DE VEENDAMMER HYPOTHEEKBANK
VEER WILLEMSDORP-
MOERDIJK
RADIO-PROGRAMMA
VOORTZETTING DER STRAFZAAK VOOR DE
AMSTERDAMSCHE RECHTBANK
NOG ALTIJDHET VEELBESPROKEN CONTRACT.
EEN MERKWAARDIGE AANDEELHOUDERSVERGADERING
Het was gister do vijfde dag, die gewijd is
aan dc behandeling van de strafzaak tegen de
oud-directeuren der Veendammer Hypotheek
bank, J. J. en J. P H. W., en A. C. M.r als
mede tegen don oud-president-commissaris,
mr. E. M. B. K.
NA1i KI™ ?CtUi?e WMd' de heer
h kki' Me>"le,na' dlc opgeeft geen beroep te
«ebben en thans te Parijs te wonen.
Hij deelt mede op 10 November 1927 ols
mededirecteur ven de Veendammer naast den
heer M. benoemd te zijn. Deze benoeming is
bemachtigd op 15 December 1927.
Op 1 October 1927 was getuige reeds ten
kantore van dc Veendammer aanwezig. De
boeken «aren niet bijgehouden, althans tot 21
Juni. Er was groote achterstand. Do hypothe
ken waren verkocht. Getuige wist niets af van
eeniff contract tot 14 of 15 October. De heer
Kok nam voor 50 pet. de hypotheken over en
daardoor werden dc pandbriefhouders ernstig
benadeeld. b
Getuige merkte direct, dat de zaak niet in
den haak was en verdachte M. vond het heel
onaangenaam hierop telkens attent gemaakt te
worden.
Getuige deelt verder mede, dat de hoeren
van de Veendammer hem liefst zoo gauw mo
gelijk weer kwijt wilden.
Dit bleek wel uit een gesprek, dat hij op 22
October met den heer Liebermann te Brussel
had, waarbij laatstgenoemde hem den raad
gaf, maar weer naar Parijs terug te gaan, zeg
gende, dat het bij de „Veendammer" een vieze
boel was".
Bovendien het de heer Liebermann door
schemeren, „dat er wel eer. bedrag op een
fcank voor mij stond" aldus getuige „als
ik mij uit de Veendammer terugtrok".
Toen kreeg getuige er juist pleizier in, om
te blijven.
President„U hadt toen de jachtlust te
pakken (Gelach.)
Getuige Meyncma, die dit beaamt, verklaart
nog, dat de hoeren van dc Veendammer vaak
over saneeren gesproken hebben, maar gesa
neerd werd er nooit Sancering ware alleen
mogelijk geweest, als de groote bedragen, wel
ke de heeren van de Veendammer eruit ge
haald hebben, weer erin gebracht zouden zijn.
Dan zou met steun van de sterke hypotheek-
banken dc zwakke Veendammer weer op de
been geholpen kunnen zijn.
Getuige Meynema doet verder een omstan-
dig verhaal omtrent door hem gevoerde be
sprekingen met den heer Liebermann to Ant
werpen in November van het vorig jaar. Dc
heer Liebermann gaf bij deze gelegenheid aan
getuige tc kennen, dot hij hem wel een ton
.wilde geven, als hij niet meer door hem lastig
gevallen zou worden. En bij dit aanbod waren
de handige en intelligente advocaten, mis.
Schürmann r-n Van Gigch tegenwoordig.
Do verdediger, mr. Muller Mós sis wijst
erop, dat de toegezegde ton, niet voor ge
tuige persoonlijk maar voor de Vccndammec
was, die 6A ton noodig had.
Getuige geeft toe, dat hij ÖA ton aan Lie
bermann gevraagd had. die de Veendammer
direct noodig had, e, aan hare verplichtin
gen te kunnen voldoen en dat dc aangeboden
ton bestemd was voor getuige in zijn hoeda
nigheid van directeur van de bank.
Dc officier van j istitic, mr. Reilingh, tot ge
tuige „Hebt u nog iets gemerkt yan hooge
salarissen, die aan advocaten zijn uitbetaald?"
Getuige antwoordt te weten, dat mrs.
