FEUILLETON. ONRECHTMATIG BEZIT. TWEEDE BLAD. 26e Jaargang No. 129 AMËRSFQORTSCH DAGBLAD de eëm lander*'' r? ffvenfec' '927 De intocht van den nieuwen Sultan van Marokko. Moulav Mohammed Sidi Adama, in Rabat, omgeve door zijn lijfwacht. De Russische keizerin-moeder, geboren prinses Dag mar van Denemarken, woont in eenzaamheid in haar geboorteland. DE TUCHT-UNIE DE ALGEMEENE VERGADERING TE AMSTERDAM DE SCHOOL EN DE TUCHT De Tucht-Unie hield Zaterdag te Amsterdam zijn 16e algemeene jaarvergadering, onder voor zitterschap van generaal A. R. Ophorst. Blijkens het verslag over 1926 bestond hot ledental op 31 December 1926 uit 65 vereeni- gingsleden en 2085 persoonlijke leden tegen 63 vereenigingsleden en 2371 persoonlijke leden op 1 Januari 1926. Aangedrongen werd op ver sterking van het ledental: toeneming van het aantal leden zal de middelen verschaffen om krachtige actie te voeren. Van vele zijden werd steun ondervonden, maar het bestuur zou gaarne zien, dot de leden doordrongen werden van het besef, dat zij dooj hun contributie weliswaar de goede zaak steu nen, doch dat zij met weinig moeite zoovcci meer zouden kunnen doen, als zij niet alle actief handelen overlieten aan het bestuur, maar om dir bestuur als kern een keur van strijdbare krachten vormden tegen de verdwazing en lichtzinnigheid, de volksverwildering en tuchte loosheid en tegen de inzinking van zeden, die ons volksbestaan bedreigen. Als persoonlijke bestuursleden werden her kozen mej. G. A. A. Bouricius, ds. H. Janssen en mr. P. IJssel de Schepper. Als vereenigings leden in het algemeen bestuur werden herkozen het Alg. Ned. Verbond Groep Nederland, de Vereeniging Volksweerbaarheid cn de Bond lot behartiging van de belangen van het kind. Als zoodanig werden gekozen de Ned. Vereeniging voor den Volkszang en de Broederschap van Commissarissen van Politie in Nederland. In de 's middags voortgezette jaarvergade ring van de Tucht-Unie hield dr. H. B. F. Westerouen van Meeteren, inspecteur van het lager onderwijs, een lezing over de school en de tucht. Er wordt zeidc spreker veel geklaagd over de overlading van de school. Die klacht is zeker niet overdreven en algemeen is dc roep om de overlading tegen te gaan. Wat nu de lagere school betreft, waartoe sp». zich bepaalde, omdat dit onderwijs door alk Nederlanders gelijkelijk genoten wordt, er is misschien geen enkel gebied waarop zooveel geliefhebberd wordt. Van olie kanten komen hier de meest onverwachte stelsels en systemen zich den voorrang betwisten. De oude school heeft afgedaan en de nieuwe zal haar taak over nemen, zoo wordt gezegd Wat is onder de nieuwe school te verstaan? Er is een aparte vereeniging voor nieuw school onderwijs opgericht, maar onmiddellijk kwam er protest en werd gevraagd: wat verstaat gij onder nieuw schoolonderwijs. Spr zelf was de oprichting der vereeniging sympathiek ge zind, maar hij moet erkennen, dot hij zich niet kan onttrekken aan dc dwingende logica der tegenstanders. 't Is dan ook niet eenvoudig om te defi- nieeren wat de nieuwe school inhoudt. Wij moe ten de nieuwe school niet bezien als iets waar heen men reizen kan; zij is geen model waar naar de school zich zal hebben te vervormen Zij is ook geen vooropgestelde theorie en der halve is de nieuwe school ook niet de organi satie, waarbij al degenen, die er over hebben te zeggen, niets te zeggen zullen hebben. Het ontstaan van de nieuwe school zou men het beste kunnen vergelijken met wat er gebeurt in de Perzische tapijtindustrie. Men werkt daar volgens eeuwenoude troditie, maor dit belet niet dat naast de eeuwenoude motieven plotse ling een nieuw motief ontstaat en dat lang zamerhand de industrie een sterk