Liederavond Max Kloos.
L. J. LUYCX Zoon,
DÉ ËEMLANDEU
Dinsdag 14 t ebruari 192»
kbe Jaa^ang uu.
»i>4
BUITENLAND.
Amersfoortsche Kunstkring - „Amicitia"Maandag 20 Februari, 8 uur:
DERDE KUNSTKRING-CONCERT.
Aan den Vleugel: Anton van der Korst.
Liederen van Schubert, Purcell,
Wolf, MilSaud en Cbabrier,
8 üthner Concertvleugel van de firma
R. van den Burg, Amersfoort.
Toegang voor Abonné's op vertoon van Diploma
f 1.80
f 2.50 i,,|>Ck'repen
Sponsen en Zeemen Borstelwerk
Borstelwerk wordt onder garantie geleverd.
A. v. d. WEG. LANGtSTRAAT 23
Altijd groot gesorteerd in
Naasters- en Kleeimakers-
Fournituren.
J Firma M. A Ramselaar
«I
4 Nieuwe Voor,'aars Japonnen
Speciale Februari-fanbieding
LUCHTVAART
ABONNEMENTSPRIJS per 5 maandcB voor Amersfoort f2.10 per maand 0.75. per
1 1 week (mei gratis verrekering tegen ongelukken) f 0.177a»
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.- Afzonderlijke nummers 1 0.05.
POSTREKFN1NG 47910 TELEFOON 1NTERC 513
DIDECTE.UR UITO EVER: J.VALKMOfT
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEH ,""*re9el> 1 05 lobeflrtp t*wt|»otimt»CT
1 elke regel meer f 0.25 Ltefdadlghelds-advertentië® voor de
helft van den prijs. - Kleine AdvertentlCn „KEITIES bil vooruitbetaling —4 regels
50 cent elke regel meer 10 cent. driemaal plaatsen I.— Bewijsnummer extra 005
BUREAU: ARNHEMSCHE P00RTWAL 2»
LORD OXFORD AND
ASQUITH OVERLEDEN
EEN LEIDER DER LIBERALEN
HEENGEGAAN
DE LEVENSLOOP VAN DEN
GESTORVENE
Londen, 13 F e b r. (H. N. Droadloos).
lord Oxford and Asquith, de oud-liberale
e rste minister is ernstig- ziek. Het bulletin
v. i de geneesheeren vei klaart, dot zich g:s-
t< n een acute aanval van pharyngitis heeft
gt penbaard. Vandaag zijn er bronchitisver-
sci :mselen en de toestond is zeer ernstig
1 *n later telegram hield in, dat de patiënt
bu' ;n kennis was en dat de familie oan het
zie ">cd was geroepen Op een nog Inter be
ne dal de oud-premier stervende was, volg
de pocdig de tijding van zijn overlijden. Hef
we gisteravond, dat bij te Sutton Courtenay
in orkshire, alwaar h'j zich bevond, zacht in-
sik p.
I XD OXFORD AND ASQUITH f
Dc thans overleden liberale oud-premier
lord Oxford and Asquith werd geboren op 12
September 1852 te Morley en vestigde rich in
1876 als advocaat te Londen. In 1886 werd
hij gekozen tot lid van het Lagerhuis, waar hij
zich aansloot bij de libutele partij en door zijn
schitterend redenaartsnlent uitblonk. In het in
1888 begonnen proces tegen de leiders van
de Iersche home-ru'e-partij trad Asquith op
als verdediger van Pornell. Hierbij, zoowel
als bij de kiesrecht-beweging van 1892, on
derscheidde hij zich in die mate, dat Gladstone
hem, die tot nu toe nooit een staatsambt hed
bekleed, m 1892 de portefeuille van b'nnen-
landsche zaken toevertrouwde, nadat op
zijn voorstel den 12d«?n Augustus de motie van
wantrouwen tegen de conservatieve regeering
door het Lagerhuis vos aangenomen. Nh dei.