Schürmann en Van Gigoh elk een ton salaris
hebben gekregen. Bovendien is er aan mr.
Spaargaren 150.000 betaald.
De verdediger mr. Kokosky„Was dit be
drag niet geleend V'
Getuige: ,,'tls ook wel mogelijk, dat aan
mr. Spaargaren een leening van IA ton is
verstrekt".
Op verzoek van de officier van justitie, mr.
Reilingh, wordt daarop door den griffier voor
gelezen eene acte, blijkens welke door Lieber
mann een bedrag van VA ton aan mr. Spaar
garen is geleend, waarvan 50.000 in con
tanten en 100.000 in aandeelen van de
N.V. „Bank van Onroerende Goederen" tegen
een rente van 5 pet. 'sjaars.
De officier van justitie, mr. Reilingh, merkt
op, dat deze effecten, die aan de Veendammer
toebehoorden, door don heer Liebermann zijn
overgegeven-aan mr. Spaargaren. Dit acht
ccn markant feit.
Op verschillende vragen, hem door den ver
dediger, mr. Muller Massis, gesteld, laat ge
tuige, nu en dan op schertsende wijze uitko
men, dot dc heeren W. met het grootste ge
mak een borgtocht van één millioen voor den
dag hebben gehaald en bereid waren, toen het
met de Veendammer mis liep, een bedrag van
twee millioen naar de Incasso-Bank te brengen
Toen was het echter te laat.
Bijna twee uren aohtercen heeft getuige
Meynema, soms op de meest vermakelijke
wijze antwoord gegeven op de vragen der ver
dedigers en hierbij heeft hij gepoogd in het
licht te stellen, dat op de meest lichtzinnige
manier door dc heeren van dc Veendammer
met dc millioenen is omgesprongen.
Meermalen daverde de rechtzaal van het
gelach, dat bij rechters en balie opging, toen
getuige Meyncma scherp cn raak do geste van
de heeren der Veendammer aan den kaak
stelde.
Als gctuigc-deskundigc is vervolgens ge*-
hoord de accountant A. Smits van net kan
toor Syoppclman Smits to Bussum.
Hij is in 1925 en 1926 accountant van dc
Veendammer geweest. Volgens hem waren op
31 December 1926 de pandbrieven gedekt,
wanneer men althans het obligo op de aan
deelen erbij rekent Op een vraag van den
president, antwoordt getuige, dat hij niet ge
weten heeft dat de familie \V. niet goed was
voor het obligo.
Getuige doet mededcelingen over de bespre
kingen tusschen de heeren W. en S. ov*r
den verkoop der Veendammer. Daerbij is
vastgesteld, dat er twee millioen in contanten
voor betaald zou worden. Later is gesproken
over de betaling van een millioen in contanten
en van een millioen in grossen van hypothe
ken, waartegen getuige echter bezwaren heelt
geopperd, omdat zonder tegenwaarde der Hy
potheekbank geen grossen van hypotheken
kunnen worden afgegeven.
Getuige's bezwaren zijn nader besproken in
een conferentie tusschen de heeren W. met
mrs. Schürmann en Spaargaren. Naderhand
heeft getuige gehoord, dat de onderhandelin
gen met Sedcyn afgesprongen waren.
Getuige Smits verklaart verder, dat na her
vatting der onderhandelingen partijen het half
Juni 1927 eens zijn geworden over de overna
me der Hypotheekbank op den ouden basis,,
n.l. ccn millioen in contanten en een millioen
in activa van dc Hypotheekbank. Later hoorde
getuige, dat overeengekomen was, dat dc
transactie was tot stand gekomen op den basis
van dc volle twee millioen in activa der Veen
dammer. Getuige kantte zich tegen deze
transactie met nog meer kracht, daar hij deze
zonder behoorlijke tegenwaarde niet oirbaar
achtte.
Voor zoover getuige zich herinnert werden
zijne bezwaren niet door mr. Schürmann ge
deeld. Genoemde mr. Schürmann meende, dat
er wel tegenwaarde was cn gaf nog te kervnen,
dat „Liebermann een financieel genie was".
