ff
H
X
X
Fa. J.' W. VAN ACHTERBERGH, Westsingel 1243. Tel. 238.
Practische St. Nicolaas-Geschenken.
STADSNIEUWS.
X
Perzische Kleedjes - Koper- en Tinwerk - Luxe Meubelen
Fauteuils - Tafel- en Divankleeden.
Kussens
oxxxxxxx>
UIT DEN OMTREK,
OVER RUITERSPORT.
Lezing- ven Ritmeester Westerouen
van Meeteren. Hoo de jacht te be
oefenen.
Utrecht. Op initiatief van de Kon. Nederl.
Jachtvereeniging is Dinsdagavond in Hotel des
Pays Bas een vergadering gehouden, waarin
ritmeester Westouen van Meeteien uit Amers
foort een causerie heeft gehouden over de
hippische sport in het algemeen.
De spreker begon met enkele inlichtingen te
geven over dc ruitersport in het algemeen. Op
dit terrein zijn zoovele verscheidenheden aan
wezig, dat zij niet in één groote vereeniging
zijn samen te brengen. Alleen het paard ver-
eenigt al deze beoefenaren der hippique. Dc
sport begint echter pas bij draverijen. De
fokkerij staut daar geheel buiten. Het draaf- er»
renwezen staat in het buitenland veel hoogei
dan hier te lande, wat veroorzaakt wordt door
het totalisator-verbod. De rennen toch zijn een
economisch bedrijf. De totalisator had het
voordeel, dat er bescheiden en gereglemen
teerd gewed kon worden. Thans is er het ver
bod en men kan bij rennen net zooveel gokken
nis men wil, doch ongercglemenleerd. Daardoor
is langzamerhand het betcie publiek van de
banen verdwenen, en gaan de rennen voor onze
sport verloren, wat zeer is te betreuren.
Het paardenrennen is al heel oud, evenals de
afslandsrittcn, die reeds in overoude tijden
hebben bestaan. Beiden eischen buitengewoon
veel van paard en ruiter. Mijlpalen op het ge
bied van afstondsritten zijn de tochten van
de horden van Denghis Khan en de rit Brussel
Ostende. Bekend is ook eer» rit van een Rus
sisch officier met twee paarden van Rus'and
uit naar Parijs, tijdens de wereldtentoonstelling
aldaar. Dc rit Brussel—Ostende vond plaats in
1903, en was een van de eerste internationale
wedstrijden, waarin ook Hollanders deelnamen.
Men kent het einde van de riteen groot aantal
doodgereden paarden, omdat men nog niet
wist, welk tempo men moest rijden. In ieder
geval was de rit een goede leerschool voor de
toekomst, wat afstondsritten betreft. Men meen
de, dat 135 K.M. hetzelfde was als 100 K M
voor een paard. Doch men wist niet, wat men
met een paard kon bereiken
Een ander punt is de dressuur. Dat is het
eerste begin, dot iedereen moet doormaken.
Doet men het niet, don heeft men cr later den
last van. Het is dikwijls vervelend, om een jong
paard te dresseeren, maar het is noodig. om
het paard gehoorzamen te leeren aan allerlei
kleine aanwijzingen. Doch men make wel on
derscheid, tusschen sport en kunst. De rij
kunst is maar aon enT*ele menseden gegeven
De cross country's zijn in ors lend tot een
hoogrtn graad geklommen, doordat wij daarvoor
uitstekende terreinen hebben. Onze ruiters heb
ben op dit gebied in het buiten'and dan ook
onderscheidene prijzen behaald. In ons land
heeft men het groote voordeel van absoluut
natuurlijke hindernissen. Men mag benieuwd
zijn. hoe het volgend jaar bij de Olympische
Spelen, de buitenlandsche ruiters zich op onze
hindernissen zullen houden, en vooral op onze
heidevelden. Daar zullen voor de buitenlanders
vtel moeilijkheden liggen
Ook do springconcoursen hebben zich zeei
ontwikkeld, in betrekkelijk korten tijd. Zij kregen
voor ons land groote beteekenis, toen onzo
ruiters naar het buitenland gingen, voor 't eerst
in 1910 naar Amerika. Nederland won toen den
eersten prijs en 't volgend jaar wederom. No
den oorlog kwam Nice, waar luit. de Krui'ff it.
