F\ DUIM BURGER
F* L. AA™ h AilERSVELh
SEIZOEN OPRUIMING DAMES MODEZAAK
m fa* met" K
wok. kalme
ld
M
DÉ EEMlANDEli
HEQEN ARNHEMSCHEWEG 2
Zaterdag 30 Juni 1928
26e Jaargang No. 308
n
JJ.MOLEdAAR
W AMERSFOORT
BUITENLAND.
d'Ervariny die maakt het
Voor ieder tof fes:
Een „Keitje" in't Dagblad
Brengt altijd succes.
LUXE AUTOVERHUUR
I Firma M. A. Ramselaar!
Badhanddoeken
ABONNEMENTSPRIJS per 3 maanden voor Amersfoort f2.10. per maand f 0.75, per
1week (met gratia verzekering tcgeo ongelukken) f 0A7l/r
Binnenland franco per post per 3 maanden f 3.-» Afzonderlijke nummers f 0.05,
POSTREKENING 47910 TELEFOON INTERC 513
DIRECTEUR - UITG EVER.' J.VALKHOFf
BUREAU: ARNHEMSCHE PQ0RTWAL 2*
DAGBLAD
PRIJS DER ADVERTENTIEN vao regels I 1.05 met inbegrip vbd een bcwllsoummfcr.
elke regel meer f 0.25. Llefdadlghclds-advertentlën voor
helft van dcD prijs. Kleine Advertentlün .KEITJES" by vooruitbetaling 1—5 rtgcli
50 cent. elke regel meer 10 cent, driemaal plaatsen t 1,— Bewijsnummer extra 0.05
■BLV' WESTSiriCEL TELEF 805
ACENT VOOR
WOLKOM, FRIEZEN!
Hwa 't moarnier (Snein) ris in kuijerke
makket nei it spoarstasyon, scil dór in lige
greate clroktme merkbite. Nou is soks,
'binammen op moaije simmerdayen, op him
seis neat bülemvenstichs üs wenplak
stiet om syn moaije omjowing troch 't hiele
lan bikend mar it is op 't stasyonsplein
dochs hwet oars as oars.
Dy flagge, dy 't dór üthinget, dat ;s net
de Hollènske trijekleur, né, dat is de Fryske
flagge mei syn skeane banen en syn
pompeblèdden. Op 'e tiidoanwizer fen 'e
autobussen stiet nou in boerd mei „Frie-
zendei" der op, dat de kant fen Birkhoven
ütwiist. Fierderop fynf men mear fen dy
„bcakens", mei itselde wird der op.
Dy wize de greate klrbers folk, dy 't mei
it spocr oar.komme, de wei nei it iepenloft
theater en it sportfjild fen Birkhoven, dór
't de gieafe „Friezendei" halden wirdt.
It liket üs ta, dat it Boun der forstannich
_oan dien hat for dy greate geerkomste,
krekt as yn 1926, Amersfoart üt fo kiezen,
net aliinne om 't üs wenplak sa gaedlik
midden yn 't lan leit, mar ek om syn moaije
natür, syn brune heide, syn skaedryk
beanV.egrien ensf.
Ja, \vy witte it noch skoan fen foor twa
jier, dat de rop oer Amersfoart algemien
wier en as in Fries dat seit, den mient er
it ek. En dêrom komme hja nou werom, de
Friezen om utens, de Friezen dy 't hjar
heilelan forlitte moasten om it yn 'e
frjemdte to siikjen. Trochstrings om 'e
twa jier komme de leden fen 'e bütensels-
kippen dy 't mei rrlekoarren in Boun stifte
ha, bij mekoorren, om, under smout petear
mei goe-Jrjeonen en sibben, it hert yelris
op tO' heljen oan Fryske sang en toaniel,
douns en fnuzyk. Tael, seden en brükmen
foarmje in feste taeije ban, dy 't, nea
forbritsen, hjarren forboun haldt.
Hwent al kin yn 't deistich libben in Fries
buten Fryslan syn tael meastentiids net
brüke, hy bliuwt dy under eigen sibben en
frjeonen trou; yn syn hert bliuwt er Fries,
•hwer 't er ek bilannet. Oer de hiele wrald
forspraet fynt men Friezen, dy 't Fries
Bleaun binne en dy 't moarn yn hjar tinzen
by hjar lansljue hjir yn Amersfoart binne.
