Plaatst „Keitjes"
Amersfoortsch Dagblad
Amersfoortsch
Dagblad.
PALTHE
MAISON VAN EIMEREN
Kleine advertentie in het
Afdeeling Advertent.e - Bureau.
Telefoon nos. 66 en 513.
HET ONGEVAL MET DE GOOISCHE
STOOMTRAM
Eerste Amerstoortsctie Stoompersinr.
„Quick"
„Permanent Waving"
Boerenjongens-Advocaat
MASSA'S SLIJTERIJ
Wij belasten ons met
het plaatsen van ad-
vertentiën in alle Bladen
zonder prijsverhooging.
HUMOR UIT HET BUITENLAND
VERSLAG VAN DE COMMISSIE VAN ONDERZOEK
IS ELECTRISCHE TRACTIE GEWENSCHT?
Verschenen is het verslag van het onder
zoek naar de oorzaken van het ongeval, dat
op 17 Augustus 1927 nabij Laten op dm
tramweg van de Gooische stoomtram heeft
plaats gehad. Hieraan wordt het volgende ont
leend
De commissie van onderzoek was samenge
steld als volgtir. A H. W. van der Vegt,
hoofdinspecteur-generaal dtr spoor- en tram
wegen te 's-Gravenhage, lid-voorzitterjhr.
ir. J. Roëll, directeur van de Westlondsche
Stoomtramwegmaatschappij te Loosduinen, P.
Moltnvaker, lid van de Eetste Kamer der Sta
ten Generaal te Utrecht, leden, terwijl aan de
commissie als secretaris was toegevoegd ir J.
Zijderlaan, adj.-ingenieur bij het Rijkstoezicht
op de Spoorwegen te 's-Gravenhoge.
In verband met de vele klachten, die om
trent de exploitatie van dc Gooische stoom
tram werden geuit en uit overweging, dat een
onregelmatige dienstuitvoering in nauw ver
band staat met de veiligheid van het verkeer,
hccflt de commissie haar onderzoek niet al
leen bepaald tot de oorzaken van het ongeval,
maar daarin ook opgenomen het onderzoek
naar do gegrondheid van de kluchten over dc
exploitatie en zich afgevraagd of welke wijze in
de toekomst verbetering is te verkrijgen.
Het ongeval.
Geconstateerd is, dat zoowel door de om
wonenden als door het tramwegpersoneel alle
mogelijke hulp is verleend, zoodat hun hier
voor een woord van lof toekomt, terwijl deze
lof zeker niet mag worden onthouden aan de
genecsheeren en verpleegsters, dio zoo kort
na het ongeval ter plaatse aanwezig waren.
De grootc vernieling, die locomotief 15 aan
het open rijtuig 34 heelt toegebracht, is niet
veroorzaakt omdat dit rijtuig van een lichte
constructie was, zooais wel beweerd is, want
dc open rijtuigen bij dc Gooische Stoomtram
kunnen, wat de gewichten betreft, de vergelij
king" met de gesloten voertuigen doorstaan, j
Aangenomen kan worden, dat de ernstige
beschadiging van dit rijtuig als volgt is ont
staan. Door de hevige botsing ontving loco
motief 13 een stoot vóór tegen den centraicn
buffer en, waar het zwaartepunt van deze
locomotief hooger ligt dan de buffer, ont
stond een kracht, die dc locomotief aan de
achterzijde deed lichten, waarbij de koppeling
is gebroken. De locomotiefbuffer kwam, mede
tengevolge van het gering hoogteverschil, dat
bestaat tusschen den onderkant van dezen buf
fer en dc bovenzijde van den rijtuigbuffer, op
den vloer van dit rijtuig cn drukte onder zijn
RECLAMES.
Van 1—4 regels 2.05, elke regel meer 030
U kunt er weer tegen
indien uw regenjas is gestoomd
en waterproof is gemaakt bij de
Stationsstraat 16b Tel. 344
gewicht de liggers van den balconvloer om
laag. De balconvloer kwam in aanraking met
dc achterplaat van de locomotief, welke op
haar beurt verbogen werd. De vloer boog
zoover door, dat de locomotief tegen het hel
lend vlak opgedrukt werd cn ten slotte met
de wielen op den balconvloer reed. De wielen
zakten niet direct door den vloer, wat zijn
verklaring daarin vindt, dat de locomotief ge
deeltelijk werd gedragen door de omgebogen
achterplaat.
Eerst ter hoogte van de voorste as van het
rijtuig is het rechter-achterwiel van dc loco
motief door den vloer gezakt, terwijl het lin-
kcrwie! naast de rijtuigbak viel.