1924 den eersten prijs won, kwamen de Olym
pische Soelen, die zoo'n succes voor onze rui
ters werden, enz.
Ten slotte het jachtrijden Met zeer veel
moeite is de sport tot stand gekomen, cn het
zal nog heel wat moeite kosten, om haar te
handhaven op het peil, waarop zij thans staat
De Kon. Ned. Jachtvereeniging werkt er bizon
der hard voor, en tot nog toe met succes De
Ncdcrlandschc jachten zijn ingericht naar En-
gelsch voorbeeld, hebben dus een zeer eenvou
dige organisatie. Hoofdzaak is het kijken naar
en meewerken met de honden Laten wij echter
alleen overnemen van Engeland wat goed is, en
niet alles slaafs navolgen. In Engeland jaagt
men nog veel op echt wild, hier kent men alleen
dc slipjachten, die buitengewoon veel voordee-
len bezitten, al is het maar dit eenc voordeel,
dat men zijn tempo zelf kan regelen. Slipjachten
kunnen bovendien elk jaar de geoefendheid van
de ruiters opvoeren men kan de hindernissen
elk jaar grooter maken. Spreker gaf zijn audi
torium ten slotte eenige practische wenken voor
hrt jachtrijden achter honden.
In het tweede gedeelte van den avond zijn
eenige interessante films vertoond van belang
rijke hippische gebeurtenissen.
VEILING „DE GLINDHORST."
Een groot aantal gegadigden.
Barneveld. De veiling van „Dc Glind-
horst" heeft heel wat belangstellenden op de
been gebracht. Nooit tevoren heeft een veiling
van vaste goederen in deze streken plaats ge
had, die zooveel belangstelling had getrokken,
als thans 't geval was. De grocte vergaderzaal
der Boerenleenbank tc Achterveld toch bevatte-
minstens 250 personen, en toch stonden ook
buiten neg liefhebbers van 'smo!gcns 10 tol
's avends 4 uur geduldig te luisteren naar hei
eentonige aftellen van den afslager. In pcrcee-
len en onder massa's v/as de gehcele stichting
op 358.0C0 gebracht, waarna alle 64 pei-
ceelen in generale massa weiden geveild en
door notaris Knoppers, uit Amersfoort, pei-
soonlijk werden afgeslagen. Aangehaald op
1.000.000, werd cp 360.000 door drie ver
schillende personen bijna gelijktijdig gemijnd,
waarbij de heer B. Verhoeve, u:t Nijmegen,
die in combinatie handelt, de eerste mijner
bleek te zijn, die thans dus voor genoemde
som van de gcheclc stichting staat
Al mag verwacht worden, dat deze onroe
rende goederen op 13 December a.c. bij den
toeslag nog wel wat hooier zullen worden uit-
gemijnd, hoewel deskund'gen mcenen dut ze
reeds ongeveer on waarde zijn gebracht, toch
zal de schade, die dc schuPri^chcs moe%°n
lijden, enorm zijn. Immers, alleen de eerste
hypotheekhouder heeft, behalve de acMcrstal-
lige rente, een bedrag van f 723.000 te vor
deren. terwijl de totale schulden door insiders
op minstens IK miiliocn gulden worden ge
schat.
Wel heeft een oude landbouwer het dus bij
het rechte eind gehad, toen hij ons reeds jaren
geleden zeide:
„Op de Gliendhorst
Wordt veul geld vermorst."
KENNISGEVING.
KEURING VAN WAREN.
Burgemeester en Wethouders van Amers
foort maken bekend, dat bij vonnis van den
Kantonrechter van Amersfoort d.d. 28 Sep
tember j.l. veroordeeld is Bertus van Binnen
dijk, melkslijter, wonende te Amersfoort Soes-
terweg 199, tot 10.— boete of 10 dagen
hechtenis, wegens het te Amersfoort verkoo-
pen van waren ten aanzien waarvan niet vol
daan is aan de cischcn, gesteld krachtens dc
Warenwet.