Sjongt net de greate Fryske dichter P. J.
Troelstra*
Farv/ol, f onvol, ljeof plukje grounl
'Al moat ik dy forlitte,
Al swalkje 'k wróld en sécn roun.
Ik kin dy net forjittel
Sa is it, hwent seis yn Amerika bistiet
bllangstelling for dizze dei en haldt men
ek sokke büten-dagen.
En nou is 't moarn hjir yn Amersfoart
wer de greate Bcunrdei. 7n 1926 ha der
sahwet 2000 Friezen west; dizze kear
wirde der noch mear forwachte.
Om 11.30 scil üs Boargemaster de gear-
komste mei in wolkomstwird iepenje; om
12.15 bigjint de kriich for mingde koaren
en om 3.30 wirdt der in iepenloftspil
fortoand. Twisken 2314 ure kin men den
noch in keatswedstriid bywenje. Dat binne
de haedpunten fen 'e „wirklist", net to
fortjitten it dounsjen fensels.
Earnstich wirk en foimeits wikselje
mekoarren óf; mar haeddoel is it heeah-
halden fen 'e aide sprake.
Hwent ik scil stride, sa lang ik stride Vin,
For Fryslan's tael en frije Fryske sin,
het Walingom lange jierren forlyn al son-
gen en dy wirden bliirwe de grourislach fen
'e Fryske striid. Dy freecisome striid sit
hjarren yn 't bloed. Dat moat ek de net-
Fries biwünderje, as er sjucht ho 't de
fcarmannen yn 'e se'lskippen jimmeroar»
dérfor yn 't spier binne en tiid en jild
graech to'n offer bringe oan 'e goede saek
Fryske gasten!
Wy hoopje dat de dei jim bringe mei
hwet jimme der fen forwachtsje!
En, os den jouns it program ófwirke is
en jimme ha Amersfoart fen 'e bütenkant
bisioen, bliuw den yet efkes yn üs formid-
den, meitsje in kuijerke en bisjuch ek it
ien en oar fen üs moaife, aide stêcl seis.
Wy binne der fen óertsjüge, dat it jim
foldwaen scil en dat jimme, as wy jim
strak it „oan 't sjêns!" taroppe, dcrop an-
derje scille: „Ja, wy komme grif yelris
werom!"
HET SJACHTY-PROCES
TEGEN ACHT PERSONEN
DE DOODSTRAF GEEISCHT
B e r 1 ij n, 2 9 J u n i. (H. N.) In het Schachty-
proces heeft de ambtenaar van het O. M. gis
teren tegen 8 Russische beklaagden dc dood
straf en tegen 25 nndeic beklaagden gevan
genisstraf gecischl. Vandaag zo! hij zijn cisch
tegen de overige Russische en tegen dc Duit-
sche beklaagden stellen.
Moskou 2 9 Juni. (V. D.) Donderdag
heeft de vertegenwoordiger van het openbaar
ministerie Krylenko in het Schachty-proces
zijn requisitoir gehouden.
Krylenko betoogde, dot in het Schachiv-pro-
ces is komen vast te staan, dot van het Donetz-
gebicd uit een contra-revolutionaire beweging
werd georganiseerd, welke in verbinding stond
met Parijs, Warschau en Berlijn.
Uit Moskou wordt gemeld, dat in veiband
met de aanklacht tegen Karsawma, icgon wien
het O.M. don dood door fusilleering cischte,
het O.M. betoogde, dat de afdceiing Rusland
te Berlijn van de A.E.G. zuiver ccmmercieele
oogmerken had. toen z:j hyt oog op he?te!ret-
gebied in het Donetzb&kken richtte, terwijl
Parijs hoofdzukclijk door politieke oogmc.ken
werd geleid. In de Russische afdeeling van de
A.E.G. bevinden zich ongeveer een dozijn Rus
sische emigranten en over de neigingen dezer
emigranten bestond bij het O.M. geen twijfel.
Bleymann had procenten naar Charkof go-
zonden, maar de sovjet-staat kent niet he' be
grip courtage, alleen het begrip „smeergelden".