gepronon- ceerden trek van het nieuwe motief gaat ver- toonen. De traditie is gehandhaafd, maor het nieuwe is opgenomcnl Feitelijk zal de nieuwe school de eenige school zijn waarmee wij te maken hebben, wan neer wij invloed willen oefenen op de richting, waarin dc school in de naaste toekomst werk zaam zal zijn. Wij hebben te maken met iets wat nog geen school is. Wij maken m. a. w in onzen belangrijken tijd de geboorte van dc nieuwe school meel Dit is ook de eenige mogelijkheid, waarin wij het probleem van de school en de tucht kun nen bezien. De nieuwe school moge er nog niet zijn, haar komst is onweerstaanbaar. Wat nu de tweede onbekende betreft, wat weten wij van de tucht? Het aannemelijkst lijkt spr. het® universeelc gebod van Kant: handel zoo alsof uw handelingen een wet zouden kun nen zijn, die u kunt voorschrijven aan uzelf. Dit is niets anders don een paraphrase van de zelf tucht. Spr. zou daarom willen zeggen: tucht is zelf tucht. Tucht, die gebaseerd is op het gezag van onderen, is slechts voorloopig. Een der kenmerkendste eigenschappen der nieuwe school is de vrijheid, en de vrijheid «lie de nieuwe school eischt, voert tot een zich vrij uiten der leerlingen, tot ontplooiing der per soonlijkheid. De nieuwe school zal derhalve onder leiding moeten staan van een man, die berekend is voor de moeilijke taak, welke hem wacht. Er zal in dc komende school een nauwer contact ontstaan met het leven der leerlingen, de school zal in het volle leven der leerlingen treden en het is daarom, dot de handen arbeid een zoo groote plaats inneemt in olie nieuwe schoolstelsels. Handenarbeid is het schibboleth van dc nieuwe organisatie van het onderwijs en elk verzet tegen de handenarbeid is te beschouwen als een poging tot behoud der oude school. Door dien handenarbeid zul men krijgen de ontplooiing van veel lieve eigen schappen, maat ook de meer verborgen eigen schappen zullen een kans krijgen zich tc vertoq- nen Een groot paedagogisch voordeel zal der halve zijn, dat de onderwijzer zijn leerlingen beter leert kennen. De nieuwe school, waarnaar wij vingen, heeft echter niets te verwachten van geforceerde on tijdige maatregelen. Bij iedere school zal het ontstaan van de nieuwe school gepaard moeten gaan met een vernieuwing van het onderwijs. De mogelijkheid nu van de nieuwe school ia gegrond op den eisch van zelfzucht en geen vak van onderwijs sluit zoozeer de controle op eigen werkzaamheid in zich als juist de handen- ai beid. En als het waar is, dat alle eischen, die aan de lagere school gesteld worden, ook maar voor een gering deel met recht geformu leerd worden, dan staan wij niet voor de moge lijkheid, moor voor noodzakelijkheid om de nieuwe school te helpen verwezenlijken, niet alleen ten behoeve van de school, maar ook ten behoeve van de tucht. Bij de gedachtenwisscling vestigde de heer P J. van Ravcstcyn, inspecteur van het lag^r onderwijs, die als vertegenwoordiger van den minister van Onderwijs, Kunsten cn Weten schappen de vergadering bijwoonde, de aan dacht op het feit, dat de oudere school den weg naar dc nieuwe school voorbereidt, door het kind niet door het woord, maor door dc daad tot een betere gezindheid te brengen. EEN DOKTERSJUBILEUM. Zooals reeds aangekondigd, heeft dr. J. A. M. Bcguin Zaterdag den dog herdacht, waarop het zestig jaar geleden was, dat hij te Leiden cum laude promoveerde tot doctor in de genees kunde. Van alle kanten bereikten den jubilaris gclukwenschen, schriftelijk en telegrafisch. D<- Scnaot van de Leidsche Universiteit zond een schrijven van gelukwensch en daarnaast kwan. prof. dr. J. H. Zaayer persoonlijk de geluk- wenschcn van den Senaat overbrengen. Hij hei. innerde