26e Taargang No. 153 AM E RS FOO RTSC H DAGBLAD „DE EEMLANDER" 28 dSS&W
ONRECHTMATIG BEZIT.
TWEEDE BLAD.
FEUILLETON.
UIT
''AATS^Ü^NT
Op veczoJeervol ontslagen dr. E. J. O.
Wiebols ahC leeraer aan de RJi.B.S. te Put-
merend en benoemd als zoodanig K. P. Post-
me, leer^an aan de R. H. B. Scholen te Hoorn
en EnkhuiJ?n. Wederom tijdelijk benoemd tot
leerores aan de R.H.B.S. te Helwood mej. A.
de Grootidem tot leerares aan de R.H.B.S.
te Roermond mej. T. Bruining.
Toegekend de zilveren eere-medaille der
Oranje-Nassau-orde aan J. F. van Diepenbeek
te Amsterdam en aan P. A. J. de Bruijn, or
ganist van de RK. Kerk te Rijzenburg.
KON «TESL.
Met ingang van 22 December is To. de vice-
admirael J. H. Zeeman eervol ontheven van d©
betrekking van chef der afdeeling materieel
bij het departement van marine. 2o. aan ge
noemden vice-admiraal op zijn verzoek wegens
langdurigen dienst eervol ontslag vrit den zee
dienst verleend onder dankbetuiging voor de
vele goede cn gewichtige diensten door hem
aan en lande bewezen. De betrekking van chef
der afd. njaterieel bij het departement van
marine opgedragen aan den schout bij ncht
Jhr. G. L. Schorer,
Bevorderd tot kapitein ter zee de kapitein
luitenant ter zee R. H. Amtzenius en B. Kruys.
Tot kapitein-luitenant ter zee de kapitein ter
Jee Te klasse F W. Koster cn tot luitenant ter
zee Te klas de luitenant ter zee 2e klasse J. B.
de Meester.
Bevorderd tot kolonel der mariniers de lui
tenant-kolonel der mariniers J. Oele.
Benoemd tot lid, tevens voorzitter, van don
militairen pensioenraad de vice-admiraal J. H.
Zeeman. Met ingang ven 22 December j.l. be
noemd tot luitenant ter zee 3e klasse bij de
Koninklijke marine-reserve J. J. Bakker, H.
Dorré, A. P. Blok, G. H. Schaap en A. de Bost.
Bevorderd met ingang van T Januari tot offi-
vier van den marine stoomvaartdienst Te klasse
die der 2e klasse W. Morée en J. ten Cate, de
titulaire rang van officier van den marino-
stoomvaartdienst eerste klos verleend aan de
officieren vn de marine tweede klas M. P. J.
Poser en K. Bolk.
Bevorderd tot kapitein der rnariniprs de
eerste luitenant der mariniers F. C. W. .Mi-
chaelis.
Bij beschikking van de nminister van ar
beid is benoemd tot tijdelijk technische amb
tenaar voor het stoomwezen de heer H. Jon
ker te Helder.
Met ingang van T Januari 7928 op verzoek
eervol ontslagen de reserve eerste luitenant
P. van Wigeheren, van het 22ste regiment.
NEDERLAND EN ZWITSERLAND.
Samenstelling der verzoenings
commissie.
De Zwitsersche regeering heeft de samen
stelling bekend gemaakt van de verzoenings
commissie die overeenkomstig het tusschen
Nederland en Zwitserland gesloten verzoe
ningsverdrag bij eventueele geschillen tus
schen Nederland en Zwitserland zal moeten
trachten, een voor beide landen aannemelijke
regeling tot stand te brengen. Beide landen
hebben tot voorzitter van deze verzoenings
commissie benoemd den Italiaan Scialoja. Tot
leden zijn gekozen prof. Van Eysinga, het
Zwitscrschc lid van den Stendenraad dr. G.
Keiler, de Zweedsche minister van biritenland-
sche zaken Lóvgren en de Luxemburgsche mi
nister van Staat en voorzitter der Kamer
Reuter.