Amersfoort, 28 November 1927.
Burgemeester en Wethouders voornoemd.
De Secretaris, Dc Burgemeester,
K. KAAN Jzn. v. RANDWIJCK.
EXAMENS.
Aan dc Technische Hoogeschool te Delft
slaagde voor werktuigkundig ingenieur onze
stadgenoot de heer J. Dekker, kapitein der
Artillerie O.I.L.
ZIEKTEVERZEKERING NED. BOND VAN
GEMEENTE-AMBTENAREN.
Tot voorzitter van dc Commissie voor dc
Ziekteverzekering van den Ned. Bond van Ge
meenteambtenaren is benoemd Mr. Th. Rijnen
berg, Hoofdcommies ter "Gemeentesecretarie
van Nijmegen, en tot secretaris-penningmeestei
G Kcijzer, adj.-commics le klasse ter secretarie
van Amersfoort. Voorts zijn l*»d«»n dezer com
missieF. W. van Beek, burgemeester van
BoxtelK. de Boer, gemeentesecretaris van
Hardinxveld, en J. H. Leppink, controleur der
gemccTttefinanciën te Nijmegen.
(„De Standaard.")
H7>\'EN KADASTER.
Bij Koninklijk Besluit is benoemd tot hypo
theekbewaarder te dezer stede de heer W. Nan-
ninge, registratie-ontvanger te Utrecht.
KANAALVEREENIGING
„DE GELDERSCHE VALLET'.
Algemecne ledenvergadering.
De Künaalvereeniging „De Geldersche Val
lei" hield Woensdagmiddag in hotel Mono-
pole alhier een algemeene ledenvergadering
onder presidium van den voorzitter, Mr. J. C.
G)i)a)o)f van Rand wij c k, burgemeester
van Amersfoort.
Na opening door den Voorzhtcr cn lezing
der notulen der vorige vergadering door den
secretaris is aan de orde de rekening cn ver
antwoording over 1926, die sluit met een batig
saldo van J 3490 met een deposito-rente van
2748.19. In totaal dus p!m. 6200.
De verkiez'ng van twee bestuursleden, we
gens periodieke aftreding van den heer
Royaards van Scherpenzeel en do Kamer var»
Koophandel en Fabrieken voor de Geldersche
Vallei te Amersfoort heeft tot resultaat, dat
de aftredende bestuursleden als zoodanig wor
den herkozen
Tot Commissie \oor het na. ion der rekening
cn verantwoording over 1927 worden aarge
wezen het Eem-collegc en dc gemeente
Amersfoort.
Bij de bespreking van den huidigen toestand
van het konaalvraagstuk bespreekt dc voor
zitter de verschillend:- rapporten en memo
reert in het bijzorder het rapport Wenrhclt.
Ducht men aanvankelijk dat de heer Wont-
holt het Geldersche Vallei-kanaal aanhing,
achternf bleek hij een voorstander van het
plan Vreeswijk. Spreker doet hierover ver
schillende rrcdedcelingen.
De heer Ir. B. A. Verhcy geeft hierr^
een overzicht van den inhoud van het rapport
Wentholt. Hij wijst cp daarbij op, dat de be
grootingen voor de verschillende plannen aan
geven voor het Geldersche Vallei-plan 45
mi'oen, voor het p'on Wijk bij Duurstede 56
millioen en vcor het plan-Vreeswijk 50 mil-
lioen. Spreker brengt de bezwaren der Staats
commissie naar voren, welke hij aan een cri-
tische beschouwing onderwerpt. Daarbij wcrdl
de overstrocm'ngskwestie ter sprake gebracht,
waarbij wordt opgemerkt, dot de overstrco-
mingen zoover»] mcgcliik gelccoliseerd moe
ten worden. Wat betreft de tijden van aanlag,
wordt medegedeeld, dot deze voor het Gel
dersche Vallei-kanaal bedraagt II jaar, voor
het kanaal langs Wijk bij Duurstede 10 jaar
cn voor het kanaal volgens het plan-Vrecs-
wiik eveneens 10 jaar.