eraan, dat dr. Beguin een der eersten was, die promoveerde bij den vader van pro.' Zaayer en bracht uit de bibliotheek der Univer siteit dc dissertatie van den jubilaris, waarvan enkele stellingen, zoo zeide hij, thans zeker aanleiding tot discussie zouden geven. Prof. Zaayer overhandigde den jubilaris voorts een schrijven met gelukwensch van de faculteit van geneeskunde pan de Leidsche uni versiteit. Tot de velen, die den jubilaris peisoonlijk kwamen compJimenteeren, behoorden de bur gemeester cn secretaris van Voorburg narr°ns hot gemeentebestuur, dc Voorburg?the colle ga's, enkele Haagsche collega s, de pastoor cn de kapelaan van de parochie van Maria He melvaart te Voorburg en voorts vertegenwoor digers van verschillende Voorburgsche verecni- gingen. In den omtrek van de woning van den jubi laris had rren te zijner cere de vlag uitgesto ken. DRAADLOOZE SIGNAAL-INSTALLATIE VOOR DEN PGLITIEDOKTER. De Prov. Gron. Crt meldt: Indien de desbetreffende plunnen voortgang hebben, zal dc politiedokter te Groning- n voortaan in voortdurende radioverbinding sta in met het hoofdbureau van politic. Door een sein, op het hoofdbureau gegeven, zal den politiedokter kunnen worden te kennen gege ven, dat hij zich telefonisch met het hoold- bureou in verbinding mort stellen. Als het hoofdbureau een sein geeft, gaat n.l. op het dashbord van den auto een lompje branden, dat na korten tijd weer automatisch dooft Is de politiedokter niet in zijn auto aanwe zig, dan is het door omzetting van een schake laar mogelijk, te bewerkstelligen/ dnt bij ont vangst van het signaal dc claxon in werking treedt De werkingssfeer van dit apparaat be-, droogt 3 h 5 K.M. VRIJZINNIG DEMOCRATISCHE BOND TE LEEUWARDEN HET BELEID DER KAMERFRACTIE Op de te Leeuworden gehouden vergadering waren ingekomen vcrschillendo telegrafische groeten. Bij de bespreking van het beleid der Kamer fractie drong de heer Mauers aan op bespoedi ging vun het graven van het TwenteRijn- kanoal. Kan de Kamerfractie deze kwestie niet aan de orde stellen Dc heer Beins, burgemeester van Vlac.ht- wedde, wees op een uiting van den heer Hiem- stra, die verleden jaar bij het debat over het werkloosheidsvraagstuk, gehouden in dc Twee de Kamer, had gezegd, dat spreker niets voor de arbeiders wilde doen. Als een lid van den Vrijzinnig-Democrotischcn Bond wordt aange vallen, moet, aldus spreker, door eert der vrij zinnig-democratische Kamerleden hierop nader worden ingegaan en dit niet zoo maor la'cn passcercn. De heer Morchont antwoordt, dat de Kamer fractie niet kan weten wie in den lande vrijzin nig-democraat is en wie niet. Het is bovendien niet te vergen, dat dc Kamerleden met spanning alle redevoeringen zouden moeten annhooren, of er ook iets gezegd wordt in het nadeel van een vrijzinnig-democraat Dan waren wij nier niet, maar óf dood óf in een krankzinnigen gesticht. De ambtshalve verdediger van amb tenaren is bovendien de minister. Spreker erkent, dat het TwenteRijnkanaal een schandaal is. de wet hierover wordt niet uitgevoerd. De zaak heeft terdege de aandacht van de Kamerfractie. Hierna hield de heer Prpfcs^pr J. B, Cohen een rede over het pac'ntvruagstuk, dut hij voor al voor Friesland van belang noemde. Op deze rede volgde eenige gedacht en wisse- iirg. Aan de orde kwam vervolgens een mótie der afdeeling Den Haag: de bond herinnert er aan, dat de Regeering de jongste ingrijpende korting op dc salarissen van het Rijkspersoneel cn dc onderwijzers, uitsluitend heeft gemotiveerd met een beroep op den slechten toestand van lands financiën vestigt er de aandacht op, dat dit motief blijkens de millioenennota van Sep tember j.l. niet weer kan gelden en dringt er met