DE EEMLANDEa GEWONE EN LUXE WEKKERS. B. NIEWEG De nieuwe Garage WILLEM GROENH Nic. Bovée, Crêpe Caid Donderdag 10 Mei Itf2b 2be Jaargang m. atiti BUITENLAND. Harley Davidson Motor. Firma M. A. Ramselaar Theemeubelen DE JAPANSCH-CHINEESCHE GEVECHTEN DUREN VOORT IN DIT NUMMER: aan het Stationsplein ABONNEMENTSPRIJS S maand" "OOI Amersfoort f2.10. per meend (0.75, per week (mei gratia irerickerlng tegeo ongelukken! f 0AT/r Blooeolaod rraoco per port per 1 maanden l 3.- Ahonderll|ke oommera f 0.05. POSTREKENING 47910 TEI.FFOON INTERC 515 DORISCH DAGBLAD DIDF.CTEUR UITGEVER.' J.VALKHOFT PRIJS DER AOVERTENTIEN van 1—4 regelf 1.05 «ei inbegrip van een bewijsnummer, «lk« regel meer f0.25. Liefdadtgheids-advertcntl&o voo» dt helft van den prlja. Kleine AdvertentiËD .KEITJES" b(j vooruitbetaling 5 regelt 50 cent elke regel meet 10 cent, driemaal plaatsen lBewijsnummer extre 0.05 GEDENKBOEK VAN HET STEDELIJK GYMNASIUM Einde 1926 is het 550-jarig" bestaan van het stedelijk gymnasium op waardige wijze her dacht. Een der voornaamste feiten der herden king, we mogen gerust zeggen het hoofdfeit, is buiten het toen uitgevoerde programma ge bleven en behoorde dan ook niet tot de taak van het destijds gevormde feestcomité. We be doelen de uitgave van het „Gedenkboek", dat thans is verschenen, een boek, dat moet dienen tot het vastleggen der herinnering aan een eer biedwaardig verleden, stellig van 550 jaar, gelet op de eerste vermelding der school als bestaande in 1376, noar alle waarschijnlijkheid veel langer dan vijf en een halve eeuw. De „Commissie ter Publicatie" deelt in haar voorrede mede. dat terzelfdertijd, toen aan de mogelijkheid gedacht werd het ten gemeen- tearchieve berustende manuscript van den oud- gemeente archivaris dr. H. J Reijnders in oen gedenkboek met meerdere bijdragen te ver- cenigen, tot ecnigc commissieleden namens den schrijver de vraag werd gericht of de com missie eventueel bereid was de uitgave van het manuscript te bezorgen. Het bleek, dat het Gemeentebestuur volgaarne het manuscript ter beschikking stelde en de opdracht werd aan vaard. Met het thans bij Valkhoff en Co. te Amersfoort uitgegeven gedenkboek heeft de commissie haar taak volbracht en een vluchtige kennismaking ermede geeft reeds de overtui ging, dat alles is gedaan om tot een waardig geheel te komen. Het boek van Dr. H. J. Reynders„Van Groote Schole tot Gymnasium, de geschiede nis der Amersfoortsche Latijnsche School" ver leent in de eerste plaats waarde aan deze uit gave. „Wij hebben terstond begrepen", zegt de Commissie ter Publicatie, „dat wij in dit ma nuscript vóór ons hadden niet slechts een stuk lokale geschiedenis al moge dit op het eerste gezicht zoo schijnen doch een stuk gymnasiaal verleden in het algemeen Opvallend is de zorgvuldige bewerking cn de uitvoerigheid van materiaalverzameling. Wij zijn overtuigd, dat er in ons land tot dusver geen beschrijving van een Latijnsche school bestaat, die het boek van Dr. Reynders even- aardt, laat staan overtreft, in genoemdo opzich ten". Na een kort overzicht tot 1574 behandelt de schrijver de Amerstoorlsche Groote Schole in het midden der 16e eeuw en de Latijnsche school te Amersfoort van 1619—1668. Vervol gens geeft hij een beschrijving vanhet schoolgebouw, de opvoering van tooneclspelcn enz., bijscholen, de jeugd op straat en op school in den goeden ouden tijd, promotie cn prijsuitdeeling en het onderwijs op de Latijn-- sche Scholen te Amersfoort En dan volgen