Vervolgens behandelt de heer Verheij in
net kort de uitvoering van de Zuiderzee-wer-
ken, voor zoover die verband houden met de
kanaal-aanleg. Op verschillende gronden be
pleit spreker ten sterkste het Ge'dcrsoh-Vollei
konaal, waarbij hij nog opmerkt, dat eet»
eventueele verbreeding van het Mcrwede''o-
naal voor het verkeer groote bezwaren en be.
lemmerTgen tengevolge zal hebben, terwijl
ook de voorgestelde verhooging der spoor
bruggen met 2K meter en de daarbij komende
werken niet zonder bezwaren zijn In het ver
volg van zijn bespreking vestigt de heer Ver
heij breedvoerig de aandacht on d^ vele voor-
dcelen, die aan het Geldersche Valleikannal
verborden zijn boven de beide andere pan
nen Daartegenover stelt spreker de voordee-
Jen. d'a de aanhangers van het plan-Vreeswiik
resp. Wijk bij Duurstede naar voren brengen
welke voordellen spreker echter meent te
moeten bestrijden en tot de conclusie kom)
dot de meeste en belangrijkste voordeden
veel meer klemmend zijn voor het Geld'*rschi
Vallei-kanaal. Voorts wijdt de heer Verhei)
eenige woorden aon hot vroag-tuk van de r
vierkruisirg waarbij hij een technische- en een
nautische zijde onderscheidt, welke hij ie dei
ann een af-onderliike beschouwing ond^v'-rr,
Vcrsohillende leden stellen den heer Verhey
h'ercp neg enkele vragen in verband met br
gesprokene, wel'-e door hem worden h**""*'
woord en waarbij hij de voornaamste vraag
punten neg eens naar voren brengt. De hee
Van Cupelle komt daarbij heftig d
heer Scncerge, d:e vroeger steeds beWf*
heeft de belangen van de Geldersche Vallei
te zullen behartigen. doch die sinds hij in hn
bestuur der Verccniging zit, zich. met die b^
langen in geen enkel opricht meer bemoeit
Spreker keurt deze wisselvallige houding sterk
of.
De vergadering wordt hierna geschorst.
No de pauze worden de discussies voortge-
gezet. Betoogd wordt, dat het standpunt van
Amsterdam is, dat het kanaal zoo spoedig
mogelijk tot stond moet komen, zonder te
vragen of het vlugste plan ook het beste en
meest rationeele is.
Nadat nog enkele punten ter spiake zijn ge
komen gaat de vergadering ter bespreVng
van de aanstaande plannen over in comité-
generaal.
Als resultaat van deze geheime vergadering
ontvingen wij de volgende medcdceling
De Kanaalverceniging „De Geldersche Val
lei" besloot den tegenwoordigen toestand van
het vraagstuk verbinding Amsterdam met den
Bovcn-Rijn te doen bcstvdeeren door hare
technische adviseurs en den uitslag daarvan
nader bekend te maken.
HOE EEN ETS ONTSTAAT.
Een uiteenzetting van Jon Bar
telsman.
Onze zoo gewaardeerde premie-plaat, de ets
vnn Jan Bartelsman van onzen Amersfoort-
schen toren er zijn thons weer exemplaren
aan ons Bureau verkrijgbaar was de oor
zaak, dat verscheidene obonné's ons de vraag
stelden: „Wat is eigenlijk een ets?" en ook:
„Is het een oringineelc ets Het leek ons het
beste den kunstenaar zelf te vragen, deze bide
vragen tc beantwoorden. De .heer Bartelsman
was zoo welwillend ons hel volgende tc schrij
ven, dat de vele koopers ven de ets ongetwij
feld zal interesseeren:
„Het blijkt ook mij dikwijls, dot velen niet
weten, wat een ets is en hoe deze ontstaat.