val van het ministerie-Rosebery, in Juni 1895
nam Asquith zijn praktijk als advocaat weer
op, hoewel hij in het parlement één van de
voornaamste leiders van de liberale oppositie
bleef Toen in Jauari 1906 de libeialen bij de
verkiezigen de overwinning behaalden -n
Campbell-Banner ma hoofd werd i n het m>-
r.isierie, nam ook daarin Asquith plaats sn
nadnt istgenoemde wegens opg stcldheid »r»
April 1908 was afgebeden, nam A_quith zijn
plaats in. Hij wist eer. ouderdomspensioen,
zonder bijdrage van arbeider en werkgever,
tot stand te brengen ci> den tegenstand v^n
Hoogerhuis tegen de democratische wetten to
breker.. Met behulp van de arbeiderspartij
wilde toen reeds de regeering voor verschil
len deelen des lands en ook voor Ierland een
eigen regeering tot stand brengen.
In don laatsten tijd werd de naam van As
quith ook nog dikwijls genoemd in verbond
met meeningsgeschillen in den boezem van
de liberale partij, vooral ten aanzien van het
verkiczingsfond Zelfs wordt in drt verband
wel de naam van Asquith-liberalen gebezigd,
een bewijs, dat er tamelijk scherp gescheiden
groepen tegenovei elkrnr staan.
In 1914 kreeg hij het oorlogskruis. in T9I9
het Victoria kruis. Zijn verdiensten zijn voorts
geëerd, doordat de regeer'".925 in
den pairs-stond verhief door hem eersten
graaf van Oxford te maken.
DE AMER1KAANSCHE PRESIDENTS-
i VERKIEZING,
L Hoover candidaat der republi
keinen.
Hoover, de minister van handel, heeft offi
cieel zijn voornemen te kennen gegeven om
zich door de republikeinen candidaat te laten
stellen voor het presidentschap ln zijn verkla
ring zegt Hoover, dat hij voort zal gaan de
beginselen der republikeinsche partij en de
gioote politieke doeleinden van Coolidgc in
echt te nemen. Hoover voegde er bij, dat hij
van plan is voor het oogenblik zijn officieelen
post van hoofd van het departement van han
del te behouden.
DE REIS VAN HET AFGHAANSCHE
KONINGSPAAR.
B e rl ij n, 1 3 F e b r. (H. N. Draadloos). Hei
Afghaansche koningspaar is Zondag te Caux
bïj Montreux aangekomen, waar het een paai
dagen zal blyvea.
(Groene kaart)
Voor LEDEN van den Amersfoortschen
Kunstkring zijn een beperkt aantal toe
gangskaarten verkrijgbaar voor den
gereduteerden prijs van
(Hoogstens drie kaarter, voor ieder lio)
Toegang voor NIET-LEDEN van den
Amersioortschen kunstkring.
Kaartverkoop bij den Pinnohandcl v.h. L. KLEIN, Utrechtschestraat
alle rechten
ONTZETTENDE
GEVANGEN ISTOESTANDEN
ONTHULLINGEN VAN FADITS J
Ween en, 13 Febr. (H. N.) Naar aanleid ng
van de arrestatie van den Orjoena-leidcr Jevd
jewitsj; die verscheidene dagen in de Glavnja-
ca-gevangenis te Belgrado heeft moeten door
brengen, publiceert Stefan Raditsj een uitvoe
rig artikel onder den titel: JDe verschrikkingen
van de Belgradosche Bastille". In dit artikel
wordt beweerd, dat zich in de Glavnjaca op
het oogenblik ongeveer 300 personen bevinden
die in groepjes van ongeveer 20 man in 16
kleine cellen opgesloten zijn. De gearresteerder,
staan nauw op elkaar gepakt en moeten zoo
ook slapen. Zij zijn allen uitgehongerd, zooda»
om het voedsel, dut hen verstrekt wordt, woeste
gevechten worden geleverd. De jongere gevan
genon, waaronder knapen van 12 tot 14 jaax
voorkomen, die wegens kleinere misdrijven,
bijv. wegens het stelen van vruchten, veroor
deeld zijn, hekben het merste te lijden, daar do
ouderen hun het voedsel ontnemen. Het ver
schrikkelijkst is het verblijf in de geheime on-
deroördsche cellen, waar het water niet alleen
van de muren druipt, doch die met opzet dooi
leidingwater zoo ver onder water worden gezet
als de oppassers willen.