HET ONGEVAL MET DE FAMILIE VAN
NIEROP.
De toestand van mejuffrouw Emilie van
Nierop, die in het Wilhelminagasthuis is op
genomen, is bevredigend.
De verassching van de stoffelijke omhul
sels van den heer en mevrouw Dr A. S. van
Nerop en dochter zol op 29 December a s. ge
schieden, des middags na aankomst van den
trein van 13.75 uur te Westcrveld.
BEN BRIEL ZONDER ELECTRISCH
LICHT.
Tn Den Briel heeft men den geheelen twee
den Kerstavond zonder electrisch licht geze-
HET VLEESCH-
V* VERGIFTIGINGSGEVAL TE
NIEUW-VENNEP
DE LANDBOUWER VEROORDEELD
TOT F 150 BOETE
DE ZAAK TEGEN DEN SLAGER
AANGEHOUDEN
Voor den Kantonrechter te Haarlemmer
meer stond terecht de slager F. J. te Nieuw-
Vennep.
Verdachte had zich te verantwoorden, dat
hij in de maand October 1.1. deelen van een
gestorven paard had vervoerd, die niet van
een goedkeuringsmerk voorzien waren. Uit de
getuigeverklaringen bleek, dat de landbouwer
G. W. te Haarlemmermeer, een veulen had,
dat eenigen tijd onder behandeling was ge
weest ven een dierenarts en dot ten gevolge
van de ziekte waaraan het leed was gestor
ven W. had nu in palats van aangifte te
doen, het veulen aan verdachte gegeven, met
de mededeeling, dat het niet goed was voor
consumptie. Verdachte had daarop het veu
len medegenomen naar zijn huis. Toen ver
dachte het geslacht had, vond* hij dat er nog
wel goede stukken bij waren om te worden
gegeten, zoodat hij het bij zijn klonten ver
kocht voor goed vleesch Het gevolg hiervan
was, dot de menschen die van dat vleesch ge
geten hadden, ernstig ziek zijn geworden. Ver
dachte gaf toe, dat hij wist, dat het vleesch
niet goed was. Daarop zijn de resten van dat
vleesch door den vlceschkeuringsdienst ach
terhaald en in beslag genomen. Bij het onder
zoek bleek, dat alle stukken vleesch die van
het veulen afkomstig waren, vergiftigd waren,
met perasietjes B. De zaak kon nu niet ver
der worden behandeld omdat de hoofdgetuige
niet verschenen was, zoodat zc werd aange
houden tot de eerstvolgende zitting.
G. W„ landbouwer te Haarlemmermeer, had
zich te verantwoorden, dat hij in de maand
November 1.1. een gestorven veulen heeft doen
vervoeren, door den slager F. J. te Nieuw-
Vennep, zonder daarvan aangifte tc doen.
Verdachte verdedigde zich door voot te
geven, dot het hem niet bekend was, dat hij
daarvan aangifte had moeten doen. want dat
werd door de boeren niet gedaan. Hij had
daarvoor nog drie landbouwers els getuigen
medctrebracht, die datzelfde kwamen verkla
ren. Het schijnt dot veehouders nog niet van
den ernst van den Vleeschkeuringsdienst door
drongen zijn.
Zoo werd tegen verdachte f 150 boete ge-
ëischt of 25 dagen.
De Kantonrechter, die hem den ernst van
het feit nog eens onder het oog bracht, kon
zich vereenigen met den eisch en veroordeel
de hem conform.
Ir. J. M. W. VAN ELZEL1NGEN. t
Ir. J. M. W. van Elzclingen, wiens overlijden
Is gemeld, behaalde aan de toenmalige Poly
technische School, thans Technische Hooge-
sohool, te Delft, het diploma van civiel-inge-
nieur. Hij werd daarna benoemd tot ingenieur
in algemeenen dienst bij den rijkswaterstaat,
vervolgens tot Ingenieur van den Prov. Water
staat in Zeeland, in 1898 tot hoofdingenieur
van den Prov. Waterstaat in Zuid-Holland,
welke functie hij tot zijn overlijden bekleedde
De heer Van Elzelingen had verder zitting
in den Raad van Arbitrage voor het Bouwbe-
bedrijf, den Ziridörzceraad, de Lauwerzcecom-
missie en de Lingecommissie.
