Bucretet-Toestellen
AMERSFOORTSCH DAGBLAD „de eemlander"
L.J.LUYCX&Z00N
F. H. LOMANS
HET PEIL VAN DE ZUIDERZEE
LANGESTRAAT 49.
RADIO!
26e Jaargang No. 151
Zaterdag
24 December 1927
DE TOESTAND VAN DE AFWATERING DIENT
AANMERKELIJK TE VERBETEREN
ADRES VAN HET UTR. LANDBOUW GENOOTSCHAP
Uit het antwoord van Gedeputeerde Staten
°P (k^êTQt?en van het lid jhr. mr. Schorer
blijk* dat laovstgenoemd College er niet toe
wenwht mede tc werken, dat er bij de Re-
geewg op wordt aangedi ongen, dot tegelijk
met de afsluiting der Zuiderzee de aanleg zal
plaats hebben van het IJ-meer en de donr-
mede samenhangende boezems. Dit afwijzend
standpunt wordt gemotiveerd door de in dat
antwootd sub 2 genoemde overweging, dat de
landbouw in de provincie Uticcht geen ern
stige schade zal lijden door de tijdelijke wij-
ziging van het gemiddelde peil der Zuiderzc
Blijkens de voorafgaande besprekingen is
deze overweging gegrond op de discussies,
gevoerd in de Eerste Kamei dei Staten-Gene-
roal bij de verdediging van de wet van 29
Juni 1925, waarbij in verbond met defensie-
belangen een minimum-peil van 013
NAP. bij Urk werd vastgesteld. Het komt
ons vóór, dat Gedeputeeide Staten daarbij in
het bijzonder op het oog haddon de door den
toenmaligen Minister van Oorlog geciteerde
passage, voorkomende op blz. 41 van he»
Verslag der Commissie inzake wijziging der
afsluiting van het IJ, 1922 (het z g. rapport-
Lely), welke ais volgt luidt
„Teneinde de afwateringsbelongen te leeren
kennen, werden aan de hoofdingenieuis van
den Provincialen Waterstaat der betrokken
Provincies inlichtingen gevraagd omtrent de
bestaande polderpeilen en de toe te laten wa
terstanden. welke inlichtingen mei de meeste
welwillendheid werden verstrekt. Uit de aldus
verkregen gegevens is af te leiden, wat trou
wens ook te verwachten was, dat de landen,
die thans rechtstreeks op de Zuiderzee be
malen worden, niet m ongunstiger toestand
zullen komen wonneer op het IJSselmecr een
stand gehandhaafd wordt overeenkomende
met den gemiddelden zeestand en •bijgevolg
in gunstiger toestand komen, wonneer op dat
meer de gemiddelde laog-woterstand zooveel
mogelijk gehandhaafd wordt. Voor het geheel
of gedeeltelij* onbemalen landen en boezems,
welke op het Oostelijk deel der afgesloten
Zuiderzee afwateren, zal de nieuwe toestand,
waarbij te Kraggenbrug een waterstand wordt
gehandhaafd overeenkomende met den tegen-
woordigen gemiddelden laogwaterstand in open
zee geep verband opleveren. Het nadeel toch,
dat de lage ebstanden, die in verband met de
buitengewoon lage ebben in de Noordzee nu
en dan kunnen voorkomen, bij den nieuwen
toestand wegblijven, kan geacht worden ruim
schoots te worden opgewogen door het voor
deel, dat de vrije loozing, welke thans slechts
gedurende de enkele uren van de eb mogelijk
is, dan gedurende het geheele etmaal zal kun
nen geschieden. Buitengewoon lage waterstan
den. veroorzaakt door afwaaiing, zullen ook na
de sluiting evenals thans voorkomen".