BULGARITE EN DE
ONTWAPENING
DE MILITsAIRE CONTROLE
Sofia, 13 Febr. (V. D.) In een pers-
gesprek heeft de minister-president van Bul
garije Liaptsjef de kwestie der Volkenbonds-
contróle in Bulgarije besproken. De bekende
brief van den Franschen minister van buiton-
landsche zaken aan het Volkenbondssccreta-
rioat aldus verklaarde de premier is de
olfirieele vaststelling, dat het recht van con
trole der intergeallieerde militaire commissi0 in
Bulgarije in handen van den Volkenbond is
overgegaan. Wonneer in de toekomst een
nabuurstaot van Bulgarije meent aanleiding re
hebben tot controle inzake den stand der Bul-
gaarsche bewapening, moet zulk een wensch
door den Volkenbond worden onderzocht, die,
wonneer hij van oordeel is, dot controle go-
wenscht is, de speciaal voor Bulgarije bestemde
controlecommissie in werking doet treden.
Briand heeft in zijn schrijven het bekende feit
herhaald, dot een paragraaf van de Bulgnnr-
sche grondwet nog in strijd is met de militaire
voorwaarden van het verdrag van Neuilly
Hiermede zal te zijner tijd rekening woidcn
gehouden. Met betrekking tot den duur van
hot controlerecht van den Volkenbond zeide de
p»emier, dat deze beperkt is. Bij de sluiting
van den wapenstilstand hebben de geallieerde
onderhandelaars te Saloniki den toenmaligen
minister Liaptsjef geruststellend verzekerd, ^dat
het nu voor Bulgarije tijd werd om aan het
werk te gaan". Sindsdien zijn zeven jaar ver
streken en Bulgarije heeft niets van eenige ont
spanning gemerkt.
EEN TRE INBRAND
VEER SLACHTOFFERS
Te Claremont (New Hempshire) dera:l!eerden
zeventien wagons met koopwaren op het sta
tion, tengevolge waarvan brand ontstond. Vier
personen kwamen om
DE A.S. POOLSCHE VERKIEZINGEN.
Ongeregeldheden.
Warschau, 13 Febr. (H. N) Gister
avond is opnieuw een door het rechtsche blok
belegde verkiezingsvergadering door aanhan
gers van Pilsoedski uiteengejaagd, toen p-of
Stronski het woord wilde voeren. Er ontslond
een vechtpartij, die op straat werd voortgezet,
waarbij tal van ruiten ingeslagen en verschil
lij de personen gewond werden. De politie ram
drie personen in hechtenis.
DE DtüTSCHE ARBEIDSCONFLICTEN.
Het geschil in de metaalnijverheid.
B e r 1 ij n, 13 Febr. (H. N.) De onderhan
delingen over het conflict in de Berlijnschc me
taalindustrie, die vandaag voor den rijksbe
middelaar zijn gevoerd, hebben tot geen resul
taat geleid, daar de bemiddelaar het beter
achtte geen uitspraak te doen en het aan de
partijen over te laten nadere onderhandelingen
te voeren.
Langestraat 49.
Tel. 190.
HET VEEMMOORDPROCES-
WILMS
DE DADERS BEGENADIGD
De straf der bij het vecmmoordproces-Wilms
ter dood veroordeelden Klapproth en Schulz
v.'etd bij besluit der Pruisische regeering in
levenslange gevangenisstraf veranderd. De
doodstraf von von Umhofer werd in 15 jaai
tuchthuisstraf omgez-
HET MOORDPROCES-
KRANTZ
INTREKKING DER
BESCHULDIGING VAN MOORD?