oen reeks gedenkstukken met tal van historische gegevens. Wat de verschillende bijdragen betreft, mag in de eerste plaats gewezen worden op het ai- tikel van den Inspecteur der Gymnasia dr. C. J. Vinkesteijn over „De beteekenis van de wet op het hooger onderwijs van 28 April 1876 (Stbld. No. 1C2) voor de Gymnasia", welk ar tikel het verband legt tusschen het plaatselijk Amersfoortsch gymnasiaal verleden en hel Nederlandsch gymnasiaal onderwijs als geheel Verder vinden we in het gedenkboek de rede gehouden door den rector dr. Ph. H. Peyrot en het welkomstwoord tot de reünisten van den heer 1. M. J. Hoog en dan de volgende bijdra gen van oud-leerlingen De Latijnsche school der 19e eeuw, door prof. dr. J. de Louter Het Amersfoortsche Gymnasium vóór 50 jaar, door mgr. F. Kenninck Het oude gymnasium en zijn rector (1896— 1903) door mr. J. H. Rolandus Hagedoorn Persoonlijke herinneringen aan Dr. Ph. H Peyrot door mej. P. van Veen; In memoriam I. M. J. Hoog, door Mr. M A- van Rijn van Alkemade Dr. H. J. Reynders door «Mevr. A. Maas—v d. Moer G. F. G. de Bruyn door Mej. C. A. v. d. Bo- venkamp Sir Best door Th. H. G. Bremer pr. A. C. Hovens Greve door T. J. Herman Gymnasiumkrabbel door A. A. M. C. Bock llit de jaren 1874—1879, verklarend bij schrift bij de reproductie van een oude pen- teekening door P. J. van Os. Tenslotte vermelden we nog het loflied van prof. Damsté en het tdfellied van dr. D. J. Meerwoldt (oud-leeraar). Wat de illustraties betreft, hierover ontleenen wc aan het voor woord het volgende „Ook op dit gebied was het zaak bontheid :e vermijden. Het zestal photo's in het manuscript van Dr. Reynders diende echter uitgebreid te worden. Oud-Amersfoort is rijk aan herinne ringen uit het verleden der Latijnsche schoof en zoo scheen ons een keuze van enkele der Schoonste punten in penteekening in overeen stemming met den stijl van het boek. Hiertoe vonden wij den heer Paul van Dam, leeraar in het teekenen aan het Gymnasium bereid, die met uiterst vaardige pen en fijnen smaak een zestal hoekjes der oude stad in beeld bracht, welke meerendeels in verband staan met de oude Latijnsche school en die tevensjlen band stempel en het titelvignet ontwierp." Het photogrophisch illustratiemateriaal Is nog uitgebreid om verschillende souvenirs van het feest te bewaren. Wat de technische verzorging betreft, zij meegedeeld dat het boek is gezet uit de Hol- landsche Mediaeval-letter en gedrukt is op de persen der firma G. J. van Amerongen en Co. BUREAU: ARNHEMSCHE POORTWAL 2» De typografische verzorging is van G. Ben ders, terwijl het bindwerk is van de firma J. Brand en Zoon te Amsterdam. Waar zooveel bekwame handen samenwerkten is uiterlijk een geheel verkregen, dat aan 2eer hooge eischcn voldoet, zoodot don ook inderdaad van een prachtwerk mag gesproken worden. Het spreekt van zelf, dat we over den in houd van een zoo lijvig, belangrijk boekwerk, dat we nog slechts kort in ons bezit hebben moeilijk een bepaald oordeel kunnen uitspre ken. Daarom vergenoegden we ons eenige ma len met het aanhalen van de mecning der „Commissie ter Publicatie", welke tot oordee- len zeer zeker wel competent mag worden ge acht. Maar ook ccn vluchtige kennismaking geeft een bepaalden indruk en deze is bij dit „Ge denkboek" onverdeeld gunstig. Wie trouwens dr. Reynders kent en dus weet welk een be kwaam en nauwgezet werker hij immer is ge weest zal reeds bij voorbaat het oordeel van dr. Peyrot onderschrijven, die in zijn