A. CHR. VEENHUyZEN.
Omtrent de loopbaan van den te Rijswijk
overleden oord-resident van Rioorw, den heer
A. Ch, Veenhuyzen, kan het volgende worden
gemeld
Geboren op 25 Moart 1864 te Batavia werd
de heer Veenhuyzen in '86 ter beschikking
gesteld van den Gouv.Generaal, om in den
burgerlijken dienst in Ned. Indië te worden
benoemd. In T889 werd hij controleur 2e
klasse, in 1895 Te lel., met ingang van 6 JuK
T909 werd hij benoemd tot assistent-resident
van Celebes en enderhoorigheden, en drie ja
ren later werd hij assistent-resident van Beng-
kelis (Oostkust Sumatra). Zijn benoeming tot
resident van Riouw volgde in Maart T9I4, uit
welke functie hem in April T916 eervol ont
slag werd verleend, onder toekenning van pen-
ALBARDA'S KERSTREDE
GROOTE GEBEURTENISSEN
STAAN IN 1928 VOOR DE DEUR
WIJ LEVEN OP EEN VULKAAN
Door de Federatie Amsterdam der S.D.A.P.
werd Eerste-Kerst-morgen in het Concertge
bouw een openbare Kerstvergadering gehou
den waar het Tweede Kamerlid J. W. Albnrda
zijn jaarlijksche rede hield.
Nadat door de Zangvereeniging „Kirnst en
Strijd" een drietal liederen waren ten gchoorc
gebracht was het woord aan den spreker.
Deze begon met te wijzen op den algemeenen
politiekcn toestand, die niet veel beter is dan
in 1914. We leven op een vulkaan, zei spr.
en elk oogenbb'k kan een oorlog uitbreken. Dat
moet voorkomen worden. Daarom moest men
komen tot internationale overeenkomsten. De
stichting van den Volkenbond is, een overwin
ning van een nieuw beginsel. Wonneer die Vol
kenbond nog niet bereikt wat men wel wenscht
en nog geen oorlog zou kunnen voorkomen,
don moet daarvoor gestreden worden De
Volkenbond is toch een afspiegeling van de
Regeerirgen. Hoe meer dus de arbeiders In
vloed uitoefenen op dc Regeeringen, hoe meer
hun stem zol gehoord worden in den Volken
bond.
Groote gebeurtenissen in dat opzicht staan
in 1928 voor de deur.
Er moeten verkiezingen plaats hebben in
Duitschlnnd, Engeland en Frankrijk. Die ver
kiezingen kunnen grooten invloed hebben. Dien
verkiezingstrijd ziet spr, met belangstelling te
gemoet, temeer nu gebleken is, dot in andere
landen een nieuw ëlan van de socialistische
arbeiders uitgaat. De verkiezingsstrijd kan
grooten invloed hebben op de bevordering van
den vrede.
Voorts wijst spr. op dc belangrijke voorstel
len, die Rusland te Genëve heeft gedaan be
treffende ontwapening. Spr. meent dat volle
dige ontwoponing nog niet mogelijk zou zijn.
Wanneer dat gebeurt dan kon het alleen ge
baseerd zijn op vertrouwen. Dat vertrouwen
kon er zijn als er is een scherpe controle,
waaraan niets kan ontsnappen. Dat kan alleen
in democratische landen, waar het volk vrij
heid van spreken heeft en de pers vrijheid
van schrijven. Die waarborgen ontbreken in
Rusland Rusland is nog het land der gehei
men, dat in verbinding staat met Azië, het land
der diepste geheimen.
