EEN DER VERDACHTEN VRIJ
VACANTIEOORD C.N.V.
VEENDAMMER HYPOTHEEKBANK
,JLEN SERIE ONGELOOFLIJKHEDEN"
LIEBERMANN'S SYSTEEM: VEEL BELOVEN
De president, bracht hierna dc kwestie der
borgtocht van Van der Toorn weer ter sprake.
Pres.: „U heeft het kassierscontract getec-
kend, toen U nog geen directetur was. Feitelijk
was dit contract dus onwettig."
Verd.: „Ik heb het op 15 Juli getcekend.'
Pres.: „U heeft de borgtocht nooit in Uw
bezit gehad, U had zich daarom tegen het
tcekenen van contract moeten verzetten, omdat
toch het laatste schijntje garantie, toen er geen
borgtocht was, verloren was gegaan."
Pres.: „Direct na de overdracht hebt U kas
geld afgegeven aan Licbermann, waarop be
rustte dat
Vcrd.: „Op het kassierscontract."
Pres.: „Maar er was toch het contract Schim
van der Looff
Verd.: „Als dat doorgegaan was
Pres.: „En U hebt er zich juist op beroepen
dat dit doorgegaan was. U wordt eigenlijk toch
een beetje vervelend. Kent U uitleg geven,
waarom U dat kasgeld hebt afgegeven
Verd.: „Pe Discontobank zou over de gel
den beslissen."
Pres.: „Maar daar had Schim van der Loeff
over te oordeelen I"
Voorts ondervroeg dc president verd. be
treffende de clausule van geheimhouding in het
kassierscontract, waarna hij de vraag stelde of
het juist was dat verd. na de overdracht
5000.had ontvangen.
Verd.: (rDat was voor vroeger bewezen dien
sten aan Liebermann en de Discontobank."
Pres.: „Liebermann heeft U nooit behoorlijk
betaald voor hetgeen U voor de „Disconto*
bank" hebt gedaanhij zou dat eerst doen als
dc zaak van de „Veendammer" lot stand kwam.
Dat moest U toch tot nadenken stemmen
En heeft Liebermann U gezegd dat U maar een
paar weken directeur zou biijven
Verd.: „Ja."
Pres.: „In October, toen de gelden van do
Bank voor Onroerende Zaken op de grossen
van hypotheken loskwamen, hebt nog
15,000gekregen. U wist toen natuurlijk
dat die ook van dc „Veendammer" afkomstig
waren."
Vcrd. zeide achteraf te hebben uitgerekend,
dat Liebermann buiten de „Veendammer"-zaak,
uit eigen middelen een millioen moest bezitten.
Ook had Liebermann hem verteld dat de aan-
deelen van de „Beleggingsmaatschappij Noord-
Holland" door de „Veendammer" betaald zijn.
Naar aanleiding van een vraag van mr. Ko-
kosky erkende verd., dat hij van do
125,000.10,000.in de kas van de
„Veendammer" had gestort. Hij had dit ge
daan omdat Paardekooper, die inmiddels koo-
per van de bank geworden was, cp reis was
gegaan en niet voor kasgeld kon zorgen.
Mr. Muller Massis„Er mag gezegd worden
dat er van Liebermann een grooten persoonlij
ken invloed uitging, het gebeurde met de Maat
schappij voor Schcepsverband heeft dat wel be
wezen en ook nu blijkt het weer."
Te ongeveer kwart voor één werd de zitting
t»» half twee geschorst.
Na de pauze werd het verhoor van verdachte
M. voortgezet.
Verd. verklaarde, dat hij eerst op den dag
zelf, 25 Juli, vernomen had, dat de overdracht
der aandeden van de familie V7. door het
nieuwe bestuur zou plaats vinden.
President: „Maar hoe zou het oude bestuur
het ook hebben kunnen doen. Dat zou een
overdracht van W. aan W. geweest zijn."
Rechter mr. Van Berckel: „Wat gaf men
voor reden op, dat de overdracht van het
nieuwe bestuur zou uitgaan Er moet toch een
reden voor geweest zijn
Verdachte: „De W/s wilden het zoo."
