F* J. W. VAN ACHTERBERGH
IMHARDEl J. A. SCHOTERMAN &Zn.
F. H. LOMANS
Wij
leveren H een complete Radio-Installatie
COMPLETE MEUBILEERINGEN - BEHANGERIJ
WESTSINGEL 12-13 GROOTE SORTEERING FAUTEUILS
STOFFEERDERIJ
Gewas 1323 POUJEAUX P/10ULIS
Gewas 1920 St. EMiLION
f40.-
f 56.-
TELEFOON No. 238
UTR.S1RAAT 17 Gevestigd 1878
BIJZONDER AANBEVOLEN
TELEFOON 145
Per flesch Per anker.
f1.~
f 1.40
aangesloten op het electrisch licht com
pleet met Luidspreker, accu en antenne
voor denprijs van f 205. -
onder volle garantie
GE"' AXKELIJKE BET AL IN G S CO NDITIE
Utrechtscheslrast 15
VAN LEAR BLACK'S
WERELDVLUCHT
Telefoon 483
DUITSCHE INVASIE
DE HOOFDSTAD
IN
BINNENLAND.
DE KONINKLIJKE
KORT NIEUWS
EEN BARST IN DEN LINKERVLEUGEL
VAN HET VLIEGTOESTEL
EEN VERKLARING DOOR DE IC.L.M,
Vanwege de K. L. M. wordt het volgende
medegedeeld
De heer Gcysendoriior, naj velijks met den
heer Van Lear Black nnar Londen terugge-
gokoerd, is door de Directie der K. L. M. nnar
Nederland ontboden, teneinde met deze een
bespreking te voeren over de storingen, welke
tot het afbreken der Kaapstad-vlucht te Khar
toem hebben geleid. Deze bespieking heeft
geleid tot het volgende
Uit voorloopige waarnemingen is gebleken,
dat 3 uur voordat het vliegtuig Khartoem be
reikte, zich nu en dan korte trillingen voor
beden in den linkervleugel. Bij onderzoek bleek
er een barst te zijn gesprongen in de vleugel
bedekking, terwijl de kabel \an het linker
even wichtsroer slap was. Vermoedelijk heeft
zich hier een verschijnsel voorgedaan, dat wel
bij andere maatschappijen voorgekomen is,
doch bij de K.L.M. nog nimmer, nil dot ten
gevolge van de slapte van den kabel, het
evenwichtsroer is gaan trillen en tenslotte den
vleugel mede in trilling heeft gebracht. Dit
euvel kan verholpen worden door den kabel
in te korten. Echter kon, doordat in Khartoem
een nderzoek door den Technischen dienst der
K. L. M. onmogelijk was, niet worden vastge
steld in hoeverre de op zichzelf beschouwd
onschuldige trillingen do sterkte van den vleu
gel hadden beinvloed, d. w. z. in hoeverre de
inwendige bouw van den vleugel daardoor
schade had geleden. Daarom is het zekere
voor het onzekere genomen en dc vlucht af
gebroken.
Definitief kan het geval pas beoordeeld
worden, wanneer de vleugel in Nederland is
teruggekomen en wanneer deze door den
Technischen dienst der K. L. M. en door den
Rijksstudicdienst voor de Luchtvaart aan een
nauwkeurig onderzoek kor worden onderwor
pen.
IN DROMMEN OPGETROKKEN
NAAR HET STADION
DE KAARTVERKOOP BIJ HET I.V.B.
Men meldt ons uit Amsterdam, d.d. 3 Juni
Do extra-trein bracht hedenmorgen circa
5COO Duitschers hier ter stede. Zij waren ge
komen om den voetbalwedstrijd m het Olym
pisch Stadion van him landgenooten tegen
Uruguay bij te wonen.
Deze voetbalenthousiasten waren echter niet
voorzien van toegangsbewijzen. Deze plaats
bewijzen lagen bij het Internat. Verkoopbureau
op het Damrak en zouden dus daar worden
verkocht. Deze verkoop had een geregeld ver
loop, maar bracht, zooals vanzelf spreekt, een
groote drukte teweeg Door politic te poard
en te voet werd de orde gehandhaafd. Bij
greepjes van 20 personen werden de vreem
delingen het Verkeersbureau binnengelaten.