Ruslands voorstellen moeten dus gevolgd
worden door de liquidatie van de dictatuur ip
dat land.
Sprekende over het fascisme meent spr dat
die niet kap standhouden. Dc democratie zal ook
baonbreken in die Zuidelijke fascistische landen
misschien wel met geweld; het fascisme is een
opstokel tegen dc ontwapening.
Ook in Nederland gaan we onverdroten
voort tc strijden tegen de ontwapening. Wat
daar reeds voor gedaan is, wordt door spr.
in herinnering gebracht. Spr. is er van over
tuigd, dat er onder de rechtsche kiezers dui
zenden zijn, die ook voorstanders zijn van de
ontwapening De gedochte der ontwapening
moet verder doordringen in alle gelederen on
zer bevolking.
Reeds zouden we veel verder zijn als in 1925
was tot stand gekomen een regeering van
Roomsch-Katholieken, Vrijz. Democraten en
Soc. Democraten. Door den onwil van de R.K.
Staatspartij hebben we nu dit cxtra-parlemcn-
tair kabinet. Toch, meent spr., leeft er in de
R K. Soatsportij meer democratie dan men
denkt. Telkens komt dit nnar voren, maar wan
neer men denkt dot het tot een daad zal ko
men, gebeurt er niets. Er moet in dia partij
een man opstaan met een machtig demoernti-
schen wil.
Ons land is een land waar het fascisme geen
vat en het communisme geen kans heeft. War
neer, vraagt spr. verder, zal het socialisme ze
gevieren. Dat zal gebeuren, wanneer de krach
ten die daar sluimeren zullen gewekt zijn. Het
wekken van die krachten is niet moeilijk zegt
spr., moor die kroohten moeten behcerscht zijn
zoools een rivier beheerscht wordt in zijn
bedding.
Men wil beweren dot het socialisme begint
te vcrblecken Dal verweet men ons ook 25
jaar geleden. Echter niets is minder waar don
dat. Dagclijksch wordt gewerkt aan dat ideaal
Spr roept ieder op mee te streven naar het
ideaal van het socialisme, (applaus).
Nadat nog eonige liederen waren gezongen
ging de druk bezochte vergadering onder het
zingen van dc Internationale uiteen.
TREIN VER TRAGINGEN
SNEEUW EN WIND
DE OORZAAK
DE IJZEL
EN HET ELECTRISCHE NET
De vertragingen in den treinenloop, die
zich ir. de laatste dagen over vrijwel het ge-
heele land hebben voorgedaan, zijn behalve
aen den sneeuwval tevens te wijten aan hevige
winden, die op sommige plaatsen, vooral tus
schen Krommenie en Velsen, geleid hebben
tot omverwerping van telegraaf- en telefoon
palen.
Zoo reed Maandagavond de sneltrein van
Amsterdam naar Helder, die eerstgenoemde
stad om 9 u. 25 verlaat, in eenigc der over
de spoorbaan verspreid liggende telegraafdte-
den, met het gevolg dat Helder slechts na twee
uur vertraging beieikt kon worden. Vonz«-lf
sprekend heeft de verbreking der telefonische
en telegrafische communicatie langs de lijnen
tot nieuw oponthoud aanleiding gegeven.
Maar behalve deze plaatselijke storingen,
zijn dc meeste vertragingen ontstaan door het
insneeuwen der wissels. Het best houden zich
nog de wissels, die met de hand getrokken
worden, maar de automatisch werkende geven
tot allerlei moeilijkheden aanleiding. Ook de
ijze! heeft, zij het ditmaal in geringe mate,
den dienst op het electrische net Zaterdag
avond vertraagd De proeven, die er tegen ge
nomen worden door de bovenleiding te ver
warmen en don met krabbers schoon tc slij
pen, kunnen voorloopig geslaagd heeten. Uit
Amsterdam zijn tenntinste gunstige berichten
dienaangaande in Utrecht ontvangen, zoodot
men op dien weg de onderzoekingen voortzet.