Uit een door de Overijselsche Landbouw
Maatschappij opgemaokten staat van ebstanden
te Urk, lager dan 013 over perioden van
minstens 4 achtereenvolgende getijden, terwijl
daartusschen de toen ingetreden vloedtocstan-
den zijn geplaatst, blijkt echtei, dat in zeer
vele gevallen ook deze vloedstanden beneden
O 13 zijn gebleven, zoodat er bij den tegen-
woordigen toestand zelfs periode van verschei
dene etmalen voorkomen, waarin voortdurend
loozing op genoemd peil mogelijk is De be
wering dat thans vrije loozing slechts gedu
rende de enkele uren van de eb mogelijk is,
kan dus niet zonder voorbehoud worden aan
genomen Hoezeer trouwens bij die discussies
ook dooi de Regeering de mogelijkheid erkend
werd. dat mr rekeningen ten aanzien van de
gevolgen van de verhooging van het oorspron
kelijk aangenomen peil mogelijk zijn, bliikt wel
uit de toezegging van den Minister van Oorlog
„Mocht intusschen blijken, dat ongedachte be
zwaren rijzen, dor. zal kunnen worden over
wogen daarvoor zal de Regoering dan heb
ben te zorgen op welke wijze aan de be
zwaren kan worden tegemoetgekomen. Niet
genoeg kan er op worden gewezen, dat, al
moge 013 met het gemiddeld laag-
waterpeil van de Zuiderzee in den tegenwoor-
digen toestand overeenkomen, het juist de
laagwaterstanden beneden het gemiddelde ziin.
die voor de loozing van zoo groot belong zijn
te achten uitsluiting van deze laatste, moet
in elk geval voor de loozing een groot nadeel
worden genoemd, ook al zou daarvoor voorf-
durend een gemiddeld laogwaterpeil in de
plaats kunnen worden gegeven. Omtrent dit
laatste kan echter naar onze meening niet die
gerustheid worden gekoesterd, die bij Gede
puteerde Staten blijkt te bestaan. Tegenover
bovengenoemde, min of meer geruststellende
uitspraak in het ropport-Lely (1922) kunnen
wij stellen een passage uit het rnpport-Lovink
(1924) waarin wij op blz. 57 het volgende
lez^n
Voor zoover een stand van omstreeks 0 40
M N A P. op het IJsselmecr kon gehand
haafd blijven, zullen' de natuurlijk loozende
gronrW dus in belangrijk gunstiger omsnn-
dighfden ten aanzien van hunne ontwatering
verkee.er., dan thans het geval is. Wanneer
hoog ere standen op het IJsselmeer ontstaan,
za' innvdd'ris de mogelijkheid tot natuurlijke
loemrg snel afnemen en bij een peil van om»
st*eeks N A P vrijwel overal afwezig zijn. Deze
hongere standen op het IJsselmeer kunnen nu
d<»o: twee oorzaken ontstaan p'aatselijk door
opwatiiing, waarmede inmiddels op andere
punt«m /i'unaiing dus gunst)ger loczings*-
niog«'lhVh' id gepaard mee* gaaiop het
gekuip lj*«tlmper door groor waterbezwaar
en gest-emr'e loszing. De waterbeweging van
het i,»>selmee.r is nog niet éoodanig onder
zocht, dat omtrent dc frequentie en duur der
perioden, waarin bepaalde waterstanden zui en
worden overschreden, eenc vaststaande mee-
ning is gevormd. Inmiddels kan wel mot zeker
heid worde., gezegd, dot bij een samentreffen
van ongunstige omstandigheden period.-p mn
aanzienlijken r'jèsduur teer zekei lange»
dan een maand mogelijk zijn, waarin het
waterbezwaar de Icozingsmogelijkhcid tal
overtreffen, waardoor alsdan geruimen tij
achtereen op verhoogde standen te rekenen
valt. Hoewel zulks slechts bij uitzondering to
verwachten is, dient er daarom toch rekening
mede te worden gehouden, dat na vorming
van het IJsselmeer perioden van meer dan een
maand mogelijk zullen zijn, waarin alle gele
genheid lot natuurlijke loozing voor de mans
op deze wijze ontwaterde landerijen zal one
bieken. Al zullen dus ook de natuurlijke loo
zende gronden in het algemeen in een gunsti
ger toestand komen, dan waarin zij thans ver-
kceren, zoo staat hiertegenover, dat de loo-
zing van deze gronden enkele malen voor be-,
langrijk meerderen tijdsduur geheel gestremd
kan zijn, dan thans mogelijk is. Mede dient
ten aanzien van deze gronden nog rekening te
worden gehouden met de gunstige ontwate-
ringsmcgelijkheid, welke bij laag vallende eb
ben thans meermalen aanwezig is, waurdoor in
korten tijd soms zeer aanzienlijke hoeveelhe
den water kunnen worden geloosd. Ook deze»
gunstige loozing zal na afsluiting der Zuider
zee niet langer aanwezig zijn. „Waar tegen
over het ontegenzeggelijk belangrijke voor
deel voor de loozing dot bij den normalen toe
stand optreedt, de hier genoemde nadeelet»
staan, en dooi het ontbreken van cene nauw
keurige berekening van de te verwachten wa
terstanden op het IJsselmeer, de omvang óet
genoemde nadoelen niet met zekerheid kor»
worden vastgesteld, schijnt het "voorzichtig
voor dc natuurlijk loozende gronden niet cp
bepaalde voordeden te rekenen, hoezeer waar
schijnlijk mag worden geacht, dat de alge-
meene verbetering van den ontwateringstoe
stand ruimschoots tegen de genoemde nadee-
len opweegt".