Bij het uitgeven van kaarten op het Ver
keersbureau op het Damrak aan dc Diritsohcrs,
die hier met extra-treinen zijn aangekomen,
bleek dot er meer voorloopige kaarten in
Duitschlond waren uitgegeven, dan er hier
plaatskaarten waren
Een aantal Duitschers waren dus gedupeerd.
Aan de Directie van het Verkeersbureau is het
echter nog mogen gelukken, vóór den wed
strijd begon, plaatsen tc krijgen.
OP ZOEK NAAR DE „ÏTALLV
De hulp-expedities.
Near de te Kopenhagen verschijnennde
„Politiken" meedeelt, zal ook dc Deensche re-
geering een hulpexpeditie voor generaal No-
bile iritiusten. Deze expeditie zal van Groen
land uitgaan.
Uit Moskou wordt gemeld, dot mc-n den Rus-
sischen Poolreiziger Lowrow tot leider ven do
Russische hulpexpeditie zal benoemen. Voorts
heeft het hulpcomité besloten dc twee grooto
Russische ijsbrekers, de „Ermak" en de „Swa-
jatogar", die op het oogenblik in dc haven van
Petersburg liggen, voor de hulpexpcditio te
ïequireeren.
De braganza in Kingsbay.
Naar uit Kingsbay gemeld wordt, is het
stoomschip Braganza Zaterdag daar aangeko
men, terwijl het s.s. Hobby met de vliegers
Luetzow en Holm aan boord vandaag verwacht
wordt. Beide vliegtuigen zullen waarschijnlijk
eerst Donderdag naar het Noorden kunnen
starten. Holm hoopt echter reeds Dinsdag met
zijn onderzoekingstocht te beginnen.
MINISTER BEELAERTS VAN BLOKLAND.
Naar Genève.
De Minister van Buitcnlandsche Zaken, Jhr.
mr F. Becluerts v. Blokland heeft zich Zater
dagavond naar Genève begeven, ter bijwoning
van de vergaderingen van den Raad van den
Volkenbond
MINISTER KAN.
Zijn bezoek aan Friesland.
Vrijdagmorgen om halfacht reed minister
Kan, die Donderdagavond te Leeuwarden aan
kwam en de gast was van den Commissaris
der Koningin, uit, om het aangekndigde be
zoek te beginnen
In gezelschap van den voorzitter en den
secretaris der Frieschc Maatschappij van
Landbouw, de heeren J. Wuitc Jzn. en J. van
der Meer, bracht de minister een bezoek aan
de proc(boerderij van de Frieschc Maatschap
pij te Rijperkerk, waar de vice-voorzitter dezer
vereeniging, de heer T. v. d. Herberg, zich bij
het gezelschap voegde om den verderen tocht
mee te maken. De rijksvectoelt-consulent, ir.
H. G. A. Leigncs Bakhoven, gaf cenigc toe
lichting op de proeven op het gebied van vee-
voedering en bemesting enz., welke proeven
daar worden genomen.
Daarna werd gereden naar Engclum voor
een bezoek aon hert kweekvcld. Daar was het
dr. J. C. Dorst die den minister rondleidde
en het onderzoek besprak ter voorkoming van
wratzickte bij de oordappclcvt on inlichtingen
verschafte ovct het kweeken van enkele aard-
nppelsoorten.
Na dit bezoek keerde het gezelschap naai
Leeuwarden terug, om den lunch in hotel
Leeuworden terug, om den lunch in hotel
Phoenix to gebnriken.
Daarna werd de tocht voortgezet naar Sneek,
waar een extra-tram klaar stond om den mi
nister, al rijdende, de gelegenheid te geven
de situatie op te nemen van de walcrschaps-
verbinding Sneek—Joure, welke weg als se
cundaire weg in het provinciaal wegenphn is
opgenomen. O.o. werd een kijkje ganomen bij
het pontvee te Westcrbrugsloot, bij dc draai
brug over het voorwater, det daar bijzonder
smal is en ten slotte een kijkje in de lande
rijen, om eens het verschil te zien tusschcn
ingepolderd en riet-ingepolderd land.
Per tram keerde het gezelschap naar do
zuivelfabriek te Uitv.elHngerga terug, wear do
auto wachtte. Vervolgens werd een bezoek ge
bracht aan de boerderij van het Old-Burger
Weeshuis te Sneek, waar model consumptie-
melk wordt bereid en in het administratiege
bouw van dit weeshuis tc Sneek een kopje
thee gedronken.