Rechter mr. Briët „Waren uwe bezwaren
door de argumenten geheel weggevaagd
Getuige Smits„Jawelechter niet zoozeer
door de argumenten als wel door het vertrou
wen, dat ik zoowel in mr. Schürmann als in
mr. Van Gigch had"
Op een vraag van den president, deelt ge
tuige nog mede, dat bij dc tweede reeks be
sprekingen nooit over betaling van twee mik
lioen in contanten gesproken is.
President„Dit heeft toch mr Schürmann
wel verklaard".
Op een vraag van den officier van justitie,
mr. Reilingh, of getuige bemiddeling heeft
verleend bij den verkoop van aandeelen der
Noord-Hollandschc Hypotheekbank door Kar
does aan Liebermann, antwoordt getuige be
vestigend.
Er heeft verder ecne uitvoerige wisseling
van meeningen plaats tusschen getuige-des-
kundigc Smits en den curator mr. 'A. S. van
Nierop over de taxaties van de BeleggingS'
maatschappij, waarbij laatstgenoemde curator
heeft loten uitkomen, dat dc strop voor de
Beleggingsmaatschappij de hooge niet bere
kende kosten is geweest.
Na de heropening van dc zitting door den
president, mr. Meckmann, worden verschil
lende actcn voorgelezen betreffende den vet-
koop van verschillende doelen van de activa
van de' Veendammer Hypotheekbank door de
directie van die bank urm de verdachten W.
Onder de stukken, welke de griffier heeft
voorgelegd is een proces-verbaal, opgemaakt
van dc buitengewone olgemeene vergadering
van aandeelhouders, gehouden te Hilversum
op 25 Juni 1927. In deze vergadering is tot
directeur benoemd de heer A, C. Mohring, lei
wijl verder een nieuw bestuur is gekozen
Na afloop der plaats gehad hebbende ver
kiczing heeft volgens het proces-verbaal
dc heer mr. Van Gigch het woord geno
men, om, namens eenigc aandeelhouders uiting
te geven aan dc waardeering, die door hem
wordt gevoeld, speciaal, voor wat de heer W
Jr. van dc Veendammer Hypotheekbank heeft
gemaakt. Nu hij gelegenheid heeft gehad zich
an den toestand op de hoogte te stellen kan
hij (mr. v. Gigch) verklaren, dat deze dc ver
gelijking met andere hypotheekbanken goed
kan doorstaan.
Na voorlezing van dc verschillende stukken
wordt nogmaals gehoord de getuige J. Span-
jersberg, die ondervraagd wordt over het ver
loop van de vorengenoemde aandeelhouders-
vei gadcring van 25 Juni 1927.
Getuige bevestigt, dat nadat in de daarna
gehouden vergadering van commissarissen de
functies waren verdeeld, de verschillende waar
den, waarvan in dc door den griffier voorgele
zen actcn melding is gemaakt,, aan de familie
Woitman is overgedragen
Op den avond van den 25stcn Juni had ge
tuige vernomen, dat de overdracht aan de
Discontobank slechts van tijdelijken aard
zou zijn.
Verdachte mr. K. verklaart, dat inderdaad in
de commissatisvergadering vón 25 Juni mee
gedeeld is, dat de overdracht aan dc Discon
tobank van tijdelijke aard is.
Verdachte W. Sr. verklaart daartegenover,
dat hem daarvan niets bekend is.
Mr. Kokosky vraagt aan get. Spaujerebcrg,
of werkelijk een vergadering van commissa
rissen is gehouden.
Get. Spanjersberg antwoordt, dol het min of
meer een wandelende vergadering was. Dc
commissarissen hadden zich vereenigd in een
hoek van <!e kamei en daar werd vorgaderd.
In dc notulen is in hoofdzaak weet gegeven,
wat in de vergadering besproken en beslo
ten is.
Verdachte mr. K ,.'t Was eigenlijk een
vergadering in een vergadering. De menschen,
die bij dc algemecne vergadering waren ge
weest, bleven in het vcrtick tijdehs de verga
dering van commissarissen"
De volgende getuige is L. Th. H. Baron vat*
Boecop, die verklaart kort na den oorlog ken
nis te hebben gemaakt met den heer Lieber
mann, die hem in 1927 heeft gevraagd com
missaris ven de Veendammer tc willen wor
den. Getuige heeft zich een benoeming tot
commissaris laten welgevallen.