De volgende blz. van dat rapport begint al
dus (blz. 58)
.Terwijl voor de natuurlijk ontwaterde gron
den bij loozing op het toekomstig IJsselmeer
er. op dc wat hun peil betreft daarvan afhan
kelijke ringkanalen aldus op geen bepaald
vooideel kan worden gerekend, is een derge
lijk voordeel wèl aanwezig voor de afwatering
op het ontworpen IJ-mcer.
Waar dus de loozingsmogclijkheid voor de
op de Zuiderzee loozende boezems naar het
oordcel der Commissie-Lovink niet aanmerke
lijk zal verbeteren, zal dit dus ook zoomin
voor de natuurlijk op die boezems afwateren
de als voor de daarop afmalende polders mo
gen worden verwacht.
Hietbij dient wel in het oog te worden ge
houden, dat bij het oomaken van het rapport-
Lovink gerekend werd met een toekomst'g pe 1
van 0.40 M. van een verhooging tot 013 M
was toenmaals nog geen sprake Waar deze
deskundigen zich aldus uitlaten over een peil
van 0.40 M., behoeft het geen betoog, dat wij
groote ongerustheid koesteren bij een peil, dat
niet lager dan 0.13 M mag lggen Im
mers, in dozen laatsten eisch ligt opgesloten,
dot het peil bij Urk minstens 0 13—, maar
ter handhaving van dit minimum weU'cht, zeis
zeer waarschijnlijk, doorgaans nog aanmerke
lijk hooger zal móeten zijn; garantie van een
maximum-grens is daarbij niet gegeven. Doch
zélfs indien dpojr ons, met Gedeputeerde Sto
ten, met gerustheid kon worden aangenomen,
dat „de landbouw in de provincie Utrecht
genn ernstige schade zal lijden door de tijde
lijke wijzig'ng van het gemiddeld peil der af
gesloten Zuiderzee", don nog zouden wij moe-
nen ernstig tegen het door Gedeputeerd#» Sta
ten ingenomen stardnunt te moeten cj>komen.
Immers, verwacht marg worden. ni~t dat de
torstand der afwatering niet ongunstiger
w o r dt, maar dat deze zoo spoedig mogelijk
aanmerkelijk verbetert. Maar nl te
goed is het Uw College bekend dat de toe
stond der afwntering in het Vechtgebied en
in de Gcldersche Vallei van di-n aard is, ''at
meermalen ernst'g overwogen is met ot>offe-
ring van groote kosten daarin verandering te
brengen het is jurst de spocdi re verbetering,
die van de vorming van het IJ- en het Eem-
meer verwacht wordt, die ten slotte er toe
geleid heeft van de uitvoering der bedoe'de
werken af te zien. Eveneens is hei U bekend,
dat verschillende polders, loozende op de
Vecht, van de stichting of de verbetering
eener bemal'ng hebben afgezien, omdat de
lasten te bezwarend zouden worden in ver
band met den korten termijn van afschrijving,
door Gedeputeerde Staten gesteld" met het oog
cp de spoedig te verwachten verbetering ten
gevolge van de totstandkoming der Zuiderzee
werken.