rede o.a zeidc, doelende op het manuscript van dr. R. „Bouwstoffen voor een geschiedenis van het Gymnasium te Amersfoort noemt de beschei den geleerde zijn werk, en dot is het inderdaad, maar het is nog meer dan dat, het is op zich zelf een geschiedenis, rechtstreeks uit de bron nen geput met een bewonderenswaardige ken nis van zaken en een nooit falende scherpzin nigheid". STRESEMAAN 50 JAAR ZIJN POLITIEKE LOOPBAAN B e r 1 ij n, 9 Mei (H. N.). Dr. Stresemann viert morgen zijn 50sten verjoardog Dr. Stre semann is te Berlijn geboren en studeerde aan de universiteiten te Berlijn en te Leipzig geschiedenis en staats wetenschappen. Ver volgens werd hij syn dicus van den bond van Saksische fabri kanten en later lid van het bestuur van den Duitsch-Ameri- kaonschen economi- schen bond. In 1907 werd hij als afge vaardigde van de toenmalige nationaal- liberale partij in den rijksdag gekozen, waarvan hij sedert Dr. STRESEMANN. onafgebroken lid is geweest. Na den oor log stichtte hij met zijn geestverwanten de Duitsche volkspartij, waarvan hij thans nog de leider is Na het aftreden van het kabinet- Cuno in Augustus 1923 werd Stresemann met de vorming van het kabinet belast, waarin hij ze'f als rijkskanselier optrad. Op dit eerste kabinet-Stresemunn volgde in October 1923 een tweede kabinet, dat echter reeds in No vember 1923 moest aftreden. In het daarop volgende knbinet-Marx werd dr. Stresemann minister van buitenlandsche zaken, wat hij se dert in de volgende kabinetten tot nu toe is gebleven. In Februari 1925 leidde hij door zijn veiligheidsvoorstellen aan Frankrijk dc poli tiek in, die einde 1925 tot de onderteekening der verdragen van Locarno leidde. Na het toe treden van Duitschland tot den Volkenbond in September 1926 heeft Stresemann Diptschland op alle vergaderingen van den raad van den volkenbond te Genève vertegenwoordigd. De vergadering van Maart 1927 werd door hem gepresideerd. Met Briand en Chamberlain ont ving Stresemann in 1926 den Nobelprijs vooi den vrede. ^ANGESTRAAT 43 TELEFOON 852 JUWELIER GEDIPL. HORLOGEMAKER VESTIGD 1885 Nu is het dc tijd om motor te rijden. Koopt nu een Agent voor Amersfoort en. Omstr LAVENDELSTRAAT 9^-12. DE ROOFOVERVAL TE GLADBECK EEN RECHERCHEUR DOODGESCHOTEN Essen, 9 Mei. (H. N.) Een rechercheur, die 2 personen wilde arresteeren, die dringend ver dacht werden schuldig te zijn oan den roof overval op het filiaal van de rijksbank te Glad- beek, is door dezen doodgeschoten. In de woning van de daders, die na hun daad vlucht ten, werd een postzak gevonden, die zij bij het vervoer van het te Gladbeck gestolene hebben gebruikt. Op de aanhouding van de daders is een belooning van 1000 Mark gesteld TRAMBOTSING Negentien gewonden. Parijs, 9 Mei. (H. N.) Op de stoomtram- lijn van Milaan naar Magenta zijn 2 trams me» elkaar in botsing gekomen, ten gevolge waar van een wagen omgevallen is; 19 personen werden daarbij gewond, waarvan 2 ernstig. DE BEZETTING VAN HET RIJNLAND. Londen, 9 Mei. (H. N.) Chamberloin heeft m het Lagerhuis verklaard, dat er tus schen het Engelsche en het Duitsche ministerie van buitenlandsche zaken geen onderhandelin gen worden gevoerd over het terugtrekken van het Engelsche bezettingsleger uit het Rijnland. Op dc vraag, of de Engelsche regeering dat dit jaar zal doen ter gelegenheid van de her denking van het feit, dot het 10 jaar geleden is, dat de oorlog werd geëindigd, antwoordde Chamberloin, dot hij aan zijn antwoord van Februari j.l. niets had toe te voegen. HET ANTI-OORLOGSPACT CHAMBERLAIN ZAL SPREKEN Londen. 