Dc achterwand van de locomotief stootte
tegen dc kap van het rijtuig, welke slechts door
vier dwarsschotten en meerdere zijstijlen aan
het onderstel bevestigd is. Dit dak werd ach
teruit geschoven, waarbij de schotten en stij
len afbraken. Daar de locomotief in het rijtuig
drong, werd de kop over een groote lengte ach
teruit geduwd, die doorbij onder de kap van
het volgend rijtuig kwam en daarvan den voor
wand indrukte.
Bij de Maatschappij wordt als trek- en stooi-
tverk dc bekerkoppeling gebruikt. Bij dit
systeem doen de buffers alleen dienst bij het
rangeeren; gedurende den rit zijn de buffers
ver van elkaar verwijderd. De buffers zijn van
hout of bestaan uit een gebogen ijzeren strip
al of niet opgevuld met hout. Hoewel, de hoog
te van de buffers boven den bovenkant van
de spoorstaven er weinig op aankomt, daar
het voldoende is als de buffers elkaar slechts
voor een klein deel bedekken in tegenstelling
met bijv. het Vicinaux trek- en stootwerk, waar
bij de buffers steeds tegen elkaar gedrukt be-
hooren te zijn en bij een belangrijk verschil
in hoogte gedurende het rijden gemakkelijk
achter elkaar zouden kunnen haken, blijkt uit
het bovenstaande, dat bij een hevige botsing,
waarbij de koppelingen afbreken of verbuigen
cn de voertuigen belangrijke bewegingen in
verticale lichting verkrijgen, de bufierbnlkcn
over elkaar kunnen schieten, wat ook het ge
val is geweest bij de rijtuigen 19 en 53 van
tr. 10.
De oor/aken.
Het is bij de Gooische Stoomtram oen al
gemeen gebruik, dat alle beambten, wier han
delingen van invloed kunnen zijn op de uit
oefening vnn den dienst, in het bezit zijn van
een grafische voorstelling van den treinenloop
cn het is gebleken, dat deze daarmede behoor
lijk kunnen werken. Moeten extra diensten in
gelegd worden, die op de grafieken niet voor
komen, dan worden deze bij dienstorder, zoo
eenigszins mogelijk, vooraf aan het personeel
bekend gemaakt, in welke order, behalve de
vertrek- en aankomsttijden, bovendien de
plaats en tijd van de kruisingen met andere
treinen zijn omschreven.
Ofschoon de Maatschappij aanvoert, dat
geen extra-treinen zonder voorafgaande ken
nisgeving worden ingelegd, is der commissie
gebleken, dat van dezen maatregel wel wordt
afgeweken, wat o. a. blijkt uit het feit, dat
op 7 Aug. j.J. een „concourstrcin" werd inge- j
legd.
Controleur Kelderman heeft niet juist ge
handeld door zonder behoorlijk overleg met
chef de Boer gepleegd te hebben aan conduc
teur van Noort order te geven zonder kruising
door te rijden naar Laren en deze opdracht in
Hakkelaarsbrucr te herhalen. Intusschen was
het de plicht vun conducteur van Noort ge
weest, om aan controleur Kelderman te Hak-
kelaarsbrug- op duidelijke wijze medcdeeling te
doen van de nieuwe opdracht, die hij van chef
de Boer had ontvangen.
Hoewel de commissie van mcening is, dat
bij het onderzoek is komen vast te staan, dat
de betrokken beambten tc goeden trouw heb
ben gehandeld, zoo is zij van oordeel, dat een
misverstand tusschen controleur Kelderman en
conducteur van Noort aanleiding is geweest,
dat dit treurig ongeval heeft plaats gehad.
Dat een dergelijk misverstand kon geschieden,
is een gevolg van de omstandigheid, dat twee
velschillende personen, t.w. in dit geval con
troleur Keldcrmun en stationchef De Boer, op
dracht gaven tot verlegging van de kruising
op eenzelfde baanvuk.
Door tegenstrijdige opdi achten van chef Dc
Boer en controleur Kelderman, is conductcui
Van Noort in de war gebracht en zal dit 'zeker
als een verzachtende omstandigheid bij de be
oordeeling van zijn verzuim in aanmerking
moeten wo.den genomen.
In verband met het voorgekomen misver
stand achtte dc commissie het noodig om de
bestaande kruisingsvoorschriften aan een nadei
onderzoek tc onderwerpen.