Deze verwormingsproeven zijn echter naar
aan het Hbl. heeft medegedeeld, nogal kost
baar, omdat de schakeling der bovenleiding
tijdelijk veranderen mort, zoodra ijzelvorming
dreigt Daar dit snel moet kunnen gebeuren,
zal voorol de aanleg der te plaatsen schake
laars, die een vlugge bediening vereischen. op
punten waar zich geen personeel bevindt, nog
a' ge'd kosten Thans is men bezig dc kosten
van deze verwarmingsmethoden te bcrekc-
Pen.
De krabbers, die gelijktijdig in bedrijf zijn
gesteld, vindt men op het oogenblik in Haar
lem, Lcidschendom en Rotterdam. De moei
lijkheid bij deze wijze van ontijzcling is nu,
ernaar te streven, dat de krabbers den tij-
draad niet beschadigen op plaatsen, waar rich
geen ijzel op de draden heeft afgezet. Men
hoopt, dat de verwarming den ijzel zoodanig
week zal maken, dat hij er mcr een stompen
krabber afgeschuurd kan worden, hoewel de
bedoeling notuurlijk is, ijzelvorming zooveel
mogelijk tc voorkomen.
Wat de vertraging-zelf nog betreft, die met
de Kerstdagen natuurlijk eenigszins mede op
rekening der drukte komt, kan het Hbl. nog
berichten, dat gistermorgen twee treinen tus
schen Hoek van Hollend en Maassluis met be
stemming naaT eerstgenoemde plaats ondei-
weg zijn blijven steken. Ook hier was de
sneeuw oorzaak der stagnatie.
De trein uit Brussel, die eveneens met ver
traging in Rotterdam aankwam, heeft men,
om den goeden gang van zaken op het elec
trisch net niet te verstoren, over Gouda om
geleid Ten slotte arriveerden ook dc Hoek
van Holland-booten te lont Die van gister
morgen had 2% uur vertraging.
Te Rotterdam.
Omtrent de stagnatie in den treinenloop
naar aanleiding van de sneeuwval deelt men
uit Rotterdam mede. dat de dienst op de
elpctrische treinen normaal is. De stoomtrei
nen uit het Zuiden van gisteravond kwamen
Trr» kleine vertragingen dooT. De internatio
nale treinen en de treinen, die aansluiting
hebben op de booten, hadden vertragingen
van een I uur cn meer.
I. G. HOOGERHE1DE. f
In den ouderdom van 39 jaar is m Zwitser
land overleden de officier van gezondheid Te
kl. van het leger in Nederl. Oost-Indië I. G
Hoogerheide, chef van het hispitaal der Kolo
niale Rcserven.
MGR. A. J. CALLIER.
Naar men aan de Msb. meldt, was de to- -
stand van Z. D. H. Mgr. A. J. Collier, bis
schop van Haarlem gisteravond dezelfde 3 la
'n den middag.
BOTSING TUSSCHEN
TRAMS
VERMOEDELIJK TENGEVOLGE
DER SNEEUWJACHT
VIJF GEWONDEN
Moandagovond te half 12 vertrok een mo
torwagen met drie bijwagens van Middelburg in
de richting Vlissingen. Voordat zulks bemerkt
was, is deze trom door den wissel voorbij Mid
delhui g gereden, waar een tram uit Vlissingen
moest passeeren. Halverwege Abcele bemerkte
dc bestuurder van de Middclburgsche trom,
dat hij tc ver doorgereden was en stopte. Van
de richting Vlissingen kwam een tram, bestaan
de uit een motorwagen, twee bijwagens, weer
een motorwagen en twee bijwagens en tenslotte
nog een motorwagen. De trein was aldus
samengesteld in verband met den hevigen
sneeuwval en werd bestuurd door den 53-jari-
gen Edelman Vermoedelijk tengevolge van de
sneeuwjacht bemerkte E. niet de stilstaande
trom en reed op deze in De voorbalcons van
beide motorwagens werden in elkaar gedrukt,
terwijl ook een ba Icon van een der bijwagens
vernield werd. Edelman werd zeer ernstig ge
wond hij kreeg een ruggegreat-fraduur. Vier
passagiers van de tram uit Vlissingen werden
eveneens gewond, van wie een heer ernstig.