den meesten nadruk cp aan, dat het on recht dit personeel aangedaan worde hersteld. Dc strekking van deze motie heeft de instem ming van het hoofdbestuur D»- afdceling-Soest stelt voor, inplaats van Rijkspersoneel en de onderwijzers te lezen Rijks personeel onderwijzer cn militairen. De afgevaardigde van Den Haag, br.engt hulde her. mr, Merchant, die voor zijn werkzaamheid inzake urt. 4C, den dank verdient van allen die neg gevoelen voor handhaving vun het recht Den Hang neemt het amendement-Soest over Deze motie wordt met algemeene stemmen aangenomen. Na eenige discussie werd een motie-Vlaar- dingen aargenomen waarbij de algemeene ver- ga.'ering van den Vi ijzinnig-Dcmocratischen Bond de wenschelijkhcid uitspreekt, dat het door de Regeering aangekondigde wetsontwerp regelende do mogelijkheid van stemmen voor op den stemdag buiten de landsgrenzen vertoe vende stemgerechtigden binnenkort in de Twee de Kamer zal worden behandeld. De Kamer fractie werd uitgenoodigd voor de verkiezin gen van 1929 een behardrling van genoemd wetsontwerp te willen bevorderen. Voorts worden aangenomen een voorstel- Assen, waarin dc Kamerfractie wo«"dt uitge noodigd tc bevorderen dat do beperkingen voor de verkiesbaarheid voor lid van den gemeente raad worden herzien en zooveel mogelijk inge trokken en een voorstel Den Haag met over neming van een amendement-Haarlem, om aan het Hoofdbestuur te verzoeken na te gaan in hoeverre het mogelijk en wenschelijk is dat van dc partij een actie uitgant tot wijziging van ons stiafstelsel. Ten slotte is aan de orde een voorstel van het hoofdbestuur om de Kamerfractie uit to noodigen een wetswijziging te bevorderen, opdat de thans geldende bepalingen in zake het zen den van leerlingen uit buitengemeenten naar inrichtingen van middelbaar of voorbereidend onderwijs in de steden waardoor aan dio gemeenten ondragelijke lasten worden opge legd door meer billijke en rechtvaardige voorschriften worden vervangen. Na eenige discussie wordt het voorstel bij zitten en opstaan aangenomen. De Openbare vergadering werd daarna gc-« schorst tot Zon-': gcrhi'nd 10 uur. TOONEELISTLN ALS WINKELPERSONEEL. De opbrengst van den ver koop bij Gerzon. Naar men ons mededeelt, heeft dc firma Gebrs. Gerzon een bedrag van 4356 aan het suppletic^fonds voor de tooneelistcn kun nen afdragen, zijnde de 10 van de opbrengst van dqn pp Zatqtdagmidag j.l. in haar maga zijn tc Amsterdam gehouden verkoop door d?. acteurs en actrices AUTO VAN DEN DIJK. Men meldt ons uit Gouda. Hedenochtend te half negen is de vrachtauto van G. A Versteeg uit Haastrecht, bij het uit wijken van den Breedcdijk gevallen. Van de beide inzittenden bekwam één een wonde aan het oor; dc ander kwam met den schrik vrij. De auto werd zwaai besohadigd. KORTSLUITING. Zaterdagnacht omstreeks 12 uur is kortslui ting ontstaan in de bovenleiding van de elec- trische trom op de Princcssekode te Leiden, waardoor de leiding in brand geraakte. Door direct de stroom idt te schakelen is uitbrei ding voorkomen. AANRANDING TE LAREN. Op den Leemzoolschcweg, dicht bij het dorp Laren, waar het door afwezigheid van verlich ting des avonds zeer duister is, werd mevr K., die aldaar woont. Zaterdagavond plotseling door vier onbekend gebleven mannen aange vallen, die trachtten haar een prop in den mond te stoppen, wat hun evenwel niet gelukte. Een der aanranders gaf haar een slag in het gelaat en ontrukte haar een taschje met eenig geld en sieraden. De politic onderzoekt de zaak. Laat uw woning licht en vroolijk zijn een sombere woning maakt verdrietig en naar geestig. Naar het Engelsch «n Door Mr G KET.T.ER 22 „Als hij nog leefde", zeide Witek na dat oogenblik van stilte met