Mr. Van Berckel: „En de veranedring van
betaling van het tweede millioen
Verdachte: „Het is mij opgevallen dat het
tweede millioen ook in hypotheken, huizen enz.
zou worden betaald. Maar mr. Van Gigch zei-
de dat de wijze van betaling veranderd was en
dat het zoo ook goed was."
Mr. Van Berckel: „Maar u weet toch, dat elk
hvpotheckbcdrijf er op berust, dat de pand
briefhouders gedekt worden door een zakelijk
onderpand V
Verdachte: „ïk dacht dat de borgtochten
President: ,Dacht u werkelijk dat er iemand
was die voor die aandeelen 2/4 millioen zou
over hebben?"
Verdachte: „Ja, Schim van der Loeff. Ook
was er nog een Duitsche combinatie."
President: „Er was al 214 millioen uit dc
bank gehaald, welke bonafide kooper zou dan
nog 2yz millioen voor de aandeelen willen ge
ven r
Verdachte: „Ik dacht dat de menschcn, die
dat doen wilden, wel wisten wat ze deden. Bo
vendien konden de hoopers er uitkomen door
de pandbrieven tegen beurskoers (60 pCt.) in te
koopen.
President: „Maar kunt u zich voorstellen dat
een bonafide kooper dat doen zou
Verdachte: T»wel, want de beurskoer» wordt
bepaald door vraag en aanbod."
Getuige Kok aan het woord.
Vervolgens trad get. J. P. G. Kok voor het
hekje, de man van de Belegging Mij. Noord-
Holland en van vele andere N.V.tjes.
Zooals men zich herinneren zal was Kok
Vrijdag 1.1. voor een week reeds aan een lang
durig verhoor onderworpen.
Getuüre vertelde, dat hij ten huize van Paar
dekooper een onderhoud had gehad met Lie
bermann en M. Hij vroeg allereerst kleine
bouwcredieten voor panden, waarbij hij als
borg betrokken was. Toen men dit weigerde is
men het eens geworden over een anderen
vorm, welke gebaseerd was op royement van
hypotheken en wel tot een totaal van 13 ton
tegen betaling van 8 ton.
President: „Het totaal bedrog van do gelden
die de Veendammer op hypotheken had ver
schaft was veel meer dan de 850.000, die u
er voor gaf."
Getuige: „Het it zoo. Er was
President: „U hebt ja of neen te zeggen Dat
gedraai van u begint me de keel uit te 'non-
gen.
Getuige: „Ja, het totaal bedrag was
T.300.000."
President: „U bent bij elkaar voor ruim 7 ion"
borg geweest cn die borgen verdwenen zoo
maar."
Uit het verdere verhoor van getuige Kok
bleek, dat Liebermann herhaaldelijk groote be
dragen van afgeloste hypotheken van getuige
heeft ontvangen.
Mr. Reilingh (tot get. Kok): „U heeft inder
tijd een candidaat-notaris op uw kantoor ge
had. Hebt u er niet veel geld voor geboden, als
hij notaris kon worden m Haarlem
Getuige: „Ik had er 5000 voor over."
Mr. Reilingh: „Was het niet 15.000?"
Getuige: „Neen."
President (tot verd. M.): „Wist u dat Kok
borg was voor de aan hem verleende hypothe
ken
Verdachte: „Neen."
De president merkte hierna op, dat hij het
een toevoeging tot de serie door verdachte M.
gedebiteerde ongcloofelijkheden vond, dat deze
voor 13 ton waarden heeft opgeruimd, waarvan
het grootste gedeelte tegen 50 pCt., zonder te
kijken of er ook borgen waren. „Ik begin zoo
langzamerhand den indruk te krijgen zeido
hij dat u geheel ter beschikking van Licber
mann stond cn alles deed wat hij wenschte zon
der dat dc rest u wat schelen kon
Notaris Houtzager gehoord.
Vervolgens werd gehoord notaris G. G
Houtzager te Amsterdam. Hij is dc man ge
weest, die in September 1927 van de Veen
dammer machtiging had om bij de transacties
met Kok gelden aan Liebermann ter hand tc
stellen.