Dat wij in onze meening niet alleen staan,
blijkt, behalve uit het boven geciteerde rapport
der Commiss:e-Lovinck, ook o a uit de rede,
die alhier onlangs d-oor Ir. C E. W. van Pan-
huys, directeur van het Rijksbureau voor de
Ontwatering, werd gehouden voor de verande
ring van den St'rhtscbcn Bond van Water
schappen, in welke red* eveneens werd aange
raden bij de autoriteiten aart te dringen op een
70o spoedig mogeliike totstaed,'omirg van het
IJ-meer en daarmede samenhangende werken
Op grond van het bovenstaande mreren wij
Uw geacht Cellege dringend in overweging te
mogen geven de conclus'cs van Gedenutertrrle
Staten in d°ze niet te aanvaarden, maar er a's-
neg bij de Regeering met klpm oo te wilW
aandringen, dar er naar gestreefd wordt, d-t
het IJ- en het Eem-meer g^,:ihtijd;g met ef
althans zoo spoedig mogelijk na h-n tostand-
komen van den gront-n afsluitdijk Wie ringen
Zurig zullen zijn voltooid.
TEL. 190.
Specialiteit
CORSETTEN
BUIKBANDEN
ELASTIEKE KOUSEN
Tweede Kamer.
pft Tweede Kamer behandelde Vrijdag het
vaccinatie-wetje.
De heer Kersten (S. G. P.) betoogde, da»
tienduizenden zuchten onder vaccinatiedwang
en dat de doktoren ten onrechte de vaccinatie
steeds hebben voorgesteld als een onschuldige
operatie. Het middel is echter erger dan de
kwaal. In Nederland sterven meer kinderen
aan vaccinatie dan aan pokken. Thans is de
wetenschap fcankroc-t.
Mevrouw De Vries Bruins (S.-D.) acht
het gevaar voor pokken veel grooter dan 2D
jaar geleden- Van algeheele afschaffing van
den dwong mag geen sprake zijn. Thans zou dc
beste oplossing te vinden zijn in tijdelijke stop
zetting van vaccine-aflevering.
UTR. STRAAT 15 - Tel. 483
Wij vertegenwoordigen de bekende
De heer Krijger (C.-H.) ocht gewetens
bezwaren tegen vaccinotic een dwaling, doch hij
is tegen ^ndirectcn dwang. Het ontwerp gaat
hem dan ook niet ver genoeg.
De heer B ij 1 et v e 1 d (a.-r.) betoogt, dat
niemand ter wereld kan auntconen, dat vac
cinatie onschadelijk is Gezien het feit, dat
75 van onze bevolking niet of onvoldoende
is gevaccineerd, meent spreker dot geen ver
band mag werden gelegd tusschen een gunstig
sterftecijfer en de vaccinatie.
De lieer A a 1 b e r s e (R.-K.), acht de geva
ren bij niet-voccinatie grooter dan bij vacci
natie. De termijn van drie jaar in het ontwerp
gesteld, acht hij te lang
De heer Boon (V.-B.) bestrijdt den heer
Bijleveld.
Spr. wenscht de vrijheid te behouden voor
een ieder zich te doen vaccineeren en gaat dus
niet mee met mevr Do Vries Bruins, die de af
levering van vaccine wenscht step te zetten.
De termijn van 3 jaar in het ontwerp moet tot
1 juar worden teruggebracht.
De heer Van A a 11 e n (V.-D.) sluit zich
aan bij de heeren Boon en Aalberse.
De heeren Visscher (A.-R.) en L i n g-
b e e k (H. G. P.) verdedigen het ontwerp.
Dr. De Visser (C.-H.) meent, dat de
dwar.g niet mag worden opgeheven. Alleen be-
hcoren de bezwaarden vrijstelling te verkrijgen
evenals van dienstplicht.
Minister Slotemaker de Bruine be
toogt dnt hij niet voor zijn verantwoording kan
nemen het voortduren van den indirecten
dwang na de ingekomen medische adviezen.
Met stopzetting van de aflevering der vaccine
zou men een klap geven aan het vertrouwen
van ons volk in de vaccinatie. Spr. handhaaft
den termijn van 3 jaar welke noodig is om
het onderzoek in rustige sfeer te doen geschie
den.
Het amendement-Kersten (algeheele intrek
king der bepalingen betreffende de verplichte
vaccinatie) is verworpen met 66 tegen 14 stem.
men.
Het amcnd^ment-Bijleveld (afschaffing vac-
cinedwang, doch maatregelen bij pokkenge-
vaar) wordt verworpen met 63 tegen 17 stem
men.