een stem welke iet wat trilde„denk je dan, dat hij thans hier rustig zou zitten „Ongetwijfeld niet", erkende Tadeusz, en ook uit zijn stem sprak de ontroering, al bleef hij daar dan ook meester, „maar het is toch altijd de vraag, of hij zijn vaderland werke lijk beter zou gediend hebben d«oor zijn leven te wagen in een hopeloozen worstelstrijd, in plaats van het te bewaren voor een gelegen heid, dat hij zijn vaderland beter van nut kan zijn Denk maar eens aan de Oekrajina I lk ben vost overtuigd, dat wie zich nu hols over kop in den strijd mengt zondeT zich de moeite te geven om de gebeurtenissen te volgen en alle mogelijkheden na te gaan, evengoed een „verloren schaap" is als weleer die schare van moedige knapen „Maar het Nieuwe Polen, Tadzio I Denk aan het Nieuwe Polen Als ieder zoo bedachtzaam was als jij. hoe zou het don uit zijn osch kun-, nen verrijzen „Zal het Nieuwe Polen wyzer zijn dan het oude bromde Tadeusz, het hoofd op een hand geleund en met de oogen naar den grond gericht Wanneer wij eenmaal weer meesters zijn op eigen bodem, zullen wij don niet weei schipbreuk lijden op dezelfde klippen per soonlijke eerzucht, onderlingcn naijver, het geluk van weinigen tgeenover dot van dc mas sa Is de les wel hard genoeg geweest „Tadeusz I" riep Witek haast uit, er. hoewel zijn sigaret slecnts half opgerookt was, ge voelde hij behoefte om nadruk aan dc uiting van zijn gevoelens te geven om haar in een hoek te gooien. „Is dot de taal van een rccht- geaarden Pool Met zijn palet in de hand en hoog gekleurd gelaat keek hij Tadeusz met iets van dc gram storigheid van een wrekenden engel in de oogen Een zeer liefdevolle giimlach vertoon de zich geleidelijk op de* lippen van den oud sten broeder, terwijl hij naar den spreker keek. Zoo. kon hij zich voorstellen, moest Stanislas Swigello gekeken hebben, toen hij zich naar de Oekrajina opmaakte. Want zijn jongste zoon had van den vadpr zijn schitterend uiter lijk geërfd, zij het ook niet zoo schitterend als de vader, gelijk ook de mantel van den kunstenaar op hem was gevallen, niet ten volle, mee* in ieder geval een tipje er van. „Neen, het is niet de taal van een Pool, dat geef ik je toe, in ieder geval is he* niet de taal, welke onze patriottische pers door gaans gebruikt Maai waarlijk. Witek, je be- hoelt daarom niet zoo boos naar mij te kij ken I Ik kon best niet zoo'n slecht vaderlan der zijn als waarvoor je mij houdt Met vech ten alleen komt men er niet bij het stichten ven een staat Er moet ook gewerkt worden en ik heb mijn taak gekozen." „Werk r k Met een zucht, die dramatisch klonk, keerde Witek, na zijn sigaret te hebben aangestoken, terug naar zijn ezel. „Werk 1 Het woord doet al denken aan sloven en zwoegen. Ik zou we] eens willen weten, hoe onze voorvaders er over zouden gedacht hebben." „Waarom altijd naar het verleden gekeken, Witek Waarom niet ook naór de toekomst Wij hebben een longen weg voor ons en hoe vastberadener wij dien betreden, des tc minder steil zal hij ons toeschijnen „Moeten wij werkelijk dien ganschen weg afloopen, Tadzio Valt daar niet aan te ont komen V' „Alleen wanneer wij het liever opgeven en een afhartigen dood willen sterven." „Maor er zou een uitweg kunnen zijn. een zijpad, zoo te zeggen, zou dat niet Witek boog zich nu diep ovci zijn ezel, den rug noar zijn broeder gekeerd. „Wat bedoel je „Sla nu niet zoo'n hoogen en deftigen toon aan, Tadzio; ik kan niet met je praten als je zoo doet. Het is enkel een id .