President „Weet u niet dat kt de commis-
sarissenvergadcring, waarin u tegenwoordig
waart, voor ongeveer 2A millioen aan waar
den van dc Veendammer Hypotheekbank t»an
dc familie W. is overgedragen
Getuige Van Boecop zegt zich niets daarvan
te herinneren. Wel hod hij dien avond verschil
lende acten gctcekcnd. Den inhoud van deze
neten kende hij met. Hij stelde volledig ver
trouwen in de advocaten en den notaris, die
aanwezig waren en dacht dat alles wel in orde
zou zijn.
Op een desbetreffende vraag van mr. Mullcr
Massis verklaart getuige van Boecop, dat hij
sinds 1915 de „vertrouweling" van Liebermann
is geweest. Nimmer heeft hij iets meegemaakt
wat in Liebermann's nadeel was. Hij be
schouwde Liebermann als een zeer gefortu
neerd man.
Daarna wordt als getuige gehoed de heer
E. Scnousema, boekhouder bij de Veendam
mer, die mededeelt, dat dc aandeelhoudersver
gadering van 25 Juni reeds des morgens om
9 uur in Hilversum is gehouden. Er waren
sinds 1 Juli 1927, steeds moeilijkheden met
de kasmiddelen en de benoodigde dekking bij
de Incasso Bank.
Van alle transacties, die verdachte Möhrkvg
heeft gedaan, kreeg get. geen kennis en
geen opdracht tot het boeken van dc daarop
betrekking hebbende posten.
Verdachte M. verklaart, desgevraagd, dat
de transacties plaats hadden tijdens de verhui
zing der kantoren van Hilversum naar Amster
dam en in die roezemoezige weken was
geen gelegenheid om dit alles te laten boeken.
Het bijeenroepen van de aandeelhoudersver
gadering op 's morgens 9 uur geschiedde op
verzoek van mr. Van Gigch, die 's middags
een andere vergadering had.
President„Ik vind het wel vreemd, dat u
's morgens om 9 uur een aandeelhoudersver
gadering bijeen laat kopten".
Nadat nog een kantoorbediende van de
Veendammer als getuige gehoord is, wordt de
zitting geschorst tot Donderdag a.s.
DE OFFICIEELE OPENING VAN
HET NIEUWE VEER
Gistermiddag heeft de minister van Water
staat, mr. H. van der Vogte, het nieuwe veer
Willemsdorp—Moerdijk voor het pub'ick ver
keer geopend,
Dc minister arriveerde daartoe te 12.08 aan
het station. In zijn gezelschap waren de grif
fier cn vier leden van Ged. Staten van Zuid-
Holland. Verder de heeren baron Rengers van
dc K.N.A.C.; Ten Tope van den Bond van Be
drijfsautohouders; dc waarnemend-hoofdinge
nieur en de administrateur van den Prov. Wa
terstaat in Zuid-Holland Te Dordrecht voegden
zich daarbij de heeren Redelc, van den A.N
W.B.; prof. Van Wijngaarden, ondpr wiens
leiding de veerboot ucrd gemaakt, on de hee
ren Stans cn Van Aardennc, die het vaartuig
bouwden; de voorzitter der Dordtsche Kumci
van Koophandel, dc heer De Bruyn, voorzitter
van de vroegere Dordtsche N.V., die het veer
exploiteerde; drie leden en de griffier der Gcd-
Slotcn, alsmede de commissoris der Koningin
van Noord-Brobant; de heeren jhr. Beelaerts
ran Blokland, hoofdingenieur, cn Rink, tijdelijk
ingenieur van den Rijkswaterstaat te IWcIa; de
vroegere hoofdingenieur aldaar, thans te Goes,
dc heer Van Spanje, de burgemeesters van
Dordrecht, Breda, Dubbeldam en Lage-Zwa-
luwc, alsmede de wnnrnomende burgemeester
ven Rotterdam, mr. Dc Jong.