Zij dringt aan op wijziging van deze voor
schriften, in dien zin dat de kruisingverleg
gingen uitsluitend centraal worden geregeld,
dat daarbij de chef te Muiderberg wordt uit
geschakeld en dat onder alle omstandigheden
kruisingbriefjes worden afgegeven. De Directie
der Gooische Stoomtram heeft thans een re--
geling in dien geest oon 'de commissie voor
gelegd.
De bezwaren 'door het Comité
van actie aangevoerd.
Naar aanleiding van het ongeval hebben be
langhebbenden een Comité van actie gevormd,
dat tot taak had een onderzoek in te stellen
naar de mogelijkheid cencr oplossing van het
Gooische trnmongcluk, welke beantwoordt aan
de eischen van veiligheid en gemak, welke het
moderne verkeer mag stellen. De voorzitter
was mr J. H. Penning te Laren. Dut Comité
heeft op 10 Sept. jl. een nota aan de Directie
gezonden, welke nota als leiddraad zou dienen
bij het onderzoek, dat 14 Sept. met enkele
leden van bedoeld Comité zou plaats hebbch
Het Comité wijst allereerst op de onregel
matigheid in dc uitvoering van den dienst. De
vertraging van den rijtijd van de treinen op
het traject LarenAmsterdam kunnen van
groeten invloed zijn op het verkeer. De com
missie merkt op, dot de oorzaak hiervan is dc
herhaalde afsluiting van den spoorwegover
gang in de Linnaeusstrnot tc Amsterdam en
het veelvuldig opendraaien der brug over het
Merwcdekanaal.
Hot Comité heeft aan de commissie een
tweetal staten overgelegd, dat dc ongevallen
bevat, die volgens de politierapporten van
I Jan. 1926 tot 12 Aug. 1927 in Laren en
Naarden zich hebben voorgedaan. Geen on
geval bleek onder den eisch tc vallen, dat het
aan den directeur der spoor- en fromwegen
moest worden voorgelegd.
Dc remmen verkeeren in goeden staat. Wel
is de vacuumrem, die in gebruik is, eenigs
zins vcroude~d, muur het voordeel is dat alle
assen worden beremd, terwijl het tramweg-
reglement bij een maximum-snelheid van 35
K.M. de beremming v an de helft van het aan
tal assen eischt.
Een snelheidsbeperking van 10 op 5K.M.
die het Comité wenscht, in de kommen van
Muiden en Naarden cn op verschillende pun
ten tc Laren cn Blaricum acht de commissie
niet gewcnscht. Ook mag het personeel niet
van zorgeloosheid beticht worden. Evenmin is
de commissie gebleken, dat er te weinig sig
nalen, aan het publick werden gegeven. Wat
de begroeiing der zijwegen betreft, deze klacht
is niet zonder grond. Het komt der commissie
voor, dat de Gooische stoomtram meer dan
tot dusver haar aandacht aan verbetering van
het uitzicht op dc trambaan uit .dc zijwegen
behoort te wijden.
Vervolgens wordt gewezen op de treinsei-
nen bij naoht, het onderhoud der bestrating,
dc vvensohen ten behoeve van het gewone ver
keer, het uitlaten van rook en stoom op den
openbaren weg, verbeteringen van den Rijks
weg en wijzigingen in het tracé.
De commissie merkt hierover op, dat het
gewcnscht is, dat de motorrijtuigen 's nachts
van een duidelijk kentccken zijn voorzien, b.v.
een derde licht of een transparant. Dat dc
best.jting tusschen de sporen tc vvenschen
overliet is begrijpelijk, daar de onderhoudsver
plichting wal dit gedeelte betreft, op dc maat
schappij rust en op verschillende plaatsen
men zonder overleg met dc maatschappij dit
deel is goan bestraten De maatschappij hoeft
reeds maatregelen genomen om den onder-
hcudstcestand te verbeteren. Ten- aanzien van
het uitlaten van stoom maant de commissie
tot voorzichtigheid, die betracht kan worden
door den autoberijder en tot het door den ma
chinist op bepaalde punten minderen van
stoom en. afsluiten van de verwarming. Wat
de wenschen ten behoeve van het gewone
verkeer betreft, die met de tram in indirect
verbond staan, wordt genoemd a. eenrich-
tingenverkeer; b. opruimen van hindernissen
buiten de trambaan c. het aanbrengen van
bestrating tusschen dc railsd. snelheidsbe
perking voor het autoverkeer op enkele baan
vakken.