President„Wie had u opdracht gegeven
de gelden aan Liebermann te betalen? U be
taalde al voor er een volmacht was."
Getuige„Die volmacht is mij in Brussel
verleend, in een conferentie, waarbij tegen
woordig waren Liebermann, mr. Spaargaren en
dc heer Spanjersberg. Mij was gezegd, dat Lie
bermann de aandeelen van dc Veendammer
had."
President„Dus Liebermann had te beslis
sen waar de gelden van de Veendammer moes
ten blijven, omdat hij de aandeelen had. Vondt
u het niet zonderling, mr. Houtzager, dat ei
een gTOote massa hypotheken van de Veen
dammer verkocht werden cn dat dc gelden naar
Liebermann gingen?"
Getuige „Ik kon me geen geen goede voor
stelling van de zaak maken, omdnt ik er vreemd
tegenover stond."
President „Het is anders toch niet de ge
wone gang- van zaken bij een hypotheekbe-
drijf
Getuige gaf hierna een uiteenzetting waarop
de zaak was tot stand gekomen, waaruit hij
wilde concludeeren, dat hij geen voldoende ge
legenheid heeft gehad om een en ander grondig
te kunnen beoordeclen.
President„Wie heeft u opdracht gegeven
tot het opmaken van de onderhandsche akte?"
Getuige„Beide partijenè Wat een daarvan
betreft, heb ik gesproken met Liebermann, in
tegenwoordigheid van M."
President„Vondt u het voor dc Veendam
mer een voordoolige overeenkomst?"
Getuige „Ook daar kon ik niet over oor
deelen."
President: „Is er over de borgtochten van
Kok niet gesproken?"
Getuige: „Ik geloof het niet."
President: „U begreept wel dat het Kok's
bedoeling was om ven de borgtochten af te
komen."
Getuige gaf dit toe.
Mr. Muuer Massis (tot getuige n.r. Hout
zager): „Kende u Licbermann goed?"
Getuige: „Ik had van Kok gehooid dat hij
in België groote zaken deed."
Mr. Reilingh: „Soms in Ostcndc?" (Gelach).
President (tot getuige): „U hebt in elk geval
geweten dat hypotheken, waar Kok borg voor
was, verkocht werden voor 50 pet., terwijl het
u bekend was, dat Kok goed voor hot geld
was."
Getuige moest dit beamen.
Nog een paar notarissen.
Dc volgende getuige was notaris H. J. Sluis
te Den Haag, die even gehoord werd inzake
dc wijze van aflossen van verschillende hypo
theken. Hierna trad notaris E. Hcimans te Am
sterdam voor het hekje. Hij deelde o. a. mede
nkte tc hebben verleend voor de Beleggings-
Maatschappij Noord-Holland. Op 20 September
T927 had getuige voor deze Maatschappij in
liquidatie, die toen vertegenwoordigd werd
door verdachte M. en mr. Spaargaren, onroe
rende goederen verkocht aan de N. V. Bouw
en Administratie-Maatschappij Maraboe.
A. van Dam als getuige.
Vervolgens werd als getuige gehoord do
heer A. van Dam, directeur van de Bank voor
Onioeiendc Zaken to Amsterdam. Hij gaf in
lichtingen over hetgeen hij in de zaak gedaan
had. Liebermann cn mr. Van Gigch waren op
het kantoor van getuige geweest en hadden ge
zegd, dat cr geld noodig was voor de uit
betaling van bouwcredieten en den inkoop van
panden. Ook M. zei dot cr voor den inkoop
van verschillende onderpanden geld noodig
was.
De opbrengst van de te gelde gemaakte
hypotheken werd na aftrek van provisie aan
M. ter hand gesteld.
Pres. (tot verd. M.): „Heeft u gezegd dat
er geld noodig was voor bouwcredieten in
Zocterwoude?"
Verd.: „Het is mogelijk, in elk geval heb
ik dot eerst later gezegd."
Pres.: „U wist toch heel goed dat dit geld
daarvoor niet noodig was, maar dat Lieber
mann geld wilde hebben."