Bet amendement der commissie van rappor
teurs (stellen van een termijn van 1 jaar in
plaats van 5 jaar), wordt aangenomen met 55
tegen 25 stemmen.
Het ontwerp wordt aangenomen met 77 te
gen 1 stem (-lie van den heer Bulten).
De Kamer is vervolgens op reces gegaan.
EEN EEUW JOURNALISTIEK.
n
Jubileum nummer van het Han
delsblad.
Den vijfden Januari 1823 verscheen het eer
ste nummei van het Algemeen Handelsblad,
zoodat op vijf Januari von het volgend jaar
deze courant op een honderdjarig bestaan zal
kunnen terugzien. In verband met dit eeuw
feest is thans een jubileumnummer verschenen
in groot formaat, dat circa 120 bladzijden om
vat, on dat met uitzondering van den omslag,
geheel gedrukt is op een der rotatiepersen van
dit blad. Zeer velen hebben aan dit jubileum
nummer meegewerkt nagenoeg alle rubrieken
en ofdeelingen vindt men er in beschreven.
Zoo leest men een woord ter inleiding van Ir
A. Heldring, Mr. J. Knlff herdenkt honderd
jaar hoofdredactie de verhóud'ng tot de kerk,
de versleggcverij, het eerste ochtendblad, de
fotoredactie, kunst, toonecl, spoJt en land
bouw, d"t alles vindt men terug in deze om
vangrijke uitgave, die rijkelijk is voorzien van
illustraties naar teekeningen en foto's.
In zijn inleidend woord beschrijft Ir Heldring
de tank van de courant „Naast een nieuws-
gever is de courant van 1928 ook een huis
genoot, van wie men verwacht, dat hij zijn
mecr.ing over nlgemeene vraagstukken onbe
wimpeld zegthij moet ook ziin een raadge
ver, een vraagbaak. Maar over hoeveel dingen
en op hoeveel wijden moet d e huisgenoot riet
spreken: Men <*rscht van hem tegelijk ernst,
sjx»t, hoon, loftuitingen, sentiment, vermaak,
deftigheid, vertrouwelijkheid en boven alles be
trouwbaarheid. Daardoor heeft elke couiant
eenigc kans een bonte warwinkel te worden,
waaraan elk karakter zou ontbreken, indien ei
niet de speciale journalistieke kunst ware, hel
karakter te handhaven te midden van die ka-
|e!doscopisrhe warrel'ng von onderdeelen
Want hev karakter van een oude .gevestigde
courant brengt mede een groot gevoel van
yerontwoordriijkheid, dot jaarlijks stijgt me»
den ouderdom en de positie van het dagblad
Een ouderdom van honderd jaren eischt een
verantwoordelijkheidsgevoel van de redart'e,
dat deze zou kunnen deen huiveren, indien
daar tijd voor ware. Maar daarvoor is geen
tijd, evenmin als er fe:telijk ooit rust is in di-
wercH zord*T st'lstnnd. waar men voortdurend
overstroomd wordt dcor telegrammen, telefo
nische mededeeMngen, ingezonden stukken en
berichten van medewerkers, ware het niet d~t
do gewoonte den mensch rust doet vinden in
het onrustige.**-
IR. A. FLATE f
EEN BEZIELENDE FJGVÜR VOOR
HANDEL, NIJVERHEID EN
SCHEEPVAART
TE ROTTERDAM OP 82-IARIGEN
LEEFTIJD OVERLEuEN
Gistermorgen is Dr. A Plate tc Rotterdam
in oen ouderdom van 82 jaren overleden.
Hij was den 26sten Mei 1845 tc RotterJam
geboren. Als jongen van jaar kwam hij op
kantoor bij de graanhandeloren Gebr. van Stolk,
met niet meer schoolkennis dan van hc'. uit
gebreid lager onderwijs. In het Leeskabinet
heeft hij in die dogen de lacunes, die hij voel
de, trachten oan tc vullen
Daarna trad hij in de firma van zijn vader.