9 Mei. (ILN Draadloos). Over de Amerikaansche en Fransche voorstellen in zake een multilateraal verdrag, waarbij van den oorlog als instrument der nationale politiek wordt afgezien, zal morgen in het Lagerhuis worden gedebatteerd. Men verwacht, dat Chamberlain dan een verklaring omtrent de opvattingen van de Engelsche regeering zal afleggen PANGALOS VERZOEKT OM VRIJLATING. Naar uit Athene wordt gemeld, heeft Panga- los voorloopigc invrijheidstelling tegen borg tocht gevraagd. HET TRANSATLANTISCHE POST VERKEER. Hoare over de vestiging van luchthavens in Ierland. Londen, 9 Mei. (H N. Draadloos.) Aan der. minister voor de luchtvaart is de vraag gesteld, of hij welwillend de voorstellen van Ierland en Canada wil overwegen om ne de vlucht over den Oceaan van majoor Fitzmau- rice en zijn kameraden luchthavens in Ierland en bij den mond van de St. Laurensrivier of elders te vestigen voor het verzender en in ontvangst nemen van de post Sdr Samue' Hoare zeide, dat de vestiging van luchthavens in den Icrschen vrijstaat een zaak is, die de Tersche regeering betreft. Hij kon verzekeren, dat ieder ontwikkeling, welke het gevolg is van het gebruik van vliegtuigen voor de ent wikkeling van het transatlantische postver voer welwillend overwogen zal worden en op de samenwerking zal kunnen rekenen van den directeur-generaal der posterijen en van hem zelf. DE KNOEIERIJEN BIJ DE HERSTEL LEVERANTIES. Hit Rijssel wordt gemeld, dot dc burgemees ter van Baillcul zich bij het parket te Duinker ken heeft aangegeven wegens verduistering van 3 millioen frs., ten nadeele van de coöpe ratie tot wederopbouw van de verwoeste stad Bailleul en de coöperatie der verwoeste kerken Volgens andere berichten zouden de verduiste ringen 4 5 millioen bedragen. X- X- WEERBERICHT 10 MEI. Hoogste Barometerstand: 766.6 Blacksod. Laagste Barometerstand 742.7 Riga. Verwachting tot den avond van 11 Mei. Matige tot zwakke Noordelijke tot Noord-Westelijke of Westelijke wind, zwaar bewolkt, waarschijn lijk nog enkele regen- of hagel buien, weinig verandering in tem peratuur cn kans op nachtvorst KROMMESTR. 4—6—8 LANGESTR 52. Zuiver wollen f 1.7f per El m de nieuwste kleuren. voorheen Langestraat. L. BERGSTRAAT 13. TEL. 462. in de nieuwste uitvoeringen. TSJANG TSO LIN STAAKT DE VIJANDELIJKHEDEN TEGEN DE ZUIDELIJKEN EEN GEMEENSCHAPPELIJK OPTREDEN TEGEN DE JAPANNERS DE MINDERHEDEN IN POLEN KRITIEK OP DEN MINISTER VAN ONDERWIJS Warschau, 9 Mei. (H.N.) Gisteren heeft in de begrootingscommissie van den landdag een debat over de binnenlandsche politiek plaats gehad. De vertegenwoordigers der na tionale minderheden protesteerden tegen de plannen van den Poodschen minister van on derwijs, die als ccn poging worden beschouwd, om de nationale minderheden te poloniseeren. De vertegenwoordiger der Oekrainische min derheid wees erop, dat onder de Poolsche heer schappij het aantal Oekrainische scholen be langrijk verminderd is, vergeleken bij den tijd, dat dit gedeelte van Oekraine tot Oostenrijk behoorde. DE POOL SCH-LIT AU SCHE BETREKKINGEN. Warschau stelt een non-ogressie- verdrag voor. Naar het Litausch telegroafagentschap meldt, heeft de Poolsche delegatie aan de Litausche afvaardiging een ontwerp overhandigd voor een pact van non-agresslc en een arbitragever- Jrag. PELLETIER D'OISY TE BOEKAREST. Boekarest, 9 Mei. (V. D-) De Fransche aviateur Pelletier d'Oisy is heden te 8.40 