Verd.: „Voor een gedeelte was het voor
bouwcredieten."
Pres.: „Hoeveel?"
Verd. gaf na eenigc aarzeling toe, dat dit
f 60.000 was.
Mr. Kokosky (tot getuige van Dam): „Is het i
plan om de „Maraboe" tusschen u en de Beleg
gingsmaatschappij tc schuiven, niet van u uit
gegaan?"
Get.: Onze advocaat vertrouwde de Beleg
gingsmaatschappij niet en daarom moesten haar
aandeelen overgaan op een andeic maat
schappij."
Pres. (tot verd. M.): „Hebt u na het con-
tiact Paardekooper gelden von dc „Veendam
mer" aan Liebermann gegeven?"
Verd.: „Ja, voor de „Atlas"."
Pres.: „Was die don nog niet van de baan?'
Verd.: „Zonder de „Veendammer".
Pres.: „Is dat geen benadceling van credi
teuren?"
Verd. kon dit niet ontkennen, doch hij was
overtuigd, dat Paardekooper alles zou dekken.
Getuige Withof Keus aan het
woord. De vergaderingen
leken op bijeenkomsten in een
herberg.
Vervolgens werd gehoord dc heer J. Th. L.
Withof Keus, te Alphen aan den Rijn. Deze
getuige was commissaris geweest van de Dis
contobank tot 22 Mei 1927. Hij zcide dat
Liebermann's systeem was: veel beloven, maar
weinig geven. Get. zeide zich niet te kunnen
voorstellen dat zijn medecommissarissen dach
ten dat Licbermann in 1926 een vermogend
man was.
Voorts zcide get. steeds den indruk tc heb
ben gekregen dat Van der Toorn de zaken
dreef en de winsten opstreek. Drong hij op
contröle der boeken of op een overzicht aan,
dan stuurde men hem met een kluitje in het
riet. Toen getuige bleef aandringen, doch geen
bescheid kreeg, is hij als commissaris afgetre
den. Het was met dc Bank een uitcist inge
wikkelde geschiedenis, waar get. niets van be1
greep. Dc vergaderingen, die werden gehou
den, leken wel op bijeenkomsten in een her
berg!
Fantastische plannen van Lieber
mann. Dc pianisten hunnen hun
handen cn dc zangers hun kelen
verzekeren!
Voorts deelde getuige nog mede, dat begin
1927 Liebermann hem toevertrouwd had dat
hij van een millioen moest hebben voor het
oprichten van een verzekeringsmaatschappij
voor artisten, waarbij bijv. pianisten hun han
den of zangers hun kelen konden verzekeren.
(Get. had trouwens in VA jaar wel honderd
plannen van Liemann gehoord).
Te zeven uur werd de zitting geschorst tot
acht uur.
Avondzitling. Mr. K. in vrijheid gesleld.
De rechtbank vervolgde gisteravond de be*
handeling van de „Vecndammer'-strofzaak
met het hooren van verdachte mr. E. M. B. K.,
oud-commissaris an de „Discontobank vcor
Credietinstellingen" cn van dc „Vcendammci
Hypotheekbank".
Verdachte zeide, dat hij er zich, toen hi]
het voor het eerst hoorde, over verbaasd had,
dat de „Discontobank" zoo'n hoogen prijs voot
de „Veendammer" wilde geven. Hij had echtei
gehoord, dat cr een gegadigde voor was.
De president las vervolgens verdacht's ver
klaring bij den rechter-commissaris voor, wel
ke geheel afwijkt van hetgeen verdachte thans
te berde brengt.
Verdachte: „Wat u daar hebt voorgelezen,
is hetgeen ik over het gebeurde op 25 Juni
verteld heb. In den aanvang, op 10 Juni, ten
kantore van mr. Schürmann, heb ik dat niet
geweten. Mr. van Gigh liet zich zeer waardcc*
rend uit over het concept-contract. In het con
tract van 10 Juni, dat op 15 Juni geparafeerd
is, is wel degelijk gesproken van betaling van
twee millioen in contanten. -Alleen bij de aan
vullende overeenkomst wordt plotseling de be
taling in contanten losgelaten en gesproken
van betaling in activa van dc „Veendammer".