Dc firma Knapp geloofde in de oud-Russische
grondstelling, dat wie goed smeert, daui we.
bij vaart en dat deze nog steeds van krocht
was. De firma had slecht verpakte machines
en ook kapotte artikelen naar Rusland gele
verd, waardoor het Russische economische le
ven werd benadeeld. Eenigerlei verbinding
tusschen Duitsche firma's en Parijs had niet
bestaan, al reeds niet uit overwegingen van
concurrentie op de wereldmarkt.
Nader wordt bericht
In het Sjachty-proces vroeg de ambtenaar
van het O.M Krylenko tegen den Duitschen
ingenieur Otto zes maanden lot een jaar ge
vangenisstraf. Krylenko liet de aanklacht te
gen Meyer vollen. Voor Bodstieber vroeg hè
voorwaardelijke veroordeeling Tegen de ove
rige 22 beklaagden cischt Krylenko dc dood
straf, tegen twee leden van de centrale te
Moskou en tegen negen leidende leden van de
organisatie te Charkof en tegen nog twee be
klaagden gevangenisstraffen.
DE VERWARRING IN CHINA
EEN INCIDENT MET DE
MOGENDHEDEN
Uit Tsjefoe wordt bericht, dat de vroegere
Chinecsche adjunct-inspecteur van de zout-
administratie aldaar uit Sjanghai is terugge
keerd. Hij toonde een document, waarin hij bc>
lust wordt met de overneming van de inspec
tie vun den buitenlnndschen inspecteui Toen
deze weigerde aun cit bevel te voldoen, kwam
een aantal Chineesche autoriteiten het bureau
binnen en gaf bevel, dat ook het officieele ver
blijf van den inspecteur moest ontruimd wor
den.
HET ANTI-OORLOGSPACT
OORDEEL VAN CHAMBERLAIN
In een toespraak tot een afvaardiging uit
de Volkcnbondsunic heeft Chamberlain ten
aanzien van het voorstel van Kellogg te ver
staan gegeven, dat, al v.os het vraagstuk niet
zoo eenvoudig- als het leek, er geen twijfel
behoefde te bestaan ten aanzien van zijn wensoh
orn de Amerikannsche voorstellen rnet succes
bekroond te zien. Wat dc facultatieve bepa
ling ten aanzien van het internationale ge
rechtshof betreft, zei Chamberlain, dat de re-
geering van oordeel is, dat het geen nut zou
hebben deze bepaling te teekenen met do
punten van voorbehoud, die zij er aan zou
moeten verbinden.
DE AMERIKAANSCHE
PRESIDENTSVERKIEZING
SMITH CANDIDAAT DER
DEMOCRATEN
Ne w 7ork, 29 Jun i. (H N.) De demo
cratische conventie tc Houston (Texas) heeft
het partijprogramma goedgekeurd en Smith,
den katholieken goeverncur van den staat New
7ork, enndidaat voor de n.s presidentsverkie
zingen gesteld.
New I o i k, 29 J u n i. (H. N.) Omtrent de
candidaatsstelling van Smith, den gocvc-rncur
van den staat New Zerk door de nalionale
conventie der democratische partij, wordt neg
gemeld, dat Smith bij de 'eerste stemming
725 stemmen heeft verkregen, d.i 10 stem
men minder den voor het stellen van den
candidaat noodig was Voordat echter tot dc
tweede stemming werd overgegaan, verkleur
den de delegaties van Ohio on Indiana, dat zij
van opvatting veranderd waren en dut de
48 'Jemmen, welke de v «jnt Ohio uitbrengt, cr
43 op Smith uitgebracht Vouden worden. Hier
door was de verkiezing van Smith tot candi
daat voor het presidentschap beslist, Smith
zelf kreeg het eerst door dc radio kennis van
den uitslag. Hij bevond zich op dat oogenblik
op zijn landgoed in Albany.
New y o r k, 2 9 J u n i. (H. N.) Smith heeft
volgens nadere berichten in het geheel 843
stemmen op zich vcreenigd. Hij is de eerste
katholieke candidaat voor 't presidentschapen
sedert Wilson de eerste candidaat der demo
cratische partij, die bij de eerste stemming
tot candidaat werd gekozen Vermoedelijk zul
senator Robinson candidaat voor het vice-
presidentschap worden gesteld. Het program
ma der partij is thans vastgesteld.