Om 5 uur keerde de minister over zee naar
de residentie terug.
JAN MUSCH.
Z'n Indisch tournee.
Het volgende knippen we uit een vraagge
sprek van een Telegraafverslaggever met Jan
Musch, die daarbij het een cn ander vertelde
over z'n a.s. Indische tournéc.
„We blijven een jaar weg. En mijn eerste
tournée open ik met „Do Vrek" in Batavia
natuurlijk. U weet, dat ik twintig jaar gele
den in Indië gespeeld heb met den ouden
Chrispijn. En in mijn herinnering is Indië
mooi gebleven een prachtig land. Men zegt,
dat er veel veranderd is en ik ben verlangend
het weer te zien. Na Bataviu gaan we door
Java tot Soerabajo. En dan weer terug naer
Batavia. Vervolgens naar Sumatra en dan
vallen wij weer op Batavia terug. Voor den
derden keer dus. We spelen o.o. „Meneer en
mevrouw Die en Die," Reclame", „De Ge-
veltourist" en „De Wijze Koter". Omdat ons
gezelschap klein is, kunnen we helaas niet hei
groote repertoire spelen zooals „Cyrano" en
„Peer Gynt" ofschoon ik hoop een openlucht-
uitvoering van „De Paradijsvloek" te kunnen
geven."
En het Schouwtooneel Wat gaat u doen
als u terug komt
Bij het Schouwtooneel natuurlijkIk
blijf aan het Schouwtooneel dot is toch on
ze onderneming, die ik met Van der Horstsa
men heb opgericht 1 Hot zal in mijn afwezig
heid natuurlijk lastig zijn voor zoover het 't
repertoire betreft, dot ik daar speelde, maai
aan den anderen kant komt Laroche daar als
gast en die brengt toch ook zijn eigen reper
toire mee. En verder is mevrouw De Boer—
Ven Rijk er nugeëng*agcerd
Een vast gezelschap in Indië Ik geloof es
niet aan. Er is een klein publiek van Hol-
landsch sprekende menschen en wanneer die
oenzelfden troep x maal gezien hebben, ge»
looven ze het verder wel. En don willen ze
wel eens wat anders zien net zoo als bij
ons. Wat je In Indic niét hebt, dat is het ex
cuus, dat de menschen niet naar den Schouw
burg komen, omdat het regent, of omdat het
mooi weer is, waarmede een theaterdirecteur
zich in Holland troosten kan. Dèar is het al
tijd warm En wanneer je nou maar niet komt
in een ongunstigen tijd, dat de employés in de
velden werken bij wijze van spreken dogen
nacht dan ben je klaar. En als men in Indië
ziet, dat hetgene wat je brengt goed is, dan
is er geen dankbaarder publick dan het In-
rische
Deze maand beginnen we al to repeteeren
en de maand, die wij aan boord doorbrengen,
f- dat is mijn vocantie. Natuurlijk geven wij
enkele voorstellingen aan boord klein too-
neel, wat wc ook in Indië wel eens zullen
doen, met enkele voordrachten, o.a. fragmen
ten uit ,JDe Paradijsvloek". De directie van den
Rottcrdamsche Lloyd heeft zich charmant ten
opzichte van ons gedragen. Wij waren name
lijk gedwongen, plotseling ons reisplan te
welzigen en moesten een maand eerder weg.
Wij gaan nu den 25sten Juli met de Indra-
poera. Maar aan boord van de Indrapoera
waren alle twccdc-klas-hutten bezet. Ondanks
de reductie, die wij alreeds hadden ontvangen,
heeft toen de Maatschappij ecrstc-klas-hutten
voor ons gereserveerd
Ik heb hord gewerkt het afgeloopcn seizr
en ik zie met vreugde de ontspanning vu.i de
reis en het Indische leven tegemoet
DE ZUIDERZEEWERKEN.
Een viertal écndoagsche excursies.