Vandaar, dat ik op 10 Juni zeide „Hoe komen
jullie aan die twee millioen?" Toen zeide mr.
Van Gigh „Liebermann komt vóór den der-
tigstcn met ccn millioen en het andere millioen
komt van de „Bank van Onroerende Zaken".
President„Maar bij den rechter-commis
saris heeft u verklaard, dat er een millioen in
activa van de „Veendammer" betaald zou wor
den".
Verdachte „Dat is niet juist".
President„U bent toch advocaat en pro
cureur en zult toch niet zoo muar een op schrift
gestelde verklaring onderteekenen?"
Voorts bleek, dal verdachte in een brief van
12 Juni aan mr. Van Gigh bezwaren gemaakt
had, wat betreft het aanvaarden van een post
van commissaris van de „Veendammer". Daar
het doel was, dnt de discontobank de „Veen-
dommer" in andere handen wilde doen over
gaan, wilde verdachte daortoe niet medewer
ken, alvorens cr zeker van te zijn, dat de be
langen der pandbriefhouders niet in het ge
drang zouden komen.
Verdachte had dit bezwaar ook opgegeven,
toen hij op 24 Juni met den heer .Schim van
der Loeff sprak.
President: „Dus U hebt het contract Schim
van der Loeff als ernstig beschouwd
Nadat de rechtbank in raadkamer was ge
weest, richtte de president mr. Mcckmann zich
tot verdachte K.: „Het komt cr eigenlijk op
neer", zcide hij, „dat Uw voorstelling als volgt
is: Toen al die transacties gebeurden en al die
goederen waren overgedragen, was U de mee
ning toegedaan, dat dc „Veendammer" in goe
de handen was on dc pandbriefhouders geen
schade zouden lijden.
Verdachte: „Ja".
President: „Dan acht de rechtbank zich op
dit punt voldoende ingelicht."
Hierop werd verdachte M. opnieuw aan een
verhoor onderworpen. Zijn mededcelingcn
wierpen geen nieuw licht op de zaak.
Tc 10 uur 15 begaf de rechtbank zich
in Raadkamer. Nn eenigc minuten keerde
zij terug en ndecldc de President mede,
dat er geen termen aanwezig waren om
verdachte mr. K. nog langer in voorloo-
pige hechtenis te houden, weshalve zij zijn
onmiddellijke invrijheidstelling beval. Wel
zal hij bij de verdere behandeling als v e r-
d a c h t e aanwezig moeten zijn.
Mr. K. werd dadelijk daarop door zijn mede
verdachten cn door de verdedigers mot deze
beslissing geluk gewenscht.
Hierna werd de verdere behandeling der zaak
geschorst tot Donderdagmorgen a.s. te 10 uur.
Een protest verwacht.
Wij lezen in d e 1 ij d:
Vuil zijn de dampen, die walmen uit het
pioces der Veendammer Hypotheekbank. Se
dert den „Schieber"-tijd is zulk een demoralii
satie van gewetenlooze speculanten, geholpen
door geraffineerde advocaten, niet gezien in
Nederland.
Kan uit juristen-kringen niet een protest uit
gaan tegen deze ergerlijke rechtschennis,
waaraan vorm werd gegeven door in het recht
gestudeerden, die buitensporige douceurtjes
van een halve of een heelc ton opstreken?
Zulk een protest zou dc openbare mccning wel
mogen hooren, ware het maar als een hulde
aan den President der Amsterdamsche recht
bank, die de affaire meedoogenloos heeft her
leid tot een zwcndclaffaire van in zekeren zin
beveiligde uitzuigers der kleine spaarders.
Indien straks het strafproces deze advocaten,
die de bcdriegelijke practijkcn op groote
schaal hielpen organiseeren, vrij laat uitgaan,
dan moge tenminste het bclccdigde rechts- en
standsgevoel van hun ambtgenootcn hen brand
merken met een onuitwischbaren blaam.
GASFABRIEK WINSCHOTEN.