Spoedig arriveerden uit Vlissingen drie dok
ters, die dc eerste hulp verleenden. Ook het
Roode Kruis uit Vlissingen was spoedig ter
plaatse en belastte zich met het vervoer der
gewonden. Deze werden per auto naar het
ziekenhuis tc Middelburg overgebracht.
De politie heeft onmiddellijk een onderzoek
ingestold. De beide motorwagens werden in
beslag genomen, doch zijn later weer vrijge
geven. Hedenmorgen was het verkeer op de
lijn weer hersteld.
HOOG WATER
DE DIJK VAN DE BOLKSEEEK
DOORGEBROKEN
HONDERDEN HE.CTAREN
ONDER WATER
Men meldt uit Deventer
Door den geweldigen watcraanvoer is m den
nacht van Maandag op Dinsdag in de buurt
schap Gelselaar dc noordelijke dijk van do
Bolksboek doorgebroken op dezelfde plaats als
in Juli j.l.
Gistermiddag baande het water zich met
kracht een weg door de reeds ongeveer T5 m-
broedc opening.
Onder Gelselaor en Markelosche Broek staan
honderden hectaren weiland onder water. Ook
de wegen staan blank en een aantal boerde
rijen liggen geheel geïsoleerd.
Veel ingekuilde aardappelen en veevoer
kunnen als verloren worden beschouwd. Dit Is
reeds de vijfde doorbraak van beteekenis in
ëén jaar tijds. De ingevallen vorst verergert
den toestond nog aanmerkelijk.
De Maas valt.
Uit Maastricht wordt gemeld dot de Mêös
vallende is. De stond was gistermorgen 2.ÓT
m. en gistermiddag 2.75 m.
PROF. BUYTENDUK NAAR LEIDEN?
In dc vacoture-Einthovcn.
Noor de Tel. verneemt is met zeer groot*
waarschijnlijkheid dezer dagen de benoeming
te verwachten van prof. dr. F. J. J. Buyten-
dijk, momenteel hoogleeroor m H physiologic
te Groningen, tot hoogleeroor in hetzelfde vak
te Leiden, als opvolger van wijlen- prof. dr.
Einthoven.
KOLENDAMPVERGIFTIGING.
Een doodc.
Toen de mijnwerker Mertens Vrijdagavond
in Bocholtz in zijn woning terugkeerde, vond
hij zijn geheele familie bewusteloos, tenge
volge van kolendompveigiftiging. De ouders
von M. cn zijn tweejarig kindje konden lot be
wustzijn worden gebracht. Zijn echtgenootc is
evenwel Zondag in het ziekenhuis te Heerlen
overleden.
Jm
Naar het Engelsch van G i yd
Door Mr. G. KELLER.
46
Zijn laatste woorden waren overstemd door
een steeds toenemend rumoer, eenige der hee-
ren stonden op, evenels hij zelf, vuisten bal
den zich automatisch, donkere oogen schoten
vuur, doch de man zog er zoo uit, dat enkel
de vurigsten binnenmonds durfden brommen
„Verrader".
De gastheer, die het eerst zijn kalmte had
herkregen, vroeg met een gebaar van zijn
blanke hand stilte.
„In aanmerking genomen het verschil van
Inzicht tusschen dit gezelschap en graaf SwL..
en Pan Mlodniski", verbeterde hij zich, „meen
5k niet ongastvrij geheeten te mogen worden,
indien ik opmerk, dnt de atmosfeer van deze
woning hem bijzonder onaangenaam moet
wezerr".
De gebaarde heer zocht zijn hoed, niet ver
stoord, veeleer bedroefd.
„Ik vertrek, wees daar maar niet bang voor.