i Tot de verbeteringen komend, zegt de com
missie dat plannen in uitvoering en voorbe
reiding zijn om den Rijksweg Laren te ver-
breeden, een onderdoorgang te maken onder
den spoorweg AmsterdamHilversum en de
lage draaibrug over het Merwcdekanaal door
een hooge brug te vervangen. Op verschillende
gevaarlijke punten zal de weg worden om
gelegd. Niet altijd wordt de trambaan om
gelegd. Met het oog op het natuurschoon is
clectrische tractie niet gewcnscht. Dit heeft
ook dc maatschappij overwogen en het ge
volg is geweest, dat men sinds 1925 de lijn
Bussum—HuizenLaren— Hilversum met mo-
tortractie exploiteert. Dc plannen om ook
deze tractie op de lijn AmsterdamLaren in
den loop van 1927 in te voeren, werden ge
staakt wegens dc ernstige concurrentie van de
autobusdiensten. Thans is dc veronderstelling
gewettigd, dat wanneer de maatschappij bin
nen een bepaalden termijn motortractic in
voert, de aan de autobusondernemingen ge
geven concessies na afloop van den termijn
niet meer zullen worden vernieuwd. De com
missie meent dat spoorvordubbeling over
groote baanvakken wenschelijk is.
Ten slotte geeft de commissie als haar oor
deel te kennen, dat slechts electrische tractie
afdoende verbetering kon brengen. Daarvoor
is niet noodig de aanleg vnn een tracé, zooals
in 1920 is ontworpen.
r :iames.
Van 1—4 regels 2 05, elke regel 030
STOOMEN EN VERVEN
Vlugge aflevering
Hoolddepót: U'rechtschestraat 47.
ALMELO Tel 557
Depöts: J. A. BRONSDIJK, Arnli.
al raat en Firma KOIC. Utr.wes.
Tel 5Ü9
Wijersstraat 14. Tel. 205.
Ter kennismaking onzer uitbreiding
„D a m c s - S a 1 o n" presenteeren wij
a f 20.--
HOFBERICHT.
De Koningin heeft gisteren in audiëntie ont-
vungen de volgende dames, echtgenooten van
hoofden der departementen van algemeen be
stuur v mevr. Donner gcb. Van den Burg; mevr.
Kon gcb. Schalkwijk; mevr. Waszink geb.. Ker
sten, mevr. v. d. Vegte geb. Visser, mevr. Slo-
tcmaker de Bruine geb. De Jong en mevr.
Koningsberger geb. Lang.
HR. MS HERTOG HENDRIK".
Blijkens bij het Departement van Marine
ontvangen telegram is Hr. Ms. „Hertog Hen-
drik", die 23 dezer van Curacao was vertrok- I
ken, den 26sten dezer tc Barbados aangeko-
„Voor de koude .Vinteravonden"
Citroen en Rhumpunch
vanal t 2.75 per Liter
Verder de bekende artikelen als:
Voorburgh en Massa's Schilletje
Oude Genever (Ouwe Duijs)
I 4.per Literkruik
Telef. 292 - HAVIK 41
Van 1 5 regels f 0.50.
Bij 3 x plaatsen f l.«
Elke regel meer 10 cent
Uitsluitend bij vooruitbetaling
„M'n man is glazewasscher cn nou wil io niet eens
c*n memories pubelseeie". G.ondon Opinion)
Journalist, die al tnaar gestoord wordt door z'n babbel
zieke vrouw: „Lieveling, ik wou dat je er aan dacht, dat
ik het ben die zooveel per duizend woorden kreeg''.
(Passing Show)
«Jewel, ze'a verschrikkelijk" op de vorreme sorregi
altijd dat der vent een schoon overhemp an heit op
betaaldag. As tie daD dronkend wordt en z'n jae uittrekt
voor een knokpartijtje, siet ie der altijd fesoendelijk uif*.
(Passing Show).
Verontwaardigd -heer: „Zeg, agent, die kwajongen
heelt me met een sneeuwbal tegen m'n oor gegooid".
Spoi lieve agent: „Zoo? nou, dat noem ik een knap
stukje od zoon afstandl" 'Passing Show.)
Isaacs, lot z'n compagnon: „Zo»/d', van dion vrijen
dag van onzen boekhouder z'n boeken kloppen
precies". (Judge)
De jonge man die het aanzoek deed: „Maar ik begrijp
Uw bezwaar niet, U geeft zelf toe dat m'n karakter
zonder blaam is".
Haar vader: „Ja, dat is het juist, 't Zou een pretje voor
roo zijn, de rest van m'n leven jou den heelen tijd als
stralend voorbeeld voorgehouden te krijgen". (Humorist).