De gemeenteraad van Winschoten heeft be
noemd tot directeur der gasfabriek den heer
H Hartmans, bcdrijfschcf aan de fabrieken van
gas en clectricitcit cn de waterleiding te Delft
(no. 2 der voordracht) met 8 stemmen, tegen
5 op den heer E. J. Hofstede, technisch opzich
ter aan de gemeente-gasfabrieken tc Amster
dam.
DE NENIJTO.
Demonstrates met televisie.
Het bestuur van de Ncnijto te Rotterdam is
erin geslaagd een zoodanige overeenkomst to
treffen, dat in het begin van Augustus dus
nog vóór de radio-tentoonstelling tc Olympia,
waar voor de eerste maal televisierinstrumenten
voor het publick te koop zullen, zijn dvmon-
stratics op de Nenijto met televisie kunnen
plaats hebben.
De betreffende vergunning is bereids van her
ministerie van waterstaat verkregen.
INBRAAK IN EEN KERK.
Offerblokken cn collectebussen
geledigd.
Gisternacht werd ingebroken in de
rèctoraalskerk te Leenhof-Schaesbcr (L.)
Alle offerblokken en collectebussen werden ge
ledigd. Er kan een bedrag van 20 verdwenen
zijn. Tcvcrgeefsch werd getracht de brandkast
te openen. Een paar vergulde monstransen
werden uit een kast gehaald maar niet meege
nomen. Overal werden sporen van kaarsvet ge
vonden. De politie stelt een onderzoek in.
MIJNONGELUK.
Door ccn omvallcndcn steenkolen-
wagen getroffen.
De 45-jarige stutter A. Franken uit Heerlen,
die op 18 Juni j.l. in de ondergrondsche werken
van Staatsmijn Hendrik tc Brunssum door een
omvallcndcn steenkolenwagen werd getroffen,
is gisterochtend aan de bekomen schedelfrac*<
MINISTER SLOTEMAKER HOUDT DE OPENINGSREDE
VERBLIJF VOOR VIJFTIG PERSONEN
Dinsdagmiddag heeft in tegenwoordigheid
van een zeer groot aantal genoodigden en be
langstellenden de officieele opening plaats ge
had van het Vacantie-Oord van het Christelijk
Nationaal Vakverbond te Putten door Z. E. dc-n
Minister van Arbeid, Dr. J. R. Slotcmaker de
Bruine.
Onder de talrijke aanwezigen merkten wij
o.a. op den Burgemeester van Putten, Jhr. M.
L. van Geen, den gemeentesecretaris, den heer
J. Schipper, den heer Joh. T. de Lang© van het
Geref. Jongelingsveibond, Dr. Groenevelt, arts
te Putten, Ds. Bouthoorn, het Kamerlid Snouc.%
Henkemans, benevens verschillende notabelen
uit dc gemeente. Voorts vertegenwoordigers
van verschillende vakorganisaties, van Vreem
delingenverkeer, enz.
Een wlkomstwoord van den heer
Kruithof.
Nadat de bijeenkomst was geopend met «ge
meenschappelijk gezang, sprak dc voorzitter
van het Christelijk Nationaal Vakverbond, do
heer K. Kruithof, een korte rede uit, waar
aan wij het volgende ontleenen
Het is mij een voorrecht, namens ons be
stuur deze Buitengewone Algemeen© Verbonds
vergadering openende, allereerst U, Excellentie,
een hartelijk welkom toe tc roepen. En voorts
U onzen wclgcmeenden dank tc brengen, clut
II niet alleen dit samenzijn wilt vereeren met
Uw tegenwoordigheid, maar in het bijzonder
voor Uw bereidwilligheid, deze buitengewone
algemeen© vergadering, dit Vacantie-oord van
cn voor de Christelijke vakbeweging te openen.
Na een welkomstwoord aan alle andere aan
wezigen, ging Spreker in het kort de geschie
denis na van hot tot standkomen der stichting.