Daarom is het mij aangenaam op deze plaats
er iets van te kunnen vertellen. De vraag: „Is
het een origineele ets hoorde ik meermalen.
Daarmede bedoelt men dan: „Is het misschien
een namaaksel van een ets Een ets is echter
als zoodanig altijd origineel, aangezien een
nomaakse] geen ets meer is.
De naam „ets" geeft namelijk de techniek
aait volgens welke de prent, de afcfruk, ont
staan is. Etsen is een ander woord voor „doen
invreten", b.v. zoutzuur in marmer, salpeter
zuur in zink, ijzer-cloride in koper, enz. Een
wrat kunt U wegetsen r~~t salpeter-zuur. Bij
de ets, zooals mijn premie-ets voor het Amcrs-
foortsch Dogblad, heeft salpeterzuur ingevreten
in zink.
De zinkplaat wordt eerst gepolijst en daarna
overdekt met een zeer dun laagje, etsgrond,
die meestal bestaat uit een mengsel van
asphalt, ongezouten reuzel en bijenwas. Ook
de achterkant wordt bedekt, gewoonlijk met do
gccd/oopcre spiritus-vernis. Na deze behan
deling zal, in salpeterzuur gelegd, het zuur niet
in de zinkplaat kunnen invtcten. Met een sta
len stift, de etsnaald, wordt nu op de plaat gc-
teekend; do scherpe naald krast door den rts-
grond de teekening, zocdat het ?.:n!< dus dao»
waar geteekend is, weer vrij komt. In het bad
zal het zuur daar waar geteekend is, kunnen in
werken op het zink. De teekening wordt in het
zink ingevreten, geëtst.
Eerst worden de lijnen geteekend, die dik
moeten worden cn een poosje gebeten. Daarna
de minder dikke; de lijnen welke reeds een
poosje gebeten zijn. bijten don verder. Daarna
weer dunnere, tenslotte de allerdunste. Het
meer of minder dik zijn van de lijnen is uit
sluitend het gevolg van het meer of minde»
vaak blootstellen von dc lijnen aan de inwer
king van het zuur.
Na het vejwiideren van den etsgrond houdt
men een zinkplaat over, waar de teekening
meer of minder volledig ingevreten (geëtst) ia,
het cliché. Met dit cliché kunnen de etsen ge
drukt worden. Een volled ge behandeling, zoo-
als hierboven aangegeven, noemt men een
„staat". De eerste volledige behandeling is dus
„de eerste staat." Zelden gebeurt het, dat bij
den eersten staat de etsen reeds goed zijn
Vandaar dst de etser den afdruk van den eer-
s:en staat met spanning tegemoet ziet, want
dauraan kan hij zien, welke gebreken of onvol
komenheden er neg verholpen moeten worden
Dan volgt de geheele bovengenoemde behan
deling opnieuwdus etsgrond opbrengen, bij—
teckcnen, bijten, bijteekenen, bijten, etsgrond
verwijderen, tweede staat. Meestal heb ik vic»
staten nocdig, doch voor deze ets van den
Amersfoortschen toren waren twee staten reeds
voldoende.
Is het cliché naar genoegen gereed, dan kan
de etsdrukker aan het werk gaan. Eerst wordt
de plaat met vette etsinkt ingewreven. Met een
tompen cf drukbol wordt de inkt in de verdiep
te lijnen gedreven. De overtollige inkt woidï
weer met lappen van de zinkplaat weggeveegd,
zoodat alleen de lijnen met inkt gevuld blijven.