Na reünie in hotel I'opsqn vertrok het gezel
schap in twee autobussen naar Wüiumsdorp,
waor de nieuwe haven cn steiger en toegangs-
vverken, alsmede de boot bezichtigd werden
Vervolgens vverd een vaart op het Hollandscha
Diep gemaakt, tijdens welken tocht werd ge
luncht.
Aan tafel hebben verschillende sp< kers het
woord gevoerd, er op duidend, dnt de nieuwe
veerboot oen groote varbetering beteekende
De hoop werd uitgesproken, dot spoedig dc
plannen, waarvan de minister bereids melding
maakte, tot het leggen van een rwecdc brug
over het Hollandschc Diep verwezenlijkt moch
ten worden. No don Moerdijkoever te hebber»
bereikt gaf dc minister non den commissaris
der Koningin van Noord-Brabant gelegenheid
tot het dooi knippen van een wit lint, waarmede
de plechtige officicelo in gebruikneming was
verricht. Aan het veer stonden reeds auto's,
vtachtwogons en passagiers op overtocht te
wachten.
De eerste was een Engelsche wagen, een
Stor-cor 12-40 H.B. van den heer R. B
Lockhurt uit Kirkcoldcn (Scotland).
Daarop werd de terugtocht aanvaard en
kwam het gozelschap ongoveer te vier uur in
Dordrecht aan
DE GEMEENTE ALS
DRUKKER
BERAADSLAGINGEN IN DEN
ARNHEMSCHEN RAAD
EEN NIEUWE DEGELPERS
GEVRAAGD
In den Amsterdamschen gemcenteruad zijn
langdurigen beraadslagingen gevoerd over een
voorstel van B. cn W. om 4000 beschikbaar
te stellen voor de aanschaffing van een nieuwe
drukpers. De gemeente is sinds 1922 in hel
bezit van een dcgclpers voor de vervaardiging
tan klein drukwerk. B. en W. becijferden thans
dat met de aanschaffing van een nieuwe snel
ler loopendc machine, voorzien van een auto
matische in- en uitlegapparaat, yoordeelen zijn
te behalenmet hetzelfde personeel zei een
grootcre hoeveelheid drukwerk dan thans, kun
nen worden vervaardigd.
Tegen dit voorste! was in de verschillende
adressen krachtige oppositie gevoerd cn ook
in den raad werd het van verschillende zijden
bestreden.
Op principieele gronden door den heer v. d.
Sand (R. K.), die er aan herinnerde, dat bij
het in 1922 genomen besluit tot aanschaffing
van een degelpers werd vastgesteld dat het
geenszins de bedoeling was om de drukkers
meer werk uit de handen te nemen. Thans zal
een pers worden aangeschaft, waarmede meer
werk kan worden vervaardigd en ook giooterc
stukken gedrukt.
Aangevoerd wordt dat deze maatregel leidt
tot bezuiniging, doch spr. zou over deze zaak
nader overleg met do drukkerspatroons -»
schen.
De heer IJssclmuiden verklaarde, van
meening te zijn det van al het drukwerk der
gemeente drie-vijfden in handen van particu
lieren blijft De particuliere druldcers willen nu
aantoonen dat dc bestaande toestand voor dc
gemeente voordceliger is. Laat men dit contro
leeren, wanneer het tegendeel blijkt zal spr,
voor het voorstel van B. en W. stemmen.
Het voorstel werd daarna ondersteund door
den heer Hermans (S. D.) cn door den heer
Brugman (C. P.).
Wethouder Sm c enk (A. R.), hield een lan
ge verdedigingsrede, waarbij hij dc manier,
waarop aan het gemeentebestuur was geadres
seerd, critisecrde en het denkbeeld om de b
handeling uit tc stellen bestreed.
Tegen de Landsdrukkerij, die al 130 jaar be
staat, zijn nooit bezwaren gemaakt; de ge
meente Amsterdam heeft al jaar cn dag een
gemeentedrukkerij, de gemeente Rotterdam
voorziet in de behoefte aan eigen drukwerk. De
aanschaffing van de nieuwe pers brengt de ge
meente voordcel en ten gemeentehuize zal voor-
loopig oilccn het kleine drukwerk vervaardigd
blijven. Dit beloopt ongeveer 11.600, ter
wijl voor ruim 24.000 buiten het stadhuis
wórdt vervaardigd.