In 1927 werd op de Algemeene Bondsvergade
ring een voorstel aangenomen om d© mogelijk
heid tot stichting tc overwegen. Er werd toen
een commissie benoemd om de kwestie te
onderzoeken. Op 25 April 1928 verscheen het
rapport der commissie on op 24 April werd
de stichting aangekocht van Dr. Middelburg
Op T Juni werd de koopactc geteekend, aldus
gaat Spreker verder, en heden beleven wij het
heugelijke feit, der opening en in gebruik
neming. Met de bede, dat God, uit Wien, door
Wien en tot Vien alle dingen zijn, ook over
dit werk van onze Christelijke vakbeweging,
zijn onmisbaren zegen moge gebieden, verklaart
Spreker deze buitengewone algemeenc verga
dering voor geopend.
Vervolgens werd mededeeling gedaan van
enkele ingekomen stukken, voor hot grootste
gedeelte gelukwenschen met d© opening, be
richten van verhindering, enz., waarna de heet
L. H. Kurpcrshoek uit den Haag het Larghetto
uit het orgelconcert in D-Moll van Handel en
een Fuga met koraal (Psalm 138) van H. Rinck
op het harmonium ten gehoorc bracht, die dooi
de aanwezigen in stille aandacht werden be
luisterd cn waarbij men kon genieten van de
zeer schoone klanken, die den knappen organist
uit het instrument te voorschijn wist tc roepen.
Openingsrede van den Minister.
De eigenlijke openingsrede werd hierna ge
houden door den Minister van Arbeid, Handel
en Nijverheid. Wij ontleenen daaraan het vol
gende
Dc beweging, om vacantic-oorden te stichten,
groeit. De beweging bewijst dc groeiende
kracht der arbeidersorganisaties. Reeds het
bijeenbrengen van het bc-noodigdc geld, is daar
van een blijk. Zij bewijst ook, hoeveel resul
taat kan worden verkregen door overleg tus
schen patroons- en arbeidersorganisaties, waar
bij de mogelijkheid van vacantiedagen verkre
gen wordt. Onlangs heeft Spreker doen uit
komen, dat hij den tijd niet aangebroken acht,
om vacantiedagen bij de wet als een recht vooi
te schrijven. Of in arbeidsvoorwaarden aan
vacantiere-geling een plaats kan worden inge
ruimd, hangt telkens van allerlei, en niet name
ook van economische factoren af. Maar da'
vacantiedagen voor den arbeider uiterst ge
wenscht zijn, kan moeilijk worden betwist.
Reeds met het oog op den arbeider zelf geldl
dit. Het werk is veelei meer eentonig en meer
eenvormig geworden. De verkorting van den
arbeidsdag moet als regel samengaan en is ook
samengegaan met meer intensiteit van. den
arbeid. Afgezien hiervan is de overtuiging ge
groeid, dat de mcnschwaarde in den arbeidci
tot haar recht moet komen. Al meer wordt dit
in breede kringen ingezien. Onder dc werk
gevers wordt het ter nauwernood bestreden,
do arbeiders zelf hebben mede dor hun orga
nisatie deze overtuiging al dieper voelen wor
telen. Beide gronden dringen near cene vacan-
tiemogelijkheid.
De grond von dc menschwuard© voert ech
ter onmiddellijk op zedelijk gebied, en doet do
vacantiemogclijhheid in breeder licht zien. Het
gaat hier tevens om het leven van het gezin
en van den innerlijken mensch. Vooral zij, oi$»
in de steden werken en in de industrie-centra,
hebben behoefte om aan het jagend leven to
ontkomen, en het is een verblijdend teeken, dat
al meer een hoogcr genot in plaats van het
vroeger dikwijls gezochte lager genot men
deidie medo aan het drankvraagstuk wordt
nagestreefd. Indien de monsoh alleen in het
gezinsleven tot volle ontplooiing komt en alleen
daar dc verplichtingen van het echtgenoot- en
vader-zijn kunnen worden nageleefd, dan is een
vocantieoord een zeer kostbaar bezit, omdat rr
gelegenheid is voor verblijf van het gezin nis
geheel.