Men verwacht te Berlijn algemeen, aldus de
N R. C., dat de officier van justitie de aan
klacht tegen Kranlz, die voor de rechtbank
wegens moord terecht staat, niet zal handho
ven, maar vermoedelijk zal wijzigen in dier
voege, dat Krantz zich nog alleen wegens het
aunzetten tot doodslag zal te verantwoorden
hebben. Ook de autoriteiten schijnen er van
overtuigd te zijn, dat niet Krantz maar diens
vriend Günthcr Scheller den koksmaat Hans
Stephen heeft gedood, alvorens zelfmoord te
plegen. Het vermoeden, dat Krantz Günthei
Scheller tot de misdaad zou hebben aange
spoord, blijft bestaan, maar dr. Frey, de ver
dediger van Krantz, wil thans met de hulp vai.
verdere 23 door hem gedagvaarde getuigen be
wijzen, dat Günthcr Scheller een sterkeren in
vloed op Krantz uitoefende dan deze op zijn
vriend. Bovendien wil de verdediger het be
wijs leveren, dat Hilde Scheller wel degelijk zoo
ongeloofwaardig is als hij steeds heeft beweerd.
DE SCHEEVE TOREN VAN PISA.
B e r 1 ij n 13 Febr. (H. N. Draadloos). De
door den Italiaanschen minister van onderwijs
benoemde commissie van deskundigen he-lt
besloten verschillende technische studies te
maken en voorloopigc werkzaamheden te loten
uitvoeren tot versterking van de fundamenten
van den scheeven toren van Pisa.
DE MOORD OP DEN VICE-CONSUL.
De dader moet met zijn leven
boeten.
Berlijn, 13 Febr..(H. N.) Naar uit Mos
kou wordt gemeld, heeft de rechtbank te Odes-
sa den moordenaar van den Ital aanschen vice-
consul vandaag ter dood veroordeeld.
DIEFSTAL OP GROOTE SCHAAL
Berlijn, 13 y e b r. (H. N.) Uit Schwerin
wordt gemeld, dot in het warenhuis van de
Kaarstadt G. omvangrijke diefstallen zijn
ontdekt, die reeds sedert geruimen tijd dooi
het personeel werden gepleegd. Tal ven be
dienden zijn gearresteerd. Zoowel te Schwerm
als elders zijn ook groote hoeveelheden uit
het warenhuis gestolen goederen in beslag ge
nomen. Het onderzoek wordt voortgezet.
MOESTAF A KEMAL PASJA ONGESTELD
Londen, 13 Febr. (V. D.) De Daily Tele-
gioph verneemt, dot volgens berichten uit be
trouwbare bron dc Turksche president Moestufa
Kemal pasja enkele dagen geleden te Angora
plotseling ongesteld is geworden. Hij schijnt
op straat het bewustzijn verloren te hebben en
neergestort te zijn. De Turksche autoriteit-in
doen alles om dit geheim te houden. Den laat
sten tijd zou de gczcr^h Gestand van den
piesident veel te wenschen overgelaten hebben.
DE MIJNRAMP TE
WHITEHAVEN
GEEN HOOP MEER
VOOR DE BEDOLVENEN
Londen, 13 Febr. (V DAlle hoop op red
ding van de dertien bedolven slachtoffers bij
de mijnramp teWhitehaven is opgegeven. In
een officieel common qué wordt medegedeeld,
dat het onmogelijk is gebleken de plek te be
reiken, waar de vermisten zich moeten bevin
den. Acht personen konden in biino uitgeputten
toestand gered worden Zij bevonden zich op
driekwart mijl afstand van de plek, waar de
ontploffing heeft plaats gevonden Al hun lam
pen op één na gingen uit Met behu'p daar
van vonden zij den weg naar de schacht. Door
dat zij frissche lucht kregen konden zij, dooi
op den rrrond te gaan liggen, in leven blijven,
totdat zij aan de oppervlakte werden gebracht
DE STRIJD TEGEN DEN KANKER.