Dc ploot wordt echter nooit zoo schoon ge
veegd dat alle inkt verwijderd is. Het gevolg
hiervan is, dat op de etsen een zeer lichte
tint komt te liggen, de ctstoon. In deze cts-
toon kan nog door den drukker nuanceering
gebracht worden dooi met de hand, met krijt
bepoederd, cp de gewenscMe plaatsen van 4»
eetsplaot de inkt te verwijderen, zoodat hier
door op de ets minder „toon" komt cn dus
lichtere partijen ontstaan. Persoonlijk houd ik
niet vnn deze manier, dcoh zorg maar liever,
dat ik mijn l'dht verkrijg door mijn wijze van
teekenen. Bij het wegvegen van de ovcrlolligo
inkt is ook eenige inkt medegenomen uit de
lijnen. Daarom wordt ols laatrte bewerking
meestal deze inkt met een mousselinen lap
els 't ware omhoog getrokken. De drukker
doet dit met een aaiznde beweging telkens
over de plaat te vegen. Dat d't door eer»
vaardige hand moet geschieden, spreekt van
zelf.
Alle voorgaande bewerkingen geschieden op
een matig verwarmde oven, om de inkt dun
ner te maken.
De etsplaat, nu gereed om afgedrukt to
worden, wordt op de etspers geleed Deze
pers heeft veel overeenkomst met een ouder-
wetschen mangel. Hij bestaat uit twee boven
eikorder geplaatste cylinders. wanrtusscSen*»
door een sta^n plaat, d*-* etrtafel, o-c^r^id
ken worden. Het cliché wordt nu op deze
ntstnfri gelogd. Hiorop komt het panier, ns
vooraf jrevooM te zijn en daarover weer vil
ten dno^'on. Ond*»r groote spennmir worden
nu elsiafel, e'snlaat. papier en doeken tus-
schen de «"vlinders dc»rgrdmoid.' D*n lenigen
etser en drukker een hartklopning, d" doeken
wc*»»«-men, voorzichtig het panier <cptilV»n
SrilteDe eerste afdruk is gereed I
Voor oT,'«»n afdruk moet dezelfde bewerking
pi-ots hebben.
Zijn de afrukken naar genoegen van den.
e*ser. don plnafrt deze gewoonlijk links onder
dc ets een nadere oa«»du'din?r omtrent de
voT-tel'ioT Pn rechts zijn ha^dtee^ning Met
potlood. Niet met inkt, zooals mü zoo dik
wijls gevrroxrd ïq. Want bij k«»t inliist°n werdt
ets gewoonlijk weer vochtig gemankt om
beter te kunnen snanncn, cn als er met inkt
geteekend was, zou deze uitvloeien en dc ets
was bedorven.
CONCERT AMER^FOORTS' MANNEN
KOOR
Op 25 en 26 Januari a.s.
Wegens het niet beschikbaar zijn van de
concertzaal, kan het concert van Amersfoorts"
Mannenkoor niet vóór 25 en 26 Januari 1928
gegeven worden.
Voor het conceit is de medewerking toe
gezegd door mevrouw M. van Haselen, sonraan
alhier, den hee» Evert Miedema, tenor 1e Sche-
veningen, den heer Jan van Rijsselberg, bas-
bariton te Den Hang en Henk Ramsselaar, or
ganist, alhier. Uit de mededeeling van deze na
men blijkt reeds, dat het concert inderdaad
een feestavond zal wordenbovendien waar
borgen zij een kunstvollen muziekavond.
Het bestuur van Amersfoort's Mannenkoor
meende ook nu weer aan den wensch van ve
len te voldoen, door een volksavond te organi-
sceren, die het feestconcert zal voorafgaan. De
toegangsprijs voor dezen avond zal zeer laag
gesteld worden. De toegangsbewijzen worden
tchter alleen afgegeven aan diegenen, die naar
de meening van het bestuur daarvoor in aan
merking komen. Zij zullen tijdig verkrijgbaar
worden gc:tcld. Nog kan worden medegedeeld,
dot het groote concertorgel van den piano-
handel firma R. van den Brug op het podium
zal worden opgesteld.
BURGERLIJKE STAND.
Geboren: Een buiten huwelijk geboren
kindAdriaan z. v. Ruth Gerrit Hoegen en
Hendrika van Dijk Gerard us Hendrik us z. v.
Jacobus Bernardus van den Bogert en Joanna
Jcsepha BekeJohannes Frederik Marinus z.
v. Izaak J« hannes Bok en Louise Clasina Hen-
erica van der Straten.