*e, dat bij mij opkwam. Ik heb onlangs eens nagedacht.' „Werkelijk vroeg de oudste broeder, niet met een sarcastisch tintje, maar met onom wonden sarcasme. „Ja, over die wonderlijke geschiedenis, waar over Kazimira ©ns in den winter schreef, ovet die juffrouw Malkoff „Nu?" vroeg Tadeusz weer met dien onaan- genomen klank in zijn stem. „Zou je denken, dat zij het werkelijk meen de Haar zeggen, dat zij rmt zou trouwen behalve met een van ons." „Ik vermoed van wel. Het is juist zoo'n ro mantische inval van een meisje." „Zeker is het romantisch, maar het is toch ook natuurlijk. Misschien beschik je over niet genoeg fantasie om je in haa- plaats te den ken. Ik heb geprobeerd dot wel te doen en k ben volstrekt niet zeker, dat ik niet evenzoo zou gehandeld hebben als zij. Vind je niet, dot het wel voor haar pleit, Tadzio?' ging Witek een beetje verlegen voort. Hei pleit zeker vooi haar fantasie." „En voor huor gevoel van rechtvaardigheid. Vind je het wel heelemoal in orde van onzen kant, dat wij het denkbeeld zonder nadere overweging verwerpen Neen, laat ik nu eerst uitpraten," cn met wat verhoogde gi laotsklem keerde Witek zich om cn keek zijn broeder aan. „In den beginne was ik er even boos over nis jij, zooals je weet Maar na een ri'dig krijgen de dingen weieons een ard°' karakter. Wat zoo dan alles prachtig in orde kunnen komen I Natuurlijk sta ik er buiten, daar ik nooit iemand anders zou kunnen trouwen als Olszo. Maai jouw hart is nog vrij, voorzoovcr ik weet En als je het nu aan een ander wilt weggeven, waarom zou je don niet die richting uitgaan Natuurlijk dring ik er bij jou niet op aan, dot je onmiddellijk je zult gaan aanmelden op Lubynia, maar verondersteld eens, dat je hoor toevallig tegenkwaamt lieve hemel wat heb ik miszegd „Iets wat ik je dringend verzoek nimmer weer te zeggen." Tadeusz was plotseling opgestaan, zijn broe der met toornige oogen aanziend en zich wel een half hoofd boven hem, verheffend, hoewel Witek niet bepaald klein was. ,*Zooeven vroeg jo mij, of dot wel de taal was ran een Pool, maar nu vraag ik jou, of dit de taal van een man is.. Want voorwaar, niemand die er prijs op stelt een man gehecten te worden, zou cr ooit aan denken dat ruilhan del-idee in overweging te nemen. Jij of ik zou den met onzen persoon Lubynia moeten terug- koopen, dat is in een enkel woord haar voorstel weergegeven. Jij of ik zou hat lekkere hapje moeten zijn, dat aan haar bezwaard geweten of aan haar romantische fantasieën als je het zoo nemen wilt, zou worden toegeworpen, waar voor zij als belooning het landgoed aan joxr of mij weer zou overdragen „Aan jou, niet aan mij," verbeterde Witek, terwijl hij poogde den blik van zijn broeder te trotsecren. „Over mijn lot j's reeds beslist en alleen jij kunt nog probec-ren aan een slaven* leven te ontkomen. Als Olszo en ik zou gele genheid vinden om tc trouwen, zal dat enkel een nog meer slaven en sloven beteekenen." Er sprak emige bitterheid uit zijn toon. „Maor jij of ik op Lubynia zou geen verschil mnken Ik zou je nooit jc gelijk benijden, ondersteld altijd dat er iets van kwam." Tadeusz keek een oogenblik nog ernstiger, doch het volgende oogenblik begon hij in plaats van toornig op te vliegen, gelijk hij blijk baar bijna had gedaan, goedmoedig te lachen, uit overtuiging dat debatteeren hier nutteloos zou zijn. „Wat ben je toch nog eer. kind, Witek, ondanks je vier en twintig jaar. Even onwillig om je nieuwe denkbeeld te laten schieten als een kind een stuk speelgoed Laten we, als je blieft, niet verder op de zaak door gaan Ik heb alles reeds gezegd wat ik er over op mijn n-t had." Inderdaad als een koppig kind keek Witek met een pruilmond noer zijn oudsten bropder, die, voor hem als jongen wees niet alleen een broeder was geweest, maar ook een beetje vader en moeder tevens (Wordt vervolgd^

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1927 | | pagina 5