te Boekarest aangekomen. Uit Sjanghai wordt d.d. 9 Mei gemeld, dot dc Japanners voort gaan met de Chineesche troepen in en om Tsinanfoe te ontwapenen, hetgeen hier en daar tot gevechten leidt. De Japanners hebben de brug over de Gele Rivier en andere strategische punten bezet. De 28e Japansche brigade is gisteren met zuidelijke troepen bij otien, 24 K.M. beoosten Tsinanfoe slaags geraakt en heeft er ne een verbitterd gevecht een groot deel vaan ontwa pend. Dezelfde brigade is op haar terugkeer naar Tsinanfoe op een sterk Chineesch leger gestooten. Of het tot een strijd gekomen is, is niet bekend. Volgens een bericht ven een nationalistisch agentschap, dat echter uit geen enkele andere bron is bevestigd, zouden de Japanners Dins dag de inlandschc stad van Tsinanfoe drie uur long hebben beschoten en meer dan 500 men- schen hebben gedood. In de westelijke wijk moeten tal va-m huizen vernield zijn. Londen, 9 Mei. (H. N. Draadloos.) Sir Austen Chamberlain heeft in antwoord op een vraag in het Lagerhuis verklaard, dat de En gelsche onderdanen te Tsinanfoe voer of op 20 April gewaarschuwd zijn om naar een vei lige plaats te vertrekken. Oorlogsschepen zijT* naar de naburige havens gezonden. Voor zoo ver uit de ontvangen berichten is op te ma ken, zijn er geen levens van Engelsche onder danen of verwoesting van Engelsche eigendom te betreuren. Londen, 9 Mel. (H. N.) De Japansche minister van buitenlandsche zeken heeft aan de gezanten der verschillende staten een nota doen toekomen, waarin hij meedeelt, dat tot de volgende week 3 Japansche divisies ter sterkte van 54.000 man in Sjantoeng gecon centreerd «uilen worden De nota verklaart, dat het zenden van deze troepen alleen ten doel heeft het leven en eigendom der Japan ners te beschermen en dat geenszins het voot- nemen bestaat, om gebied in China voorgoed te verwerven. Londen, 9 Mei. (H. N.) Volgens een be richt uit Peking hebben de Noordelijke legers last gekregen om de vijandelijkheden te «ta ken, nu er kans bestaat, dat de verschillende partijen ln China samen tullen gaan tegen Japan. De Zuidelijke legers zijn klaarblijkelijk om dezelfde redenen eveneens teruggetrokken. Vandaag hebben er in de provincie Sjantoeng geen vijandelijkheden van beteekenis plaats gehad. Men gelooft, dat zoowel de Noorde lijken als de Zuidelijken zich voorbereiden om een dubbelen slag toe te brengen, indien Ja pan zich niet terug trekt. Tsjang Tso Lin heeft tot de verschillende burgerlijke en mili- toire autoriteiten in geheel China een tele gram gericht, waarin hij zegt vast besloten te zijn zijn troepen tegen de bolsjewisten aan te voeren en een definitieven slog te leveren, doch dat hij steeds gevreesd heeft, dat de be„ trekkingen met buitenlandsche mogendheden doordoor verstoord zouden worden. Hij be treurt het ten zeerste, dat buitenlanders in de binnenlandsche twsten betrokken zijn en heeft met het oog op den doordoor ontstanen toe stand zijn troepen gelast de vijandelijkheden onmiddellijk te staken. Men leidt hieruit af, dat Tsjang" Tso Lin, zich naar Mondsjoerije wil terugtrkken. De positie van Fcng Yoe Hsiang. Terwijl de toestand in Sjantoeng uiterst ge vaarlijk en daarbij verward is en er ook in Zuid-Qiina (specaal in Kanton) troebelen en omti-Jopansche opstootjes verwacht worden, zijn de figuur van Feng Yoe Hsiang en diens militaire verrichtingen wat op den achter grond geraakt, aldus de N. R. Ct Blijkens een telegram van den correspondent te Sjanghai van