En ik kom niet terug, hoe wel het mij niet
onmogelijk toeschijnt, dat we elkander op een
of ander slagveld zullen wederzien, strijdende
aan dezelfde zijde, loten wij hopen".
Hij maakte een beleefde buiging, en begaf
zich, het hoofd omhoog, naar de voor hem
geopende deur. Bij de deur keerde hij zich
om en onder een doodsche stilte zei hijl
„Het zal wel overbodig zijn, meen ik, u te
verzekeren, dat geen woord dat ik binnen
deze muren of elders heb gehoord, onder geen
enkele omstandigheid over mijn lippen zal
komen".
Het was inderdaad overbodig. Zelfs zij die
het woord „Verrader" nog geen minuut ge
leden hadden gemompeld, antwoordden slechts
met een plechtige buiging. Zij kenden de ech
te verraders te goed om zich op dat punt te
vergissen.
In het duister van den Novemberavond
stapte Tadeusz Swigello met plotseling ver
anderde houding voort Het hoofd, zoo trotsch
opgeheven zoolang hij tegenstanders tegen
over zich zag, zonk nu een weinig op zijn
borst Hoewel olies geloopen was in den geest
onberispelijken salonstijl, had hij niettemin
hetzelfde gevoel alsof hij de trappen was af
geworpen. En de mannen, die hem uit hun
midden hadden gebannen, waren toch allen
zijn kameraden, zijn gelijken, door geboorte
en traditie. Do grijze graaf, die hem de deur
had gewezen, had zij aan zij met zijn vader
gestreden. Duizenderlei bonden verbond zijn
naam met den hunne en toen hij eenige weken
op het tooneel van beroering was versche
nen, had zijn instinct hem tot hen doen gaan,
hoezeer hij ook aan hun succes twijfelde.
Hoe was hij er toe gekomen zich naar he»
land in opstand te begeven Tadeusz zou do»
zelf moeilijk hebben kunnen zeggen. Het af
schuwelijke afscheid in het woud was gevolgd
door een tijdperk, waarin zijn gansche geest in
opstand was gekomen en de schok had hem
doen afwijken van zijn levenspad, dat hij zich
met zooveel inspanning had gebaand en dat
hij tot nog toe zoo trouw had bewandeld.
Toen de geestelijke aardbeving voorbij was,
bevond hij zich te Warschau, gelijk het slacht
offer van een wezenlijke aardbeving zich bui
ten zijn huis zal bevinden, op straat gewoi-
pen door de kracht der elementen.
Toen hij te Krokau was teruggekeerd met
het wanhopige gevoel, dat hij alles had ver
loren, vernam hij, dat er in Polen opnieuw op
stand was uitgebroken En toen gebeurde het
onverwachte. Witek had volkomen recht zijn
broeder een vat van verrassingen te noemen.
Tien minuten waren voldoende geweest om
een omwenteling bij hem teweeg te brengen.
In dat tijdsbestek had hij. de voorzichtige,
koelbloedige Tadeusz, al zijn toekomstplan
nen overboord geworpen met hetzelfde ge
mak als waarmee Witek zijn sigaretten-
stompjes wegwierp. Welke waarde had dat
alles thans voor hem, nu zij daar nimmer in
zou kunnen deelen, de vrouw die hij gedacht
had te beminnen, maar die buiten zijn fantasie
niet in werkelijkheid bestond. Misschien zou
In de warreling en gevaren van het politieke
strijdperk vergetelheid worden gevonden voor
de smartelijke teleurstelling en voor het kna
gende gevoel van vernedering.
Want het was vooral zijn trots, die onder
het gebeurde leed, bijna evenveel als zijn ge
voeligheid. Dat hij had gemeend om zichzelf
bemind te worden, om dan tot de ontdekking
te komen, dat hij niets meer was dan een pion
in het schaakspel, een onmisbaar stuk voor
het door haar gestelde probleem, was meer
dan Swigello's trots had kunnen verdragen.