C Ba'guerie Zoon, een goederenhandel. Dc
rcederij oefende echter spoedig groote aantrek
kingskracht op hem uit. In 166D schreef de
jonge Plate reeds een artikel over de stoom
vaart naar Amerika in De Economist en in
T371 richtte hij met jhr. Otto Ruchlin, onder
de firma Plate, Rcuchlin Co., een comman
ditaire vennootschap op voor diezelfde van;t
In 1873 is daaruit de N-.dcrlan 'sch-Amerikoan-
sche Stoomvaart-Mntschaopij voortgekomen,
ren nog kleine maatschappij met twee scheep
jes, die moei'iike jorrn voor den boeg hnd,
voordat zij in latere jaren haar groote vlucht
zou nemen
In 188D is P'ate overgegaan naar de rargn-
doorsfirma Wombersie en Zoon, welke in
nauwe relatie tot de N A S M. stonden
waarin hij is geb'even. totdat hij zich op het
laatst van 1903 uit de zaken terugtrok
Van 1887—1895 is hij lid van den Rotter-
dnm«chen gemeenteraad geweest. Vn T893
1897 en van 1905—1909 was Plate lid van de
Tweede Kamer.
De handels-, scheepvaart- en spoorwegzaken
wat en hier zijn soccialiteit. Vond de inmenging
van den staat in het particu'ier bedrijf een prin
cipieel tegenstander in hem, op het gebied der
belastingen ging hij verder dan zijn naaste
po'ilieke geestverwanten Van 1908 tot ziin
overlijden heeft hij deel uitgemaakt van de
Provinciale Staten van ZuH-Hol'and Van de
Kamer van Koophandel werd hif in 1876 lid en
haar voorzitter was hij van 1898—1908. in
welk laatste jaar hii vri'wi'lig aftrad, omdat hij
meende niet met de Kamer mede te kunnen
gaan, wanneer deze, znoo's hii verwachtte, een
rijkssubsidie voor scheepvaartonderncmingen
zou aanvragen, welke aanvrage intusschen locn
is uitgebleven.
In 1914 heeft de Groningsche Universiteit
P'ate met een doctoraat honoris causa vereerd,
dal door geen niet-universitnir gevormde zoo
zeer was verdiend, a's door hem.
Den 26sten Mei 1915 is hem door een com
missie uit den lande op zijn 70sten verjaardng
een huldeb'ijk aangeboden, waarbij de heer G.
H Hintzen een toespraak heeft gehouden die
de buitengemeene verdiensten van den jubilaris
op zon menig gebied in het licht ste'de
Dr Plate was commissoris van dc Ncderland-
sche Bank, de Ritterdamseho Bankverceniging,
de Nationale Levensvcrzekeringsbnnk cn de
Ned°r'ondsche Hande'svereenigirg, die hem in
het bijzonder na aap het hart lag. Hij is presi
dent geweest van de commissie van toezicht
der door de Nederlandse V gemeenten opge
richte Gemeentelijke Credicfcbank en hod zit
ting in vejscheHene besturen van instellingen
van openbaar nut.
In velerlei richting heeft hij in handel,
scheepvaart en nijverheid en voor doeleinden
van algemeen moatschanoelijken aard zijn be
zielende kracht loten uitgaan, nog lang nadat
hij reeds niet meer aan het actieve zakenleven
deelnam.
De regcering erkende zijr. groote verdiensten
door zijn benoeming tot ridder in de orde van
den NederlnnJschen Leeuw en Commandeur in
de orde van Oranje-Nn^sau.
De teraardebestelling van het stoffelijk over
schot zal Dinsdag plaats hebben tc half 2 op
de Begraafplaats Oud-Krolingen.
DE W1JKHUISHOUUDSTER.
Ecn denkbeeld dat veld w
Te Amsterdam wint het denkbeeld van d»
wijkhuishoudstcr veld. De dienstbodencommis-
sic heeft het indertijd geopperd als een der mid
delen tot leniging van den dienstbodennood
De Vereeniging voor Huisvrouwen is bezig h°t
denkbeeld in practischc uitvoering te brengen;
de beide huishoudscholen hebben cursussen in-'
gesteld tot opleiding van wijkhuishoudsters en
laatstelijk nu heeft de directeur der Arbeidsbeurs
besloten, na langdurig overleg met de vakcom-
missie van toezicht, om tot dc bemiddeling van
wijkhuishoudsters over te gaan Op die bemid
deling zou een subcommissie uit de vakcom
missie blijvend toezicht houden en omtrent de
geheele aangelegenheid zal overleg gepleegd
worden met de directrices der huishoudscho
len, opdat door beide gemeente-instellingen in
dezelfde richting wordt gearbeid.