de Daily Telegraph zou Feng in het Noorden van Honan in een tamelijk gevaar lijke positie verkeeren. Een van zijn generaals. Fan Tsjoeng Sjoei schijnt zich tegen hem te zullen keeren en zijn (Feng's) troepen in den rug te bedreigen. Blijkt deze tijding juist en het staat vast, dat Feng en Fan elkaar al jarenlang bitter haten dan wordt de positie von Feng uitcTSt bedreigd. Het schijnt, dat Fan den Noorde lijken niet al te vijandig is gezind en het met hen wel op een accoordje zou willen gooien. Ook omtrent Esjang Kai Tsjek, den opper bevelhebber van de Zuidelijken te Tsinanfoe, zendt de correspondent te Sjanghai van de Daily Telegraph nog eenig nieuws. Tsjang Kai Tsjek zou nog vóór het opnieuw uitbreken van de vijandelijkheden tusschen de Japanners en de Chineezen zelf teruggekeerd zijn naar Taiian. Hij wilde eerst overleg gaan plegen van Feng-7oe-Hsiang. PRINS CAROL IN ENGELAND HIJ VERZOEKT TE MOGEN BLIJVEN Londen, 9 Mei (V.D.) Naar vernomen wordt, heeft d e minister van binnenlandsche zaken heden een lange verklaring ontvangen van den ex-kroonprins van Roemeniënaar verluidt, heeft Carol hierin een verzoek gedaan om het bevel, dat hij het land moet verlaten, terug tc trekken. Sir William Joynson Hicks heeft daarop onmiddellijk geantwoord wat dit antwoord behelst, is niet bekend, daar hierom trent geheimhouding is opgelegd. Men neemt evenwel aan, dat er geen enkel motief bestaat, waarom de autoriteiten hun houding zouden wijzigen. De minister zal morgen waarschijn lijk een verklaring afleggen. GROOTE BETOOGING TEGEN DE GEPEOE. Te Tiflis moet Dinsdagavond een geweldige volksbetooging hebben plaats gehad, om een transport door de Gepeoe te beletten De be- toogers zouden het station binnengedrongen zijn. Verscheidene arrestaties hebben plaats gehad. HET DRAMA IN DE WOESTIJN. Slechts één doode. In verband met het bericht uit Jeruzalem, volgens hetwelk een autobus in de woestijn ge- den zou zijn, waarvan de inzittenden allen waren gestorven, wordt thans vastgesteld, dat slechts één der reizigers dood was en dat de andere met den trein naar Damascus doorge reisd zijn. GRANAATONTPLOFFING. Zes gewonden. Essen, 9 Mei (H. N.). Gistermiddag wilden 2 mijnwerkers in een huis aan de Mainstrnsse een waschmachine repareeren en gebruikten daarbij als werktuig een gedeelte van een Fransche granaat, zonder te weten, welk ge vaarlijk stuk zij gebruikten. Nadot zij daar mede enkele klappen hadden gegeven, ont«» plcfte de granaat en door de scherven werden 6 personen ernstig gewond. Enkele personen verkeeren in levensgevaar. FRANSCHE OFFICIEREN GESTRAFT. Ongeveer 20 Fransche officieren, die einde vorig jaar het Bismarck-gedenkteeken te Zwei- 'orücken bevuild hadden, zijn volgens de Lo- kal^nzeiger voor een deel verplaatst bij wijze van straf en ten deele naar de koloniën ver plaatst. BRIAND EN DE „PRESSA". Een telegram aan burgemeester Adenauer. Briand betreurt In een persoonlijken brief aan den voorzitter van het bestuur der „Pres- sa", den opperburgemeester Adenauer, dat hij niet zelf zal kunnen deelnemen aan de ope ningsplicht igheid der „Pressa". De perschef van zijn ministerie zal hem vertegenwoordigen. Zijn spijt is des te grooter, dat deze tentoon stelling vooral duidelijk de macht en beteeke nis van de pers ten gunste eencr zoo duurzaam en uitgebreid mogelijke vorstandhouding der volkeren in beeld brengt.

Historische kranten - Archief Eemland

Amersfoortsch Dagblad / De Eemlander | 1928 | | pagina 1