Uit Londen wordt gemeld, dat dr. Geoigc,
een medicus uit Oost-Londcn, bij hel „schei
kundig instjtuut" putent heeft aangevraagd voor
een methode voor de behandeling van kankei
en andere gezwellen, gebaseerd op een dieet,
waarbij het vitamine D een belangrijke 10I
speelt
SNEEUWVAL IN SPANJE.
Aanvallen van wolven cn beren.
In Noord-Spanje is de laatste week zooveel
sneeuw gevallen, dat de wolven cn beren uit
de Pyreneeën geen voedsel meer in het hoog
gebergte hebben kunnen vinden en naar de
Noord-Catalaansche dorpen zijn komen afzak
ken. Tot in afgesloten schuren zijn schapen
aangevallen en de dorpsbewoners hebben zich
tot burgerwachten vereenigd, die om beurden
's nachts met geladen gewt.en dc ronde doen.
EEN TURKSCH-GRIEKSCH GRENS
INCIDENT.
Londen, 13 Febr (V. D.) Uit Constanti-
nopel zijn berichten ontvangen uit Loele Boer-
gns, volgens welke 100 gewapende Grieken de
grens van Turkije en Thracië overschreden heb
ben. De plaatselijke gendarmerie cn militaiien
zijn gemobiliseerd.
DE STABILISATIE VAN DE LEI.
Keyncs dient van advies.
Weenen, 13 Febr. (H. N.) Het feit, dat
de Engelsche deskundige Keynes eenigen rijd
te Boekarest heeft vertoefd om de regeering
van advies te dienen in het vraagstuk der stabi
lisatie van de Roemeensche lei, schijnt er
op te wijzen, dat men de stabilisatie
in een bepaalde verhouding tot het En
gelsche pond sterling wil tot stand brengen,
evenals thans reeds het pond sterling tot
grondslag bij de berekening van de douane
tarieven dient. Het Roemeensche ministerie van
financiën moet besloten hebben den omreke»
ningskoers van het pond sterling bij de hereke-
ning der douane-tarieven van duizend lei tot
800 lei te verlagen, waardoor de uitvoerrech
ten belangrijk lager zullen worden, zoodat men
hiervan grootere levendigheid in den uitvoer
van graan, vee, hout en petroleum verwacht
Aan den anderen kont moeten de Roemeensche
spoorwegen, die met een verlies van ettelijke
milliarden lei werken, beslopen hebben d<- ta
rieven te verhoogen.
ENGELAND EN ZIJN OVERZEESCH
GEBIED.
De reis van Amery.
Londen, 13 Febr. (H. N. Draadloos)
Ameiy, de minister voor de dominions, was
vandaag voor het eerst no zijn reis door de
dominions in het Lagerhuis aanwezig, waar hij
hartelijk toegejuicht werd. In een interview
verklaarde hij, dat zijn reis zeer nuttig is ge
weest. Hij heeft zijn eigen kennis omtrent de
toestanden en vraagstukken van de domi-
nir ns vermeerderd, terwijl de reis ook heeft
bijgedragen tot verbetering van de betrekkin
gen tusschen de dominions en het moederland.
Hij meende, dat zijn voorbeeld in de toekomst
'al worden pevidgd -* t F. t \ooitaan als
d .sle, plicit van den minister voor de do-
min'ons zal wordrn beschouwd een bezoek aan
de o«erzeesche J< elen van het rijk te brengen
WEERBERICHT 14 FEBR.
Hoogste barometerstand 773,3 te la
w Coruna.
Laagste barometerstand 736.4 te
Thorshaven.
w Verwachting tot den avond van <1*
aN 15 Februari.