Uit den aard der zaak moet in de piokiijk
blijken, in hoeverre het allerwege gepropa
geerde denkbeeld der wijkhuishoudsters vt-or
verwezenlijking vatbaar is; tal van pvoblcrr.cn
zoools de te stellen eischen van praktische ge
schiktheid, de belooning, enz. zullen om op
lossing vragen Voorloopig achtte de vakcom»
rr'ssie al te nauwe preciseering ovvbod-g,
zoowel wat de omschrijving van de 1 'netie,
als wat de te stellen eischcn aangaat In het
kott, men heeft behoefte aan vrouwen, die de
huisvrouw vervangen of bijstaan en ven ze lf
sprekend k^n dat het best geschieden dooi
meisjes en vrouwen, die von alle huishoudelij
ke werkzaamheden op de hoogte zijn.
Vrouwelijke personen, die de vrouw des
huizes in bijzondere omstand gheden, b v.
ziekte, tijdelijk kunnen vervangen, of hoor,
wanneer zij het bijzonder volhandig heeft,
kunnen bijstaan, kunnen zich dus wenden cm
ploatrig bij de Arbeidsbeurs, aan de speciale
afdceüg voor wiikhuishoudsters, eiken motgen
van 1014 tot U14 uur
Huisvrouwen, die behoefte hebben aan zoo-
dan'ge hulp, kunnen den geheelen dag. dwz.
van 8 uur v.m. tot 5 uur n.m., telefonisch aan
vraag doen.
NOG EEN MARKETENSTER
HOE JUFFROUW BUT'l ER DRIE-JAAR
LANG HET VADERLAND DIENDE
GESTRAFT MET KAMER-ARREST!
Een belangstellend lezer schrijft ons i
In Uw blad van Donderdagavond 15 dezer
los ik met interesse het bericht betreffende
het gouden huwelijksfeest van het echt pear
van den Boom—van Ginneken te Bergen op
Zoom, waarvan de vrouw tegelijk het feit
herdacht, dat zij 65 jaar geleden voor het
eerst met de trocpcnafdeelirgen meetrok om.
versnopei ingen te verkoopen.
Het vruugtecken achter het boven het - be
richtje geplaatste kopje „De luatste der mar
ketentsters geeft mij aanleiding dc gastvrij
heid van Uw blad in te roepen voor het
volgende
Annncke van Ginneken zal misschien wel
de oudste der nog levende ex-mnrkctcntsters
zijn, doch zij is niet de laatste. In VeJsen
Noord (tot voor kort Wijk er oog), het ge
deelte van dc gemeente Velsen, dot ten Noor
den van het Noordzeekar#al ligt, woont het
echtpaar Butter—de Graaf, waarvan de man
ir. 1878 q!s vrijwilliger bij het 2e Regiment
Vestingartillerie in d enst trad met gar,nizocn
Amsterdam, Oranje Nassau kazerne Buna 3
jaar ieter was er een woschbaus nocdig en
Butter, die een blurco- strafregister had cn
het intusschen tot kanonnier Ie klos had ge-
biucht, werd als zoodanig benoemd, op voor
waarde, dot hij in het huwelijk trod Aldus
geschiedde (de jongelui waren toen 22 jaar
cud) en het jonggetrouwde vrouwtje moest
Kaar <ntrck in de kozorne nemen, waar ze
met hoor man niet alleen de wasch van on
geveer 100 land dienaars te verzorgen kreeg,
doch ook koffie, thee en versnaperingen ver
kocht. Een jaur later werd het echtpaar in
functie naar Noorden overgeplaatst cn hier
was het, dot Mej. Butterde Graaf, behalve
dot zij in de kazerne met de zorg voor het
uiterlijk van den vesting-nrtiUerist en riet
minder voor zijn innerlijk belast Was, met
den troep er op uit trok. getooid in uniform
en aan een riem over d?n schouder het be
roemde vaatje dragende, gevuld met een
vocht, woor Schii dam meer van weet. Bij de
rust verdrongen de „jongens" z'ch om haar
heen, in een mandje vocrdi zij 2 cf 3 glaas
jes mee, en dan werden de dorstige kelen ge
laafd. A's de troep naar Oldebroek ging om
te kompeeren, ging ook zij mee en er wa.en
dagen, dal onze landsverdedigers van de ves
ting kans zagen om bijna 100 kon degelijke
HoMondsche „genever" naar binnen te wer
ken. A!s marketentster was Mej Butter of
ficieel bij den troep ingedeeld, zii hod don
ook uniform, zwarte japon, een wit en een
rocd schortje, die over eiknor gedragen wer
den en een hoed met een kokarde Als zijrde
ingedeeld bij dezelfde oompie als haar echt
genoot, moest zij zich des Zaterdags een
inspectie van haar in de kazerne gelegen wo
ning loten we'gevallen cn de luit kon nooit
nrd°rs dan tevreden zijn over hnor proper
heid.