Naer de directie der Zuiderzeewerken ons
mededeelt, zullen, teneinde allen, die zulks
wensohen, in de gelegenheid te stellen, dc in
uitvoering zljndew erken onder geleide to be
zichtigen, in den loop van dezen zomer eei
viertal ééndaagsche excursies worden georga
niseerd met de reserve-stoomboot van het
spoorwegveer Enkhuizen-Stavoren, waarbij
door dc directie der Nederlandsche Spoor
wegen zal worden gezorgd voor goedkoope
treinen naar cn van de plaats van afvaart. Aan
boord van de stoomboot zullen don van de
zijde der directie van do Zuiderzeewerken de
noodigc inlichtingen worden verstrekt cn zal
aon de bezoekers een korte beschrijving me',
koortje van de te bezichtigen werken worden
uitgereikt.
Te Den Oever op Wieringon en op het
Kornwcrderzand zal gelegenheid worden ge
geven om aan land te gaan en onder geleide
de daar in uitvoering zijnde werken te be
zichtigen. terwijl verder op korten afstand zal
worden gevaren langs de bij Medemb:ik cn
op de Oude Zeug (tusschen deze plaats en
Den Oever) in uitvoering zijnde dijkwerken
De excursies, waarvan twee zullen plaats
vinden ven uit Enkhuizen en twee van uit
Harlingcn, zijn bepaoid op de onderstaande*
dagen
Ie op Woensdag 18 Juli van en naar Enk
huizen in aansluiting aan een goedkoopen trein
uit en in dc richting Rotterdam—'s Gravcn-
hngeAmsterdam, rnet aansluiting uit en naar
de richtingen Utrecht en Amersfoort.
2e op Woensdag 15 Aug. van Harlingcn, in
aansluiting aan oen goe-dkoopen trein uit de
richting Nieuwe SchansGroningenLeeuwar-
den en terug via StavorenLeeuwarden.
3e op Dinsdag 28 Augustus van cn naar
Enkhuizen, in aansluiting aan een goedkoopen
treien uit en naar dc- richting 'sHcrtogen-
bosch-Tilburg.
4e Op Woensdag 29 Augustus von Harlirv
»en, in aansluiting aan een goedkoopen treir
uit dc richting OldenzaalZwolle en terug via
StavorenLeeuworden.
Do directie der Nederlandsche Spoorwegen
zal tc zijner tijd verdere mededeelingen doen
omtrent de tijden van aankomst en vertrek
der treinen, zoomede omtrent de spoorweg
en bootkosten.
UIT HET JAARVERSLAG OVER 1927
Aan het jaarverslag van de Koninklijke Ne
derlandsche maatschappij tot Exploitatie van
Petroleumbronnen in Nederlandsch-Indië.
De voornaamste factor, welke in het afgeloo
pcn joar de potroleum-industric heeft be-
heerscht is de groote productie aan ruwe olie
over de geheele wereld.
Terwijl 1926 reeds een record-jaar was,
heeft de wereld-productie van 1927 dat vroe
gere record nog met bijna 15 pet. overschre
den en bedroeg 178 millioen ton.
Het leeuwendeel komt ook ditmaal voor re
kening van de vereenigde staten van Amerika
en de productie aldaar zou nog belangrijk
grooter zijn geweest, indien niet in verschil
lende gebieden door de producenten in overleg
met en met volledige toestemming van de be
treffende autoriteiten, maatregelen waren ge
nomen om de overproductie zooveel mogelijk
te beperken en een eind te maken aan een
dikwijls verspillende methode van producee-
ren.
Zulke maatregelen rijn er vooral op gericht,
niet in de vroegere fout te vervallen, om groo
te hoeveelheden gas ontijdig aan de olieterrei*
nen te onttrekken, doch er zorgvuldig voor te
waken dat het gas, hetwelk zulk oen belang
rijke rol vervult bij het naar de oppervlakte
brengen van de ruwe olie, in de olielagen be
waard blijft.
Hoewel de meest verantwoordelijke leiders
der petroleumindustrie in do Vereenigde Staten
met medewerking der autoriteiten verspilling
trachten te voorkomen doet zich het merkwaar
dige geval voor, dat zoowel bij het publiek ais
bij een gedeelte der producenten opvattingen
heerschen, welke in lijnrechten strijd met het
vermijden van oneconomische exploitatie zijn
Eencrzijds oefent men critiek op het feit, dat
er petroieum-producenten uit de Vereenigde
Staten worden geëxporteerd, waardoor het tijd
stip, waarop Amerika zich zelf niet meer kan
edriupen en dus een uitstekend importeerend
land zal wroden, zooveel nader wrodt ge
bracht; anderszijds zou men liefst allen import
van ruwe olie en petroleum-producenten willen
beletten, omdat deze import de concurrentie
op de binnenlandsche markt verscherpt, de
prijzen doet dalen en daardoor de verdere stij
ging van de oliepioductie in do Vereenigde
Staten tegenwerkt.