Matige tot krachtige, tijdelijk af-
v£ nemende W. tot Z. wind. nevelig
En tot zwaar bewolkt, later wellicht EK
weer regen, aanvankelijk zachter.
iVc .y$c iWC
Aid. DAMES- en
KINDER-CONFECTIE.
LANGESTRAAT 52.
8»
3»
ft* 4' 4" 4 4< 4 4 4
DE CRISIS IN DE DUITSCHE
COALITIE
DE BESPREKJKGEH TOT
DUS VEKVRECHTELOOS
VERMOEDELIJK
RIJKSDAGONTBINDING IN MEI
B e r 1 ij n, 13 Februari (H. NDe interfrao
tioncele besprekingen der regeer ngspartijen
over de met de rijksschoolwet samenhangende
vraagstukken zijn vanmiddag om 4 uur begon
nen cn eindigden om 6 uur, zonder dat men
tot een resultaat was gekomen. Zij zullen mor
genochtend worden voortgezet. Volgens de op
vatting in dc kringen van het centrum zol oofc
morgen wel geen overeenstemming worden
bereikt, zoodot dun de regeeringscoalitic als
uit elkander gevallen kon worden beschouwd.
De rijksdag zol echter onder alle omstandig
heden trachten de voornaamste begrootingen
en de maatregelen tot voorziening in den nood
van klemc renteniers en van den landbouw n~g
af te doen Of andere wetten nog afgedaan
zullen worden, zal hiervan afhangen, of daar
omtrent b:nncnkort tusschen de regeeringspar-
tijen nog overeenstemming kon wojrden bereikt.
In centrumskringen rekent men, dot de rijks
dag tegen Mei zal worden ontbonden, zoodat
de tegen woord-'ge regeering tot di^n tijd aan
het bewind zol blijven. De besprekingen van
vandaag werden bijgewoond door de rijksmi
nisters dr Hergt en von Keudell, b°nevens door
den staatssecretaris von de rijkskanselarij dr.
Pünder.
DE NIEUWE NOORSCHE
REGEER ING
EEN KABINET-MOHWINCKEL
De nieuwe Noorsche regeering zal heden be-
noemdw orden en alleen uit democraten be
staan. Mohwinckel wordt minister van staat en
minister van buitenlandschc zaken.
HET VLOOTPROGRAM DER VER. STATEN.
Een belangrijke inkrimping
overwogen?
De New York Times meldt, dat dc regee
ring voornemens is om naar aanleiding von don
stortvloed van protesten dc uitgaven voor het
vlootprogrom met 400 millioen dollar te ver
minderen door schrapping der voorziening voor
35 onderzeeërs en vermindering van het aan
tal kruisers van 25 tot 12 ongeveer.
ARBEIDERS VERGIFTIGD.
Gisterochtend zijn te Leverkusen bij de L G
Farbenindustrie 16 arbeiders, vermoedelijk door
gassen, die zich in de afvoerkanalen ontwikkel
den, vergiftigd. Eén hunner is bezweken. Do
anderen schijnen niet in levensgevaar te ver-
keeren.
PROCES TEGEN KOREAANSCHE
COMMUNISTEN.
84 personen veroordeeld.
Het enkele maanden geleden te Seoel be
gonnen proces tegen Koreaansche communis
ten is gisteren geëindigd met de veroordecling
van 84 beklaagden tot straffen, wisselend van
acht mi. .inden tot jaar gevangenisstraf, cn
dc vrijspraak van 12 anderen.
DE OPSTAND IN MEXICO.
Opnieuw zijn er 12 opstandelingen gedood
en een drietal gevangen genomen, die werden
terechtgesteld tijdens een gevecht bij Laurel
Hill in de buurt van Coalcoman. Volgens een
officieel communiqué hebben 400 rebellen aan
den strijd deelgenomen onder bevel van een
katholiek priester en een opstandelingenleider.
DE TOCHT VAN LINDBERGH.
Kolonel Lindbergh is gisterochtend van Ha
vanna naar St. Louis gevlogen, alwaar hij be
houden arriveerde.