In de vergadering van gisteren is het op
sommige oogenblikken warm toegegaan. Op
een ocgenblrk, toen senator Robinson een
rede hield en één der toehoorders zich een
beleedigende interruptie liet ontvallen, kwam
het zelfs tot een handgemeen, waarin zich
ook de toeschouwers en de politie mengden.
Gelukkig liep de vechtpartij zonder ernstige
gevolgen af.
Dc democratische program.
De democratische conventie heeft, naar ver
der uit Houston wordt bericht, een program
aangenomen, hetwelk de eerlijke toepassing
waarborgt van het amendement op de drank
wet het opent de deur voor de aanneming
van een wet tot steun van den landbouw het
keurt de republikeinsche corruptie al het
laakt de republikeinsche partij wegens de wijze,
waarop deze met betrekking tot den land
bouw is opgetreden, wegens dc buitenlandsche
politiek speciaal in verband met de manier,
waarop tegenover Lalijnsch-Amccika is opge
treden wegens het opleggen van belastingen
en het échoc van de toepassing der drank
wet.
Het program spreekt in het geheel niet van
den Volkenbond, noch van het Perm. Hof van
Int. Justitie, vaart heftig uit tegen een compli
catie van buitenlandsche bondgenootschappen,
verklaart z-ich ten gunste van de verbanning
van den oorlog en de vermindering der bewa
pening. Met betrekking tot de immigratie wil
het program de bestaande reglementen hand
haven, met terzijdestelling van die, welke
echtgenooten en kinderen van elkaar scheiden.
Senator Robinson van Arkansas is door de
democratische conventie tc Houston aangewe
zen als candidaat voor het vice-presidentschap
Robinson is een verwoed voorstander van het
drankverbod en tevens ccn beslist voorstander
van de zaak der boeren, van welke beide pun
ten de democraten een grooten invloed te hun
nen gunste verwachten bij dc verkiezingen in
November.
Ondanks de paragraaf in het programma van
de democratische partij ten gunste van het
handhaven van het drankverbod heeft Smith
zijn zienswijze ten aanzien van dit vraagstuk
niet gewijzigd. Hij heeft zulks duidelijk laten
uitkomen in ccn telegram, dat hij gisteren de
conventie toe heeft gezonden en waarin hij
zijn mecning herhaalt, dat er in het tegen
woordige drankwetregime een grondige wijzi
ging moet worden gebracht.
DE ROEMEENSCHE STABILISATIE-
LEENING
Boekarest, 29 Juni. (V.D.) Dc Adeve-
rul meldt, dot Donderdag tc Londen de over
eenkomst voor de Rocmeensche stabilisoiie-
lecning is geteekend.
Tegelijkertijd heeft dc Frsnschc Bank de
Rocmeensche regcerir.g doen weten, dat zij
voor het slagen van dc stabilisatie noodzake
lijk oclvt met de Rocmeensche Bunk tot een
overeenkomst te geraken,
EEN HOEVEELHEID PATRONEN
GEVONDEN
Praag, 29 Juni. (H.N.) Een postambte
naar heeft Woensdagmorgen in de hal van het
hoofdpostkantoor een groote hoeveelheid pa
tronen gevonden, die eenvoudig in couranten
papier gepakt waren. Een ingesteld onderzoék
heeft aan het licht gebracht, dat deze patro
nen waarschijnlijk van Russische afkomst zijn.
Volgens de bladen gelooft dc politic echter
niet, dot dc zaak politieke beteekenis heeft.
EEN ZWBNDELZAAK ONTDEKT.
Londen, 29 Juni. (H.N.) Naar de Daily
Express meldt, is de politie een zwendelzaak
op het spoor gekomen, waardoor vele banken
belangrijk benadeeld zijn. Dc zwendel werd
verricht door een bende internationale misda
digers, die met behulp van vervalschtc crc-
dietbrieven verschillende banken hebben op
gelicht, in totaal voor een bedrog van 80.000
p st.
DE GRIEKSCH-TURKSCHE ONDER
HANDELINGEN AFGEBROKEN.