Dat marketentsters op en top soldaat wa
ren. blijkt nog hieruit, dat onze geachte ver
zorgster van de hoop des vaderlands tijdens
h*ar loopbaan neg eens officieel met 4 da
gen „kamerarrest" gestraft is geweest Voor
welk feit vertelde zij mij niet.
Met de invoering van het cantinestolsel
verloor hnor functie haar reden van bestaan
en den 5 December 1884 „zwaaide" zij met
ha or man of, na gedurende ruim 3 jaar met
groote getrouwheid hun militaire plichten to
hebben vervuld. Later heeft Butter nog ge
durende 26 jaar het land als fortwachter ge
diend, ti'dcns de mobilisatie cp het fort Vel
sen cn hier kon zijn vrouw nog weercp-
nieuw haar hart ophalen door voor de jon
gens bier- koffie, thee, chocolade enz. te
schenken en bovendien ze „Kwarto" te ver
korpen. enorme hoeveelheden „Kwotto".
Hef blijkt dus, dat er in ons land nog ten*
minste twee en zeer waarschijnlijk rijn er
nog meer vrouwen leven, die indertijd de
typische functie van marketentster hebben
vervuld.
Zij. die hef stelsel van plaatselijke keuze
bestrijden met het argument, dat dc onthou
ding von alcohol moet groeien cn ook groeit
in de volkspsyche, vinden in het bovenstaan
de een bevestiging van hun opvattingter-
wiil 50 joar geleden onze la-dsvordedigors
zich „en marche" met den inhoud van het
morketentriervantje laafden, doen zij het nu
met Kwotta, andere merken niet tc ra ge-
scroken Of zou ook. de opheffing von het
instituut tot deze smaak-wijziging een weinig
hebben bijgedragen
DE ONBEWAAKTE OVERWEGEN.
Weer bijna een slachtoffer to
Zegge.
Op den onbewaakten overweg te Zegge, waar
ai eerder slachtoffers te betreuren waren, is
zekere P. Ditvorst, uit Bergen op Zoom. op het
nippertje aan den dood ontsnapt Op een hon
denkar gezeten, kwam de man, die cenigszins
hordhoorend is en bovendien wegens de koude
een stuk oliezeil over het hoofd geslagen had,
ui: de richting Roosendaal over den onbewaak
ten overweg, juist toen daar een trein uit
Roosendaal passeerde De hondenkar werd door
den locomotief gegrepen en ren eind meege
sleurd, waardoor hel voertuig ernstig werd be
schadigd. De begeleider werd daarbij van den
wagen geslingerd en kwam, wonder boven won
der, met den schrik vrij. De hond echter liep
renige verwondingen op. De machinist, die, to
loot om het ongeval te voorkomen, het gevaar
zag, heeft onmidde'lijk«met a'le macht geremd,
waaraan vermoedelijk te danken was, dat het
ongeluk nog zoo goed is afgeloopen.
(Msb.)
Ook bij Borculo onbewaokto
overwegen.
Naar de Tel verneemt, zullen de spoorover
wegen in den grintweg van Ruurlo raar Neede,
welke ten Oosten en ten Westen van de kom
ven Borculo liggen, niet meer afgesloten wor
den. De wachterswoningen zullen worden afge
broken. ten einde een onbelemmerd uitzicht to
verkrijgen.