Rusland als olie-produceerend land.
Volgens mededeelingen van de sovjets( welke
natuurlijk niet zijn te controleercn) heeft Rus
land met een productie van ruim 10 millioen
ton de tweede plaats onder de produccerende
landen ingenomen. De sovjet-regeering is
voortgegaan groote hoeveelheden aardolie van
de in beslag genomen terreinen, zonder eenige
schadevergoeding aan de rechthebbenden, te
winnen en te exporteeren, doch uit de dooi
die regeering zelf gepubliceerde gegevens blijkt
dat de inkomsten van deze op onrechtmatige
wijze verkregen producten niet voldoende zijn,
om de Russische olie-industrie in gezonden
staat te houden. Bovendien is de export van
deze producten alleen mogelijk, door aan de
eigen bevolking dc zoo noodige kracht-, licht
en warmte-bronnen te onthouden.
Goede cijfers uit Venezuela.
Venezuela, dat, naar het zich laat aanzien, in
1928 na Amerika de grootste producent zal
worden, zag zijn productie met meer dan 60
procent, vermeerderen, mede dank zij het ver
standig beleid von de Vcnezolaansche regee
ring, die het groote belang van de petroleum
industrie voor het land inziet en do ontwik
keling van deze en andere industrieën zoo
veel mogelijk bevordert.
Wanneer het een zekere industrie goed gaat,
werkt dit tevens ols een aantrekkingskracht
voor buitenlondsch kapitaal in andere indus-
treën, waardoor dus een grootcre ontwikke
ling van het land zooveel spoediger plaats
virdt
Mededeelingen uit andere landen.
Mexico toonde ccn verderen achteruitgang
van zijn productie cn is als gevolg daarvan op
de vierde plaats teruggedrongen. Een billijke
toepassing der nieuwe petroleumwctten zal on
getwijfeld de boor-activitelt der verschillende
ondernemingen aanmoedigen en Mexico in
staat stellen, weer zijn oelangrijke pLats on
der de petroleum-producenten te henvinnen.
In Perzië bleef de productie vrijwel constant.
Roemenië met een productie vnn 3.660 COO
ton, toont een vermeerdering aan van T3 pet.
Hoewel ols lichtpunten zijn te vermelden een
verlaging der vervoertaricven en der uitvoer
rechten, alsmede een verbetering der spoorweg*
diensten, drukken over het algemeen zulke
zware lasten de pctroleum-industrie, dat Roe
menië niet het volle profijt kan trekken von
zijn belangrijke mogelijkheden, daar het buiten
land wordt afgeschrikt in het lar.d geld vast
te leggen.
Nederlandsch-Indië toonde een vermeerde
ring van 19 pet.
In Columbia werd procentsgewijze de groot
ste toename van productie geconstateerd, n.l.
bijna T30 pet.
Met uitzondering van een niet onbelangrijke
productie-toename in Argentinië, bleef in de
overige landen de productie vrijwel op het ni
veau van het voorafgaande jaar.
Productie der eigen groep.
De productie van onze eigen gToep is weer
belangrijk toegenomen, zooals moge blyken
uit onderstaande tabel
1927
KGton
1926
K.G.too
Nederlandsch-Indië
Serewek
Egypte
Roemenie
Mexico (Corona)
Mexico (Aguila)
Venezuela
T rinidad
Vereenigde Staten
(Roxona)
Idem (Shell Co, of
fornie)
Argentinië
3.448.116 2.904.911
711.756 711.637
183284 171.918
593.828 851.735
594.753 851.735
987.528 1.203.761
4.497.713 2.122.579
65.841 59638
2.694.312 2.317.606
Cali-
3.203.319 5.475.661
17.701 5.203
16.998551 15.536.65!
Uitkomsten von het bedrijf
Niettegenstaande de verschillende ongim*
stigo factoren in het begin van dit verslag
vermeld, gaf toch het resultaat van het. bedrit*
ook dit jaar reden tot volle tevredenheid.