Een door den heer v. d. Sand ingediend voor
stel, waarbij B. en \V. worden uitgenoodigd,
om een onderzoek in te stellen naar de bezuini
ging, welke door dc aanschaffing van de nieu
we pers Wordt verkregen, werd aangenomen
met 14 tegen 11 stemmen.
Dc zitting werd daarop geschorst.
AUDI LN HES
De gewone audiëntie van den minister van
onderwijs, kunsten en wetenschappen zal op
Maandag 25 Juni e.k. niet plaats hebben.
DO VACATURE DR. RITTER.
Dc opperrabbijn Meersen weigert.
De heer I. Maarsen, opperrabbijn van het
synagogale ressort van 's-Grovenhuge, herft
du tot hem gerichte uitnóodiging tot interi
maire waarneming van het oppe:abbinast in
het ressort Rotterdam, dot I Juli door een
ontslagneming van dr. Ritter vaceert niet
aar.ngcomen.
ZUIDERZEEFOND5.
In eon nota naar aanleiding van het eindver
slag der Eerste Kamer over het wetsontwerp
tot vaststelling van 'de begrooting van hel Zui-
derzccfonds voor 1928 wijst de minister van
Waterstaat er op, dat volledige toepassing van
de Zuiderzeesteunwet eerst sedert omstreeks
een half jaar plaats heeft, zoodat het niet wel
mogelijk schijnt, reeds thans een volledig oor
deel uit tc spreken. De minister waagt dan ook
de onderstelling, dat hetgeen thans tegen de
wet wordt aangevoerd, eigenlijk niet de wijze
van uitvoering van dc wet betreft, doch veeleer
een voortzetting is van de bezwaren, welke
reetls tijdens de behandeling van het wetsont
werp to berde werden gebracht. Reeds toen is
an rcgeeringswöge er de aandacht op geves
tigd, dal buiten toedoen van de regeering ver
wachtingen waren gewekt, waaraan niet zou
kunnen worden voldaan. Het is dan ook niet
te verwonderen, dat, wanneer die verachtin
gen nochtans levendig zijn gebleven, de teleur
stelling niet is verdwenen, doch dit kan dan
toch in billijkheid niet worden geweten aan dc
wijze, waarop de wet wordt uitgevoerd, Inlus-
schen heeft de minister zich met de Generale
Commissie te dezer zake in verbinding gesteld.
EEN ARRESTATIE MET HINDERNISSEN.
Zondagavond is in de Twentstremt iemand
aangereden door een vrachtauto. De man brok
zijn rechterbeen. Het bleek, dat de chauffeur
•an de vrachtauto beschonken was. Tóen de
politie hem latér in zijn woning wilde arrestee*
ren, vluchtte de nt3n naar het dak, waar hij
zich verschanste. Niet dan na groote moeite
gelukte het, hem te arretteeren.
DE VERBINDING MET
SCHIERMONNIKOOG.
Vragen van het Kamerlid llicmstrn
beantwoord. m
Op de vragen van den heer Hiemstru be
treffende de verbinding tusschen Schiermon
nikoog met den vasten wal heeft minister Van
der Vegtc geantwoord, dat het hem bekend is,
dat bij een deel van de bevolking van Schier
monnikoog eenigc teleurstelling bestaat over
de zomcrdienstregeling van het veer; naar hij
meent, worden deze gevoelens echter niet al
gemeen gedeeld.
Het betreft hier de vraag, wat beter is een
dienstregeling, welke aansluit op dc treinver
bindingen aan den vasten wal of een, welke
voornamelijk met het tij rekening houdt. De
nieuwe dienstregeling rekent in hoofdzaak met
eerstgenoemd belang en is eerst na zorgvuldig
overleg met verschillende belanghebbenden
vastgesteld. Juist door de boot op verschillen
de treinen te doen aansluiten, zal het vreem
delingenverkeer eerder worden bevorderd don
bemoeilijkt. De nieuwe regeling schijnt uit ccn
algemeen verkeersbelang verkieslijk.
