het „stil zijn". Hij komt tot overgave in
devotie en vindt rust, geluk en vrede in de
dienende liefde.
De derde figuur is Holger, de moordenaar.
Het is de sterk persoonlijke met diep recht
vaardigheidsbesef en daarom d alleen stoon-
de. Deze onbeholpen kerel van geest is steeds
gereed tot aller hulp. Hij komt tot moord.
Het meisje dat hij beschouwt als het aller
heiligste, het idceal van vrouwelijkheid, wordt
door den molenaarsknecht verleid. Holger ziet
zijn ideaal verbrijzeld. Hij zelf komt tot ver
krachten als om nog met r het gebroken ideaal
te vergruizen, waarom de moord.
Zelfmoord mislukt en Holger ziet er in het
teeken, dat hij zijn boete moet op zich nemen.
Hij stort zich als het ware in deze boete.
Na de ^tuchthuisstraf keert hij weer naar de
plaats van den misdaad om de boete voort
te zeiten.
Daar komt hij in aanraking met den Con-
d'daat, ook een eenzame, een onmaatschap
pelijke. Prachtig werd in een voörsre1ez»?r. tene
ment geschilderd, hoe deze menschen kennen.
Holger weet te voeren tot Vrede, tot 'vernieti
ging van'zijn eigen ik in God, zoodat hij zeg
gen kan. Zijn ïl geschiede, al is de eeuwige
verdoemenis Het boek van Larsen kan tot
rust brengen, wie zoekenhet kan wakkei
i makenhet kan. tot deemoed stemmen.