B e r 1 ij n, 2 9 Juni. (H.N.) Uit Angora
wordt gemeld, dat de onderhandelingen tus
schen Griekenland en Turkije over de uitwis
seling van de bevolking afgebroken zijn. De
commissies zullen echter haar werkzaamheid
voortzetten. Men hoopt, dat de onderhande
lingen in September hervat zullen kunnen
worden.
BEL]
OP:]
[BEL]
0P:]
m het weer van morgen.
Hoogste baroirotcrsland: 7GS.8
La Corn na.
H§= Laagste barometerstand: 735.10
§H§ Thorshavn.
im Verwachting tot den avond van
m i juii.
UI Matige, tijdelijk wellicht nog toc-
§m nemende meest Zuid-Wostolijke
f= wind, afwisselend bewolkt met
HP waarschijnlijk weinig ol geen re-
HÜ gen. Weinig verandering in tempe-
ratuur.
Krommestr. 4-B-8 Langestr 52
TEL. 341 TEL: 523
Prima wit ruige BA OEK
60 x 100 0.79
^ekleurde Badhanddoeken
Geel Lila Blauw
60 X 100 - 0.69
DE NIEUWE DUITSCHE
REGEERING
HET KABINET-MARX
VAN 'T TOONEEL
Berlijn, 29 Juni. (V. D.) Officieel wordt
medegedeeld:
Op 28 Juni des namiddags kwam onder
voorzitterschap van den rijkskanselier, dr.
Mnrx, het oude kabinet voor zijn laatste zit
ting bijeen. Rijkskanselier dr. Marx sprak de
leden van het kabinet toe en braéht hun dank
voor hun medewerking, in het bijzonder aan
den afwezigen minister van buitenlandsche
zaken, dr. Strcscmann.
Hedenmorgen heeft de rijkskanselier, Her
mann Müllcr, de portefeuille van de rijkskan
selarij overgenomen. Hij werd begroet door
den staatssecretaris der kanselurij, dr. Pündcr.
Het nieuwe kabinet zal Zaterdagmorgen zijn
eerste constituecrcnde zitting houden, geduren
de welke de rijkskanselier Müller de nieuwe
ministers den ambtseed zal afnemen. De rijks
kanselier heeft zich reeds loten voorstellen aim
dc ambtenaren van de rijkskanselarij.
Na den insponnenden crisisdag hebben de
meeste afgevaardigden reeds Donderdag Ber
lijn verlaten. Weinige politici verschenen nog
Vrijdag in den rijksdag. Dc fracties komen
pas dc volgende week weer bijeen.
HINDENBURG GROOTVADER.
Berlijn, 2 9 Juni. (H.N.) De vrouw van
majoor von Hindenburg heeft vannacht het
leven aan ccn jongen geschonken. Dit is de
eerste kleinzoon van den rijkspresident, die
den naam van Hindenburg za! drogen.
EEN GEARRESTEERDE OUD-MINISTER
GEVLUCHT.
Parijs, 29 Juni (H.N.) Volgens een bericht
uit Lissabon is het den vroegcrcn minister-pre
sident Domingo Sancho, die 22 Juni is ge
arresteerd, omdat hij in het geheim over dc
grens was gekomen gelukt uit de gevangenis
tc ontsnappen.
DE VERVALSCHJNG DER HONGAARSCHE
EFFECTEN.
P n r ij s, 29 Juni (H.N.). De instructie tegen
den bankier Blumenstein en zijn mede-bekluag-
den, die in der tijd gearresteerd zijn wegens
het ten onrechte laten afstempelen van Hon-
gaarsche effecten, is thans gesleten. Het ma
teriaal is in honden van den rechtor-commis-
saris gesteld, die thans dc dagvaarding zal op
stellen. De beschuldiging van vervalsching za)
vermoedelijk vervallen.
SIR HERBERT SAMUEL ZIEK.
Sir Herbert Samuel, de organisatorische lei
der van dc liberale partij, is plotsding ziek
geworden. Hij zal gcruiir.cn volkomen rust
moeten nemen.
LORD TERRINGTON VEROORDEELD.
Lord Terrington, die zich aan bediiegelijkc
bankbreuk schuldig heeft gemankt en om wiens
uitzetting uit Frankrijk in het begin ^an het
jaar zooveel tc doen is geweest, is thans ver
oordeeld tot vier jaar dwangarbeid.