De netto-winst onzer maatschappij bedraagt
101.978.637 80 en laat een uitkeenng toe
van 4 pet. op de preferente aandeelen, 4J4
pet. op de prioritcits8endeelcn en 24 pet op
de gewone aandeelen, waarvan in Januari
reeds 10 pet. is uitgekeerd, zoodat 14 pet. te
voldoen blijft op dividend-bewijs no. 6.
Hollo Madrid
Binnen korten tijd hoopt dc directie der
Rijkstelefoon de gelegenheid open te stellen
tot het voeren van telefoongesprekken met
Spaansche steden Op haar verzoek hield de
heer mr. dr. J. A van Praag-, privaatdocent in
de Spaansohe taal aan de Gemeentelijke Uni
versiteit te Amsterdam eenige dagen geiederr
proefgesprekken met Madrid en Valencia,
welko zeer duidelijk verstaanbaar waren.
Gister had de directie der rijkstelefoon do
vriendelijkheid, den heer Ernesto Gimenez Ca-
ballero, literator te Madrid, die Donderdag
avond voor het Genootschap Nederland/
Spanje/Zuid-Amerika een lezing hield in do
gelegenheid te stellen, met zijn familie te Me4-
drid een telefonisch onderhoud te hebben.
Tegen demping van de Arember-
ger sluis.
Het rapport der commissie van rapporteurs
uit de Provinciale Staten van Overijsel over
het voorstel tot demping van de Areroberger
Sluis te Zwartsluis, is thans verschenen. Dc
commissie komt eenstemmig tot de conclusie,
dat het voorstel van Ged. Staten, om de sluis
te dichten, niet kon worden aanvaard. Zij stelt
voor Gedeputeerden te verzoeken, een gron
dig onderzoek te doen instellen naar den toe
stand der sluis en een raming samen te stel
len van de kosten, welke noodig zijn voor be
houd. Gelijk bekend, is dc slooping der sluis,
welke heden zou aanvangen, uitgesteld tot
Provinciale Staten zaoh nader over dc zaak
zouden hebben uitgesproken.
Branden.
Gisteren is te De Koekoek, gemeente IJssek-
muiden, de boerenwoning van H. J. Kalter in
vlammen opgegaan. Twee geilen, kippen en
konijnen kwamen om. Alles was verzekerd.
Nederlandsche films.
Het Italiaansche Instituut „L.U.C.E.", dat het
uitsluitend recht heeft verworven van de Olym
pische Spelen filmopnemingon te maken, is
voornemens om in Nederland tevens stads**
schoon, nutuur, Zuiderzeewerken, enz. enz. tc
verfilmen. Tegelijk met de Olympische films
zullen don ook de andere Nederlandsche op
nemingen de geheele wereld rondgaan.
Mond- en Klauw/eer.
De Minister van Binnenlandsche Zaken en
Landbouw heeft met ingang van 4 Juni het
vervoeren of doen vervoeren van hei kauwende
dieren en varkens uit het overige gedeelte des
Rijks verboden, naar een kring omvattende de
Provincie Limburg.
BeleetÜging in het gerc-hts-
crebouw.
Naar vernomen wordt zai op 6 Juni a.s.
✓oor den Zutfenschen politierechter behandeld
worden do zaak tegen J. H. A.r directeur der
gasfabriek tc Zutfen, wegens beleediging van
den heer Van der Stel jn het gerechtsgebouw
aldaar. Als getuige zal o.a. optreden mr. Not4-
horn te Zutfen
Door de stoomtram gegTepen.
Donderdagavond omstreeks zeven uur heeft
te Roosteren bij S;»tard een doodelijk ongeluk
plaats gehad. Ben tweetal wielrijders wild© de
trambaan bij Roosteren passeeren toen de
tram juist aankwam. Een van hen gelukte dit,
maar de andere, de 41-jarige caféhouder G.
Jaeger uit LeienbroekSittard werd door de
tram gegrepen cn tegen den grond geslagen.
Het slachtoffer werd zwaar gewond opgeno
men en overleed enkeic* oogcnblikken later De
ongelukkige laat een vrouw en een kind ach
ter. Den trambestuurder treft geen schuld.