Eindelijk beslist over de waarde van zulk
een instituut ook de geest, die er hecrscht. Het
kan alleen voldoen, wanneer het de sfeer voort
zet, die hecrscht binnen het gezin. Daarom i9
het zoo waardevol, als organisaties elk in ver
band met eigen geesteshouding hun verblijf
stichten. En dat in dit christelijk vacantie-
oord de arbeiders, de arbeidersvrouw, de arbei
derskinderen ademen zullen in dezelfde gees
telijke atmosfeer, waarnaar thuis wordt gejaagd,
is wellicht het allergrootste voorrecht.
Met den wensoh, dat door dit .vacantie-oord
voor vele arbeiders het mensch-zijn, het ge"
zinsleven en het geestelijk leven groeien zo],
eindigt de Minister zijn rede.
De Voorzitter, dc heer Kruithof, dankte
hierna met een enkel woord den Minister voor
zijn gesproken woorden, waaraan hij nog eenl
enkel woord voegde ter nagedachtenis van Ds.
Talma, die in zijn, leven zijn beste krachten ge
geven heeft voor het Chr. Nationaal Vak
verbond.
Do bezichtiging.
Na de rede van minister Slotcmaker de
Bruine werden de aanwezigen in dc gelegen
heid gesteld het vacantieoord te bezichtigen.
De terreinen van het vacantieoord bevinden
zich even door het vriendelijke Veluwscho
dorpje, den Harderwijkerstraatweg op, ter rech
terzijde. Te midden van het fraaie geboomte,
vriendelijk beschenen door een mild zonnetje,
dat de heftige regen van den ochtend verdre
ven had, ligt daar deze nieuwe stichting van het
Christelijk Nationaal Vakverbond, omgeven
door een uitgestrekt terrein, doorsneden door
talloozc kronkelende boschpaden. Dc gebou
wen van het vacantieoord zijn gelegen op de
plaats, waar tot voor enkele jaren 'het herstel
lingsoord Dennenhof was. Door het Chr. Nat.
Vakverbond zijn deze gebouwen aangekocht
om er een vacantie-oord in tc stichten. Het ter
rein strekt zich uit over een grootte van 2
H.A. en 5 A., met nog een terrein van 3 Are
in voorkoop.
Aan het inrichten van dit vacantieoord Is,
vooral den laatsten tijd met man en macht ge
werkt om het geheel tijdig gereed te doen zijn.
Dit harde werken is echter met een volledig
succes bekroond. De werkzaamheden zijn in
tijds gereed gekomen, zoodat op den avond van
den openingsdag dc eerste gasten hunne ka
mers reeds konden betrekken. Het gebouwen
complex biedt een verblijfplaats voor ongeveer
50 personen. Slaapkamers, badkamers, conver-
saticzalen, eetzalen, kortom alle vertrekken die
tot deze stichting bchooren zien er eenvou
dig, doch keurig en proper uit. Dc ligging tus
schen het mooie opgaand geboomte, afgewis
seld door lager kreupelhout, is in alle opz.ch-
ten zeer aanlokkelijk, zoodat het C. N. V. on
getwijfeld spreken mag van een prachtig bezit
in dit vacantie-oord, waar zij die hier bun
vacontie komen doorbrengen, de rust zullen
vinden, die zij zoeken.
Bij een rondwandeling door de gebouwen
zogen wij talrijke geschenken, die door ver
schillende organisaties waren aangeboden, ge
schenken d:e alle deel uitmaken van den inven
taris der gebouwen. Wij noleeren in dit ver
band de Ambtenaarsbond, Chr. Belasting-amb
tenaren, Ned. Chr. Bouwvakarbeiders, Ncd.
Bend van Fabrieks- en Transportarbeiders,
Ncd. Chr. Grafische Bond, Kantoor- en Win
kelbedienden, Kleermakers, Landarbeiders, Me
taalbewerkers, Personeel PuMieken dienst,
Spoor- en Tramwegpersoneel, Textielarbeiders,
Technici cn vele andere organisaties.
Nadat den vertegenwoordigers der diverse
organisaties nog gelegenheid was gegeven
hunne felicitaties aan te bieden en de organist
nog ccnig orgelspel ten gehoore had gebracht,
werd deze bijeenkomst op dc gebruikelijke
■wijze gesloten.