Inderdaad zal het niet steeds mogelijk zijn
aan den steiger aan te leggen, doch tegenover
het wat minder gerief staat dan een- langere
periode, gedurende welke het verkeer bediend
kan worden.
Het voornemen bestaat om na afloop van
dit seizoen te doen nogaan, of wellicht op
eenigerlei wijze nog verbetering in de vecc-
verbinding kan worden aangebracht. Men moet
echter niet uit het oog verliezen, dat tenge
volge van het ondiepe water wel nimmer dc
toestand zal kunnen worden bereikl, dal een
veerboot onder alle Omstandigheden aan den
steiger kan aanleggen, en men zai dan bij
winst in tijdsduur anderszijds eenig verlies in
gemak zich moeten getroosten.
a
Mr. G. A. A. M. DE BRUIJN. f
Griffier kantongerecht te Eindhoven.
Na een korte ongesteldheid is te Eindhoven
overleden mr. G. A. A. M. de Bruijn, griffier
bij het kantongerecht aldaar. Na zijn promo
tic werd mr. de Bruijn advocaat te Amsterdam
en plaatsvervangend griffier bij het kantonge
recht. In 1919 is hij benoemd tot griffier bij
hot kantongerecht te Eindhoven, waar hij on-
ofgebroken werkzaam is geweest.
WERKTIJDBN IN DEN SCHEEPSBOUW.
Na T Januari geen overwerk-
vergunning meer.
Met ingang van I Januari a.s. zal de arbeids
week bij den bouw van zeeschepen van 50 op
48 uur worden teiuggebraoht. In verband daar
mede wenscht de minister thans niet meer on
beperkt verlof voor overwerkvergunningen te
verleenen.
Na dien datum zal aan werven waar zeesche
pen gebouwd worden, geen overwerkvergun-
ning meer worxen verleend. Wat de werven,
waar rivierschepen worden gebouwd, betreft,
zal met ingang van 1 October a.s. de werkweek
worden teruggebracht tot 50 uur per week.
HENRI BRONDGEEST
IN INDIE AAN HARTVERLAMMING
OVERLEDEN
EEN EXUBERANTE FIGUUR
IN ONZE TOONEELWERELD
Aneta seient ons uit Weltevreden
De bekende tooneelspeler 11. Brondgcost is,
terwij! hij liep te winkelen Inngs Noord* ijk,
plotseling aan een hartverlamming overleden
Een enkele aanteekening past bij dit smarte
lijk bericht. Hoewel Brondgeesc de laatste jaren
in Holland weinig meer op het toonvel is op
getreden, zul hij hier bij een groot publiek nog
niet zijn vergeten een publiek dat don welis
waar hoofdzakelijk tot de ouderen zal behoo-
ren.
Hoewel Br%ndgeest aanvankelijk voor een an
dere carrière was bestemd hij was, meenen
we, oorspronkelijk officier bij de cavalerie
heeft het tooneel zoodanig beslag op hern ge
legd, oat hij zich aan de suggestie ervan zijn
leven lang niet meer kon onttrekken, alhoewel
hij in de mobilisaliejaren weer een tijdlang dc
militaire uniform gedragen heeft.
Als tooneelspeler heeft hij een groote reeks
von rollen gecreëerd, waarmee hij menig suc
ces heeft mogen oogsten In de jaren dnt Ibsen
in Holland doordrong, heeft hij een aandeel
gehad in de vertolking van déze voor het toen
malig pübliek veelal moeilijk toegankelijke stuk
ken. Ook in stukken van Emants, den realist,
trad hij meermalen op, evenals in sommig
werk van den melodromatischen Van Riems
dijk.
Maar zfjn grootste successen liggen toch in
den tijd dat hij Dolle Hans van Fobricius speel
de. Hij was de ideale Dolle Hans. «Een beter
vertolker van die rol heeft Fabricius zich nau
welijks kunnen denken. Wanneer dit stuk
eenigc jaren achtereen zoo'n groote populari
teit heeft gekend, is dat voor een niet gering
gedeelte te danken geweest aan het kranige
spel van Her.ri Brondgecst.
De vermetele, onstuimige en karaktervolle
Indo, door Fabricius geschapen, beleefde in
Brondgeest een volledige reïncarnatie.