Nu en dan kwamen wel Katya's hartstochte
lijke oogen, als In een visioen voor hem op
rijzen, daartegen protesteeren, maar de taal,
die zij tot hem sproken, was els een verzoe
king. waarnaar hij weigerde te luisteren.
Witek verlangde ook vurig om de grenzen
te overschrijden hij ontving evenwel gestreng
bevel bij Kazimira te blijven, en eindigde, ge
lijk altijd, met Tadeusz te gehoorzamen.
Ondanks dc moeilijkheden om een paspoort
te krijgen, een valsch paspoort, daar op den
naam der Swigello's notuurlijk geen te krij
gen was, wns er nog geen week verloopcn
sinds dc scheiding, of Tadeusz stapte uit op
het perron te Warschau
Zijn oanteekenboek bevatte tol van adressen
en hij begon met zich tot deze te wenden om
een duidelijk beeld te krijgen van wat er
eigenlijk aan de hand was. Voorzoover hij kon
nagaan, schoen men nog niet veel verder ge
komen te zijn dan tot praten, en weldra deed
dit gepraat bij hem een tamelijk verdrietig
licht opgaan Hij gevoelde zich niet in staat
om samen te werken met deze beschaafde
leegloopers, hij gevoelde dit zoo duidelijk,
omdat hij had geleerd het leven te beschou
wen van het standpunt van een ernstig wer
ker. Maar heden was hij zich daarvan ten volle
bewust geworden.
Wat moest er nu gebeuren vroeg hij zich
af, terwijl hij door de donkere straten wandel
de. Want er moest wat gebeuren Hij gevoeld*
geen roeping om stil te zitten uit vrees, dat
de herinnering aan het jongste verleden hem
zou blijven achtervolgen. In een broeinest van
politieke partijen, gelijk Warschau thans was,
moest toch wel een groep bestaan met welker
inzichten hij zou kunnen sympathiseeren.
De winter ging langzaam voorbij en de zo
mer deed zijn intrede in het land. De eerste
Doeme was bijeengeroepen en weer ontbon
den maar hoewel Tadeusz werk had gevon
den In een der groote fabrieken aan den bui
tenkant van de stad. zoodat hij vrij was van
de zorgen voor zijn dagelijksch brood, had
hij nog niets gevonden, waoraan hij zijn geest
en zijn kracht kon geven. Geen der politieke
Partijen of embryo's van partijen, die overal
verrezen, lokte hem aan. Natuurlijk waren er
nog de socialisten, maar de vooroordeelen van
den aristocraat en van den oprechten vader
lander hielden hem er van terug zich bij heti
aan te sluiten Zoo het toeval hem niet een
ouden schoolkameraad hnd doen ontmoeten
die vol vuur was over zijn nieuwe idealen cn
de geestdrifi koesterde van d«-n nieuweling in
de beweging, zou Tadeusz zich ongetwijfeld
niet bij de uiterste linkerzijde hebben aange
sloten. Het lot deed dien man zijn pad krui
sen in een zijner uren van diepe neerslachtig
heid cn eerst dronken zijn ooren en daarna
zijn hart dc woorden vol hartstocht in, welke
tot hem doordrongen Hier kon gesproken
worden von hartstocht, eer nog van fanatisme-
Zelfs terwijl rijn gezond verstand kritiek
oefende, werd zijn geest vervuld van ontroe
ring door de overtuiging, welke uit die woor
den sprak Wellicht zou hij bij de aanraking
met die vurige, roekelooze geesten de verge
telheid vinden, waarnaar hij haakte. Zoo hij
dan niet zijn vaderland kon dienen, zou hij
misschien de menschheid kunnen helpen.
Mom terds aan het einde van de eerste week
gevoelde hij zich teleurgesteld. Met bitterheid
had Tadeusz geconstateerd, dat de goden der
Poolsche socialisten zijn goden niet waren en
ook nooit konden zijn De schijnbare eenheid
was maar een schitterend opper\lak waaronder
zich de meest uiteenloopende elementen roer
den.
Wordt vervolgd.