Hij had er de figuur, de houding, de innerlijke
aandriften voor. Hij zelf immers bezat een
sportieve verbetelheid, waarmee hij door het
leven ging als door een ridderlijk avontuur.
Zijn particu'icre leven droeg daarvon de spo
ren.
Hij was een van de eerste tooneelspelers,
die Indië als tooneeliand ontgon.
Als zoodanig behoorde hij tot de pioniers, en
het is merkwaardig, dat hij onder de tropische
zon het einde vond en hopelijk de rust zal on:
vangen, die hij in het leven nimmer gezocht
heeft.
Donderdag 21 Jimi.
Dn ventry (Exp. station) 49T.8 M.
3.20. Symph. concert door het Boum. Sted.
ersterkt orkest. Diana Trcvnnion, alt. Dorothy
Folkord, piano
4 50. Lozells Picture House orkest. Elsa
Durelle, alt. Frank Newman, orgel.
6 50. Tijdsein, eeibericht cn nieuwsberichten.
7.05. Dansmuziek door het B.B.C -d.insor-
kest Mabel Constaduroz cn Bernard Anscll,
conferencier
8.20. Het Gershom Parkington Kwintet. Leon
Goosscns, hobo.
9.50. Pianoconcert dooor Kthorina Goodson.
10.35. Orkestconcert door het Birm. Studio
versterkt Orkest. Helen Henschel, mezzo-so
praan. Edward Isaacs, piano.
Hilversum, 1060 M.
12 Politiebericht
12.30. Luuchrnuziek door het trio Vcr-
hey.
3.Uurtje voor ziekenhuizen en tbuis-
zi'.tendon o l.v. Mevr. C. SchaakeVerkezen.
3,30. Vooravond concert door het Om
roep Orkest o.l.v. Nico Treep
Soliste: Lous Stortenbeker iool.)
7.15. Engelsche Olympiade les door Fred
Fry.
7.45. Politiebericht.
8.Analyse van de op het navolgfMK
concert uh te voeren werken door Louis
Schmidt.
815 Concert door dc Hoarl Orkest Ver.
Solist Prof. Hugo van Dalen (piano.)
9.10. Aansluiting van het Kurhaus te
Scheveninge-n. Uitzending van het Kurhaus te
Scheveningcn. Uitzending van het concert te
geven door de Budapester Philharmonic.
Daarna persberichten van Vaz Dias
10.30. Dansmuziek door het darisorkcst
Rentmeester.
Huizen, 340.9 M. (na 6 uur 1870)
12.30-1.45 Concert
5 30—7. Concert met soliste.
7.30—8 Causerie.
8 uur. Concert 6c avond v. d. Radio cy~
clu*.
10 uur. Persberichten
Langenberg, 469 M.
I.252.50. Middagconcert.
6.20-7.15. Vesperconcert door het Wciag-
okest met m. v. Maia Mass«elter, sopraan.
8.35. Een avond bij Clara Schumann, door
Dr. Fricdnch Castelle. DaarnaBerlijn over
de Olymp. Spelen tc Amsterdam. Laatste be
richten en sportbericht. Tot 12.20 Dansmu
ziek o. 1. van Eysoldt.
Londen en Do ven try, 1600 M.
10 50. (A~een Dov.) Tijdsein cn veerbcricha
II.20 {Alleen Dav.) Gramofoonconceit.
12,20. Lichte muziek door het London En
semble Kwintet. Olivc Rubens, mezzo-sopraan.
I.202.20. Gramofoonmuziek.
4.20. Orgelconcert door Edward O'Henry,
gerelayeerd van Madame Tussaud's Cinema.
4.50. Het B.C.C.-dansoi'kest.
6.20. Het B.B.C-dansorkest
640 M*raek.
7.35. De grondslagen der Muziek. Rheinber-
ger's orgelsonatcs, gespeeld door Leonard
Warner
8.35. Cavallerii» Rusticana, gerelayeerd van
de Royal Opera, Covent Garden.
II.25—12.20. Dansmuziek door de Savoy ©r-
pheans en Fred Elizalde en zijn 'Band.
